Erfgoed in perspectief: de historische wisselwerking tussen techniek en maatschappij ontsloten (Jan...
24
description
Hoe zou de wereld er uit hebben gezien zonder de technische vernieuwingen van de afgelopen twee eeuwen? Waar zouden wij zijn zonder elektriciteit, computers, telefoons, auto’s, vliegtuigen en zo meer? Een wereld zonder moderne techniek kunnen we ons niet of nauwelijks voorstellen. Techniek vormt immers een cruciaal onderdeel van onze cultuur en geschiedenis. De Stichting Historie der Techniek (SHT) spant zich al bijna 25 jaar in om te laten zien hoe maatschappelijke en technische ontwikkelingsprocessen met elkaar zijn verweven. Met de hulp van een groot netwerk is baanbrekend werk verricht op het terrein van de techniekgeschiedenis. De zesdelige serie ‘Geschiedenis van de techniek in Nederland in de negentiende eeuw. De wording van een moderne samenleving 1800-1890′ (TIN-19) en de zevendelige serie ‘Techniek in Nederland in de twintigste eeuw’ (TIN-20) zijn daarvan in het oog springende resultaten. De geschiedenis van Nederland is opnieuw geschreven vanuit het perspectief van de techniek. Een uitdaging is het vertalen van de onderzoeksresultaten naar nieuwe doelgroepen. Historische kennis biedt immers handvaten om problemen en dilemma’s te verkennen, ontwikkelingen in het juiste perspectief te plaatsen en toekomstscenario’s te formuleren. De kunst is de verworven kennis bruikbaar te maken voor de overheid, het bedrijfsleven, het onderwijs, musea en erfgoedinstellingen. De eerste stappen zijn al gezet: projecten resulteren niet langer automatisch in boeken, maar ook in essays en workshops. Samen met musea worden ook virtuele tentoonstellingen ontwikkeld waarin materieel erfgoed wordt gekoppeld aan een bredere historische context.
Transcript of Erfgoed in perspectief: de historische wisselwerking tussen techniek en maatschappij ontsloten (Jan...
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Een eeuw vol verandering
Techniek speelt een centrale rol in de 20e eeuwOpkomst en ontwikkeling van een nieuwe set sleuteltechnieken:ElectriciteitVerbrandingsmotor + toepassing daarvan in transportCommunicatietechniekenSynthetische chemie
Techniek en moderniteit vormden in de 20e eeuw een twee-eenheidEr is sprake van een wisselwerking tussen techniek en maatschappij
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Historie der Techniek
In 1988 opgericht door Koninklijk Instituut van Ingenieurs, Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven en Universiteit Twente.
Doel:Onderzoek stimuleren naar de wisselwerking tussen techniek en maatschappijDe rol van techniek in maatschappelijke ontwikkelingsprocessen in beeld brengenHistorische kennis bruikbaar maken
Activiteiten:-Opzetten en coordineren van grootschalige onderzoeks- en publicatieprogramma’s-Uitvoeren van onderzoek in opdracht-Ontsluiten onderzoeksresulaten voor een breder publiek
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Geschiedenis van de Techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890
Techniek en moderniseringLandbouw en voedingGezondheid en openbare hygieneWaterstaat en infrastructuurPapier, druk en communicatieDelfstoffen, machine- en scheepsbouwStoomChemieTelegrafie en telefonieTechniek, beroep en praktijkTechniek en samenleving
Online beschikbaar via www.dbnl.nl
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Techniek in Nederland in de 20e eeuw
WaterstaatKantoor en informatietechnologieDelfstoffenwinningEnergieChemieLandbouwVoedingHuishoudenMedische techniekTransportCommunicatieStadBouw Industriele productieTechniek en moderniseringBalans van de 20e eeuw
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Making Europe: Technology and Transformations 1850-2000
Crafting Europe from Below: Consumers, Tinkerers, CounterculturesThe Politics of Expertise in Europe: Creating, Organizing, Sharing KnowledgeEurope’s Infrastructure Transition: Economy, War, NatureCommunicating Europe: Technologies, Information, EventsMaking Rules for Europe: Experts, International Organizations, CartelsEuropeans in the Global World: Mapping, Exploiting, Exchanging
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Contextualistische geschiedenis
Techniek is meer dan het ontwerpen en invoeren van nieuwe artefactenEr is sprake van een wisselwerking tussen nieuwe technische artefacten infrastructuren, actoren met verschillende belangen en culturele, sociale en politieke aspecten
Twee voorbeeldenHet elektrisch strijkijzerDe graanelevator
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Inventum advertentie 1919
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Veluwe rond 1925
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Opkomst elektrisch strijkijzer (jaren 20)
Gebruiksmogelijkheid hing af van:Aanwezigheid elektriciteitAanwezigheid stopcontact
Er ontstond een verbond tussen:ElektriciteitsbedrijvenFabrikanten
Georganiseerde demonstraties van:Elektrisch kokenElektrische boilers
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Stand Geldersche Electriciteits Maatschappij (1924)
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Demonstratiezaal Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf Deventer 1931
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Graanelevators in Rotterdamse haven
In 1905 waren 126 bootwerkers, wegers en zakophouders 608 bezig.Twee pneumatische graanelevators met een bemanning van 14 personen klaarden de klus in 2 dagen.
Introductie leidde tot verzet van:-Havenarbeiders (behoud van werk)-Graanhandelaren (wie was de baas in de haven)-Elites: (was verzet tegen moderne techniek zinvol?)
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Verworven historische kennis bruikbaar maken voor:OnderwijsBeleidsmakersBedrijfslevenErfgoedinstellingen
Via:Digitaal museumHistory labWorkshopsOnderwijsmateriaalDigitale technische collectie Nederland
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Digitaal museum (www.inventingeurope.eu)
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Digitaal museumSamenwerking tussen historici, web designers en Europese techniekmuseaGeschiedenis van Europa laten zien via technische museale objectenDoor kunnen klikken naar gerelateerde objecten in verschillende musea Exposities en thematische toursCentrale thema’s:GlobaliseringConsumptieDagelijks levenInfrastructurenKennissamenlevingGovernance
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Lessen trekken uit het verledenHistory Lab: Het meenemen van historische kennis in besluitvormingsprocessen laten ervarenVia workshops laten zien hoe innovatieprocessen in het verleden verliepen om met als doel veranderingsprocessen beter te structuren (Climate KIC programma EIT)Ontwikkelen onderwijsmateriaal
Context leverenDigitale technische collectie Nederland
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Jaren dertig 20e eeuw: Mevrouw H. Hiltrop poseert trots met haar nieuwe wasmachine.
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
2007: Mark Graham met zijn nieuw iPhone
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
Bedankt voor uw aandacht!
Meer informatie: www.histech.nl
Stichting Historie der Techniek Technische Universiteit Eindhoven
