Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

80
1 Erfelijkheid Mendilaanse wijze van overerven Véronique Nas 4 oktober 2013 vl nas © 2013

Transcript of Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

Page 1: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

1

ErfelijkheidMendilaanse  wijze  van  overerven

Véronique  Nas4  oktober  2013

vl  nas  ©  2013

Page 2: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

drie  wijzen  van  overerven:

1  autosomaal  dominant  2  autosomaal  recessief3  x-­‐gebonden

Erfelijkheid

autosomaal  =  niet  op  het  geslachtschromosoomx-­‐gebonden  =  op  het  vrouwelijk  geslachtschromosoom

2vl  nas  ©  2013

Page 3: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 4: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 5: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 6: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 7: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 8: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 9: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 10: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 11: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 12: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 13: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 14: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 15: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 16: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 17: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 18: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 19: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 20: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 21: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 22: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 23: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

...  of  een  jongen

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 24: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

...  of  een  jongen

ieder  kind  heeC  dus  50%  kans  de  ziekte  te  erven

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 25: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

...  of  een  jongen

ieder  kind  heeC  dus  50%  kans  de  ziekte  te  erven

een  voorbeeld  van  zo’n  dominante  aandoening  is  het  syndroom  van  Wagner  (aandoening  van  netvlies  en  glasvocht  met  veel  netvlies-­‐loslaHngen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 26: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  domininant:  één  fout  gen  is  voldoende

stel:  de  vrouw  heeC  de  aandoening.  zij  heeC  dan  een  ziek  gen  (oranje)  en  een  gezond  gen  (groen)  ze  trouwt  met  een  gezonde  man  met  twee  gezonde  genen  (groen)als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  zieke  gen  doorgeeC,  

als  de  vrouw  bij  de  concepHe  haar  gezonde  gen  doorgeeC

of  dat  nu  een  meisje  is...en  de  man  het  gezonde  gen  (groen)dan  heeC  het  kind  de  aandoening,  want  dit  zieke  gen  is  dominant

en  de  man  geeC  opnieuw  een  van  zijn  gezonde  genen  door

dan  wordt  het  een  kind  met  twee  gezonde  genen,  zonder  de  erfelijke  aandoening

...  of  een  jongen

ieder  kind  heeC  dus  50%  kans  de  ziekte  te  erven

een  voorbeeld  van  zo’n  dominante  aandoening  is  het  syndroom  van  Wagner  (aandoening  van  netvlies  en  glasvocht  met  veel  netvlies-­‐loslaHngen)

3

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 27: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 28: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 29: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 30: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  niet

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 31: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekte

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 32: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 33: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 34: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 35: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 36: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 37: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 38: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 39: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 40: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 41: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 42: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 43: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 44: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 45: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoening

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 46: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoening

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 47: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoening

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 48: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoening

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 49: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoeningde  kans  dat  het  kind  de  ziekte  erC  is  dus  25%

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 50: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoeningde  kans  dat  het  kind  de  ziekte  erC  is  dus  25%of  dat  nu  een  meisje  is  of  een  jongen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 51: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoeningde  kans  dat  het  kind  de  ziekte  erC  is  dus  25%of  dat  nu  een  meisje  is  of  een  jongende  kinderen  met  een  ziek  gen  kunnen  de  ziekte  alléén  overdragen  aan  hún  kinderen  als  zij  een  man  of  vrouw  hebben  met  óók  een  ziek  gen

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 52: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

autosomaal  recessief:  twee  foute  genen  nodig

beide  ouders  hebben  een  gezond  gen  (groen)  en  een  gemuteerd  gen  (geel)omdat  het  gezonde  gen  dominant  is,  hebben  de  ouders  de  ziekte  nietpas  als  beide  ouders  het  zieke  gen  doorgeven,  krijgt  het  kind  de  ziekteer  zijn  vier  mogelijkheden

vrouw  gezond  gen  +  man  gezond  gen  =  gezond  kind,  geen  gemuteerde  genenvrouw  gezond  gen  +  man  ziek  gen=  gezond  kind,  één  gemuteerd  gen

vrouw  ziek  gen  +  man  gezond  gen=  gezond  kind,  één  genuteerd  genvrouw  ziek  gen  +  man  ziek  gen=  kind  met  erfelijke  aandoeningde  kans  dat  het  kind  de  ziekte  erC  is  dus  25%of  dat  nu  een  meisje  is  of  een  jongende  kinderen  met  een  ziek  gen  kunnen  de  ziekte  alléén  overdragen  aan  hún  kinderen  als  zij  een  man  of  vrouw  hebben  met  óók  een  ziek  geneen  voorbeeld  is  cysHc  fibrose  (taaislijmziekte)

4

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 53: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 54: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 55: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

vrouw:  twee  X-­‐chromosomenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 56: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerken

vrouw:  twee  X-­‐chromosomenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 57: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 58: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 59: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 60: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 61: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 62: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  

één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 63: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  

één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 64: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  

één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 65: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genenman:  één  Y-­‐chromosoom  en  

één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 66: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeC

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 67: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeC

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 68: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeC

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 69: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeC

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 70: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongen

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 71: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongen

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 72: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongen

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 73: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongen

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 74: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoening

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 75: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoening

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 76: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoening

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 77: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoening

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 78: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoeningmeisjes  zijn  alHjd  gezond,  maar  de  helC  van  de  meisjes  heeC  een  ziek  gen  dat  zij  weer  kan  overdragen  aan  háár  kinderen

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 79: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoeningmeisjes  zijn  alHjd  gezond,  maar  de  helC  van  de  meisjes  heeC  een  ziek  gen  dat  zij  weer  kan  overdragen  aan  háár  kinderenjongens  hebben  50%  kans  om  de  aandoening  te  erven

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013

Page 80: Erfelijkheid: mendeliaanse wijze van overerven

x-­‐gebonden:  op  het  vrouwelijk  geslachts-­‐chromosoom

op  het  (kleine)  Y-­‐chromosoom  liggen  vrijwel  alleen  mannelijke    geslachtskenmerkenop  het  grotere  X-­‐chromosoom  liggen  de  vrouwelijke  geslachts-­‐kenmerken  maar  ook  een  aantal  andere  genen

vrouw:  twee  X-­‐chromosomen

stel  op  één  van  de  X-­‐chromosomen  van  de  vrouw  ligt  een  fout  gen  (rood)  dat  een  ziekte  veroorzaakt

vrouw  gezonde  X  +  man  X-­‐chromosoom  =  gezond  meisje,  geen  foute  genen

vrouw  zieke  X  +  man  X-­‐chromosoom=  gezond  meisje,  met  één  fout  gende  gezonde  X  zorgt  ervoor  dat  het  meisje  de  ziekte  niet  heeCvrouw  gezonde  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  gezonde  jongenvrouw  zieke  X  +  man  Y-­‐chromosoom=  jongen  met  erfelijke  aandoeningmeisjes  zijn  alHjd  gezond,  maar  de  helC  van  de  meisjes  heeC  een  ziek  gen  dat  zij  weer  kan  overdragen  aan  háár  kinderenjongens  hebben  50%  kans  om  de  aandoening  te  erven

man:  één  Y-­‐chromosoom  en  één  X-­‐chromosoom

dan  zijn  er  vier  mogelijkheden

een  voorbeeld  is  hemofilie  (bloederziekte)  die  voorkwam  in  de  Russische  tsarenfamilie

5

Erfelijkheid

vl  nas  ©  2013