1

Gereformeerde Kerk (PKN) 'De Goede Herder' Valkenburg ZH Eredienst ‘De drie dagen van Pasen’ Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag Aanvang 13, 14 en 15 april 2017: 19.30 uur Onze Paaskaars 2016 heet ‘Samen’: vijf kleurige figuren, de vijf werelddelen symboliserend, staan rondom het kruis. Onze Paaskaars 2017 heet ‘Levensboom’: ons leven gegeven door God, de Vader, en verbonden met Jezus Christus, de Zoon, door de heilige Geest

.

Voorganger: ds. Marjan Zebregs Organisten: dhr. Anton Sip (Witte Donderdag)

dhr. Julian Jonker (Goede Vrijdag) dhr. Steven van Heteren (Stille Zaterdag)

2

Witte Donderdag Orgelspel Binnenkomst kerkenraad Intochtslied: Psalm 67, verzen 1 en 2

3

2. De volken zullen U belijden, o God, U loven al tezaam! De landen zullen zich verblijden en juichen over uwe naam. Volken zult Gij rechten, / hun geding beslechten in gerechtigheid, volken op deze aarde, / die uw arm vergaarde, die Gij veilig leidt. Stil gebed Bemoediging en groet Psalm 67, vers 3 3. De aarde heeft de vrucht gegeven, die door de hemel werd verwekt, en uit haar schoot ontspruit nieuw leven waar God zijn hand houdt uitgestrekt. God is ons genegen, / onze God geeft zegen, Hij die alles geeft, Hij zal zijn geprezen, / Hem zal alles vrezen wat op aarde leeft. Gebed om ontferming Lied 558, verzen 1, 4 en 5

4

4. Om het brood, Heer, dat Gij breekt, om de beker die Gij reikt, om de woorden die Gij spreekt, Kyrie eleison. 5. Here, om uw bloedig zweet, als Ge alleen de wijnpers treedt, om de kelk vol bitter leed, Kyrie eleison. Gebed bij de opening van de Bijbel Lezing uit het Oude Testament: Exodus 12: 1, 14 t/m 20 Psalm 81, verzen 1, 8 en 9

8. Ik ben Hij-die-is: God wil Ik u wezen. Uit de duisternis van de slavernij maakte Ik u vrij: hebt gij nog te vrezen? 9. Leef uit mijn verbond. Vraag van Mij vrijmoedig. Open wijd uw mond. Al wat u ontbreekt, al waar gij om smeekt geef Ik overvloedig.

5

Lezing uit het Nieuwe Testament: Johannes 13: 1 t/m 15 Lied 970, verzen 1, 2 en 4

2. Ranken zijn er vele, één is de stam, wijnstok van het leven, ranken zijn er vele, één is de stam, wij zijn één in Christus. 4. Velen mogen dienen als onze Heer, Hij wast onze voeten, velen mogen dienen als onze Heer, wij zijn één in Christus.

6

Overdenking Apostolische Geloofsbelijdenis Lied 340b (staand) Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde. En in Jezus Christus, zijn eniggeboren Zoon, onze Heer, die ontvangen is van de heilige Geest, geboren uit de maagd Maria, die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle, ten derden dage wederom opgestaan van de doden, opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods, des almachtigen Vaders, vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Ik geloof in de heilige Geest, ik geloof één heilige, algemene, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen, vergeving der zonden, wederopstanding des vlezes en een eeuwig leven. Amen, amen, amen.

7

De nacht van het gedenken Kind Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom slapen wij niet, maar waken wij het donker door? Voorganger Omdat we denken aan de uittocht in Egypte. God bevrijdde zijn volk uit de benauwdheid, om hen te brengen naar het land van belofte. Die avond wachtten zij op een teken van de HEER. Gemeente Zo willen wij vertrouwen op God, die met ons meetrekt, door het donkere water van angst en dood naar de morgen van zijn licht. Kind Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom slapen wij niet, maar waken wij het donker door? Voorganger Omdat wij verlangen naar een toekomst van vrede, waar geen verdriet is, geen honger en geen pijn, waar mensen elkaar een hand kunnen geven en kinderen vrij kunnen spelen. Gemeente Zo willen wij vertrouwen op God, die ons kracht geeft, om te blijven geloven in een wereld vol liefde. Kind Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom slapen wij niet, maar waken wij het donker door? Voorganger Omdat we denken aan de mensen rondom Jezus. Zij verlangden naar het Koninkrijk van God. Zij hadden hun hoop gevestigd op Jezus Messias. Hij gaf hun brood en wijn als kracht voor onderweg, als vreugde voor de toekomst. Gemeente Zo willen wij vertrouwen op God, die ons niet in de steek laat, die ons laat zien dat het leven sterker is dan de dood.

8

Lied ‘Ik zal er zijn voor jou’ (Evangelische Liedbundel 292) Ik zal er zijn voor jou, zo heeft de Heer gezegd. Ik zal er zijn voor jou met vrede en met recht. Ik zal er zijn voor jou met wijn, een stukje brood. Ik zal er zijn voor jou, mijn liefde is zo groot. Ik zal er zijn voor jou, een schaduw aan je zij. Ik zal er zijn voor jou. Ik ben er altijd bij. Ik zal er zijn voor jou. Ik laat je niet alleen. Ik zal er zijn voor jou, mijn licht straalt om je heen. Onze Vader Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. Want aan U behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen.

9

Instellingswoorden van het Heilig Avondmaal Tot Hij komen zal in heerlijkheid, vieren wij het feest dat Jezus heeft ingezet. Want in de nacht dat Hij is overgeleverd, heeft Hij een brood genomen, de dankzegging uitgesproken, en Hij brak het en deelde het uit met de woorden: NEEMT EN EET, GEDENK DAT MIJN LICHAAM VOOR U GEGEVEN WORDT. En Hij nam een beker, sprak de dankzegging uit en zei: DEZE DRINKBEKER IS HET NIEUWE VERBOND IN MIJN BLOED. LAAT HEM ONDER U RONDGAAN EN DOET DIT, ZO DIKWIJLS GIJ DIE DRINKT,TOT MIJN GEDACHTENIS. Delen van brood en wijn We vormen een kring voor de gemeenschap van brood en wijn. We delen het brood met de woorden: ‘Het brood des levens’. De wijn delen we met de woorden: ‘De wijn van het Koninkrijk’. Dankgebed

10

Lied 556, verzen 1, 2 en 3

2. Gods schepping die voor ons gesloten bleef ontsluit Gij weer, Gij opent onze harten, die zoon van David zijt en man van smarte, koning der Joden die de dood verdreef. 3. Jezus, de haard van uw aanwezigheid zal in ons hart een vreugdevuur ontsteken. Gij gaat vooraan, Gij zult ons niet ontbreken, Gij hogepriester in der eeuwigheid. We verlaten de kerk in stilte en zonder praten In het symbolisch bloemstuk zien we voor de poort, de weg naar Pasen. Jezus legt een brug aan. Daarmee valt ook een ander licht op de verbindingen in onze samenleving. De kruik en het brood zijn tekenen van verbondenheid met de Heer, die we vieren in het Heilig Avondmaal. Het water en de witte doek wijzen op de voetwassing. Wilt u deze orde van dienst in de kerk achterlaten voor de voortzetting van deze eredienst op Goede Vrijdag?

11

Goede Vrijdag Orgelspel Psalm 22, verzen 1 en 2

2. Nochtans, op U, o God die heilig zijt en troont op lofgezangen, U gewijd door Israël dat gij hebt uitgeleid, steunt ons vertrouwen, immers, de vaad'ren bleven op U bouwen, dat Gij hen naamt in heilige bescherming: Gij hebt, als zij U riepen om ontferming, hen niet beschaamd.

12

Lezing uit het Oude Testament: Exodus 12: 21 t/m 28 Psalm 130, verzen 1 en 4

4. Gij al Gods bondgenoten, zie naar zijn toekomst uit! De Heer is vast besloten tot goedertierenheid! Hoort aan de goede tijding: Hij geeft in zijn geduld aan Israël bevrijding van onrecht en van schuld.

13

Driestemmenlezing uit het evangelie van Johannes (Jezus, een evangelist en Pilatus en andere rollen) Johannes 18: 1-11 De gevangenneming Johannes 18: 12-27 Jezus voor Annas, de verloochening door Petrus. Samenzang Lied 562, vers 1

14

Johannes 18: 28-38 Jezus voor Pilatus Johannes 19: 1-16a Zie de mens Samenzang Lied 562, vers 2 2. Hoe sloeg ik ooit uw woorden weerspannig in de wind, wilde niet zien of horen hoezeer ik werd bemind, mijn leven liep verloren, uw stem bracht mij tot staan, U bidt voor wie U hoonden – o Jesu, zie mij aan. Johannes 19: 16-27 Jezus gekruisigd en begraven Samenzang Lied 562, vers 3 3. Mijn Heer die om mijn zonden in doem en duisternis ontluisterd en geschonden aan ’t kruis gehangen is, al ben ik U onwaardig, mijn toevlucht is uw naam, mijn redder, mijn genade – o Jesu, zie mij aan. Johannes 19: 28-30 Het sterven van Jezus De diaken draagt de Paaskaars de kerk uit Johannes 19: 31-42 De begrafenis

15

Lied 576a, verzen 1 en 4

4. Houdt Gij mij in uw hoede, Gij die uw schapen telt, o bron van al het goede, waaruit mijn leven welt. Gij die mijn ziel wilt laven met liefelijke spijs, Gij overstelpt met gaven tot in het paradijs.

16

Meditatief orgelspel Het beklag Gods Na elk ‘Antwoord Mij’ zingen we: ‘Heer ontferm U’ (3x) Het beklag Gods is een traditioneel element in de Goede Vrijdag liturgie, dat al snel als anti-joods kan worden opgevat. Het gaat hier echter over alle mensen, christenen inbegrepen. ‘Het zijn de Joden niet, Heer Jezus, die U kruisten … Ik ben het, o Heer, ik ben het, die U dit hebt aangedaan.’ (Revius) Luthers avondgebed (samen hardop gebeden) HEER, blijf bij ons, want het is avond en de nacht zal komen. Blijf bij ons en bij uw ganse kerk aan de avond van de dag, aan de avond van het leven, aan de avond van de wereld. Blijf bij ons met uw genade en goedheid, met uw troost en zegen, met uw woord en sacrament. Blijf bij ons wanneer over ons komt de nacht van beproeving en van angst, de nacht van twijfel en aanvechting, de nacht van de strenge, bittere dood. Blijf bij ons in leven en in sterven, in tijd en eeuwigheid. Amen

17

Lied: 558, verzen 1, 8, 9 en 10

8. Om de doornen van uw kroon, om de geseling en de hoon, roepen wij, o Mensenzoon, Kyrie eleison. 9. Om uw kruis, Heer, bidden wij, om de speerstoot in uw zij, ga aan onze schuld voorbij, Kyrie eleison. 10. Heer, om uw vijf wonden rood, om uw onverdiende dood, smeken wij in onze nood, Kyrie eleison.

18

Stilte, ook het orgel zwijgt. De diaken neemt de paarse stola af van de voorganger De koster haalt de paarse antependia weg De ouderlingen dragen het Heilig Avondmaal stel de kerk uit De voorganger draagt de Doopschaal de kerk uit Hierna verlaten allen in stilte de kerk In het symbolisch bloemstuk zien we het kruis met de doornkroon op een zwarte doek. Onder in de boog zien we judaspenning. Tussen de stenen liggen rode anemonen, die verwijzen naar de legende dat de bloeddruppels, die van het lichaam van Jezus vielen, onder het kruis veranderden in bloemen. Wilt u deze orde van dienst in de kerk achterlaten voor de voortzetting van deze eredienst op Stille Zaterdag?

19

Stille Zaterdag Stilte Gemeente gaat staan De diaken van dienst brengt de nieuwe brandende Paaskaars binnen Voorzanger: Licht van Christus! ʅ 3X Gemeente: Heer, wij danken U! ʃ De volgdiaken volgt met de witte stola van de voorganger De koster bevestigt de witte antependia Zeven lectoren plaatsen een eigen kleur kaars op de Tafel De ouderlingen plaatsen het Heilig Avondmaal stel op de Tafel De voorganger zet de Doopschaal op zijn plaats De volgdiaken bekleedt de voorganger met de witte stola Delen van het Licht van Christus Enkele gemeenteleden brengen drie brandende kleine Paaskaarsen achter in de kerk om het licht te verspreiden door de hele gemeente. We geven de brandende kleine Paaskaars in de banken door naar voren. De gemeenteleden plaatsen de drie kleine Paaskaarsen daarna op de Tafel. Samenzang ‘Jezus, U bent het licht in ons leven’ (3x) Jezus, U bent het licht in ons leven, laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt. Jezus, U bent het licht in ons leven. Open mij voor uw liefde, o Heer. In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God.

20

Schriftlezing: Psalm 36: 8-10 Hoe kostbaar is uw liefde, God! In de schaduw van uw vleugels schuilen de mensen, zij laven zich aan de overvloed van uw huis, u lest hun dorst met een stroom van vreugden, Gemeente: Want bij U is de bron van het leven, door Uw licht zien wij licht Schriftlezing: Genesis 1: 1 – 2: 4 Samenzang: Psalm 33, vers 2

21

Schriftlezing: Psalm 36: 8-10 Hoe kostbaar is uw liefde, God! In de schaduw van uw vleugels schuilen de mensen, zij laven zich aan de overvloed van uw huis, u lest hun dorst met een stroom van vreugden, Gemeente: Want bij U is de bron van het leven, door Uw licht zien wij licht Schriftlezing: Exodus 14: 15-15: 1a Lied 448 (verzen 1, 8 en 9 allen; verzen 2, 4 en 6 mannen; verzen 3, 5 en 7 vrouwen) allen

(m) 2. gij die hier woont in 't dal der tranen en van de schaduwen des doods, gij hoort zijn stap, gij ziet hoe groots Hij zich zijn witte weg zal banen.

22

(v) 3. Hij komt met vrede; en geen rampen geen oorlog en geen bitterheid zal er meer zijn, geen kind dat schreit, geen laarzen die in 't duister stampen. (m) 4. Geen liefde gaat er meer verloren, de onderdrukking is voorbij, de dood is dood, nu juichen wij, er is een kind voor ons geboren. (v) 5. Er is een zoon voor ons gegeven, de Zoon van God die koning is, die 't licht is in de duisternis, de weg, de waarheid en het leven. (m) 6. En alle andere vreemde namen: die wonderlijke raadsman heet, omdat Hij de geheimen weet van hemel en van aarde samen. (v) 7. En sterke God, die de gebeden verhoren zal, die overwint. Eeuwige vader heet dat kind, en vorst van eindeloze vrede. (a) 8. Dan zal de aarde voor ons allen het land van melk en honing zijn, het kind van God zal koning zijn, nooit zal de troon van David vallen. (a) 9. En alle, alle mensen samen, die zullen voor zijn aangezicht staan zingen in het grote licht. En Hij kent allen bij hun namen.

23

Schriftlezing: Jona: 3: 1-10 Orgelspel Psalm 36 Schriftlezing: Psalm 36: 8-10 Hoe kostbaar is uw liefde, God! In de schaduw van uw vleugels schuilen de mensen, zij laven zich aan de overvloed van uw huis, u lest hun dorst met een stroom van vreugden, Gemeente: Want bij U is de bron van het leven, door Uw licht zien wij licht Schriftlezing: Psalm 100 Samenzang: Psalm 100, vers 4

Wij gedenken onze Doop Dit is de nacht waarin wij worden teruggebracht naar de oorsprong van onze doop: ook wij zijn door het water getrokken, bekleed met licht, beademd met nieuw leven, door God bij onze naam genoemd.

24

Wij gedenken in deze nacht hoe we zijn weggeroepen uit dood en duisternis om te leven in Gods licht. Gods Lichtend Woord en de stem van het water spreken tot ons wie we zijn en waartoe we zijn geroepen. Samenzang: Psalm 42, verzen 1, 2 en 3

25

2. Tranen heb ik onder ’t klagen tot mijn spijze dag en nacht als mijn haters honend vragen: ‘Waar is God die gij verwacht?’ Ik gedenk hoe ik vooraan in de reien op mocht gaan, om mijn dank Hem op te dragen in zijn huis op hoogtijdagen. 3. Hart onrustig, vol van zorgen, vleugellam geslagen ziel, hoop op God en wees geborgen. Hij verheft wie nederviel. Eens verschijn ik voor de Heer, vindt mijn ziel het danklied weer. Hij mijn God, Hij heeft mijn leven dikwijls aan de dood ontheven.

Voor een ieder, die zich verbonden voelt met God:

Vader, Zoon en heilige Geest

Doopgebed en vernieuwing van onze Doopbelofte (staande)

Barmhartige God, U geeft aan mensen vaste grond onder de voeten. U redde uw volk Israël uit de slavernij en leidde het naar het land van belofte door het water van de Rode Zee. U hebt ons uw Zoon aangewezen, toen Hij gedoopt werd in het water van de Jordaan. U hebt Hem opgewekt uit de dood, als de eerstgeborene van uw toekomst. U brengt door Hem een gemeente bijeen, gedoopt in zijn doop, met Hem gestorven en opgestaan, levend door zijn Geest, op weg naar zijn toekomst. Wij bidden, dat wij voor elkaar levende getuigen zullen zijn van Uw reddende liefde, en dat ieder telkens mensen mag vinden, die voorgaan in vertrouwen in het leven, vertrouwen op U en voorgaan in trouw aan uw Schepping. Wij bidden dat ieder zal mogen groeien in geloof en hoop en liefde, en telkens weer een eigen plaats zal vinden in de wereldwijde gemeente van Jezus Christus.

26

Gemeente: Volgeling van Jezus willen wij zijn en samen zoeken wat dit van ons vraagt en hoe wij dragen en gedragen worden. Lied: 686 (zittend)

2. Wij zijn in Hem gedoopt Hij zalft ons met zijn vuur. Hij is een bron van hoop in alle dorst en duur. Wie weet vanwaar Hij komt wie wordt zijn licht gewaar? Hij opent ons de mond en schenkt ons aan elkaar.

27

3. De Geest die ons bewoont verzucht en smeekt naar God dat Hij ons in de Zoon doet opstaan uit de dood. Opdat ons leven nooit in weer en wind bezwijkt, kom Schepper Geest, voltooi wat Gij begonnen zijt. Gebeden

Gij die geroepen hebt: 'licht!' en het licht werd geboren, en het was goed, het werd avond en morgen, tot op vandaag. Gij die geroepen hebt: 'o mens!' en wij werden geboren, Gij die ons leven zo geleid hebt tot hiertoe dat ik nog leef. Gemeente:

Gij die liefde zijt, diep als de zee, flitsend als weerlicht, sterker dan de dood, laat niet verloren gaan één mensenkind. Gij die geen naam vergeet, geen mens veracht, laat niet de dood die alles scheidt en leeg maakt, laat niet de tweede dood over ons komen. Gemeente: Omdat Gij het zijt groter dan ons hart, die mij hebt gezien eer ik werd geboren

28

Voor allen die gekruisigd worden, wees niet niemand, wees hun toekomst ongezien. Voor mensen die van U verlaten zijn, voor allen die hun lot niet kunnen dragen, voor hen die weerloos zijn in de handen van de mensen. Voor uw naamgenoten in ons midden: vluchtelingen, vreemden, wees niet niemand. Voor hen die kracht uitstralen liefde geven, recht doen, dat zij staande blijven in ons midden. Gemeente: Omdat Gij het zijt groter dan ons hart, die mij hebt gezien eer ik werd geboren Gij die tegen alle schijnbaar noodlot in ons vasthoudt, Gij die vreugde schept in mensen, Gij die het woord tot ons gesproken hebt dat onze ziel vervult; laat ons niet leeg en verloren en zonder uitzicht, doe ons open gaan voor het visioen van vrede dat sinds mensenheugenis ons roept. Gemeente: Omdat Gij het zijt groter dan ons hart, die mij hebt gezien eer ik werd geboren Verhaast de dag van uw gerechtigheid. Zie het niet langer aan dat her en der in deze wereld mensen gemarteld worden, kinderen gedood; dat wij de aarde schenden en elkaar het licht ontroven. Zoals een hert reikhalst naar levend water, doe ons zo verlangen naar de dag dat wij, nu nog verdeelde mensen in uw stad verzameld zijn, in U verenigd en voltooid, in U vereeuwigd. Gedenk uw mensen dat zij niet vergeefs geboren zijn. Gemeente: Omdat Gij het zijt groter dan ons hart, die mij hebt gezien eer ik werd geboren

29

Lezing van het Paasevangelie: Marcus 16: 1 t/m 7

Slotlied: 608 Het lied van de opstanding, verzen 1 en 3 (staande)

30

3. De dode zal leven. De dode zal horen: nu leven. Ten einde gegaan en onder stenen bedolven dode, dode, sta op, het licht van de morgen. Een hand zal ons wenken een stem zal ons roepen: Ik open hemel en aarde en afgrond. En wij zullen horen en wij zullen opstaan en lachen en juichen en leven. Zegen

De gemeente beaamt de zegen met lied 634

31

2. Licht moge stralen in de duisternis, nieuwe vrede dalen waar geen hoop meer is. Geef ons dan te leven in het nieuwe licht, wil het woord ons geven dat hier vrede sticht: U zij de glorie, opgestane Heer, U zij de victorie, U zij alle eer! Collecte voor de diaconie bij de uitgang

In de symbolische bloemschikking zien we op het zwarte kleed een zwart vaasje. Er lijkt niets veranderd sinds Goede Vrijdag. De witte bloem verwijst naar de opstanding, Pasen.

In ‘Het Trefpunt’ wensen we elkaar ‘Gezegend Pasen’

onder het genot van wijn/druivensap en Paasstol.

Graag tot ziens in 'De Goede Herder' op de Paasmorgen!

32

Aanvang 10.00 uur

NACHT VAN PASEN

NACHT VAN LICHT

NACHT VAN HOOP

Zegel van de kerk

33

Wilt u deze liturgie niet eerder dan zaterdag mee naar huis nemen?