Energiesprong bouwlokalen. ENERGIEVERBRUIK WONINGBOUW Bron: PHI.
Energieverbruik winkels is 70%...
3
Sinds 1 januari 2015 ligt er een uitdaging voor nieuwe winkels (en andere utiliteitsgebouwen). Niet alleen de EPC-eis is aangescherpt, maar ook de minimale eis aan de thermische isolatie van dichte delen is verhoogd. De minimale Rc-waar- den zijn nu 4,5 m 2 K/W voor gevels en 6 m 2 K/W voor daken. De Rc-waarde voor vloeren blijſt 3.5 m 2 K/W. Om aan de aangescherpte eisen te voldoen zullen verschillende maatre- gelen getroffen moeten worden: bouwkundige (goede isolatie van de schil) en installatietechnische (verwarming, koeling, ventilatie en verlichting). Welke energieposten zijn nu in de EPC van een winkel van groot belang, en welke posten zijn minder van belang? Het energiegebruik in de EPC blijkt voor circa 70% bepaald te worden door verlichting. De overige 30% hangt samen met de bouwkundige schil en de klimaatinstallaties. Verwarming en koeling zijn hierbij het meest van invloed met respectievelijk 15 en 9% van het totale primaire energieverbruik. Om te kun- nen voldoen aan de nieuwe eisen is aandacht voor verlichting dus erg belangrijk. Daglichttoetreding Aandacht voor verlichting lijkt relatief eenvoudig, maar bij win- kels is vaak sprake van casco bouw. De installaties en verlich- ting worden vaak pas aangebracht als er een huurder bekend is. Indien er geen verlichting aanwezig is, moet er een hoge default waarde voor verlichting aangehouden worden. Het realiseren van een laag verlichtingsvermogen is dus erg lastig. Als de huurder wel bekend is, is het zaak om daar samen met de huurder afspraken over te maken. Commercieel bezwaar is dat belegger en ontwikkelaar niet graag verplichtingen aan een huurder opleggen. De ontwikkelaar kan de architect van het winkelcomplex echter wel maatregelen meegeven waar- mee de huurder het energiegebruik voor verlichting terug kan brengen. Denk hierbij aan: • Gebruik van lichtstraten in hoge winkels, zoals bouw- markten. In industriehallen is dit een veel voorkomende maatregel, die ook in dit type winkels goed toepasbaar is. • Gebruik van daglicht via gevels. Zorg bij de indeling van de winkels dat er voldoende daglicht naar binnen kan vallen. Een aandachtspunt hierbij is het risico op overmatige op- warming als gevolg van de zonbelasting. Dit kan ondervan- gen worden door overstekken en gedeeltelijk screens aan te brengen of ramen zoveel mogelijk op de niet zonbelaste gevels aan te brengen. Omdat veel winkels hun gevel ook gebruiken om hun waren uit te stallen is het echter niet in alle gevallen mogelijk om daglicht te benutten. • Aanbrengen van aanwezigheidsdetectie in ruimten die weinig gebruikt worden, zoals magazijnen. Energieverbruik winkels is 70% verlichting De EPC voor winkels is per 1 januari 2015 fors aangescherpt van 2,6 naar 1,7. Complicerend daarbij is dat bij nieuwbouwwinkels - anders dan bij bijvoorbeeld scholen en kantoren - veel gewerkt wordt met een casco oplevering. Maar juist het inbouwpakket is van grote invloed op het resultaat van de EPC- berekeningen. De Lente-akkoord factsheet ‘Ontwikkelen van energiezuinige winkels’ maakt inzichtelijk hoe ontwikkelaar, belegger en retailer in de praktijk energiezuinigere winkels kunnen realiseren. Daar- bij blijkt dat het energieverbruik in de EPC voor circa 70% bepaald wordt door verlichting. Modezaak Supertrash in Amsterdam met LED-verlichting. Geïnstalleerd vermogen: 20 W/m 2 . Type verlichting: Philips LED.
Transcript of Energieverbruik winkels is 70%...
energiegids.nl Verlichting 13
Sinds 1 januari 2015 ligt er een uitdaging voor nieuwe winkels (en andere utiliteitsgebouwen). Niet alleen de EPC-eis is aangescherpt, maar ook de minimale eis aan de thermische isolatie van dichte delen is verhoogd. De minimale Rc-waar-den zijn nu 4,5 m2K/W voor gevels en 6 m2K/W voor daken. De Rc-waarde voor vloeren blijft 3.5 m2K/W. Om aan de aangescherpte eisen te voldoen zullen verschillende maatre-gelen getroffen moeten worden: bouwkundige (goede isolatie van de schil) en installatietechnische (verwarming, koeling, ventilatie en verlichting). Welke energieposten zijn nu in de EPC van een winkel van groot belang, en welke posten zijn minder van belang? Het energiegebruik in de EPC blijkt voor circa 70% bepaald te worden door verlichting. De overige 30% hangt samen met de bouwkundige schil en de klimaatinstallaties. Verwarming en koeling zijn hierbij het meest van invloed met respectievelijk 15 en 9% van het totale primaire energieverbruik. Om te kun-nen voldoen aan de nieuwe eisen is aandacht voor verlichting dus erg belangrijk.
DaglichttoetredingAandacht voor verlichting lijkt relatief eenvoudig, maar bij win-kels is vaak sprake van casco bouw. De installaties en verlich-ting worden vaak pas aangebracht als er een huurder bekend is.
Indien er geen verlichting aanwezig is, moet er een hoge default waarde voor verlichting aangehouden worden. Het realiseren van een laag verlichtingsvermogen is dus erg lastig. Als de huurder wel bekend is, is het zaak om daar samen met de huurder afspraken over te maken. Commercieel bezwaar is dat belegger en ontwikkelaar niet graag verplichtingen aan een huurder opleggen. De ontwikkelaar kan de architect van het winkelcomplex echter wel maatregelen meegeven waar-mee de huurder het energiegebruik voor verlichting terug kan brengen. Denk hierbij aan:• Gebruik van lichtstraten in hoge winkels, zoals bouw-
markten. In industriehallen is dit een veel voorkomende maatregel, die ook in dit type winkels goed toepasbaar is.
• Gebruik van daglicht via gevels. Zorg bij de indeling van de winkels dat er voldoende daglicht naar binnen kan vallen. Een aandachtspunt hierbij is het risico op overmatige op-warming als gevolg van de zonbelasting. Dit kan ondervan-gen worden door overstekken en gedeeltelijk screens aan te brengen of ramen zoveel mogelijk op de niet zonbelaste gevels aan te brengen. Omdat veel winkels hun gevel ook gebruiken om hun waren uit te stallen is het echter niet in alle gevallen mogelijk om daglicht te benutten.
• Aanbrengen van aanwezigheidsdetectie in ruimten die weinig gebruikt worden, zoals magazijnen.
Energieverbruik winkels is 70% verlichtingDe EPC voor winkels is per 1 januari 2015 fors aangescherpt van 2,6 naar 1,7. Complicerend daarbij is dat bij nieuwbouwwinkels - anders dan bij bijvoorbeeld scholen en kantoren - veel gewerkt wordt met een casco oplevering. Maar juist het inbouwpakket is van grote invloed op het resultaat van de EPC-berekeningen. De Lente-akkoord factsheet ‘Ontwikkelen van energiezuinige winkels’ maakt inzichtelijk hoe ontwikkelaar, belegger en retailer in de praktijk energiezuinigere winkels kunnen realiseren. Daar-bij blijkt dat het energieverbruik in de EPC voor circa 70% bepaald wordt door verlichting.
Modezaak Supertrash in
Amsterdam met LED-verlichting.
Geïnstalleerd vermogen: 20 W/m2.
Type verlichting: Philips LED.
14 Verlichting energiegids.nl
KunstlichtDoor een maximalisering van de daglichttoetreding kan kunstverlichting zo veel mogelijk worden beperkt. Maar er zal altijd nog behoefte zijn aan kunstlicht. Het energieverbruik hiervoor kan beperkt worden door een zo laag mogelijk geïnstalleerd vermogen voor verlichting te combineren met een slimme (daglichtafhankelijke) regeling. Maar wat is dan een reëel geïnstalleerd vermogen voor verlichting voor een winkel?Helaas is deze vraag niet eenvoudig te beantwoorden. Ook omdat er zoveel verschillende typen winkels zijn: van super-markt tot tankstation, van modezaak tot bouwmarkt en van slager tot warenhuis en alles ertussenin. Tot nu toe kon in de EPC-berekening altijd met een forfaitaire waarde gerekend worden, onafhankelijk van wat er daadwerkelijk geïnstalleerd werd. Voor winkels staat deze forfaitaire waarde op 30 W/m2. Indien echter deze forfaitaire waarde wordt aangehouden in een EPC-berekening dan wordt de aangescherpte EPC-eis niet gehaald. Er zal nu dus met een lagere waarde gerekend moeten worden. Maar hoe dwing je deze lagere waarde af bij de huurder? Vastleggen in een green lease contract? Is dit vol-doende om een EPC-verlaging hard te maken bij oplevering? Dit is nog een onzeker punt waar in de praktijk ervaring mee moet worden opgedaan, en consensus bij de handhaver over moet worden verkregen.
Overstap naar LEDIn de praktijk blijkt een geïnstalleerd vermogen van 15 – 20 W/m2 voor winkels haalbaar te zijn. Let wel: dit betekent de overstap naar zeer energiezuinige LED-verlichting en het verlagen van de verlichtingsniveaus per m2. Maar gecombi-neerd met de toepassing van daglicht in nieuwe winkels is dit mogelijk. De ontwikkelingen op het gebied van LED-verlichting gaan snel. De lichtopbrengst wordt steeds hoger en ook de kleur en dimbaarheid van LED is de afgelopen jaren sterk verbeterd. In vergelijking tot halogeenspots is LED-verlichting veel zuiniger. Algemeen kan gesteld worden dat vooral winkels die aparte spots gebruiken voor het aanlichten van producten een hoger energiegebruik hebben. Overigens levert een lager verlichtingsniveau ook een lagere
Formido Tuincentrum in Doetinchem heeft LED-verlichting in combinatie met gasontladings-
lampen met een geïnstalleerd verlichtingsvermogen van 6 W/m2. Ook is er sprake van een
daglichtregeling.
PraKtijKVOOrbEELDEn EnErgiEzuinigE VErLiChting
• LidlrealiseertinhaarnieuwewinkelsdoordeoverstapnaarLED-verlichtingeenverlagingvanhetgeïnstalleerdevermogenvan37W/m2(T5-verlichting)naar11W/m2.
• Philipsheeftvoordiversewinkelsinsamenwerkingmetdewinke-liereenzeerzuinigverlichtingsplangemaakt.Door(gedeeltelijke)overstapnaarLED-verlichtingishetgeïnstalleerdvermogenvoorverlichtingverlaagdnaarwaardentussende6-20W/m2.Letop:dewaardeissterkafhankelijkvanhettypewinkel,hetbenodigdeverlichtingsniveauendegewensteuitstraling.
SubSiDiE
VoordeaanschafvanLED-systemenzijnsubsidiesvoorbedrijvenbeschikbaar.EengoedvoorbeeldisdeEnergieInvesteringsaftrek(EIA)diegeldtvoorhetvervangenvanbestaandeT8-binnenverlichtinginbestaandebedrijfsgebou-wen.MetEIAkuntu41,5%vandeinvesterings-kostenvanenergiebesparendebedrijfsmiddelenaftrekkenvandefiscalewinst,bovenopuwgebruikelijkeafschrijving.Meerweten?Ganaarwww.rvo.nlenklikop‘Subsidies&Financiering’.Scrollvervolgensnaarbenedentotu‘EnergieInvesteringsaftrek(EIA)’zietstaan.
energiegids.nl Verlichting 15
Hoe hoog is uw energierekening? Led-verlichting verbruikt tot 70% minder energie en gaat tot acht keerlanger mee. Zo bespaart u energie- envervangingskosten en bovendien wordtde werkvloer minder vaak verstoord.
Ziut is al decennia lang specialist in verlichting. Daarnaast weten we veel van camerasystemen, toegangs -installaties met kentekenherkenning en e-laadpalen. Graag helpen we u verder met onze kennis en expertise.
Licht-, Zicht- en Mobiliteitsoplossingenwww.ziut.nl
Besparen op uw verlichting?
Albert Heijn supermarkt in Alkmaar heeft met LED-verlichting een
geïnstalleerd verlichtingsvermogen van 10,3 W/m2. Type verlichting
Philips LED.
Media Markt in Assen heeft LED-verlichting met een geïnstalleerd
verlichtingsvermogen van 6,2 W/m2. Type verlichting Philips LED.
koellast op. Voor supermarkten en slagers kan dit een slok op een borrel schelen. Daarnaast moet men efficiënt omgaan met verwarming en koeling en warmteterugwinning of CO2-sturing op de ventilatie toepassen. Ook is het goed om te kijken naar de mogelijkheden voor duurzame energieopwek-king (PV cellen) op het dak of in de buurt. Het gaat immers altijd om een combinatie van maatregelen die leidt tot een energetisch optimaal resultaat!
Meer weten? Ga naar www.lente-akkoord.nl. Klik op ‘Docu-mentatie’ en vervolgens kiest u ‘Lente-Akkoord publicaties’. Hier treft u onder meer de Lente-akkoord factsheet ‘Ontwikkelen van energiezuinige winkels’ aan, die samen met Philips Lighting is ontwikkeld.
