Energie investeren in de toekomst - anteagroup.be Management5.pdf · vaste stoffen: ‐verkopen ‐...

Energie: investeren in de toekomst

Door: Marleen VerbruggenFrédéric

Vermeulen

Dirk Dermaux

31 maart 2011

Presentatie: zie www.anteagroup.be

INHOUD

‐

Voorstelling Antea Group

‐

Energiemanagementsystemen

‐

Nuttige aanwending van laagwaardige warmte

Antea GroupDe kwaliteit en de vormgeving van de wereld waarin we leven, wonen en werken,

dat is wat ons bezig houdt. Door strategisch denken te combineren met technische

expertise en pragmatisch handelen, bieden we meer dan een effectieve oplossing;

Understanding

today, Improving

tomorrow

is onze uitdaging.

Waar zijn we?

Engineering Milieu

Ruimte Water

Wat doen we?

Energiemanagementsystemen

Wat kunnen we met de nieuwe norm en hoe daarmee besparen in de praktijk?

Door: Marleen VerbruggenFrédéric

Vermeulen


Energiemanagement EN 16001

‐

De nieuwe norm

‐ De praktijk

Energiemanagement EN 16001Waarom efficiënter met

energie omgaan :

•Beschikbaarheid van energiebronnen

•Milieu•

Klimaatverandering

•

Vragen rond kernenergie

•

Moeilijker ontginning meer risico’s

•Wetgeving

Energiemanagement EN 16001Hoeveel en hoe :Europa:•Uitstoot broeikasgassen verminderen met 20%

(of 30%)•Energie efficiëntie verbeteren met 20%•Aandeel van hernieuwbare energie 20% •Verhogen aandeel biofuels

voor vervoer tot

10%

EN 16001 is een Europese Norm die ontwikkeld is met de bedoeling om tegen

2020 de vooropgestelde energiedoelstellingen te behalen.

Energiemanagement EN 16001Waarom nog een nieuwe norm :

•Is vertrokken vanuit bestaande nationale normen uit verschillende Europese landen die geharmoniseerd werden tot één

nieuwe Europese norm

•Doel van de norm:•

moet bruikbaar zijn in alle sectoren en

in organisaties ongeacht de grootte•

moet een beeld geven van de energie

efficiëntie om deze te verbeteren•

moet praktisch en gemakkelijk

implementeerbaar zijn •

moet een krachtige en vertrouwde

management tool zijn.

•Gelijkaardig aan de ISO 14001

Energiemanagement EN 16001PDCA‐Cyclus

(Plan, Do, Check, Act)

Energiemanagement EN 16001Energiebeleid :

•Engagement van de directie om voortdurend de energie‐efficiëntie te

verbeteren

•Kader voor vastleggen doelstellingen

•Wettelijke en eigen eisen opvolgen

•Nodige middelen voorzien

Energiemanagement EN 16001Plan :

•Initiële beoordeling van energie‐ aspecten

•Identificeren van wettelijke en andere eisen

•Vastleggen van algemene en operationele en doelstellingen

•Opstellen van een jaarlijks actieplan: wie, wat, wanneer, budget

Energiemanagement EN 16001Do :

Geef het energiemanagement een eigen plek in de hele

organisatie:•Uitvoering van concrete projecten

•Leg verantwoordelijkheden en

bevoegdheden vast

•Organiseer opleidingen, sensibiliseer en

communiceer overvloedig

•Energiemanagement bij: ontwerp,

inkoop, gebruik én

onderhoud van

installaties

•Documenteer en registreer

Energiemanagement EN 16001Check :

•

Monitoren en meten essentieel: energieverbruik + energiefactoren

•

Naleving wetgeving periodiek beoordelen

•

Afwijkingen identificeren en beheren, corrigerende en preventieve maatregelen

nemen

•

Registeren of EMS en norm gevolgd worden

•

Interne audits

Energiemanagement EN 16001Act :

Binnen Management review:Wat met de geanalyseerde

maatregelen?

•Ze voldoen niet (helemaal) :

•

onderzoek de mogelijke bijsturing en verbeter

•Ze voldoen wel

•

onderzoek nog mogelijke verbeteringen

Blijf steeds

alert en reageer adequaat op de resultaten

Energiemanagement EN 16001

‐

De nieuwe norm

‐ De praktijk

Energiemanagement EN 16001PraktischVroeger en huidig

energieverbruik

Energie trends?

Productie cijfers?

Significante verbruiken

Waarom significant?

Wat zijn de verbruikers

Besparingspotentieel?

Gebieden met prioriteit?

Grafieken

Tabellen

Overzichten

P&ID, apparatenlijst

processchema’sSankey

diagramma’s

Energie audit

Ontwerpdata analyse

Benchmarking

Welke technologie

Algemeen energieverbruik

Zones en afdelingen met significant

verbruik

Identificeer potentieel voor energie‐

efficiëntie

wie is verantwoordelijk

en bevoegden ?


Gebieden met prioriteit?Rapporteer aan

management



Rapportering aan het management

Gestelde objectieven

Strategie

Budget

Overzichtelijk

samenvattend

managementrapport

Energiemanagement EN 16001Hoe starten



verbruik


efficiëntie


Energiemanagement EN 16001VoorbereidenVroeger en huidig

energieverbruik

Productie cijfers?

Energie trends?

Grafieken

Tabellen

Overzichten


Concreet:

•Verbruiksgegevens

)•Energiefacturen / aankoopfacturen

)

Energiekosten en ‐verbruik omrekenen naar productie eenheid •Energieboekhouding

)

Trends:

‐

beschikbare afvalstromen?

waterzuivering:

anaerobe i.p.v. aerobe

vaste stoffen: ‐ verkopen‐

verwerken

(vergisten vergassen verbranden)

‐

warmtebehoefte?

WKK

‐

warmte beschikbaar ?

warmterecuperatie / absorptiekoeling / stirlingmotor‐

warmte – koude behoefte?

warmtepomp, WKO, BEO‐veld‐

hernieuwbare energie?

wind / zon

(pv

/ zonneboilers)

‐

.....

zelf investeren of via third

party financing

Energiemanagement EN 16001Uitdiepen

Concreet:

•Identificeer de energie intensieve processen.

•Identificeer de grote verbruikers.

•Real

time monitoring

en deelmetingen per verbruiker.

•Visualiseer de verbruiken per proces

Beoordeling •Zijn de ingestelde parameters wetenschappelijk / empirisch / historisch•Zijn de energie‐intensieve handeling noodzakelijk?•Gebeuren de energie‐intensieve handeling efficiënt?•Zijn er alternatieven? • .....

Significante verbruiken

Waarom significant?

Wat zijn de verbruikers?

P&ID, apparatenlijst

processchema’s

Sankey

diagramma’s


verbruik

Energiemanagement EN 16001Analyseren

Uitgangspunten•Welke energievector heeft het grootste aandeel?•Zijn er grote afwijkingen? Zoek de reden

Concreet•Energieplan i.f.v. convenant?•Monitoring

en deelmetingen?

•Bijkomende energie‐audits

‐

thema‐audits?

•Uw energiekengetal t.o.v. andere vestigingen of concurrerende producties?

•Uw technologie t.o.v. de best beschikbare technologie

•Zijn de ontwerpdata nog steeds van toepassing op huidige productie

‐

randinstallaties

•….. ‐ utilities

Energie audit

Benchmarking

Analyse ontwerpdata

Onderzoek

technologie


efficiëntie



Energiemanagement EN 16001Rapporteren

Management•Engagement voor langdurig energie‐efficiëntie beleid•Uitzetten van het beleid•De prioriteiten•De objectieven•De timing•Budgetten•…..


Gestelde objectieven

Gehaalde objectieven

Strategie

Budget

Overzichtelijk

samenvattend

managementrapport

Energiemanagement EN 16001Niet vergeten

Concreet:

•Wie is bevoegd in het bedrijf, in de afdeling?•Wie is verantwoordelijk?•Wie is er bij betrokken?•Wat wordt van wie verwacht?•Wie krijgt welke opleidingen? Leg bevoegdheden, verantwoordelijkheden en betrokkenheid schriftelijk vast.

•Sensibiliseer het volledige personeel

over de doelstellingen van het energiemanagementover het rationeel energiegebruik

•Beloon de inspanningen• .....

Participatie van alle medewerkers

Energiemanagement EN 16001Quick

Wins:

•Piekverbruik

•Verbetering cos phi

•Energie lekken en verliezen

•Isolatie

•Slapende verbruikers

•Nachtverbruik

• …..

• …..

Energiemanagement EN 16001En vervolgens …..

… start again …

Nuttige

aanwending

van laagwaardige warmte

Door : Dirk Dermaux


Overzicht1.

Vraag en aanbod van restwarmte

2.

Beleidsmatige context

3.

Toepassingen van laagwaardige warmte

4.

Grenzen voor laagwaardige warmte

5.

Oplossingen

6.

Besluit

Potentieel van Laagwaardige Warmte (bron : VMM) Totaal energiegebruik Vlaanderen = 1.600PJ/jaar

Energiegebruik Vl. Huishoudens = 235PJ/jaar Energiegebruik Vl. Huishoudens (verwarming) = 165PJ/jaar

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

1990 2000 2005 2006 2007 2008 2009*

energiesector

niet toewijsbaaraan 1 sector

handel &diensten

transport

landbouw

industrie(energetisch)

industrie (niet-energetisch)

huishoudens

energiegebruik (PJ)

* voorlopige cijfers

Equivalente CO2

‐emissie (bron : VMM) Totale CO2

‐emissie Vlaanderen 2009 = 73.155 kton CO2

‐emissie gebouwenverwarming Vl. 2009 =

16.360 kton

Groot potentieel (vraag) –

groot aanbod van restwarmte

Inventarisatie restwarmte

Nederland :

www.Warmteatlas.nl

http://www.warmteatlas.nl/

Restwarmte & REG

Denk aan de REG‐filosofie

•

Energiebehoefte minimaliseren = Restwarmteproductie minimaliseren

•

Restwarmte recupereren in het proces

•

Restwarmte inzetten in andere processen of nutsvoorzieningen = Levering van warmte bvb.

Afstands/stadsverwarming

•

Restwarmte omzetten in elektriciteit bvb. Gasexpansie, ORC

Beleidsmatige context•

Europese schaal : zie Energy 2020 (Eur. Commissie)‘Reinforcing

efficiency in energy

supply

–

efforts

are needed

to substantially

increase

the uptake

of high efficiency cogeneration, district heating

and cooling’

•

Vlaamse schaal : zie o.a. Beleidsbrief Energie 2010‐2011

‘Beleid uitbouwen ter bevordering van groene warmte en de benutting van

restwarmte’

•

Steden : zie o.a. Klimaatplan Stad Antwerpen

‘Inventarisatie restwarmte in Antwerps Havengebied’

Diverse bronnen van restwarmte

Toepassingen op lage temperatuur : bewezen technologie

Voorbeelden Afstandsverwarming binnen‐

en buitenland :

Amsterdam, Parijs, Wenen, Helsinki, Göteborg, Stockholm, …

Roeselare, Brugge, GentBeschikbaarheid en betrouwbaarheid

WarmtepompenAbsorptiekoelmachinesAndere bouwtechnieken : vloerverwarming, …

Realisatie Antea

Group : ORC

(Organic

Rankine

Cycle)

KlantMirom (Roeselare)

Investering 6 mio Euro

WarmtebronWarm water 180°C

Energie productie

Elektriciteit (2MWe)

Elektriciteitsprijs

Marktconform

Terugbetalings‐tijd

10 jaren

Grenzen voor restwarmte

KlantBrussel Energie

Investering 2 mio Euro

WarmtebronRookgassen 65°CRookgascondensatie

InnovatieveTechnieken

Afstandscircuit op 40°CRevers. WarmtepompVerwarming én koeling

Energie productie

Warmtelevering(6MWth)

Prijs warmte 50 euro/MWhthTerugbetaling 20 jaren

Prijs warmte : koppeling met aardgasprijs (bron : Creg)

Huidige marktconforme prijs (rest)warmte = 30 euro/MWhth

Doelstellingen onhaalbaar zonder financiële ondersteuning

Andere duurzame energiebronnen : ook afhankelijk van steunmaatregelen

‘Elk voordeel hep

z’n nadeel’

Warmtebron

Mogelijkheid 1 Mogelijkheid 2Energie productie

Elektriciteit Warmte

Energetisch rendement

35% 90%

Steunmaatregel GS certificaten ‐

VerkozenTen koste van

Stoom 10barG / 200°C

Mogelijkheid 1Meer luchtemissies

Ondersteuning van restwarmte verantwoord ?= Lange termijn visie ; duurder op korte termijn –

goedkoper op

lange termijn

= Gratis energie – gaat anders verloren

= Zie buitenlandse voorbeelden ‐

komt tegemoet aan wereldwijde doelstellingen en programma’s

= Minder emissies – betere luchtkwaliteit

= Toekomstvastheid – verminderde afhankelijkheid van gas

Doelstellingen onhaalbaar zonder stimulerende regelgeving

Wetgeving EnergiePrestatie

en Binnenklimaat (EPB)

Energiebesluit 19/11/2010Primaire energiefactor (berekening energieprestatie)

Fossiele brandstoffen fp = 1

Elektriciteit fp = 2,5

WKK zelfopgewekte elektriciteit fp = 1,8

Biomassa fp = 1Collectieve warmtebronRecuperatie restwarmte fp < 1 ?

BesluitZeg niet

: The price

is too

high

Zeg wel

: The price

of failure

is too

high

Optimisme

:

Warmtelevering op grote schaal (zie buitenlandse voorbeelden) = Lange termijn visie

Realisme

:

Vergeet niet de ‘kleine’

projecten : woonwijk, zwembad, kantoren, …

Blijft nodig

:

Financiële ondersteuning vanwege overheidStimulerende regelgeving : zie o.a. EPB

meer info:

www.anteagroup.be

Energie investeren in de toekomst - anteagroup.be Management5.pdf · vaste stoffen: ‐verkopen ‐...

Documents

Transcript of Energie investeren in de toekomst - anteagroup.be Management5.pdf · vaste stoffen: ‐verkopen ‐...