Endoscopieën
-
Upload
angeliqueboekelman -
Category
Documents
-
view
111 -
download
0
Transcript of Endoscopieën
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 1/40
OnderzoekenDe endoscopieën: kijken via een sleutelgat
samensteller: Matthias Steinebach17-04-2008
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 2/40
Wil men verder in lichaamsopeningen kijken dan watdirect te zien is bij “Aaaaaaah” dan heeft men een
apparaat nodig.Worden er slangen of buizen in lichaamsopeningengestoken dan spreekt men van een
ENDOSCOPIE.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 3/40
Endoscopieën(de binnenkant bekijken)
Er zijn drie soorten endoscopieën:
- descenderende scopieën: je daalt af in het lichaam; “met de stroom mee”
- ascenderende scopieën: je gaat tegen destroom in
- operatieve scopieën: kijken in
lichaamsholten
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 4/40
Apparatuur
Voor de meeste scopieën wordt een flexibele scoopgebruikt. Hiermee kan men dieper in het lichaam
doordringen omdat het uiteinde “gestuurd” kan worden.Via kanalen in deze scoop kan men spoelen en bioptennemen voor verder onderzoek. Ook ingrepen via het“werkkanaal”zijn mogelijk.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 5/40
Er wordt vaak gezegd dat er een camera naar binnengaat. Dit klopt niet. Het is een systeem van lenzen en
glasvezels waardoor er buiten het lichaam een beeldzichtbaar wordt dat eventueel via een camera op eenbeeldscherm zichtbaar wordt.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 6/40
Ook een starre scoop is mogelijk. Hierbij is hetwerkkanaal ruimer maar het is veel minder prettig.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 7/40
Descenderende scopieën
Hiertoe behoren:
- rhino- en laryngoscopie
- bronchoscopie
- oesofago/gastro/duodenosopie
- ERCP
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 8/40
Rhino-laryngoscopie
Bij de rhino-laryngoscopie wordtde neus- en keelholte
bekeken met eenflexibele scoop.
En dit is het eerste wat je ziet
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 9/40
In de neusholte kom je normaal de
neusschelpen tegen. Bij chronischeontstekingsprocessen kunnen er poliepenontstaan.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 10/40
Iets verderop komen de stembanden in beeld.
Een kwaadaardig gezwel kan boven, op ofonder de stembanden zitten.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 11/40
De huisarts kan nog een indirecte laryngoscopie doenmet een voorhoofdspiegel, een hoekspiegel en een
lamp.En een otoscoop (oorkijker) kan ook gebruikt worden omin een neusgat te kijken. Daarna natuurlijk wel goedschoon maken.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 12/40
Een directe laryngoscopie wordt met namegedaan om een “tube” in te brengen, voor
beademing tijdens een ademstilstand of eennarcose.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 13/40
Bronchoscopie
Bij verdenkingen op afwijkingen in de lagereluchtwegen kan een bronchoscopie gedaanworden. Ook hier is weer de keuze uit een starreof een flexibele scoop.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 14/40
Voordeel van de flexibele is dat je dieper in deluchtweg kunt komen en ook een beetje in dezijtakken kunt kijken.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 15/40
Uiteindelijk zijn dit
mogelijke beelden.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 16/40
Er zijn meerdere manieren om tijdens eenbronchoscopie een biopt/cellen te verkrijgen.
1. door middel van een “hapje”
2. door middel van “lavage” (spoelen)3. een “brush”biopsie (borsteltje)
4. een naaldbiopsie
1
2 3
4
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 17/40
Fotodynamische therapie
Ook behandeling via de scoop is mogelijk. Met behulpvan lichtgevoelige stoffen en laserlicht kunnen tumoren
verkleind worden.De stof wordt ingespoten, concentreert zich in dekwaadaardige cellen en worden “geactiveerd” als er laserlicht op valt. De vrijkomende warmte vernietigt decellen.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 18/40
Oesofago-gastro-duodenoscopie
Afhankelijk van de klachten kijkt men meer of minder
diep. Allen wanneer er een reden voor is zal men met descoop de maagportier passeren. De slokdarm bekijktmen meestal “op de weg terug”.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 19/40
Mogelijke afwijkingen
gastritis
Spataderen in deslokdarm bij portalehypertensie
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 20/40
Tijdens een scopie kan men ook een behandelinguitvoeren. Bij een gezwel in de slokdarm die
passageproblemen (“slikklachten”) geeft, kan men eenstent plaatsen. Hierdoor kan vloeibaar voedsel en niet tevergeten speeksel en slijm weggeslikt worden.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 21/40
Bij een ERCP (Endoscopische Retrograde Cholangio-Pancreaticografie) spuit men contraststof in de
galbuis/pancreasbuis. Omdat dit tegen de sapstroom ingaat heet het retrograad. Vervolgens wordt er eenröntgenfoto gemaakt.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 22/40
Via een ERCP kan men ook stenen uit degalbuis weghalen. De steen wordt met een“vangkorfje” verwijderd.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 23/40
Is de papil van Vater (uitstroomopening van degalblaas + pancreas in het duodenum)vernauwd (A), dan kan deze endoscopische
“gekliefd” worden. Daarna wordt er meestal eenstent geplaatst (B). Er zijn verschillendemodellen voor afvoer uit de galblaas (li) ofpancreas (re)
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 24/40
De ascenderende scopieën
Bij een ascenderende scopie gaat men tegen de“natuurlijke” stroom in. Ook hier is weer sprake
van flexibele en starre scopen.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 25/40
Via deze rectoscoop zijn dus met allerlei hulpstukkenook ingrepen uit te voeren. Het inbrengen van een
dergelijke scoop (met royaal gebruik van glijmiddel) isgeen pretje en tot overmaat van ramp wordt er ook nogveel lucht in de darm “gepompt”!
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 26/40
En:
“What goes in, must come out!” Mensen liggen nadien heel wat “stoom” af te
blazen!
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 27/40
Met een flexibele scoop komt men verder.Afhankelijk van hoe ver men de scoop inbrengt
spreekt men van een sigmoidoscopie of eencoloscopie.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 28/40
De voorbereiding voor een coloscopie isuitgebreider (soms zelfs een “wash-out”) dan
een sigmoidoscopie. Voor dit laatste is laxerenvaak voldoende. Bij een “wash-out” houd je hetkleinste kamertje lang bezet!
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 29/40
Cystoscopie
Ook de urethra is een mogelijketoegang om het inwendige teontdekken, zowel bij de man als bijde vrouw. Ook daarbij is er weereen keuze mogelijk tussen star offlexibel, afhankelijk van het doelvan de scopie.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 30/40
Bij een cystoscopie kan er ook eenRöntgenfoto met contrast gemaaktworden van de ureter en hetpyelum. Met een kleine catheter
wordt er contrast in de uitmondingvan de ureter gespoten.
Er is dan sprake van eenretrograde pyelografie
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 31/40
De cystoscopie is vooral bekend omdat op diemanier ook de prostaat verwijderd kan worden.Dit wordt een TURP genoemd; eentransurethrale resectie prostaat.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 32/40
Hysteroscopie
Een laatste voorbeeld van retrograde scopie is
de hysteroscopie. Hierbij wordt er in debaarmoeder gekeken. Enige ervaring is nodigom te herkennen wat je ziet. Want hetrechterplaatje is het beeld via een hysteroscoop.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 33/40
Ook via een hysteroscoop kunnen ingrepen gedaanworden. Eén mogelijkheid is een sterilisatie. Er worden
dan via een scopie metalen spiraaltjes in de eileidersaangebracht. Door littekenvorming zijn deze na 3maanden dicht.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 34/40
De operatieve scopieën
Het is ook mogelijk om via een kleine incisie een scoopin een lichaamsholte te brengen. Dat kan bijvoorbeeld in
het kniegewricht. Dan spreekt men van een artroscopie.Tijdens dat onderzoek zijn ook ingrepen mogelijk, zoalshet herstellen van een kruisband.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 35/40
Een andere vorm van operatieve endoscopie isde laparoscopie. Daarbij kijkt men in de
buikholte. Enerzijds voor diagnostiek maar ookweer voor ingrepen zoals sterilisatie bij de vrouwof een laparoscopische cholecystectomie.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 36/40
Ook in de pleuraholte kan worden gekeken. Danspreekt men van een thoracoscopie.
Hier zit er een gat in het middenrif!
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 37/40
Een heel bijzonder vorm van operatieve scopieis de mediastinoscopie. Daarbij kijkt men achter
het borstbeen (in het mediastinum).Belangrijkste doel is om een lymfknoopbiopt teverkrijgen.
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 38/40
Als laatste mogelijkheid van eenendoscopie is het aanleggen vaneen ventriculostomie bij een(dreigende) hydrocefalus. Via hethersenweefsel komt men tot in de
derde hersenkamer en maakt eenopening in de vloer van deze derdeventrikel. Zo kan de liquor afvloeiennaar de subarachnoidale ruimte de opening in de
bodem v.d. 3e ventrikel
5/17/2018 Endoscopie n - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/endoscopieen 39/40
Een belangrijk voordeel van de endoscopischeingrepen dat de verstoring van de anatomie veel
minder is. Ook de toegangsweg is veel kleiner.Herstel is meestal veel korter; je kunt snellernaar huis!
1 jaar oud litteken van nefrectomie 3 maanden oude littekens vanlaparoscopische nefrectomie