LITERATUURLIJSTVocvo-bibliotheek

13/05/2023Reserveren via

ludwine.liefooghe@vocvo.be

Literatuurlijst Ouders en school

InhoudArtikel p. 1

BoekE-document p. 12

Website p. 24

Leermiddelen p. 26Artikels en e-documenten kun je opvragen – we sturen deze digitaal door.

Artikel

* artikelDe rol van ouders bij het opvoeden tot zelfstandig leren en werken : concrete werkpuntenIvo EngelenPlantyn2005Isbn: 9030115890Vocvobib: 11In: Begeleid zelfstandig leren. - Afl. 12, december 2005. - klaspraktijk. - p. 39-56

Er waait een nieuwe wind door het onderwijs. Naast het bereiken van goede resultaten stellen scholen zich steeds meer tot doel om hun leerlingen procesvaardigheden bij te brengen, zodat ze op school en daarbuiten op zelfstandige wijze opdrachten en problemen kunnen aanpakken. Ouders zijn niet altijd op de hoogte van deze nieuwe tendens binnen het onderwijs maar kunnen nochtans een sterke stimulans bieden bij de ontwikkeling van deze procesvaardigheden. Dit artikel biedt concrete tips voor ouders.

* artikelOuderbetrokkenheid en taalvaardigheid : good-practice voor opvoedersBastienne Tholen2000In: Les. - Jrg. 18 (2000) nr. 104 (april) ; p. 6-9In dit artikel wordt door Bastienne Tholen (Cinop) ingegaan op het project Ouderbetrokkenheid en Taalvaardigheid (OT) dat voortbouwt op de ervaringen van het roc-Amsterdam waar al langer

1

cursussen georganiseerd worden voor niet- of laaggeschoolde allochtone ouders. De cursus wil deelnemers ook toeleiden naar een intensievere taal- of alfabetiseringscursus in het roc. Wat de cursussen bijzonder maakt, is de combinatie van doelen: er wordt Nederlands geleerd vooral gericht op communicatie en de onderwerpen van de cursus gaan allemaal over het onderwijs op de school van de kinderen en de rol die de ouders daarin kunnen spelen.Trefwoord: [nt2] ; migrant ; Nederland ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie

* artikelAllochtone ouders samen met kinderen in de schoolbanken : betrokkenheid enorm gegroeidHanneke SanouIsbn: 1387_8612In: Profiel, jrg. 9 (2000), nr. 6 ; p. 38-39

ROC De Mondriaan Onderwijsgroep in Den Haag werkt nauw samen met een basisschool om allochtone ouders op te vangen. Officieel om de taal te leren, maar ook om ze meer te betrekken bij het onderwijs aan hun kinderen.Trefwoord: [nt2] ; migrant ; Nederland ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie

* artikelBeter verdergegaan dan stilgestaan : film over de betrokkenheid van Marokkaanse ouders bij de schoolAlbert Cox2000In: Toon, jrg. 3 (2000), nr. 10 (december), p. 12-14

Een film over ouderbetrokkenheid van Marokkaanse ouders vertelt het verhaal van Majhoub, die sinds jaren in Nederland woont en werkt. Hij raakt ervan overtuigd dat hij niet stil moet blijven bij zijn ervaringen in Marokko, maar verder moet gaan in de Nederlandse samenleving. Film niet aankopen voor de bib (LVH).Trefwoord: migrant ; Nederland ; ouder_school_relatie ; Marokko ; sociale_integratie ; film

* artikel'Scholen schieten gauw in de verdediging'Carola Schoor, Juliette Vermaas, Helena Wiersma2001Isbn: 01694820In: Didaktief & School. - Jrg. 31 (2001) nr. 4 (april) ; p. 4-8

Miscommunicatie is het achterliggende probleem bij de meeste klachten in het primair en voortgezet onderwijs. Dat blijkt uit een onderzoek naar de werking van de klachtenregeling die scholen sinds 1998 moeten hebben. In het basisonderwijs gaan de meeste klachten over het pedagogisch handelen van een leerkracht. In het voortgezet onderwijs wordt het meest geklaagd over sancties.Trefwoord: opvoeding_en_onderwijs ; ouder_school_relatie ; onderzoek ; Nederland

* artikel'Mijn hoofd is open' : een cursus ouderparticipatie voor analfabete Marokkaanse vrouwen in GoudaJacqueline Veth2002In: Alfa-nieuws, jrg. 2002, nr. 4 ; p. 2-6

Sinds 1999 wordt in Gouda ouderparticipatie gecombineerd met taallessen: het “Brugproject”. Deze lessen worden gegeven aan analfabete Marokkaanse vrouwen. De vrouwen van een zelfde lesgroep hebben kinderen op hoogstens 2 à 3 basisscholen. Ze krijgen gedurende 2 jaar, 3 dagdelen per week les, waarvan 1 dagdeel met een tolk. Tijdens dat dagdeel worden allerlei zaken aangaande de scholen en het omgaan met kinderen uitgebreid besproken. De andere 2 dagdelen wordt Nederlands gegeven:

2

spreken, luisteren, lezen en schrijven. De woordenschat en dialogen bij het spreken hebben veelal te maken met de onderwerpen die bij de ouderparticipatie aan bod komen.Trefwoord: alfabetisering ; vrouw ; Nederland ; Marokko ; [nt2] ; migrant ; ouderparticipatie ; ouder_school_relatie

* artikelAnderstalige ouders in de basisschool : het scholenproject bij BrusselleerAnja Van Nuffel2002In: School- en klaspraktijk (SCHOKLA). - Jrg. 44 (2002-2003), afl 176 (dec-jan-feb) ; p. 46-48In dit artikel beschrijft Anja Van Nuffel uit het centrum basiseducatie Brusselleer hoe in het Scholenproject taallessen georganiseerd worden en wat de rol van de school daarin kan zijn.Trefwoord: primair_onderwijs ; Vlaanderen ; [nt2] ; [nieuwkomer] ; migrant ; ouder_school_relatie ; basiseducatie

* artikelParticipatieve doelgerichte interventieplanning in de extraverte schoolMiep BrackevaPlantyn2003Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 3, juni 2003. - besturen en participeren. - p. 5-40

Participatie van alle betrokkenen wordt in de hedendaagse school, meer en meer een must. Die hedendaagse, extraverte school biedt leerlingen, ouders, leerkrachten en directie een integratiekader waardoor ze samen creatieve antwoorden kunnen formuleren op de uitdagingen die de huidige maatschappij hen stelt. Daarvoor is het nu net nodig dat alle actoren in de school geresponsabiliseerd worden: participeren in het hele schoolgebeuren. Vanuit recente maatschappijanalyse door onderwijssociologen en door sociaalpedagogen uit het maatschappelijk opbouwwerk blijkt dat in de organisatieontwikkeling van de hedendaagse school participatie als doel op zich om alle betrokkenen te responsabiliseren de voorkeur geniet. In deze bijdrage beschrijven de auteur 5 modellen uit dat maatschappelijk opbouwwerk die scholen kunnen inspireren om alle betrokkenen uit de school, aan de school te laten participeren.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ;

* artikelOuders en kinderen leren samen in een cursus gezinslerenPhilippe Callens, Gerda D' hertefelt2004Isbn: 07794924In: Van A tot Z. - Jrg. 12 (2004), nr. 1 (maart), p. 3

Eén van de cursussen gezinsleren die dit schooljaar 20 weken lang wordt georganiseerd, vindt plaats in Genk. Het centrum voor Basiseducatie Genk (CBE Genk) werkt er samen met De Vlinder, een basisschool uit het gemeenschapsondrwijs. Van A tot Z sprak met M. Hemeleers, onderwijzeres en zorgcoördinator bij De Vlinder, en H. Lemmens, educatief medewerkster bij CBE Genk.Trefwoord: [gezinsleren] ; Genk ; ouders_kind_relatie

* artikelDoorverwijzing van Turkse kinderen naar het buitengewoon onderwijsNagihan YamanPlantyn2004Isbn: 9030115890

3

Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 5, april 2004. - kansenbeleid. - p. 25-48

Kinderen met een andere etnische afkomst worden gemakkelijker doorverwezen naar het buitengewoon onderwijs dan kinderen van Vlaamse afkomst. Allochtone kinderen zijn dan ook oververtegenwoordigd in dat buitengewoon onderwijs. Deze vaststellingen worden door de auteur getoetst met een intensief onderzoek bij Turkse kinderen. Uit deze toetsing blijkt dat allochtone kinderen met leerproblemen die vaak veroorzaakt zijn door hun sociale situatie al te gemakkelijk doorverwezen worden naar het buitengewoon onderwijs. In deze doorverwijzing spelen allerlei hardnekkige mechanismen een rol waarin de gewone scholen en de centra voor leerlingenbegeleiding een belangrijk aandeel hebben. Uit een bevraging van ouders en kinderen blijkt waar de knelpunten zitten.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ;

* artikelSamenwerking basiseducatie en basisonderwijsGerda D' hertefelt2005Aanwinstnr.: 05-169Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenIn: Sociaal : welzijnsmagazine. - Jrg. 26 (2005), nr. 5 (mei) ; p. 5-8

Basiseducatie heeft het gezinsleren ontdekt. De mosterd komt van over het kanaal. Het gezinsleren toont ouders hoe ze hulp kunnen bieden zodat hun kinderen het beter gaan doen op school.Vanaf september 2005 zal het gezinsleren deel uitmaken van het reguliere aanbod basiseducatie.Trefwoord: [gezinsleren] ; primair_onderwijs ; basiseducatie ; ouders_kind_relatie ; samenwerking

* artikelAlfabetiseringscursus voor oudersJetske Rietveld2005Isbn: 01649-4820In: Didaktief. - Jrg. 36 (2006), nr. 3 ; p. 21

Het kan lastig zijn als ouders van een schoolgaand kind analfabeet zijn. Met het project Alle ouders doen mee leren zij lezen en schrijven om zo meer betrokken te geraken bij de schoolontwikkeling van hun kinderen.Trefwoord: alfabetisering ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [gezinsleren] ; Nederland ; taalvaardigheid ; primair_onderwijs

* artikelAlle ouders doen mee : Een alfabetiseringsproject in het kader van ouderparticipatieElleke Radstake2005Vocvobib: 19In: Alfa-nieuws, jrg. 9 (2006), nr. 1 (feb.) ; p. 7-10

In dit artikel wordt verslag gedaan van een alfabetiseringsproject waarin ouderbetrokkenheid gecombineerd wordt met de ontwikkeling van lees- en schrijfvaardigheid. De cursus is opgezet voor zowel autochtone als allochtone ouders. De taken zijn gerelateerd aan situaties die in de praktijk van ouders met schoolgaande kinderen voorkomen. Ze zijn de aanleiding voor oefeningen bij technische vaardigheden op verschillende niveaus van lezen en schrijven.Trefwoord: alfabetisering ; ouders ; school ; kinderen

* artikelVan 'schulden op school' naar 'goed(koop) onderwijs'

4

Peter DauwePlantyn2006Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 11, maart 2006. - kansenbeleid. - p. 61-80

Niet alle ouders kunnen hun schoolrekeningen betalen: een probleem dat stilaan de aandacht krijgt die het verdient. Ouders maken schulden bij familie of vrienden, veranderen van school om met een nieuws lei te beginnen, houden hun kinderen thuis wanneer activiteiten op de agenda staan waarvoor ze moeten betalen, durven niet meer naar oudercontacten komen, stuiten vaak op onbegrip,... De overheid stelt zich nochtans tot doel om zowel het basis- als het secundair onderwijs volledig gratis te maken. Ook scholen kunnen (en moeten) hun duit in het zakje doen, door het probleem te erkennen, door er op te letten de kosten voor ouders zo veel mogelijk te beperken en door ouders met financiële problemen te ondersteunen. Een artikel vol nuttige tips voor scholen die "school zonder schulden" willen worden.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ;

* artikelAllochtone ouders en scholenJan De MetsPlantyn2006Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 11, maart 2006. - kansenbeleid. - p. 81-102

Scholen worden niet enkel geconfronteerd met allochtone leerlingen, het is voor scholen ook een uitdaging om met de ouders van deze leerlingen goede contacten te leggen. Leerkrachten en directies weten niet altijd goed hoe ze met deze 'nieuwe' ouders moeten omgaan. Die ouders weten op hun beurt niet goed wat ze van een school kunnen en mogen verwachten. Misverstanden en vooronderstellingen blijven vaak leven door een gebrek aan dialoog. Om echt werk te kunnen maken van ouderbetrokkenheid, moet het hele schoolteam overtuigd zijn van de waarde hiervan. Een artikel dat leerkrachten en directies talloze concrete ideeën en raadgevingen meegeeft hoe de school voor ouders toegankelijker kan worden, hoe ouders zich meer welkom kunnen voelen. Want het is wel degelijk aan de school om de eerste stap te zetten.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; ouder ; onderwijs ; ouderbetrokkenheid

* artikelParticipatie in onderwijs, ook voor kansarme leerlingen en oudersChico DetrezPlantyn2006Vocvobib: 11In: Handboek leerlingenbegeleiding. - Afl. 13, aug. 2006. - geïntegreerde begeleiding. - p. 17-30

Er is een sterke parallel tussen de aandacht die een school kan opbrengen voor een kwaliteitsvolle participatie van leerlingen en ouders en de kenmerken van een zorgzame communicatie. In het omgaan met kansarme leerlingen en ouders kan een participatieve klas- en schoolpraktijk een bijdrage leveren aan de strijd tegen de uitsluitingsmechanismen. Deze bijdrage vertrekt bij een praktisch-theoretisch concept voor een participatieve klas- en schoolpraktijk. De fundamentele aspecten van participatie komen aan bod. Belangrijk hierbij zijn de indicatoren die uitdrukken in welke mate een interactie als participatief wordt ervaren door de betrokken actoren. De kenmerken van een zorgvuldige communicatie met kansarmen worden met voorbeelden geïllustreerd en aan deze indicatoren getoetst.Trefwoord: ouders; kansarme ; communicatie ; school

5

* artikelEmpowerment voor ouders op de school en in de buurtFemmy Witte2007In: Les. - Jrg. 25 (2007), nr. 147 ; p. 3-6

Trefwoord: project ; Nederland ; praktijksituatie

* artikelDe Ronde Tafel : creatieve no-nonsense zelfevaluatie in een CVOKlare Theys, Lut LippeveldPlantyn2007Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Kwaliteitszorg in het onderwijs. - Afl. 16, mei 2007. - instrumenten - werkmateriaal - p. 79-100

Ben je in je centrum of school op zoek naar een methode van zelfevaluatie die niet te omslachtig is? Die inzetbaar is voor al je participanten (cursisten, leerkrachten, ouders, leerlingen,...)? Die de betrokkenheid aanzienlijk verhoogt en leidt tot spontane zelfevaluatie? Dan is de Ronde Tafel wellicht een zelfevaluatie-instrument op jouw maat. In dit artikel krijgt u meteen de do's en don'ts voorgeschoteld.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; onderwijs ; zelfevaluatie ; cursist ; leerkracht ; ouders ; leerling

* artikelDe invloed van ouder- en gemeenschapsbetrokkenheid op de schoolresultaten van allochtone leerlingenAnn TrappersPlantyn2007Isbn: 9030115890Vocvobib: 11In: Handboek leerlingenbegeleiding 2. - Afl. 17, december 2007. - maatschappelijke factoren en ontwikkelingen. - p. 87-102

Schoolachterstand van allochtone leerlingen wordt veroorzaakt door een waaier van factoren. Een daarvan is taalachterstand. Nu blijkt dat succesvolle allochtone leerlingen hun succes vaak linken aan ouder- en gemeenschapsbetrokkenheid bij het schoolgebeuren. In deze bijdrage leest u dan ook wat die betrokkenheid kan betekenen op school. In een van de volgende afleveringen mag u zeker voorbeelden uit Vlaanderen verwachten.Trefwoord: schoolresultaat ; allochtoon ; leerling

* artikelBasiseducatie Antwerpen actief in bredeschoolprojectenPhilippe Callens2007In: Van A tot Z. - Jrg. 15 (2007), nr. 3/4. ; p. 4

Centrum voor Basiseducatie Antwerpen heeft het afgelopen schooljaar in drie Antwerpse basisscholen cursussen voor ouders gegeven. Met succes, want dit jaar wordt de werking uitgebreid. We laten Lisbeth Dierickx (CBE Antwerpen) aan het woord.

* artikelDe betrokkenheid van Vlaamse ouders bij het onderwijs van hun kind : feit of fictie?

6

Lien Ghysens, Johan van BraakPlantyn2008Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 17, februari 2008. - besturen en participeren. - p. 1-20

De betrokkenheid van ouders bij de schoolse ontwikkeling van hun kind behoort sinds enkele jaren tot de agendapunten van het Vlaamse onderwijsbeleid. Ouders en leraren worden beschouwd als partners in het opvoedings- en onderwijsproces, met als doel een gedeelde verantwoordelijkheid voor het ondersteunen van de ontwikkeling van leerlingen. Het zijn immers de ouders die hun kinderen kunnen motiveren en een positieve relatie met de school kunnen bewerkstelligen. In dit artikel wordt nagegaan in welke mate ouders werkelijk betrokken zijn bij het onderwijs van hun kinderen. Er worden ook suggesties geformuleerd die het scholen mogelijk maken meer ouders te bereiken.Trefwoord: kwaliteitszorg ; communicatie ; school ; ouders

* artikelGepaste communicatie : een bindmiddel tussen school en oudersDominique MarkeyPlantyn2008Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 17, februari 2008. - besturen en participeren. - p. 1-36

Ouders zijn mondiger geworden tegenwoordig. Zij uiten hun mening via de ouderraad en de schoolraad maar ook individueel. Ouders beginnen eveneens hun rechten te kennen en nemen meer en meer hun toevlucht tot een advocaat om hun ongenoegen te uiten. De communicatie tussen school en de ouders loopt dus wel eens spaak. De vraag is nu : 'Hoe kan de school haar communicatie optimaliseren en de ouders als communicatiepartners opwaarderen?' Er worden een aantal aandachtspunten naar voren geschoven om de communicatie tussen scholen en de ouders te bevorderen.Trefwoord: kwaliteitszorg ; communicatie ; school ; ouders

* artikelBetrokkenheid van allochtone ouders in een multi-etnische schoolRita Calluy, Nora FardasPlantyn2008Isbn: 9030115890Vocvobib: 11In: Begeleid zelfstandig leren. - Handboek leerlingenbegeleiding 2. - Afl. 18, mei 2008. —maatschappelijke factoren en ontwikkelingen. - p. 53-70

Goede contacten tussen school en ouders komen de maatschappelijke ontwikkeling en de leerprestaties van de leerlingen ten goede. Dat kon u lezen in een bijdrage van Ann Trappers in de vorige aflevering. Voorbeelden uit het buitenland ondersteunden deze stelling. Maar dit verhaal van een Antwerpse school illustreert dat de 'juiste' aanpak ook bij ons werkt. In samenwerking met De Schoolbrug nam de school enkele maatregelen en initiatieven om de ouderbetrokkenheid te versterken. Voortaan blijven de stoelen op oudercontacten niet meer leeg en verloopt de communicatie met allochtone ouders een heel stuk vlotter. Tot ieders tevredenheid.Trefwoord: multi_etnische_school ; ouders

* artikelBrugfiguren aan zet : op weg naar een goede communicatie tussen school en oudersHelena Op Den Kamp

7

Plantyn2008Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 19, september 2008. - besturen en participeren. - p. 1-28

Een brugfiguur heeft als taak om de kloof tussen het thuismilieu (de ouders) en het schoolteam te verkleinen. De functie van brugfiguur is in Gentse basisscholen geïntroduceerd om ouders te betrekken bij het schoolgebeuren. Op die manier wilden ze de leerprestaties, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het welbevinden van kansarme en/of allochtone kinderen verbeteren. Maar hoe gebeurt dit nu concreet? Aan de hand van een beschrijving van hun takenpakket, kerncompetenties, arbeidscontext en eventuele risico's wordt de inhoud van het beroep van brugfiguur geschetst.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; brugfiguur ; Gent ; communicatie

* artikelOuders op school : wat hebben zij te zeggen ?Wies Beckers, Linde BrewayesPlantyn2008Vocvobib: 32In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Personeel en organisatie. - Afl. 19, december 2008. - gedrag. - p. 1-22

De tijd dat de verantwoordelijkheid van ouders eindigde aan de schoolpoort is lang voorbij. Ouders worden actief betrokken bij de zaken die invloed hebben op de leer- en leefomgeving van hun kinderen. Met de komst van het participatiedecreet van 2004 kan de ouderwerking omgevormd worden tot een ouderraad. Ouders kunnen mee overleggen en advies geven. Maar hoe kan dit concreet vorm krijgen en waar moet men op letten? De auteurs bieden tips aan om de werking van de ouderraad te optimaliseren.Trefwoord: school ; leraar ; leren

* artikelEen goede opleiding en een goede opvoeding : visies van Belgische, Italiaanse en Marokkaanse ouders op onderwijsNoel ClycqPlantyn2009Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 20, maart 2009. - maatschappelijke processen. - p. 1-26

Dit artikel beschrijft de resultaten van een onderzoek waarin werd nagegaan welke visies Belgische, Italiaanse en Marokkaanse ouders hebben op onderwijs. Aan de ouders werden vragen gesteld die peilen naar hun mening over opvoeding, gezin en onderwijs. Zo werd nagegaan wat ouders belangrijk vinden in de opvoeding van hun kinderen. En wat volgens hen hierbij de rol is van onderwijsinstanties zoals scholen en CLB's. Ouders vinden een goede opleiding belangerijk in de opvoeding van hun kinderen. Maar de concrete invulling hiervan kan verschillende vormen aannemen.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; onderwijs ; opvoeding ; kinderen ; ouders

* artikelHoe beleven arme mensen en hun kinderen de school ?Karel Staes2009Vocvobib: 44In: Informatie Vernieuwing Onderwijs (IVO), jrg. 30 (2009), nr. 115 ; p. 35-38

8

Relevantie voor cursisten in Voortraject EDAS?Portret van kansarme ouders en hun problemen op de school van hun kinderen, een beschrijving van hun leven.Tips voor leraren die kinderen van kansarmen in hun klas hebben.Trefwoord: kansarme ; kinderen ; EDAS

* artikelDe engagementsverklaring tussen ouders en school : hoe kijken ouders hier tegenaan ?Annick DenysPlantyn2009Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 22, december 2009. - besturen en participeren. - p. 1-22

De relatie tussen school en ouders wordt steeds belangrijker! Onderzoek leert dat niet alle ouders in dezelfde mate betrokken zijn bij het schoolleven van hun kinderen. Een belangrijk gegeven als men weet dat de betrokkenheid van ouders een directe directe invloed uitoefent op het welbevinden en de leerkansen van kinderen. In maart 2009 werd het decreet goedgekeurd m.b.t. Het invoeren van de zgn. 'engagementsverklaring'. In het artikel beschrijven we hoe de ouders uit het basisonderwijs de invoering van de engagementsverklaring ervaren.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; school ; ouders ; relatie ; leerkans ; basisonderwijs

* artikelOuders in (inter)actie. Ouders organiseren een vrijetijdsbeurs : projectonderwijs binnen een cursus Nt2 in AntwerpenA. Van Beirendonck, M. Laenen, L. Strobbe2010Vocvobib: 26In: Les. - Jrg. 28 (2010), nr. 163 ; p. 18-21

KAAP is de naam van een project in Antwerpen waarbij anderstalige ouders Nederlands leren in de school van hun kinderen. Een grote groep instellingen bundelde haar krachten om Nt2 in een vijftiental kleuter- en lagere scholen te organiseren. Men doet op deze scholen een aantal bijzondere dingen. De groepen volgen niet enkel lessen Nt2 gericht op het functioneren als ouders in de school van hun kinderen, zij organiseren ook een evenement op school tijdens het jaar. In dit artikel het verslag van één van die projecten: de vrijetijdsbeurs.Trefwoord: Nt2 ; kinderen ; ouders ; project ; samenwerking

* artikelSamen kwaliteit ontwikkelen : een dynamische praktijkJan SpeltincxPlantyn2010Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Kwaliteitszorg in het onderwijs. - Afl. 26, september 2010. - processen. - p. 1-40

Kwaliteitsontwikkeling in het buitengewoon basisonderwijs, het lijkt geen evidente opdracht!Voor buitengewoon Basisonderwijs Berkenbeek uit de Noordenkempen is het ontwikkelen van kwaliteit een essentieel onderdeel van het samen school maken. Deze school stimuleert een klimaat dat verder gaat dan het steriel uitvoeren van procedures, regels, technieken en metingen. Kwaliteitsontwikkeling vraagt een permanent investeren in relaties, in ideeën, in initiatieven, maar vooral ook in dialoog en samenwerking. De directeur van Berkenbeek beschrijft hoe de teamleden het

9

eigen handelen positief kritisch onder de loep nemen en hoe ze efficiënt samenwerken. Dat vormt de basis om op zoek te gaan naar groeikansen. Het team neemt de ontwikkelingen binnen de school zelf in de handen en voelt zich als team verantwoordelijk. De evaluatie-enquête, de evaluatievergadering, de jaarlijkse functioneringsgesprekken, de klasbezoeken, de hospiteermomenten, de professionaliseringskansen, de gesprekken met ouders en kinderen; het zijn enkele initiatieven die de kwaliteitsontwikkeling binnen deze school vorm geven.Trefwoord: [kwaliteitszorg] ; buitengewoon_basisonderwijs ; kwaliteitsontwikkeling ; schoolgemeenschap ; didactiek ; leerkracht ; kinderen ; ouders

* artikelMet Alfatas aan de slag in de alfaklas !M. Geerts2010Vocvobib: 12In: Alfa-nieuws, jrg. 13 (2010), nr. 4 ; p. 14-17

Alfatas staat voor 'Alfataken op school'. Alfatas omvat 15 taken waarin ongeletterde cursisten leren omgaan met schriftelijke taal. De taken zijn ontwikkeld voor allochtone ouders die Nederlandse les volgen op de school van hun kinderen, met als doel in die school beter te kunnen functioneren. Martien Geerts van het Centrum voor Taal en Onderwijs in Leuven zette voor ALFA-nieuws de belangrijkste informatie over Alfatas op een rij.Trefwoord: ongeletterdheid ; cursist ; schriftelijk ; taalvaardigheid ; ouders

* artikelMet Alfatas aan de slag : vijftien taaltaken voor de alfaklasD. Eggermont2010Vocvobib: 12In: Les. - Jrg. 28 (2010), nr. 168 ; p. 30-31

Alfatas staat voor 'Alfataken op school'. Alfatas omvat vijftien taken waarin ongeletterde cursisten leren omgaan met schriftelijke taal. De taken werden ontwikkeld door Martien Geerts van het CTO te Leuven en zijn bedoeld voor Nt2-cursisten die Nederlands leren op de school van hun kinderen. Om beter te kunnen functioneren in de schoolcontext hebben die cursisten zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheden nodig.Trefwoord: NT2 ; alfabetisering ; ongeletterd ; schrijven ; ouders ; kinderen ; taalvaardig

* artikelAllochtone jongeren op school : een vechtscheiding tussen culturenHoussein Boukhriss, Monique D’AesPlantyn2011Isbn: 9030115890Vocvobib: 11In: Handboek leerlingenbegeleiding 2. - Afl. 26, januari 2011. - maatschappelijke factoren en ontwikkeling. - p. 1-30

De meeste scholen willen maar wat graag openstaan voor (leerlingen en hun ouders uit) verschillende culturen, maar in de praktijk blijkt dat niet altijd zo eenvoudig te zijn. Hoe kun je tegemoetkomen aan bepaalde wensen? Waar trek je de grens? De auteurs van dit artikel willen een houvast bieden aan directies, leerlingenbegeleiders en leerkrachten die hiermee te maken krijgen: openstaan en respect hebben voor andere culturen zonder je eigen visie te verloochenen en je pedagogisch project uit het oog te verliezen. Als voorbeeldgroep hebben ze gekozen voor jongeren van Marokkaanse origine. Eerst bespreken ze kort de vijf pijlen van de islam, vervolgens gaan ze in op de drie groepen van diversiteitsmanagement en ten slotte focussen ze op de concrete toepassingen hiervan op school.Trefwoord: diversiteitsmanagement ; cultuur ; onderwijs ; directie ; leerlingenbegeleider ; leerkracht

10

* artikelOuderbetrokkenheid in het vmbo : samen slagenCorinne Sebregts2011Isbn: 1567-9853Vocvobib: 16In: Remediaal. - Jrg. 11 (2010-11), nr. 6 ; p. 35-39

Bespreking van initiatieven om ouderparticipatie in het Nederlands onderwijs van de grond te krijgen. Ouderparticipatie betekent een actieve deelname van ouders aan zaken die de school aangaan, variërend van het meewerken aan extra activiteiten tot aan het meedenken over het beleid van de school. Participatie start met betrokkenheid.Trefwoord: ouder ; school ; Nederland

* artikelVan ouders naar (h)ouders : hoe een aangepast schoolbeleid de relatie tussen leerkracht en ouders ondersteuntErwin de Deridder2011Vocvobib: 02In: Welwijs. - Jrg. 22 (2011), nr. 3 ; p. 9-12

Trefwoord: schoolbeleid ; onderwijs ; ouders ; docent ; leraar ; jongeren

* artikelKansarme ouders en kleuters digikriebelen en ontdekken de computer als leermiddelMagda Demasure, Sara Van DammePlantyn2011Isbn: 9030115890Vocvobib: 48In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - ICT en onderwijsvernieuwing. - Afl. 27, oktober 2011. - maatschappelijke uitdaging. - p. 1-26

Trefwoord: ict] ; ; maatschappelijk ; internet ; armoede ; digitaal ; achterstand ; ouders ; kinderen

* artikelHoe ‘allochtone’ ouders betrekken bij het schoolgebeuren ?Marc LaquièrePlantyn2011Isbn: 9030115890Vocvobib: 30In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - School en samenleving. - Afl. 28; november 2011. - cultuurbeleid. - p. 1-40

Gelukkig zien heel wat schoolteams het belang in van ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie. Beide hebben immers hetzelfde doel voor ogen, namelijk het welzijn van hun kinderen. En dat geldt uiteraard zowel voor autochtone als voor allochtone ouders. Toch is dit niet altijd zo vanzelfsprekend … De auteur van dit artikel beschrijft hier de theoretische aspecten van ouderbetrokkenheid en - participatie en de huidige regelgeving op dat vlak en geeft tegelijkertijd heel wat praktische handvatten voor een educatief partnerschap tussen scholen, (allochtone) leerlingen en hun ouders.Trefwoord: onderwijs ; ouderparticipatie ; autochtoon ; allochtoon ; partnerschap ; school ; leerlingen ; ouders ; schoolbetrokkenheid ; engagementsverklaring ; participatiedecreet ; IQRA-project

11

BoekE-document

* boekLeren leren, thuis en op schoolIvo Engelen ; Johan L. Vanderhoeven (eindred.)Garant199864 p.Isbn: 9053507507Aanwinstnr.: 99-217Vocvobib: 11

In dit boek wordt uitgelegd hoe scholen leerlingen kunnen motiveren en kunnen werken aan het zelfvertrouwen van de leerling bij het studeren. Tevens wordt besproken waarom leren studeren maar een beperkt aspect is van leren leren. Vervolgens wordt uitgelegd hoe ouders zelf het leerproces van hun kind kunnen ondersteunen en begeleiden. Omdat een goed contact tussen ouders en school daarin erg belangrijk is, worden ook een aantal concrete suggesties gedaan over de wijze waarop ouderverenigingen het gesprek daarover tussen ouders en school op gang kunnen brengen.Trefwoord: leren ; leerproces ; scholier ; begeleiding ; zelfvertrouwen ; studiemotivatie ; ouder_scholier_relatie ; ouder_school_relatie ; oudervereniging ; [gezinsleren]

* boekEen persoonlijke denk- en leerstijl : handleiding voor leerkrachten, begeleiders en oudersKaat TimmermanAcco2001152 p.Isbn: 9033448106Aanwinstnr.: 02-14Vocvobib: 11

De ene persoon verwerkt informatie het beste langs het auditieve kanaal, de andere is meer visueel aangelegd. De manier waarop je gegevens opneemt, verwerkt en inprent, kent een organische oorsprong in de werking ven beide hersenhelften. Wie linkerhemisferisch beter functioneert, zal kiezen voor een talige verwerking met kernwoorden en samenvattingen. Wie een rechterhemisferische voorkeur heeft, zal liever werken met een schematische voorstelling. Natuurlijk zal de aard van de gegevens medebepalend zijn voor de keuze van de verwerking. Kinderen bezig zijn met het verwerven van een studiemethode, ondervinden vaak problemen bij de keuze van een leerstijl die tegelijk overeenkomt met hun eigen persoonlijke voorkeur en met de soort leerstof. Ook ouders en leerkrachten maken vaak dat onderscheid niet en begrijpen dus de keuze van de kinderen niet. Na een jarenlange ervaring in het begeleiden van kinderen bij hun zoektocht naar een aangepaste denk- en leerstijl en het toepassen ervan op hun eigen schoolwerk, heeft de auteur haar visie en werkwijze neergeschreven in dit boek. Zowel de leerkracht in de klas als de ouders thuis zullen voldoende achtergrond, tips en oefenmateriaal vinden om zelf ook kinderen te kunnen ondersteunen bij het verwerven van een goede studie- en denkmethode. Het boek is geschreven voor leerkrachten, ouders, begeleiders en therapeuten en is hoofdzakelijk bedoeld voor het werken met kinderen tussen 10 en 14 jaar.Trefwoord: leren ; leerproces ; leerstrategie ; scholier ; educatieve_begeleiding ; [meichenbaum]

* boekDeelnemen aan oudergesprekken : ontwikkeling van competentiegericht (SR) onderwijs in EducatieWim van den Born, Irene Meijer, Marja Romkes, ... [et al.]Stichting voor Leerplanontwikkeling (SLO)

12

200340 p.Isbn: 9032921460Aanwinstnr.: 05-53Vocvobib: 10

Het middelbaar beroepsonderwijs werkt aan een competentiegerichte kwalificatiestructuur en scholen zijn bezig het onderwijs competentiegericht in te richten. Educatie blijft niet achter, zeker in de samenwerking met het beroepsonderwijs voor geïntegreerde trajecten wordt al zeer competentiegericht gedacht. ROC's ontwikkelen verder in samenwerking met maatschappelijke organisaties voor het Sociale Redzaamheidsperspectief onderwijsprogramma's die zich kenmerken door een duaal karakter. Het competentiebegrip spreekt de gemeente als opdrachtgever ook zeer aan; de vraag is of er voor Educatie een competentiecatalogus ontwikkeld kan worden op basis waarvan gemeente en onderwijsinstellingen over de inkoop van Educatie kunnen onderhandelen. De afdeling Educatie van het Noorderpoort College, locatie Veendam, heeft in 2003 een SLOA-aanvraag gedaan om voor NT1 en NT2 gezamenlijk aan de slag te gaan met het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs. In deze publicatie treft u het Stappenplan Ontwikkeling Competentiegericht Educatieonderwijs (OCEO) aan en de ontwikkeling van een programma met behulp van dit stappenplan door het team in Veendam. Het Stappenplan OCEO is ontwikkeld vanuit een visie op competenties. Om u een beeld te geven van deze visie wordt eerst aandacht besteed aan het begrip competenties zoals dat in het middelbaar beroepsonderwijs nu gehanteerd wordt. Ook wordt ingegaan op de overwegingen rondom competenties die in Educatie spelen.Besproken in: Les. - Jrg. 22 (2004) nr. 132 (december), p. 14-16Trefwoord: cursusprogramma ; vaardigheid ; capaciteit ; Nederlands ; [nt2] ; ouder_school_relatie ; Nederland

* boekPolyfonie in de klas : een praktijkboek voor inclusieAnnet De Vroey, Kathleen MortierAcco2002237 p.Isbn: 9033451530Aanwinstnr.: 06-17Vocvobib: 16

In dit boek bieden vijf pijlers de bouwstenen aan voor inclusie waarmee scholen aan de slag kunnen.Met concrete voorbeelden illustreren de auteurs hoe de school een inclusieve cultuur en praktijk kan vormgeven. Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor leerkrachten uit het gewoon en speciaal onderwijs, die steeds meer zullen gaan samenwerken. Maar het richt zich ook tot alle andere betrokkenen bij speciale zorgvragen op school: de ouders, de begeleidingsdiensten…Besproken in: Impuls. - Jrg. 34, nr. 2 ; p. 120-121Trefwoord: buitengewoon_onderwijs ; zorgbreedte ; integratie ; educatieve_begeleiding ; leerproces

* boekSchool en ouders meer op elkaar betrekken door een verbeterde (Nederlandstalige) communicatie. Via ouders in de klas, via de moedergroepLotte Moons, Greet BautmansKarel de Grote-Hogeschool (KdG)2006136 bl.Aanwinstnr.: 06-141Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Trefwoord: ouder_school_relatie ; participatie ; opvoeding_en_onderwijs ; communicatie ; migrant ; [nt2] ; basiseducatie ; primair_onderwijs ; taalvaardigheid ; voorschools_onderwijs

13

* boekPreventie van laaggeschooldheid? Wat? Hoe? Verenigingen van ouders in armoede en enkele andere deskundigen zeggen het onsAn BistmansOost-Vlaamse centra voor basiseducatie (OCB)2005125 p.Aanwinstnr.: 07-14Vocvobib: 44

Beleidsmakers op vlak van welzijn en onderwijs, centra voor basiseducatie, organisaties uit het welzijnswerk, scholen, GOK-medewerkers, lerarenopleidingen, ondersteuningsorganisaties, LOP-ondersteuners, opleidingen sociaal werk...Hoe kunnen we - door de ouders te ondersteunen - de leerloopbaan van de kinderen meer kansen geven? De centra voor basiseducatie stellen voor hoe zij denken over preventie van laaggeschooldheid en wat daarin hun bijdrage kan zijn. Zij willen ook overleg en samenwerking stimuleren met onderwijs en welzijnswerk.Trefwoord: basiseducatie ; basisvaardigheid ; volwassene ; [laaggeschoolde] ; analfabetisme ; armoede ; kansarme ; voortijdig_schoolverlaten ; preventie ; samenwerking ; welzijn ; migrant

* boekHoe sterk is mijn school, het beleidsvoerend vermogen van Vlaamse scholenPeter Van Petegem, Geert Devos, Paul Mahieu, Thu Dang Kim, Veronique WarmoesWolters Plantyn2008365p.Isbn: 90-301-9003-5Aanwinstnr.: 08-323Vocvobib: 31

Uw school krijgt alsmaar meer taken toeschoven door de overheid, door ouders, door allerlei maatschappelijke groepen, ... Dat gebeurt onder het motto het 'vergroten van de autonomie van de school' of de 'responsabilisering van de directie en het schoolteam'. Maar kan uw school dat wel allemaal dragen?Het onderwijsbeleid en de wetenschappelijke onderzoekers pleiten daarom voor een versterkingvan het beleidsvoerend vermogen van de scholen. Scholen krijgen meer en meer ruimte om een eigen beleid te voeren. De overheid stelt zich op een aantal domeinen ook terughoudend op en verwacht veel van de beleidssterkte van de schoolleiding op het werkveld.Voornemens, opvattingen en ideeën inzake hoe dat schoolbeleid er moet uitzien zijn ervoldoende, maar hoe staat het met de realiteit? En mocht de situatie verbeterd kunnen worden, hoe kan dat dan het beste gebeuren? Om dit te achterhalen gingen onderwijsonderzoekers van de Universiteit Antwerpen en de Vlerick Leuven Gent Management School op pad.Dit leverde aan de ene kant een aantal instrumenten op voor scholen om hun eigen beleidsvoerend vermogen in kaart te brengen, en aan de andere kant een pak aanwijzingen om dat vermogen aanzienlijk te versterken. Aanwijzingen en instrumenten steunen op wetenschappelijk onderzoek, onder meer op gesprekken met honderden schoolleiders, middenkaders en leerkrachten, en bevragingen in 63 basis- en 66 secundaire scholen.De schoolleider speelt uiteraard een belangrijke rol in het vergroten van het beleidsvoerend vermogen van de school. Maar elke schoolbetrokkene heeft hierin een taak. Aandacht voor een gedeeld leiderschap kan de schoolleider ademruimte geven om samen met het leerkrachtenteam en het schoolbestuur een sterk beleid te voeren.Door de diverse instrumenten te hanteren, kan de school een beeld krijgen van zichzelf en haar beleidsvoering. Schoolleiding en schoolteam kunnen naar aanleiding van deze zelfevaluatie zelf stappen ondernemen om hun beleidsprocessen te optimaliseren. En van hun schoolbestuur mogen zij bijstand, stimulans en ondersteuning verwachten.Dit boek vertrekt vanuit onderzoek dat veel documentatie geeft waaruit elke school kan putten.Trefwoord: schoolmanagement ; beleid ; netwerk

14

* boekMeso focus 64 : conflicten en mediation in schoolorganisatiesSjoerd KarstenKluwer200792 p.Isbn: 9789013044584Aanwinstnr.: 08-438Vocvobib: 30

Conflictvrije organisaties bestaan eigenlijk niet. Waar mensen met elkaar samenwerken en samenleven, zoals in scholen het geval is, zullen er conflicten zijn. Recente veranderingen, zoals de toegenomen culturele diversiteit onder leerlingen en leraren, schaalvergroting, vergrote autonomie en versterking van het management en teamvorming, hebben de nauwe verwevenheid tussen conflict en organisatie alleen nog maar versterkt.Deze Meso focus gaat over conflicten in en rond scholen en over mediation, een bijzondere manier om met conflicten om te gaan. De kern van mediation is dat de personen die een conflict hebben samen, onder begeleiding van een onpartijdige derde, de mediator, proberen tot een bevredigende oplossing te komen. In deze Meso focus geeft een aantal deskundigen en ervaren mediators inzicht in de verschillende soorten conflicten die zich in scholen kunnen voordoen: arbeidsconflicten, teamconflicten, conflicten tussen leerlingen en conflicten tussen ouders en school. Bovendien schetsen zij wat mediation kan doen aan herstel van communicatie en vertrouwen tussen de betrokkenen.Met deze Meso focus beogen de auteurs een bijdrage te leveren aan het binnen scholen op een systematische wijze nadenken over conflicten en conflicthantering. Dit is in het belang van een prettig en stimulerend werkklimaat, goede condities voor het leren, een veilige school waar leerlingen, personeel en ouders zich thuisvoelen. Dit vereist een schoolbeleid op het gebied van conflicthantering. De verschillende vormen van mediation kunnen daarbij belangrijke instrumenten zijn.Trefwoord: organisatie ; onderwijsmanagement ; schoolorganisatie ; conflict

* boekGelijke kansen op school: het kan ! Zestien sporen voor praktijk en beleidIdes Nicaise, Ella Desmedt (red.)Plantyn2008500 p.Isbn: 978-90-301-9259-6Aanwinstnr.: 09-057Vocvobib: 25

Het boek wil niet alleen analyseren waarom de ongelijkheid in ons onderwijs zo groot is. Het wil ook tonen hoe het wèl kan lopen. Het boek wil scholen, leerkrachten en andere onderwijsactoren bemoedigen en handvatten reiken, met praktijkvoorbeelden in de hand. Het boek brengt wetenschappelijke duiding, projecten, beleidsvoorstellen en reportages samen in drie domeinen: gelijke kansen, gelijke behandeling en gelijke uitkomsten.Het boek Gelijke Kansen op school, het kan. Zestien sporen voor praktijk en beleid (Ides Nicaise & Ella Desmedt, red.) onderzoekt een brede waaier van concrete strategieën, zowel in de klas als op school- en systeemniveau. Het inleidende hoofdstuk geeft een overzicht van sociale achterstellingsmechanismen in het onderwijs. Daarna zetten zestien thematische hoofdstukken elk één deelstrategie voor meer gelijkheid in de kijker.Vragen waarop een antwoord wordt geformuleerd zijn:Hoe kunnen de noodzakelijke randvoorwaarden gecreëerd worden om een ongelijke beginsituatie te compenseren?Op welke manier slopen we de sociale barrières in structuren, leerplannen, onderwijsmethodes?Kunnen we erin slagen ouders en leerlingen sterker bij het (leer)proces te betrekken?En vooral, hoe maken we dat kinderen zich goed voelen op school?

15

Het boek is gestoffeerd met reportages uit de Belgische onderwijswereld. Want er is al veel deskundigheid aanwezig, en theorie werd al vaak in praktijk omgezet.Trefwoord: gelijke_kansen ; beleid ; onderwijs ; praktijkvoorbeelden ; gelijkheid

* boekIs het nu Generatie X, Y of Einstein : FAQ voor leraren, opvoeders en oudersPedro De Bruyckere, Bert SmetsWolters Plantyn2008104 p.Isbn: 9789030198119Aanwinstnr.: 09-083Vocvobib: 25

‘De jeugd van tegenwoordig’ kreeg al vele namen: generatie Y, de E-generatie of I-generatie en zelfs recent de generatie Einstein. Hier zit maar één boodschap achter: deze groep jongeren is niet zoals al de vorige. Maar op welke manier zijn deze teens en twens vandaag anders dan de babyboomers of de generatie X? Vroeger leek het makkelijk, dan had je punkers, of johnny’s, … maar nu lijkt iedereen van alles te zijn.Zijn ze echt die multitaskende eenzaten achter hun computer? Hebben ze echt geen zin meer in school? Is een taak voor hen gewoon knip- en plakwerk? Is kennis voor hen iets dat je op google opzoekt? Ouders, opvoeders en onderwijsmensen maken zich zorgen. Het lijkt alsof de jongeren in een andere wereld leven in een ander tempo. Hoe praat je met je kinderen als ze zelf liever lijken te chatten? Hoe kan je als leerkracht je leerlingen of studenten boeien met bord en krijt als ze zelf de hele tijd 3D-games zitten te spelen? Kortom, hoe bereik je deze generatie?Trefwoord: docent ; opvoeder ; ouders ; generatie ; jongeren

* boek* E_documentHet janusgezicht van het onderwijs : een literatuurstudie over het onderwijs in een interculturele samenlevingFrançois Levrau; F. TimmermanSteunpunt Gelijkekansenbeleid - Consortium Universiteit Antwerpen en Universiteit Hasselt2009218 p.Vocvobib: 43L:\E_document\43\Het janusgezicht van het onderwijs : een literatuurstudie.pdf

Onderzoek François Levrau Project Multiculturele samenlevingDeze publicatie bestaat uit drie delen: het eerste deel geeft cijfermateriaal m.b.t. de prestatiekloof in het Vlaamse onderwijs.Aansluitend geeft de auteur een overzicht van de verschillende pistes die in de loop der jaren zijn bewandeld om de prestatiekloof te verklaren. In het tweede deel onderzoekt hij of de sociaal-etnische kloof het gevolg kan zijn van interactiepatronen in de klas en in de school. Zaken die hier onder de loep genomen worden zijn: de invloed van leeftijdsgenoten en conflicterende culturen binnen de klas; de impact van de onderwijsideologie; de invloed van de leerkracht op de prestaties van leerlingen en op de betrokkenheid van de ouders.In het derde deel wordt aangetoond hoe de sociaal-etnische kloof mogelijkerwijze in stand wordt gehouden door bepaalde pedagogische opvattingen en praktijken.Hier wordt onder meer ingezoemd op het belang van degelijk taalonderwijs, de impact van leermiddelen met een hoog intercultureel gehalte en het belang van een interculturele schoolcultuurTrefwoord: onderwijs ; samenleving ; intercultureel

* boek ; cd_romLeren van binnenuit : onderwijsontwikkeling in een nieuwe tijdFred Korthagen, Bram Lagerwerf

16

Nelissen2008176 p.Isbn: 9789024417995Aanwinstnr.: 09-298Vocvobib: 11

Hoe kunnen leraren in het basis- en voortgezet onderwijs het beste uit hun leerlingen halen?De auteurs willen leraren, schoolleiders en ouders ondersteunen bij het beantwoorden van deze vraag. Ze gaan daarbij uit van de talenten en de kwaliteiten die leerlingen al in zich hebben in plaats van waar ze in tekort schieten. 'Leren van binnenuit' geeft zowel houvast bij een radicale omslag als inspirerende en praktische ideeën voor kleine veranderstappen.De auteurs richten zich op het basis- en voortgezet onderwijs, maar 'Leren van binnenuit' biedt ook ideeën voor hoger onderwijs en bedrijfsopleidingen. Het boek is vooral bestemd voor leraren, schoolleiders en ouders.Trefwoord: leraar ; schoolleider ; ouders ; ondersteuning ; onderwijsontwikkeling ; VTO

* boekMeso focus 76 : drie maal Andy Hargreaves. Opstellen over onderwijs leiderschap en duurzaamheidAndy Hargreaves, Dean FinkKluwer201081 p.Isbn: 978 90 13 067255 5Aanwinstnr.: 10-028Vocvobib: 30

Driemaal Andy Hargreaves is een kleine bloemlezing uit het werk van Andy Hargreaves, op dit moment als hoogleraar verbonden aan de Lynch School of Education van Boston College. De bundel omvat een drietal artikelen over respectievelijk onderwijs in de kennismaatschappij, duurzame onderwijsveranderingen en duurzaam leiderschap. In beginsel snijdt Hargreaves daarin thema's aan waarover ook door Nederlandse auteurs wordt geschreven. Het bijzondere eraan is evenwel zijn integrale benadering. Hargreaves laat overtuigend en inspirerend zien wat we nu kunnen en moeten doen om de negatieve effecten van de kenniseconomie te pareren en daarmee te voorkomen dat de kenniseconomie op den duur zal stagneren. Duurzaamheid heeft zo gezien niet alleen te maken met een betere wereld straks, maar vooral met het streven naar een blijvend effect van de inspanningen die mensen in het hier en nu verrichten. Hargreaves benadrukt bij dat alles het belang van een inspirerende en inclusieve onderwijskundige en maatschappelijke visie, die gedragen wordt door zowel de actoren binnen het onderwijs als andere maatschappelijke geledingen. Hij schrijft geen visie voor, maar verschaft onderwijsprofessionals ideeën en argumenten om in gesprek te kunnen gaan met elkaar en met beleidsmakers, journalisten, curriculumontwikkelaars, inspectie, ouders en schoolbesturen én met leerlingen.Trefwoord: onderwijskundige ; maatschappelijke ; kennismaatschappij

* E_documentMet Alfatas aan de slag in de alfaklas !Martien GeertsCentrum voor taal en onderwijs NT2-CTO20103 p.Vocvobib: 12L:\E_document\12\Met Alfatas aan de slag in de alfaklas !.pdfIn: Nieuwsbrief Taal & Onderwijs, 2 juni 2010

In opdracht van het Postfonds voor Alfabetisering werkt het CTO momenteel aan lesmateriaal voor ongeletterde volwassen NT2-cursisten die Nederlands leren op de school van hun kinderen. Om beter

17

te kunnen functioneren in die schoolcontext hebben de cursisten zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheden nodig. Alfatas omvat 15 taken waarin ongeletterde cursisten leren omgaan met schriftelijke taal. Alfatas staat voor 'Alfataken op school'.Trefwoord: alfa ; lesmateriaal ; NT2 ; cursist ; ouders ; kinderen ; school

* E_documentBasiseducatie werkt samen met scholenCentrum voor basiseducatie, Vocvo vzw20109 p.Vocvobib: 39L:\E_document\39\Basiseducatie werkt samen met scholen.pdf

De centra voor basiseducatie organiseren al geruime tijd cursussen voor ouders: in hun open aanbod, maar -meer nog- in samenwerking met een partnerorganisatie.Vaak is dat een basisschool, maar ook met secundaire scholen kunnen interessante programma’s worden uitgewerkt. In deze tekst beschrijven we onze visie op werken met ouders en het belang van de school als partner. Daarna geven we de krachtlijnen weer van het aanbod dat voor ouders ontwikkeld wordt en belichten daarbij verschillende varianten.Trefwoord: basiseducatie ; samenwerking ; onderwijs

* boekHoe het leren stroomt = how learning flowsMaarten KleijneA.W. Bruna LeV.2010296 p.Isbn: 789022999578Aanwinstnr.: 11-006Vocvobib: 25

Zijn leerlingen bezig met gezonde tegenzin en zo weinig mogelijk inspanning het diploma te behalen? Of zijn ze eindeloos veel aan het leren? Duizenden leerlingen en honderden leraren hebben de schrijvers verteld hoe het leren kan stromen. Hoe leerlingen van nu op school kunnen groeien en bloeien. Een overvloed aan inzichten en tips over hoe leren werkt, en hoe het elk jaar beter gaat. Voor leraren en management, maar ook voor de leerlingen zelf, hun ouders en iedereen met een hart voor onderwijs. Dit boek is zeker niet het laatste woord over dit onderwerp maar een eerste stap op weg naar een verrijking van het leerproces. Het gesprek wordt voortgezet op www.sarvinschool.nl en www.hoehetlerenstroomt.nl Trefwoord: cursist ; leren ; motiveren ; leermethode

* E_documentHandboek voor gendercoaching op schoolDBO -Dienstberoepsopleiding departement onderwijs en vorming200898 p.Vocvobib: 32L:\E_document\32\Handboek voor gendercoaching op school.pdf

Hoofddoelstelling: Het coachen van een genderbewust schoolbeleid op het niveau van de school/scholengemeenschap, het CLB en alle betrokken partners binnen het basis en secundair onderwijs. Subdoelstelling: Het gendersensitief denken en handelen binnen de school stimuleren met bijzondere aandacht voor de relatie leerkracht - leerling. Het coachen en ondersteunen van een genderbewust personeelsbeleid. Doelpubliek: Leerkrachten, directies, CLB's, leerlingen en hun oudersConcept: In dit project willen we handvatten aanbieden voor gendercoaching binnen onderwijs door:

18

Het opmaken van een profiel van een gendercoach in het basis en secundair onderwijs. De gendercoach een strategie aan te reiken om collega's en leerlingen genderbewust te laten denken en agreren. Voor de gendercoach een handleiding ontwikkelen met daarin o.a. materialen om de coaching te ondersteunen. Een virtueel platform te creëren waar de coach de materialen kan raadplegen en ideeën en ervaringen uitwisselen met andere coaches.Trefwoord: gender ; coachen ; docent ; cursist ;

* boekMeester over meester? Een probleemverkenning over juridisering en onderwijsRaf Verstegen (Vlor)Acco, Vlor2010182 p.Isbn: 9789033480553Aanwinstnr.: 11-123Vocvobib: 25

Meester over meester? Een probleemverkenning over juridisering en onderwijs in Probleemverkenningen Schoolbeleid 2009-2010 - Zit de pedagogische relatie in een juridisch carcan?Nogal wat onderwijsmensen voelen zich steeds meer overspoeld door regels, niet alleen vanuit de onderwijsoverheid zelf, maar ook vanuit andere maatschappelijke sectoren. Bovendien zijn er meer en meer leerlingen, studenten en ouders die hun rechten opeisen, is er de overheid die maatschappelijke veranderingen wil initiëren via het onderwijs en is er daarenboven een juridisch systeem met eigen wetmatigheden.Om het onderwerp beter in kaart te brengen, organiseerde de Vlaamse Onderwijsraad een probleemverkenning. Praktijkdeskundigen en academici zochten samen naar antwoorden.Trefwoord: onderwijs ; juridisch ; schoolbeleid ; docent ; maatschappelijk

* boekHandelingsgericht werken in de klas : de leerkracht doet ertoe !Noelle Pameijer, Tanja Van Beukering, Sonja De Lange, Yoland Schulpen, Hugo Van De VeireAcco2010268 p.Isbn: 9789033479250Aanwinstnr.: 11-238Vocvobib: 25

Zorgteams en CLB zijn enthousiast over Handelingsgericht werken (HGW). De Nederlandse auteurs, Noëlle Pameijer, Tanja van Beukering en Sonja de Lange schreven in 2009 een boek speciaal voor leerkrachten: HGW voor schoolteams. Dit boek is de Vlaamse bewerking hiervan. HGW gaat over omgaan met verschillen. Het beoogt de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding voor alle leerlingen te verbeteren. De volgende uitgangspunten zijn daarbij sturend:De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal: wat hebben zij nodig om bepaalde onderwijsdoelen te behalen? Het gaat om de afstemming en wisselwerking tussen deze leerling, deze klas, deze leerkracht, deze school en deze ouders.Samenwerking tussen leerkrachten, leerlingen, ouders, zorgteam, CLB en externe begeleiders is noodzakelijk om kwaliteitsvol onderwijs te kunnen realiseren.Het schoolteam formuleert en evalueert lange- en korte termijndoelen voor het leren, de werkhouding en het sociaal-emotioneel functioneren van alle leerlingen.Het onderwijs- en begeleidingstraject verloopt systematisch, in stappen en transparant. Het is een ieder duidelijk hoe de school wil werken en waarom.Dit boek is bedoeld voor leerkrachten en leidinggevenden in het gewoon en buitengewoon basisonderwijs. Het is tevens interessant voor zorgteams, CLB, lerarenopleiders, nascholers en hulpverleners.

19

Trefwoord: pedagogiek ; onderwijskunde ; Vlaanderen ; samenwerking ; begeleiding ; traject ; docent ; leerling ; ouders, zorg ; evalueren

* boekGezin en school : de kloof, de grens gezet ? - een verkenningVLOR, Acco2011232 p.Isbn: 9789033485596Aanwinstnr.: 11-239Vocvobib: 25

Door de versnelde diversiteit van onze samenleving en samenlevingsvormen is de thuissituatie voor vele kinderen en jongeren minder en minder het klassieke gezin. Nieuw samengestelde gezinnen, eenoudergezinnen, gezinnen met een andere culturele achtergrond, … het plaatst scholen voor een andere manier van omgaan met het thuisfront van leerlingen. Scholen moeten ook rekening houden met een complex geheel van meerdere juridische kaders, bijvoorbeeld bij een echtscheiding.Bovendien rijzen er steeds meer vragen over de opvoedende rol van de school. Niettemin blijven ouders ondanks de grote vraag naar opvoedingsondersteuning de eerste en belangrijkste opvoeders.De Vlaamse Onderwijsraad verkende de relatie tussen gezin en school. Al bij al zit het goed met de relatie. School en gezin delen in grote mate dezelfde zorgen en het besef groeit dat betrokkenheid van ouders verschillende vormen aanneemt. Toch staat deze relatie soms ook onder druk: ouders die moeilijker te bereiken zijn, ouders die zich te veel als veeleisende klant opstellen, scholen die moeilijk kunnen omgaan met kritiek, …In de verkenning kwamen een aantal hefbomen bovendrijven, zowel op lokaal schoolniveau als op centraal niveau. Luisteren naar kinderen en jongeren werpt een ander licht op de relatie tussen gezin en school. Zij blijken zelf een actieve (regisseurs)rol te hebben en vinden het belangrijk om grenzen tussen de verschillende levenssferen te respecteren.Dit boek bundelt de bijdragen van enkele academici en praktijkdeskundigen aan de probleemverkenning. De denkgroep onder het voorzitterschap van Guido Knops geeft in een synthesetekst enkele perspectieven mee voor het debat over de (nieuwe) verhouding tussen gezin en school en de maatschappelijke opdracht van onderwijs.Met bijdragen van o.a. Dimitri Mortelmans, Ignace Glorieux, Onderzoekcentrum Kind & Samenleving, Hans Van Crombrugge, Hilde Colpin, Machteld Verbruggen.Trefwoord: pedagogiek ; onderwijskunde ; Vlaanderen ; samenwerking ; docent; leerlingen ; ouders ; zorg ; evalueren

* boekOuders & scholenLeen DomAcademie Press2006336 p.Isbn: 9789038210360Aanwinstnr.: 11-240Vocvobib: 25

De rol van ouders in het onderwijs neemt aan belang toe. Steeds meer worden zij gezien als partners van de school in het opleiden van hun kinderen. Ouders worden door beleidsmaatregelen aangemoedigd om hun betrokkenheid bij de school te vergroten. Hun mening over het onderwijs van hun kind heeft meer en meer aan invloed gewonnen. Ook worden zij alsmaar meer actief betrokken bij het schoolgebeuren. In vier lagere scholen werd gedurende twee schooljaren op basis van interviews met verschillende betrokkenen, participerende observatie tijdens vergaderingen van oudercomité, ouderraad en/of participatieraad aangevuld met een beperkte survey bij de leraren nagegaan hoe de relatie tussen de ouders en de school in de praktijk vorm krijgt.Trefwoord: pedagogiek ; onderwijskunde ; Vlaanderen ; samenwerking ; leerkrachten ; docent; ouders ; zorg ; evalueren

20

* E_documentDe basis meester : onderwijskwaliteit en basisvaardighedenMonique TurkenburgSociaal en Cultureel Planbureau2011160 p.Isbn: 978 90 377 0574 4Vocvobib: 30L:\E_document\30\De basis meester.pdf

Taal en rekenen zijn basisvaardigheden waarvan het tegenwoordig niet altijd vanzelfsprekend is dat leerlingen en studenten ze ook goed beheersen. Centraal doel in het landelijk onderwijsbeleid is het verbeteren van deze basisvaardigheden, door gericht - in alle sectoren van het onderwijs - meer aandacht te besteden aan taal en rekenen of wiskunde, en meer opbrengstgericht te werken.Dit rapport laat zien hoe verschillende, bij het basis- en voortgezet onderwijs betrokken actoren deze landelijke beleidsdoelstelling opvatten en al dan niet in praktijk brengen. Het rapport is gebaseerd op een kwalitatief onderzoek bestaand uit verschillende onderzoeksrondes (één schriftelijke ronde en daarna ter verdieping twee rondes met groepsgesprekken). In het rapport komen schooldirecties, schoolbestuurders, leerkrachten in het basisonderwijs en docenten in het voortgezet onderwijs, ouders in de medezeggenschapsraden van scholen, interne toezichthouders, gemeentelijk beleidsmedewerkers en wethouders met onderwijs in hun takenpakket of portefeuille aan het woord. Doel van het onderzoek was om een breed beeld te schetsen van hoe men in het onderwijsveld vanuit verschillende posities, tegen dit thema aankijkt.Alle partijen vinden de basisvaardigheden heel belangrijk; er is dus zeker sprake van een draagvlak voor dit beleid, maar dat betekent nog niet dat iedereen zich daar ook even goed voor kan, of wil, inzetten. Duidelijk wordt dat de landelijke beleidsdoelen heel verschillend worden opgevat en in praktijk gebracht. Ook te downloaden http://scp.nl/Publicaties/ Trefwoord: onderwijs ; kwaliteitseisen ; vaardigheden ; beleid ; ouders ; samenwerking

* E_documentNabij op afstand : ouders en het mboWil van Esch, Régina Petit (ecbo) en Frederik Smit (ITS)ECBO201158 p.Vocvobib: 11L:\E_document\11\Nabij op afstand.pdf

Ook te downloaden http://www.ecbo.nl/ Ouderbetrokkenheid op het mbo is geen gemeengoed. Vaak is er alleen contact op formele momenten zoals bij de diploma-uitreiking of als er problemen zijn. Toch zijn er ook instellingen die hier wel sterk in investeren. Zij zien het contact met ouders als een noodzakelijke voorwaarde voor het schoolsucces van deelnemers.LoopbaanoriëntatieDe rol van ouders van mbo’ers is duidelijk anders dan in het primair en voortgezet onderwijs. Jongeren zijn (bijna) volwassen en zien hun ouders vaak liever niet op school of zich bemoeien met huiswerk. Tegelijkertijd blijven ouders wel degelijk een belangrijke rol spelen, maar meer op afstand. Zij zijn bijvoorbeeld belangrijke gesprekspartners als het gaat om het belang van de opleiding voor het toekomstperspectief en loopbaanoriëntatie. SuggestiesOnderwijsinstellingen kunnen met deze literatuurverkenning en goede voorbeelden ideeën opdoen om ouderbetrokkenheid binnen de eigen instelling vorm te geven. De onderzoekers geven tot slot een aantal suggesties uit de praktijk.Trefwoord: beroepsonderwijs ; onderwijs ; ouders ; school

* E_document

21

Speciale Onderwijsleermiddelen (SOL) : jaarverslag 2009-2010Agentschap voor Onderwijsdiensten - AgODi201234 p.Vocvobib: 16L:\E_document\16\Speciale_Onderwijsleermiddelen.pdf

De Cel Speciale Onderwijsleermiddelen (SOL) van het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) kent hulpmiddelen toe aan leerlingen met een handicap die de lessen volgen in een basisschool of een secundaire school voor gewoon onderwijs, alsook aan studenten uit het hoger onderwijs en cursisten uit de basiseducatie en het volwassenenonderwijs. De decretale basis hiertoe is te vinden in het onderwijsdecreet VII. Ook te downloaden http://publicaties.vlaanderen.be/ http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/nieuwsbrieven-rapporten/rapporten/ Trefwoord: onderwijs ; secundair_onderwijs ; gelijke_kansen ; basisonderwijs ; hulpmiddelen ; zorg ; handicapt ; leerling ; student ; ouders

* boekCommunicatie op school : haalbare ideeën voor een sterk verhaalAnn Van DriesschePoliteia2011152 p.Isbn: 978-2-509-01118-3Aanwinstnr.: 12-020Vocvobib: 50

Wie werkt in een school ziet het elke dag gebeuren: communicatie die goed loopt, maar ook communicatie die moeizaam of ronduit slecht verloopt. Communiceren in een schoolcontext is bovendien een heel complex gegeven. Leerlingen, schoolteam, ouders, externe  stakeholders , … iedereen verwacht een aangepaste vorm van communicatie.Over communiceren werden al boekenplanken vol geschreven. Hoog tijd voor een boek dat zich specifiek op het onderwijs richt! Doeltreffende communicatie is tenslotte een essentiële indicator van beleidvoerend vermogen en dus van kwaliteitsvol onderwijs.Communicatie op school wil scholen op weg helpen om hun eigen communicatiebeleid te ontwikkelen. Tegelijkertijd is het een praktische handleiding bij de communicatie met verschillende doelgroepen en in verschillende situaties. Alles is immers communicatie: van de aankleding van de speelplaats over het taalgebruik in brieven tot de manier waarop de secretariaatsmedewerker de telefoon opneemt.Dit boek maakt duidelijk dat een goede communicatie voeren voor elke school een haalbare kaart is. U vindt er geen theoretische traktaten maar wel concrete informatie waarmee u meteen aan de slag kunt. Zodat u het sterk verhaal dat u schrijft met de school op een sterke manier naar buiten kunt brengen.Auteur van  Communicatie op school  is Ann Van Driessche, communicatiedirecteur GO!Trefwoord: communicatie ; school ; communicatiebeleid ; leerlingen ; schoolteam ; ouders ; externe_stakeholders ; media ; website

* boekDe professionele leraar : handboek voor de lerende leraarMarion Slijpen, Joka Slump, Peter de VriesCPS200980 p.Isbn: 9789065086112Aanwinstnr.: 11-020Vocvobib: 25

Veel beginnende leraren krijgen te maken met vragen waar zij niet meteen een antwoord op weten:- Hoe krijg ik mijn leerlingen in beweging?

22

- Hoe kan ik het beste omgaan met collega's en met ouders?- Op welke manier kan ik mijn werk zo goed mogelijk organiseren?- Waar vind ik de tijd om mezelf te blijven ontwikkelen?In dit handboek geven drie ervaren consultants concrete handvatten voor hoe leraren de zeven SBL-competenties succesvol kunnen inzetten in hun dagelijkse schoolpraktijk.De zeven SBL-competenties, waar alle leraren aan moeten voldoen, zijn:- interpersoonlijk competent- pedagogisch competent- vakinhoudelijk en didactisch competent- organisatorisch competent- samenwerken met collega's- samenwerken met de omgeving- competent in reflectie en ontwikkeling.Persoonlijke ervaringenDe zeven lerarencompetenties worden door de auteurs bekeken vanuit het perspectief van de leraar en in duidelijke taal uitgelegd. In het handboek zijn verder tal van citaten opgenomen waarin leraren, leerlingen, ouders en andere betrokkenen hun persoonlijke ervaringen met de lezer delen.Tevens verwijzen de auteurs naar informatieve websites en literatuur en kan de beginnende leraar direct aan de slag met een tiental praktische bijlagen.Nieuwe inzichtenProfessioneel voor de klas is bedoeld om (beginnende) leraren in het primair en voortgezet onderwijs te helpen, te inspireren en te motiveren bij het uitoefenen van hun vak.Het boek kan ook voor leraren die al langer in het onderwijs werkzaam zijn waardevolle, nieuwe inzichten bieden. De beste leraren zijn namelijk leraren die zelf ook blijven leren!Trefwoord: docent ; in_spe ; lesgeven ; competent ; samenwerken ; organiseren ; team

* boek* E_documentEen project van CBE BRussellleer, zITa Inloop Dansaert, Vlaamse Gemeenschapscommissie : Praatgroep NederlandsFederatie CBE201112 p.Aanwinstnr.: 12-047Vocvobib: 40

Sinds 2004 organiseert zITa Inloop Dansaert een groepswerking rond taal en opvoeding. Vanaf het schooljaar 2010-2011 werken CBE Brusselleer en zITa Inloop Dansaert dit aanbod samen uit: hetaanbrengen van een basiswoordenschat Nederlands, met als centrale focus: ouder en kind. Beide organisaties stellen een werkster ter beschikking van dit project. Zij werken in nauw overleg en begeleiden samen de groep.In de praatgroep komt de relatie ouder-kind, ouder-omgeving, ouder-samenleving ‘talig’ en procesmatig aan bod. Werken met taal wordt dus gekoppeld aan opvoedingsondersteuning: ondersteuning van het ouder-zijn in brede zin.Trefwoord: project ; samenwerking ; ouders ; opvoedingsondersteuning ; taalstimulatie

* boek* E_documentEen project vaCBE Open School Antwerpen, Inloopteam Pothoek, OCMW Antwerpen : TaalbubbelsFederatie CBE201112 p.Aanwinstnr.: 12-049Vocvobib: 40

Een basiscursus Nederlands wordt opgezet voor anderstalige laaggeschoolde moeders met baby’s en peuters. Deze taallessen worden aangeboden binnen de context van de opvoeding van de kinderen.

23

Met het inloopteam als partnerorganisatie kan de cursus in een stimulerende omgeving plaatsvinden en verlaagt de drempel. Inhoudelijk wordt ook nadruk gelegd op taalontwikkeling en taalstimulering, het belang van thuistaal en het belang van de kleuterschool.Met dit aanbod wordt een combinatie beoogd van leren en doen: taal leren, leren over de kinderen en dit meteen in de praktijk brengen.Trefwoord: project ; samenwerking ; ouders ; opvoedingsondersteuning ; taalstimulatie ; anderstalige; laaggeschoold ; moeder ; kleuter

* boek* E_documentEen project van CBE Leerpunt Gent-Meetjesland-Leieland, Inloopteam De SLOEP, Fonds van bpost voor Alfabetisering : Peuterpraat. Gent: Federatie CBE201112 p. Aanwinstnr.: 12-050Vocvobib: 40

Peuterpraat is een educatief aanbod voor ouders van peuters, dat gezamenlijk werd uitgebouwd door CBE Leerpunt (Gent-Meetjesland-Leieland) en Inloopteam De SLOEP. De ouderbijeenkomsten werden begeleid door een duo van een educatieve medewerkster van het centrum voor basiseducatie en een groepswerkster van het inloopteam.In Peuterpraat werd een middenweg bewandeld tussen informeel en formeel leren: er werd gepast aandacht besteed aan leerinhouden overbrengen. Deelnemers nemen op die manier informatie mee, uit bijeenkomsten waar het ook echt aangenaam vertoeven is.

Website

* websiteDe lantaarn : nieuwe adviesdienst voor school en ouders2011http://www.lantaarn.demon.nl/medemens/index.htm#Overzicht

Een school kiezen - Sociaal-emotionele ontwikkeling - Kleurenblindheid - Stimulering v. d. denkontwikkeling - Differentiatie - Adaptief onderwijs - Pestproblemen - Feuerstein - Lezen leren - Concentratie en werkhouding - Het tutorsysteem - Dyslexie - Rekenen leren - Kinderen helpen - Slechte sfeer in de groep - Ouders en school - Orthotips - Kinderen als tutor - De spelling leren - Opvoedingsondersteuning De wereld in - Behandeling van leerproblemen - Even stilstaan bij ... Natuur om ons heen - Het geweten - Hoe oefenen? - Tafels leren - Motivatie Orthopedagogische vraagstelling - Dyscalculie WipprogrammaTrefwoord: data ; onderwijs ; lezen ; rekenen ; zorg ; ontwikkeling ; basisonderwijs ; ouders ; leraar ; jongeren

* websiteOuders school2011Vocvobib: 11http://ouders-school.nl/

Ouders meer betrekken bij school en de school bij de oudersHet ministerie van Onderwijs stelde in 2010 250.000 euro beschikbaar om de school-ouderbetrokkenheid in het VO te stimuleren, met name in relatie tot allochtone en laagopgeleide ouders. De opzet is scholen te ondersteunen en inspirerende praktijkvoorbeelden te verzamelen.

24

Ouders worden gezien als de belangrijkste belanghebbenden van de school, omdat ze heel dicht bij de school staan en de grootste groep vormen. Het project Vensters voor Verantwoording biedt een goede basis voor de dialoog met de belanghebbenden, maar dan moet je ze wel kunnen bereiken. Veel scholen werken aan een betere relatie met hun ouders en zijn daar meer of minder succesvol in.Er zijn laagopgeleide allochtone ouders, hoogopgeleide witte ouders, ouders die niets van zich laten horen, zeer betrokken ouders en ouders die hun rechten beter kennen dan hun plichten. Zomaar een greep uit de groepen ouders waarmee je als school te maken kunt hebben.Hoe kun je als school, van welke samenstelling dan ook, de ouders beter betrekken en hoe kun je als school wellicht ook meer betrokken raken bij de wereld waarin de ouders en hun kinderen leven? Dit zijn de vragen waarop de 40 scholen, die deelnemen aan het project School-ouderbetrokkenheid, een praktisch antwoord zoeken.Trefwoord: onderwijs ; school ; ouders ; samenwerking ; Nederland

* websiteSchool en ouders2011Vocvobib: 11http://www.schoolenouders.be

School en ouders is een behoeftegericht NT2-aanbod waarin anderstalige ouders lessen Nederlands volgen in de school van hun kind. Ouders in Interactie is een specifieke invulling van dit aanbod. •Ben jij verbonden aan een school of een NT2-centrum en wil je meer over dit aanbod weten? •Geef jij al taalles op een school en ben je op zoek naar materiaal? •Of heb je van dit aanbod gehoord en ben je nieuwsgierig geworden? Achtergrondinfo èn praktische tips vind je in dit informatieve luik van de website.Trefwoord: school ; ouders ; NT2

* websiteSteunpunt diversteit & leren2010http://www.steunpuntico.be/

Het Steunpunt Diversiteit & Leren wil alle organisaties (scholen, bedrijven, verenigingen) die werken aan deze competentie ondersteunen. De naamsverandering weerspiegelt een actualisering van onze visie. Deze vernieuwde visie betekent geen breuk met het verleden, maar is de uitkomst van nieuwe ideeën en diverse invalshoeken die door het werken in een dynamische, kritische en lerende omgeving gestalte krijgen. Het Steunpunt Intercultureel Onderwijs werd in 1995 opgericht om scholen te ondersteunen. Ondertussen is intercultureel onderwijs binnen het gelijkekansendecreet een van de zes thema’s, naast preventie en remediëring, taalvaardigheidsonderwijs, oriëntering en leerling- en ouderparticipatie. Het Steunpunt Intercultureel Onderwijs is sinds 2005 een deel van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen, dat het GOK–decreet ondersteunt (op niveau van leerkrachten, school en begeleiding). In januari 2007 veranderde het Steunpunt Intercultureel Onderwijs van naam en wordt Steunpunt Diversiteit & Leren. Het SDL is institutioneel verbonden aan de Universiteit Gent in Vlaanderen/België. Het steunpunt maakt er deel uit van de vakgroep Vergelijkende Cultuurwetenschappen, die onder leiding staat van prof. dr. Rik Pinxten.Trefwoord: zorgbeleid ; intercultureel_onderwijs ; Vlaanderen

Leermiddelen

* boekOp zoek naar materiaal voor ouders rond opvoeding en onderwijs!Provinciaal Integratiecentrum (PRIC), School & Gezin

25

dep. 19942 dl.Aanwinstnr.: 95-1035 a-bVocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Deze catalogus beschrijft een 40-tal themapakketten rond opvoeding en onderwijs die beschikbaar zijn bij het PRIC in Hasselt. Deze pakketten worden gebruikt in de werking van School & Gezin, een project dat opvoedingsondersteuning voor ouders uit achtergesteld milieus wil toegankelijk maken.Trefwoord: catalogus ; onderwijsleermiddel ; kinderopvoeding ; ouders_kind_relatie

* boekGids voor ouders met kinderen in het basisonderwijsministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs, administratie basisonderwijs200039 p.Aanwinstnr.: 98-377Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Mag een leerkracht roken in de klas? Zijn er speciale voorzieningen voor kinderen die lang ziek zijn? Welke documenten kunnen migranten bij inschrijving in een school voorleggen? Vragen die ouders zich stellen, maar de antwoorden spreken ook voor leerkrachten klare taal. De nieuwe Gids voor ouders overloopt in 40 bladzijden bijna 100 courante vragen over onderwijs. Zie ook de website van het departement Onderwijs: http://www.ond.vlaanderen.be.Trefwoord: studievaardigheid ; ouders_kind_relatie ; Vlaanderen ; primair_onderwijs ; rechten_van_het_kind

* boekWat is een basisschool? : cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid. CursistenboekWanda Kaminski, Marjan Lahnstein, Marjolijn van LeeuwenCoutinho2000225 p.Isbn: 9062831745Aanwinstnr.: 00-393Vocvobib: NT2_beginners_lesmateriaalOnderdeel van: Wat is een basisschool? : cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid / Wanda Kaminski, Marjan Lahnstein, Marjolijn van Leeuwen. - Bussum : Coutinho, 2000. - 2 dl.

Deze cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid is ontwikkeld voor laagopgeleide allochtone ouders van kinderen op de basisschool. Vaak worden voorlichtingen over de basisschool in de eigen taal gegeven. En voorlichtingen in het Nederlands zijn veelal te moeilijk voor de doelgroep waar bovenstaande cursus zich op richt: analfabete NT2-cursisten en NT2-cursisten met een schoolachtergrond van maximaal tien jaar. Centraal staan twee dingen: het (beter) leren van de Nederlandse taal en het verwerven van kennis over het basisonderwijs met de bijbehorende Nederlandse woordenschat. De cursus is opgedeeld in zeven modules: Wat is een basisschool, Klassenbezoek, Spelen, Het rapport, Gesprekken met leerkrachten en Voortgezet Onderwijs. Onderwerpen die voor de ouders van belang zijn maar die door Nederlandstalige voorlichtingen op de basisschool zelf zelden op het juiste taalniveau worden aangeboden. De module ‘De volgende stap’, bedoeld om te kijken welke mogelijkheden en belemmeringen er voor de cursist zijn om zelf verder te leren in de volwasseneneducatie, staat alleen in de docentenhandleiding. Elke module wordt afgesloten met een praktijkopdracht in de basisschool en een schriftelijke of mondelinge toets. De docentenhandleiding bevat de gehele lessenserie met mondelinge en schriftelijke opdrachten, praktijkopdrachten binnen de basisschool, te kopiëren kijkplaten, woordkaarten, toetsen en een cd met dialogen. Ook staan er voorbeeldbrieven in voor beginnende cursisten die nog te weinig Nederlands spreken om bijvoorbeeld zelfstandig een afspraak te maken voor een klassenbezoek. Schriftelijke oefeningen en educatieve illustraties staan in het cursistenboek dat al vroeg in het alfabetiseringsproces kan worden ingezet. In de docentenhandleiding staat aangegeven welke oefeningen voor welke doelgroep geschikt zijn.

26

Trefwoord: [nt2] ; migrant ; Nederland ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [laaggeschoolde] ; primair_onderwijs ; instructieset

* boekDicht bij huis : het Brugproject : verslag van een ouderparticipatieproject voor oudkomers in Gouda 1999-2000Jacqueline Veth, Ineke Offermans, Hanny Kuijpers, Bastienne TholenCentrum voor Innovatie van Opleidingen (Cinop)200040 p.Aanwinstnr.: 00-450Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Dit is het eindverslag van het Goudse Brugproject voor allochtone ouders. In dit project worden ouderbetrokkenheid bij de school van de kinderen en alfabetisering in het Nederlands als tweede taal gecombineerd aangeboden. Het rapport gaat in op het proces van intensieve werving, de samenwerking tussen de verschillende bij het project betrokken partners, doelstellingen van de cursus uitgewerkt naar doelen voor taalvaardigheid, sociale kennis en vaardigheid en houdingsdoelen. Het beschrijft het verloop van de cursus en de resultaten die door cursisten gerealiseerd zijn. In het verslag is een aantal instrumenten opgenomen waarmee de resultaten in beeld kunnen worden gebracht.Trefwoord: [nt2] ; alfabetisering ; migrant ; Nederland ; ouderparticipatie ; ouder_school_relatie ; [werving] ; project

* boek ; audio_cdWat is een basisschool? : cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid. DocentenhandleidingWanda Kaminski, Marjan Lahnstein, Marjolijn van LeeuwenCoutinho2000212 p.Isbn: 9062831753Aanwinstnr.: 01-9Vocvobib: NT2_beginners_lesmateriaalOnderdeel van: Wat is een basisschool? : cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid / Wanda Kaminski, Marjan Lahnstein, Marjolijn van Leeuwen. - Bussum : Coutinho, 2000. - 2 dl.

Vaak wordt voorlichting over de basisschool in de eigen taal gegeven, dus in het Nederlands. Dit is voor allochtone ouders vaak moeilijk te volgen. Ook zijn voorlichtingen vaak te moeilijk. Voor laagopgeleide allochtone ouders van kinderen op de basisschool verscheen de cursus Wat is een basisschool? Cursus ouderbetrokkenheid en taalvaardigheid. De cursus, die uitgegeven wordt met een docentenhandleiding en een cursistenhandboek, is speciaal bedoeld voor analfabete cursisten en cursisten met een schoolachtergrond van maximaal 10 jaar. Daarin staan 2 dingen centraal: het beter leren van de Nederlandse woordenschat. De cursus is opgedeeld in 7 modules: wat is een basisschool, klassenbezoek, spelen, het rapport, gesprekken met leerkrachten en voortgezet onderwijs. Elke module wordt afgesloten met een praktijkopdracht in de basisschool en een schriftelijke of mondelinge toets. In deze docentenhandleiding staat duidelijk aangegeven wat per cursist, niveau en werkvorm de meest geschikte oefening is en hoe je op de verschillende oefeningen kunt variëren, zowel naar niveau als werkvorm. Bij de docentenhandleiding hoort een cd met gesprekken tussen ouders en leerkrachten en verder wordt er verwezen naar bestaand videomateriaal in een uitgebreide ‘materialenlijst’. Bij dit boek is ondersteuning op het World Wide Web: Ondersteuning bij Wat is een basisschool? Module Wat is een voorschool? Module Wat is een voorschool? Downloaden en gebruik van de module is geheel gratis. Wel vragen wij u enkele gegevens in te vullen voor evaluatiedoeleinden. Dat houdt in dat wij u eventueel zullen benaderen om te informeren naar uw bevindingen met Wat is een voorschool? en Wat is een basisschool? Deze gegevens worden uiteraard strikt vertrouwelijk behandeld en in geen geval toegespeeld aan derden. Wanneer de vereiste velden op het formulier zijn ingevuld, drukt u op de Download-knop. Vervolgens

27

komt u op een pagina waar u met 1 muisklik het .pdf-bestand kunt downloaden. Klik hier om naar het formulier te gaan (zie www.coutinho.nl).Trefwoord: [nt2] ; migrant ; Nederland ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [laaggeschoolde] ; primair_onderwijs ; lesvoorbereiding

* boekGroeipijnen in sociaal contact : sociale vaardigheden voor school en oudersErik VerliefdeAcco1999232 p.Isbn: 9033443643Aanwinstnr.: 01-75Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Dit boek is bedoeld voor leerkrachten, ouders en hulpverleners die sociale vaardigheden willen aanleren aan kinderen tussen 5 en 13 jaar. Zowel ouders als scholen hechten steeds meer belang aan het ontwikkelen van sociale vaardigheden bij kinderen. Het vaardig met elkaar omgaan krijgt meer maatschappelijke weerklank op school, in het bedrijfsleven, thuis. Groeipijnen in sociaal contact is gegroeid vanuit de praktijk en steunt op drie pijlers: de resultaten van de samenwerking tussen enkele scholen en psychologen, de ervaringen in het geven van scholing aan leerkrachten en het begeleiden van ouders en kinderen met sociale vaardigheidstekorten. De sociale vaardigheden worden aangeleerd aan de hand van concrete en levensechte situaties. Er zijn twee pakketten uitgewerkt voor de basisschool: de berenreeks is gebaseerd op de berenstappen van Meichenbaum; de gedragsreeks is een combinatie van oefeningen in gedrag en communicatie. Vanuit het kader van de sociale ontwikkeling wordt er met behulp van illustraties en oefeningen gewerkt rond waarnemen, gevoelens, zelfbeeld, sociale cognitie, probleemoplossend denken en gedrag.Trefwoord: sociale_vaardigheid ; communicatie ; ontwikkelingspsychologie ; kind ; sociale_ontwikkeling ; didactiek ; psychologie_van_het_onderwijs ; intermenselijke_relatie ; primair_onderwijs ; [meichenbaum]

* boekGids voor ouders met kinderen in het basisonderwijs = Temelegitimdeki çocuk velilerine rehberministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs, administratie basisonderwijs200140 p.Aanwinstnr.: 01-251Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Tweetalige gids: Nederlands en Turks. Mag een leerkracht roken in de klas? Zijn er speciale voorzieningen voor kinderen die lang ziek zijn? Welke documenten kunnen migranten bij inschrijving in een school voorleggen? Vragen die ouders zich stellen, maar de antwoorden spreken ook voor leerkrachten klare taal. De nieuwe Gids voor ouders overloopt in 40 bladzijden bijna 100 courante vragen over onderwijs. Zie ook de website van het departement Onderwijs: http://www.ond.vlaanderen.be Trefwoord: studievaardigheid ; ouders_kind_relatie ; Vlaanderen ; primair_onderwijs ; rechten_van_het_kind

* boek ; geluidscassetteMateriaalontwikkeling voor analfabeten in het scholenprojektIsabel ThorrezKarel de Grote-Hogeschool (KdG)2001[?] bl.Aanwinstnr.: 01-422Vocvobib: ALFA_lesmateriaal

28

Het doel van de lessen is de anderstalige ouders (van kinderen in het Nederlandstalig onderwijs) en de school meer op elkaar af te stemmen. De cursus loopt over 2 jaren: een basisjaar (met de nadruk op taalverwerving) en een uitbreidingsjaar (inzicht in het schoolgebeuren). Met dit doel wil de auteur het voor medewerkers binnen het scholenproject makkelijker maken, wanneer zij met analfabeten geconfronteerd worden, en wanneer het doorverwijzen naar een open groep niet direkt mogelijk is. Concreet bruikbaar materiaal met een theoretische omkadering waarin vernieuwde methodes worden uiteengezet.Trefwoord: basiseducatie ; lesvoorbereiding ; [nt2] ; alfabetisering ; ouder_school_relatie ; Brussel ; primair_onderwijs ; project

* boek ; geluidscassetteNaar meer ouderbetrokkenheid door NT2 schoolprojectenNicole VerberckmoesKarel de Grote-Hogeschool (KdG)2002Aanwinstnr.: 02-355Vocvobib: ALFA_lesmateriaal

Nederlandse lessen voor allochtone moeders rond het thema 'onderwijs'.De lessen die in dit werk worden uitgewerkt, zijn bedoeld voor allochtone gealfabetiseerde en analfabete moeders die samen les volgen.Trefwoord: basiseducatie ; [nt2] ; migrant ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [laaggeschoolde] ; primair_onderwijs ; moeder

* boekSchoollopen in Vlaanderen : doolhof voor (laaggeschoolde) migrantenoudersMieke De MiddeleirCBE Vlaamse Ardennen199520 bl.Aanwinstnr.: 02-295Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

Trefwoord: Vlaanderen ; basiseducatie ; [laaggeschoolde] ; onderwijsvoorziening ; migrant ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [nt2]

* boekAnderstalige ouders met kinderen op Nederlandstalige scholen. Lesmateriaal Nederlands Tweede Taal voor module 1, niveau 1 van NT2-BrusselErica van der LindenKarel de Grote-Hogeschool (KdG)2003[?] bl.Aanwinstnr.: 03-364Vocvobib: NT2_beginners_lesmateriaal_per_moduleAnderstalige ouders met kinderen op Nederlandstalige scholen / Erica van der Linden. - 2 dl.Trefwoord: instructieset ; [nt2] ; migrant ; ouder_school_relatie ; Brussel ; [volwasseneneducatie]

* boekSamen leren! Hoe help u uw kind 'leren'? Informatie & tips voor oudersMaaike Lok-FunckeOuders & Coo[s.a.]17 p.Aanwinstnr.: 05-306Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

29

Schoolsucces van kinderen hangt grotendeels af van een goede samenwerking tussen school en thuis. Om een steentje bij te dragen aan die samenwerking geeft OUDERS & COO de brochure ´Samen leren´ uit. Een kleurrijke brochure speciaal voor ouders, vol tips en informatie over wat ouders met hun kind thuis kunnen doen om het leren op school te verbeteren. Dat is ook in het belang van de school. Want als een kind thuis wordt gestimuleerd in het ontwikkelen van bijvoorbeeld zelfvertrouwen, zelfstandigheid en doorzettingsvermogen dan kan dat positief doorwerken in zijn prestaties op school. Zo werken ouders en leraren samen bij de manier waarop kinderen leren.Trefwoord: school ; ouders_kind_relatie ; studievaardigheid ; samenwerking

* boekHelp! Hoe ga ik goed om met de school van mijn kind? Informatie & tips voor oudersJosé van LooOuders & Coo[s.a.]15 p.Aanwinstnr.: 05-307Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

InformatiebrochureTrefwoord: communicatie ; school ; ouder_school_relatie

* boek ; audio_cdSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 1, 0-3 jaarJacqueline de Maa, Inge van Meelis, Heleen Versteegen, ... [et.al.].ThiemeMeulenhoff2005123 p.Isbn: 9006811351Aanwinstnr.: 05-322Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

Meegaan op een schoolreisje, leesmoeder zijn, een gesprek voeren met de leerkracht over de vorderingen van een kind. Voor de meeste autochtone ouders doodgewoon; voor allochtone vaders en moeders vaak een onhaalbare kaart. Spraakmakers biedt uitkomst met lesmateriaal waarin specifieke taalproblemen bij de begeleiding van kinderen centraal staan.Het Nederlandse ITTA en Sardes hebben in samenwerking met ThiemeMeulenhoff deze nieuwe methode ontwikkeld voor duale trajecten NT2 en opvoedingsondersteuning. In Spraakmakers komen de belangrijkste opvoedkundige thema's aan bod.Bijvoorbeeld informatie over het Nederlandse onderwijssysteem en voorlichting over gezondheid. Situaties waarin beheersing van de Nederlandse taal van groot belang is.De doelgroep van Spraakmakers: - heeft een divers startniveau;- heeft kinderen in de leeftijd tussen 0 en 18;- is op weg naar A1;- zit in een duaal traject NT2 en opvoedingsondersteuning.Leeftijd van de kinderen als startpunt. Spraakmakers kent een unieke opzet: er zijn vijf modules ontwikkeld, afgestemd op ouders met kinderen in verschillende leeftijdsgroepen. In elke module komen onderwerpen aan bod die relevant zijn voor de leeftijdsgroep, bijvoorbeeld:- Module 1: 0-3 jaar: een afspraak op het consultatiebureau;- Module 2: 3-6 jaar: naar de peuterspeelzaal;- Module 3: 6-11 jaar: een tien-minutengesprek met de leerkracht op de basisschool;- Module 4: 11-14 jaar: de ontwikkeling van kind tot puber;- Module 5: 14-18 jaar: praten met kinderen over een vervolgopleiding of werk.De interesse van cursisten is uiteraard afhankelijk van de leeftijd van hun kinderen. Daarom hoeven cursisten het materiaal niet van module 1 tot en met 5 te doorlopen. Een moeder van een peuter

30

bijvoorbeeld kan gewoon beginnen met module 2. Zo sluit het taalaanbod altijd aan bij de belevingswereld van de cursist.Elke module van Spraakmakers bestaat uit tien lessen. Centraal in elke les staat een gesprek dat de cursist daadwerkelijk in de praktijk gaat oefenen. Met één les kunnen minstens drie dagdelen worden gevuld.Spraakmakers bestaat uit een cd-rom en een docentenhandleiding. De cd-rom bevat onder andere een uitspraakleerlijn en een gesproken woordenlijst geordend op thema. Hiermee kunnen cursisten zelfstandig oefenen om vertrouwd te raken met de uitspraak van nieuwe woorden en zinnen.De docentenhandleiding bevat een uitgebreide beschrijving van de didactische en pedagogische uitgangspunten en uiteraard de opbouw van de modules en van de lessen. Spraakmakers is een compleet pakket, waarbij alle lesmaterialen op elkaar aansluiten. De lessen worden uitgebreid ondersteund met video’s, beeldmateriaal en geluidsopnames waarmee de cursisten zelfstandigkunnen oefenen. Hierdoor is de methode ook geschikt voor minder gealfabetiseerden.Het volledige pakket bestaat uit: 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom en 2 videocassettes.Op de website van Spraakmakers vindt u extra docentenmateriaal: http://www.thiememeulenhoff.nl/documentenservice/pagina.asp?metnaam=spraakmakers .Trefwoord: [nt2] ; opvoeding_van_ouders ; migrant ; Nederland ; taalvaardigheid ; ouder_school_relatie ; ouderparticipatie ; [laaggeschoolde] ; voorschools_onderwijs ; instructieset

* boek ; audio_cdSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 2, 3-6 jaarJacqueline de Maa, Inge van Meelis, Heleen VersteegenThiemeMeulenhoff2005128 p.Isbn: 900681136xAanwinstnr.: 05-323Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* boek ; audio_cdSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 3, 6-11 jaarJacqueline de Maa, Inge van Meelis, Heleen VersteegenThiemeMeulenhoff2005144 p.Isbn: 9006811378Aanwinstnr.: 05-324Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* boek ; audio_cdSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 4, 11-14 jaarLies Alons, Yolande Timman, Woutje WestenbrinkThiemeMeulenhoff2005135 p.Isbn: 9006811386Aanwinstnr.: 05-325Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

31

* boek ; audio_cdSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 5, 14-18 jaarLies Alons, Woutje WestenbrinkThiemeMeulenhoff2005142 p.Isbn: 9006811394Aanwinstnr.: 05-326Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* boekSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 1, 0-3 jaar, module 2, 3-6 jaar : docentenhandleidingLies Alons, Karin Hogeveen, Jacqueline de Maa, ... [et.al.].ThiemeMeulenhoff2005165 p.Isbn: 9006811408Aanwinstnr.: 05-334Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* cd_romSpraakmakers: opvoeden in Nederland : oefenprogrammaThiemeMeulenhoff2005Isbn: 9006811343Aanwinstnr.: 05-335Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* cd_romSpraakmakers: opvoeden in Nederland : oefenprogrammaThiemeMeulenhoff2005Isbn: 9006811343Aanwinstnr.: 05-337Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* cd_romSpraakmakers: opvoeden in Nederland : oefenprogrammaThiemeMeulenhoff2005Isbn: 9006811343Aanwinstnr.: 05-340Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

32

* videocassetteSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 3, 6-11 jaar, module 4, 11-14 jaar, module 5, 14-18 jaarThiemeMeulenhoff2005Isbn: 9006811416Aanwinstnr.: 05-338Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* boekSpraakmakers: opvoeden in Nederland : module 3, 6-11 jaar, module 4, 11-14 jaar, module 5, 14-18 jaar : docentenhandleidingLies Alons, Yolande Timman, Woutje WestenbrinkThiemeMeulenhoff2005331 p.Isbn: 9006811416Aanwinstnr.: 05-339Vocvobib: NT2_beginners_leermethodenOnderdeel van: Spraakmakers: opvoeden in Nederland. - Utrecht : ThiemeMeulenhoff, 2005. - 8 dl. - 2 docentenhandleidingen, 5 modules met 10 audio-cd's, 1 cd-rom, 2 videocassettes

* boekEen taakgericht lessenpakket bij het project School & OudersFrank VoetKarel de Grote-Hogeschool (KdG)2005[?] bl.Aanwinstnr.: 05-352Vocvobib: NT2_beginners_lesmateriaal

Dit werkstuk gaat over het project "School en Ouders” waar de auteur als lesgever voor hun organisatie Centrum voor Basiseducatie Brusselleer aan meewerkte. In het eerste gedeelte worden het pilootproject en het scholenproject van Brusselleer kort voorgesteld. Daarna heeft hij het over de meerwaarde die dit project voor hun team kan bieden. De concrete werking van het project, zoals de ondersteuning, werving en de medewerking van externe partners wordt daarna toegelicht. In het tweede gedeelte heeft hij geprobeerd om wat meer uitleg te geven over het uitgewerkte lesmateriaal: hoe het tot stand kwam en waarin het verschilde met het materiaal dat we al bij Brusselleer hadden. Je vindt er ook enkele tips en bevindingen terug die hulp kunnen bieden aan iemand die in een gelijkaardig project zo instappen. Hopelijk biedt dit gedeelte een extra houvast voor nieuwe medewerkers of kan het voor de anderen inspiratie bieden bij de uitwerking van hun lessen. Het derde gedeelte is dan het eigenlijke lesmateriaal. Het gaat over 17 uitgewerkte lessen waarbij een taakgerichte principe centraal staat.Trefwoord: primair_onderwijs ; Vlaanderen ; [nt2] ; [nieuwkomer] ; migrant ; ouder_school_relatie ; basiseducatie ; taalonderwijs

* boekHet schoolkindMarga Burggraaf - Huiskens, Marjanne Bontje, Jantien BosscherSpectrum2005Aanwinstnr.: 07-226Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

33

De belangrijkste ontwikkelingsaspecten van het schoolkind komen aan de orde, ouders en opvoeders worden gestimuleerd om met elkaar van gedachten te wisselen op welke wijze kinderen daarin begeleid kunnen worden. Met twee algemene werkvormen waarin verschillende aspecten van het basisschoolkind, zoals de ontwikkeling, het gezin, opvoeden, de school en vrije tijd, aan de orde komen.Trefwoord: 4_12 jarigen ; ontwikkeling ; gezin ; opvoeding ; ouderbijeenkomst

* boekEvalueren van het programma : taallokaal : een project om de ouderbetrokkenheid en de taalvaardigheid van ouders in de Genkse scholen te vergrotenSofie BeutelsKarel de Grote-Hogeschool (KdG)200780 p.Aanwinstnr.: 08-150Vocvobib: NT2_lesmateriaal

Trefwoord: sociale_vaardigheid ; basiseducatie ; modulaire_opleiding ; communicatie ; ouders ; onderwijsleermiddel ; taalvaardigheid

* boek* E_documentWABLIEFT : duidelijkste krant over opvoedenWablieft vzw201012Aanwinstnr.: 10-102Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderen

In het kader van de Week van de Opvoeding (16-23 mei) lanceren Wablieft en Kind en Gezin de opvoedingskrant in duidelijke taal. Wablieft en Kind en Gezin werkten hiervoor samen met de Federatie Centra Basiseducatie, Klasse voor Ouders en het Vlaams Ondersteuningscentrum voor het Volwassenenonderwijs (VOCVO).Het nieuws in duidelijke taal: dat brengt de Wablieft-krant al 25 jaar, elke week. In deze krant vinden meer dan 45.000 lezers nieuwsberichten uit binnen- en buitenland, reportages, interessante weetjes, een pittige blog, een kruiswoordraadsel en nog veel meer. Elke week opnieuw in duidelijke en prettig leesbare taal. Wablieft is er voor lezers voor wie het nieuws in andere geschreven media iets te hoog gegrepen is. De Wablieft-Opvoedingskrant richt zich tot al wie makkelijke en vlot leesbare informatie over opvoeden wil en focust specifiek op ouders van jonge kinderen uit kansengroepen en lagergeletterde ouders. Ook deze groep van ouders wil het allerbeste voor hun kind, en zoekt informatie en advies. Veel informatie over opvoeden is geschreven in een te moeilijke taal.De Wablieft-Opvoedingskrant telt 12 pagina’s vol praktische tips, verhalen en leerspelletjes. Ze biedt ouders een kader om beter te communiceren met hun kind, om schoolse vaardigheden speels te oefenen. Enkele bladzijden van de krant zullen ook online beschikbaar in een pdf-versie op de websites van Wablieft en EXPOO: http://www.wablieft.be/dekrant/opvoedingskrant en www.groeimee.be Wablieft ontwikkelde bij de krant een lesbrief met lestips voor volwassen cursisten en leerlingen uit het BSO-, TSO- en ASO-onderwijs. De lesbrief is te downloaden op de site van wablieft.Met de steun van het Postfonds voor AlfabetiseringDe Duidelijkste Krant over Opvoeden werd gerealiseerd met de steun van het Postfonds voor Alfabetisering beheerd door de Koning Boudewijnstichting.Trefwoord: krant ; opvoeden ; kinderen

* E_documentAlfatas : alfataken op schoolMartien Geerts

34

Centrum voor taal en onderwijs NT2-CTO201079 p.Vocvobib: ALFA_lesmateriaalL:\E_document\ALFA lesmateriaal\Alfatas : alfataken op school.pdf

Is ook te downloaden http://cteno.be/downloads/alfatas.pdf Alfatas is een bundel activiteiten om met NT2-cursisten van Richtgraad 1, niveau 1.1 te werken rond beginnende geletterdheid in de context ‘School en ouders’. Alfatas staat voor ‘alfataken op school’. In de context van de school van hun kinderen worden cursisten geregeld geconfronteerd met schriftelijke informatie (brieven van de school, de schoolagenda/het heen- en weerschriftje van hun kind, het rapport, ...) en moeten zij ook af en toe via schriftelijke weg reageren (een boodschap handtekenen, een formulier of antwoordstrookje invullen, ...). Binnen een behoeftegericht aanbod ‘School en ouders’ moet er dan ook aandacht worden besteed aan de schriftelijke communicatie van en met de school. Het is voor lesgevers een uitdaging om op dit vlak voor ongeletterde beginnende NT2-cursisten een zinvol en functioneel aanbod te voorzien. Alfatas reikt hiervoor handvaten aan.Trefwoord: alfa ; lesmateriaal ; NT2 ; cursist ; ouders ; kinderen ; school ; geletterdheid

* E_documentKijk wat ik al kanAgentschap voor Onderwijscommunicatie2011Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\Kijk wat ik al kan.map

1. Kijk wat ik al kan. Folder met zoekspel over het belang van de kleuterklasOuders spelen met hun kind het zoekspel. Zo ervaren ze wat hun kleuter al kan. Daarnaast ontdekken ze wat hun kind leert in de kleuterklas en wanneer het verplicht aanwezig moet zijn. De folder is deel van de campagne 'Kijk wat ik al kan', over het belang van de kleuterklas. Want sommige kleuters gaan niet elke dag naar school. Zo lopen ze veel achterstand op. De kans is groot dat ze die achterstand nooit meer inhalen. De campagne speelt in op drempels die ouders ervaren, en biedt hefbomen om die hindernissen weg te werken. 2 p. 2. Kijk wat ik al kan. Gespreksinfo: ouders motiveren voor de kleuterklasScholen en sociale organisaties spreken ouders aan. Ze motiveren hen om hun kind elke dag naar school te sturen. Zo'n gesprek is niet eenvoudig. In de gespreksinfo vinden leraren en hulpverleners handige tips. De gespreksinfo is deel van de campagne 'Kijk wat ik al kan', over het belang van de kleuterklas. Want sommige kleuters gaan niet elke dag naar school. Zo lopen ze veel achterstand op. De kans is groot dat ze die achterstand nooit meer inhalen. De campagne speelt in op drempels die ouders ervaren, en biedt hefbomen om die hindernissen weg te werken. 16 p. Kijk wat ik al kan. Set van 3 affiches over het belang van de kleuterklasDrie affiches onderstrepen het belang van de kleuterklas. Scholen en sociale organisaties die ouders willen overtuigen, hangen ze op een zichtbare plaats. De affiches zijn deel van de campagne 'Kijk wat ik al kan', over het belang van de kleuterklas. Want sommige kleuters gaan niet elke dag naar school. Zo lopen ze veel achterstand op. De kans is groot dat ze die achterstand nooit meer inhalen. De campagne speelt in op drempels die ouders ervaren, en biedt hefbomen om die hindernissen weg te werken. 3 p. Ook te downloaden http://publicaties.vlaanderen.be Trefwoord: gelijke_kansen ; onderwijs ; basisonderwijs ; ouders ; school

* websiteIk zorg er wel voor - leerlingen gedeelteStichting Vorming Vlaanderen (samenst.)2012Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenhttp://www.ikzorgerwelvoor.nl/

Methodesite - werkkaarten - hulpkaarten - beeldmateriaal

35

Thema's - Het woonzorgcentrum - De thuiszorg - Het gezondheidscentrum, het ziekenhuis en activiteitenbegeleiding - Woonvoorziening voor gehandicapten - Het buurthuis - Woonbegeleiding - Het kinderdagverblijf - Het sportcentrum - De basisschool - Het facilitair bedrijf – voedingsdienst - Het facilitair bedrijf – gebouwenbeheer - Het facilitair bedrijf - vakantiepark - De schoonheidssalon - De kapsalonKernwoorden : Algemeen - Kooktechnieken - Beroepsoriëntatie - De ontwikkeling van kinderen - De puberteit - Ouderen - Sociale en communicatieve vaardigheden - Arbeidsomstandigheden - Voeding - Huishoudelijke taken - Cultuurverschillen - Zorgverlening en hulpverlening - Gezondheidsproblemen - Gehandicapten - Facilitaire dienst - ICT - Receptiewerkzaamheden - Welzijnswerk - Uiterlijke verzorging - HaarverzorgingLeerlingendeelHet leerlingengedeelte is vrij toegankelijk.WerkkaartenJe vindt hier de werkkaarten gesorteerd naar werkveld of alfabetisch. Bij sommige werkkaarten zijn video- of fotobeelden. Elke werkkaart kun je afdrukken. Ook kun je doorklikken naar het observatieformulier en de kernwoorden die bij de werkkaart horen. De observatieformulieren kun je ook printen.HulpkaartenJe vindt hier de hulpkaarten gesorteerd naar werkveld of alfabetisch Ook kun je doorklikken naar een evaluatieformulier. Elke hulpkaart en het evaluatieformulier kun je afdrukken.KernwoordenJe kunt de kernwoorden bekijken per hoofdstuk van het bronnenboek of alfabetisch. Ieder kernwoord heeft geluid, zodat je weet hoe het woord wordt uitgesproken.InformatiepleinHet informatieplein biedt links aan van websites die meer informatie geven over onderwerpen die bij Ik zorg er wel voor worden behandeld. Alle links uit de studiewijzers in de werkveldmappen zijn opgenomen.Docentendeel Toegang tot het docentendeel is te verkrijgen via de inlogcode uit de docentenhandleiding.Trefwoord: beroep ; zorgsector ; wonen ; school ; ouders ; beroepsorientatie

* E_documentAansluiten bij ouders van vandaag : samen met ouders een passende route uitstippelenvoor de ondersteuning van kinderen bij het opgroeien en opvoedenYvonne van HeerwaardenNederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ)201256 p.Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\Aansluiten bij ouders van vandaag.map

Het project 'Ouders en kinderen Centraal' is in 2011 gestart om jgz-organisaties te ondersteunen. Het doel van het project is om in nauwe samenwerking met de jeugdgezondheidszorg uitgangspunten, verschillende werkwijzen, methoden en scenario’s te inventariseren om ouders en kinderen centraal te kunnen stellen. De eerste resultaten van het project zijn terug te lezen in deze handreiking. De handreiking gaat in op de visie en uitgangspunten die in de praktijk leven over het thema ‘ouders centraal’. Verder zijn belangrijke stappen beschreven die nodig zijn bij het werken aan een cultuurverandering in de organisatie rond dit thema.Trefwoord: ondersteuning ; onderwijs ; basisonderwijs ; ouders ; school ; opvoeden ; Nederland

* E_documentHandreiking Samenwerken met ouders in het voortgezet onderwijs‘Het bevorderen van de verbinding tussen school, ouders en leerling’Chaja Deen, Marjoke LaanNederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ)201219 p.

36

Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\Handreiking Samenwerken met ouders.map

Om leerlingen optimale ontwikkelingskansen te bieden is samenwerking tussen school en ouders van belang. De auteurs beschrijven waarom en op welke momenten in de schoolloopbaan contactmomenten met ouders noodzakelijk of zelfs wettelijk verplicht zijn. De handreiking bevat handvatten voor het realiseren van partnerschap met ouders in het schoolbeleid en in de structuur van de leerlingbespreking en zorgoverlegmomenten.Trefwoord: ondersteuning ; onderwijs middelbaar_onderwijs ; leerling ; ouders ; school ; opvoeden ; Nederland

* E_documentAardig of gelijkwaardig : over het vormgeven van ouderbetrokkenheid op scholenPeter de Vries, Boudewijn Hogeboom, Gerben Heldoorn, Gaby de VrijeCPS201244 p.Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\Aardig of gelijkwaardig.map

Als ouderbetrokkenheid goed wordt vormgegeven, heeft dit een aantoonbaar positief effect heeft op de (leer)ontwikkeling van kinderen. Alle reden dus voor scholen voor primair en voortgezet onderwijs om ouders (beter) te betrekken. Deze publicatie is de uitkomst van een eerste fase van onderzoek naar bestaande en nieuwe vormen van samenwerking tussen ouders en school. Op zowel scholen voor voortgezet onderwijs als basisscholen is in kaart gebracht welke vormen van ouderbetrokkenheid worden toegepast.In deze publicatie vindt u het antwoord op de vragen: - Hoe kun je de relatie met ouders concreet versterken? - Welke vormen van ouderbetrokkenheid werken in de praktijk? en - Hoe maak je de samenwerking tussen school en ouders gelijkwaardig en niet-vrijblijvend, met oog voor elkaars positie en verantwoordelijkheid?Omdat er objectieve instrumenten gebruikt zijn - het door CPS ontwikkelde ontwikkelingsmodel ouderbetrokkenheid en de Amerikaanse PTA-standaarden – biedt dit onderzoek handvatten aan elke school die zelf ouderbetrokkenheid vorm wil geven.Trefwoord: ondersteuning ; ouderbetrokkenheid ; leerling ; ouders ; school ; opvoeden ; Nederland

* E_documentHet school - ouder contract : naar een betere samenwerking tussen school en ouderCor Verbeek, Gaby de Vrije, Gerben HeldoornCPS201254 p.Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\Het school_ouder contract.map

In een school-oudercontract worden de verantwoordelijkheden, rechten en plichten van scholen en ouders vastgelegd. Vooronderstelling is dat een juist gebruik van zo’n contract duidelijkheid schept, een gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel bevordert en voorkomt dat de betrokkenheid van ouders vrijblijvend is.Deze publicatie wil een bijdrage leveren aan de discussie over het gebruik van overeenkomsten tussen de school en de ouders. Daarnaast geven we antwoord op de volgende vragen:- waarom is het belangrijk dat scholen investeren in de samenwerking tussen school en ouders?- waarom zouden scholen de samenwerking willen vastleggen in een overeenkomst?- hoe kunnen scholen de overeenkomst opstellen?- waar letten zij op bij het implementeren van een school-ouderovereenkomst? - welke inhoud heeft de overeenkomst?Trefwoord: ondersteuning ; ouderbetrokkenheid ; leerling ; ouders ; school ; opvoeden ; Nederland

37

* E_documentDe zes standaarden van de Parent Teacher AssociationCPS201131 p.Vocvobib: MO_opvoeding_van_kinderenL:\E_document\MO_opvoeding_van_kinderen\De zes standaardent.map

CPS werkt samen met Parent Teacher Association AmerikaDe PTA in Amerika is voortgekomen uit het ‘National Congress of Mothers’, in 1897 opgericht door drie vrouwen die gedreven werden door de wens een mooiere wereld voor kinderen te creëren. De PTA beschikt over meer dan een eeuw aan kennis en ervaring op het gebied van samenwerking tussen school en ouders. Voor oudere leerlingen heeft de PTA ook de PTSA, de Parent Teacher Student Association.Standaarden en assessmentIedere staat in de Verenigde Staten heeft een PTA, waar scholen, individuele leraren en ouders zich bij kunnen aansluiten om hun motto ‘Every child, one voice’ te realiseren. Om dat te bereiken heeft de PTA zes standaarden ontwikkeld en een assessment waaraan scholen zichzelf kunnen toetsen om te weten in hoeverre zij aan deze standaarden voldoen.OuderbetrokkenheidDe PTA-standaarden zijn onder andere gebaseerd op het wetenschappelijke werk van dr. Joyce Epstein, een Amerikaanse onderzoeker, die in meerdere onderzoeken het verband heeft aangetoond tussen ouderbetrokkenheid en de ontwikkeling en de prestaties van de leerling.In nauwe samenwerking met de PTA heeft CPS de standaarden en het assessment vertaald en waar nodig aangepast aan de Nederlandse situatie. Zowel de standaarden als het assessment zijn zeer bruikbaar om ouderbetrokkenheid (verder) vorm te geven. Beide vindt u in onderstaande download.Trefwoord: instrument ; assessment ; ondersteuning ; ouderbetrokkenheid ; leerling ; ouders ; school ; opvoeden ; Nederland

38