Loopbaan(coaching) en leerlingen

Hans de Wit CINOP

Doelen Loopbaan centraal stellen

• Ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld.• Ontwikkelen van een realistisch

beroepsbeeld.• Ontwikkelen van loopbaancompetenties.

Bovenstaande leidt tot :— betere keuzes— betere aansluiting vervolgonderwijs/werk— minder uitval— vergroting motivatie leerlingen— vergroten zelfsturing en eigen invloed

Proces van loopbaanontwikkeling:Ervaring-dialoog-leervraag

Wat vraagt loopbaanleren van de leeromgeving?

1. Krachtige leeromgeving2. Reflectieve leeromgeving3. Vraaggestuurde leeromgeving

Kortom: Een loopbaangerichte leeromgeving

1. Een krachtige leeromgeving

• De leerlingen moeten ervaringen kunnen opdoen

• Binnen en buiten de school— Stages— Gastlessen— Groen-breed/KWT— …

2. Een reflectieve leeromgeving

• Ervaringen staan centraal• Emoties mogen er zijn• Alle inbreng is goed• Creëren van een veilige ruimte• Begeleider(s) en leerling zijn

gelijkwaardig, niet gelijkvaardig

3. Een vraaggestuurde leeromgeving

• Recht doen aan verschillen in:— Leerstijl— Tempo— Niveau — Interesse

INTEGRAAL MODEL &ROL SCHOOLLEIDER

SAMENHANG

ORGANISATIE

METHODEN EN INSTRUMENTEN

VISIE EN STRATEGIE

COMPETENTIES BETROKKENEN

trainer

controleur

helpende hand

beoordelaar

pispaal instructeur

raadgever

aanstuurder

gids

klankbord

supervisor

spiegel loopbaancoach

Het loopbaangesprek

Hans de Withwit@cinop.nl

Pettelaarpark 1 Postbus 1585 5200 BP ‘s-Hertogenbosch www.cinop.nl

Het loopbaangesprek

• Doel en werkwijze• Loopbaanopdracht: eigen

loopbaancompetenties• Het loopbaanstuur• Je eigen loopbaanvraag• Het loopbaangesprek: theorie en praktijk• Reflectie

Je eigen loopbaancompetenties

• Denk na over een vaardigheid of competentie die je hebt ingezet om je loopbaan vorm te geven. Zet die vaardigheid op een kaartje

• Loop met het kaartje door de ruimte, ontmoet een collega en heb een gesprek van drie minuten waarin je uitwisselt wat die vaardigheid inhoudt en in welke context je die benut hebt

Het loopbaanstuur

• Loopbaanstuur met de vijf loopbaancompetenties van Marinka Kuijpers

• Plenair plaatsen we de verschillende loopbaancompetenties van de groep in het loopbaanstuur

Je eigen loopbaanvraag

• Bedenk een eigen loopbaanvraag die op dit moment actueel is Kan van alles zijn: invulling huidig werk, verhouding prive en werk, vraag naar invulling vrije tijd of maatschappelijke betrokkenheid, ontwikkelingsbehoefte

• Schrijf je vraag op een sticker en plak die in het midden van je persoonlijk loopbaanstuur

Het loopbaangesprek

• Dialoog: leerling en begeleider van vmbo of mbo

• Trialoog: leerling, begeleider school en derde persoon (praktijkopleider, ouder/verzorger, collega op het werk)

Opbouw loopbaangesprek

• Opening en oriëntatie• Kern (afhankelijk van doel/fase traject)

a. Reflectie op afgelopen periodeb. Probleemstellende fasec. Constructieve fase

• Evaluatie en afronding

Opening en oriëntatie

• Welkom en op gemak stellen• Verhelderen van doelen en procedure

gesprek, tijd• Verkenning van de inhoud

Kern A: Vragen bij reflectie (abc-tje)

• Wat is er gebeurd? (A van wat was Aan de orde)

• Wat vond ik daarin belangrijk? (B van Belangrijk)

• Tot welke voornemens of leerwensen leidt dat? (C van Conclusies)

Kern B: Probleemstellende fase

• Vraag verhelderen (vraag achter de vraag) en thema duidelijk krijgen

− Subjectief thema: bij bijv. faalangst, interne of externe locus of control (motieven- en/of kwaliteitenreflectie)

− Informatief thema: onvoldoende informatie over werk en opleiding (werkexploratie)

− Besliskundig thema: niet weten welke stappen wanneer nodig zijn (loopbaanaansturing)

− Communicatie thema: hoe met derden te praten over wensen mbt loopbaan (netwerken)

Vraag verhelderen

• Met wie heb je al over deze vraag gesproken?

• Wat heb je zelf al gedaan?• Wat doet het vraagstuk met je?

Kern C: Constructieve fase

• Hoe kan je aan het thema werken?• Welke oplossingen kan je bedenken?• Wat worden de doelen?• Wat betekent dat voor je ontwikkeling?• Welke activiteiten kan je ondernemen?

Evaluatie en afronding

• Samenvatten van het gesprek• Reflecteren op inhoud en proces• Afspraken voor vervolg maken• Afscheid en afronden

Oefenen van loopbaangesprek

• Vorm met elkaar drietallen• Verdeel per gesprek de rollen: inbrenger loopbaanvraag,

loopbaanbegeleider en observator• Oefen een gesprek met de eigen loopbaanvragen.

Loopbaanbegeleider geeft de gewenste observatiepunten weer

• Observator: observeert, houdt de tijd (10 minuten per gesprek)in de gaten en vult feedbackformulier in

• Nabespreking: — Loopbaanbegeleider geeft eerst zijn/haar reflecties— Inbrenger geeft feedback hoe hij/zij het gesprek ervaren heeft— Observator geeft feedback vanuit feedbackformulier

Plenaire nabespreking en reflectie workshop

• Wat geleerd van de oefening?• Wat te gebruiken in eigen praktijk?• Wat sprak aan in deze workshop?

LOB niet in één instrument te vangenCombinatie van effectieve componenten:

1.Systematisch, persoonlijk contact: dialoog over reflectie en LOB competenties.

2.Integratie met het beroepsdomein: (PSO, BPV, praktijksimulaties)

(schema)

3. Begin vroeg4. Samenhang leerlijnen: kennis en

vaardigheden, praktijkuitdagingen, loopbaan.

5. Verankering in het curriculum.6. Training en intervisie mentoren, SLB-ers,

decanen, etc.

7. Peer support (www.peersupport.nl)8. Docenten in aanraking met arbeidsmarkt.9. Vernieuwing kleinschalig starten.10. Longitudinaal proces.