Elwine Halewijn Mirna Pit - Home - Kennisinstituut voor ... van de Nederlandse... · indicatoren...
4
Les 191 14 okt ’14 De inburgeringsverplichting betrof nieuwkomers, maar ook oudkomers die niet met een diploma of certificaat konden aantonen dat zij het vereiste taalniveau hadden. De nieuwe wet kreeg vorm in een politieke context waarin er behoefte bestond om te zorgen dat zowel oudkomers als nieuwkomers de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenle- ving zouden verwerven op het mini- male niveau dat vereist is om op vol- waardige wijze in onze maatschappij te kunnen functioneren. Het doel en de verwachting was dat zij daarmee beter kunnen (en zullen) participeren in de maatschappij. Op basis van deze wet hebben vele oudkomers een inhaalslag gemaakt en een inburgeringstraject doorlopen. Voor de ontwikkeling van het exa- men KENNIS VAN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING (KNS) is vastgesteld wat ‘essentiële kennis van de Nederlandse samenleving’ is, dit op basis van on- derzoek in de samenleving (door Eu- ro RSCG Bikker) en adviezen van klankbordgroepen en commissies, met vertegenwoordigers uit zowel autoch- tone als allochtone geledingen van de samenleving. Op basis van deze infor- matie zijn de zogenaamde EINDTER- MEN KNS opgesteld die een onderleg- ger vormen voor het examen. De toetsvragen (de items) in het examen KNS worden ontwikkeld op basis van die eindtermen. Dat wil zeggen dat de toetsvragen toetsen of de kandidaat de kennis heeft die hij volgens de eind- termen moet bezitten. Acht thema’s Voor KNS zijn acht thema’s onder- scheiden, bijvoorbeeld Werk en Inko- men en Gezondheid en gezondheids- zorg. Deze thema’s zijn gekoppeld aan Cruciale Praktijksituaties (CP’s): situaties waarin een ingeburgerd lid van de maatschappij adequaat zou moeten kunnen functioneren. Binnen de thema’s zijn vervolgens handelingen beschreven die essentieel zijn voor het adequate functioneren: de Cruciale Handelingen (CH’s). Bij elke handeling hoort kennis (Cruciale Kennis, CK) die je nodig hebt om die handeling adequaat te kunnen uitvo- eren. En tot slot zijn er indicatoren geformuleerd. Dat zijn de normen die aangeven wanneer een handeling als adequaat kan worden beschouwd. Die indicatoren hangen dus altijd nauw samen met het thema, de handelingen en de kennis. De toetsvragen worden ontwikkeld op het laatste niveau: de indicatoren voor succesvol gedrag. In figuur 1 geven we een voorbeeld van hoe zo’n indicator is ingebed in de eindtermen voor het thema Werk en Inkomen. Op 1 januari 2007 trad de WET INBURGERING in werking. Deze verplicht inburgeraars om door middel van een examen aan te tonen dat zij de Nederlandse taal beheersen (tot op een vastgesteld niveau) en essentiële kennis van de Nederlandse samenleving (KNS) hebben. Een consortium van Cito, Bureau ICE en ITTA ontwikkelde het examenonderdeel KENNIS VAN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING (KNS). Elwine Halewijn en Mirna Pit geven in dit artikel tekst en uitleg. Elwine Halewijn Mirna Pit Herziene eindtermen voor het examen Kennis van de Nederlandse samenleving De directe aanleiding voor de herziening was een motie uit de Tweede Kamer van de Kamerleden Dibi (GroenLinks) en Van Dam (PvdA)
Transcript of Elwine Halewijn Mirna Pit - Home - Kennisinstituut voor ... van de Nederlandse... · indicatoren...
Les
191
14
okt
’14
Deinburgeringsverplichtingbetrofnieuwkomers,maarookoudkomersdienietmeteendiplomaofcertificaatkondenaantonendatzijhetvereistetaalniveauhadden.DenieuwewetkreegvormineenpolitiekecontextwaarinerbehoeftebestondomtezorgendatzoweloudkomersalsnieuwkomersdeNederlandsetaalenkennisvandeNederlandsesamenle-vingzoudenverwervenophetmini-maleniveaudatvereistisomopvol-waardigewijzeinonzemaatschappijtekunnenfunctioneren.Hetdoelendeverwachtingwasdatzijdaarmeebeterkunnen(enzullen)participerenindemaatschappij.
Opbasisvandezewethebbenveleoudkomerseeninhaalslaggemaakteneeninburgeringstrajectdoorlopen.
Voordeontwikkelingvanhetexa-menkenniS vAn de nederLAndSe SAmenLevinG (knS)isvastgesteldwat‘essentiëlekennisvandeNederlandsesamenleving’is,ditopbasisvanon-derzoekindesamenleving(doorEu-roRSCGBikker)enadviezenvanklankbordgroepenencommissies,metvertegenwoordigersuitzowelautoch-tonealsallochtonegeledingenvandesamenleving.Opbasisvandezeinfor-matiezijndezogenaamdeeindter-men knSopgestelddieeenonderleg-gervormenvoorhetexamen.Detoetsvragen(deitems)inhetexamen
KNSwordenontwikkeldopbasisvandieeindtermen.Datwilzeggendatdetoetsvragentoetsenofdekandidaatdekennisheeftdiehijvolgensdeeind-termenmoetbezitten.
Acht thema’sVoorKNSzijnachtthema’sonder-scheiden,bijvoorbeeldWerk en Inko-menenGezondheid en gezondheids-zorg.Dezethema’szijngekoppeldaanCrucialePraktijksituaties(CP’s):situatieswaarineeningeburgerdlidvandemaatschappijadequaatzoumoetenkunnenfunctioneren.
Binnendethema’szijnvervolgenshandelingenbeschrevendieessentieelzijnvoorhetadequatefunctioneren:deCrucialeHandelingen(CH’s).Bijelkehandelinghoortkennis(CrucialeKennis,CK)diejenodighebtomdiehandelingadequaattekunnenuitvo-eren.Entotslotzijnerindicatorengeformuleerd.Datzijndenormendieaangevenwanneereenhandelingalsadequaatkanwordenbeschouwd.Dieindicatorenhangendusaltijdnauwsamenmethetthema,dehandelingenendekennis.Detoetsvragenwordenontwikkeldophetlaatsteniveau:deindicatorenvoorsuccesvolgedrag.Infiguur1gevenweeenvoorbeeldvanhoezo’nindicatorisingebedindeeindtermenvoorhetthemaWerkenInkomen.
Op1januari2007traddeWet InburgerInginwerking.
Dezeverplichtinburgeraarsomdoormiddelvaneenexamenaante
tonendatzijdeNederlandsetaalbeheersen(totopeenvastgesteld
niveau)enessentiëlekennisvandeNederlandsesamenleving(KNS)
hebben.EenconsortiumvanCito,Bureau
ICEenITTAontwikkeldehetexamenonderdeelKennIs van de nederlandse samenlevIng(KNS).
ElwineHalewijnenMirnaPitgeveninditartikeltekstenuitleg.
Elw
ine
Hal
ewijn
M
irna
Pit
Herziene eindtermen voor het examen
Kennis van de Nederlandse samenleving
DedirecteaanleidingvoordeherzieningwaseenmotieuitdeTweedeKamervandeKamerledenDibi(GroenLinks)en
VanDam(PvdA)
1�
Les
191
okt
’14
Waarom herziening?OnlangszijndeeindtermenvoorKNSinopdrachtvanhetministerievanSocialeZakenenWerkgelegen-heid(SZW)herziendoorBureauICEenITTA.Dedirecteaanleidingdaar-voorwaseenmotieuitdeTweedeKamervandeKamerledenDibi(GroenLinks)enVanDam(PvdA).Hunmotieuit2012steldedaterinNederlandweliswaarconsensusisoverseksegelijkheid,non-discrimina-tie,vrijheidvanmeningsuitingenscheidingvankerkenstaat,maardatdezeconsensusendedaaruitvoort-vloeiendegebruikenengewoontenonvoldoendeindelesstofvanKNStotuitdrukkingkomt.NaaraanleidingvandezemotieheefthetministerievanSZWbeslotenalle
eindtemenKNSnogeenstegenhetlichttehouden–vanuitderedene-ringdatalsietsnietindeeindtermenzit,erwaarschijnlijkookgeenlesma-teriaalopgerichtis.Bovendienheefthetministeriedemotieaangegrepenomdeeindtermenookopnieuwtebekijkeninhetlichtvaneenveran-derdeinburgeringscontext.
Teneersteisdedoelgroepandersdantoendewet inBurGerinG vankrachtwerd.Degroepoudkomersisimmersnietmeerdedoelgroepvanhetexamen.Hetexamenrichtzichnuuitsluitendopnieuwkomers:mensendiezichinhetkadervange-zinsherenigingofgezinsvorminginNederlandkomenvestigenen-uiter-aard-dedoelgroepvanvluchtelingenmeteenverblijfsstatus.
Tentweedeverschiltdehuidigepoli-tiekecontextvandiein2007.Wasertoenvooralbehoefteaaneennorma-tiefkadervoordeoud-ennieuwko-mers,indelaterepolitiekecontextiserminderbehoefteaaneenvoor-schrijvendkaraktervaneindtermen.Herzieningvandeeindtermendeeddaaromrechtaandewensenenbe-hoeftenvanzoweldemaatschappijalsdenieuwkomers.
Screening eindtermenVoordeherzieningvandeeindter-menhebbenICEenITTAeenad-viescommissieingesteldbestaandeuitexpertsdieuithoofdevanhunvakenervaringgoedzichthebbenopdedoelgroependepraktijksituatiesvandethema’s.Derolvandeadviescom-missieisomdevolledigheidvanenhetdraagvlakvoordeherzieningvandeeindtermentebewerkstelligen.Omdeadviescommissieonafhanke-lijktekunnenlatenadviserenoverdeeindtermen,washetministerievanSZWzelfnietvertegenwoordigd.
Aandeledenvandeadviescommis-sieisgevraagdomdeeindtermentescreenenophetniveauvandeindica-toren,deCruciale Kennis endeCru-ciale Handelingen.Deleidendevraagdiehunvoorgelegdwerd,isoferaan-passingennodigofwenselijkzijnmethetoogopdemotieenopdeveran-derdedoelgroep.Daarbijisexplicietgestelddathetexamengeschiktmoet
Indeeersteplaatsisgepoogdom(….)kennisvandatwettelijkekaderalsuitgangspunttenemeninplaatsvanhetgedragzelf
Les
191
1�
okt
’14
zijnvoorallepotentiëleinburgerings-kandidaten.
WijzigingenInmeerdererondesvanscreeningendiscussiezijndeeindtermentegenhetlichtgehoudenenindiennodigbijge-steld.HierbijwerdgeconstateerddatdeonderwerpenuitdemotievanDibienVanDamvoldoendeindebestaandeeindtermenuitgewerktwa-ren.Erzijnechterweldegelijkeind-termenveranderd,weggelatenentoe-gevoegd.Dezewijzigingenzittenvooralophetniveauvandekennisenindicatoren.Somsgaathetalleenomeenveranderinginformulering,maarvaakookgaathetomdeinhouder-van.Dewijzigingenkunneninzeventypenwordenonderverdeeld.
Indeeersteplaatsisgepoogdomdaarwaarereenwettelijkkaderisvoorbepaaldgedrag,kennisvandatwettelijkekaderalsuitgangspunttenemeninplaatsvanhetgedragzelf.Neembijvoorbeelddevolgendeoudeeindterm:
oude eindTerm
1.3Omgaanmet(verborgen)discrimina-tieopdearbeidsmarkt
1.3.1 Kentdewettelijkerechtenenpro-ceduresingevalvandiscriminatie.
•bespreekteenvermoedenvandis-criminatiemetdewerkgever
•doeteenberoepopwettelijkerech-tenbijdiscriminatie
1.3.2 kentstrategieënomzijnweerbaar-heidtegenvormenvan(verborgen)discriminatietevergroten
•gebruiktstrategieënomdiscriminatietedoorbreken
DezeCrucialeHandelingmetdebij-behorendeCrucialeKennisenindica-torenisindenieuweeindtermente-ruggebrachttotkennisvandewette-lijkerechtenbijdiscriminatieophetwerk:jemoetwetendathetverbo-denis,jemoethetbesprekenenjemoetwetenhoejejewettelijkerech-tenkanlatengelden.Deherzieneeindtermzieterdusalsvolgtuit:
nieuwe eindTerm
1.3 Omgaanmet(verborgen)discrimi-natieopdearbeidsmarkt
1.3.1 Kentdewettelijkerechtenenpro-ceduresingevalvandiscriminatie.
•legtuitdatdiscriminatieophetwerkverbodenis(zoweldoorwerkgeversalscollega’s)
•bespreekteenvermoedenvandis-criminatiedooreencollegametdewerkgever
•lichttoehoehijeenberoepkandoenopwettelijkerechtenbijdiscrim-inatie
Indezeeindtermisookeentweedetypeveranderingtezien:hetdaad-werkelijktonenvanhetgewenstege-dragisvervangendoorkennisvanhetgewenstegedrag.Datwilzeggen,indenieuweformuleringstaathier‘lichttoehoehijeenberoepkandoen....’inplaatsvan‘doeteenberoepop..’.Opdezemanierwordtduidelijkdatdeinburgeraaropdehoogtemoetzijnvandatwatalsgewenstwordtgezien,maarwordtermeerdanvoorheenrechtgedaanaandekeuze-vrijheideneigenverantwoordelijk-heidvandeinburgeraaromhetge-dragaldanniettevertonen.Inditvoorbeeldkandeinburgeraarzelfkie-
zenofhijzijnrechtgaathalenbijdis-criminatie.Vanbelangisvooraldathijweetdathijdoordewetbe-schermdistegendiscriminatieendathijactiekanondernemen.Dezever-schuivingisooktezieninhetvol-gendevoorbeeld:
oude eindTerm
1.2.1 weetwelkealgemeneeiseneenwerkgeversteltaaneenwerknemer
•werktsamenmetcollega’s •werktzelfstandigentoontinitiatief
Indeherzieneeindtermenwordtdeinburgeraargeachtuittekunnenleg-genwatwerkgeversbelangrijkvindenindewerkhoudingvanwerknemers,inplaatsvanditgedragdirecttetonen:
nieuwe eindTerm
1.2.1 Weetwelkealgemeneeiseneenwerkgeversteltaaneenwerknemer.
•legtuitdatwerkgeversinNederlandhetvaakbelangrijkvindendatwerkne-merszelfstandigwerken,samenwerkenmetcollega’seninitiatieftonen
Hieraangerelateerdiseenderdetypewijzigingen,waarbijdeformuleringzodanigisveranderddatdeinburge-raarnietmeerperseopdehoogtemoetzijnvangangbaregedragsregels,maardathijgeachtwordtzichervanopdehoogtetestellen.Zoisdeindi-cator‘trekteennummertje,pakteenkarretje,staatinderij,wachtopzijnbeurt’bijdeCrucialeKennis‘Weetwatdegebruikelijkegedragsregelszijn’veranderdin‘steltzichopdehoogtevandegangbareregelsenrealiseertzichwatopditgebiedalspassendge-dragwordtbeschouwd(nummertjetrekken,eenkarretjepakken,...).
1�
Les
191
okt
’14
Erwordtnietverlangddatiemandnetjesinderijstaat,maardathijwéétdathijnetjesinderijmoetstaan.Ookdezewijzigingenindeeindter-menzijndoorgevoerdmetinachtne-mingvandeautonomievandeinbur-geraarendemotivatieomzichpas-sendtegedrageninzijnnieuweleef-omgeving.
Eenvierdeveranderingbetreftdevervangingvanbepaaldesubjectieveformuleringendiewellichtookalsbepaaldevooroordelenopgevatzou-denkunnenworden,doorneutralereformuleringen.Zois‘nietonmiddel-lijkbeledigd’indenieuweeindter-menvervangendoor‘adequaat’:
oude eindTerm
2.1.2WeetdatNederlanderszichzeerdirectkunnenuiten,zonderdaarmeekwetsendofonbeleefdtewillenzijn
•reageertnietonmiddellijkbeledigdoprechtstreeksuitgesprokenmenin-genendirectevraagvormen
nieuwe eindTerm
2.1.2. WeetdatNederlanderszichzeerdirectkunnenuiten,zonderdaarmeekwetsendofonbeleefdtewillenzijn.
•reageertadequaatoprechtstreeksuitgesprokenmeningenendirectevraagvormen
Nederland in de Tweede WereldoorlogDaarnaastisopverzoekvanhetmi-nisterievanSZWookeenaantalspe-cifiekewensendoorgevoerd.ZozijndeindicatorendiegerelateerdzijnaanNederlandindeTweedeWereldoor-loguitgebreid.Deinburgeraarwordtindenieuweeindtermengeachtooktewetenwaterprecieswordther-dachtop4meienwatergevierdwordtop5mei;bovendienmoethijwetenwelkegebruikendaarbijhoren.OokmoethijingrotelijnenwetenwatNederlandindeTweedeWe-reldoorlogheeftdoorgemaakt.
oude eindTerm
5.2.1 KentdegeschiedenisvanNe-derlandinWOIIendeeffectenhier-vanophetdagelijksleveninNeder-land.
•toontbegripvoorNederlandsege-voeligheidvooruitingenvanantisemi-tisme
•toontrespectvoorhetvierenvanengewoontenop4en5mei
nieuwe eindTerm
5.2.1 KentdegeschiedenisvanNe-derlandindeTweedeWereldoorlogendeeffectenhiervanophetdagelijksleveninNederland.
•geeftophoofdlijnenaanwatdege-schiedenisvanNederlandindeTweedeWereldoorlogis
•lichttoewaterherdachtwordtop4meiengevierdwordtop5meienlichtdegebruikendaarbijtoe
•toontrespectvoordeNederlandsegevoelensbijuitingenvanantisemi-tisme
Ookisereenkenniseindtermmetin-dicatortoegevoegdrondhetonder-werpEHBO:
4.2.4 KentdeprocedurebijdeafdelingEersteHulp.
•lichttoedatopdeEersteHulpdevolgordevanbehandelingvanmensenbepaaldwordtdoordeernstvandeverwonding
Actualiseringiseenzesdetypeherzie-ning:zoiskennisvanhetenkelejarengeledeningevoerdeeigenrisicobijzorgverzekeringennuonderdeelvandeeindtermen.Ooknamenvanin-stantieszijnaangepastalsdataandeordewas.
Entotslotdezevendewijziging:verplaatsingenensamenvoegingen.WarenvoorheenverschillendeCru-cialeHandelingen,CrucialeKennisenindicatorenoververzekeringenon-dergebrachtbijverschillendethema’s,nuiseronderhetthemaInstanties éénCrucialeHandelingoververant-woordomgaanmetverzekeringen:
6.5Verantwoordomgaanmetverzekerin-gen
6.5.1 WeetdathetinNederlandgebrui-kelijkisrisico’saftedekkenmeteenverzekering.
•lichtvangangbareverzekeringentoewaardezevoorzijn(ziektekosten,aansprakelijkheid,inboedel/woonverze-kering,rechtsbijstand)
•lichthetbelangvaneenziek-tekostenverzekering,woonverzekeringenaansprakelijkheidsverzekeringtoe
•lichttoedateenziektekostenverze-keringenautoverzekeringverplichtzijn
6.5.2 Weethoeschadetemelden. •meldtschadeenomschrijftschade
correct
Vervolg Alseeneindtermverandert,ishetnoodzakelijkteonderzoekenofdebijbehorendetoetsvraagnogwelaan-sluitbijdeherzieneeindterm.Nadevaststellingvandeherzieneeindter-mendoorhetministerievanSZWisdaaromookdegeheleitembankKNSdoorlopen.Datleidtertoedatsommi-geitemsvervangenzullenwordendoornieuweofdatitemsaangepastworden.Dieontwikkelingismomen-teelgaande.Ookopitemniveauisge-blekendatdeonderwerpenuitdemotievanDibienVanDamvol-doendeindeitembankvertegen-woordigdzijn.
HetisuiteraardvanbelangdatdeinburgeraarzichaandehandvandejuisteversievandeeindtermenvoorbereidtophetexamenKNS.DaaromzullendenieuweeindtermenpasinwerkingtredenzodradenieuweitemsontwikkeldzijnenkunnenwordentoegevoegdaandeexamensKNS.Naarverwachtingzaldatinhetvoorjaarvan2015hetgevalzijn.Indetussentijdzullenmateriaalontwik-kelaars(enanderebetrokkenen)inzagewillenhebbenindeherzieneeindtermen.
Deherzieneeindtermenzijnge-publiceerdop25april2014doorhetministerievanSZWentevindenopwww.rijksoverheid.nl metbehulpvandezoekterm:herzieneeindtermenKNS.
Elwine Halewijn Mirna Pit
Elwine Halewijn is Manager marktgroep Volwassenen bij het Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Amsterdam (ITTAUvA BV).Correspondentie: [email protected]
Mirna Pit is Manager ontwikkeling en realisering bij Bureau ICECorrespondentie: MPit@bureauice.nl
![[Home] 9de jg., mei 2012, nr. 5 · 2015. 1. 23. · Predicatie, maar ook van andere projecten van Halewijn NV. Bijzonder interessant zijn de lezersbrieven aan de redactie van. Kerk](https://static.fdocuments.nl/doc/165x107/5ffb9e130ff46c5242698f7a/home-9de-jg-mei-2012-nr-5-2015-1-23-predicatie-maar-ook-van-andere-projecten.jpg)
