Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor...

21
Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? Susanne Waaijers-van der Loop, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Arbeidstoxicologie van de circulaire economie, NVT-AT & CGC 12 maart 2020 Eindhoven

Transcript of Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor...

Page 1: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s?

Susanne Waaijers-van der Loop,Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie, NVT-AT & CGC12 maart 2020 Eindhoven

Page 2: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

(Inter)national Goals and Policy

2

Zero pollution ambition (Non Toxic Environment) (safe)CE Action Plan (100% circular 2050)Resource Efficient Economy (economic/politics)Climate Goals (emission reduction)The Global Goals (SDGs, sustainability)

EU wide ~ 250 million tonneshazardous substances used in products (Beekman et al. 2020, RIVM)

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 3: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Circular = narrowing the loop, slowing the loop, closing the loop

Page 4: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Van lineair naar circulair

● Meerdere kringlopen● Nieuwe toepassingen (= nieuwe blootstellingen)● Gebruik van nieuwe technologieën, materialen en opslag

4 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 5: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Van lineair naar circulair, meest relevant voor arbo

● Gebruik van nieuwe technologieën, materialen en opslag?

5 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 6: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Van lineair naar circulair, wat is er nieuw?

● Gebruik van nieuwe technologieën, bv:– CO2 opslag & als grondstof – Chemische recycling

● en materialen, bv:– Meer afval als grondstof– Meer biomassa

● en meer opslag.

6 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Foto: Robert Oosterbroek

Page 7: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Plastics Circulair – een voorbeeldPlastic Pact Nederland, doelstellingen

7 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Alles gerecylceerd en meer recycled & biobased content in nieuwe verpakkingen.

Page 8: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Plastics Circulair – een voorbeeldProductie

PGA, poly glycolic acid

(Jim Jem & Tan, 2020 Advanced Industrial and Engineering Polymer Research)

8

?

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 9: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Plastics Circulair – een voorbeeldInzameling en Sortering

9

Foto: Links Randy Olsen (National Geographic), Rechts Niels de VriesArbeidstoxicologie van de circulaire economie

NVT-AT & CGC12 maart 2020 Eindhoven

Page 10: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

10

Plastics Circulair een voorbeeldMechanische recycling

Nu niet circulair, maar ‘downcycling’ to kratten, …, bermpaaltjes. Bron: Unilever Arbeidstoxicologie van de circulaire economie

NVT-AT & CGC12 maart 2020 Eindhoven

Page 11: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Plastics Circulair een voorbeeldChemische recycling

11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 12: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Materialen soorten● Veel gebruikte plastics, bv

– PET, PP, PS, PE (verpakkingen)

– PVC, HDPE, PP, PUR, EPS (bouw)

– Polyester, nylon, PP (textiel)

● Additieven, bv– Biociden– Vlamvertragers– Kleurstoffen,– Weekmakers– Oplosmiddelen

12

Bron: CE Delft 2019 & Groh et al. 2019 STOTEN

Groh et al. 2019 STOTEN

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Plastics CirculairEn als de keten rond is, wat zit er dan in?

Page 13: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

13

Wat is het?

Foto: Martien Janssen RIVM

Plastics CirculairEn als de keten rond is, wat zit er dan in?

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 14: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

14

Wat is het?

Foto: Martien Janssen RIVM

Plastics CirculairEn als de keten rond is, wat zit er dan in?

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 15: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Eenmaal bekend, welke concentraties hebben we mee te maken?bv PBDEs

15

End of WasteProduct (annex I)

Low POP Content (LPC)1000 mg/kg

Unintentional Trace Content (UTC)100 mg/kg

Waste (annex IV)LPC

UTC

Anticipating new routes of exposure !

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Slide: Martien Janssen RIVM

Plastics CirculairEn als de keten rond is, wat zit er dan in?

Page 16: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Urgentie, waar hebben we nu mee te maken?

16

Lood & cadmium in harde PVCHBCDD in EPS (piepschuim)DEHP in zachte PVCDecaBDE in harde plasticsPAH in rubbergranulaatPOPs in electronica

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 17: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Afwegingskader voorbeeld

Safe & Sustainable Loops (RIVM - Min. I&W, EU)

17 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 18: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

CE & Arbo?

Voor een veilige Circulaire Economie is het volgende nodig:

1. Behoud van materiaalinformatie.2. Producten ontwerpen en verwerken voor veilig gebruik, hergebruik én

recycling.3. Verantwoord omgaan met ZZS waar je (nog) niet vanaf bent.

18

Zie ook: https://www.rivm.nl/circulaire-economie

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Het RIVM helpt met afwegingskaders om duurzame, veilige en gezonde keuzes te ondersteunen.

Page 19: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

19

www.rivm.nl/en/[email protected]

Thank you!

We knowledge & sharing. Contact us!

Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 20: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Meer info● Omgaan met ZZS in een CE https://www.rivm.nl/publicaties/omgaan-met-zeer-

zorgwekkende-stoffen-in-circulaire-economie● Overzicht methodieken duurzaamheid+ http://www.sustainabilitymethod.com/● Safe & Sustainable Material Loops https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2018-

0173.html● RIVM Circulaire Economie https://www.rivm.nl/circulaire-economie● ZZS https://rvs.rivm.nl/stoffenlijsten/Zeer-Zorgwekkende-Stoffen● ZZS navigator https://rvs.rivm.nl/stoffenlijsten/Zeer-Zorgwekkende-Stoffen/ZZS-

Navigator● ZZS similarity tool https://rvs.rivm.nl/stoffenlijsten/Zeer-Zorgwekkende-Stoffen/ZZS-

Similarity-Tool● microplastics https://www.rivm.nl/microplastics● minerale olie https://www.rivm.nl/publicaties/mineral-oils-in-food-review-of-

occurrence-and-sources● Safe by Design www.safe-by-design-nl.nl/

20 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven

Page 21: Circulaire Economie: nieuwe kansen, nieuwe risico’s? · 2020. 11. 23. · Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ... 11 Bron: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) Arbeidstoxicologie

Wat doet het RIVMOnze kracht:● Integratie expertise fysieke veiligheid, chemische stoffen,

pathogenen, gmo’s, LCA’s, wettelijke kaders en bijbehorende comités

● Verbinding met beleid (nationaal en Europees)● Ontwikkelen tools en guidance

Onze niche:● Duurzaamheid, veiligheid èn gezondheid● Benutten kansen en wegnemen belemmeringen● (Biobased) alternatieven voor zorgwekkende stoffen & Safe by

Design● Afwegingskaders om duurzame, veilige en gezonde keuzes te

ondersteunen

21 Arbeidstoxicologie van de circulaire economie NVT-AT & CGC

12 maart 2020 Eindhoven