Eindscriptie Hogere veiligheidskunde · Eindscriptie Hogere veiligheidskunde Jurgen Boelens René...

Eindscriptie

Hogere veiligheidskundeJurgen Boelens

René Descartes: “Alle wetenschap

loopt gevaar als er niet, bij al haar

stappen, steeds door het gezonde

verstand toezicht op wordt gehouden”.

Inleiding

• Eerste persoonlijke ervaring met wetenschap

• Dexter's laboratory (1996)

• Persoonlijke mening tot begin 2016: Het bedrijven van wetenschappelijk

onderzoek brengt (vooraf) onbekende risico’s met zich mee.

HVK09 – Eindscriptie

2


3

Radboud Universiteit

• Start onderzoek: april 2016

Conclusies:

De RU bestaat grofweg uit twee groepen:

Het wetenschappelijk personeel (68,3%) => professionele bureaucratie

Het ondersteunend/ beheerspersoneel (31,7%) => machine bureaucratie

De RU heeft twee kernactiviteiten:

Uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek

Verlenen van wetenschappelijk onderwijs

Het wetenschappelijk personeel is verantwoordelijk voor de bovenstaande

kernactiviteiten.

Zij worden daarin ondersteund door het ondersteunend/ beheerspersoneel

(zoals: de interne arbodienst, de technische dienst enz.).

Voor beide kernactiviteiten worden onderzoeksoptellingen gebruikt.


4


5

Onderzoeksopstellingen bij de Radboud Universiteit

Vestibulaire stoel VBot


6

Gebruiker en fabrikant

Onderzoekopstellingen worden vaak intern ontworpen, vervaardigd en

gebruikt.

Naast de gebruiksrol heeft de RU dus ook de rol van fabrikant.

Beide culturen (professionele- & machine bureaucratie) zijn hierbij

betrokken.

Op dit moment hanteert de RU hier geen formeel veiligheidsbeleid op het

veilig ontwerpen, vervaardigen en gebruiken van onderzoeksopstellingen.

Hierdoor is dit een grijs gebied voor de betrokken partijen.


7

Europese productrichtlijnen

• Fabrikanten van producten moeten voldoen aan 25 Europese

productrichtlijnen.

• Het doel van de Europese productrichtlijnen zijn:

borgen van een minimaal veiligheidsniveau (professioneel en particulier).

het creëren van een vrij verkeer binnen de Europese Unie.

het tegengaan van oneerlijke concurrentie.

• De Europese richtlijnen zijn dan ook met name bedoeld voor fabrikanten

zoals:


8

Onderzoeksopstelling vs. massaproductie

• Enkele verschillen:


Deskundige

gebruikers

Constante

verandering

De output is

vaak

onzeker

Eénmalig

product

9

Hoofdvraag

• Het is dan ook de vraag of een universiteit welke onderzoeksopstellingen

vervaardigt en gebruikt voor wetenschapsdoeleinden moet voldoen aan

dezelfde Europese productrichtlijnen.

• Deze vraag heeft geleid tot de onderstaande hoofdvraag:

“Moeten de eigen ontworpen en vervaardigde onderzoeksopstellingen van de

Radboud Universiteit voldoen aan de Richtlijn Arbeidsmiddelen/ de

Machinerichtlijn?”

- “Zo ja, hoe kan de Radboud Universiteit dit binnen de organisatie borgen?”

- “Zo nee, hoe kan de Radboud Universiteit er voor zorgen dat de werknemers/

studenten er veilig mee kunnen werken?”


10

Machinerichtlijn 2006/42/EG

• Artikel 1 lid 2h (uitzonderingsregel)

Hier vallen de meeste onderzoeksopstellingen onder, maar……….

• Voor de volgende situaties is de Machinerichtlijn wel van toepassing, indien:

Eis van (externe) klant/ opdrachtgever.

Eigen (niet wetenschappelijk) gebruik.

Als de opstellingen de markt op gaan.


11

Eisen Machinerichtlijn 2006/42/EG

1. Voldoen aan de essentiële V&G-eisen.

2. Opstellen van een technisch constructiedossier.

3. Opstellen van een gebruiksaanwijzing.

4. Opstellen van een EG-verklaring van overeenstemming.

5. De opstelling moet voorzien worden van CE-markering.


12

Arbo Kaderrichtlijn 89/391/EEG

Richtlijn Arbeidsmiddelen 2009/104/EG

• De opstellingen moeten altijd aan de Arbo Kaderrichtlijn en de Richtlijn

Arbeidsmiddelen voldoen………

• Dit betekent:

• Het ontwerp moet voldoen aan de essentiële V&G-eisen

• RI&E – Arbeidshygiënische strategie

• Voorlichting over de restrisico’s.

• MOC.

• Onderhoud.

• Keuren


13

Aanvullende eisen (overige wetten en branche afspraken)

• Aantoonbaar zorgplicht (risico inventarisatie en evaluatie, voorlichting en

toezicht).

• Risicobeoordeling o.b.v.: NEN-EN-ISO 12100 of CE-coach of TU Delft

Veiligheidsrapport.

• Risicoweging o.b.v.: de risicograaf of de Fine & Kinney methode.

• De restrisico’s moeten gecommuniceerd worden met de BHV-organisatie.

• Begeleiden van studenten.

• Voorlichting moet zowel in het Nederlands als in het Engels beschikbaar

zijn.


14

Nederlands recht

• Niet voldoen aan de wet:

- Bestuursrecht (Inspectie SZW)

- Strafrecht (Officier van justitie)

- Civielrecht (het slachtoffer)


15

Stappenplan

Doel

• Van grijs-gebied naar structuur en duidelijkheid

• Het wijzen van de weg

• Voldoen aan wetgeving

Toelichting stappenplan

• Bestaat uit twee delen (scopebepaling en de eisen)

• Deel 1: bepalen welke wetten van toepassing zijn (ontwerpfase en

gebruikersfase).

• Deel 2: beschrijving van de specifieke eisen.


16

Aanbevelingen

• Maak om te voldoen aan de wet gebruik van het stappenplan.

• Verdeel de taken als volgt:

Deel 1: de wetenschappers als de technici

Deel 2 B en C: De technici

Deel 2 A: gedeelde verantwoordelijkheid

- Het opstellen van de RI&E (gebruikersfase) wordt gezamenlijk

uitgevoerd.

- De wetenschapper geeft alle betrokken partijen voorlichting en/of een

training.

- De technici zijn verantwoordelijk voor het keuren en het onderhouden van

de opstelling.


17

Randvoorwaarden

De technici worden zwaarder belast, daarom moeten zij:

• voldoende tijd krijgen.

• de beschikking hebben over informatie

(bijv. via specialisten of NEN-normen).

• getraind worden om de diverse richtlijnen te begrijpen (CE-training).


18

Openstaande aanbevelingen (1/2)

Aanvullen van stappenplan:

• Laagspanningsrichtlijn (2014/35/EG);

• Elektromagnetische compatibiliteit (2014/30/EU);

• Atex (2014/34/EU);

• Meetinstrumenten (2014/32/EU);

• Drukapparatuur (2014/68/EU);

• Drukvaten van eenvoudige vorm (2014/29/EU);

• Gastoestellen (2009/142/EG).

Radboud umc?? Dan ook:

• Actieve implanteerbare medische hulpmiddelen (90/385/EEC);

• Medische hulpmiddelen voor in-vitro diagnostiek (98/79/EEG);

• Medische apparaten (93/42/EEG).


19

Openstaande aanbevelingen (2/2)

• Het stappenplan vertalen in een Radboud Universiteit breed beleid en deze

kenbaar maken binnen de organisatie.

• Het up-to-date houden van het beleid na veranderende wetgeving.

• Een vervolgonderzoek zou kunnen zijn: Hoe kan de Radboud Universiteit zo

efficiënt mogelijk aan de eisen voldoen (bijv. m.b.v. software)?

• En owja.. dan hadden we nog:


20

Het geschetste beeld v.s. de praktijk

• Slechts 1 arbeidsongeval met blijvend letsel (RU – TUe – TUd).

• Geen jurisprudentie m.b.t. onderzoeksopstellingen bij universiteiten.

• 44 risicofactoren geconstateerd waarvan er 6 vallen in risicoklasse 1/2/3.

• Minste behandelgevallen van alle onderzochte sectoren.


21

Met dank aan…


22

Zijn er nog vragen?

Eindscriptie Hogere veiligheidskunde · Eindscriptie Hogere veiligheidskunde Jurgen Boelens René...

Documents

Transcript of Eindscriptie Hogere veiligheidskunde · Eindscriptie Hogere veiligheidskunde Jurgen Boelens René...