Eindrapport project Medido fase 1 - november 2010 V3-4 project Medido fase 1...zorgcentrale van ZZG...
Transcript of Eindrapport project Medido fase 1 - november 2010 V3-4 project Medido fase 1...zorgcentrale van ZZG...
�
�
�
�
�
�
�
Pilot�Medido�Eindevaluatie�fase�1�Ͳ�november�2010�
�
�
Samenwerking�van:� Stichting�ZZG�zorggroep�� � � Zuider�Apotheek,�Nijmegen�� � � Innospense�BV�� � � Zorgkantoor�Nijmegen��
Zorgverzekeraar�UnivéͲVGZͲIZAͲTrias��Opgesteld�iov:� � Stichting�ZZG�zorggroep�Uitgevoerd�door:� Health@Home�BV�ism�projectgroep�Medido��Versie:� � � 3.4�Versiedatum:� � November�2010�Status:� � � Geaccordeerd�door�projectgroep
�
�
�
�
�
��������������������������������
�
�
�
�
�
�
Copyright�©�2010� � Stichting�ZZG�zorggroep�(www.zzgzorggroep.nl)�
� � � In�samenwerking�met�Health@Home�BV�(www.healthathome.nl)�
�
Opdrachtgever� � Stichting�ZZG�zorggroep�
Auteur(s)�� � Health@Home�BV�ism�projectgroep�Medido�
Foto’s� � � Innospense�BV�
�
Niets�uit�deze�uitgave�mag�worden�verveelvoudigd�en/of�openbaar�gemaakt�worden�door�middel�van�druk,�fotokopie,�
microfilm�of�op�welke�andere�wijze�dan�ook�zonder�voorafgaande�schriftelijke�toestemming�van�Stichting�ZZG�zorggroep�of�
Health@Home�BV.�Het�gebruik�van�cijfers�en/of�tekst�als�toelichting�of�ondersteuning�in�artikelen,�boeken�en�scripties�is�
toegestaan,�mits�de�bron�duidelijk�wordt�vermeld.�
�
�
�
Inhoud��
Evaluatiesamenvatting�en�leeswijzer�.........................................................................................................................................�1�
�
1� Inleiding�project�Medido�..................................................................................................................................................�2�
1.1� Achtergrond�.................................................................................................................................................................�2�
1.2� Initiatief�voor�het�project�Medido�...............................................................................................................................�2�
1.3� Insteek�van�het�project�Medido�...................................................................................................................................�2�
1.4� De�inhoud�van�evaluatie�..............................................................................................................................................�3�
1.5� Brondocumentatie�.......................................................................................................................................................�3�
1.6� Aandachtspunten�.........................................................................................................................................................�3�
1.7� Geïncludeerde�patiëntengroepen�................................................................................................................................�5�
1.8� Afbakening�...................................................................................................................................................................�8�
1.9� Vastgestelde�taakomschrijving�Medido�.......................................................................................................................�8�
�
2� Onderzoeksopzet�............................................................................................................................................................�10�
2.1� Voorwaarden�vanuit�de�beleidregel�..........................................................................................................................�10�
2.2� Project�fasering�..........................................................................................................................................................�11�
2.3� Doelstellingen�evaluatie�............................................................................................................................................�11�
2.4� Formele�parameters,�doelgroep�en�planning��fase�1�.................................................................................................�12�
2.5� Organisatorische�parameters�....................................................................................................................................�12�
�
3� Uitkomsten�eindevaluatie�fase�1�....................................................................................................................................�13�
3.1� Therapietrouw�dient�minimaal�gelijk�te�blijven�.........................................................................................................�13�
3.2� Inzage�in�therapietrouw�.............................................................................................................................................�14�
3.3� Optimalisatie�van�zelfstandigheid�..............................................................................................................................�15�
3.4� Verlaging�directe�zorgkosten�per�cliënt�.....................................................................................................................�16�
3.5� Optimalisatie�arbeidsproductiviteit�...........................................................................................................................�17�
3.6� Kwaliteitsbeleving��van�cliënten�en�mantelzorger�.....................................................................................................�19�
3.7� Inclusie�deelnemers�...................................................................................................................................................�19�
�
�
�
�
4� Businesscase�...................................................................................................................................................................�21�
4.1� Initiële�kostenverdeling�betrokken�partijen�...............................................................................................................�21�
4.2� Reële�vergoedingenstructuur�op�basis�van�projectfase�1�..........................................................................................�22�
4.3� Maandelijkse�directe�zorg�kosten�(face�to�face)�........................................................................................................�23�
4.4� Maandelijkse�kosten�bij�inzet�Medido�.......................................................................................................................�24�
4.5� Overzicht�kosten�en�besparingen�..............................................................................................................................�27�
4.6� Integrale�businesscase�...............................................................................................................................................�27�
�
Bijlage�A:�Opzet�onderzoeksvoorstel�........................................................................................................................................�30�
Bijlage�B:�Onderbouwing�reële�vergoedingenstructuur�Apothekers�........................................................................................�32�
Bijlage�B:�Onderbouwing�reële�vergoedingenstructuur�leverancier�........................................................................................�35�
Bijlage�C:�Onderbouwing�reële�vergoedingenstructuur�Zorgcentrale�......................................................................................�35�
Bijlage�D:�Onderbouwing�reële�vergoedingenstructuur�Beheer�..............................................................................................�35�
Bijlage�E:�Onderbouwing�reële�vergoedingenstructuur�Overig�................................................................................................�35�
Bijlage�F:�voorgestelde�integrale�businesscase�tussenevaluatie�2010�.....................................................................................�36�
�
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�1�
Evaluatiesamenvatting en leeswijzer Nr Omschrijving Toelichting Status Verwijzing 1 Hypothese: Zowel de kwaliteit van de
zorg voor de patiënt verhogen als de prijs van de zorg verlagen;
Zie deelproducten van de evaluatie hieronder ++ §2.1
1.1 Verbetering therapie trouw (kwalitatief )
Onderbouwd en vastgesteld ++ §3.1
1.2 Verbetering therapie trouw (kwantitatief)
Op basis van huidige projectopzet niet voldoende te kwantificeren
? §3.1
1.3 Verbetering inzage therapietrouw voor 1e lijn
Onderbouwd en vastgesteld + §3.2
1.4 Zelfstandigheid en onafhankelijkheid (kwalitatief)
Onderbouwd en vastgesteld + §3.3
1.5 Zelfstandigheid en onafhankelijkheid (kwantitatief)
Op basis van huidige projectopzet nog niet voldoende te kwantificeren
? §3.3
1.6 Verlaging zorgkosten Onderbouwd op basis van kosten baten analyse
++ §3.4
§ 4.1 t/m 4.4 1.7 Verhoging arbeidsproductiviteit Onderbouwd op basis van reële
schattingen. + §3.5
1.8 Kwaliteitsbeleving Onderbouwd ++ § 3.6 1.9 Resultante: positieve businesscase Op basis van bovenstaande is een
positieve businesscase vastgesteld die tevens de initiele hypothese ondersteund
+ § 4.1
Nr Omschrijving Toelichting Status 2 Organisatorische en financiële
haalbaarheid Beheersbaarheid bij uitrol en financiële dekking nog niet vastgesteld. Zie onderstaande punten
?
2.1 Populatiegrootte Geschat aantal van 300 in adherentiegebied ZZG zorggroep
++
2.2 Benodigde kennis en capaciteiten betrokken partijen
Is vastgelegd in samenwerkingsdocumentatie, protocollen, verantwoordelijkheden en takenpakket.
++
2.3 Beheersbaarheid en capaciteit (huidig project)
Beheersbaarheid is vastgesteld en tijdsinvestering per maand opgenomen in de businesscase
++
2.4 Beheersbaarheid en capaciteit (bij brede uitrol)
Geen ervaring op kunnen doen met meerdere betrokkenen binnen fase 1. Nog geen onderbouwde uitspraak mogelijk
?
2.5 Storingsgevoeligheid Vastgesteld en onderbouwd + 2.6 Backup bij regionale storingen en
calamiteiten Vastgesteld en opgenomen in businesscase
++
2.7 Risico analyse samenwerking ketenverband
Vastgesteld voor projectfase 1. Geen onderbouwde uitspraak mogelijk voor uitrol.
+
2.8 Beschikbaarheid betaaltitel of overbrugging
Ten tijde van eindevaluatie nog geen definitief uitzicht op betaaltitel of verlenging van experimentregel.
?
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�2�
1 Inleiding project Medido
1.1 Achtergrond Het tijdig innemen van voorgeschreven medicatie is belangrijk om te zorgen voor een juiste werking. Toch is niet
iedereen in staat om zelfstandig te zorgen voor tijdige inname van medicijnen. Deze mensen krijgen dan bij het
innemen van hun medicatie begeleiding van de thuiszorg. Op gezette tijden komt een medewerker van de
thuiszorg langs om te zorgen voor tijdige en juiste
inname van de medicatie. Dit wordt uitgevoerd op basis
van de CIZ indicatie PV- medicatie1 aanreiken.
Het aanreiken van de medicatie door medewerkers van
de thuiszorg zorgt voor juiste inname van medicatie door
cliënten die hiertoe niet meer volledig in staat zijn. Het
aanreiken heeft echter ook zijn keerzijde. Enerzijds vormt
het uitvoeren van medicatie aanreiken extra belasting op
de planning en capaciteit van de thuiszorg. Door eistijden
bij het aanreiken van medicatie moet gekoppelde andere zorg ook op dat piek moment worden geleverd. Dit
veroorzaakt veelal complexe planningen en niet optimale capaciteitsinzet. Nevenstaande gevolg van de complexe
planning is dat er veel verschillende thuiszorgmedewerkers bij de cliënt over de vloer komen, waardoor deze
(meerdere malen per dag) wordt gestoord. Dit is aanleiding geweest om te starten met het opdoen van ervaring
met nieuwe vormen van medicatie aanreiking.
1.2 Initiatief voor het project Medido
Om deze belangrijke dienstverlening rond medicatie aanreiking verder te verbeteren en te onderzoeken welke
kwaliteitswinst en efficiency winst behaald kan worden, is de thuiszorg van ZZG zorggroep samen met de Zuider
Apotheek en het bedrijf Innospense gestart met een innovatief medicatieproject. Dit project is opgezet in nauwe
samenwerking met het Zorgkantoor, waarbij tevens gebruik wordt gemaakt van de beleidsregel CV-7000-4.0.-
2/CA-276.
1.3 Insteek van het project Medido
In plaats van het dagelijks meerdere malen bezoeken van de cliënt, wordt een slimme medicijn dispenser
geplaatst bij de cliënt thuis. De apotheker zorgt dat de juiste medicijnen in de medicijndispenser zitten, deze
medicijnen zijn netjes in aparte zakjes verpakt. De dispenser reikt vervolgens op het juiste moment de medicatie
aan en opent automatisch de verpakking voor de cliënt. De dispenser staat via een draadloze verbinding (GPRS-
technologie) in verbinding met het centrale webportaal. Mocht de medicatie toch worden vergeten, dan krijgt de
zorgcentrale van ZZG zorggroep hiervan een signaal en verleent de thuiszorg alsnog hulp door de patiënt te
bellen of te bezoeken. Hierdoor kunnen veel patiënten weer zelfstandig de medicatie gebruiken en hoeven zij niet
meer op de thuiszorg te wachten. De thuiszorg en apotheker houden een oogje in het zeil en kunnen direct
reageren als medicatie niet tijdig wordt ingenomen. Tevens kan de apotheker op basis van trendsignalering in
medicatie uitgifte (tijdige uitgiftes, vooruitgiftes geïnitieerd door de cliënt, etc.) anticiperen door het
medicatieplan optimaal af te stemmen op de leefstijl en dagindeling van een cliënt.
������������������������������������������������������������������������1 Binnen de populatie deelnemers cliënten aan het Medido project is ook een aantal indicaties VP-medicatie vastgesteld.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�3�
1.4 De inhoud van evaluatie In deze eindevaluatie wordt een beeld gegeven van de opgedane ervaring en uitkomsten van het project zoals is
overeengekomen met het zorgkantoor bij het beschikbaar stellen van de beleidsregel CV-7000-4.0.-2/CA-276.
Hierbij zijn de volgende minimale evaluatie doelstellingen benoemd:
x Doel A: Aantonen minimaal gelijk blijven van de therapietrouw
x Doel B: Verbetering van inzage therapietrouw in combinatie met zelfmanagement
x Doel C: Aantonen optimalisatie zelfstandigheid
x Doel D: Aantonen verlaging directe zorgkosten per cliënt
x Doel E: Aantonen van de arbeidsproductiviteit
In bijlage A is weergegeven hoe deze onderdelen in kaart zijn gebracht. Tevens is vanuit ZZG zorggroep het
initiatief genomen om in kaart te brengen welke kwaliteitsverbeteringen voor cliënt en zorgverlener gerealiseerd
kunnen worden. Hierbij moet gedacht worden aan meer zelfstandigheid, substitutie van capaciteit naar andere
zorgvraag, verbetering van behandeling en dienstverlening in brede zin. Al deze onderwerpen worden
weergegeven in hoofdstuk 2 (opzet) en hoofdstuk 3 (uitkomsten eindevaluatie)
1.5 Brondocumentatie
Voor deze eindevaluatie is mede gebruik gemaakt van de volgende documentatie:
x Projectplan (ingediend en goedgekeurd door zorgkantoor)
x Beleidsregel CV-7000-4.0.-2/CA-276.
x Medido documentatie
x Protocollen Medido
x Uitgewerkte gespreksverslagen zorgverleners (6), zorgcentrale (3) en cliënten (8)
x Redenen van aanmelding en afmelding cliënten voor deelname
x Projectgroepverslagen en besluitvormingsdocumenten
x Onderzoeksopzet (bijlage A)
Indien gewenst kunnen de documenten (geanonimiseerd) worden aangeleverd.
Het onderzoek is uitgevoerd op basis van N=60 cliënten. De deelnameperiode van deze cliënten varieerde van
1 maand tot meer dan 12 maanden. Er zijn diepte interviews uitgevoerd bij een deel van de cliënten (aselecte
steekproef, N=8) en de uitkomsten hiervan geverifieerd bij overige cliënten, thuiszorgmedewerkers, apothekers
en zorgcentrale.
1.6 Aandachtspunten Bij het lezen van deze eindevaluatie dienen de volgende aandachtspunten meegenomen te worden. Hierbij een
korte samenvatting:
x Er kan op basis van de uitgevoerde pilot geen sluitende uitspraak gedaan worden over de mate
waarin uitrol over een bredere cliëntengroep (schatting is 300 cliënten) beheersbaar is. Dit heeft te
maken met de huidige afbakening (één apotheek en alleen inclusie binnen wijkteams in de stad
Nijmegen). In het vervolgtraject is de aanbeveling om meerdere apothekers te laten participeren
zodat ook de beheersbaarheid bij uitrol duidelijk in kaart gebracht kan worden. In de rest van dit
document wordt de huidige fase aangeduid met fase 1 (t/m 31-12-2010), de eventuele vervolgfase
wordt aangeduid met fase 2.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�4�
x In de tussen evaluatie is gekeken of de doelgroepen die gebruik maken van de Medido nader
gespecificeerd kunnen worden naar kwaliteit en rendementswinst. Het is gedurende fase 1 moeilijk
gebleken invulling aan te geven. Voornamelijk de heterogene samenstelling van de doelgroep en
verschillen in medicatiebeleid hebben het doen van uitspraken op dit niveau bemoeilijkt. Tevens was
niet voor elke doelgroep een heldere parameterset voor handen om te komen tot onderbouwde
uitspraken over kwaliteit en rendementswinst.
x De businesscase zoals vooraf is geschreven is in het project aangehouden en hierbij is ook een
verdeelsleutel gemaakt in vergoeding van dienstverlening per betrokken partij. Op basis van deze
verdeelsleutel hebben de betrokken partijen zich gecommitteerd aan het project (fase 1). Uit van de
eindevaluatie is een aangepaste verdeelsteutel opgesteld in de vorm van een vergoedingen
structuur. Hierbij is rekening gehouden met een vast basis tarief voor inzet van de Medido en een
variabele kostenpost voor aanvullende inzet van zorg bij interventies en calamiteiten.�
x Bij de start van het project is een aantal laatste kinderziektes in het concept Medido geconstateerd.
Deze kinderziektes hebben elke invloed gehad op de gebruiksvriendelijkheid van de dienst. Direct na
constatering zijn deze kinderziektes opgelost. Na de opstartenperiode hebben zich geen
noemenswaardige problemen meer voorgedaan met de technologie. Het feit dat de apparatuur blijft
functioneren bij regionale storingen (interne backup baterij), heeft de Medido onafhankelijker
gemaakt van externe factoren. Deze feiten en het feit dat de technologie wordt toegepast bij de
meest complexe doelgroepen in de huidige pilot, pleit voor de technische betrouwbaarheid. �
x In de projectorganisatie is geen huisarts actief opgenomen. Dit omdat de rol van de huisarts door
deelname van cliënten aan de Medido niet gewijzigd is. Daar waar in dit rapport staat apotheek,
dient dit gelezen te worden als: ‘apotheek in overleg met de betrokken huisarts’. �
x De regio Nijmegen heeft een het voordeel van goede samenwerking en een goed ingerichte
bereikbaarheid door een 24/7 bereikbare Zorgcentrale. Niet elke regio heeft vergelijkbare
faciliteiten/randvoorwaarden beschikbaar. De uitkomsten in dit rapport hebben dan ook primair
focus op het gebied Zuid Gelderland. De uitkomsten kunnen worden geëxtrapoleerd naar andere
regio’s in Nederland, mits hier vergelijkbaar niveau aan faciliteiten beschikbaar is.�
�
�
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�5�
1.7 Geïncludeerde patiëntengroepen �
Indeling van doelgroepen
Ten tijde van het uitvoeren van de eindevaluatie waren 60 cliënten geincludeerd (N=60). De duur van de
deelname varieerde van 1 maand tot de volledige periode van de pilot fase 1 (20 maanden). Het grootste deel
van de cliënten ontving naast PV-medicatie aanreiken ook andere vormen van AWBZ-zorg. In de tussenevaluatie
(april 2010) was slechts 1 deelnemer geincludeerd die alleen PV-medicatie als AWBZ zorg ontving. Het
percentage mensen met alleen PV-medicatie is in de eindevaluatie ten opzichte van de tussenevaluatie (april
2010) toegenomen. In de eindevaluatie bleek 6% alleen een indicatie voor PV-medicatie aanreiken te hebben.
Bij het includeren van nieuwe cliënten door de teamcoördinator en wijkteams kunnen verschillende grondslagen
worden benoemd:
x Somatische cliënten;
x Geriatrische cliënten;
x Verstandelijk beperkte cliënten;
x Psychogeriatrische cliënten (beginnende fase);
x Psychiatrische cliënten;
x Trombosedienst cliënten (alleen in combinatie met andere grondslag).
Veelal zijn op de deelnemende cliënt een combinatie van grondslagen van toepassing en is het niet eenvoudig om
te differentiëren naar mate van succesvolle inzet per doelgroep op basis van grondslag.
Kijkend naar de mate van beperkingen en participatieproblemen kan de volgende ‘score’ worden gehanteerd:
Score 0:
“Kan deze activiteit zelf: er is geen hulp van een ander nodig”
Deze score wordt geregistreerd als verzekerde geen beperkingen heeft ten aanzien van de betreffende activiteit.
Score 1:
“Kan deze activiteit zelf maar een ander moet toezien of stimuleren”
Deze score wordt geregistreerd als de patiënt een ander persoon nodig heeft, die hem ondersteunt, begeleidt, stimuleert en instrueert om de betreffende activiteit zoveel mogelijk zelf uit te voeren en die erop toeziet dat het daadwerkelijk gebeurt.
Score 2:
“Kan deze activiteit slechts met veel moeite: een ander moet helpen”
Deze score wordt geregistreerd als de patiënt de activiteit gedeeltelijk en of/ slechts met veel moeite zelf kan uitvoeren. Een ander persoon moet de activiteit gedeeltelijk overnemen, waarbij de resterende zelfredzaamheid van verzekerde gerespecteerd en/ of zoveel mogelijk bevorderd wordt.
Score 3:
“Kan deze activiteit niet zelfstandig: een ander moet dit overnemen”
Deze score wordt geregistreerd als de patiënt de activiteit in het geheel niet zelf kan uitvoeren. Een ander persoon moet de activiteit geheel overnemen.
Deze indeling biedt meer houvast in het vaststellen van de mate waarin het gebruik van de Medido per doelgroep
kan worden ingeschat. Hierin speelt de stabiliteit van de cliënt een belangrijke rol.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�6�
Ten slotte is vastgesteld dat de mate waarin medicatie wijzigt een belangrijke rol speelt bij succesvolle inzet van
de Medido. Cliënten waarbij de medicatie met hoge frequentie wijzigt in aantal, samenstelling en inname tijden
geven veel verstorende interventies. De apotheker zal zeer frequent aanpassingen moeten doorvoeren en voor de
cliënt worden ritmes verstoord waardoor geen gewenning plaats kan vinden.
De conclusie ten aanzien van de doelgroepindeling en de daaraan gekoppelde mate van succes is dat deze
voornamelijk moet worden gebaseerd op:
x Score van beperking en participatieproblemen
x De stabiliteit van frequentie, samenstelling en innametijden in het medicatieplan
x Professionele inschatting van apotheek, huisarts en wijkteam op basis van individuele client.
Uit het project fase 1 verder gebleken dat het begeleiden van de cliënt door de thuiszorg in de eerste periode
(tot maximaal 6 weken) essentieel is bij het vaststellen geschiktheid voor deelname. Tevens leveren periodieke
evaluaties over deelname van de cliënt belangrijke informatie en dienen dan ook periodiek ingepland te worden.
Vastgestelde inclusie criteria
Er wordt bij de inclusie van deelnemers aan het pilot project Medido gebruik gemaakt van de volgende
vastgestelde inclusiecriteria:
x De cliënt moet een CIZ indicatie medicatie aanreiken hebben (zie ook bijbehorende kenmerken). In principe
is dit een indicatie PV-medicatie aanreiken, maar ook VP-medicatie kan worden geïncludeerd;
x Iedereen kan meedoen, tenzij de situatie van de cliënt dit op inschatting van de zorgprofessional niet toelaat;
x Risico rond medicatie mag niet hoger zijn dan bij reguliere medicatie aanreiking;
x Cliënt moet in staat zijn tot een redelijke mate van zelfmanagement en er moet vertrouwen zijn in het feit
dat de cliënt de medicatie ook daadwerkelijk inneemt;
x Cliënt dient zelf enthousiast te zijn over deelname aan deze nieuwe vorm van dienstverlening;
x De cliënt moet in praktische zin beschikken over een telefoon (mobiel of vaste lijn) om bij signalering van
afwijkingen gebeld te kunnen worden door de zorgcentrale en/of thuiszorg.
Actieve controle (twee tot zes weken)
In de eerste 2 weken wordt veelal goed duidelijk of een cliënt overweg kan met de nieuwe vorm van medicatie
aanreiken of niet. De afspraak is dat in deze eerste twee weken de controle actief plaatsvindt. Na deze 2 weken
kan op inschatting van het wijkteam en de teamcoördinator overgegaan worden tot het gefaseerd loslaten van de
cliënt door deze zelfstandig de medicatie uit te laten nemen. Het team kan besluiten de begeleiding tot zes weken
langzaam af te bouwen. Indien in de eerste periode van 2 tot 6 weken blijkt dat er twijfel is over de geschiktheid
van de cliënt voor deelname, zal in overleg worden besloten de deelname alsnog te beëindigen en terug te gaan
op de face-2-face medicatie aanreiking.
Ook na de periode van zes weken wordt vanuit het thuiszorgteam een oogje in het zeil gehouden bij cliënten die
ook andere zorgvormen dan medicatie aanreiken ontvangen2.
Inclusie procedure
������������������������������������������������������������������������2 Momenteel krijgt 98% van de deelnemende cliënten naast PV medicatie aanreiken ook andere vormen van zorg (VP-PV) vanuit de thuiszorg. Hierdoor blijft de controle ten tijde van andere zorgmomenten geborgd.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�7�
Bij de selectie en inclusie is de volgende werkwijze aangehouden:
x De teamcoördinator selecteert in samenwerking met de EVZ-ers cliënten die in aanmerking komen voor
deelname;
x De cliënten worden benaderd en na uitleg wordt gevraagd of ze deel willen nemen;
x Indien een cliënt akkoord gaat wordt hij/zij aangemeld en wordt gestart met inzet van de Medido.
Gedurende de eerste 2 weken tot 6 weken wordt actief gemonitored of de cliënt goed met de Medido
overweg kan. Zo niet dan wordt gekeken of dit op korte termijn wel te verwachten is. Anders wordt
deelname alsnog afgeblazen.
Er kan gesteld worden dat op basis van een eerste selectie uiteindelijk 30 tot 50% van de cliënten deel kan en wil
nemen aan het programma. Tevens blijkt uit de evaluatie dat de teamcoördinatoren en EVZ-ers van de teams
steeds beter in beeld hebben welke cliënten wel en welke cliënten niet geschikt zijn voor deelname.
Redenen van het niet deelnemen zijn:
x In verband met de restrictie van 1 betrokken apotheek moeten cliënten overstappen naar de Zuider
Apotheek (als zij hier niet standaard cliënt zijn). Niet elke cliënt wil voor de duur van het project
overstappen.
x Een enkele cliënt (c.q. cliëntsysteem) heeft aangegeven dat de belasting voor de mantelzorg te groot wordt.
x Een enkele mantelzorger houdt de medicatie bij voorkeur in eigen beheer en ziet daarom af van deelname.
x Een aantal cliënten heeft aangegeven de eigen medicatie correct in te nemen en geen controle te wensen.
Bij deze cliënten is de reguliere controle stopgezet.
x Een aantal cliënten heeft moeite met veranderingen in structuur en/of houdt liever vast aan een persoon die
dagelijks langskomt voor controle van medicatie.
Belang van periodieke toetsing
Aangezien de situatie van cliënten kan wijzigen na inclusie in het programma, is het van belang om regelmatig te
evalueren of de deelname aan het Medido programma nog naar wens verloopt. Hiertoe wordt op verschillende
manieren voorzien:
x Wijkteam (eerste 6 weken) Na de eerste controleperiode van 2 weken, kan het team ervoor kiezen om
bij cliënten die ook andere zorg krijgen nog tot 6 weken frequente controles uit te voeren en te informeren
naar het verloop van de deelname;
x Wijkteam (professionele beeldvorming) Na 6 weken wordt in principe de actieve controle beëindigd.
Wel blijft het wijkteam alert op signalen en communiceert deze ook met cliënt, mantelzorger en
teamcoördinator indien hier reden toe is;
x Bezorgdienst apotheek Op basis van afgesproken frequentie (wekelijks of tweewekelijks) komt de
bezorgdienst van de apotheek langs bij de cliënt om een nieuwe rol te plaatsen. Tijdens deze
contactmomenten wordt ook gelet op signalen van onjuist gebruik van de Medido.
x Zorgcentrale De zorgcentrale is als monitorende partij altijd direct op de hoogte wanneer een cliënt
medicatie vergeet of wanneer er storingen optreden. Zij hebben de actieve rol om contact op te nemen met
de cliënt bij signalen en interventies die worden vastgelegd in het portaal.
x Apotheker: De apotheker is verantwoordelijk voor het instellen van het medicatieplan voor individuele
cliënten. Dit wordt gedaan in overleg met de huisarts. Door de trendsignalering die het Medido portaal biedt
op het gebied van o.a. juiste uitgifte momenten, vergeten uitgifte momenten, te late uitgiftes en
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�8�
vooruitgiftes (geïnitieerd door de cliënt) krijgt de apotheker een duidelijk beeld van de medicatietrouw
gedurende de dag. Tevens is het mogelijk om bij afwijkende trends in overleg met de cliënt te kijken of het
medicatieplan aangepast kan worden zodat het beter aansluit bij de leefstijl en dag/week planning van de
individuele cliënt.
1.8 Afbakening Binnen het project is gekozen voor een strikte afbakening van het afzetgebied voor de Medido en het aantal
deelnemende partijen (specifiek apothekers):
x Alleen inclusie binnen het gebied van de stad Nijmegen;
x Slechts 1 apotheek als actief betrokken apotheker.
Deze strikte afbakening houdt de evaluatie overzichtelijke en beheersbaar. Nadeel is echter dat nog geen
sluitende uitspraak gedaan wordt over de mate van beheersbaarheid aangezien slechts met 1 apotheek en alleen
inclusie in Nijmegen is gewerkt. Voor duidelijke uitspraken over beheersbaarheid en haalbaarheid van brede uitrol
is het noodzakelijk om het inclusiegebied en het aantal betrokken apothekers uit te breiden.
1.9 Vastgestelde taakomschrijving Medido De volgende taakomschrijving zijn binnen het project (fase 1) aangehouden. Er is ten opzichte van de start van
het project en de tussenevaluatie een aantal wijzigingen doorgevoerd. Deze wijzigingen zijn alle toe te wijzen aan
een van de volgende redenen:
x Kwaliteitsverbetering en borging;
x Toevoeging van essentiële taak;
x Efficiëntere werkwijze.
Zorgcentrale - ZZG zorggroep
x Centrale coördinatie van informatiestromen;
x Ontvangt de meldingen van de dispenser en behandelt deze meldingen volgens triage protocol;
x Kan in beperkte mate aanpassingen doorvoeren in de configuratie van de dispenser;
x Heeft rol in periodieke evaluatie en signalering problemen bij individuele clienten.
Teamcoördinator - ZZG zorggroep
x Coördineert inclusie van cliënten op basis van opgestelde inclusie criteria;
x Includeert cliënt op basis van betreffende inclusie criteria (besluitvorming);
x Coördineert periodieke evaluatie van assessments (is deelnemer nog geschikt voor deelname?).
Wijkteam – ZZG zorggroep
x Wordt door de Zorgcentrale ingeschakeld wanneer een cliënt de medicatie is vergeten en de
zorgcentrale geen (telefonisch) contact heeft gekregen met de cliënt;
x Beoordeelt de situatie en levert eventueel fysieke zorg wanneer de situatie daartoe aanleiding geeft;
x Speelt een rol in de periodieke evaluatie.
Apotheek – Zuider Apotheek
x Levert de voorverpakte doses en plaatst deze in de dispenser;
x Stelt het weekprogramma op in het Medido portaal en levert lijsten uit;
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�9�
x Bepaalt bij mutaties in overleg met de behandelend (huisarts) van de cliënt op welke moment de
therapie moet worden aangepast;
x Past de voorverpakte doses in de dispenser aan bij direct door te voeren mutaties die kunnen wachten
tot het reguliere wisselmoment;
x Houdt trend in vooruitgiftes, te late uitgiftes en vergeten uitgifte in de gaten en overlegt zo nodig met
deelnemer om het medicatieplan (tijden en frequentie) aan te passen en vooruitgiftes te voorkomen.
Innospense
x Levering van het Medido portaal;
x Levering van de Medido connected dispenser;
x Installatie dispenser bij cliënt;
x Instructie van dispenser aan de cliënt;
x Periodiek onderhoud;
x Storingsopvolging (SLA).
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�10�
2 Onderzoeksopzet �
2.1 Voorwaarden vanuit de beleidregel Het project is opgezet in de vorm van een experiment waarin gekeken wordt of inzet op zorginhoudelijke,
organisatorisch en financiële gronden haalbaar is. Doel is om bij afronding van het pilotproject (eerste fase)
voldoende onderbouwing te hebben voor de zorginhoudelijke, organisatorische en financiële haalbaarheid dat
daarmee financiering vanuit de AWBZ structureel gerealiseerd kan worden. De inzet van technologie en
bijbehorende dienstverlening (levering medicatie, begeleiding, monitoring, ea) zal dan ingezet worden ter
vervanging van de huidige face-to-face medicatie aanreiking door verzorgende van de thuiszorg.
Om het pilotproject op de kunnen starten is met de NZa en het betrokken Zorgkantoor een experiment traject
overeengekomen waarin gekeken wordt naar het formuleren van een nieuwe zorgprestatie met bijbehorende
vergoeding. Voorwaarden waaraan het project binnen de experimentele setting moet voldoen zijn:
x De prestatie ‘innovatie’ is een kortdurend kleinschalig experiment waarbij de prestatie al die zorg omvat die
nodig is om het zorgproces voor een groep van patiënten met dezelfde soort zorgvraag in zijn totaal of
programmatisch te leveren en waarbij ziektekostenverzekeraar en zorgaanbieder zelf een beschrijving geven
van de nieuwe prestatie zodanig dat de zorg voor desbetreffende patiënten duidelijk is verwoord inclusief de
beoogde uitkomsten van die zorg.
x Onder kortdurende kleinschalige experimenten worden verstaan experimenten die: ‘een looptijd hebben van
maximaal drie kalenderjaren na startdatum van het kortdurend kleinschalig experiment, gericht zijn op
nieuwe of vernieuwende zorglevering met een betere prijs/kwaliteitsverhouding, op efficiënte zorgorganisatie
waaronder mede begrepen substitutie van tweedelijnsgezondheidszorg naar eerstelijnsgezondheidszorg of op
verbetering van kwaliteit van zorg voor de patiënt, beperkt zijn tot een specifieke zorgprestatie waarbij
zorgaanbieders en ziektekostenverzekeraars alleen op lokaal/regionaal niveau betrokken zijn, niet louter tot
doel hebben over te gaan op vrije prijzen en controleerbare en verifieerbare resultaten in de testomgeving
zullen opleveren.’
x Een betere prijs/kwaliteitsverhouding zoals hierboven verwoord betekent dat zorgaanbieders:
a) de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verhogen zonder de prijs van de zorg te verhogen, óf
b) de prijs van de zorg verlagen zonder dat de kwaliteit van de zorg voor de patiënt wordt verlaagd, óf
c) zowel de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verhogen als de prijs van de zorg verlaagt, óf
d) de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verhogen met een in verhouding beperkte toename in de prijs.
De vooraf gestelde hypothese van dit experiment was dat met inzet van de innovatieve technologie in combinatie
met de dienstverlening in ketenverband er een betere prijs/kwaliteit verhouding geleverd kan worden in de vorm
van het verlagen van de prijs van zorg terwijl de kwaliteit wordt verhoogd. Namelijk door efficiënt gebruik te
maken van beschikbare capaciteit (hierin wordt ook de patiënt actief meegenomen) en het verbeteren van
controle en tijdigheid van medicatie inname (therapietrouw) kan zowel de kwaliteit van zorg (zowel medisch als
ervaren kwaliteit) omhoog, als de prijs omlaag. In deze eind evaluatie wordt een onderbouwing gegeven van
deze hypothese op basis van gezamelde projectgegevens.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�11�
2.2 Project fasering
Fase1:
Onderzoeksfase waarin met het streekaantal van N=100 cliënten en een afgebakende groep betrokken
zorgverleners gekeken wordt in hoeverre inzet van technologie bij mensen met een aareikingsindicatie (in deze
Medido van Innospense) wenselijk en haalbaar is in zorginhoudelijke, organisatorische en financiële zin. De
uitkomsten van het evaluatie onderzoek dat wordt uitgevoerd in fase 1 is de basis waarop besloten wordt om
wel/niet door te gaan met brede uitrol (fase 2).
Fase 2: Deze fase start als aan twee voorwaarden is voldaan, te weten:
x Bij gebleken en onderbouwd succes in zorginhoudelijke, organisatorische en financiële zin in fase 1;
x Toezegging van (a) een structurele betaaltitel voor inzet van de technologie en de bijbehorende zorg- en
dienstverlening vanuit het Zorgkantoor of (b) verlenging van het project met de duur van 1 jaar ter
overbrugging van te periode tot aan het beschikbaar komen van de betaaltitel. Deze betaaltitel dient
dekkend te zijn voor de geleverde dienstverlening in ketenverband en moet gezien worden als vervanging
van de huidige AWBZ indicatie ‘PV medicatie aanreiken’ die de thuiszorg nu ontvangt.
In deze fase wordt (bij gegeven Go en toegekende betaaltitel) de technologie breder ingezet waarbij
samenwerking wordt aangegaan met meerdere ketenpartners (apothekers, wijkteams, huisartsen).
2.3 Doelstellingen evaluatie
Binnen fase 1 is een tweeledige doelstelling vastgesteld:
a) Beantwoording van de formeel vastgelegde onderzoeksvragen zoals benoemd in de overeenkomst met
het Zorgkantoor;
b) Vaststellen van organisatorische en economische haalbaarheid van de inzet van technologie bij
medicatieaanreiking, zoals getoetst in het onderzoekstraject.
Deze doelstellingen sluiten op elkaar aan en vormen tevens de bron voor het kunnen doen van een onderbouwde
uitspraak over wenselijkheid, nut en organisatorische & financiële haalbaarheid bij brede uitrol van het project.
De uitkomst moet aantonen of er voor alle betrokken partijen een positief resultaat behaald wordt en inzet op
basis van een nieuwe geformuleerd zorgprestatie mogelijk en wenselijk is.
�
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�12�
2.4 Formele parameters, doelgroep en planning fase 1
Formeel vastgelegde parameters:
Er dient in ieder geval een onderbouwde uitspraak gedaan te worden op de volgende aandachtsgebieden:
• Verbetering therapie trouw (kwalitatief en kwantitatief);
• Inzage voor eerste lijn therapietrouw voor verbetering;
• Cliënt zelfstandiger/onafhankelijker (kwalitatief en kwantitatief);
• Verlaging zorgkosten (kwantitatief);
• Arbeidsproductiviteit (kwantitatief).
Formeel vastgelegde doelgroep
Ten aanzien van de doelgroep is vastgelegd dat alleen personen met een AWBZ indicatie medicatie aanreiken
(PV) hebben met geldige toewijzing naar ZZG zorggroep binnen de vergoedingenstructuur deel mogen nemen.
Aandachtspunt is dat deze doelgroep niet verder te categoriseren is naar een specifieke aandoening. De criteria
voor verstrekking van een PV indicatie (en VP-medicatie) aanreiken medicatie liggen landelijk vast (CIZ). Hierin
wordt in principe geen onderscheid gemaakt in het soort aandoening, waardoor het niet mogelijk is om binnen de
randvoorwaarden van het project in fase 1 een duidelijk onderscheid te maken.
Formele afspraken looptijd en planning
x De looptijd van het project is van 1-8-2008 t/m 30-10-2010. Hierin is opgenomen de ‘projectinitialisatie’,
‘implementatievoorbereiding’, ‘implementatie’, ‘pilotperiode’ en de ‘eindevaluatie’. Op basis van de tussen
evaluatie zoals opgeleverd in april 2010, is de projectafronding in overleg met het Zorgkantoor opgerekt naar
31-12-2010. Dit ten einde het uitsluitsel rond de mogelijkheden van verstrekking van een betaaltitel per 1-1-
20113.
x De tussentijds evaluatie met het Zorgkantoor en besluit over voortgang vindt plaats medio december 2009;
x Besluit voor afronding experiment Innospense zal plaatsvinden rond 30-10-2010. Doelstelling is om voortijdig
met het zorgkantoor te komen tot een voorstel voor structurele financiering (betaaltitel).
2.5 Organisatorische parameters
Naast de formeel vastgelegde parameters met het zorgkantoor, is binnen de participerende partijen een aantal
evaluatie-afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn gericht op het in kaart brengen van haalbaarheid van brede
uitrol en het hier gelopen risico. In de evaluatie worden in ieder geval de volgende zaken meegenomen:
x Inventarisatie van grootte van de doelgroep (vooraf) en mate waarin cliënten met aanreikingsindicatie
(PV) uiteindelijk geschikt blijken voor deelname (%);4
x Benodigde kennis en capaciteit voor de betrokken partijen;
x Benodigde capaciteit voor afstemming, coördinatie en sturing tussen de betrokken partijen;
x Storingsgevoeligheid van het systeem en de benodigde capaciteit voor oplossing van storingen;
x Benodigde backup in geval van regionale storing (stroom / gsm netwerk);
x Risico analyse samenwerking in ketenverband (rollen, taken, verantwoordelijkheden);
������������������������������������������������������������������������3 Op basis van gesprekken met de NZa is gebleken dat een betaaltitel ten vroegste op 1-1-2012 gerealiseerd kan zijn. 4 Op basis van de analyse van geïncludeerde cliënten wordt ook VP-medicatie aanreiken gesignaleerd.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�13�
3 Uitkomsten eindevaluatie fase 1
De eerste resultaten uit het project zijn veelbelovend. Geïnterviewde deelnemende cliënten en hun familie (N=8)
allen zijn enthousiast over de nieuwe vorm van dienstverlening. De constateringen uit de interviews is gestaafd
met de beelden van apothekers, de zorgcentrale en medewerkers van de thuiszorg over de geincludeerde
populatie. Op basis van deze bronnen kan worden gesteld dat het beeld dat de 8 geïnterviewde cliënten laten
zien, representatief is voor de gehele populatie.
Alle geïnterviewde cliënten konden weer zelfstandig hun medicatie innemen en hoefden hiervoor niet meer op de
thuiszorg te wachten. Tevens speelde bij 6 van de 8 het gevoel van veiligheid (er kijkt altijd iemand van de
zorgcentrale mee) een belangrijke rol.
Overigens verdwijnt de cliënt niet uit beeld voor de thuiszorg. Op basis van de analyse van de
deelnemerspopulatie is gebleken dat ten tijde van het opstellen van deze eindevaluatie 94% van de deelnemers
ook nog andere vormen van zorg afneemt bij de thuiszorg.
Ook blijkt uit de interviews met betrokken zorgverleners dat zij unaniem enthousiast over deze nieuwe vorm van
dienstverlening. Cliënten kunnen met de dispenser de medicatie precies op het voorgeschreven moment innemen
waardoor de werking van de medicatie in veel gevallen verder wordt geoptimaliseerd. Ook wordt de inefficiënte
zorgmomenten, voornamelijk de niet gecombineerde zorgmomenten in de middag, geminimaliseerd. Hierdoor
wordt reistijd en zorgcapaciteit uitgespaard die op andere plaatsen ingezet kunnen worden. Tevens ontstaat meer
ruimte in de planning omdat bij gecombineerde zorgmomenten de over zorg losgekoppeld kan worden van de
eistijd van de medicatie.
Een uitgebreid overzicht van de uitkomsten wordt in dit hoofdstuk weergegeven.
3.1 Therapietrouw dient minimaal gelijk te blijven
Uitkomsten Therapietrouw
Eén van de onderzoeksdoelstellingen is om aan te tonen dat de therapietrouw minimaal gelijk zou blijven. Deze is
op basis van de uitkomsten van de evaluatierondes behaald en bij een belangrijk deel (70%) van de cliënten is de
therapietrouw zelfs verder geoptimaliseerd. Hierbij een nadere toelichting:
x De medicatie aanreiking via de Medido kan op nauwgezette tijden worden ingesteld. Dit wordt gedaan door
de apotheker in overleg met de huisarts. Er is geen afhankelijkheid van de bezoekmomenten van een
medewerker van de thuiszorg. Zeer duidelijke resultaten zijn te zien bij cliënten die door tijdige medicatie-
inname duidelijke gezondheidsverbetering laten zien, bijvoorbeeld Parkinson patiënten (zij hebben minder
last van trillen) en diabetes patiënten (zij kunnen beter worden ingesteld);
x De cliënt kan zelf ook aangegeven wanneer hij een ander uitgifte moment wenst (bijvoorbeeld een half uur
eerder). Hiermee krijgt de cliënt meer regie over zijn medicatie inname. Het uitgifte moment kan zo
aangepast worden aan het leefritme van de cliënt, waardoor de therapietrouw geoptimaliseerd kan worden.
x De cliënten krijgen door inzet van de Medido meer zelfstandigheid (hier wordt verder op ingegaan in 3.3
optimalisatie zelfstandigheid), maar ondanks de zelfstandigheid die cliënten krijgen, worden ze actief
gemonitored en wordt gealarmeerd bij het vergeten van medicatie. Enerzijds wordt hierdoor bewerkstelligt
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�14�
dat mensen hun medicatie niet vergeten. Anderzijds zijn cliënten meer betrokken bij hun medicatie-inname
en denken zij er eerder zelf aan (is actief onderdeel van de dagplanning geworden).
x Uit de interviews met cliënten blijkt dat zij het allen (N=8) als erg prettig ervaren dat de zorgcentrale een
oogje in het zeil houdt.
x De Medido maakt het daarnaast ook mogelijk om buiten de normale diensttijden (van 7:00 tot 23:00 uur)
van de zorgcentrale medicijnen uit te geven. Doordat dit mogelijk is kunnen de uitgiftemomenten beter
aangepast worden aan het dagelijks leven van de cliënt (kan de therapietrouw verhogen). Door het aantal
cliënten in kaart te brengen die het uitgifte moment het liefst buiten deze tijden laat plaatsvinden, wordt
duidelijk in hoeverre hier behoefte aan is.
Aandachtspunten
Aandachtspunt is dat géén controle uitgeoefend kan worden op daadwerkelijke inname van de medicatie. Bij
twijfel of kans op weigering van inname dient dan ook niet over gegaan te worden tot inclusie. Deze groep is niet
geschikt voor deelname aangezien de daadwerkelijk innemen van de medicatie niet waterdicht gecontroleerd kan
worden. Binnen het project is hiermee expliciet rekening gehouden in de inclusie procedure en periodieke
cliëntevaluatie. Tevens wordt bij de overige zorgmomenten door de thuiszorg en bij blisterwisseling door de
bezorgdienst van de apotheek optische controle uitgevoerd op ongebruikte blisterzakjes en andere signalen die
duiden op het niet innemen van medicatie.
Optioneel vervolgonderzoek Therapietrouw Op basis van de tussenevaluatie (april 2010) is gekeken op welke wijze de mate van therapietrouw aangevuld
kan worden. Hiervoor is geëxperimenteerd met de volgende twee vragenlijsten:
x BMQ (Beliefs about Medicines Questionnaire)
x MARS (Medication Adherence Report Scale)
Uit de eerste experimenten is echter gebleken dat beide vragenlijsten onvoldoende aansluiten bij de doelgroep.
Er is in de projectgroep besloten geen verdere stappen te ondernemen ten aanzien van BMQ en MARS.
3.2 Inzage in therapietrouw
Uitkomsten inzage Therapietrouw
Er is een significante verbetering opgetreden in inzage van therapietrouw van individuele cliënten. Daar waar
voorheen geen (continue) inzage was in de innamemomenten en therapietrouw, is er nu een continue monitor
beschikbaar die innamemomenten en bijbehorende therapietrouw op individueel cliëntniveau laat zien. Zowel de
zorgcentralisten als de apotheker hebben een volledig en duidelijk beeld van de therapietrouw.
x De zorgcentralisten worden actief ondersteund door signalen (storingen/voortijdige uitgifte/geen uitgifte) en
zet hierop interventies uit. Er wordt daarmee direct actief gestuurd als blijkt dat wordt afgeweken van het
ingestelde medicatieplan (en de gewenste therapietrouw niet wordt behaald).
x Voor de apotheker is (in overleg met de huisarts) goed zichtbaar in hoeverre de therapietrouw wordt
voldaan. Hierop kan waar nodig het medicatieplan worden aangepast zodat deze (a) beter bij het leefritme
van de cliënt past en/of (b) betere resultaten oplevert. De overzichten blijven historisch beschikbaar, zodat
ook trendsignalering op cliëntniveau en doelgroep/populatie niveau mogelijk is.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�15�
Bijkomend verschijnsel is dat apothekers door de betere inzage in therapietrouw eerder in overleg gaan met
huisarts en cliënt om te kijken of met behulp van aanpassingen in de medicatie en inname momenten de
therapietrouw verder verbeterd kan worden.
Aandachtspunten
Belangrijk aandachtspunt bij deze uitkomst is dat ook hier géén uitspraak gedaan kan worden over de
daadwerkelijke inname van de medicatie. Er wordt inzicht gegeven in de tijden waarop de cliënt (al dan niet
ondersteund door een signaal van de Medido) de medicatie uit de Medido neemt. Zie ook paragraaf 3.1 voor
nadere uitleg over de wijze waarop risico op het niet innemen wordt beperkt.
3.3 Optimalisatie van zelfstandigheid
Uitkomsten optimalisatie zelfstandigheid
Op basis van de interviews met teamcoördinatoren, de zorgcentrale en cliënten zelf is duidelijk naar voren
gekomen dat cliënten zelfstandiger om kunnen gaan met hun medicatie. Bij een specifieke groep was deze wens
reeds aanwezig (N=2 van 8), de andere groep voelde zich vaak (nog) niet vertrouwd met zelfstandige inname
zonder controle op afstand (N=6 van 8). Vooral de actieve controle en het meekijken over de schouder heeft het
mogelijk gemaakt de deelnemende cliënten op een veilige manier zelfstandig medicatie uit te laten nemen.
Mantelzorg is ook tevreden over de mate van gecontroleerde zelfstandigheid die wordt geboden. Veel gehoorde
signalen uit cliënt interviews zijn:
x Ik hoef niet meer te wachten tot de thuiszorg er is en kan mijn medicatie altijd op hetzelfde moment
zelfstandig innemen;
x Het open scheuren van het zakje heeft mij weer de mogelijkheid gegeven om ondanks mij reuma mijn
medicatie weer helemaal zelfstandig in te nemen;
x Ik ben niet vergeetachtig, maar het is toch een veilig gevoel dat ik er altijd aan wordt herinnerd, als ik het
per ongeluk toch een keer vergeet;
x Ik ben blij met de snelle reactie als ik een keer mijn medicatie vergeten heb. De mensen van de zorgcentrale
bellen dan op en lossen het samen met mij op.
x De Medido is erg handig, ik kan hem zelfs meenemen als ik op vakantie ga of bij familie blijf logeren.
x Ik ben ’s avonds best vaak op pad en meestal niet voor 22:00 uur thuis. Dit vond ik eerst wel lastig omdat
het alarm van de Medido om 22:00 uur afgaat. Toen ik dit aangaf bij de zorgcentrale werd mij verteld dat ik
het tijdstip kon laten aanpassen. Dit was erg fijn.
Aandachtspunten
Uit de diepte interviews met cliënten (N=8) en gesprekken met zorgverleners is naar voren gekomen dat de
zelfstandigheid verschilt per cliënt. Dit verschil hangt samen met de aandoening van de cliënt. Hierdoor varieert
de mate van aanvullende begeleiding per cliënt. Binnen het project heeft deze noodzaak tot variatie geen
problemen opgeleverd. Dit door de zorgverlening om de cliënt flexibel beschikbaar te houden (zorgcentrale,
wijkteam, apotheker, bezorger) voor vragen en instructie. Hierdoor is voor alle geïnterviewde cliënten voldaan
aan de gewenste mate van ondersteuning bij het bereiken én borgen van de zelfstandigheid.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�16�
In aanvulling op de eerste inrichting van het programma Medido is ook gekeken naar verdere optimalisatie van
indeling in risico profielen van cliënten. Daar waar in de eerste periode van het project op elke melding een
interventie werd uitgezet (matige zelfstandigheid van clienten), is in het verloop van het project vastgesteld dat
niet elke vergeten medicatie in de avond/nacht acuut een interventie behoeft. Om onnodige en ongewenste
interventies als huisbezoek in de avond en nacht te voorkomen zijn de volgende acties ondernomen:
x Belangrijke medicatie wordt zo veel mogelijk in de ochtend of overdag ingepland. Hierdoor kan een
zorgcentralist bij een vergeten moment overdag contact opnemen met de cliënt en samen tot een
oplossing komen;
x Bij minder belangrijke medicatie wordt het alarm ruimer gezet zodat mensen een eigen marge
kunnen nemen. Het inname moment wordt echter niet vergeten zonder signaal naar de zorgcentrale
x Op 2 niveaus wordt vastgesteld wat het risico profiel is:
o Op cliënt niveau wordt gekeken of een cliënt een hoog of laag risico heeft op vergeten
of te late inname. Het wijkteam maakt een ‘sociale-risico-analyse’, die wordt
aangevuld met ervaringen vanuit de apotheek/huisarts en zorgcentrale en vastgelegd
als profiel.
o De apotheker zorgt voor een harde analyse op basis van het medicatieprofiel. Op
niveau van inname moment van medicatie wordt vastgesteld wat het risico is dat een
client deze medicatie niet inneemt. Hoog risico betekent dat altijd actief actie wordt
ondernomen. Laag risico (bijvoorbeeld slaappil, aspirine) betekent dat de volgende
ochtend contact wordt opgenomen met de cliënt.
3.4 Verlaging directe zorgkosten per cliënt
Uitkomsten verlaging directe zorgkosten per cliënt
Er kan gesteld worden dat de directe zorgkosten inderdaad verlaagd kunnen worden. Op basis van de indicatie
PV-medicatie aanreiken worden minder zorgmomenten aan huis geleverd. Hierbij dient onderscheid gemaakt te
worden tussen twee cliëntengroepen (a) cliënten die alleen PV medicatie aanreiken hebben en geen andere
thuiszorgindicatie en (b) cliënten die ook andere zorgmiddelen krijgen.
Bij cliënten die alleen huisbezoeken van de thuiszorg kregen voor aanreiking van medicatie, hoeven na een
opstartperiode van het programma (normaal gesproken 2 weken tot 6 weken waarin controlebezoeken nog
worden gedaan) niet tot nauwelijks meer bezocht te worden. Hierdoor kunnen directe zorgkosten worden
uitgespaard. Een goed ingeregelde cliënt krijgt alleen nog bezoek van de thuiszorg bij periodieke
evaluatiemomenten en als de zorgcentralist een medicatiemelding niet telefonisch op kan lossen.5 Alle
bezoekmomenten worden uitgespaard, wat leidt tot duidelijke besparing op de directe zorgkosten .
Voor de cliënten die naast PV medicatie aanreiking ook andere vormen van thuiszorg ontvangen, kan worden
gesteld dat de zwaartepunten van zorg liggen in de ochtend en de avond. Tijdens de ochtend en avond
momenten vinden veelal combinatiemomenten plaats. In deze gecombineerde zorgmomenten in de ochtend en
avond zit géén grote directe kostenbesparing. De winst bij deze groep cliënten zit in de onrendabele extra
bezoekmomenten die niet gecombineerd kunnen worden met andere zorg. Vaak is rond medicatie sprake van
������������������������������������������������������������������������5 Er is vastgesteld dat het grootste deel van de meldingen die bij de zorgcentrale binnenkomen samen met de cliënt telefonisch kunnen worden opgelost. Bij de eind evaluatie kan een definitieve inschatting worden gemaakt in percentages.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�17�
eistijden waarop de cliënt bezocht moet worden. Dit leidt tot extra bezoekmomenten. Verder blijkt in veel
gevallen dat het middagbezoek voor PV medicatie aanreiking niet gecombineerd wordt met andere thuiszorg
activiteiten (deze andere activiteiten vinden plaats in de ochtend en avond) Ook hier wordt door vermindering
van middagbezoeken dus actief bespaard op zorgmomenten.6
In de businesscase wordt een overzicht gegeven van kosten voor inzet van medicatie aanreiking op afstand
versus de besparingen die behaald kunnen worden in directe en indirecte zorgkosten bij inzet van medicatie
aanreiking op afstand.
Aandachtspunten
Bij de zorgkosten en verwachte besparingen hierop wordt nog geen rekening gehouden met besparingen op
indirecte zorgkosten. Hierbij moet gedacht worden aan reistijd en planningsinspanningen. Deze besparing vallen
niet onder de directe zorgkosten, maar beïnvloeden de arbeidsproductiviteit van het wijkteam (zie paragraaf 3.5).
3.5 Optimalisatie arbeidsproductiviteit
Uitkomsten optimalisatie arbeidsproductiviteit
De arbeidsproductiviteit kan met behulp van inzet van medicatie aanreiking op afstand worden geoptimaliseerd.
Dit blijkt duidelijk uit de interviews en analyses in de wijkteams. De medicatie aanreiking waarbij een
thuiszorgmedewerker actief op bezoek moet bij de cliënt leverde op verschillende punten een verminderde
arbeidsproductiviteit op:
x In een belangrijk deel van de gevallen is sprake van eistijden voor medicatie en dient een apart bezoek
gebracht te worden voor het aanreiken van de medicatie. Dit verstoort het plannen van efficiënte routes
en biedt weinig mogelijkheden tot gecombineerde zorgmomenten. Als gekozen wordt voor een
combinatie van een eistijd met andere zorg, levert dit ook verstoringen in de planning en heeft dit
consequenties voor de kwaliteit van geleverde zorg (in termen van het kunnen voldoen aan wenstijden
van een cliënt);
x Reistijd voor zorgmomenten die alleen gericht zijn op medicatie zijn relatief hoog. Het medicatiemoment
zelf is kort (5 a 10 minuten) en de reistijd is relatief hoog, zeker als het gaat om eistijden waarbij niet de
meest efficiënte route kan worden gekozen door thuiszorgmedewerkers.
Het inzetten van medicatie-aanreiking op afstand biedt op de volgende punten mogelijkheden tot verbetering van
arbeidsproductiviteit:
x Per gecombineerd bezoek wordt gemiddeld 2,5 minuut bespaard op medicatie-aanreiken. Uitgaande van
twee gecombineerde momenten per dag, levert een besparing op van 5 minuten per dag per cliënt die
elders ingezet kan worden.
������������������������������������������������������������������������6 In de berekening van de besparing van directe zorgmomenten wordt geen rekening gehouden met besparingen rond reistijd (indirect) en de mate waarin door minder eistijden een efficiëntere planning kan worden ingezet. Deze worden wel meegenomen in paragraaf 3.6.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�18�
x Losse bezoeken voor alleen medicatie (veelal de eistijd-momenten ) rond de middag zijn niet meer
noodzakelijk. Hierdoor wordt 5 tot 10 minuten aan directe zorgtijd bespaart per cliënt per dag,
neerkomend op gemiddeld 7,5 minuut per dag.
x Medicatie die vraagt om eistijden hebben een belangrijke impact op de planning van thuiszorgrondes.
Door het wegnemen van de noodzaak van deze medicatie-eistijden kan worden gezorgd voor
efficiëntere rondes van thuiszorgmedewerkers. De overige zorgmomenten zijn namelijk niet meer
gebonden aan eistijden van de medicatie en kunnen daardoor:
o Efficiënter worden ingedeeld waardoor de productiviteit kan worden verhoogd.
o Er meer rekening gehouden kan worden met de persoonlijke wenstijden van de cliënt
Het doen van een met data onderbouwde uitspraak over besparing door efficiëntere routes is binnen
projectfase 1 niet reëel gebleken. Wel kan op basis van interviews aangenomen dat 5% efficiënter
gepland kan worden. (Uitgaande van de huidige deelname van N=60 in stad Nijmegen)
Conclusies:
De conclusies op het gebied van arbeidsproductiviteit zijn:
x Gemiddelde 12,5 minuut besparing per cliënt per dag. Deze tijd kan worden benut voor inzet op andere
zorg bij dezelfde cliënt of andere cliënten, met behoud van kwaliteit in medicatie-aanreiking door Medido
inzet.
x 5% besparingen in reistijd door optimalisatie in planning (eliminatie eistijden gedurende de dag).
Aandachtspunten
In ogenschouw moet worden genomen dat bij deelname aan medicatie aanreiking op afstand, wel op andere
plaatsen capaciteit wordt gevraagd. Op basis van deze tussen evaluatie kan worden gesteld dat deze verschuiving
van (een deel van de capaciteitsvraag) niet opweegt tegen de mindering van benodigde capaciteit in het
wijkteam. Om inzage te krijgen in de benodigde capaciteit bij deelname aan aanreiking op afstand, het volgende
overzicht:
x Eenmalig: teamcoördinator en wijkteam selecteren cliënten, geven uitleg en zorgen voor aanmelding en
administratieve afhandeling. Dit neemt gemiddeld een uur in beslag (Hier wordt de promotie onder
verstaan (ongeveer een half uur) en de aanmelding, ook gemiddeld een half uur). ;
x Eenmalig: Instellen van medicatiegebruik in het medicatie portaal (deels op basis van businesscase en
deels op basis van standaard dienstverlening apotheek);
x Eenmalig: installatie van de apparatuur en instructie bij cliënt thuis (opgenomen in businesscase en
geen zorgcapaciteit benodigd);
x Eenmalig: de eerste twee weken blijft de reguliere controle medicatie-aanreiking doorlopen naast de
inzet van de Medido. Dit wordt na 2 weken tot 6 weken op initiatief van de teamcoördinator stopgezet
als blijkt dat (a) de cliënt zelfstandig verder kan met de Medido of (b) is gebleken dat de cliënt bij nader
inzien niet geschikt is voor deelname7;
x Eenmalig: bij gecombineerde zorg wordt op de resterende zorgmomenten bij de cliënt thuis nog een
bepaalde periode gecontroleerd (alleen eerste 6 weken);
x Continu: Monitoring en uitzetten van telefonische interventie indien de Medido van een cliënt signalen
geeft (storing, vergeten medicatie) – Lage arbeidsintensiviteit.
������������������������������������������������������������������������7 In dit geval (b) wordt tevens de aanreiking via Medido direct gestopt en ontvangt de client weer het reguliere PV-medicatie aanreiken.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�19�
x Incidenteel: Uitrukken van wijkteam of AVT team bij storingsmeldingen of vergeten medicatie die niet
door een zorgcentralist op afstand kan worden opgelost. Dit komt relatief weinig voor en nemen meestal
15 minuten in beslag.;
x Periodiek: Controle en evaluatie door wijkteam (dit valt veelal samen met periodieke evaluatiemoment
van andere thuiszorgdiensten;
x Periodiek: Controle en waar nodig bijstellen van medicatie in het medicatieportaal;
x Wekelijks: Levering van medicatie door bezorgdienst (wekelijks/tweewekelijks).
�
3.6 Kwaliteitsbeleving van cliënten en mantelzorger �
x De beleving van deelname aan het project kan als zeer positief worden bestempeld. Er is een klein aantal
cliënten die heeft aangegeven in het begin de oude situatie (meerdere malen per dag bezoek van de
thuiszorg) als prettiger te hebben ervaren. In de grootste deel van deze gevallen is dit beeld na een
bepaalde tijd van deelname gewijzigd. De belangrijkste factor hierin is het wennen aan de nieuwe vorm van
medicatie uitgifte. Slechts in een enkel geval is in overleg met de cliënt besloten alsnog terug te gaan naar
de oude wijze van medicatie uitreiken.
x Het overgrote deel geeft aan zeer tevreden te zijn over het programma, de apparatuur, de dienstverlening
en communicatie bij vragen of incidentele storingen.
x Het wordt als erg prettig ervaren dat men bij aanvang van deelname volledig wordt begeleid en
ondersteund. Kijkend naar het proces van aanmelding, installatie tot uiteindelijke afronding bij stoppen van
een cliënt wordt als erg prettig ervaren. Het aanmeldingsproces is in de ogen van de geïnterviewde cliënten
goed opgezet. “Nadat ik had aangegeven deel te willen nemen, had ik er geen omkijken meer naar. De
thuiszorg nam mij al het werk uit handen en na een paar dagen was het apparaat al geïnstalleerd.”
x Wel is aangegeven dat in de beginperiode van het project er een aantal kleine opstartproblemen zijn
voorgekomen (voornamelijk technisch van aard). De snelheid van het oplossen, de dienstverlening van
thuiszorg, apotheek en leverancier van de apparatuur en het vertrouwde gevoel dat de controle van de
zorgcentrale geeft, is voor veel mensen een grote pré.
x Het wordt als zeer prettig ervaren dat men zelfstandiger is geworden en minder afhankelijk is van
bezoekmomenten van de thuiszorg bij inname van medicatie.
x Veel cliënten hechten ook veel waarde aan de thuiszorg (zorgcentrale) en apotheker die over de schouder
meekijken. Dit wordt als erg prettig ervaren en biedt een veilig gevoel voor zowel cliënt als zorgverlener.
x In een enkel geval heeft een cliënt aangegeven enigszins te zijn ‘geschrokken’ van de mate van controle op
het moment dat medicatie niet was uitgenomen. “De zorgcentrale heeft mij uiteindelijk bij de buren weten te
traceren”. De oplettendheid en snelle reactie van de zorgcentrale wordt echter wel als erg prettig ervaren. In
deze specifieke gevallen zijn door aanpassingen in het medicatieplan en afspraken over de snelheid van
signaleren (en interventie uitzetten) passende oplossingen ingezet.
3.7 Inclusie deelnemers
Inclusie (deelnamegroei)
Ten tijde van het opstellen van deze eindevaluatie waren de volgende inclusie cijfers van toepassing:
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�20�
x Totaal aantal geïncludeerde deelnemers aan de Medido: 85
x Aantal deelnemers op peildatum (12-10-2010): 67
x Aantal tussentijdse gestopte deelnemers op peildatum (12-10-2010): 18
Het aantal deelnamemaanden t/m oktober 2010 (peildatum 12-10-2010) is vastgesteld op 667 maanden.
Uitval na inclusie (deelnamegroei)
Ten tijde van het opstellen van deze tussen eindevaluatie fase 1 (oktober 2010) zijn 18 cliënten na inclusie
afgevallen. De redenen voor uitval zijn uit te splitsen naar verschillende redenen:
x Cliënt is overleden;
x Opname in intramurale setting waar inzet medido niet meer mogelijk is (in huidige projectvorm);
x Bij nader inzien of door ontwikkelingen rond cliënt is deze niet meer geschikt voor deelname.
Aandachtspunt aanwas nieuwe deelnemers
Een belangrijke remmende factor op het includeren van nieuwe deelnemers in het project ligt vast in de volgende
oorzaken:
x Alleen cliënten vanuit de stad nijmegen mogen vooralsnog geïncludeerd worden in het project (fase 1).
x Er wordt vooralsnog met 1 apotheek (en afspraken voor tijdelijke overstap) gewerkt. Een deel van de
potentiële cliënten ziet af van deelname ivm de noodzaak om tijdelijk over te stappen van de eigen
vertrouwde apotheek naar de Zuider Apotheek.8
������������������������������������������������������������������������8 Dit staat volledig los van de kwaliteit die de eigen apotheek en de Zuider Apotheek bieden, maar heeft te maken met het feit dat bepaalde cliënten bij voorkeur willen blijven bij de eigen apotheek. Hierdoor is deelname vooralsnog niet mogelijk, aangezien slechts 1 apotheek is geincludeerd.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
janu
ari
februrari
maart
april�
mei
juni juli
augustus
septem
ber
oktobe
rno
vembe
rde
cembe
rjanu
ari
februrari
maart
april�
mei
juni juli
augustus
septem
ber
oktobe
rno
vembe
rde
cembe
r2009 2010
Deelnemers
Deelnemers
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�21�
Hiertoe wordt in het voorstel tot vervolgstappen een voorstel gedaan om uit te breiden naar een aantal extra
gebieden en 2 extra apotheken op te nemen.
4 Businesscase Om te komen tot een transparante business case voor inzet van de Medido, is tijdens het project uitgebreid
gekeken naar kostenopbouw (oude situatie en nieuwe situatie) en de baten van inzet van de Medido. In dit
hoofdstuk worden de uitkomsten van dit deelonderzoek op een rij gezet en wordt uiteindelijk een intragraal
overzicht gegeven van de businesscase.
4.1 Initiële kostenverdeling betrokken partijen In het projectvoorstel is een uitgebreide begroting opgesteld met operationele kosten voor inzet van de Medido.
Op basis van deze begroting is een maandelijkse vergoeding vastgesteld van € 125 per deelnamemaand. Deze
begroting is vastgesteld op basis van onderbouwde aannames en één van de doelstelling van het project (fase 1)
was om op basis van deze vastgestelde maandelijkse vergoeding de haalbaarheid te toetsen.
Om inzage te krijgen in de vergoedingenverdeling binnen de betrokken partijen, is bij de start van het project
volgende verdeelsleutel overeengekomen:
Betrokken partij Vergoeding per deelname maand
Toelichting vergoeding
Apotheek € 20,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Eenmalige inclusie-activiteiten; - Bezorgkosten voor Medido blisters; - Incidentele wijzigingen medicatie/weekprogramma; - Incidentele extra bezorgritten door wijzigingen; - Trendsignalering.
Innospense € 75,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Levering van het Medido portaal; - Levering van de Medido connected dispenser; - Installatie dispenser bij cliënt; - Instructie van dispenser aan de cliënt; - Periodiek onderhoud; - Storingsopvolging (SLA).
Zorgcentrale (ZZG) € 10,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Coördinatie informatiestromen Medido; - Ontvangst meldingen Medido; - Afhandeling meldingen volgens protocol; - vraagbaak cliënten.
Domotica zorg (ZZG)
€ 10,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Administratieve taken tz-teams t.b.v. aan- en afmelding. - Dekking projectmanagement kosten intern; - Dekking onvoorziene kosten.
Onderzoek en onvoorziene kosten
€ 10,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Dekking projectmanagement kosten extern - Dekking onvoorziene kosten
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�22�
Deze verdeelsleutel is voor de gehele periode van de projectperiode (fase1) vastgesteld tussen de deelnemende
partijen9. De deelnemende partijen hebben zich ten doel gesteld om gedurende de projectfase (fase 1) zoveel
mogelijk de dienstverlening rond de Medido te realiseren uit de toegewezen vergoeding per deelnamemaand. Bij
het vaststellen van de verdeelsleutel is overeengekomen gedurende het project een validatie te doen van de
vooraf vastgestelde vergoedingen per stakeholder en bij structurele afwijking te komen tot aanpassing van de
vergoeding.
4.2 Reële vergoedingenstructuur op basis van projectfase 1 Op basis van projectfase 1 is een reële vergoedingenstructuur opgesteld. Bij het opstellen van deze reële
vergoedingen structuur is rekening gehouden met de volgende punten:
x Optimalisatie processen: Binnen projectfase 1 is continue gewerkt aan optimalisatie van processen.
Gedurende het project is veel geleerd ten aanzien van het optimaal inregelen van processen en
stroomlijnen van samenwerking tussen apotheek, thuiszorg, zorgcentrale en Innospense. Bij het
vaststellen van de reële vergoedingenstructuur is uitgegaan van een optimale procesinrichting10.
x Efficiënte werkwijze: Gedurende de gehele projectfase is de efficiency van de verschillende betrokken
partijen gevolgd. Op meerdere momenten zijn steekproeven genomen in de gemiddelde duur van
handelingen. De efficiency is grotendeels toe te schrijven aan opgedane ervaring bij betrokken
zorgverleners. Er is bij het vaststellen van de reële vergoedingenstructuur uitgegaan van uitvoering van
taken door ervaren personen.
x Dubbele verstrekkingen: Bij het toekennen van een vergoeding voor de Medido bestaat het risico van
dubbele verstreken (AWBZ en/of ZVW). Daarom is bij elke betrokken partij nagegaan welke reguliere
vergoedingen reeds verschikbaar zijn voor dekking van activiteiten binnen de Medido. Alleen extra
activiteiten en kosten ten opzichte van reguliere dienstverlening zijn meegenomen bij het vaststellen van
een reële vergoedingenstructuur.
x BTW berekening: Aangezien de thuiszorg organisatie niet BTW- plichtig is, is binnen het project gekozen
voor het opnemen van de BTW (19%) in de gestelde vergoedingen. Zowel de vergoeding voor
dienstverlening van de leverancier (Innospense) als van de apotheek (Zuider Apotheek) zijn inclusief
BTW opgenomen. Concrete consequentie is dat effectief 84% van de vergoeding resteert na BTW
afdracht.
Ook is gedurende het project (fase1) het takenpakket van de betrokken partijen enigszins gewijzigd. Alle
wijzigingen zijn doorgevoerd met als onderliggende redenen:
x Minimalisatie van dubbele en/of onnodige handelingen;
x Optimalisatie van de kwaliteit van geleverde dienst;
x Optimalisatie van efficiency door bundeling van taken.
������������������������������������������������������������������������9 Innospense (leverancier Medido), Zuider Apotheek, ZZG zorggroep 10 Voorbeelden van verbetering in de procesgang zijn oa: optimalisatie aanmeld- en afmeldprocedure en (implementatie communicatieplatform, optimalisatie triage risico-medicatie (met vermindering onnodige interventie als gevolg) en optimalisatie rolverdeling en verantwoordelijkheden (bundeling afhankelijke activiteiten)
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�23�
Resultante van bovenstaande wordt in het volgende overzicht weergegeven. In de bijlage B t/m E wordt een
toelichting gegeven op de opbouw van vergoeding per betrokken partij. Hierbij is op verzoek van het Zorgkantoor
een uitgebreide versie van de onderbouwing extra activititeiten Apothekers opgenomen in bijlage B.
Betrokken partij Vergoeding per deelname maand Apotheek (bijlage B)
€ 29,00
Innospense (bijlage C)
€ 75,00
Zorgcentrale ZZG (bijlage D)
€ 12,50
Domotica zorg ZZG (bijlage D)
€ 12,50
Onderzoek/evaluatie en onvoorziene kosten (Bijlage E)
€ 5,00
4.3 Maandelijkse directe zorg kosten (face to face)
In deze paragraaf worden op basis van praktijkgegevens binnen de geincludeerde Medido populatie de kosten
van de reguliere medicatie aanreiking vastgesteld.
Onderbouwde aannames
In de berekening van de maandelijkse kosten per cliënt bij het face-2-face aanbieden van medicatie is uitgegaan
van de volgende parameters:
x Een ‘standaard cliënt’ die 3x per dag PV- medicatie aanreiken krijgt11;
x Er wordt vanuit gegaan dat een standaard cliënt 7 dagen per week medicatie aangereikt krijgt;
x Per gecombineerd zorgmoment wordt 2,5 minuten directe zorg verleend voor PV-medicatie aanreiken.
Bij de standaard cliënt wordt uitgegaan van gecombineerde zorgmomenten in de ochtend en de avond,
wat neerkomt op 2 gecombineerde zorgmomenten per dag;
x Per los zorgmoment voor medicatie aanreiking wordt 5 tot 10 minuten directe zorg verleend voor PV-
medicatie aanreiken. Hierbij wordt rekening gehouden met de afrondingsafspraken zoals
overeengekomen tussen thuiszorg en Zorgkantoor. Het gemiddelde wordt gesteld op 7,5 minuut. Bij de
standaard cliënt wordt ervan uitgegaan dat 1x per dag (in de middag) een los zorgmoment specifiek
gericht op medicatie wordt geleverd;
x Het aantal dagen per maand is gesteld op 30 dagen;
x Totale aantal minuten medicatie aanreiken kan dan als volgt worden berekend:
(2,5 +7,5+2,5) minuten *30 dagen = 375 zorgminuten per maand;
x Tarief voor PV-medicatie aanreiken is gesteld op € 44,42 per uur.
������������������������������������������������������������������������11�De�inname�frequente�varieert�van�1�tot�meerdere�malen�per�dag.�Op�basis�van�de�geincludeerde�populatie�kan�gesteld�worden�dat�een�gemiddeld�aantal�inname�momenten�van�3�een�betrouwbaar�gemiddelde�is.�Deze�informatie�is�onderbouwd�met�geanonimiseerde�uitgifteͲgegevens�uit�het�MedidoͲportaal.�Hieruit�werd�een�gemiddelde�vastgesteld�van�2,9�uitgiftemomenten�per�dag�per�deelnemende�cliënt.�Voor�de�transparantie�van�de�businesscase�is�gekozen�om�te�rekenen�met�het�afgeronde�aantal�van�3�momenten�per�cliënt�per�dag.�
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�24�
Berekening directe kosten
Op basis hiervan kan gesteld worden dat de directe zorgkosten per maand voor ‘medicatie aanreiking’ bij een
standaard cliënt gesteld kunnen worden op:
Kosten gecombineerde zorgmomenten ochtend (per maand): € 55,53
Kosten gecombineerde zorgmoment avond (per maand): €55,53
Kosten losse zorgmomenten (per maand): € 166,58
Totale directe zorgkosten per maand voor medicatie-aanreiking (375/60 uur* € 44,42) € 277,64
Bij deze berekening is uitgegaan van de directe zorgkosten. Er is géén rekening gehouden met indirecte kosten
die niet worden vergoed aan de thuiszorg zoals reistijden en andere overheadkosten.
Conclusie
Op basis van bovenstaande berekening kan worden gesteld dat het aanreiken van medicatie aan een ‘standaard
cliënt’ met ‘PV-medicatie aanreiken in totaal € 277,64 per maand kost. In de rest van dit document zal worden
gerekend met € 275 per maand.12
4.4 Maandelijkse kosten bij inzet Medido
In deze paragraaf worden op basis van projectegevens binnen de geincludeerde Medido populatie de kosten van
de medicatie aanreiking via Medido vastgesteld.
Onderbouwde aannames
De maandelijkse kosten van de Medido zijn op te splitsen in kosten die zijn opgenomen in het basisbedrag dat is
vastgesteld voor de financiële dekking van dit project en aanvullende kosten (eenmalige opstartkosten en kosten
bij interventies door thuiszorg bij signalering). Hieronder een overzicht. Hierbij wordt uitgegaan van de reële
vergoedingenstructuur zoals is vastgesteld in fase1 van het project: € 134,00 per deelname maand.
x Maandelijkse basiskosten: € 134 (zie 4.1 voor activiteiten);
x Eerste 2 weken tot 6 weken PV-medicatie aanreiking in combinatie met inzet Medido – tarief PV;
x Tot 6 weken alleen controle bij andere zorgmomenten in de ochtend en avond – tarief PV;
x Onvoorziene inzet PV voor begeleiding cliënt bij problemen (incidentele contactmomenten) – tarief PV;
x Tussentijdse deelname evaluatie (1x per kwartaal) Æ assessment (definitief vast te stellen);
x Afrondingsactiviteiten bij einde van deelname;
x Risico opslag voor dekking van incidentele storingen (stroomstoringen centrale of uitval GSM netwerk)13.
Aangezien er tot 6 weken een dubbele vergoeding wordt verstrekt (de cliënt krijgt een Medido in gebruik, maar
het team kan tot 6 weken actief blijven begeleiden), Is het noodzakelijk om vast te stellen hoe betreffende extra
kosten (verdeeld dienen te worden over de gehele deelname periode van de cliënt:
������������������������������������������������������������������������12 Er is gekozen voor een afronding naar beneden om ongewenste positieve beïnvloeding van de businesscase te voorkomen 13 Het Medido systeem beschikt over een interne accu die tijdelijke stroomstoringen kan opvangen. Bij langdurige storing dient actie uitgezet te worden door de thuiszorg.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�25�
x Op basis van de ervaringen van de duur van deelname, kan gesteld worden dat het gemiddelde ligt op
minimaal 1 jaar. Gezien de duur van het pilotproject kan geen sluitende uitspraak worden gedaan over
een gemiddelde dat langer is dan 1 jaar. De verwachting is dat het gemiddelde bij langere meetduur
aanzienlijk hoger zal liggen;
x Het aantal weken dat de thuiszorg gemiddeld actief blijft naast de Medido, is vastgesteld op gemiddeld 4
weken. Dit betekent dat er gerekend over 1 jaar gemiddeld 7,5% minder tijdsbesparing plaatsvindt (=
4/52 weken)
Door inzet van de Medido kan per cliënt per maand de volgende besparing op inzet van PV-medicatie aanreiking
worden behaald ten opzichte van reguliere aanreiking medicatie. Hierbij is uitgegaan van een standaard cliënt die
gemiddeld 3x per dag wordt bezocht voor het aanreiken van medicatie (zie paragraaf 4.3)
x Gecombineerde zorgmomenten ochtend Æbesparing (30*2,5 min = 75 minuten per maand)
x Losse zorgmomenten middag Æ besparing (30*7,5 min = 225 minuten per maand)
x Gecombineerde zorgmomenten avond Æ besparing (30*2,5 min = 75 minuten per maand)
Interventies bij het niet of niet tijdig innemen van medicatie worden uitgevoerd door het wijkteam of de AVT-er.
Deze kosten worden regulier en onderbouwd opgevoerd als PV-zorg die is geleverd aan de cliënt. Op basis van
projectfase 1 is vastgesteld dat gemiddeld 90 minuten per maand aan extra interventies nodig is. Dit is een
ruime schatting, waarbij tevens meegenomen dient te worden dat mensen na een periode van deelname minder
verstoringen in het inname patroon vertonen14. Om deze reden wordt verderop in de berekening drie variaties
doorgerekend:
x Cliënten waarvoor geen interventies meer nodig zijn (maximale besparing);
x Cliënten waarvoor gemiddeld 90 minuten aan interventies met maand nodig zijn;
x Het break-even point waarbij wordt vastgesteld hoeveel minuten de thuiszorg maximaal naast de
Medido kan inzetten zonder duurder te worden dan reguliere medicatie-aanreiking
Op basis van bovenstaande gegevens kan het break even point worden berekend: het punt waarop de cliënt
dusdanig aanvullend wordt begeleid door aanvullende interventies, dat de kosten bij de Medido gelijk zijn aan de
kosten van reguliere medicatie inname. Uitgaande van volgende berekening voor het breakevenpoint l
Kosten reguliere medicatie aanreiking = Kosten aanreiking via Medido
€ 275 = “vaste vergoedingen structuur” + “interventie-uren PV” * ”uurtarief PV”
€ 275 = € 135 + “interventie-uren PV” * € 44,42
“Interventie-uren PV” = 3,15 uur = 189 minuten
Bij maandelijkse inzet van 189 minuten aan extra interventies door de thuiszorg wordt een break-evenpoint
bereikt in kosten. Nadrukkelijk wordt hierbij aangegeven dat deze berekening slechts een indicatie geeft van de
������������������������������������������������������������������������14 In de conclusie van 4.4 wordt op basis van financiële middelen een break-evenpoint vastgesteld. Nadrukkelijk wordt hierbij aangegeven dat deze berekening slechts een indicatie geeft en te allen tijde de kwaliteit van dienstverlening aan de cliënt van doorslaggevend belang is bij de keuze om het Medido gebruik wel/niet voort te zetten.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�26�
financiële ruimte en te allen tijde de kwaliteit van dienstverlening aan de cliënt van doorslaggevend belang is bij
de keuze om het Medido gebruik wel/niet voort te zetten.
Bij de berekening van de totale kosten dient een risico opslag opgenomen te worden voor interventies bij
calamiteiten. Hierbij moet gedacht worden aan langdurige regionale stroomstoring of andere calamiteiten die
vragen in incidentele, maar acute inzet van medewerkers. Deze risico opslag is integraal opgenomen in de reële
vergoedingenstructuur (zie € 5,00 per deelnamemaand overige kosten)
Berekening directe kosten
Bovenstaande onderbouwde aannames leiden tot de volgende kostenstructuur:
Berekening kostenomslag die wordt gemaakt bij het starten van deelname aan de Medido:
7,5 % gecombineerde zorgmomenten ochtend per maand: € 4,14
7,5 % Gecombineerde zorgmoment avond per maand: € 4,14
7,5 % Losse zorgmomenten per maand: € 12,50
Totale directe zorgkosten PV bij Medido (omslag naar 1 jaar) € 20,78
Maandelijkse kosten voor inzet en procedurele uitvoering Medido per deelnemende cliënt:
Vergoedingen apotheek (incl BTW): € 29,00
Vergoedingen Innospense (incl BTW): € 75,00
Vergoedingen Coördinator inzet Medido: € 12,50
Vergoedingen Zorgcentrale: € 12,50
Vergoedingen overig (risico opslag calamiteiten) € 12,50
Totale maandvergoeding per deelnemende cliënt: € 134,00
Optie 1: Geen inzet van thuiszorg voor interventies € 0,00
Optie 2: Gemiddeld kosten PV p.m aanvullend op Medido gebruik (90 min per maand) € 66,63
Optie 3: Break-even point (189 minuten) € 139,92
Totale kosten inzet Medido per deelnamemaand:
Optie 1: Geen inzet van thuiszorg voor interventies € 174,78
Optie 2: Gemiddeld kosten PV p.m aanvullend op Medido gebruik (90 min per maand) € 221,41
Optie 3: Break-even point (189 minuten per maand) € 275,00
Conclusie
Op basis van optie 2 (zie bovenstaande) kan gesteld worden dat bij inzet van de Medido de kosten per
deelnamemaand liggen op 221,41 waarvan € 134,00 als vast basis tarief en € 87,41 als gemiddeld variabele
kosten. De variabele kosten variëren naarmate de cliënt in meer of mindere mate therapietrouw is.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�27�
In de rest van dit document wordt gerekend met:
x Reële vergoedingen structuur: € 135,00
x Variabele directe kosten PV: € 85,00
4.5 Overzicht kosten en besparingen
Op basis van de gegevens uit de paragrafen 4.3 en 4.4 kan het volgende kostenbeeld worden geschetst:
Kosten bij reguliere medicatie-aanreiking (PV): € 275,00
Kosten bij medicatie-aanreiking via Medido € 220,00
Totale kostenbesparing € 55,00
Dit komt neer op 20% besparing uitgaande van optie 2 (90 minuten per maand aanvullende interventies). Zoals
aangegeven is dit ruim ingeschat. Indien geen aanvullende interventies door de thuiszorg worden ingezet (optie
1), kan een besparing van € 121,50 euro wordt gerealiseerd, wat neerkomt op 45% besparing.
Opties Besparing tov regulier Percentrage tov regulier 1: geen inzet aanvullende interventies thuiszorg
€ 121,50 45%
2: 90 minuten aanvullende interventies per maand
€ 55,00 20%
3: 189 minuten aanvullende interventies per maand
€ 0,00 0%
In deze besparingen zijn alleen direct toewijsbare kosten en besparingen opgenomen. Besparingen door efficiënte
thuiszorgroutes, therapietrouw zijn in deze berekening nog niet meegenomen en worden in de businesscase
verder toegelicht.
4.6 Integrale businesscase Een belangrijk deel van de noodzakelijke data voor het opstellen van een integrale businesscase zijn verzameld
tijdens projectfase 1. Op basis van de bekend zijn evaluatiedata wordt in deze paragraaf een integrale
businesscase opgesteld. Deze businesscase maakt enerzijds van tijdens het project onderbouwende parameters
en data, anderzijds van aanname voor parameters die binnen het project niet volledig onderbouwd konden
worden. De in de tussenevaluatie voorgestelde businesscase opzet is opgenomen in bijlage F.
Daar waar het uitdrukken in kosten mogelijk is, worden bekosten benoemd. Voor de overige punten is gekozen
voor een systematiek waarin score (0 tot 10) en weging (%) worden meegenomen. In de integrale businesscase
wordt gerekend met optie 2, waarbij 90 minuten per maand aan aanvullende thuiszorg inzet is opgenomen.
Reguliere aanreiking Medicatie via Medido
1 Directe kosten per deelnamemaand € 275,00 € 220,00
+ € 55,00
2 Therapietrouw (score/weging) 9 30% 10 30%
3 Inzage therapietrouw (score/weging) 6 10% 8 10%
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�28�
4 Zelfstandigheid cliënt (score/weging) 6 15% 7 15%
5 Onafhankelijkheid cliënt (score/weging) 5 15% 8 15%
6 Schadelastvermindering lange termijn ? 0% ? 0%
7 Klanttevredenheid 7 30% 7 30%
7,05 8,15
8 Reiskosten (score/weging) 6 5% 8 5%
9 Arbeidsproductiviteit 6 40% 9 40%
10 Planningsoptimalisatie (score/weging) 6 5% 7 5%
11 Benodigde kennis (score/weging) 7 25% 7 25%
12 Storingsgevoeligheid (score/weging) 7 25% 7 25%
6,75 7,85
Ad 2: Therapietrouw in basis gelijk gebleven, echter door nog betere aansluiting op wenstijden (onafhankelijk
van beschikbaarheid medewerker) geeft Medido 1 scorepunt hoger.
Ad 3: Inzage therapietrouw is door digitale trendsignalering sterk verbeterd voor zorgprofessionals. In de oude situatie was alleen rapportage van thuiszorg of apotheek mogelijke broninformatie.
Ad 4: De zelfstandigheid van cliënten wordt door de Medido meer gestimuleerd dan bij reguliere aanreiking.
Ad 5: Cliënten zijn in veel gevallen veel onafhankelijker geworden van thuiszorgmedewerkers. Dit geldt zowel voor reguliere inname als bij het afwijken van reguliere inname)
Ad 6: Er is nog niets te zeggen over schadelastvermindering door gebruik van de Medido. Dit vraagt om een langetermijn studie. Daarom wordt dit onderdeel niet meegewogen.
Ad 7: Klanttevreden is in beide dienstvormen goed. Voornaamste verhoging van tevredenheid heeft te maken met het onafhankelijk zijn van de tijden van de thuiszorg. Aangezien deze apart wordt meegenomen in de weging, scoren beide dienstvormen gelijk.
Ad 8: Reiskosten wordt bij de Medido verminderd, zeker waar het gaat om de middagmomenten. De weging wordt echter niet zwaar meegenomen aangezien geen onderbouwing in cijfers beschikbaar is.
Ad 9: Arbeidsproductiviteit is duidelijk verhoogd bij de Medido. Door inzet van technologie en de capaciteiten van cliënten zelf, wordt bespaard op inzet van zorgprofessionals zonder dat ingeleverd wordt op dienstverlening.
Ad 10: Planningsoptimalisatie is ook een nieuw volledig te onderbouwen besparing van de Medido. Uit kwalitatieve gegevens is de besparing duidelijk te destilleren, kwantitatief niet. Daarom wordt een lage weging toegekend
Ad 11: De benodigde kennis weegt in beide vormen van dienstverlening tegen elkaar op. Daarom wordt aan beide dezelfde score toegekend.
Ad 12: Storingsgevoeligheid verschilt van elkaar in vorm tussen beide dienstvormen, alleen wegen beide tegen elkaar op. Wij medicatie aanreiking is storingsgevoeligheid gekoppeld aan beschikbaarheid van een persoon. Bij de Medido is de gevoeligheid gekoppeld aan het werking van de technologie. Aangezien voor beide dienstvormen voorzorgsmaatregelen worden genomen, is de score identiek.
Conclusie businesscase
Op basis van bovenstaand overzicht kan een positieve businesscase worden vastgesteld voor inzet van de
Medido:
x Besparing op directe kosten van 20%;
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�29�
x Verhoging van de score op kwalitatief goede zorg (zowel inhoudelijk als ervaren);
x Verhoging van de score op productiviteit en risicoborging.
Verantwoording
De businesscase is zoveel mogelijk uitgevoerd op basis van beschikbare data en onderzoeksgegevens. Daar waar
geen volledige gegevensset beschikbaar was, zijn reële aannames gedaan. Alle aannames zijn onderbouwd in het
evaluatierapport. De aannames zoals zijn gebruikt in de berekening van de kosten en het opstellen van de
businesscase zijn allen ‘veilig’ gekozen, waardoor er ruim voldoende marge is behouden voor mogelijke negatieve
afwijkingen ten opzichte van de aannames . De verwachting is dat door de ‘veilige aannames’ de businesscase bij
verder implementatie een positiever beeld laat zien dan in de rapport wordt weergegeven.
�
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�30�
Bijlage A: Opzet onderzoeksvoorstel Hieronder wordt voor de verschillende parameters weergegeven op welke wijze geëvalueerd wordt en welke brongegevens gebruikt worden. Doel A: Aantonen minimaal gelijk blijven therapietrouw (tov aanreiking) Onderdeel Werkwijze Bron Door:15 A1 Analyse mate waarin
medicatie bij aanreiking verkeerd wordt ingenomen (oude werkwijze).
Desk onderzoek naar regionale en landelijk onderzoeken. Gesprekken met betrokken zorgverleners.
Landelijke/ regionale cijfers Interviews
Onderzoeks-leider
A2 Analyse van uitgifte rapporten Innospense versus de voorgeschreven medicatie.
Data analyse tussen gegevens apotheker en uitgifte momenten zoals geregistreerd door de Medido.
Uitgifte rapporten
Apotheker en Onderzoeks- leider
A3 Risico analyse dat patiënt medicatie niet inneemt (wel uitgifte, geen inname).
Op basis van eind interviews met cliënten en betrokken zorgverleners.
Interviews Onderzoeks-leider
A4 Artikelen en publicatie die reeds beschikbaar zijn ter verificatie van uitkomsten uit A1 t/m A3.
Desk onderzoek waarbij uitkomsten van A1 t/m A3 het startpunt leveren.
Publicatie, evaluatie-rapporten, onderzoek
Onderzoeks-leider
Doel B: Verbetering inzage therapietrouw in combinatie met zelfmanagement Onderdeel Werkwijze Bron Door:
B1 Nulmeting therapietrouw (veel foutmeldingen in eerste weken?).
Analyse van uitgifte rapporten Medido waarbij gelet wordt op gemiste uitgiftes.
Uitgifte rapporten Medido
Apotheker en Onderzoeks- leider
B2 Tussentijdse meting (minder foutmeldingen?).
Identieke meting als bij B1 maar dan nadat een cliënt minimaal 4 tot 6 weken een onveranderd medicatie plan heeft gehad.
Uitgifte rapporten Medido
Apotheker en Onderzoeks- leider
B3 Meting bij wijziging van medicatieplan (aanleren gedrag?).
Identieke meting als bij B1 maar dan de eerste 2 weken nadat een cliënt een verandering in medicatie plan heeft gehad.
Uitgifte rapporten Medido
Apotheker en Onderzoeks- leider
B4 Nulmeting kennis over medicatie.
Bij start deelname analyse van kennis over in te nemen medicatie (soort, hoeveelheid en tijd).
Interview bij start deelname
Zorgverlener wijkteam, bezorger
B5 Eindmeting therapietrouw.
Bij einde deelname of einde projectfase analyse van kennis over in te nemen medicatie (soort, hoeveelheid en tijd).
Interview bij einde deelname
Zorgverlener wijkteam, Bezorger
B6
(Optioneel) inventarisatie van verschillen tussen cliënten met als doel indeling in groepen.
Ten einde een uitspraak te kunnen doen over mogelijkheden om de doelgroep in te delen in subgroepen, zal een analyse uitgevoerd worden waarbij alle deelnemers op een aantal punten worden gekenmerkt.
Anonieme Data-analyse op basis van gekoppelde kenmerken aan deelnemers.
Onderzoeks- leider
������������������������������������������������������������������������15 Daar waar onderzoeksleider wordt genoemd gaat het op een persoon die vanuit onafhankelijke rol het onderzoek uitvoert. De onderzoeksleider zelf is onafhankelijk in dit project en waarborgt dat het onderzoek correct wordt uitgevoerd.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�31�
Doel C: Aantonen optimalisatie zelfstandigheid cliënt Onderdeel Werkwijze Bron Door:
C1
Vergelijking tijdstip medicatie (in oude situatie afhankelijk van tijdstip dat verzorgende medicatie kwam aanreiken).
Vergelijking ervaren afhankelijkheid bij oude en nieuwe wijze van aanreiken. (tevens toetsing met uitgifte gegevens).
Interview cliënt en uitgifte tijdstippen Medido
Onderzoeks- leider
C2 Ervaren zelfstandigheid door cliënt. Interview met cliënt. Client Onderzoeks-
leider
C3 Ervaren zelfstandigheid door zorgverleners wijkteam.
Interview met direct betrokken zorgverlener uit het wijkteam. Zorg-verlener Onderzoeks-
leider Doel D: Aantonen verlaging directe zorgkosten per client Onderdeel Werkwijze Bron Door:
D1
Businesscase oude zorgverlening (aanreiking) en toetsing hiervan in de praktijk.
Opstellen businesscase (vooraf) en toetsing in de praktijk van de wijkteams.
Projectgroep Onderzoeks- leider
D2 Businesscase nieuwe vorm van aanreiking en toetsing hiervan in de praktijk.
Op basis van aannames is businesscase opgesteld (vooraf). Deze wordt getoetst op basis van de ervaringen in fase 1.
Projectgroep Onderzoeks- leider
D3 Verschil in kosten op korte termijn (oude en nieuwe werkwijze).
Op basis van de vooraf opgestelde businesscase is vastgesteld dat kosten sterk gereduceerd kunnen worden. Dit wordt getoetst op basis van de daadwerkelijk gemaakte kosten.
Projectgroep Onderzoeks- leider
D4
Onderbouwing van gelijkblijvende maatschappelijke kosten lange termijn ( is er sprake van substitutiezorg?).
Zelfstandigheid betekent ook minder bezoek vanuit de thuiszorg. Er bestaat een kans op substitutie naar andere zorgvormen. In interviews met alle betrokkenen wordt dit onderzocht.
Interviews met alle betrokkenen
Onderzoeks-leider
Doel E: Aantonen van Arbeidsproductiviteit (Kwantitatief) Onderdeel Werkwijze Bron Door:
E1 Arbeidsproductiviteit apotheker.
Interviews gecombineerd met productiviteitscijfers en ‘span of control’. Hierbij wordt gekeken naar arbeidskosten per cliënt en het aantal te bedienen client. Staving vindt plaats op basis van arbeidsproductiviteit bij aanreiking (oude werkwijze)16.
Interviews en productiviteits-overzichten per betrokkene
Onderzoeks-leider
E2 Arbeidsproductiviteit bezorger.
E3 Arbeidsproductiviteit zorgcentrale.
E4 Arbeidsproductiviteit wijkteams.
E5 Gecombineerde arbeidsproductiviteit van de keten.
Aangezien in de nieuwe werkwijze een aantal partijen minder of meer werk krijgen (taakherschikking), zal ook de gecombineerde arbeidsproductiviteit vastgesteld worden. Dit gebeurt adv de uitkomsten van E1 t/m E4.
Uitkomsten van onderdelen E1 t/m E4
������������������������������������������������������������������������16 Hypothese is dat apotheker, bezorger en zorgcentrale meer tijd investering in de nieuwe werkwijze, terwijl de wijkteams minder tijd kwijt zijn (lees: geen actieve bezoeken meer en geen niet-declarabele reistijd).
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�32�
Bijlage B: Onderbouwing reële vergoedingenstructuur Apothekers �Algemeen
In deze verantwoording wordt uitgegaan van extra kosten die de apotheek maakt voor inzet van de Medido ten
opzichte van reguliere uitgifte van medicatierollen. Onderstaande parameters zijn vastgesteld op basis van een
populatie van N=60. Tevens kan gesteld worden dat de betreffende apotheek op basis van ervaring met de
Medido volledig is ingewerkt en de meest efficiënte werkwijze hanteert.
Bij de start van het project is een basis verdeelsleutel opgenomen voor het project. Hierin is vastgelegd wat de
verschillende stakeholders gedurende het projectfase als vergoeding kunnen declareren bij de penvoerder van de
experimentregel. Voor de apotheek is in de verdeelsleutel opgenomen van € 20 per deelnemende cliënt per
maand. Deze vergoeding is inclusief BTW, waardoor er voor de apotheek na aftrek van de af te dragen BTW
effectief € 16,81 overblijft.17
Bij het vaststellen van de verdeelsleutel is overeengekomen gedurende het project een validatie te doen van de
vooraf vastgestelde vergoedingen per stakeholder en bij structurele afwijking te komen tot aanpassing van de
vergoeding. Voor de apothekersvergoeding heeft dit geleid tot een voorstel tot aanpassing van het tarief. In het
navolgende wordt een toelichting gegeven op de validatie van de vergoeding van de apotheek
Aanvullende taken Apotheek
Bij inzet van de Medido heeft de apotheker ten opzichte van de reguliere uitgifte van medicatierollen de volgende
extra taken
x De intake van nieuwe patiënten waarbij een uitgebreide medicatie-review wordt uitgevoerd alvorens het
Medido portaal gevuld wordt met cliëntengegevens, medicatiegegevens en uitgiftemomenten;
x Het invullen van het risico profiel van de cliënt. Hiermee wordt vastgesteld welke mate van urgentie een
inname moment van een deelnemende cliënt heeft. Met deze informatie kan de monitorende functionaris (in
deze de zorgcentralist) een objectieve triage doen bij een vergeten inname vaststellen of er direct interventie
nodig is of dat de interventie tot een volgend zorgmoment kan wachten. Tevens wordt bij het instellen van
alarmen (verlate inname) een persoonlijk plan gemaakt voor de cliënt dat aansluit bij de leefstijl.
x Het wekelijks in orde maken van bestellingen waarbij rekening gehouden wordt met uitgifte via de Medido.
Bij wijzigingen in nieuw bestelde rollen wordt tevens het Medido portaal aangepast en worden toedienlijsten
aangemaakt;
x Bij tussentijdse wijzigingen in de medicatie dient de medicatierol (tussentijds) retour gehaald te worden door
de apotheek en worden wijziging doorgevoerd. Bij deze wijziging wordt tevens de aanpassing ingevoerd in
het Medido portaal en wordt een nieuwe toedienlijst gemaakt. Nb: komt bij ‘normale’ uitgifte medicatierollen
ook een enkele keer voor. Echter door de doelgroep van de Medido is de frequentie van wijzigingen
������������������������������������������������������������������������17�In�de�huidige�projectsetting�wordt�de�vergoeding�uitgekeerd�door�de�Thuiszorg�(ZZG�zorggroep)�die�penvoerder�is�van�de�experimentregel.�Aangezien�de�Thuiszorg�niet�BTWͲplichtig�is,�kan�geen�BTW�worden�teruggevraagd�op�betaalde�vergoedingen.�De�afspraak�tussen�partijen�is�dat�voorlopig�de�vergoeding�wordt�opgevoerd�inclusief�BTW.�Hiermee�blijft�na�BTW�afdracht�door�de�apotheek�effectief�84%�(=1,00/1,19)�over�van�de�vergoeding��
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�33�
significant hoger. Op basis van metingen wordt op basis van N=60 gemiddeld 3x per week een wijziging
doorgevoerd.
x Beantwoorden vragen thuiszorg en patiënten aangaande de Medido en de uitgifte van medicatie door de
Medido
x Een percentrage cliënten heeft medicatie die niet in de blister is opgenomen maar apart wordt geleverd. Dit
kan structureel van aard zijn (medicatie past door de vorm/grootte niet in een blister) of tijdelijk (inname van
voorgeschreven tijdelijke medicatie). Deze losse medicatie wordt in het Medido portaal opgenomen en de
cliënt krijgt bij het opname moment een schermmelding met verzoek te inname van losse medicatie.
Op basis van een populatie van N=60 cliënten voert de apotheek wekelijks 5 uur aanvullende taken voor uitgifte
via de Medido ten opzichte van ‘normale’ uitgifte via medicatierollen. Deze extra taken worden niet regulier
vergoed.
Aanvullende taken rond bezorgdienst
Naast aanvullende taken voor de apotheek, speelt ook de bezorgdienst een belangrijke rol bij het inzetten van de
Medido. Ten opzichte van de reguliere bezorging, heeft de bezorgdienst bij inzet van de Medido de volgende
aanvullende taken:
x Het wekelijks handmatig laden van de medicatierol bij patiënt. Dit impliceert dat de bezorger altijd
toegang moet hebben tot de woning van de cliënt. Bij ongeveer 10% van de mensen sleutel ergens
anders ophalen om de rol te kunnen wisselen, waardoor extra tijd nodig is.
x Het ophalen van het weekschema en de toedienlijst wisselen.
x Vragen beantwoorden die deelnemers stellen over de Medido.
x Bij tussentijdse wijzigingen in medicatiebeleid wordt de rol tussentijds opgehaald en teruggebracht naar
de apotheek. Na aanpassingen van de rol op de apotheek wordt de rol dezelfde dag weer bij de cliënt
geplaatst.
Op basis van meting bij N=60 is vastgesteld dat de bezorgdienst bij inzet van de Medido 8 minuten extra werk
per patiënt per week heeft ten opzichte van reguliere uitgifte van medicatierollen.
Berekening extra kosten
Op basis van bovenstaande parameters komen de extra kosten van de apotheek bij N=60 op:
Basisparameters apotheker
Aantal cliënten (N=) 60
Uurtarief bezorger (inclusief vervoerskosten) € 25,00
Uurtarief apotheker € 80,00
Aantal extra bezorgminuten per week 8
Extra minuten per cliënt per week apotheker 5
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�34�
Onderbouwing voorgestelde vergoeding per cliënt per maand
x Binnen het project worden de bezorgdiensten gezien als service vanuit de apotheek en derhalve niet
opgevoerd in de vergoedingenstructuur. De extra bezorgkosten (€ 867/60 = € 14,50 euro per maand per
deelnemer) worden door de apotheek zelf bekostigd.
x De aanvullende diensten van de apotheek zijn integraal onderdeel van de dienstverlening met de Medido en
zijn essentieel voor kwaliteit en borging van de dienst. Tevens is voor de extra taken geen reguliere
financiering beschikbaar.
Op basis hiervan komt de voorgestelde vergoeding op:
Per week Per maand Per jaar
Vergoeding extra apothekerskosten (N=60) € 400,00 € 1.733,33 € 20.800,00
Apothekers vergoeding per cliënt inclusief BTW € 6,67 € 28,89 € 346,67
Apothekers vergoeding na afdracht BTW (19%) € 5,60 € 24,28 € 291,32
Conclusie:
Op basis van bovenstaande kan worden gesteld dat een vergoeding van € 29,00 per cliënt per maand een reële
vergoeding is voor de diensten van de apotheek, uitgaande van feit dat:
x Aanvullende bezorgactiviteiten voor de Medido niet wordt doorberekend in de vergoeding;
x Er effectief (door BTW-afdracht) € 24,25 euro overblijft van de vergoeding.
Per week Per maand Per jaar
Kosten bezorging (N=60) € 200,00 € 866,67 € 10.400,00
Kosten apotheek (N=60) € 400,00 € 1.733,33 € 20.800,00
Totale vergoeding voor (N=60) € 600,00 € 2.600,00 € 31.200,00
Kosten per cliënt € 10,00 € 43,33 € 520,00
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�35�
Bijlage B: Onderbouwing reële vergoedingenstructuur leverancier �
Innospense € 75,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Levering van het Medido portaal; - Levering van de Medido connected dispenser; - Installatie dispenser bij cliënt; - Instructie van dispenser aan de cliënt; - Periodiek onderhoud; - Storingsopvolging (SLA).
Het�leveren�van�Medido�Connected,�de�dispenser,�de�portal�en�de�communicatie�tussen�dispenser�en�portal�middels�GPRS.�Het�installeren�en�onderhouden�van�de�dispenser�Het�implementeren�van�de�dienst,�leveren�van�protocollen�en�documentatiemateriaal,�trainen�van�medewerkers,�koppelingen�aanleggen�tussen�portal�en�call�center,�koppelingen�naar�wijkteams,�koppelingen�naar�verpakapotheken,�koppelingen�naar�apotheken,�aanleveren�van�overzichten�voor�monitoring�door�apotheek�en�thuiszorg.�
Bijlage C: Onderbouwing reële vergoedingenstructuur Zorgcentrale �
Zorgcentrale ZZG
€ 12,50 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Coördinatie informatiestromen Medido; - Ontvangst meldingen Medido; - Afhandeling meldingen volgens protocol; - Vraagbaak cliënten. - Ondersteuning bij trendsignalering - Periodieke evaluatie cliëntendeelnames
Bijlage D: Onderbouwing reële vergoedingenstructuur Beheer �
Domotica zorg ZZG
€ 12,50 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Eenmalig vergoeding aanmelding door teams; - Dekking projectmanagement kosten intern; - Beheer documentatie en protocollering - Administratie en controle deelnames - Instructie en voorlichting Medido aan nieuwe ketenpartners en medewerkers;
Bijlage E: Onderbouwing reële vergoedingenstructuur Overig �
Onderzoek en onvoorziene kosten
€ 5,00 Vergoeding dekt de volgende activiteiten: - Risico opslag bij calamiteiten in de regio; - Aanvullend onderzoek en evaluatie; - Dekking overige onvoorziene kosten.
Pilot�Medido�Ͳ�Eindevaluatie�fase�1� � � � � � � � November�2010�
�36�
Bijlage F: voorgestelde integrale businesscase tussenevaluatie 2010 �
Parameter van de integrale businesscase:
Financiële businesscase aangevuld met:
x naar euro’s omgerekende besparing reiskosten;
x naar euro’s omgerekende besparing op planningsinspanningen;
x Kwalitatieve waarden binnen de businesscase (waar mogelijk uitgedrukt in
besparing/schadelastbeperking/toegevoegde waarde);
o Verbetering therapietrouw:
o Inzage voor eerste lijn therapietrouw voor verbetering;
o Cliënt zelfstandiger/onafhankelijker (Kwalitatief en kwantitatief);
o Verlaging zorgkosten (kwantitatief);
o Arbeidsproductiviteit (Kwantitatief).
Risico opslag voor (stelpost voor):
x Benodigde kennis en capaciteit voor de betrokken partijen (opleiding en borging)
x Storingsgevoeligheid,benodigde backup in geval van regionale storing (stroom / gsm netwerk)
(reeds 1,5 uur per maand gereserveerd in de berekening van besparing directe kosten!).
x Risico analyse samenwerking in ketenverband (rollen, taken, verantwoordelijkheden) en de bijbehorende
mate van coördinatie en sturing.
Afzetmarkt:
Inventarisatie van grootte van de doelgroep (vooraf) en daarmee de schaalgrootte waarmee het project kan worden uitgerold.�