Eindhoven University of Technology

MASTER

Onderbouwd inschrijven bij EMVI

kwantitatief de keuze van een uitvoeringsmethode ondersteunen op basis vangunningscriteria bij een EMVI aanbesteding

Hazen, S.H.A.

Award date:2014

Link to publication

DisclaimerThis document contains a student thesis (bachelor's or master's), as authored by a student at Eindhoven University of Technology. Studenttheses are made available in the TU/e repository upon obtaining the required degree. The grade received is not published on the documentas presented in the repository. The required complexity or quality of research of student theses may vary by program, and the requiredminimum study period may vary in duration.

General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.

• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

Onderbouwd inschrijven bij EMVI

EMVI

conomischeestoordeligenschrijving

Kwantitatief de keuze van een uitvoeringsmethode ondersteunen op

basis van gunningscriteria bij een EMVI aanbesteding

S.H.A. (Stef) Hazen0636234stef.hazen@gmail.com

S.H

.A. (S

tef) H

aze

n - O

nd

erb

ou

wd

insc

hrijv

en

bij E

MV

I

Stef Hazen is de auteur van dit afstudeerrapport. Dit afstudeerrapport is de afsluiting van Master opleiding Architecture, Building and Planning aan de

Technische Universiteit Eindhoven. Binnen deze Master opleiding heeft Stef Hazen de Mastertrack Construction Technology (Uitvoeringstechniek)

gevolgd. Aannemersbedrijf Jongen BV te Landgraaf heeft voor dit afstudeerproject de student ondersteund als gastbedrijf.

In dit afstudeerrapport worden gunningscriteria geformuleerd die kwantitatief meetbaar zijn. Op basis van deze gunningscriteria worden voor verschillende uitvoeringsmethoden voor de draagconstructie van een gebouw EMVI scores

bepaald. Deze EMVI scores kunnen kwantitatief worden verantwoord, waardoor een objectieve keuze kan worden gemaakt voor de Economisch Meest

Voordelige Uitvoeringsmethode. Deze keuze wordt berekend door een Totale EMVI score, die is uitgewerkt in een ondersteunend model.

Onderbouwd inschrijven bij EMVI

Kwantitatief de keuze van een uitvoeringsmethode ondersteunen op

basis van gunningscriteria bij een EMVI aanbesteding

S.H.A. (Stef) Hazen0636234stef.hazen@gmail.com

EMVI

conomischeestoordeligenschrijving

ii

iii

Titel: Onderbouwd inschrijven bij EMVIOndertitel: Kwantitatief de keuze voor een uitvoeringsmethode ondersteunen op basis van gunningscriteria bij een aanbesteding op basis van EMVI (Economisch Meest Voordelige Inschrijving)Soort rapport: Afstudeerrapport

Datum: 26 mei 2014

Student: S.H.A. (Stef) Hazen Bsc.ID-nummer: 0636234e-mail: stef.hazen@gmail.com

Universiteit: Technische Universiteit EindhovenFaculteit: Architecture, Building and PlanningMatertrack: Construction Technology

Gastberijf: Aannemersbedrijf Jongen B.V.Moederbedrijf: VolkerWesselsLocatie: Landgraaf

Afstudeer commissie:Voorzitter commissie TU/e: prof. dr. ir. Jos LichtenbergHoofdbegeleider TU/e dr. ir. Eric VastertMedebegeleider TU/e ing. Cor de BruijnBedrijfsbegeleider Guido EngelbertBedrijfsbegeleider ing. Frank Ruland

Dit rapport is het verslag van een eindstudie die is gedaan voor het doctoraal examen van de Masteropleiding Architecture, Building and Planning. Het rapport heeft daarbij mede gediend als toetssteen voor de beoordeling van de studieprestatie. In het rapport voorkomende conclusies, resultaten, berekeningen en dergelijke kunnen verder onderzoek vereisen alvorens voor extern gebruik geschikt te zijn. Wij beschouwen dit rapport daarom als een intern rapport dat niet zonder onze toestemming voor externe doeleinden mag worden gebruikt Master of Science opleiding ‘Architecture, Building and Planning’ Master track Construction Technology Faculteit Bouwkunde Technische Universiteit Eindhoven

iv

Voorwoord

Het afstudeertraject van Construction Technology bestaat uit drie onderdelen. Het doel van het afstuderen is het kunnen signaleren en oplossen van problemen. Het eerste onderdeel van het afstuderen is het signaleren van een probleem, dit wordt verricht in het Masterproject ‘participerend observeren’. Dit Masterproject is verricht bij Aannemersbedrijf Jongen BV, waar ik heb plaatsgenomen op de calculatie afdeling. Tijdens dit Masterproject heb ik het proces bestudeerd van het opstellen van een aanbieding voor een aanbesteding op basis van EMVI door Aannemersbedrijf Jongen BV. Dit geobserveerde proces is door mij in kaart gebracht met de problemen en knelpunten. Het proces met de knelpunten vormt de basis voor de rest van het afstudeertraject.

De overige gedeelten van het afstudeertraject bestaan uit een onderzoeksfase en een ontwerpfase. Tijdens deze fase van het afstuderen moet ik voor het gevonden probleem of knelpunt op het terrein van uitvoeringstechniek een oplossing ontwikkelen. Dit rapport is het eindrapport van mijn afstudeertraject. Hierin worden de resultaten weergegeven van het geanalyseerde proces met de geobserveerde knelpunten bij Aannemersbedrijf Jongen BV. Op basis van dit proces met knelpunten is voor mijn afstudeertraject een probleem en doelstelling geformuleerd. Daarnaast worden de resultaten weergegeven van het onderzoek dat door mij is uitgevoerd. En tot slot worden de resultaten beschreven van de innovatieve oplossing dat door mij is ontwikkeld.

Mijn afstudeerperiode bij aannemersbedrijf Jongen BV was van oktober 2012 tot en met juli 2013. De eerste maanden van deze afstudeerstage verdiepte ik mij in aanbestedingen, met nadruk aanbestedingen op basis van EMVI. Voor deze vorm van aanbesteden stelde ik problemen vast door observaties, literatuurstudies en interviews. Uit deze probleemanalyse volgde mijn afstudeeronderwerp; Aannemersbedrijf Jongen BV concurrentie voordeel bezorgen bij EMVI aanbestedingen. De analyse en het afstudeeronderwerp waren de aanleiding voor het participerend observeren rapport en het afstudeerplan. Een van de problemen die speelde bij EMVI aanbestedingen was de subjectiviteit, die voorkomt in niet concrete vraagstellingen en kwalitatieve beoordelingen. Deze beoordelingen worden vaak verricht door een jury.

Gedurende mijn afstudeerperiode werd Aannemersbedrijf Jongen BV benaderd voor een EMVI aanbesteding, namelijk de uitbreiding, renovatie en verbouwing van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal. De mogelijkheid bood zich aan dat ik participeerde in deze aanbesteding. Deze gelegenheid heb ik aangegrepen om twee redenen. Ten eerste wist ik dat ik mij na het participerend observeren en het afstudeerplan bezig zou houden met het objectiveren van EMVI aanbestedingen gedurende mijn afstudeerproject. Dit was de kans om het subjectieve van EMVI vanuit de aannemer mee te beleven. Ten tweede kon ik door deelname aan de aanbesteding mijn kennis van de bouwwereld verbreden. De aanbesteding bood mij inzicht in de gang van zaken bij een aannemersbedrijf en de relevante praktijkervaring. Dit zorgde voor een positieve persoonlijke ontwikkeling. Deelname aan de aanbesteding was een weloverwogen keuze. De nadelige consequentie was dat mijn afstudeertraject hierdoor enkele maanden vertraging heeft opgelopen.

v

Na de aanbesteding stond ik voor een nieuwe keuze; het onderzoek en ontwerp van het afstudeerproject verrichten bij Aannemersbedrijf Jongen BV of bij de Universiteit in Eindhoven. Ik heb voor de laatste optie gekozen. In Eindhoven heb ik geen hinder van de afleiding die de gang van zaken binnen een aannemersbedrijf met zich meebrengt. Door de ervaring bij de aanbesteding verwachtte ik de focus op het afstudeerproject beter te houden in Eindhoven.

Stef Hazen23 Februari 2014Eindhoven

vi

Inhoudsopgave

Voorwoord ivSamenvatting viiiSummary x

1 Inleiding 11.1 Aanbestedingen, EMVI aanbestedingen en verantwoordelijkheden 11.1.1 Aanbestedingen algemeen 11.1.2 EMVI aanbestedingen 21.1.3 Verantwoordelijkheden aannemer 51.2 Geobserveerd proces tijdens het afstudeertraject 71.2.1 Gastbedrijf en geanalyseerde projecten 71.2.2 Geobserveerd proces tijdens het afstudeertraject 81.2.3 Knelpuntenanalyse van het geobserveerd proces 111.2.4 Afbakening knelpunten voor afstudeeronderzoek en ontwerp 171.3 Probleemstelling afstudeerrapport 181.4 Doelstelling afstudeerrapport 181.6 Leeswijzer 24

2 Objectiveren gunningscriteria 262.1 Inleiding in gunningscriteria 262.2 Kwantitatieve gunningscriteria 302.2.1 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van literatuurstudie 302.2.2 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van een case studie 322.2.3 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van literatuur studie en case studie 342.3 Lijst met kwantitatieve gunningscriteria die worden gehanteerd in het afstudeerproject 362.4 Aanbestedingsstrategie op basis van de kwantitatieve gunningscriteria 38

3 Uitvoeringsmethoden 393.1 Inleiding in uitvoeringsmethoden 393.2 Uitvoeringsmethoden 413.3 Relatie uitvoeringsmethode met de gunningscriteria 42

4 Kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium 434.1 Inleiding in kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium 434.2 Matrix met uitvoeringsmethoden, gunningscriteria en kenmerken van uitvoeringsmethoden per gunningscriterium 47

5 EMVI score van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium 535.1 Inleiding EMVI score 535.2 Relatieve scores uitvoeringsmethoden 545.3 Berekenen EMVI score per uitvoeringsmethode per gunningscriterium 57

vii

6 Totale EMVI score per uitvoeringsmethode 616.1 Weging van de gunningscriteria 616.2 Project gegevens voor de rekenmethodiek 646.3 Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode 656.4 Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode 67

7 Keuze ondersteunend model 737.1 Proces keuze ondersteunend model 737.1.1 Processtap 1 Projectgegevens invullen 747.1.2 Processtap 2 Weging gunningscriteria invullen 767.1.3 Processtap 3 Kenmerken uitvoeringsmethoden aanpassen 787.1.4 Processtap 4 EMVI score bepalen 807.1.5 Processtap 5a Totale EMVI score relatieve punten methode bepalen 827.1.6 Processtap 5b Totale EMVI score gunnen op waarde methode bepalen 847.2 Model toegepast op zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal 867.2.1 Case zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal 867.2.2 Project gegevens zorgcentrum ‘t Brook invullen (processtap 1) 897.2.3 Weging gunningscriteria zorgcentrum ‘t Brook invullen (processtap 2) 907.2.4 Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode voor zorgcentrum ‘t Brook (processtap 5a) 937.2.5 Resultaten Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode voor zorgcentrum ‘t Brook (processtap 5b) 96

8 Uitbreiden keuze ondersteunend model met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden 998.1 Uitbreiden van het keuze ondersteunend model met gunningscriteria 998.2 Uitbreiden van het keuze ondersteunend model met uitvoeringsmethoden 103

9 Evaluatie afstudeerproject 1069.1 Evaluatiemodel 1069.2 Reflectie op het afstudeertraject 109

Literatuur 111

viii

Samenvatting

Het afstudeerrapport heeft als hoofdonderwerp aanbestedingen. Een aanbesteding is:een officiële bekendmaking van werk dat gedaan moet worden, met het verzoek aan bedrijven om een offerte in te dienen [woorden.org, 2014].

In Nederland geldt het Aanbestedingsreglement Werken (ARW) als regelgeving voor aanbestedingsplichtige opdrachtgevers. In de ARW 2013 worden publieke aanbesteders verplicht tot het gebruik van aanbestedingen op basis van EMVI. Inschrijvingen op een EMVI aanbesteding worden niet alleen op prijs beoordeeld, maar ook op geleverde waarde door de inschrijvers. Door zowel kosten als waarden te beoordelen kan een inschrijver een optimale prijs-kwaliteit aanbieding indienen. Waarden worden beoordeeld op functionele eisen, die gunningscriteria worden genoemd. Voorbeelden van gunningscriteria zijn: prijs, duurzaamheid, functionaliteit, planning, omgeving, esthetica, etc.

Bij het gastbedrijf Aannemersbedrijf Jongen BV is het proces geobserveerd waarin een aanbieding wordt opgesteld voor een EMVI aanbesteding. Deze aanbieding bestond uit aanbestedingsdocumenten die antwoord gaven op de gunningscriteria. Deze aanbestedingsdocumenten zijn: begroting, risico analyse, plan van aanpak, optimalisatie ontwerp, meerjarig onderhoud en sleutelrolfiguren.

Bij een EMVI aanbesteding kan een aannemer de verantwoordelijkheid krijgen over een ontwerp, waarbij de mogelijkheid bestaat deze te optimaliseren en aan te passen. Deze optimalisaties worden dan beschreven in de aanbestedingsdocumenten. Bij het ontwerpen van een tender ontwerp bij een EMVI aanbesteding ontstaan enkele knelpunten bij Aannemersbedrijf Jongen BV. Een aantal van deze knelpunten zijn:• Gunningscriteria en beoordeling zijn niet kwantitatief meetbaar. De vraagstelling uit de

aanbestedingsleidraad en de beoordeling door een commissie zijn subjectief.• Onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen bij Aannemersbedrijf Jongen BV. De calculatie

afdeling is verantwoordelijk voor aanbestedingen. Bij het opstellen van aanbestedingsdocumenten vindt weinig overleg plaats met andere bedrijfsafdelingen, die later in het proces betrokken raken.

• Gemis van kennis waarde oriëntatie bij de calculator. Calculators bij Aannemersbedrijf Jongen BV hebben ervaring met aanbestedingen op laagste prijs. Zij hebben geen ervaring met het optimaliseren van een ontwerp, wat bij EMVI aanbestedingen gevraagd wordt.

De gevonden knelpunten leiden tot de volgende probleemstelling:Om een aanbieding op basis van EMVI aan te laten sluiten op de gevraagde gunningscriteria wordt er onvoldoende gebruik gemaakt van de kennis binnen Aannemersbedrijf Jongen BV en derden. Dit komt enerzijds door onduidelijke vraagstelling vanuit de aanbesteder, en anderzijds door onvoldoende aandacht voor optimalisaties en uitvoeringsmethoden.

Voortvloeiend uit de probleemstelling is voor het afstudeertraject een doelstelling geformuleerd. De doelstelling van dit afstudeertraject is:Het ontwikkelen van een ondersteunend model dat de EMVI scores objectiveert voor de uitvoeringsmethoden op basis van objectieve gunningscriteria.

ix

Voor het objectief berekenen van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden zijn kwantitatieve gunningscriteria nodig. Een van de knelpunten is dat er geen kwantitatieve of objectieve gunningscriteria voorhanden zijn. In het afstudeerproject zijn op basis van een literatuurstudie en een case studie 26 kwantitatieve gunningscriteria opgesteld, die in het afstudeerproject worden gehanteerd.

Het keuze ondersteunend model dient een keuze te maken tussen uitvoeringsmethoden. In dit afstudeerproject zijn dit uitvoeringsmethoden van de draagconstructie van een gebouw. In het onderzoek zijn 20 uitvoeringsmethoden opgesteld die Aannemersbedrijf Jongen BV kan uitvoeren voor vloeren op fundering, wanden, kolommen, balken, verdiepingsvloeren en daken. Het keuze ondersteunend model zal een keuze maken tussen deze uitvoeringsmethoden.

Om een kwantitatieve keuze te maken tussen de uitvoeringsmethoden op basis van de 26 gunningscriteria zijn in het afstudeerproject de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium onderzocht. Dit heeft geleid tot een onderzoeksmatrix die bestaat uit de gunningscriteria (de horizontale as), de uitvoeringsmethoden (de verticale as) en de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium (de matrix).

Op basis van de kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium wordt een EMVI score bepaald. De gunningscriteria hebben verschillende meetschalen, zoals euro’s, jaren, procenten, manuren, mm, kilogram, etc. Deze meetschalen worden met het bepalen van een EMVI score vertaald in één meetschaal, waardoor gerekend kan worden tussen de verschillende gunningscriteria.

Er zijn verschillende methodieken om tot een gunningsbeslissing te komen. Hierbij worden de waardeaspecten verrekend met de prijs. Volgens het EIB is gunnen op waarde de meest gebruikte methodiek om tot een gunningsbelissing te komen. In deze rekenmethode worden de EMVI scores voorzien van een waardering in euro’s, die wordt verrekend met de kostprijs. Een andere rekenmethode die wordt toegepast volgens het EIB is de relatieve punten methode. Hierbij wordt de EMVI score verrekend met de weging van de gunningscriteria. [EIB, 2013]

De berekeningen van de EMVI scores per uitvoeringsmethoden per gunningscriterium en de Totale EMVI scores volgens de gunnen op waarde methode en de relatieve punten methode zijn verwerkt in een keuze ondersteunend model. Dit keuze ondersteunend model berekent de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is uit de 20 uitvoeringsmethoden van de draagconstructie op basis van de 26 gunningscriteria. Het keuze ondersteunend model is toegepast op een case studie, namelijk de aanbesteding van zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal.

Er kan worden geconcludeerd dat het oplossing model de keuze voor de uitvoeringsmethode die economisch meest voordelig is objectiveert voor de gunningscriteria die vooraf worden gesteld. In praktijk blijkt echter dat andere factoren buiten deze gunningscriteria zowel in de vraagstelling als vanuit de aannemer meespelen bij een EMVI aanbesteding en de keuze voor een uitvoeringsmethode. Vandaar dat het model verder uitgebreid dient te worden. Deze uitbreiding heeft betrekking op de gunningscriteria en de uitvoeringsmethoden. Voor de uitbreiding van het keuze ondersteunend model is een handleiding opgesteld.

x

Summary

The main subject of this thesis is tendering. A tender is:An official announcement of a work that has to be done, with the request to companies to submit an offer [woorden.org, 2014].

Public institutions are required to tender following the rules of the law for tendering in Holland. This law is called ‘Aanbestedingsreglement Werken (ARW)’. The new ARW 2013 states that procurers to tender according to the best value procurement method. Offers are valued on price and value with best value procurement tenders. By measuring price and value with these tenders, an applicant can file an optimal price-value offer. Value is measured by functional requirements, so called award criteria. Examples of award criteria are: price, durability, functionality, planning, risk management, environment.

The host company for this thesis is construction company Jongen BV. In this company a process, the process of making an offer for a best value procurement tender, is observed and analysed. This offer exists out of tendering documents that answer the award criteria. These tendering documents: budget, risk analyse, project plan, optimization design, term maintenance and key figures

With a best value procurement tender a contractor has the responsibility over the design. And with this responsibility the opportunity to optimise the design. These optimizations will be described in the tendering documents. There are found some bottlenecks with the designing of the tender design by a best value procurement tender. A few of these bottlenecks are:• Award criteria and the measuring of these criteria are not quantitative. The questions out of the

tendering requirements and the valuing of these criteria by a commission are subjective. • Not enough communication between the different company departments of construction company

Jongen BV. The department calculation is responsible for tendering within the company. For drafting the tender documents there is not many communication between the different company departments. The other departments get involved after awarding the tender.

• Not enough knowledge on value orientation with the calculator. Calculators from construction company Jongen BV many experience with tenders on lowest price. They don’t have any experience with optimizing a design, what is asked with best value procurement tenders.

The problems found lead to the following problem:To make an offer for a best value procurement tender that connects with the award criteria, construction company Jongen BV makes not enough use of the knowledge within the company and from others. This is because of unclear award criteria that are asked from the contracting authority with the best value procurement tender, and because of not enough attention to optimizing the design and execution method.

For this problem a goal is set for the graduation program. The goal of this thesis is:To develop a model that quantifies the best valued procurement scores for the execution methods, whereby an objective choice can be made for the best valued procurement execution method.

xi

Making quantitative data and calculations, a best value procurement tender needs quantitative award criteria. One of the bottlenecks is award criteria not being objective and quantitative. In this thesis award criteria are formulated based upon literature and a case study. This has led to 26 award criteria that will be used in this thesis.

The model formed in this graduation supports the choice between execution methods. In this thesis these execution methods are limited to the support structure of a building. The execution methods are a part of the production main process superstructure. The research produced 20 execution methods that construction company Jongen BV uses in practice. The support structure is divided in floors on foundation, walls, columns, beams, floor flooring, and roofs. The model supports the choice between these execution methods.

To make choice between the execution methods that is quantitative according to the selected award criteria, the characteristics of the execution methods per award criteria was investigated. This research has led to a research matrix, that consist out of award criteria (the horizontal axis), execution method (the vertical axis), and the characteristics of the execution methods per award criteria (the matrix). With this matrix, a best value procurement score can be calculated.

An EMVI score is calculated on the characteristics of the execution methods per award criteria. The award criteria have different measurement scales, like euro’s, years, percentage, kilogram, etc. These measurement scales are translated to one measurement scale, the EMVI score. With this measurement scale there can be calculated between the different award criteria.

There are different calculation methods to calculate the best value procurement offer, or in case of this thesis the best value procurement execution method. The calculation methods calculate value aspects with price. According to the EIB, contracts on the value is the most used calculation method for a best value procurement offer. In this method, value scores are awarded in money. These discounts are then calculated with the subscription price. A different calculation method is the relative points method.

The calculation of the EMVI score per execution method per award criteria and the best value procurement offer calculated by the contracts on the value method and the relative points method are developed in a support choice model. This support choice model calculates the best value procurement offer for the 20 execution methods upon the 26 award criteria. The support model is tested on a case study, the tender of health centre ‘t Brook in Voerendaal.

There can be concluded that the model selects the best value procurement execution methods, and besides that the model shows how the best valued execution methods score compared to the other execution methods. Practice shows that other aspects play a part in tendering besides the 26 award criteria and the selected execution methods. To use the model in practice, the model must be expanded with award criteria and execution methods. This rapport includes a manual for the expansion from the model. Then still it doesn’t conclude businesses considerations as for example staffing.

xii

1

1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgend informatie weergegeven van aanbestedingen, in het bijzonder van EMVI aanbestedingen, van het geobserveerde proces bij Aannemersbedrijf Jongen BV met knelpuntanalyse, van de probleemstelling voor het afstudeerproject en de doelstelling van het afstudeerproject. Tot slot wordt een leeswijzer voor dit afstudeerrapport beschreven.

1.1 Aanbestedingen, EMVI aanbestedingen en verantwoordelijkheden

In deze paragraaf worden aanbestedingen nader uitgewerkt, met name aanbestedingen op basis van EMVI. De verandering van aanbestedingen op basis van laagste prijs naar EMVI aanbestedingen hebben gevolgen voor de verantwoordelijkheden voor aannemers. Deze gevolgen worden ook in deze paragraaf uitgewerkt.

1.1.1 Aanbestedingen algemeen

Een aanbesteding is:een officiële bekendmaking van werk dat gedaan moet worden, met het verzoek aan bedrijven om een offerte in te dienen [woorden.org, 2014].

Het verlenen van de opdracht van het werk dat gedaan moet worden aan een van de aanbieders wordt gunning genoemd. Het doel van aanbesteden is tweeledig: zowel om concurrentie tussen de aanbieders te stimuleren, als om alle geïnteresseerde partijen een gelijke kans te geven de opdracht te verkrijgen [wikipedia, 2014].In Nederland, en Europa, zijn een aantal partijen aanbestedingsplichtig. Instanties die verplicht dienen aan te besteden zijn: overheid (de Staat, een provincie, een gemeente, een waterschap) en publiekrechtelijke instellingen. Deze instanties moeten hun uitgaven publiek verantwoorden. Door een aanbesteding kunnen deze instanties aannemelijk maken dat de uitgaven integer zijn. In Nederland geldt het Aanbestedingsregelement Werken (ARW) als regelgeving voor aanbestedingsplichtige opdrachtgevers. Volgens het ARW kan bij de nationale aanbesteding een opdracht plaatsvinden door middel van een van de volgende procedures:• Openbare procedure• Niet-openbare procedure• Concurrentie gerichte dialoog• Onderhandelingsprocedure met aankondiging• Onderhandelingsprocedure zonder aankondiging• Meervoudig onderhandse procedure• Procedure voor een concessieovereenkomst• Procedure voor opdrachten gebaseerd op een raamovereenkomst met een enkele ondernemers• Procedure voor opdrachten gebaseerd op een raamovereenkomst met meerdere ondernemers• Prijsvraag voor ontwerpen.

2

Volgens het ARW 2005 kan een aanbestedende dienst gunnen op grond van laagste prijs. Inschrijvers op de opdracht kunnen op basis van een bestek een begroting budgetteren en een inschrijvingsprijs indienen. Het bestek is een beschrijving van de opdracht, de daarbij behorende tekeningen en de voor die opdracht geldende voorwaarden. De aanbestedende dienst verleent de opdracht aan de inschrijver met de laagste ingediende prijs. Concurrentie tussen inschrijvers vindt plaats op basis van prijs.Het ministerie van Economische Zaken heeft, in samenwerking met Verkeer & Waterstaat en VROM, in 2003 het rapport ‘Toekomstperspectief bouwsector’ opgesteld. De doelstelling van het rapport is een verbeterde marktwerking, professioneel opdrachtgeverschap, professioneel opdrachtnemerschap en minder en effectievere regels. In de toekomstvisie wordt geconcurreerd op prijs en kwaliteit [Ministerie van Economische Zaken, 2003]. De toekomstvisie heeft indirect geleid tot een nieuw aanbestedingsregelement werken, de ARW 2013. De ARW 2013, die sinds 1 april 2013 in gebruik is, bevat het volgende artikel:

Artikel 2.1141. De aanbestedende dienst gunt een overheidsopdracht op grond van de naar het oordeel van de

aanbestedende dienst economisch meest voordelige inschrijving.2. Een aanbestedende dienst kan, in afwijking van het eerste lid, gunnen op grond van de laagste

prijs. In dat geval motiveert de aanbestedende dienst de toepassing van dat criterium in de aanbestedingsstukken [J.M. Hebly, 2012].

Dit artikel verplicht publieke (aanbestedingsplichtige) aanbesteders tot het gebruik van aanbestedingen op basis van EMVI. In tegenstelling tot het ARW 2005, waar aanbesteders gebruik konden maken van aanbestedingen op basis van laagste prijs.

1.1.2 EMVI aanbestedingen

Aanbesteders die gebruik maken van aanbestedingen op basis van EMVI, beoordelen de inschrijvingen niet alleen op prijs , maar ook op geleverde waarde door de inschrijvers. Door zowel kosten als waarden te beoordelen kan een inschrijver een optimale prijs-kwaliteit aanbieding indienen en zowel op prijs als kwaliteit concurreren. Bij aanbestedingen op laagste prijs staat de kwaliteit vast en kan de inschrijver alleen op prijs concurreren. Deze verhoudingen worden in tabel 1 weergegeven.

Tabel 1; Aanbestedingsstrategieën met de prijs- kwaliteit verhouding [Dreschler, 2009].

Nr. Aanbestedingsstrategie Prijs Waarde Prijs- kwaliteit verhouding1 Laagste prijs Variabel Vast Minimale prijs2 EMVI Variabel Variabel Optimale prijs- kwaliteit

In figuur 1 zijn de aanbestedingsstrategieën schematisch geplaatst binnen een inkoopruimte. Een inkoopruimte wordt begrensd door: • Het maximale budget en de minimale realistische prijs• De minimale gestelde eisen en de maximaal toe te voegen waarde.

3

Figuur 1; Aanbestedingsstrategie geplaatst in een inkoopruimte [Dreschler, 2009].

Om waarde (kwaliteit van het product en proces van een aanbesteding) mee te nemen bij een aanbesteding dienen aanbiedende partijen zo specifiek mogelijk aan te geven hoe hun offertes scoren op gebruiks-, toekomst- en belevingswaarden [Luiten, 2005]. Waarden worden beoordeeld op functionele eisen, die gunningscriteria worden genoemd. Voorbeelden van gunningscriteria zijn:• Prijs • Rentabiliteit• Uitvoering • Klantenservice• Projectmanagement • Duurzaamheid• Levertijd of planning • Sociale factoren• Plan van aanpak • Esthetische en functionele kenmerken• Kwaliteit • Presentatie• Competenties, bekwaamheden • Risicomanagement• Milieukenmerken • Overlast omgeving• Gebuikskosten • Waardering verleden• Levensduurkosten [Pianoo, 2012]

Deze lijst is niet limitatief. De wet beperkt een aanbestedende dienst niet in het gebruik van het aantal en soort gunningscriteria bij EMVI aanbestedingen. Bij het formuleren van gunningscriteria dient een aanbestedende dienst altijd de aanbestedingsbeginselen ten aanzien van non-discriminatie, objectiviteit, transparantie, passende mate van openbaarheid en proportionaliteit te respecteren [Pepping, 2009].Een van de voorwaarden bij EMVI aanbestedingen is dat een aanbestedende dienst over een vergelijkingsmethodiek moeten kunnen beschikken om uiteenlopende voorstellen inhoudelijk goed te kunnen vergelijken [Luiten, 2005]. De gevraagde gunningscriteria en vergelijkingsmethodiek staan vermeld in een aanbestedingsleidraad. Een aanbestedingsleidraad is een beschrijving van de opdracht, het relatieve gewicht van de gunningscriteria van de opdracht en de voor die opdracht geldende voorwaarden. Uit de literatuur blijkt dat het formuleren van functionele eisen en in de praktijk goed hanteerbare vergelijkingsmethodieken nog geen standaard is in de bouwsector [Pepping, 2009].

4

Figuur 2; Gunningscriteria die aanbesteders willen vragen volgens PSI Bouw [A. Jansen, 2007].

Bij het selecteren van de inschrijving waaraan de opdracht wordt gegund kan door een aanbestedende dienst gebruik worden gemaakt van selectiecriteria en gunningscriteria. Selectiecriteria worden gebruikt om het aantal tot de inschrijving uit te nodigen gegadigden te beperken tot een bepaald maximum. Selectiecriteria hebben betrekking tot de inschrijver. In tegenstelling tot de selectiecriteria hebben de gunningscriteria betrekking tot de opdracht. PSI Bouw heeft een ordening gemaakt in groepen gunningscriteria, namelijk economie, proceskwaliteit en productkwaliteit die gesteld kunnen worden bij EMVI aanbestedingen. Daarbij heeft PSI Bouw aangegeven welke waardeaspecten onder deze groepen gunningscriteria vallen [A. Jansen,2007]. De ordening van PSI Bouw is weergegeven in tabel 2.

Tabel 2; Ordening deelplannen en groepen volgens PSI Bouw [A. Jansen, 2007].

Groep WaardeaspectProductkwaliteit Functionaliteit & flexibiliteit

DuurzaamheidEsthetica & belevingswaardeBeschikbaarheid

Proceskwaliteit TijdRisico management en –verdelingKwaliteitsborgingOmgeving, overlast, communicatie

Economie AanschafprijsLevensduurkosten

GunningscriteriaPSI Bouw heeft een kort onderzoek gedaan naar welke gunningscriteria aanbesteders willen vragen bij een aanbesteding op basis van EMVI. De conclusies van het onderzoek van PSI Bouw is schematisch weergegeven in Figuur 2 [A. Jansen, 2007].

5

VergelijkingsmethodiekEr zijn verschillende methodieken om tot een gunningsbeslissing te komen. Hierbij worden de kwaliteitsaspecten verrekend met de prijs. Uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) komt naar voren dat verschillende vergelijkingsmethodieken in praktijk worden toegepast, namelijk:• Gunnen op waarde• Relatief puntensysteem• Absoluut puntensysteem• Minimaal vereiste kwaliteit• EMVI met plafondbedrag• Prijs/kwaliteitverhouding [EIB, 2013]

Volgens het EIB is gunnen op waarde de meest gebruikte methodiek om tot een gunningsbelissing te komen. In 2013 vonden 77% van de aanbestedingen plaats volgens deze vergelijkingsmethodiek. In deze rekenmethode worden de kwaliteitsscores voorzien van een waardering in euro’s, die wordt verrekend met de kostprijs [EIB,2013]. De Totale EMVI score, de eindscore, wordt berekend met de volgende formule:Totale EMVI score = kostprijs – EMVI score in euro’s + levensduurkostenEen andere rekenmethode die wordt toegepast volgens het EIB is de relatieve punten methode. In 2013 vond 18% van de aanbestedingen plaats volgens deze vergelijkingsmethodiek. Volgens het EIB heeft deze rekenmethode een nadeel: de waardering voor prijs is afhankelijk van één inschrijving en dus niet van tevoren bekend. Dit kan tot lastige situaties leiden, waaronder bijvoorbeeld het rangorde paradox [EIB,2013]. Het rangorde paradox is de reële situatie waarbij het wegvallen van één van de gegadigden, bijvoorbeeld wegens een ongeldige inschrijving, ertoe leidt dat de rangorde van de overgebleven inschrijvers verandert en een verrassende andere winnaar oplevert bij een aanbesteding.De Totale EMVI score, de eindscore, wordt dus berekend met de volgende formule:Totale EMVI score = Σ (Relatief verschil per gunningscriterium x weging gunningscriterium)Bij de gunnen op waarde methode wordt gerekend met absolute gegevens, namelijk de kostprijs en levensduurkosten. De EMVI score in euro’s worden bepaald aan van het budget van een aanbesteder, die ook absoluut worden bepaald. Bij de relatieve punten methode wordt de Totale EMVI score relatief berekend. Volgens het EIB worden de overige vergelijkingsmethodieken nauwelijks gebruikt [EIB,2013].

Door het aanbieden van waarde kunnen verantwoordelijkheden verschuiven van de aanbestedende dienst naar de inschrijver. De inschrijver is verantwoordelijk voor het leveren van de kwaliteit die bij de ingediende inschrijving is beloofd. De gunningscriteria die worden gevraagd bepalen, naast de contractvorm, welke verantwoordelijkheden de inschrijver bij een aanbesteding op zich neemt. Hierdoor kan er een verschuiving van verantwoordelijkheden plaatsvinden bij EMVI aanbestedingen voor inschrijvers, en in het geval van opdrachten van werken voor aannemers.

1.1.3 Verantwoordelijkheden aannemer

80 procent van de aanbestedingen in 2012 werd traditioneel verricht op basis van laagste prijs. Bij deze vorm van aanbesteden wordt er gebruik gemaakt van een bestek. De inhoud van het bestek, met de productkwaliteit van de opdracht is de verantwoordelijkheid van de aanbestedende dienst. De

6

realiseren. Hierbij is de aannemer verantwoordelijk voor de bouwvoorbereiding en de uitvoering. Moderne contractvormen hebben ervoor gezorgd dat er een verschuiving van verantwoordelijkheden plaatsvindt voor een aannemer. In figuur 3 worden verschillende moderne contractvormen weergegeven met de verantwoordelijkheden van de aannemer. Hierbij is te zien dat een aannemer verantwoordelijk is voor het definitief ontwerp bij een Engineer & Build contract. Een aannemer is zelfs verantwoordelijk voor een schetsontwerp, voorlopig ontwerp, definitief ontwerp en uitvoeringsontwerp bij een Design & Build contract. Met moderne contractvormen is tevens mogelijk dat het onderhoud van een ontwerp onder de verantwoordelijkheden van een aannemer valt, bijvoorbeeld bij een DBFMO contract.Bij EMVI aanbestedingen kunnen inschrijvers een aanbieding doen waarbij productkwaliteit, proceskwaliteit en economie onderdeel zijn van de aanbieding. Hierbij kunnen ontwerpbeslissingen onderdeel zijn van een EMVI aanbieding. Door de gestelde gunningscriteria, waarop wordt geantwoord in een aanbieding, kunnen verantwoordelijkheden van een aannemer verschuiven. Dit geldt voornamelijk voor gunningscriteria die betrekking hebben op productkwaliteit. Door bijvoorbeeld het toevoegen van optimalisaties aan het ontwerp of eventuele aanpassingen wordt de aannemer ook verantwoordelijk voor het desbetreffende ontwerp dat wordt aangeboden bij de aanbesteding. Ook bij gunningscriteria die betrekking hebben op levensduurkosten kunnen de verantwoordelijkheden voor een aannemer verschuiven. Wanneer een aannemer bij de aanbesteding ook een aanbieding moet indienen voor het onderhoud van bijvoorbeeld 10 jaar voor het ontwerp, is de aannemer en inschrijver ook hiervoor verantwoordelijk. De verschuiving van verantwoordelijkheden wordt in figuur 3 weergegeven met de rode pijlen bij de EMVI aanbestedingen. De verantwoordelijkheden van de aannemer zijn afhankelijk van de gestelde gunningscriteria in de aanbestedingsleidraad. Omdat de aanbestedende dienst vrij is in het aantal en soort gunningscriteria zijn dus ook de verantwoordelijkheden van een inschrijver per aanbesteding verschillend.

Figuur 3; Geïntegreerde contractvormen in vergelijking met traditionele en EMVI aanbestedingen.

De informatie verschaft in deze paragraaf gaat over aanbestedingen en de verhoudingen tussen een aanbestedende dienst en een inschrijver. De inschrijver kan bij EMVI aanbestedingen concurreren op prijs en kwaliteit. Dit zal een verandering zijn voor aannemers. De observatie tijdens het afstudeertraject zal zich richten op de veranderingen bij een aannemer.

7

1.2 Geobserveerd proces tijdens het afstudeertraject

In deze paragraaf wordt het geobserveerde proces tijdens het afstuderen beschreven. Voorafgaand aan het proces wordt kort aandacht besteed aan het gastbedrijf waar de analyse van het proces heeft plaatsgevonden en welke projecten zijn bestudeerd. Daarna wordt het geobserveerde proces beschreven. De knelpunten die zijn geconstateerd worden na het proces weergegeven in deze paragraaf. Tot slot wordt er een afbakening van het onderwerp en de knelpunten voor het afstudeertraject beschreven in deze paragraaf.

1.2.1 Gastbedrijf en geanalyseerde projecten

Aannemersbedrijf Jongen BV te Landgraaf heeft de student de mogelijkheid geboden om onderzoek te doen naar EMVI aanbestedingen. Aannemersbedrijf Jongen BV is onderdeel van Bouwbedrijf Jongen. Andere werkmaatschappijen van Bouwbedrijf Jongen zijn een bouwontwikkelingsbedrijf en twee aannemersbedrijven; Aannemersbedrijf Louis Scheepers B.V. (Roermond) en Aannemersbedrijf Jongen Venlo (Venlo). Deze bedrijven maken deel uit van VolkerWessels. Tijdens het afstudeertraject is door de student plaatsgenomen op de afdeling calculatie van Aannemersbedrijf Jongen BV. Deze afdeling is verantwoordelijk voor aanbestedingen, waaronder ook EMVI aanbestedingen. Het aandeel bedrijfsopbrengst binnengehaald door aanbestedingen is 7% in 2011 (4.465.290,- euro) van de totale bedrijfsopbrengst. Dit aandeel zal volgens de Commercieel Directeur van Aannemersbedrijf Jongen BV in het jaar 2012 hoger uitvallen [Leurs, 2012]. Tijdens de participatie periode waren EMVI aanbestedingen zeer actueel. Zodoende heeft de student actief kunnen deelnemen aan de aanbestedingen van Zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal.

Tijdens deze observatie zijn er een viertal projecten geobserveerd:• Renovatie en Uitbreiding BS de Regenboog te Hoensbroek• Dierenbeschermingscentrum te Sittard• Energiesprong te Vijlen• Cicero Uitbreiding/ Verbouwing ’t Brook te Voerendaal.Renovatie en Uitbreiding BS De Regenboog te Hoensbroek was een aanbesteding op basis van een niet openbare procedure. Het Dierenbeschermingscentrum te Sittard was een traditionele aanbesteding op basis van laagste prijs met een voorselectie. De Energiesprong te Vijlen is een project dat plaatsvindt op basis van ketensamenwerking. Tijdens de observaties is direct contact geweest met de betrokken personen binnen Aannemersbedrijf Jongen BV. Bij de EMVI aanbesteding van Cicero Uitbreiding/ Verbouwing ‘t Brook te Voerendaal is er actief deelgenomen door de student aan het opstellen van een aanbieding.

Naast de observaties zijn een viertal aanbestedingsleidraden van EMVI aanbestedingen onderzocht. Bij deze aanbestedingsleidraden is de vraagstelling geanalyseerd. De aanbestedingsleidraden zijn van de projecten:• DSM AHEAD! te Geleen• Enexis Serie duurzame regiokantoren te Maastricht en Venlo• Cicero Zorgcentrum Op den Toren te Nuth• Cicero Uitbreiding/ Verbouwing ’t Brook te Voerendaal.

8

In bijlage 1 zijn de gunningscriteria die zijn gevraagd in deze aanbestedingsleidraden weergegeven.

In deze aanbestedingsleidraden werd een aantal aanbestedingsdocumenten gevraagd die door de inschrijver, in dit geval Aannemersbedrijf Jongen BV, dienen te worden ingeleverd. Deze aanbestedingsdocumenten zijn:• Begroting (Cicero Zorgcentrum ’t Brook, Cicero Zorgcentrum op den Toren, DSM AHEAD!,

Enexis duurzame regiokantoren)• Plan van aanpak (Cicero Zorgcentrum ’t Brook, DSM AHEAD!, Enexis duurzame regiokantoren,)• Optimalisatievoorstellen (Cicero Zorgcentrum ’t Brook, Cicero Zorgcentrum op den Toren, DSM

AHEAD!, Enexis duurzame regiokantoren)• Meerjarig onderhoud (Cicero Zorgcentrum ’t Brook, Enexis duurzame regiokantoren)• Sleutelrolfiguren (Cicero Zorgcentrum ’t Brook, Cicero Zorgcentrum op den Toren, DSM

AHEAD!, Enexis duurzame regio kantoren)

Het opstellen van de aanbestedingsdocumenten door Aannemersbedrijf Jongen BV is het geobserveerde proces tijdens het afstudeertraject. Dit proces wordt in de volgende paragraaf beschreven.

1.2.2 Geobserveerd proces tijdens het afstudeertraject

Het geobserveerde proces tijdens het afstudeertraject start wanneer Aannemersbedrijf Jongen BV een verzoek krijgt om deel te nemen aan een EMVI aanbesteding. Hierbij wordt een aanbestedingsleidraad door een aanbesteder verschaft aan Aannemersbedrijf Jongen BV. Het geobserveerde proces eindigt wanneer Aannemersbedrijf Jongen BV de gevraagde aanbestedingsdocumenten uit de aanbestedingsleidraad overhandigt aan de aanbesteder, waarmee een officiële inschrijving tot de EMVI aanbesteding is verricht.

Bij Aannemersbedrijf Jongen BV is de afdeling calculatie verantwoordelijk voor aanbestedingen. Uitnodigingen tot aanbestedingen en EMVI aanbestedingen worden door het hoofd van de calculatie afdeling in ontvangst genomen. Deze controleert samen met een calculator van Aannemersbedrijf Jongen BV de uitnodiging van de aanbesteding op volledigheid van de aanbestedingsleidraad. Aan de hand van de aanbestedingsleidraad kan het hoofd calculatie een inschatting maken over de hoeveelheid werk die Aannemersbedrijf Jongen BV moet steken in de EMVI aanbesteding. Met deze inschatting kan het hoofd calculatie in overleg met de commercieel directeur van Aannemersbedrijf Jongen BV een projectteam samenstellen. Dit projectteam bestaat uit medewerkers van Aannemersbedrijf Jongen BV en externen. Medewerkers die minimaal deelnemen aan een projectteam zijn een bedrijfsleider, calculator, planner en werkvoorbereider. Afhankelijk van de opdracht worden daar externen aan toegevoegd, zoals een architect, een constructeur, een E-installateur en W-installateur.Het gehele projectteam start aan de engineering van de opdracht. De calculator van het projectteam is verantwoordelijk dat over het gehele projectteam alle benodigde stukken van de aanbestedingsleidraad worden verdeeld. Het projectteam dient bij EMVI aanbestedingen naast een prijs ook aanbestedingsdocumenten in te dienen waarbij de kwaliteit van het ontwerp wordt beschreven. De kwaliteit voor de groep gunningscriteria proceskwaliteit richt zich op de realisatie van de opdracht door de aannemer, met eventueel toelichting op het voortraject, tot het realiseren van de opdracht.

9

De kwaliteit voor de groep gunningscriteria productkwaliteit van de opdracht zal zich richten op het ontwerp dat wordt beschreven in de aanbestedingsdocumenten van de EMVI aanbesteding. Bij de projecten tijdens de observatie van het afstudeertraject werden de ontwerpen door Aannemersbedrijf Jongen BV bij de EMVI aanbesteding aangepast om zodoende concurrentievoordeel te behalen en daarmee beter te scoren op de gunningscriteria voor kwaliteit.Tijdens de observatie startte het projectteam de engineering fase door het conceptontwerp uit de aanbestedingsleidraad te analyseren, samen met de vraag- en doelstelling van de aanbesteder uit de aanbestedingsleidraad door middel van de gunningscriteria. De analyse van het conceptontwerp richt zich ook op de omgeving, risico’s, etc. Gezamenlijk wordt door het projectteam de knelpunten van het conceptontwerp aangeduid en aspecten waarbij het ontwerp kan worden geoptimaliseerd om beter te scoren op de gunningscriteria die kwaliteit beoordelen bij de EMVI aanbesteding. Voor de gevonden knelpunten en kansen in het conceptontwerp worden oplossingen ontworpen door het projectteam. Uit deze oplossingen wordt door het projectteam de meest geschikte oplossing gekozen. Het herontwerpen en optimaliseren van het conceptontwerp uit de EMVI aanbesteding om beter te scoren op kwaliteit gunningscriteria is een intensieve fase tijdens de aanbesteding waar veel samenwerking plaatsvindt tussen de betrokkenen binnen het projectteam. Door het engineeren van het conceptontwerp ontstaat er een nieuw definitief ontwerp dat door Aannemersbedrijf Jongen BV wordt ingediend in de aanbestedingsdocumenten van de EMVI aanbesteding. In de volgende fase wordt door het projectteam het definitief ontwerp doorontwikkeld tot een uitvoeringsontwerp. Tijdens deze fase wordt het uitvoeringsplan door Aannemersbedrijf Jongen BV in zijn geheel uitgewerkt. Daarnaast kan de calculator van Aannemersbedrijf Jongen BV een definitieve begroting maken van het definitieve ontwerp, waarmee wordt ingeschreven. Met het uitwerken van het definitieve ontwerp naar het uitvoeringsontwerp kan het projectteam efficiëntie voordeel bereiken tijdens de EMVI aanbesteding.Het uitvoeringsontwerp en het uitvoeringsplan dienen als basis voor de aanbestedingsdocumenten die dienen te worden ingeleverd door Aannemersbedrijf Jongen BV bij de aanbesteder. In deze aanbestedingsdocumenten worden de overwegingen van het projectteam beschreven en weergegeven, waardoor volgens het projectteam kwaliteit is toegevoegd aan de opdracht. De positieve veranderingen die zijn toegevoegd worden benadrukt in de aanbestedingsdocumenten die specifiek worden opgesteld voor de EMVI aanbesteding. Hierin wordt zo nadrukkelijk mogelijk antwoord gegeven op de gunningscriteria die gesteld zijn in de aanbestedingsleidraad. Tevens worden de aanbestedingsdocumenten aangepast aan de vormgeving die wordt gevraagd in de aanbestedingsleidraad. Tot slot controleert en accordeert de directie de aanbestedingsdocumenten van de EMVI aanbesteding. Wanneer deze zijn goedgekeurd door de directie kan een medewerker, in het geval van de observatie de calculator, de aanbestedingsdocumenten indienen bij de aanbesteder. Door het indienen van de aanbestedingsdocumenten bij de aanbesteder heeft Aannemersbedrijf Jongen BV officieel een inschrijving ingediend bij de aanbesteder van de opdracht.Het proces voor het inschrijven op een EMVI aanbesteding door Aannemersbedrijf Jongen BV wordt schematisch weergegeven in figuur 4. Dit proces is tijdens de probleemstelling van het afstudeertraject onderzocht op knelpunten, die als basis dienen voor de rest van het afstudeertraject.

10

Figuur 4; SADT schema van het geobserveerd proces tijdens het afstudeertraject, het inschrijven op een EMVI

aanbesteding door Aannemersbedrijf Jongen BV.

11

1.2.3 Knelpuntenanalyse van het geobserveerd proces

Tijdens de observatie van het proces, beschreven in de voorgaande paragraaf, zijn verschillende knelpunten geconstateerd. Deze knelpunten zijn genoteerd tijdens het observeren van het proces. Daarna zijn de knelpunten geclusterd. Met behulp van een visgraatdiagram, figuur 5, is de clustering van de knelpunten die leiden tot onvoldoende aandacht voor waardeoriëntatie bij een EMVI aanbesteding grafisch weergegeven. Deze knelpunten komen naar voren tijdens het engineeren van een definitief ontwerp voor de aanbesteding. De ontwerpkeuzes die gemaakt werden tijdens de observatie werden verschillende malen aangepast (5 keer voor de draagconstructie voor de PG afdeling van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal).

De keuzes die gemaakt worden tijdens de engineeringsfase van de aanbesteding hebben gevolgen voor het uitwerken van het uitvoeringsontwerp en uitvoeringsplan, welke weer gevolgen hebben voor de aanbestedingsdocumenten die worden ingediend bij de aanbesteder. De geclusterde knelpunten die leiden tot onvoldoende aandacht voor de kwaliteit gunningscriteria bij een EMVI aanbesteding (knelpunten 1 t/m 7) en de gevolgen voor Aannemersbedrijf Jongen BV (knelpunten 8 t/m 17) zijn: 1. Gunningscriteria en beoordeling zijn niet kwantitatief meetbaar2. Gebruik van relatieve beoordeling3. Stichtingskosten als enig doorslaggevend gunningscriterium (laagste prijs aanbestedingsstrategie)4. Onvoldoende overleg tussen bedrijfsafdelingen bij Aannemersbedrijf Jongen BV5. Calculator verantwoordelijk voor aanbestedingen, waardoor weinig interesse andere afdelingen6. Gemis kennis andere bedrijfsafdelingen bij de calculator7. Gemis kennis waardeoriëntatie bij de calculator8. Vraagstelling is onduidelijk voor aannemer9. Vraagstelling biedt weinig stimulans tot innovatie voor de aannemer10.Seriematige bedrijfsstructuur bij Aannemersbedrijf Jongen BV11.Gemis aan kennis bij het opstellen van een EMVI aanbesteding12.Onvoldoende aandacht optimalisaties13.Onvoldoende aandacht uitvoeringsmethoden14.Optimalisaties sluiten niet aan op de vraagstelling15.Uitvoeringsmethoden sluiten niet aan op de vraagstelling16.Aanbieding sluit niet aan op de vraagstelling17.Niet verkrijgen van de EMVI aanbesteding

12

Figuur 5; Visgraatdiagram van clustering van knelpunten tijdens het proces van het opstellen van een aanbieding bij

een EMVI aanbesteding die leiden tot onvoldoende aandacht voor waardeoriëntatie

13

De relatie tussen deze knelpunten zijn geanalyseerd met een oorzaak-gevolg schema. In dit schema worden alle knelpunten schematisch tegen elkaar uitgezet door de knelpunten horizontaal als oorzaak te zien en verticaal als gevolg. Voor elke combinatie wordt nagegaan of er sprake is van een duidelijk oorzaak-gevolg relatie. Het oorzaak-gevolg schema is weer gegeven in tabel 3.

Tabel 3; Oorzaak-gevolg schema van de knelpunten bij het geobserveerde proces.

Gevolgen/ Oorzaken 1.

Gun

ning

scrit

eria

en

beoo

rdel

ing

zijn

nie

t kw

antit

atie

f mee

tbaa

r

2.

Geb

ruik

van

rela

tieve

beo

orde

ling

3.

Stic

htin

gsko

sten

als

eni

ge d

oors

lagg

even

d gu

nnin

gscr

iteriu

m

4.

Onv

oldo

ende

ove

rleg

tuss

en b

edrij

fsaf

delin

gen

5.

Cal

cula

tor v

eran

twoo

rdel

ijk v

oor a

anbe

sted

inge

n

6.

Gem

is k

enni

s and

ere

bedr

ijfsa

fdel

inge

n bi

j de

calc

ulat

or

7.

Gem

is k

enni

s waa

rde

orië

ntat

ie b

ij de

cal

cula

tor

8.

Vra

agst

ellin

g is

ond

uide

lijk

voor

aan

nem

er

9.

Vra

agst

ellin

g bi

edt w

eini

g st

imul

ans t

ot in

nova

tie v

oor d

e aa

nnem

er

10.

Serie

mat

ige

bedr

ijfss

truct

uur b

ij A

anne

mer

sbed

rijf J

onge

n B

V

11.

Gem

is a

an k

enni

s bij

het o

pste

llen

van

een

EMV

I aan

best

edin

g

12.

Onv

oldo

ende

aan

dach

t opt

imal

isat

ies

13.

Onv

oldo

ende

aan

dach

t uitv

oerin

gsm

etho

den

14.

Opt

imal

isat

ies s

luite

n ni

et a

an o

p de

vra

agst

ellin

g

15.

Uitv

oerin

gsm

etho

den

slui

ten

niet

aan

op

de v

raag

stel

ling

16.

Aan

bied

ing

slui

t nie

t aan

op

de v

raag

stel

ling

17.

Nie

t ver

krijg

en v

an d

e EM

VI a

anbe

sted

ing

1. Gunningscriteria en beoordeling zijn niet kwantitatief meetbaar

2. Gebruik van relatieve beoordeling

3. Stichtingskosten als enige doorslaggevend gunningscriterium

4. Onvoldoende overleg tussen bedrijfsafdelingen

5. Calculator verantwoordelijk voor aanbestedingen

6. Gemis kennis andere bedrijfsafdelingen bij de calculator

7. Gemis kennis waarde oriëntatie bij de calculator

8. Vraagstelling is onduidelijk voor aannemer

9. Vraagstelling biedt weinig stimulans tot innovatie voor de aannemer

10. Seriematige bedrijfsstructuur bij Aannemersbedrijf Jongen BV

11. Gemis aan kennis bij het opstellen van een EMVI aanbesteding

12. Onvoldoende aandacht optimalisaties

13. Onvoldoende aandacht uitvoeringsmethoden

14. Optimalisaties sluiten niet aan op de vraagstelling

15. Uitvoeringsmethoden sluiten niet aan op de vraagstelling

16. Aanbieding sluit niet aan op de vraagstelling

17. Niet verkrijgen van de EMVI aanbesteding

Vanuit het oorzaak-gevolg schema is er een stroomschema opgesteld volgens de Porras methode. Dit stroomschema is weergegeven in figuur 6.

14

Figuur 6; Stroomschema als gevolg van het oorzaak-gevolg schema voor de knelpunten van het geobserveerde proces.

2. Gebruik van illegale

relatieve beoordeling 5 C

alculator verantwoordelijk

voor aanbestedingen,

w

aardoor weinig interesse

andere afdelingen is

3. Stichtingskosten als enige doorslaggevend (gunnings-)criterium

(laagste prijs aanbestedings-strategie)

4. Onvoldoende overleg

tussen de bedrijfsafdelingen (bij Aannem

ersbedrijf

Jongen BV)6. G

emis kennis andere

bedrijfs-afdelingen bij de calculator

1. (Gunnings-)criteria en

beoordeling zijn niet kw

antitatief meetbaar

7. Gem

is kennis waarde

oriëntatie bij de calculator

8. Vraagstelling is onduidelijk

voor de aannem

er10. Seriem

atige bedrijfs-structuur (bij Aannem

ers-bedrijf Jongen BV)

9. Vraagstelling biedt weinig

stimulans tot innovatie voor

de aannem

er

11. Gem

is aan kennis bij het

opstellen van een aanbieding op basis van EM

VI

12. Onvoldoende aandacht

optimalisaties

13. Onvoldoende aandacht

uitvoeringsmethoden

14. Optim

alisaties sluiten niet

aan op de vraagstelling15. U

itvoerings-methoden

sluiten niet aan op de vraagstelling

16. Aanbieding sluit niet aan op de vraagstelling

17. Niet verkrijgen

aanbesteding op basis van EM

VI

Legenda

Onduidelijke vraagstelling vanuit de aanbesteder

Geen stim

ulerende vraagstelling vanuit de aanbesteder

Seriem

atige bedrijfsstructuur bij

Aannem

ersbedrijf Jongen BV

Gebrek aan kennis bij opstellen van een aanbieding op basis van E

MV

I

Onvoldoede aandacht w

aarde orientatie

Gevolgen bij het opstellen van een aanbieding op basis van E

MV

I

15

In het stroomschema worden de knelpunten gegroepeerd door een gekleurde omkadering. Deze groepering bestaat uit:• Onduidelijke vraagstelling vanuit de aanbesteder• Geen stimulerende vraagstelling vanuit de aanbesteder• Seriematige bedrijfsstructuur bij Aannemersbedrijf Jongen BV• Gebrek aan kennis bij het opstellen van een EMVI aanbieding• Onvoldoende aandacht waardeoriëntatie• Gevolgen onduidelijke vraagstelling en onvoldoende aandacht waardeoriëntatie

Onduidelijke vraagstelling vanuit de aanbestederEen onduidelijke vraagstelling voor de aannemer komt voort uit twee hoofdoorzaken, namelijk de gunningscriteria en beoordeling zijn niet kwantitatief meetbaar en het gebruik van relatieve beoordeling.Het gebruiken van kwaliteitscriteria heeft als kenmerk dat de beschreven kwaliteit in een aanbieding niet langs een meetlat kan worden gekwantificeerd. Daarbij moet eerst een beoordeling van de aanbieding van het betreffende gunningscriterium plaatsvinden op basis van meningsvorming vanuit vakmanschap. In alle vier de onderzochte aanbestedingsleidraden wordt er gebruik gemaakt van kwaliteitscriteria die worden beoordeeld door een beoordelingscommissie. Deze manier van beoordelen zorgt voor subjectiviteit, een aannemer moet interpreteren tijdens het ontwerpen van het definitieve ontwerp. Het gebruik van relatieve beoordeling kan strijdig zijn met de Nederlandse wetgeving, daarom is deze hoofdoorzaak apart benoemd. Daarnaast zorgt een algemene vraagstelling voor interpretatie van de aannemer. Een onduidelijke vraagstelling heeft tot gevolg dat de keuze voor de uitvoeringsmethoden en/of optimalisaties tijdens het ontwerpen van het definitief ontwerp niet aansluiten op de doelstelling van de aanbesteder.

Geen stimulerende vraagstelling vanuit de aanbesteder‘Een vraagstelling biedt weinig stimulans tot innovatie voor de aannemer’ komt voort uit een hoofdoorzaak, stichtingskosten als enig doorslaggevend gunningscriterium. Wanneer stichtingskosten als enig gunningscriterium wordt gehanteerd betekent dit dat de aanbestedingsstrategie van de aanbesteder op basis van laagste prijs is. Het toevoegen van waarde aan het conceptontwerp wordt niet voldoende beoordeeld in de gunning. De aannemer zal dus geen concurrentievoordeel kunnen bereiken bij het ontwikkelen van een nieuw definitief ontwerp. De aannemer zal op zoek gaan naar de financieel voordeligste oplossing voor het conceptontwerp uit de aanbesteding.

Seriematige bedrijfsstructuur bij Aannemersbedrijf Jongen BVSeriematige bedrijfsstructuur komt voort uit twee hoofdoorzaken, namelijk de calculator is verantwoordelijk voor aanbestedingen, waardoor er weinig interesse van andere afdelingen is en onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen.Doordat de afdeling calculatie verantwoordelijk is voor de aanbestedingen worden de keuzes voor de optimalisaties en uitvoeringsmethoden gemaakt door de calculator. Deze maakt keuzes met voornamelijk financiële overwegingen, hierbij wordt technische, uitvoeringstechnische en plantechnische kennis van de werkvoorbereider, projectleider en planner gemist.

16

De tweede hoofdoorzaak bij seriematige bedrijfsstructuur is onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen. Hierdoor wordt de kennis van de andere bedrijfsafdelingen naast calculatie niet benut bij aanbestedingen. Deze kennis wordt pas aangesproken wanneer Aannemersbedrijf Jongen BV de opdracht heeft verkregen. Deze twee hoofdoorzaken zorgen ervoor dat er onvoldoende aandacht wordt besteed aan de optimalisaties en uitvoeringsmethoden, voornamelijk door het niet gebruiken van de kennis van de andere afdelingen. Dit gemis aan kennis heeft tot gevolg: gebrek aan kennis bij het opstellen van een EMVI aanbieding.

Gebrek aan kennis bij het opstellen van een aanbieding op basis van EMVI Onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen tijdens een aanbesteding heeft als gevolg dat de kennis van andere bedrijfsafdelingen tijdens het opstellen van een aanbieding voor een aanbesteding wordt gemist bij een calculator.Alle calculatoren bij Aannemersbedrijf Jongen BV hebben op het moment van observeren alleen ervaring met aanbestedingen op basis van laagste prijs. EMVI aanbestedingen waren tot dan toe nog niet uitgevoerd door de aanwezige calculatoren. Het toevoegen van waarde aan een conceptontwerp behoorde tot dan ook niet tot de werkzaamheden van een calculator. Deze gemiste kennis op het vlak van waardeoriëntatie is een hoofdoorzaak bij het gebrek aan kennis.Beide oorzaken zorgen ervoor dat kennis wordt gemist bij het opstellen van een aanbieding bij een EMVI aanbesteding. Dit lijdt ertoe dat aan de optimalisaties en uitvoeringsmethoden onvoldoende aandacht is besteed.

Onvoldoende aandacht waardeoriëntatieWanneer de vraagstelling weinig stimulans biedt tot innovatie, de bedrijfsstructuur seriematig is en er een gemis aan kennis is bij het opstellen van een aanbieding op basis van EMVI zal er onvoldoende aandacht worden besteed aan de uitvoeringsmethoden en de optimalisaties bij het engineeren van het definitief ontwerp.• Uitvoeringsmethode: manier van werken om een onderdeel van een gebouw te realiseren. Deze

manier van werken kan in verschillende materialen en/of verschillende prefabricage en assemblage mogelijkheden.

• Optimalisaties: het optimaliseren van het concept ontwerp uit de aanbestedingsleidraad tot definitief ontwerp en het daaraan verbonden proces.

Gevolgen onduidelijke vraagstelling en onvoldoende aandacht waardeoriëntatieWanneer de vraagstelling onduidelijk is heeft de aannemer problemen met het opstellen van de aanbestedingsdocumenten, waardoor de uitvoeringsmethoden en optimalisaties niet aansluiten op de vraagstelling. Wanneer er onvoldoende aandacht wordt geschonken aan de uitvoeringsmethoden en optimalisaties sluiten deze uitvoeringsmethoden en optimalisaties niet aan op de vraagstelling. Beide oorzaken zorgen ervoor dat de aanbieding niet aansluit op de vraagstelling waardoor een aanbesteding niet wordt verkregen.

17

1.2.4 Afbakening knelpunten voor afstudeeronderzoek en ontwerp

In deze paragraaf wordt een afbakening van de hoofdoorzaken uit de probleemanalyse gemaakt. Deze afbakening wordt weergegeven in tabel 4.

Tabel 4; Afbakening van de hoofdoorzaken uit de knelpuntenanalyse

Knelpunten en gevolgen Afbakening * Reden tot afbakening1 gunningscriteria en beoordeling zijn

niet kwantitatief meetbaar Wel Voor het wetenschappelijk verantwoord

oplossen van het probleem worden kwantitatieve gunningscriteria gehanteerd

2 Gebruik van relatieve beoordeling Niet Kan strijdig zijn met de Nederlandse wetgeving

3 Stichtingskosten als enig doorslaggevend gunningscriterium

Niet Onwenselijk bij EMVI aanbestedingen

4 Onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen bij Aannemersbedrijf Jongen BV

Wel Alle kennis van de bedrijfsafdelingen is benodigd bij het engineeren van het definitief ontwerp

5 Calculator verantwoordelijk voor aanbestedingen, waardoor weinig interesse andere afdelingen

Niet Beleidvoering door Aannemersbedrijf Jongen BV

6 Gemis kennis andere bedrijfsafdelingen bij de calculator

Wel Alle kennis van de bedrijfsafdelingen is benodigd bij het engineeren van het definitief ontwerp

7 Gemis kennis waardeoriëntatie derden bij de calculator

Wel Geen ervaring bij calculatoren, ondersteunen door afstudeerontwerp

* Wel: wordt wel meegenomen in het afstudeerproject | Niet: wordt niet meegenomen in het afstudeerproject

Aanbestedingen op basis van EMVI kenmerken zich doordat naast stichtingskosten andere gunningscriteria worden gevraagd, zowel op waardeoriëntatie als kostenoriëntatie. De gunningscriteria vormen om deze reden een centraal punt in het onderzoek. Daarbij dienen enkele punten te worden ingekaderd:

• Voor een wetenschappelijke benadering die kan worden verantwoord en getoetst is het van belang dat er kwantitatieve gunningscriteria worden gebruikt;

• Het gebruik van relatieve beoordeling kan strijdig zijn met de wetgeving en wordt om die reden niet meegenomen in het onderzoek;

• De kern van de aanbestedingsstrategie is het vinden van een optimale prijs-kwaliteit, hierdoor wordt stichtingskosten als enig doorslaggevend gunningscriterium niet meegenomen in het onderzoek.

Voor de gevonden knelpunten moet, op het terrein van uitvoeringstechniek, een oplossing worden ontwikkeld. Hierdoor worden de knelpunten ‘onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen’ en ‘calculator die verantwoordelijk is voor aanbestedingen’ niet meegenomen in het onderzoek, dit zijn beleidskeuzes van Aannemersbedrijf Jongen BV die geen directe relatie hebben met uitvoeringstechniek.

18

Om een inhoudelijke oplossing te bieden op het terrein van uitvoeringstechniek is de integrale kennis nodig van de bedrijfsafdelingen binnen Aannemersbedrijf Jongen BV en derden. Deze kennis vormt de basis voor het beantwoorden van de gunningscriteria uit een aanbestedingsleidraad en zodoende de basis van het onderzoek. Het afstudeerproject resulteert in een oplossing voor knelpunt 16; Aanbieding sluit niet aan op de vraagstelling voor zover veroorzaakt door hoofdoorzaken:

• 1; Gunningscriteria en beoordeling zijn niet kwantitatief meetbaar • 4; Onvoldoende overleg tussen de bedrijfsafdelingen bij Aannemersbedrijf Jongen BV• 6; Gemis kennis andere bedrijfsafdelingen bij de calculator • 7; Gemis kennis waardeoriëntatie derden bij de calculator

1.3 Probleemstelling afstudeerrapport

Het onderzoek richt zich op het ontwerpen van een tender ontwerp op basis van de gevraagde gunningscriteria bij een EMVI aanbestedingen. Bij een EMVI aanbesteding zijn verschillende kwaliteitscriteria opgenomen voor de waardeoriëntatie. Deze kwaliteitscriteria zijn niet objectief meetbaar. Daarnaast moet de aannemer een keuze maken tussen verschillende uitvoeringsmethoden. Hiervoor is de kennis benodigd van alle afdelingen om de optimalisaties en uitvoeringsmethoden in zijn geheel in beeld te krijgen. Het onderzoek geldt nadrukkelijk voor Aannemersbedrijf Jongen BV.

De gevonden knelpunten leiden tot de volgende probleemstelling:Om een tender ontwerp in een aanbieding op basis van EMVI aan te laten sluiten op de gevraagde gunningscriteria wordt er onvoldoende gebruik gemaakt van de kennis binnen Aannemersbedrijf Jongen BV en derden. Dit komt enerzijds door onduidelijke vraagstelling vanuit de aanbesteder, en anderzijds door onvoldoende aandacht voor optimalisaties en uitvoeringsmethoden.

1.4 Doelstelling afstudeerrapport

Het hoofddoel is het objectief maken van een keuze voor een uitvoeringsmethode waarmee de optimalisaties en het proces aansluiten op de gunningscriteria voor een aanbesteding op basis van EMVI, waardoor er concurrentievoordeel en efficiëntievoordeel wordt bereikt door Aannemersbedrijf Jongen BV.

De doelstelling van dit afstudeerproject is als volgt geformuleerd:Het ontwikkelen van een ondersteunend model dat de EMVI scores objectiveert voor de uitvoeringsmethoden op basis van objectieve gunningscriteria.

19

Het model berekent dus de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordeligste is voor de weging van de objectieve gunningscriteria, door een Totale EMVI score. De Totale EMVI score wordt berekend op basis van de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode. Door de berekening in de engineeringsfase van een EMVI aanbesteding uit te voeren kan Aannemersbedrijf Jongen BV bepalen of de uitvoeringsmethode van het ontwerp uit een EMVI aanbesteding wordt geoptimaliseerd met een andere uitvoeringsmethode. Deze keuze bleek uit de analyse lastig te zijn bij EMVI aanbestedingen. De resultaten van het model bieden kwantitatief vergelijkingsmateriaal voor de verschillende uitvoeringsmethoden waarmee een keuze voor het wel of niet aanpassen van het ontwerp uit een EMVI aanbesteding kan worden onderbouwd.

In de doelstelling zijn de volgende definities gebruikt:Ondersteunend model: Een model dat de verschillen van de uitvoeringsmethoden onderling kwantitatief maakt per gunningscriterium en totaal voor een aanbesteding. Op basis van deze verschillen kan een keuze voor een uitvoeringsmethode kwantitatief worden verantwoord.Uitvoeringsmethode: Manier van werken om een onderdeel van een gebouw te realiseren. Deze manier van werken kan in verschillende materialen en/ of verschillende prefabricage en assemblage mogelijk zijn.Objectieve gunningscriteria: Gunningscriteria die kwantitatief worden beoordeeld aan de hand van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden. Deze kenmerken zijn objectief te constateren. EMVI score: Geobjectiveerde prestatiescore van een uitvoeringsmethode op een gesteld gunningscriterium bij een EMVI aanbesteding, die de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethode inzichtelijk maakt. Deze EMVI score is afhankelijk van de kenmerken van een uitvoeringsmethode op het gunningscriterium die objectief en kwantitatief vast te stellen zijn. Totale EMVI score: Gekwantificeerde eindscore van de uitvoeringsmethoden op basis van de gunningscriteria en de weging van de gunningscriteria. De best scorende uitvoeringsmethode op de Totale EMVI score is de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is. De Totale EMVI score wordt berekend volgens de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode.

De doelstelling van een keuze ondersteunend model wordt schematisch weergegeven in figuur 7. De doelstelling wordt bereikt door het uitvoeren van vijf stappen, die leiden tot het berekenen van een Totale EMVI score voor een uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria. De vijf stappen worden na de figuur nader toegelicht.

20

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

2

1

34 5

Figuur 7; Schematische weergaven van het keuze ondersteunend model geformuleerd in de doelstelling.

Stap 5: Berekenen Totale EMVI score (per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria)De doelstelling van het afstudeerrapport is het berekenen van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode bij een EMVI aanbesteding. Door de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode kwantitatief navolgbaar te berekenen wordt subjectiviteit vermeden. Uit de knelpunten analyse blijkt dat gunningscriteria die niet kwantitatief meetbaar zijn en zodoende worden beoordeeld zorgen voor een onduidelijke vraagstelling (knelpunt 1 en 8). De eindscore van deze berekening is Totale EMVI score. De Totale EMVI score wordt berekend voor iedere uitvoeringsmethode waarbij de prestaties (kenmerken) van de uitvoeringsmethode op de gunningscriteria worden verrekend met de weging van de gunningscriteria. De prestaties worden bepaald aan de hand van de EMVI score bepaald in stap 4. Door de berekening van de Totale EMVI score uit te voeren voor alle uitvoeringsmethoden kunnen de verschillende uitvoeringsmethoden worden vergeleken. Door het vergelijken van de uitvoeringsmethode wordt er aandacht besteed aan de uitvoeringsmethoden en eventuele optimalisaties van het ontwerp (knelpunt 12 en 13). Hierbij kan objectief worden geconstateerd hoe een uitvoeringsmethode relatief scoort ten opzicht van een andere uitvoeringsmethode, waarmee verantwoord kan worden gekozen voor de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode. Deze verantwoording kan de onderbouwing zijn in de aanbestedingsdocumenten van een EMVI aanbesteding. De totale EMVI score wordt in dit afstudeerrapport berekend volgens twee vergelijkingsmethodieken. De vergelijkingsmethodieken zijn de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode. Hierdoor worden er twee resultaten berekend per uitvoeringsmethode. Deze resultaten kunnen door de gehanteerde rekenmethode van elkaar verschillen.Voor het berekenen van de totale EMVI score van een uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria, waar de weging van de gunningscriteria in is verrekend, zijn de EMVI scores van de uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria benodigd. Deze EMVI score worden bepaald in stap 4 van de doelstelling.

21

Stap 4: Bepalen EMVI score (per uitvoeringsmethode per gunningscriterium)In praktijk worden de totale EMVI scores berekend aan de hand van prestatiescores, die worden bepaald door een jury oordeel (knelpunt 1). In dit afstudeerrapport worden deze prestatiescores bepaald aan de hand van de objectieve kenmerken van een uitvoeringsmethode. De score die aan de uitvoeringsmethoden worden gekoppeld wordt de EMVI score genoemd. Met een objectieve EMVI score van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium kan een totale EMVI score voor een uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria worden berekend.Met behulp van een EMVI score wordt het relatieve verschil van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium uitgedrukt in één meetschaal. Deze relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden worden uitgedrukt op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 de uitvoeringsmethode niet aansluit aan de gunningscriteria van de aanbesteding en 10 de uitvoeringsmethode het beste aansluit aan de gunningscriteria van de aanbesteding. Door de kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium in één meetschaal uit te drukken kunnen de gunningscriteria onderling worden vergeleken met de totale EMVI score. De verschillende gunningscriteria worden namelijk uitgedrukt in verschillende meetschalen als; euro, uren, jaren, procenten, meters, kilogram, etc. Deze meetschalen kunnen onderling niet worden vergeleken.Voor het bepalen van een EMVI score van een uitvoeringsmethode voor een gunningscriterium dienen de kenmerken van de uitvoeringsmethode bekend te zijn. Deze kenmerken worden in stap 3 van de doelstelling bepaald voor de uitvoeringsmethoden in dit afstudeerrapport.

Stap 3: Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriteriumHet toekennen van een EMVI score aan een uitvoeringsmethode per gunningscriterium is afhankelijk van hoe een uitvoeringsmethode scoort per gunningscriterium. De kenmerken van een uitvoeringsmethode zijn bepalend voor het bepalen van een EMVI score. Op basis van deze kenmerken worden de uitvoeringsmethode per gunningscriterium onderling vergeleken, die de relatieve verschillen bepalen. De kenmerken zijn per uitvoeringsmethode verschillend. Een kenmerk is bijvoorbeeld de kosten van een uitvoeringsmethode. Deze zullen voor de ene uitvoeringsmethode hoger uit vallen dan voor de andere uitvoeringsmethode, waarbij de goedkoopste uitvoeringsmethode voor dit gunningscriterium de economisch meest voordeligste is. Kenmerken van de uitvoeringsmethoden kunnen worden bepaald aan de hand van een literatuur studie. De kenmerken als materiaal eigenschappen staan vast, kenmerken die te maken hebben met markt omstandigheden als kosten worden in dit afstudeerrapport bepaald voor de situatie waarin dit afstudeerrapport is opgesteld. Deze kenmerken dienen toekomstig aanpasbaar te zijn, zodat het model up to date kan blijven. Door kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium te bepalen wordt er aandacht besteed aan de uitvoeringsmethoden en kunnen optimalisaties worden bepaald (knelpunt 7 en 11) op basis van andere kenmerken dan alleen kosten van een uitvoeringsmethode, die bepalen waren bij aanbestedingen op basis van laagste prijs.

22

Stap 2 Bepalen uitvoeringsmethodenIn de doelstelling wordt een keuze gemaakt tussen uitvoeringsmethoden. Bij aanbestedingen op basis van laagste prijs staat de uitvoeringsmethode van een ontwerp al vast. Bij aanbestedingen op basis van laagste prijs kunnen hier nog optimalisaties en veranderingen in plaats vinden. In de knelpuntenanalyse is gebleken dat bij Aannemersbedrijf Jongen BV nog onvoldoende aandacht wordt besteed aan de mogelijkheid van het bepalen van de uitvoeringsmethoden (knelpunten 4, 6, 7 en 11).In stap 2 van de doelstelling van het afstudeerrapport worden uitvoeringsmethoden bepaald. Voor deze uitvoeringsmethoden, die in praktijk worden uitgevoerd door Aannemersbedrijf Jongen BV, kan het model bepalen welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordeligste is voor een EMVI aanbesteding. In dit afstudeerrapport worden alleen de uitvoeringsmethoden bepaald voor de draagconstructie van een nieuwbouw project.

Stap 1 Objectiveren gunningscriteriaDe keuze voor een uitvoeringsmethode wordt bepaald aan de hand van verschillende gunningscriteria. De gunningscriteria en beoordeling van de gunningscriteria blijkt uit de knelpuntenanalyse subjectief te verlopen wat leidt tot een onduidelijke vraagstelling (knelpunten 1, 2 en 8).Voor het bereiken van de doelstelling waarbij kwantitatief de keuze van een uitvoeringsmethode kan worden ondersteund, dienen objectief meetbare gunningscriteria te worden geformuleerd. Het objectiveren van de gunningscriteria gebeurt in stap 1 van de doelstelling. Hierin zijn gunningscriteria geformuleerd die als kenmerk hebben dat de gevraagde kwaliteit van een uitvoeringsmethode direct langs een meetlat is te kwantificeren en beoordelen. Door de objectieve gunningscriteria wordt de vraagstelling en beoordeling van een aanbesteding concreet ingevuld. Hiermee kan een aannemer objectief verantwoorden waarom voor een bepaalde uitvoeringsmethode wordt gekozen.

Om de doelstelling te bereiken zijn in het afstudeerproject ontwerp eisen en wensen gesteld. Deze ontwerp eisen en wensen worden weergegeven in het programma van eisen in de volgende paragraaf.

1.5 Programma van eisen

Voor het ontwerpen van het keuze ondersteunend model zijn een aantal eisen aan het ontwerp opgesteld. Deze zijn geformuleerd met behulp van een zogenoemd Programma van Eisen, dat is weergegeven in tabel 5. Met behulp van het programma van Eisen zijn vooraf randvoorwaarden aan het ontwerp gedefinieerd. Het ontwerp dient minimaal aan de gestelde eisen te voldoen. Het model dat wordt ontworpen in dit afstudeerrapport dient de keuze van een uitvoeringsmethode voor een EMVI aanbesteding objectief te ondersteunen, zodanig dat de keuze kan worden verantwoord. Deze verantwoording maakt de keuze van een uitvoeringsmethode inzichtelijk voor een aannemer, waardoor de keuze van het tenderontwerp bij de aanbesteding kan verwoord in de aanbestedingsdocumenten van een EMVI aanbesteding.

23

Het model ondersteunt dus een aannemer in het kiezen van de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is bij een EMVI aanbesteding. Door verschillende uitvoeringsmethoden onderling te vergelijken op basis van objectieve gunningscriteria wordt er aandacht besteed aan de uitvoeringsmethoden, en daardoor aan eventuele optimalisaties van het ontwerp. Deze overwegingen zijn alleen nuttig bij EMVI aanbestedingen waarbij optimalisaties gewenst/ gevraagd worden. Bij aanbestedingen op basis van laagste prijs ligt de uitvoeringsmethode vast en is hierbij geen concurrentie voordeel te behalen. Het model dient te worden gebruikt om in de begin fase van een aanbesteding te bepalen of een andere uitvoeringsmethode van het ontwerp economisch voordeliger is voor een EMVI aanbesteding. Aan de hand van kwantitatieve resultaten worden de relatieve verschillen van de bepaald. Hiermee kan worden aangetoond waarom de ene uitvoeringsmethode economisch voordeliger is dan een andere uitvoeringsmethode. De werking van het model wordt bereikt met de berekening van een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden volgens de twee meest voorkomende vergelijkingsmethodieken. Om het model in praktijk te gebruiken dient het model verder te worden uitgebreid met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden.

Tabel 5; Programma van Eisen van het keuze ondersteunend model die de keuze voor een uitvoeringsmethode

kwantitatief weergeeft op basis van een EMVI score.

# Eis Wens

1 X

Het keuze ondersteunend model berekend een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden aan de hand van een weging van kwantitatieve gunningscriteria, project hoeveelheden van uitvoeringsmethoden en een EMVI score van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium, waarmee de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode de best scorende uitvoeringsmethode is.

2 XHet keuze ondersteunend model berekend een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden volgens zowel de relatieve punten methode als de gunnen op waarde methode.

3 XHet keuze ondersteunend model biedt de mogelijkheid om gunningscriteria en uitvoeringsmethoden toe te voegen.

4 XHet keuze ondersteunend model biedt de mogelijkheid om kenmerken van uitvoeringsmethoden per gunningscriterium aan te passen aan de omstandigheden van een aanbesteding.

De doelstelling eist dat het ondersteunend model de keuze van een uitvoeringsmethode kwantitatief ondersteund en objectiveert. Deze eis wordt beschreven in eis 1 van het programma van eisen. Uit de literatuur is gebleken dat hoofdzakelijk twee vergelijkingsmethodieken worden toegepast, namelijk de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode. Eis 2 van het programma van eisen zorgt ervoor dat het ondersteunend model beide vergelijkingsmethodieken ondersteund. Eisen 3 en 4 zijn opgesteld om het keuze ondersteunend model in de toekomst verder uit te breiden met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden. De wetgeving schrijft niet het aantal en soort gunningscriteria voor. Vandaar dat het van belang is dat de gunningscriteria kunnen worden toegevoegd aan het model. Het uitbreiden van de uitvoeringsmethoden biedt de mogelijkheid dat het model meer verschillende uitvoeringsmethoden met elkaar kan vergelijken. Daarnaast moeten de kenmerken van de uitvoeringsmethoden kunnen worden aangepast aan de omstandigheden van een aanbesteding.

24

Met behulp van deze eisen en wensen kan het keuze ondersteunend model worden ontworpen in dit afstudeerproject. In de volgende paragraaf wordt uitgelegd hoe het ontwerp van het keuze ondersteunend model wordt beschreven in dit afstudeerrapport.

1.6 Leeswijzer

De schematische weergave van de doelstelling is de leidraad van dit afstudeerrapport. In figuur 8 wordt de schematisch de doelstelling weergegeven met de hoofdstukindeling van dit afstudeerrapport.

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 4Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6

Figuur 8; Schematische weergaven van de leeswijzer van dit afstudeerrapport verbonden met de doelstelling.

Hiernavolgend wordt kort toegelicht wat in de hoofdstukken van het afstudeerrapport beschreven is.

Hoofdstuk 2In hoofdstuk 2 worden objectieve gunningscriteria geformuleerd voor dit afstudeerrapport. Objectieve gunningscriteria zijn in dit geval gunningscriteria die kwantitatief meetbaar zijn. Deze gunningscriteria komen voort uit een literatuur studie en een case studie, die samen leiden tot 27 kwantitatieve gunningscriteria.

Hoofdstuk 3In hoofdstuk 3 worden uitvoeringsmethoden die door Aannemersbedrijf Jongen BV worden uitgevoerd beschreven. Voor deze uitvoeringsmethoden worden in dit afstudeerrapport de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode berekend. De uitvoeringsmethoden hebben in dit afstudeerrapport betrekking tot de draagconstructie van een nieuwbouw project.

Hoofdstuk 4In hoofdstuk 4 wordt een verbinding gelegd tussen de gunningscriteria uit hoofdstuk 2 en de uitvoeringsmethoden uit hoofdstuk 3. Deze verbinding zijn de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. De kenmerken van de uitvoeringsmethoden worden verkregen uit een literatuurstudie.

25

Hoofdstuk 5In hoofdstuk 5 worden de EMVI scores bepaald van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Deze EMVI score wordt bepaald met behulp van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden uit hoofdstuk 4. De kenmerken hebben verschillende meetschalen in verschillende eenheden. In hoofdstuk 5 worden deze meetschalen vertaald in één meetschaal voor dit afstudeerproject, namelijk de EMVI score.

Hoofdstuk 6In hoofdstuk 6 wordt de vergelijkingsmethodieken beschreven voor de EMVI score om een Totale EMVI score te berekenen. Met de vergelijkingsmethodieken kan de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode worden berekend op basis van een weging van de gunningscriteria, project hoeveelheden en de EMVI score van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium uit hoofdstuk 5. Het resultaat van deze vergelijkingsmethodieken is cijfer van een kwantitatieve berekening dat aantoont welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordelige is.

In hoofdstuk 2 tot en met 6 worden de stappen beschreven om tot een berekening van de Totale EMVI score te komen. De navolgende hoofdstukken beschrijven het keuze ondersteunend model zelf en hoe hieraan gunningscriteria en uitvoeringsmethoden kunnen worden toegevoegd. Tot slot wordt een conclusie gegeven over de verkregen resultaten en een reflectie over het afstudeerrapport.

Hoofdstuk 7In hoofdstuk 7 wordt het keuze ondersteund model beschreven. Hierin worden de proces stappen van het model uitgewerkt en hoe de resultaten dienen geïnterpreteerd te worden. Deze beschrijving vindt plaats aan de hand van een case studie.

Hoofdstuk 8In hoofdstuk 8 wordt beschreven hoe in het keuze ondersteunend model gunningscriteria kunnen worden toegevoegd. Naast gunningscriteria wordt in dit hoofdstuk een beschrijving gegeven hoe het keuze ondersteund model kan worden uitgebreid met uitvoeringsmethoden.

Hoofdstuk 9In hoofdstuk 9 wordt een evaluatie van het keuze ondersteunend model beschreven. Hierin wordt aangegeven waar het keuze ondersteunend model aan voldoet en waar het model te kort in komt. In de evaluatie zijn aanbevelingen beschreven.

Hoofdstuk 10Tot slot wordt in hoofdstuk 10 een reflectie op het afstudeerproces van de student beschreven. Hierbij wordt kritisch gekeken naar het handelen van de student om tot dit afstudeerrapport te komen.

26

2 Objectiveren gunningscriteria

In dit hoofdstuk worden kwantitatieve gunningscriteria geformuleerd. In figuur 9 wordt met het grijze vakje aangegeven welke stap van de doelstelling wordt behandeld in dit hoofdstuk. In de eerste paragraaf wordt achtergrond informatie over gunningscriteria gegeven. In de tweede paragraaf wordt beschreven hoe de kwantitatieve gunningscriteria worden geobjectiveerd en geformuleerd, waarna de kwantitatieve gunningscriteria in de derde paragraaf worden weergegeven. Tot slot wordt in paragraaf 2.4 aangegeven hoe een aannemer om kan gaan met de kwantitatieve gunningscriteria.

Figuur 9; Schematische weergave van hoofdstuk 2 van het afstudeerrapport in vergelijking met de doelstelling.

2.1 Inleiding in gunningscriteria

In hoofdstuk 1 is er een verschil aangegeven tussen selectiecriteria en gunninginscriteria. Selectiecriteria worden gebruikt om het aantal tot de inschrijving uit te nodigen gegadigden te beperken tot een bepaald maximum. Selectiecriteria hebben betrekking tot de inschrijver. Gunningscriteria gaan specifiek over de opdracht van de inschrijving. In het vervolg van het rapport wordt alleen ingegaan op gunningscriteria, deze hebben betrekking op uitvoeringsmethoden.

Rijkswaterstaat maakt een onderscheid tussen gunningscriteria, namelijk prestatie-, kwaliteits- en prijscriteria:• Prestatiecriteria: Deze criteria hebben als kenmerk dat de beschreven kwaliteit in de aanbieding

direct langs een meetlat is te kwantificeren.• Kwaliteitscriteria: Deze criteria hebben als kenmerk dat de beschreven kwaliteit in een aanbieding

niet langs een meetlat kan worden gekwantificeerd. Daarbij moet eerst een beoordeling van de aanbieding voor betreffend criterium plaatsvinden op basis van meningsvorming vanuit vakmanschap.

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

2

1

34 5

27

Figuur 10; Procentueel de gemiddelde weging van kwaliteit en economie gunningscriteria voor het jaar 2012 en 2013

volgens het EIB [EIB, 2013].

Uit onderzoek van PSI bouw blijkt dat opdrachtgevers relatief onbekend zijn met welke gunningscriteria zij willen vragen tijdens een EMVI aanbesteding [A. Jansen, 2007].Het EIB heeft onderzoek gedaan naar welke kwaliteit gunningscriteria worden gevraagd bij EMVI aanbestedingen. De conclusies van dit onderzoek zijn weergegeven in figuur 10.Volgens het EIB zijn veel gebruikte criteria die betrekking hebben op duurzaamheid van het proces (72% van de aanbestedingen) en op beschikbaarheid (60%). Duurzaamheidseisen hebben meestal betrekking op de CO2-prestatie of de CO2-abitie van de opdrachtnemer. Het EIB concludeert ook dat levensduurkosten en productduurzaamheid zelden als gunningscriterium wordt toegepast [EIB, 2013].

42%

58%

2012

Kwaliteit Economie

27%

73%

2013

Kwaliteit Economie

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

2012 2013

• Prijscriteria: Deze criteria hebben als kenmerk dat ze geen kwaliteitsaspect in zich hebben maar alleen puur een prijselement [Crucq, 2011].

Zoals bekend uit de inleiding blijkt dat de wetgeving niet het aantal en soort gunningscriteria voorschrijft aan de aanbesteders. Volgens het EIB is er een groot aantal gunningscriteria, waarbij iedere opdrachtgever zijn eigen systeem hanteert [EIB, 2013]. Het EIB geeft ook aan dat de weging van kwaliteit in 2013 is afgenomen ten opzichte van 2012. De weging van de gunningscriteria met betrekking tot kwaliteit (groepen proceskwaliteit en productkwaliteit) is in 2013 met 15% afgenomen tot een gemiddelde van 27%. De weging van de groep economie is daarbij toegenomen tot een gemiddelde van 73% . Opmerkelijk is dat opdrachtgevers die ervaring hebben met EMVI aanbestedingen de weging van gunningscriteria met betrekking tot kwaliteit hebben verlaagd [EIB, 2013].De gemiddelde weging van de gunningscriteria verdeeld in kwaliteit en economie volgens het EIB wordt schematisch weergegeven in figuur 10.

28

Figuur 10; Procentueel aangegeven in hoeveel aanbestedingen de gunningscriteria met betrekking tot kwaliteit worden

gevraagd in het jaar 2012 en 2013 volgens het EIB [EIB, 2013].

In de literatuur wordt verwezen naar gunningscriteria als beschikbaarheid en duurzaamheid. Maar volgens de indeling uit tabel 2 (pagina 4) zijn dit waardeaspecten. Specifiek geformuleerde gunningscriteria, in de vorm van een vraagstelling zijn niet gevonden in de literatuur.In de aanbestedingsleidraad van Zorgcentrum ‘t Brook zijn specifieke gunningscriteria geformuleerd voor de opdracht. Deze gunningscriteria worden weergegeven in tabel 6.

Tabel 6; Gunningscriteria die worden gevraagd bij de EMVI aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal

per aanbestedingsdocument [Cicero, 2013].

Aanbestedingsdocument risico analyse plan (RAP)• Mate waarin risico’s adequaat worden geïdentificeerd.• Mate waarin risico’s adequaat worden geprioriteerd.• Mate waarin overtuigende en adequate remedies worden voorgesteld.• Mate waarin de aannemer uitlegt hoe hij risico’s denkt te minimaliseren• Mate waarin het RAP getuigt van inzicht en doorzicht in het werk.Aanbestedingsdocument oplossingen• De mate waarin ’t Brook na uitbreiding en renovatie wonen/verblijven van cliënten faciliteert.• De mate waarin ’t Brook na uitbreiding en renovatie het werken van Cicero medewerkers

faciliteert.• De mate waarin kansen die de locatie biedt goed benut zijn voor wat betreft de aanleg en

inrichting van het buitenterrein.• De mate waarin de geboden oplossingsruimte door de aannemer is benut om waarde toe te

voegen aan het plan.• De mate waarin de uitgewerkte oplossing rekening houdt met de specifieke doelgroep.• De mate waarin bouwkundige oplossingen voldoen aan hetgeen in de outputspecificaties is

verwoord.

42%

58%

2012

Kwaliteit Economie

27%

73%

2013

Kwaliteit Economie

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

2012 2013

29

• De mate waarin de installatietechnische oplossingen voldoen aan hetgeen in het ambitiedocument en de outputspecificaties is verwoord.

• De mate waarin ruimtelijke/vormgevingstechnische oplossingen voldoen aan hetgeen in het ambitiedocument en de outputspecificaties is verwoord.

• De mate waarin de keuzes m.b.t. afwerking voldoen aan hetgeen in het ambitiedocument en de outputspecificaties is verwoord.

• De wijze waarop de onderhoudswerkzaamheden worden gepland, georganiseerd en worden gecommuniceerd opdat de bedrijfsvoering zo weinig mogelijk hinder en/of last ervaart en onderbrekingen enkel planmatig voorkomen, onderbouwd met een meerjarenbegroting waarin de vervangingsinvesteringen zijn opgenomen.

Aanbestedingsdocument plan van aanpak/ planning• De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning informatief is. • De mate waarin de uitgewerkte planning zinvolle milestones en faseringen bevat. • De mate waarin de aanpak/planning realistisch lijkt te zijn. • De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning ‘dekkend’ is met RAP en uitgewerkte

oplossingen.• De mate waarin de gekozen aanpak/uitvoeringswijze consistent is doorvertaald naar de planning.• De mate waarin uit de uitgewerkte aanpak/planning vertrouwen spreekt dat de aannemer dit

project ‘in de vingers heeft’.• De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning zich verhoudt tot het aangegeven

planningskader.• De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning de continuïteit van vitale functies waarborgt

zodat zorgprocessen in ’t Brook tijdens de ingreep verantwoord door kunnen gaan.• De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning rekening houdt met het beperken van overlast

en hinder.• De mate waarin de uitgewerkte aanpak/planning voorziet in tijdelijke oplossingen/maatregelen

die overlast beperken en wellicht compenseren.

De gunningscriteria uit de case studie zijn niet kwantitatief meetbaar. Dit zijn volgens Rijkswaterstaat allen kwaliteitscriteria. Deze gunningscriteria zijn niet geschikt voor het bepalen van een kwantitatieve EMVI score op basis van kenmerken van een uitvoeringsmethode. Ook in de literatuur zijn geen gunningscriteria gevonden die geschikt zijn voor het bepalen van een EMVI score. In de volgende paragraaf worden daarom gunningscriteria opgesteld die bruikbaar zijn om een EMVI score te bepalen.

30

2.2 Kwantitatieve gunningscriteria

In de literatuur zijn geen kwantitatieve gunningscriteria gevonden, die zijn geformuleerd als prijs en prestatie criteria. In de bestudeerde case studie staan geen meetbare gunningscriteria, deze zijn geformuleerd als kwaliteitscriteria. In deze paragraaf worden kwantitatieve gunningscriteria opgesteld, die bruikbaar zijn voor het bereiken van de doelstelling. Eerst worden gunningscriteria geformuleerd op basis van een literatuur studie. Ten tweede worden kwantitatieve gunningscriteria geformuleerd op basis van een case studie. Tot slot worden deze gunningscriteria geclusterd tot een lijst met kwantitatieve gunningscriteria waarmee een EMVI score kan worden bepaald.

2.2.1 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van literatuurstudie

In de inleiding is een indeling gegeven van gunningscriteria naar groepen en waardeaspecten. De waardeaspecten zijn in de literatuur verder gespecificeerd tot aspecten waarmee gunningscriteria kunnen worden opgesteld. De waardeaspecten die verder zijn gespecificeerd zijn:• Functionaliteit • Risico management en -verdeling• Flexibiliteit • Kwaliteitsborging• Duurzaamheid • Omgeving, overlast en communicatie• Esthetica & belevingswaarde • Aanschafprijs• Beschikbaarheid • Levensduurkosten• Tijd

De waardeaspecten aanschafprijs, tijd en functionaliteit worden verder gespecificeerd in tabel 7.Voor de aspecten die in de literatuur zijn gevonden is bepaald of deze bruikbaar zijn voor het afstudeerproject. Aspecten die bruikbaar waren dienden een meetbaar criterium te bevatten. Daarnaast moesten de aspecten gebruikt kunnen worden voor meerdere aanbestedingen. Dus waardeaspecten voor specifieke aanbestedingen met betrekking tot een bepaalde doelgroep of een bepaald type ontwerp zijn niet geschikt. Tevens moeten de aspecten betrekking hebben op de opdracht zelf, dus gunningscriteria. Aspecten die betrekking hadden op de inschrijver, selectiecriteria, zijn niet bruikbaar voor dit afstudeerproject.Voor de bruikbare aspecten zijn kwantitatieve gunningscriteria opgesteld. Samen vormen deze gunningscriteria een lijst met kwantitatieve gunningscriteria die zijn opgesteld op basis van een literatuurstudie. In de volgende paragraaf worden kwantitatieve gunningscriteria opgesteld op basis van een case studie.De overige te waarderen aspecten met bruikbaarheid en kwantitatieve gunningscriteria volgens een literatuurstudie zijn te vinden in bijlage 2.

31

Tabel 7; Opstellen van kwantitatieve gunningscriteria uit bruikbare te waarderen aspecten uit de literatuur.

Te waarderen aspecten[A. Jansen, 2007]

Bruikbaar-heid

Kwantitatieve gunningscriteria(Door de student opgesteld)

AanschafprijsMateriaalkosten 1 Hoeveel bedragen de materiaalkosten?Arbeidskosten 1 Hoeveel bedragen de arbeidskosten?Materieelkosten 1 Hoeveel bedragen de meterieelkosten?Onderaannemingkosten 1 Hoeveel bedragen de onderaannemingkosten?Bouwplaatskosten 1 Hoeveel bedraagt de bouwplaatskosten?Bedrijfskosten 1 Hoeveel bedraagt de bedrijfskosten?Winst en risico 1 Hoeveel is de winst en risico?TijdSnelheid bouw en voorbereiding proces

1 Hoe lang duurt de activiteit? Hoe lang is de voorbereidingstijd?

Leverbetrouwbaarheid 1 Hoe groot is de kans dat de levering op tijd is?Flexibiliteit (versnellen en temporiseren)

1 Kan de snelheid worden aangepast?

Aantal proces fasen 0Kwaliteit van planningen en proceskwaliteit

0

Gebruikte software 0Referenties 0Klanttevredenheid 0Vergunning management 0FunctionaliteitAantal voertuigen 1 Hoeveel bedden passen minimaal naast elkaar in de

verkeersruimten?I/C-verhouding 1 Wat is de intensiteit/capaciteit verhouding?aantal bedden 1 Hoeveel bedden kunnen worden opgenomen in het

ontwerp?verhuurbaar oppervlak 1 Hoeveel oppervlak kan worden verhuurd aan derden?interne logistiek 1 Wat is de gemiddelde loopafstand?casebeschrijving 0verhouding netto/bruto vloeroppervlak

1 Wat is de verouding netto/bruto vloeroppervlak?

garanties op prestatie 1 Hoe lang geld de garantie op de prestatie van het object?Thermisch 1 Wat is de kans dat de binnentemperatuur afwijkt van de

gewenstetemperatuur?licht 1 Wat is de verhouding direct/kunstmatig licht?luchtkwaliteit 1 Hoeveel lucht wordt er ververst, zonder dat de

luchtsnelheid hogerwordt dan x m/s in de ruimte?akoestiek 1 Wat is de nagalmtijd van het object?specifieke innovaties, 0

Legenda:

1: bruikbaar voor afstudeerproject

0: niet bruikbaar voor afstudeerproject

32

2.2.2 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van een case studie

Naast de literatuur is er ook een case studie verricht naar kwantitatieve gunningscriteria. De case die hierbij is geanalyseerd is de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal. In tabel 6 zijn de gunningscriteria van deze aanbesteding weergegeven. Deze gunningscriteria zijn niet kwantitatief meetbaar en boden geen bruikbare gunningscriteria voor dit afstudeerproject.Bij de aanbestedingsleidraad van de case studie was een ambitiedocument toegevoegd. Hierin stonden de doelstellingen, eisen en wensen van de opdrachtgever met de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal. Dit ambitiedocument is geanalyseerd naar te waarderen aspecten. In het ambitiedocument staat bijvoorbeeld beschreven:

Het gehele complex dient goed toegankelijk te zijn voor de doelgroep, medewerkers, hulpverleners, leveranciers en bezoekers op een wijze die past bij het beoogde gebruik.

Toegankelijkheid is in dit geval bestempeld als een te waarderen aspect. Aan dit waardeaspect is in dit onderzoek een interpretatie gegeven, bestaande uit:• Minder valide kunnen het gebouw betreden door een laagdrempeligheid• De afstand van het vervoersmiddel van medewerkers tot de personeelsingang is minimaal• Hulpverleners (Taxi’s en ambulances kunnen tot vlak bij de ingang komen• Leveranciers wacht/parkeerplaats tot de logistieke ingang dient minimaal te zijn• De afstand van de entree is voor bezoekers zowel met de auto als met het openbaar vervoer

minimaal

Op basis van deze te waarderen aspecten en interpretaties zijn kwantitatieve gunningscriteria opgesteld. De geformuleerde kwantitatieve gunningscriteria zijn opnieuw geanalyseerd op bruikbaarheid voor dit afstudeerproject met dezelfde eisen die werden gesteld bij de gunningscriteria uit de literatuurstudie. Dus de gunningscriteria moeten voor meerdere aanbestedingen bruikbaar zijn, en de gunningscriteria moet betrekking hebben op de opdracht en niet op de inschrijver en de gunningscriteria dienen meetbaar te zijn. In tabel 8 worden de te waarderen aspecten, kwantitatieve gunningscriteria en bruikbaarheid voor het onderzoek voortkomend uit de case studie weergegeven voor de waardeaspecten aanschafprijs, tijd en functionaliteit. De analyse van het ambitiedocument van zorgcentrum ‘t Brook is te vinden in bijlage 3. De overige te waarderen aspecten uit de case studie met de kwantitatieve gunningscriteria en bruikbaarheid voor het afstudeerproject is te vinden in bijlage 4.In de volgende paragraaf worden de bruikbare kwantitatieve gunningscriteria uit de literatuurstudie geclusterd met de bruikbare kwantitatieve gunningscriteria uit de case studie.

33

Tabel 8; Opstellen van kwantitatieve gunningscriteria uit bruikbare te waarderen aspecten uit de case studie.

Te waarderen aspecten uit ambitidocument[Cicero, 2013]

Kwantitatieve gunningscriteria (Door de student opgesteld)

Bruikbaar-heid

AanschafprijsStichtingskosten De stichtingskosten mogen maximaal 7.000.000,- euro

bedragen1

Stichtingskosten Hoeveel bedraagt de aanschafprijs? 1Onderhoud Wat zijn de kosten voor het slopen en herstellen van de

installaties?1

Indeelbaarheid Wat zijn de kosten om de constructie verticaal uit te breiden?

1

Indeelbaarheid Wat zijn de kosten om de constructie horizontaal uit te breiden?

1

Indeelbaarheid Wat zijn de kosten om de installatie verticaal uit te breiden?

1

Indeelbaarheid Wat zijn de kosten om de installatie horizontaal uit te breiden?

1

TijdPlan van aanpak Hoe lang duren de werkzaamheden? 1Plan van aanpak Hoe lang duurt de verbouwing? 1Planning Wanneer start de uitvoeringsfase? 1Planning Wanneer start de PG afdeling? 1Planning Wanneer wordt de PG afdeling opgeleverd? 1Planning Hoeveel kalenderweken duurt de PG afdeling? 1Onderhoud Hoe lang duren de onderhoudsmomenten? 1FunctionaliteitFunctionele opzet Hoeveel m2 wordt er aangebouwd? 1Functionele opzet Hoeveel m2 vrij vloer oppervlakte is er in de aanbouw? 1Functionele opzet Uit hoeveel m2 bestaat de bestaande bouw? 1Zorgfuncties en aantallen Hoeveel bedden kunnen worden opgenomen in het

ontwerp?1

Functionele opzet Hoeveel m2 is netto bruikbaar vloeroppervlak? 1Zorgfuncties en aantallen Wat is de oppervlakte van verschillde ruimtes? 1Loopafstand Wat is de langst mogelijke loopafstand binnen het

gebouw? 1

Loopafstand Wat is de gemiddelde loopafstand van de receptie tot kamer binnen het gebouw?

1

Loopafstand Wat is de langst mogelijke afstand tot verticaal transport binnen het gebouw?

1

Indeling en inrichting Kan een ruimte worden verwarmd, cq gekoeld? 1Toegankelijkheid Zijn alle hoofdverkeersruimten minimaal 2,00m breed? 1Toegankelijkheid Wat is de draaicirkel binnen de ruimte? 1

Legenda:

1: bruikbaar voor afstudeerproject

0: niet bruikbaar voor afstudeerproject

34

2.2.3 Kwantitatieve gunningscriteria op basis van literatuur studie en case studie

In de voorgaande twee paragrafen zijn twee lijsten met bruikbare gunningscriteria opgesteld. De eerste lijst op basis van een literatuurstudie en de tweede lijst op basis van een case studie. Om te voorkomen dat vragen onnodig dubbel worden gesteld zijn de twee lijsten geclusterd.Eerst zijn beide lijsten gunningscriteria naast elkaar gehouden per waardeaspect. Per waardeaspect is bepaald welke gunningscriteria definitief worden gebruikt voor dit afstudeerproject. De definitieve gunningscriteria waren gunningscriteria die gebruikt konden worden voor meerdere aanbestedingen, dus de algemenere gunningscriteria.In tabel 9 worden de clustering van gunningscriteria van aanschafprijs, tijd en functionaliteit weergegeven. Hierin zijn de opgestelde gunningscriteria uit de literatuurstudie en de case studie weergegeven. In de laatste kolom zijn de gunningscriteria die worden gebruikt voor dit afstudeerproject weergegeven. In bijlage 5 zijn voor de overige waardeaspecten de clustering van de gunningscriteria beschreven.

Tabel 9; Clustering van de gunningscriteria van de waardeaspecten aanschafprijs, tijd en functionaliteit.

Literatuur studie Case studie Definitieve gunningscriteria

AanschafprijsHoeveel bedragen de materiaalkosten?

De stichtingskosten mogen maximaal 7.000.000,- euro bedragen

Hoeveel bedraagt de kostprijs?

Hoeveel bedragen de arbeidskosten?

Hoeveel bedraagt de aanschafprijs?

Hoeveel bedraagt het materiaal?

Hoeveel bedragen de meterieelkosten?

Wat zijn de kosten voor het slopen en herstellen van de installaties?

Hoeveel bedragen de arbeidskosten?

Hoeveel bedragen de onderaannemingkosten?

Wat zijn de kosten om de constructie verticaal uit te breiden?

Hoeveel bedragen de materieelkosten?

Hoeveel bedraagt de bouwplaatskosten?

Wat zijn de kosten om de constructie horizontaal uit te breiden?

Hoeveel bedragen de onderaannemingkosten?

Hoeveel bedraagt de bedrijfskosten?

Wat zijn de kosten om de installatie verticaal uit te breiden?

Hoeveel is de winst en risico? Wat zijn de kosten om de installatie horizontaal uit te breiden?

TijdHoe lang duurt de activiteit? Hoe lang is de voorbereidingstijd?

Hoe lang duren de werkzaamheden?

Hoe lang is de productietijd?

35

Hoe groot is de kans dat de levering op tijd is?

Hoe lang duurt de verbouwing? Hoe lang is de bewerkingstijd? (mu)

Kan de snelheid worden aangepast?

Wanneer start de uitvoeringsfase?

Hoe lang is de intervaltijd? (Dagen)

Hoe lang duurt de activiteit? Hoe lang is de voorbereidingstijd?

Wanneer start de PG afdeling? Wat is de levertijd? (weken)

Hoe groot is de kans dat de levering op tijd is?

Wanneer wordt de PG afdeling opgeleverd?

Kan de snelheid worden aangepast?

Kan de snelheid worden aangepast?

Hoeveel kalenderweken duurt de PG afdeling?Hoe lang duren de onderhoudsmomenten?

FunctionaliteitHoeveel bedden passen minimaal naast elkaar in deverkeersruimten?

Hoeveel m2 wordt er aangebouwd?

Wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?

Wat is de intensiteit/capaciteit verhouding?

Hoeveel m2 vrij vloer oppervlakte is er in de aanbouw?

Wat is de verhouding netto/bruto vloerhoogte?

Hoeveel bedden kunnen worden opgenomen in het ontwerp?

Uit hoeveel m2 bestaat de bestaande bouw?

Hoeveel % van de installaties (inclusief kabels) zijn bereikbaar?

Hoeveel oppervlak kan worden verhuurd aan derden?

Hoeveel bedden kunnen worden opgenomen in het ontwerp?

Wat is de geluidsreductie van het object? (dB)

Wat is de gemiddelde loopafstand?

Hoeveel m2 is netto bruikbaar vloeroppervlak?

Wat is de verhouding direct licht?

Wat is de verouding netto/bruto vloeroppervlak?

Wat is de oppervlakte van verschillde ruimtes?

Hoe lang geld de garantie op de prestatie van het object?

Hoe lang geld de garantie op de prestatie van het object?

Wat is de langst mogelijke loopafstand binnen het gebouw?

Wat is de kans dat de binnentemperatuur afwijkt van de gewenstetemperatuur?

Wat is de gemiddelde loopafstand van de receptie tot kamer binnen het gebouw?

Wat is de verhouding direct/kunstmatig licht?

Wat is de langst mogelijke afstand tot verticaal transport binnen het gebouw?

Hoeveel lucht wordt er ververst, zonder dat de luchtsnelheid hogerwordt dan x m/s in de ruimte?

Kan een ruimte worden verwarmd, cq gekoeld?

Wat is de nagalmtijd van het object?

Zijn alle hoofdverkeersruimten minimaal 2,00m breed?

36

2.3 Lijst met kwantitatieve gunningscriteria die worden gehanteerd in het afstudeerproject

In de voorgaande paragraaf zijn definitieve kwantitatieve gunningscriteria voor dit afstudeerproject geselecteerd. Er dient een kanttekening te worden gezet bij deze gunningscriteria. De lijst die is geformuleerd is namelijk niet limitatief. Zoals reeds is beschreven is een opdrachtgever vrij in het formuleren van het aantal en soort gunningscriteria. In tabel 10 zijn de definitieve gunningscriteria weergegeven voor dit afstudeerproject. De eerste kolom van de tabel bevat de groep waaronder de gunningscriteria vallen, dus economie, proceskwaliteit en productkwaliteit. In de tweede kolom worden de waardeaspecten weergegeven. Deze waardeaspecten zijn gebruikt voor het labelen van de gunningscriteria. In kolom 3 wordt een nummering toegevoegd voor overzichtelijkheid van de tabel, waarna tot slot in kolom 4 de kwantitatieve gunningscriteria voor dit afstudeerproject worden weergegeven.

Tabel 10; Lijst met kwantitatieve gunningscriteria voor dit afstudeerproject geordend op waardeaspecten en groepen.

Groep Waardeaspect # Kwantitatieve gunningscriteriaEconomie Aanschafprijs 1 Hoeveel bedraagt de kostprijs? (euro)

1a Hoeveel bedraagt het materiaal?1b Hoeveel bedragen de arbeidskosten?1c Hoeveel bedragen de materieelkosten?1d Hoeveel bedragen de onderaannemingkosten?

Levensduurkosten 2 Hoeveel bedragen de levensduurkosten voor 10 jaren? (euro)2a Hoeveel bedragen de vaste kosten voor 10 jaren?2b Hoeveel bedragen de energiekosten voor 10 jaren?2c Hoeveel bedragen de onderhoudskosten voor 10 jaren?2d Hoeveel bedragen de administratieve beheerskosten

voor 10 jaren?2e Hoeveel bedragen de specifieke bedrijfskosten voor 10

jaren?Proces kwaliteit

Tijd 3 Hoe lang is de productietijd? (dagen)3a Hoe lang is de bewerkingstijd? (mu)3b Hoe lang is de intervaltijd? (Dagen)

4 Wat is de levertijd? (weken)5 Kan de snelheid worden aangepast?

Risicomanagement 6 Kunnen/moeten installaties worden aangepast?7 Hoe groot is de kans van verstoring van de werkprocessen

door weerverlet? (%)7a Is er verstoring door regen?7b Is er verstoring door vorst?7c Is er verstoring door wind?

Kwaliteitsborging 8 Welk kwaliteitsborgsysteem wordt gehanteerd?Omgeving, overlast, communicatie

9 Hoeveel decibel (db(A)) wordt er geproduceerd tijdens de uitvoering?

37

Proces kwaliteit

Omgeving, overlast, communicatie

10 Hoeveel (fijn)stof wordt er geproduceerd tijdens de uitvoering? (mg/m3)

11 Tot wanneer heeft de opdrachtgever inspraak in de uitvoering?

Product kwaliteit

Functionaliteit 12 Wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?12a Hoeveel is de Bruto opp? (m2)12b Hoeveel kolommen zijn er? (n)12c Hoeveel strekkende meter wand is er? (m1)

13 Wat is de verhouding netto/bruto vloerhoogte?13a Hoeveel bedraagt de bruto hoogte?13b Hoeveel bedraagt de constructie hoogte?

14 Zijn de installatiekabels bereikbaar?15 Wat is de geluidsreductie van het object? (dB)16 Tot hoe ver in een ruimte komt direct licht? (m)

16a Hoeveel bedraagt de gevel boven het raam?17 Hoe lang geld er garantie op de prestatie van het object?

Product kwaliteit

Flexibiliteit 18 Is het object te verplaatsen, te vervangen, te verwijderen en toe te voegen?

19 Wat is het klant order ontkoppelpunt van het object?20 Hoe groot is de indelingsvrijheid van een ruimte door het

object per eenheid? (%)21 Is er compimentering mogelijk?

Duurzaamheid 22 Om de hoeveel jaren zijn er onderhoudsmomenten nodig per object?

23 Hoe lang na oplevering wordt er gegarandeerd dat het object aan de prestaties voldoet?

Milieu 24 Hoeveel vrachten zijn er benodigd?24a Wat is de productie hoeveelheid?

25 Welk type vervoer wordt er gebruikt?26 Gewicht bouwafval totaal in kN?

26a m3 schoon puin?26b massa in kg/m3 schoon puin?26c m3 bouwhout?26d Gewicht bouwhout in kN?26e m3 papier en kranten?26f Gewicht verpakkingsfolie in kN?26g m3 kunststoffen?26h Gewicht kunststoffen in kN?26i m3 rest bouwafval?26j Gewicht rest bouwafval in kN?26k m3 bouwafval totaal?

38

2.4 Aanbestedingsstrategie op basis van de kwantitatieve gunningscriteria

Aannemersbedrijf Jongen BV kan op basis van de gunningscriteria uit de voorgaande paragraaf een geschikte aanbestedingsstrategie kiezen. Deze strategie kan uit twee opties bestaan:• Optimaliseren van de bestaande uitvoeringsmethoden van het ontwerp om efficiëntie voordeel ten

opzichte van de concurrerende aannemers te verkrijgen• Optimaliseren van het ontwerp door een andere uitvoeringsmethode te kiezen om concurrentie

voordeel ten opzichte van de concurrerende aannemers te verkrijgen.

Aannemersbedrijf Jongen BV is gewend om een bestaande uitvoeringsmethode te optimaliseren. Bij aanbestedingen op basis van laagste prijs wordt op deze manier efficiëntie voordeel bij de aanbestedingen verworven, waardoor een aanbesteding kan worden gewonnen. Het optimaliseren van het ontwerp, en dus het toevoegen van waarden, bij een EMVI aanbesteding om zodoende concurrentie voordeel te verkrijgen is nog geen gewoonte bij Aannemersbedrijf Jongen BV. Dit blijkt uit de knelpuntenanalyse. Het keuze ondersteunend model uit de doelstelling van dit afstudeerrapport geldt bij het optimaliseren van het ontwerp en dient te ondersteunen tussen de keuze uit uitvoeringsmethoden voor een ontwerp om zo concurrentie voordeel te behalen.

39

3 Uitvoeringsmethoden

In dit hoofdstuk worden uitvoeringsmethoden bepaald voor dit afstudeerproject. In figuur 11 wordt met het grijze vakje aangegeven welke stap van de doelstelling wordt behandeld in dit hoofdstuk. In de eerste paragraaf wordt achtergrond informatie gegeven in uitvoeringsmethoden en welke productie hoofdproces centraal staat in dit afstudeerproject. In de tweede paragraaf worden de uitvoeringsmethoden bepaald voor dit afstudeerproject. Tot slot wordt in de derde paragraaf kort beschreven wat de relatie is tussen de uitvoeringsmethoden en de gunningscriteria.

Figuur 11; Schematische weergave van hoofdstuk 3 van het afstudeerrapport in vergelijking met de doelstelling.

3.1 Inleiding in uitvoeringsmethoden

Een ontwerp bestaat volgens Uitvoeringstechniek 2 uit vijf productie hoofdprocessen. Deze vijf productie hoofdprocessen zijn: onderbouw, bovenbouw, gevel, dak en inbouw [Vissers, 1996]. De vijf productie hoofdprocessen worden schematisch weergegeven in figuur 12.

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging2

1

34 5

Figuur 12; Schematische weergaven van de vijf productie hoofdprocessen volgens Uitvoeringstechniek 2 [Visser, 1996]

onderbouwbovenbouwgeveldakinbouw

40

• OnderbouwWordt gebruikt voor de dragende systemen en gedeelten van gebouwen of andere constructies die zicht ondergronds bevinden of in de lagere gedeelten van constructies.Onderbouw niet verwarren met funderingen: Gebruik ‘funderingen’ voor de specifieke delen van constructies, meestal ondergronds, die het gewicht overbrengen op de onderliggende aarde of rots. [Trust, 2013]• BovenbouwWordt gebruikt voor de bovenste delen van gebouwen of andere constructies, gesitueerd boven de fundering en meestal bovengronds. [Trust, 2013]• GevelVoor-, zij- of achterkanten van gebouwen of grote binnenplaatsen. [Trust, 2013]• DakWordt gebruikt voor de overdekkingen van de buitenkant van gebouwen of andere constructies, inclusief het dakwerk en het geraamte daarvan. [Trust, 2013]• InbouwOnder inbouw wordt onder andere afbouw, afwerkingen, installatievoorzieningen, vaste inrichting verstaan. [Vissers, 1996]

Tijdens het observeren van het proces en de knelpuntenanalyse is geconstateerd dat de draagconstructie reden was tot discussie in het aanbestedingsteam. De uitvoeringsmethode van de draagconstructie werd in de ontwerpfase van de aanbesteding verschillende keren (5 maal) aangepast. Onder de draagconstructie wordt de keuze voor type verdiepingsvloer, type vloeren op grondslag, type kolommen, type balken en type wanden bedoeld. Deze uitvoeringsmethoden vallen onder het productie hoofdproces bovenbouw. In Uitvoeringstechniek 2 [Vissers, 1996] wordt aangegeven dat bovenbouw als enig productie hoofdproces accenten in het uitvoeringsproces heeft met de vijf bouwmethoden; gietbouw, stapelbouw, montagebouw, assemblagebouw en schakelbouw. Deze accenten worden schematisch weergegeven in tabel 11.

Tabel 11; Accenten productie hoofdprocessen en bouwmethoden met uitvoeringsproces [Visser, 1996].BouwmethodenGietbouw Stapelbouw Montagebouw Assemblage bouw Schakelbouw

Skelet Onderbouw + 0 0 - -Bovenbouw + + + + +

Schil Gevel 0 + + + +Dak 0 0 + + +

Inbouw - 0 0 0 +Productie hoofdprocessen Accenten in het uitvoeringsproces

Legenda:

-: Nauwelijks of geen

0: Matig

+: Nadrukkelijk

In het afstudeerproject wordt het productie hoofdproces bovenbouw, specifiek de draagconstructie van een gebouw, gebruikt voor de keuze van een uitvoeringsmethode.

41

Volgens architectenweb is een draagconstructie een constructie met een dragende functie en is daarmee een verzamelnaam voor de dragende constructies die een open ruimte overspannen. Via dragende bouwdelen, zoals wanden en/of kolommen en vloeren, worden het gewicht en andere belastingen naar de fundering van het gebouw en daarmee naar de grond geleid [Kooten, 2013].

3.2 Uitvoeringsmethoden

Het bepalen van een EMVI score gebeurt op basis van uitvoeringsmethoden. Uit de voorgaande paragraaf blijkt dat in dit afstudeerproject uitvoeringsmethoden worden gehanteerd voor de draagconstructie van een gebouw. Een draagconstructie kan worden opgedeeld in verschillende bouwdelen, namelijk:• Vloeren• Wanden• Kolommen• Balken• Daken.

Voor deze bouwdelen zijn een aantal materialen en werkwijzen opgesteld, deze materialen en werkwijzen zijn te vinden in tabel 12.

Tabel 12; Oriënterende indeling van de bouwdelen voor de dragende constructie naar materiaal en werkwijzen.

Bouwdeel Materiaal WerkwijzenVloer Beton prefab In het werk gestort Staal prefabDak (schuin) Beton prefab In het werk gestort Hout Staal Wanden Beton prefab In het werk gestort Steen Kolommen Beton prefab In het werk gestort Staal prefabBalken Beton prefab In het werk gestort Staal prefab

Met de oriënterende indeling van tabel 13 is een brainstormsessie gehouden met een werkvoorbereider van Aannemersbedrijf Jongen BV. De doelstelling van de brainstormsessie was het formuleren van welke uitvoeringsmethoden door Aannemersbedrijf Jongen BV worden toegepast op de draagconstructie van een gebouw. Het eindresultaat van de brainstormsessie was een lijst met uitvoeringsmethoden.

42

De lijst met uitvoeringsmethoden is voorgelegd ter goedkeuring bij het hoofd werkvoorbereiding van Aannemersbedrijf Jongen BV. Deze heeft de definitieve lijst in samenspraak met de student bepaald en geaccordeerd. De lijst met uitvoeringsmethoden is te vinden in tabel 13. In de eerste kolom van tabel 13 worden de verschillende constructie onderdelen van de draagconstructie benoemd. Aan de hand van deze constructie onderdelen zijn uitvoeringsmethoden onderzocht. In de tweede kolom wordt het gehanteerde materiaal weergegeven dat wordt gebruikt bij de uitvoeringsmethode. Hierna is in de derde kolom een letter toegevoerd ter verduidelijking van de tabel, waarna in de vierde kolom de uitvoeringsmethoden worden opgesomd.

Tabel 13; Uitvoeringsmethoden van de draagconstructie die worden toegepast in het afstudeerproject.

Constructie onderdeel draagconstructie

Materiaal Ltr. Uitvoeringsmethode

Vloer op fundering Gietbeton a Op zand gestorte vloer (m2)Prefab beton b PS liggervloer (m2)

c Ribbenvloer (m2)d Kanaalplaatvloer (m2)

Wanden Steen e Kalkzandsteen met mortel (m2)f Kalkzandsteen met lijm (m2)g Betonblokken met mortel (m2)

Gietbeton h Gietbeton wanden (m2)Prefab beton i Prefab beton wanden (m2)

Kolommen Steen j Kalkzandsteen kolommen (stuk)Gietbeton k Gietbeton kolommen (stuk)Prefab beton l Prefab beton kolommen (stuk)Staal m Stalen kolommen (stuk)

Balken Gietbeton n Giet beton balken (m1)Prefab beton o Prefab beton balken (m1)Staal p Stalen balken (m1)

Verdiepingsvloeren Prefab beton q Breedplaatvloer (m2)r Kanaalplaatvloer (m2)

Dak Prefab beton s Breedplaatvloer (m2)t Kanaalplaatvloer (m2)

3.3 Relatie uitvoeringsmethode met de gunningscriteria

De relatie tussen de uitvoeringsmethoden en de gunningscriteria uit hoofdstuk 2 zijn de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Deze kenmerken bepalen hoe een uitvoeringsmethode scoort per gunningscriterium. Kenmerken kunnen per uitvoeringsmethode verschillend zijn. Zo heeft prefab bouwen het kenmerk tijdens de uitvoering een snellere bouwsnelheid te bereiken. Daarbij komen ook enkele andere kenmerken, namelijk de voorbereidingstijd, stichtingskosten, etc.De kenmerken van de uitvoeringsmethoden kunnen per gunningscriterium worden onderzocht. Met behulp van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium kan een EMVI-score worden berekend. Het bepalen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium vindt plaats in het volgende hoofdstuk.

43

4 Kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

In dit hoofdstuk worden de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium bepaalt. In figuur 13 wordt met het grijze vakje aangegeven welke stap van de doelstelling wordt behandeld in dit hoofdstuk. In de eerste paragraaf wordt beschreven hoe tot de resultaten van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium gedurende het afstudeerproject is gekomen. In de tweede paragraaf worden de kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium weergegeven in de matrix.

Figuur 13; Schematische weergave van hoofdstuk 4 van het afstudeerrapport in vergelijking met de doelstelling.

4.1 Inleiding in kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Met behulp van een literatuurstudie zijn voor de 26 gunningscriteria kenmerken per uitvoeringsmethode onderzocht. In dit hoofdstuk wordt de werkwijze en resultaten getoond van de gunningscriteria:• 1 hoeveel bedraagt de kostprijs? • 3 hoe lang is de productietijd?• 12 wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?

Deze drie vragen zijn onderdeel van de kwantitatieve gunningscriteria. De overige resultaten van de literatuurstudie naar de kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium zijn te vinden in bijlage 6.

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

2

1

34 5

44

De kostprijs is verdeeld over vier subvragen, waarvan de som van de subvragen de kostprijs vormen. Deze subvragen hebben betrekking op materiaal kosten, arbeid kosten, materieel kosten en onderaanneming kosten. Per uitvoeringsmethode is met behulp van Bouwkosten.nl de materiaal, arbeid, materieel en onderaanneming kosten bepaald .In tabel 14 worden de kenmerken van de uitvoeringsmethoden met betrekking tot de kostprijs weergegeven.

Tabel 14; Kenmerken van de uitvoeringsmethode voor gunningscriterium 1, hoeveel bedraagt de kostprijs?

[bouwkosten, 2013]

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Economie

Aanschafprijs1a 1b 1c 1d 1

Hoe

veel

bed

raag

t het

m

ater

iaal

?

Hoe

veel

bed

rage

n de

ar

beid

skos

ten?

Hoe

veel

bed

rage

n de

m

ater

ieel

kost

en?

Hoe

veel

bed

raag

t de

onde

raan

nem

ing?

Hoe

veel

bed

raag

t de

kost

prijs

? (1

= 1

a +

1b +

1c

+ 1d

)

Vloer op fundering

Op zand gestorte vloer(m2) €42,26 €9,16 €4,82 €7,50 €63,74PS ligger vloer(m2) €47,67 €3,16 €1,32 €0,00 €52,15Rib cassettevloer(m2) €34,22 €5,71 €2,20 €0,00 €42,13Kanaalplaatvloer(m2) €35,87 €2,29 €1,00 €0,00 €39,16

Wanden kalkzandsteen mortel(m2) €19,59 €2,79 €0,18 €29,00 €51,56alkzandsteen met lijm(m2) €26,95 €2,79 €0,18 €25,00 €54,92betonblokken mortel(m2) €22,40 €2,79 €0,18 €29,60 €54,97Gietbeton-wanden(m2) €41,89 €39,37 €15,86 €17,75 €114,87Prefab beton-wanden(m2) €39,29 €41,90 - €6,59 €87,78

Kolommen Kalkzandsteen(stuk) €51,20 €7,26 €0,47 €75,40 €134,33Gietbetonkolommen(stuk) €47,40 €126,90 €63,72 €17,20 €255,22Prefab beton-kolom(stuk) €0,00 €0,00 €0,00 €349,00 €349,00Stalenkolommen(stuk) €3,89 €45,40 €0,00 €71,30 €120,59

Balken Gietbeton-balken(m1) - - - €178,00 €178,00Prefab beton-balken(m1) €16,55 €10,48 - - €27,03Stalen balken(m1) - - - €60,90 €60,90

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer(m2) €43,90 €11,90 €7,95 €7,56 €71,31Kanaalplaatvloer(m2) €35,87 €2,29 €1,00 €0,00 €39,16

Dak Breedplaatvloer(m2) €43,90 €11,90 €7,95 €7,56 €71,31Kanaalplaatvloer(m2) €35,87 €2,29 €1,00 €0,00 €39,16

Het tweede gunningscriterium dat wordt toegelicht in dit afstudeerrapport is gunningscriterium 3; hoe lang is de productietijd?De productie tijd is het aantal dagen hoe lang het duurt een uitvoeringsmethode te realiseren, dus vanaf het monteren of assembleren op de bouwplaats van een uitvoeringsmethode totdat de

45

De productietijd bestaat uit een bewerkingstijd en een interval tijd. De bewerkingstijd is de tijd die benodigd is om de uitvoeringsmethode te monteren of assembleren op de bouwplaats. Sommige uitvoeringsmethoden bereiken na het monteren of assembleren niet direct de definitieve stabiliteit. Beton bijvoorbeeld heeft niet direct de definitieve stabiliteit bereikt. De tijd totdat de uitvoeringsmethode na het monteren of assembleren de definitieve stabiliteit bereikt, wordt interval tijd genoemd. Bijvoorbeeld een op zand gestorte vloer duurt als bewerkingstijd 0,358 manuren per vierkante meter. Deze bewerkingstijd is verdeeld over verschillende activiteiten, namelijk: bekisten en ontkisten vloer, vlechten wapening vloer, PVC-folie plaatsen onder vloer, EPS100 onder vloer plaatsen, randkist stellen, ontkisten, en storten vloer op grondslag. De bewerkingstijden van de uitvoeringsmethoden zijn vastgesteld met behulp van de arbeidsnormen van bouwkosten.nl [bouwkosten, 2013].Na het storten van de vloer op grondslag dient volgens het bouwkunde tabellenboek de zijbekisting minimaal 1 dag te blijven staan totdat de beton sterk genoeg is [Bone, 2009]. Aangenomen dat wordt gebouwd met beton van een sterkteklasse C35. In intervaltijd van een op zand gestorte vloer is dan 1 dag.In tabel 15 worden de kenmerken van de uitvoeringsmethoden met betrekking tot de productietijd weergegeven. De productietijd wordt berekend door de bewerkingstijd gedeeld door 8 uur plus de intervaltijd.

Tabel 15; Kenmerken van de uitvoeringsmethode voor gunningscriterium 3, hoe lang duurt de productietijd?

[bouwkosten, 2013]

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Proceskwaliteit

Tijd3 3a 3b

Hoe

lang

is d

e pr

oduc

tietij

d? (d

agen

)(3

= 3

a +

3b)

Hoe

lang

is d

e be

wer

king

stijd

? (m

u)

Hoe

lang

is d

e in

terv

altij

d? (d

agen

)

Vloer op fundering

Op zand gestorte vloer(m2) 1,045 0,358 1PS ligger vloer(m2) 1,029 0,23 1Rib cassettevloer(m2) 1,036 0,284 1Kanaalplaatvloer(m2) 1,036 0,284 1

Wanden kalkzandsteen mortel(m2) 0,055 0,44 0alkzandsteen met lijm(m2) 0,084 0,67 0betonblokken mortel(m2) 0,070 0,56 0Gietbeton-wanden(m2) 1,228 1,82 1Prefab beton-wanden(m2) 0,028 0,22 0

Kolommen Kalkzandsteen(stuk) 0,104 0,832 0Gietbetonkolommen(stuk) 1,691 5,53 1Prefab beton-kolom(stuk) 0,438 3,5 0Stalenkolommen(stuk) 0,081 0,65 0

Balken Gietbeton-balken(m1) 6,203 1,62 6Prefab beton-balken(m1) 0,031 0,25 0Stalen balken(m1) 0,081 0,65 0

46

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Proceskwaliteit

Tijd3 3a 3b

Hoe

lang

is d

e pr

oduc

tietij

d? (d

agen

)(3

= 3

a +

3b)

Hoe

lang

is d

e be

wer

king

stijd

? (m

u)

Hoe

lang

is d

e in

terv

altij

d? (d

agen

)

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer(m2) 6,064 0,514 6Kanaalplaatvloer(m2) 1,031 0,246 1

Dak Breedplaatvloer(m2) 6,064 0,514 6Kanaalplaatvloer(m2) 1,031 0,246 1

Tot slot wordt het gunningscriterium 12; wat is de verhouding netto/ bruto vloeroppervlak? uitgewerkt in dit afstudeerrapport. Dit gunningscriterium geldt alleen voor de verticale constructie onderdelen, namelijk de wanden en kolommen. Om dit gunningscriterium te berekenen dient de oppervlakte van de draagconstructie bekend te zijn. De oppervlakte van de draagconstructie is bepaald voor dit afstudeerproject. In tabel 16 zijn de oppervlakte van de kolommen weergegeven en de dikte van de wanden. Daarnaast dienen het bruto vloeroppervlak, het aantal kolommen en de strekkende meter wanden bekend te zijn voor de berekening van gunningscriterium 12. Dit zijn project hoeveelheden die per aanbesteding door het aanbestedingsteam dienen te worden ingevuld. In tabel 16 worden de resultaten getoond van gunningscriterium 12, met als voorbeeld aangenomen dat:• Bruto vloeroppervlak is 300 m2

• Aantal kolommen is 24 stuks• Strekkende meter wand is 80m

Tabel 16; Kenmerken van de uitvoeringsmethode voor gunningscriterium 12, wat is de verhouding netto/ bruto

vloeroppervlak?

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Product kwaliteit

Functionaliteit12 a b c d e f

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/

brut

o vl

oero

pper

vlak

?(1

2 =

b/a)

Bru

to o

pp?

(M2)

(pro

ject

geg

even

)

Net

to o

pp?

(m2)

(b =

a -

(c *

d) -

(e *

f))

Aan

tal k

olom

men

? (n

)(p

roje

ct g

egev

en)

Opp

ervl

akte

kol

omm

en?

(m2)

stre

kken

de m

eter

wan

d?

(m1)

(pro

ject

geg

even

)

Dik

te w

ande

n? (m

1)

Vloer op fundering

Op zand gestorte vloer(m2) - - - - - - -PS ligger vloer(m2) - - - - - - -Rib cassettevloer(m2) - - - - - - -Kanaalplaatvloer(m2) - - - - - - -

47

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Product kwaliteit

Functionaliteit12 a b c d e f

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/

brut

o vl

oero

pper

vlak

?(1

2 =

b/a)

Bru

to o

pp?

(M2)

(pro

ject

geg

even

)

Net

to o

pp?

(m2)

(b =

a -

(c *

d) -

(e *

f))

Aan

tal k

olom

men

? (n

)(p

roje

ct g

egev

en)

Opp

ervl

akte

kol

omm

en?

(m2)

stre

kken

de m

eter

wan

d?

(m1)

(pro

ject

geg

even

)

Dik

te w

ande

n? (m

1)

Wanden kalkzandsteen mortel(m2) 97 300 292 - - 80 0,1alkzandsteen met lijm(m2) 97 300 292 - - 80 0,1betonblokken mortel(m2) 96 300 288,8 - - 80 0,14Gietbeton-wanden(m2) 93 300 280 - - 80 0,25Prefab beton-wanden(m2) 92 300 276 - - 80 0,3

Kolommen Kalkzandsteen(stuk) 99 300 297,23 24 0,1156 - -Gietbetonkolommen(stuk) 99 300 297,06 24 0,1225 - -Prefab beton-kolom(stuk) 99 300 297,06 24 0,1225 - -Stalenkolommen(stuk) 100 300 299,61 24 0,0164 - -

Balken Gietbeton-balken(m1) - - - - - - -Prefab beton-balken(m1) - - - - - - -Stalen balken(m1) - - - - - - -

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer(m2) - - - - - - -Kanaalplaatvloer(m2) - - - - - - -

Dak Breedplaatvloer(m2) - - - - - - -Kanaalplaatvloer(m2) - - - - - - -

4.2 Matrix met uitvoeringsmethoden, gunningscriteria en kenmerken van uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

In de voorgaande paragraaf zijn de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium nader toegelicht. Nu zijn de gegevens bekend van de kwantitatieve gunningscriteria, de uitvoeringsmethoden en de relatie tussen beide door middel van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. In tabel 17 wordt het resultaat getoond, namelijk een matrix die bestaat uit de gunningscriteria (de horizontale as), de uitvoeringsmethoden (de verticale as) en de kenmerken van de uitvoeringsmethoden (de matrix). Tabel 17 toont alleen de hoofd gunningscriteria. De gehele matrix is te vinden in bijlage 7. De kenmerken van de gunningscriteria en de bronnen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6.

48

Tabel 17; Onderzoeksmatrix met gunningscriteria (hoofdvragen), uitvoeringsmethoden en kenmerken per

uitvoeringsmethode. (Verantwoording en berekeningen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6)

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Economie Proceskwaliteit

Aanschafprijs Levensduur kosten

Tijd

1 2 3 4 5

Hoe

veel

bed

raag

t de

kost

prijs

? (e

uro)

Wat

zijn

de

leve

nsdu

urko

sten

voo

r 10

jare

n? (e

uro)

Hoe

lang

is d

e pr

oduc

tietij

d? (d

agen

)

Wat

is d

e le

verti

jd?

(wek

en)

Kan

de

snel

heid

wor

den

aang

epas

t?

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer (m2) 63,74 0,00 1,045 1 5PS ligger vloer (m2) 52,15 0,00 1,029 4 4Rib cassettevloer (m2) 42,13 0,00 1,036 9 1Kanaalplaatvloer (m2) 39,16 0,00 1,036 8 2

Wanden kalkzandsteen mortel (m2) 51,56 0,00 0,055 1 5kalkzandsteen met lijm (m2) 54,92 0,00 0,084 1 5betonblokken mortel (m2) 54,97 0,00 0,070 1 5Gietbeton-wanden (m2) 114,87 0,00 1,228 3 4Prefab beton-wanden (m2) 87,78 0,00 0,028 6 3

Kolommen Kalkzandsteen (stuk) 134,33 0,00 0,104 1 5Gietbeton-kolommen (stuk) 255,22 0,00 1,691 3 4Prefab beton-kolom (stuk) 349,00 0,00 0,438 6 3Stalen-kolommen (stuk) 120,59 0,00 0,081 1 5

Balken Gietbeton-balken (m1) 178,00 0,00 6,203 3 4Prefab beton-balken (m1) 27,03 0,00 0,031 6 3Stalen balken (m1) 60,90 0,00 0,081 1 5

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer (m2) 71,31 0,00 6,064 10 1Kanaalplaatvloer (m2) 39,16 0,00 1,031 8 2

Dak Breedplaatvloer (m2) 71,31 0,00 6,064 10 1Kanaalplaatvloer (m2) 39,16 0,00 1,031 8 2

Legenda:

Gunningscriterium 5: Verhardingsduur:

> 2 dagen = 5 punten | 2-4 dagen = 4 punten | 4-6 dagen = 3 punten | 6-8 dagen = 2 punten |

8-10 dagen = 1 punt | > 10 dagen = 0 punten

49

Tabel 17; Onderzoeksmatrix met gunningscriteria (hoofdvragen), uitvoeringsmethoden en kenmerken per

uitvoeringsmethode. (Verantwoording en berekeningen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6)

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode ProceskwaliteitRisico-management

Kwaliteits-borging

Omgeving, overlast, communicatie

6 7 8 9 10 11

Kun

nen/

moe

ten

inst

alla

ties w

orde

n aa

ngep

ast?

Hoe

gro

ot is

de

kans

van

ver

stor

ing

van

de

wer

kpro

cess

en d

oor w

eerv

erle

t? (%

)

Wel

k kw

alite

itsbo

rgsy

stee

m w

ordt

ge

hant

eerd

?

Hoe

veel

dec

ibel

wor

dt e

r gep

rodu

ceer

d tij

dens

de

uitv

oerin

g? (d

b(A

))

Hoe

veel

(fijn

)sto

f wor

dt e

r gep

rodu

ceer

d tij

dens

de

uitv

oerin

g? (m

g/m

3)

Tot w

anne

er h

eeft

de o

pdra

chtg

ever

in

spra

ak in

de

uitv

oerin

g?

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer (m2) 0 16,0 2 110 2,04 UOPS ligger vloer (m2) 1 10,7 2 110 0 DORib cassettevloer (m2) 1 10,7 1 110 0 DOKanaalplaatvloer (m2) 1 10,7 1 110 0 DO

Wanden kalkzandsteen mortel (m2) 1 9,0 1 91 2,04 UOkalkzandsteen met lijm (m2) 1 9,0 1 91 2,04 UObetonblokken mortel (m2) 1 9,0 1 102 2,04 UOGietbeton-wanden (m2) 0 16,0 2 110 2,04 DOPrefab beton-wanden (m2) 1 10,7 2 110 0 VO

Kolommen Kalkzandsteen (stuk) 1 9,0 1 91 2,04 UOGietbeton-kolommen (stuk) 0 16,0 2 110 0 DOPrefab beton-kolom (stuk) 1 10,7 2 110 0 VOStalen-kolommen (stuk) 1 10,7 1 110 0 VO

Balken Gietbeton-balken (m1) 0 16,0 2 110 0 UOPrefab beton-balken (m1) 1 10,7 2 110 0 VOStalen balken (m1) 1 10,7 1 110 0 VO

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer (m2) 0 17,6 2 110 2,04 VOKanaalplaatvloer (m2) 1 10,7 1 110 0 VO

Dak Breedplaatvloer (m2) 0 17,6 2 110 2,04 VOKanaalplaatvloer (m2) 1 10,7 1 110 0 VO

Legenda:

Gunningscriterium 6: 0; Installatie kunnen niet worden aangepast | 1; Installaties kunnen worden aangepast

Gunningscriterium 8: 1; Vanuit het product | 2; Vanuit het proces

Gunningscriterium 11: VO; Voorlopig ontwerp | DO; Definitief ontwerp | UO; Uitvoering ontwerp

50

Tabel 17; Onderzoeksmatrix met gunningscriteria (hoofdvragen), uitvoeringsmethoden en kenmerken per

uitvoeringsmethode. (Verantwoording en berekeningen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6)

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode ProductkwaliteitFunctionaliteit

12 13 14 15 16 17

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/b

ruto

vl

oero

pper

vlak

? (%

)

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/b

ruto

vl

oerh

oogt

e? (%

)

Zijn

de

inst

alla

tieka

bels

ber

eikb

aar?

Wat

is d

e ge

luid

sred

uctie

van

het

obj

ect?

(d

b(A

))

Tot h

oe v

er in

een

ruim

te k

omt d

irect

lich

t?

(m)

Hoe

lang

gel

d er

gar

antie

op

de p

rest

atie

va

n he

t obj

ect?

(jaa

r)

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer (m2) - - 0 - - 10,25PS ligger vloer (m2) - - 0 - - 10,25Rib cassettevloer (m2) - - 0 - - 10,25Kanaalplaatvloer (m2) - - 1 - - 10,25

Wanden kalkzandsteen mortel (m2) 96,9 - 1 42 - 10,25kalkzandsteen met lijm (m2) 96,9 - 1 42 - 10,25betonblokken mortel (m2) 95,6 - 1 48 - 10,25Gietbeton-wanden (m2) 92,2 - 0 54 - 10,25Prefab beton-wanden (m2) 90,6 - 1 56 - 10,25

Kolommen Kalkzandsteen (stuk) 99,3 - - - - 10,25Gietbeton-kolommen (stuk) 99,3 - - - - 10,25Prefab beton-kolom (stuk) 99,3 - - - - 10,25Stalen-kolommen (stuk) 99,9 - - - - 10,25

Balken Gietbeton-balken (m1) - 76 - - - 10,25Prefab beton-balken (m1) - 76 - - - 10,25Stalen balken (m1) - 85 - - - 10,25

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer (m2) - 92 0 53 5,25 10,25Kanaalplaatvloer (m2) - 90 1 50 5,12 10,25

Dak Breedplaatvloer (m2) - 92 0 53 5,25 10,25Kanaalplaatvloer (m2) - 90 1 50 5,12 10,25

Legenda:

Gunningscriterium 14: 0; Installatie zij niet bereikbaar | 1; Installaties zijn bereikbaar

51

Tabel 17; Onderzoeksmatrix met gunningscriteria (hoofdvragen), uitvoeringsmethoden en kenmerken per

uitvoeringsmethode. (Verantwoording en berekeningen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6)

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode ProductkwaliteitFlexibiliteit Duurzaamheid

18 19 20 21 22 23

Is h

et o

bjec

t te

verp

laat

sen,

te v

erva

ngen

, te

verw

ijder

en e

n to

e te

voe

gen?

Wat

is h

et k

lant

ord

er o

ntko

ppel

punt

van

he

t obj

ect?

Hoe

gro

ot is

de

inde

lings

vrijh

eid

van

een

ruim

te d

oor h

et o

bjec

t per

een

heid

? (%

)

Is e

r com

pim

ente

ring

mog

elijk

?

Om

de

hoev

eel j

aren

zijn

er

onde

rhou

dsm

omen

ten

nodi

g pe

r obj

ect?

(ja

ar)

Hoe

lang

na

ople

verin

g w

ordt

er

gega

rand

eerd

dat

het

obj

ect a

an d

e pr

esta

ties v

oldo

et?

(Jaa

r)

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer (m2) 0 2 - - 150 150PS ligger vloer (m2) 0 3 - - 150 150Rib cassettevloer (m2) 0 3 - - 150 150Kanaalplaatvloer (m2) 0 3 - - 150 150

Wanden kalkzandsteen mortel (m2) 0 2 55 1 35 75kalkzandsteen met lijm (m2)

0 2 55 1 35 75

betonblokken mortel (m2) 0 2 57 1 35 75Gietbeton-wanden (m2) 0 2 62,5 1 150 150Prefab beton-wanden (m2) 0 4 67,5 1 150 150

Kolommen Kalkzandsteen (stuk) 0 2 34 0 35 75Gietbeton-kolommen (stuk) 0 2 35 0 150 150Prefab beton-kolom (stuk) 0 4 35 0 150 150Stalen-kolommen (stuk) 0 3 12,1 0 30 100

Balken Gietbeton-balken (m1) 0 2 - - 150 150Prefab beton-balken (m1) 0 4 - - 150 150Stalen balken (m1) 0 3 - - 30 100

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer (m2) 0 3 - - 150 150Kanaalplaatvloer (m2) 0 3 - - 150 150

Dak Breedplaatvloer (m2) 0 3 - - 150 150Kanaalplaatvloer (m2) 0 3 - - 150 150

Legenda:

Gunningscriterium 18: 0; Het object is niet te verplaatsen, vervangen, verwijderen of toe te voegen

Gunningscriterium 19 KOOP 1 tot en met 5

Gunningscriterium 21 0; Compimentering is niet mogelijk | 1; Compimentering is mogelijk

52

Tabel 17; Onderzoeksmatrix met gunningscriteria (hoofdvragen), uitvoeringsmethoden en kenmerken per

uitvoeringsmethode. (Verantwoording en berekeningen van de kenmerken zijn beschreven in bijlage 6)

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode ProductkwaliteitMilieu

24 25 26

Hoe

veel

vra

chte

n zi

jn e

r ben

odig

d? (a

anta

l)

Wel

k ty

pe v

ervo

er w

ordt

er g

ebru

ikt?

Gew

icht

bou

waf

val t

otaa

l in

kN?

(KN

)

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer (m2) 0,01 2 0,050PS ligger vloer (m2) 0,01 2 0,245Rib cassettevloer (m2) 0,01 2 0,220Kanaalplaatvloer (m2) 0,02 2 0,220

Wanden kalkzandsteen mortel (m2) 0,00 1 0,076kalkzandsteen met lijm (m2)

0,00 1 0,076

betonblokken mortel (m2) 0,01 1 0,162Gietbeton-wanden (m2) 0,08 2 0,094Prefab beton-wanden (m2) 0,02 1 0,035

Kolommen Kalkzandsteen (stuk) 0,01 1 0,184Gietbeton-kolommen (stuk) 0,03 2 0,203Prefab beton-kolom (stuk) 0,02 1 0,480Stalen-kolommen (stuk) 0,00 1 0,480

Balken Gietbeton-balken (m1) 0,01 2 0,056Prefab beton-balken (m1) 0,01 1 0,480Stalen balken (m1) 0,00 1 0,480

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer (m2) 0,02 2 0,240Kanaalplaatvloer (m2) 0,02 2 0,220

Dak Breedplaatvloer (m2) 0,02 2 0,240Kanaalplaatvloer (m2) 0,02 2 0,220

Legenda:

Gunningscriterium 25: 1; Combinatie trekker oplegger | 2; Combinatie trekker oplegger en Betonmixer 9m3

Volgens de doelstelling kunnen op basis van de gegevens uit tabel 17 een EMVI score worden bepaald. Het bepalen van de EMVI score is beschreven in het volgend hoofdstuk

53

5 EMVI score van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Met behulp van de kenmerken van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium kan er een EMVI score worden bepaald. Deze EMVI score kan kwantitatief worden berekend en meetbaar worden verantwoord. De berekening en verantwoording van de EMVI score wordt in dit hoofdstuk beschreven. In figuur 14 wordt met het grijze vakje aangegeven welke stap van de doelstelling wordt behandeld in dit hoofdstuk.

Figuur 14; Schematische weergave van hoofdstuk 5 van het afstudeerrapport in vergelijking met de doelstelling.

5.1 Inleiding EMVI score

Centraal in dit afstudeerrapport staat de EMVI score van een uitvoeringsmethoden op een gunningscriterium. Deze score wordt in de praktijk beoordeeld door een vakjury, die een prestatiescore bepaalt voor een uitvoeringsmethoden. Deze score wordt in dit afstudeerrapport geobjectiveerd met een EMVI score, die wordt bepaald aan de hand van de kenmerken van een uitvoeringsmethode op geen gunningscriterium.

Een EMVI score is in dit afstudeerrapport: Een fictieve meetschaal waarmee de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden voor een gunningscriterium worden uitgedrukt in een score van 0 tot 10. Hierbij geldt dat:• een score 0 de uitvoeringsmethode relatief niet tegemoet komt aan het gunningscriterium, en;• 10 de uitvoeringsmethode relatief economisch het meest voordeligste is voor het gunningscriterium.

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

34 5Bepalen

uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

2

1

54

De berekening van de relatieve verschillen naar relatieve scores van de uitvoeringsmethoden wordt in paragraaf 5.2 beschreven. Het bepalen van de EMVI score uit de relatieve scores wordt in paragraaf 5.3 beschreven.Met de EMVI score kun je de verschillen tussen de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium bepalen. Bijvoorbeeld als uitvoeringsmethode a een EMVI score behaalt van 8, en uitvoeringsmethode b een EMVI score behaalt van 4. Dan kan objectief worden beoordeeld dat uitvoeringsmethode a economisch dubbel zo voordelig is voor dat bepaalde gunningscriterium.Door het creëren van één meetschaal voor alle gunningscriteria kunnen de gunningscriteria onderling worden vergeleken. Dan vindt er geen vergelijking plaats op basis van euro’s, kilo’s, procenten, jaren, uren, etc. maar een vergelijking op basis van EMVI scores, die voor alle gunningscriteria gelijk zijn. Deze vergelijking gebeurt bij het berekenen van de Totale EMVI score.

5.2 Relatieve scores uitvoeringsmethoden

Aan de hand van de relatieve scores worden de EMVI scores van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium berekend. De relatieve score geeft de relatieve verschillen aan van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Hierbij geldt dat de uitvoeringsmethode met het economisch meest voordelige kenmerk een relatieve score heeft van 100%.

Het economisch meest voordelige kenmerk kan kwantitatief het minimum of het maximum zijn. Bijvoorbeeld voor het gunningscriterium kostprijs is kwantitatief het laagste kenmerk (minimum) het economisch meest voordelig en bijvoorbeeld het gunningscriterium netto/bruto vloeroppervlak is kwantitatief het hoogste kenmerk (maximum) het economisch meest voordelig.Economisch Meest Voordelig kenmerk is minimumHierbij geldt dat het kenmerk van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode kwantitatief het laagste scoort op het gunningscriterium. De overige uitvoeringsmethoden hebben kwantitatief een hogere score voor het kenmerk van een gunningscriterium. Het gevolg is dat de resultaten van de relatieve scores vallen binnen het bereik van 100% en groter (100% >). Scoort een uitvoeringsmethode bijvoorbeeld 200% op een gunningscriterium, dan is de economisch voordeligste uitvoeringsmethode twee keer zo voordelig als deze uitvoeringsmethode.Economisch Meest Voordelig kenmerk is maximumHierbij geldt dat het kenmerk van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode kwantitatief het hoogste scoort op het gunningscriterium. De overige uitvoeringsmethoden hebben kwantitatief een lagere score voor het kenmerk van een gunningscriterium. Het gevolg is dat de resultaten van de relatieve scores vallen binnen het bereik van 100% en kleiner (< 100%). Scoort een uitvoeringsmethode bijvoorbeeld 25% op een gunningscriterium, dan is de economisch voordeligste uitvoeringsmethode vier keer zo voordelig als deze uitvoeringsmethode.

In de regel wordt het economisch meest voordelige kenmerk bepaald voor de constructie onderdelen van de draagconstructie. In dit afstudeerproject zijn deze constructie onderdelen:• Vloer op begane grond • Kolommen • Verdiepingsvloeren• Wanden • Balken • Daken

55

Hierdoor worden de verschillen van de uitvoeringsmethoden per constructie onderdeel berekend. In tabel 18 en 19 worden de economisch meest voordelige kenmerken per constructie onderdeel bepaald. Bij een aantal gunningscriteria dienen de constructie onderdelen onderling ook te worden vergeleken. Het economisch meest voordelige kenmerk geldt dan voor meerde constructie onderdelen. Dit geldt voor de constructie onderdelen wanden en kolommen. De verticale draagconstructie kan namelijk door beide constructie onderdelen worden uitgevoerd, waardoor de onderlinge verschillen doorslaggevend kunnen zijn voor de keuze van een uitvoeringsmethode. Bijvoorbeeld voor het gunningscriterium 12 netto/bruto vloeroppervlak. In tabel 20 worden de economisch meest voordelige kenmerken voor meerdere constructie onderdelen bepaald.

De relatieve score van de uitvoeringsmethode wordt berekend aan de hand van de volgende formule:Relatieve score uitvoeringsmethode (%) = (Kenmerk uitvoeringsmethode/ Economisch meest voordelig kenmerk) x 100%

In tabel 18,19 en 20 worden de berekeningen en resultaten weergegeven van de relatieve scores van de uitvoeringsmethoden voor de gunningscriteria 1 Wat is de kostprijs?,3 Hoe lang is de productietijd? En 12 Wat is de netto/bruto vloerverhouding?

Tabel 18; Relatieve scores van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 1, Wat is de kostprijs?

Constructie onderdeel Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 1

Economisch voordeligste uitvoerings-methode (2)

Relatieve score (1)/(2) x 100%

Kenmerk (1)

Eenheid

Vloer op fundering Op zand gestorte vloer € 63,74 m2 € 39,16 163%PS ligger vloer € 52,15 m2 € 39,16 133%Rib cassettevloer € 42,13 m2 € 39,16 108%Kanaalplaatvloer € 39,16 m2 € 39,16 100%

Wanden kalkzandsteen met mortel € 51,56 m2 € 51,56 100%kalkzandsteen met lijm € 54,92 m2 € 51,56 107%betonblokken met mortel € 54,97 m2 € 51,56 107%Gietbeton-wanden € 114,87 m2 € 51,56 223%Prefab beton-wanden € 87,78 m2 € 51,56 170%

Kolommen Kalkzandsteen € 134,33 n € 120,59 111%Gietbeton-kolommen € 255,22 n € 120,59 212%Prefab beton-kolommen € 349,00 n € 120,59 289%Stalen-kolommen € 120,59 n € 120,59 100%

Balken Gietbeton-balken € 178,00 m € 27,03 659%Prefab beton-balken € 27,03 m € 27,03 100%Stalen balken € 60,90 m € 27,03 225%

Verdiepingsvloeren Breedplaatvloer € 71,31 m2 € 39,16 182%Kanaalplaatvloer € 39,16 m2 € 39,16 100%

Dak Breedplaatvloer € 71,31 m2 € 39,16 182%Kanaalplaatvloer € 39,16 m2 € 39,16 100%

56

Tabel 19; Relatieve scores van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 3, Hoe lang duurt de productietijd?

Constructie onderdeel Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 3

Economisch voordeligste uitvoerings-methode (2)

Relatieve score (1)/(2) x 100%

Kenmerk (dagen) (1)

Eenheid

Vloer op fundering op zand gestorte vloer 1,045 m2 1,029 102%PS ligger vloer 1,029 m2 1,029 100%Rib cassettevloer 1,036 m2 1,029 101%Kanaalplaatvloer 1,036 m2 1,029 101%

Wanden kalkzandsteen met mortel 0,055 m2 0,028 196%kalkzandsteen met lijm 0,084 m2 0,028 300%betonblokken met mortel 0,070 m2 0,028 250%Gietbeton-wanden 1,228 m2 0,028 4386%Prefab beton-wanden 0,028 m2 0,028 100%

Kolommen Kalkzandsteen 0,104 n 0,081 128%Gietbeton-kolommen 1,691 n 0,081 2088%Prefab beton-kolommen 0,438 n 0,081 541%Stalen-kolommen 0,081 n 0,081 100%

Balken Gietbeton-balken 6,203 m 0,031 20010%Prefab beton-balken 0,031 m 0,031 100%Stalen balken 0,081 m 0,031 261%

Verdiepingsvloeren Breedplaatvloer 6,064 m2 1,031 588%Kanaalplaatvloer 1,031 m2 1,031 100%

Dak Breedplaatvloer 6,064 m2 1,031 588%Kanaalplaatvloer 1,031 m2 1,031 100%

57

Tabel 20; Relatieve scores van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 12, Wat is de verhouding netto/bruto

vloeroppervlak?

Constructie onderdeel Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 12

Economisch voordeligste uitvoerings-methode (2)

Relatieve score (1)/(2) x 100%

Kenmerk (1)

Eenheid

Vloer op fundering Op zand gestorte vloer - - - -PS ligger vloer - - - -Rib cassettevloer - - - -Kanaalplaatvloer - - - -

Wanden kalkzandsteen met mortel 96,9 % 99,9 97%kalkzandsteen met lijm 96,9 % 99,9 97%betonblokken met mortel 95,6 % 99,9 96%Gietbeton-wanden 92,2 % 99,9 92%Prefab beton-wanden 90,6 % 99,9 91%

Kolommen Kalkzandsteen 99,3 % 99,9 99%Gietbeton-kolommen 99,3 % 99,9 99%Prefab beton-kolommen 99,3 % 99,9 99%Stalen-kolommen 99,9 % 99,9 100%

Balken Gietbeton-balken - - - -Prefab beton-balken - - - -Stalen balken - - - -

Verdiepingsvloeren Breedplaatvloer - - - -Kanaalplaatvloer - - - -

Dak Breedplaatvloer - - - -Kanaalplaatvloer - - - -

De relatieve scores van de overige uitvoeringsmethoden zijn te vinden in bijlage 8.

5.3 Berekenen EMVI score per uitvoeringsmethode per gunningscriterium

De relatieve scores van de uitvoeringsmethoden dienen te worden vertaald in een score van 0 tot 10. Deze meetschaal wordt gehanteerd voor de EMVI score, en op basis van deze score kan een vergelijking plaatsvinden tussen de verschillende gunningscriteria. De relatieve scores zijn berekend aan de hand van de economisch meest voordeligste uitvoeringsmethode. Deze uitvoeringsmethode is als 100% bepaald. Om de EMVI score te berekenen gelden twee formules, de eerste formule geldt voor wanneer het economisch meest voordelige kenmerken het kwantitatief minimaal is en de tweede formule geldt voor wanneer het economisch meest voordelige kenmerk kwantitatief het maximum betreft.

58

Economisch Meest Voordelig kenmerk is minimumWanneer het kenmerk dat het laagste scoort op een gunningscriterium, dit kenmerk het economisch meest voordeligste is. Dit heeft als gevolg dat de overige kenmerken voor de relatieve scores hoger scoren dan 100%. (100% >)

De EMVI score kan worden berekend met de volgende formule:EMVI score = 10 / (Relatieve score (%) / 100%)

Met de formule scoort de economisch meest voordeligste uitvoeringsmethode een 10. Wanneer een uitvoeringsmethode bijvoorbeeld een relatieve score heeft van 200% is de score: 10 / (200/100) = 5 (EMVI score). Dit wil zeggen dat de uitvoeringsmethode de helft presteert ten opzichte van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode.

Dit geldt voor gunningscriterium 1 en 3. Hierbij zijn de kenmerken die kwantitatief het laagste scoren economisch het voordeligste. Voor gunningscriterium 1, wat is de kostprijs? is de goedkoopste uitvoeringsmethode economisch het voordeligste. En voor gunningscriterium 3, hoe lang duurt de productietijd? is de kortst durende uitvoeringsmethode economisch het voordeligste. Voor deze gunningscriteria zijn de relatieve scores van de uitvoeringsmethoden berekend in de vorige paragraaf. In tabel 22 en 23 worden de berekening en resultaten getoond van de EMVI score voor deze gunningscriteria.

Economisch Meest Voordelig kenmerk is maximumWanneer het kenmerk dat het hoogste scoort op een gunningscriterium, dit kenmerk het economisch meest voordeligste is. Dit heeft als gevolg dat de overige kenmerken voor de relatieve scores lager scoren dan 100%. (<100%)

De EMVI score kan worden berekend met de volgende formule:EMVI score = 10 x (Relatieve score (%) / 100%)

De EMVI score wordt berekend per uitvoeringsmethode per gunningscriterium, waarbij ook de relatieve score is gebaseerd per uitvoeringsmethode per gunningscriterium. Met de beschreven formule scoort de economisch meest voordeligste uitvoeringsmethode een 10. Wanneer een uitvoeringsmethode bijvoorbeeld een relatieve score heeft van 50% is de score: 10 x (50/100) = 5 (EMVI score). Dit wil zeggen dat de uitvoeringsmethode de helft presteert ten opzichte van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode.

Gunningscriterium 12, wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak? wordt de EMVI score op deze manier berekend. De economisch meest voordeligste uitvoeringsmethode is de uitvoeringsmethode met het hoogste percentage netto/bruto vloeroppervlak. In tabel 21 worden de relatieve scores van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 12 getoond. Met behulp van deze relatieve scores kan de EMVI score per uitvoeringsmethode voor dit gunningscriterium worden berekend. De berekening en de resultaten van de EMVI score per uitvoeringsmethode is weergegeven in tabel 21 voor gunningscriterium 12.

59

Tabel 21; Berekening van de EMVI score voor gunningscriterium 12 op basis van de relatieve scores.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Relatieve score gunningscriterium 12

Berekening EMVI score

EMVI score

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer - - -PS ligger vloer - - -Rib cassettevloer - - -Kanaalplaatvloer - - -

Wanden kalkzandsteen met mortel 97% 10 x (97/100) 9,7kalkzandsteen met lijm 97% 10 x (97/100) 9,7betonblokken met mortel 96% 10 x (96/100) 9,6Gietbeton-wanden 92% 10 x (92/100) 9,2Prefab beton-wanden 91% 10 x (91/100) 9,1

Kolommen Kalkzandsteen 99% 10 x (99/100) 9,9Gietbeton-kolommen 99% 10 x (99/100) 9,9Prefab beton-kolommen 99% 10 x (99/100) 9,9Stalen-kolommen 100% 10 x (100/100) 10,0

Balken Gietbeton-balken - - -Prefab beton-balken - - -Stalen balken - - -

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer - - -Kanaalplaatvloer - - -

Dak Breedplaatvloer - - -Kanaalplaatvloer - - -

Tabel 22; Berekening van de EMVI score voor gunningscriterium 1 op basis van de relatieve scores.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Relatieve score gunningscriterium 1

Berekening EMVI score

EMVI score

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer 163% 10 / (163/100) 6,1PS ligger vloer 133% 10 / (133/100) 7,5Rib cassettevloer 108% 10 / (108/100) 9,3Kanaalplaatvloer 100% 10 / (100/100) 10,0

Wanden kalkzandsteen met mortel 100% 10 / (100/100) 10,0kalkzandsteen met lijm 107% 10 / (107/100) 9,3betonblokken met mortel 107% 10 / (107/100) 9,3Gietbeton-wanden 223% 10 / (223/100) 4,5Prefab beton-wanden 170% 10 / (170/100) 5,9

Kolommen Kalkzandsteen 111% 10 / (111/100) 9,0Gietbeton-kolommen 212% 10 / (212/100) 4,7Prefab beton-kolommen 289% 10 / (289/100) 3,5Stalen-kolommen 100% 10 / (100/100) 10,0

Balken Gietbeton-balken 659% 10 / (659/100) 1,5Prefab beton-balken 100% 10 / (100/100) 10,0Stalen balken 225% 10 / (225/100) 4,4

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer 182% 10 / (182/100) 5,5Kanaalplaatvloer 100% 10 / (100/100) 10,0

Dak Breedplaatvloer 182% 10 / (182/100) 5,5Kanaalplaatvloer 100% 10 / (100/100) 10,0

60

Tabel 23; Berekening van de EMVI score voor gunningscriterium 3 op basis van de relatieve scores.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Relatieve score gunningscriterium 3

Berekening EMVI score

EMVI score

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer 102% 10 / (102/100) 9,8PS ligger vloer 100% 10 / (100/100) 10,0Rib cassettevloer 101% 10 / (101/100) 9,9Kanaalplaatvloer 101% 10 / (101/100) 9,9

Wanden kalkzandsteen met mortel 196% 10 / (196/100) 5,1kalkzandsteen met lijm 300% 10 / (300/100) 3,3betonblokken met mortel 250% 10 / (250/100) 4,0Gietbeton-wanden 4386% 10 / (4386/100) 0,2Prefab beton-wanden 100% 10 / (100/100) 10,0

Kolommen Kalkzandsteen 128% 10 / (128/100) 7,8Gietbeton-kolommen 2088% 10 / (2088/100) 0,5Prefab beton-kolommen 541% 10 / (541/100) 1,8Stalen-kolommen 100% 10 / (100/100) 10,0

Balken Gietbeton-balken 20010% 10 / (20010/100) 0,0Prefab beton-balken 100% 10 / (100/100) 10,0Stalen balken 261% 10 / (261/100) 3,8

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer 588% 10 / (588/100) 1,7Kanaalplaatvloer 100% 10 / (100/100) 10,0

Dak Breedplaatvloer 588% 10 / (588/100) 1,7Kanaalplaatvloer 100% 10 / (100/100) 10,0

De berekening van de EMVI score van de uitvoeringsmethode voor de overige gunningscriteria zijn te vinden in bijlage 8. Met behulp van de EMVI score per uitvoeringsmethode per gunningscriterium kan een Totale EMVI score worden berekend volgens de twee vergelijkingsmethodieken.

61

6 Totale EMVI score per uitvoeringsmethodeMet de EMVI score kan de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode worden berekend. In figuur 15 wordt met het grijze vakje aangegeven welke stap van de doelstelling wordt behandeld in dit hoofdstuk. Voor de berekening van de Totale EMVI score dient de weging van de gunningscriteria en een aantal project gegevens bekend te zijn. Het keuze ondersteunend model dient het invullen van deze gegevens te ondersteunen. In dit hoofdstuk worden eerst het toekennen van de weging van de gunningscriteria en het invullen van de benodigde project gegevens in de eerste twee paragrafen beschreven. In de navolgende twee paragrafen wordt de berekening beschreven van de Totale EMVI score volgens de twee rekenmethodieken.

Figuur 15; Schematische weergave van hoofdstuk 6 van het afstudeerrapport in vergelijking met de doelstelling.

6.1 Weging van de gunningscriteria

Door een weging toe te voegen aan de gunningscriteria kan een Totale EMVI score worden berekend. Met deze weging kan worden aangegeven welke gunningscriteria van belang zijn voor de opdrachtgever en welke gunningscriteria niet van belang zijn voor de opdrachtgever. Bijvoorbeeld voor standaard eengezinswoningen zal de groep productkwaliteit gunningscriteria minder van belang zijn dan de groepen proceskwaliteit en economische gunningscriteria. Voor complexe utiliteitsbouw zal de groep productkwaliteit gunningscriteria meer een rol spelen. De weging wordt bepaald door de opdrachtgever, deze dient aan te geven wat van belang is voor de aanbesteding. In het geval van het keuze ondersteunend model van het afstudeerproject zal een aannemer een interpretatie geven aan de belangen van de opdrachtgever en daarmee aan de weging van de gunningscriteria.De weging in het keuze ondersteunend model wordt ingevuld in drie stappen. Deze stappen bestaan uit:• Groepen• Waardeaspecten• Gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

34 5Bepalen

uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

2

1

62

In de praktijk worden aanbestedingsdocumenten gevraagd bij een EMVI aanbesteding zoals een plan van aanpak, oplossingen en een begroting. Een aannemer kan met behulp van de groepen inschatten hoe de verdeling tussen economie, proceskwaliteit en productkwaliteit valt aan de hand van de beoordeling van de aanbestedingsdocumenten door de opdrachtgever. Deze inschatting kan worden verdeeld over de drie groepen. Aan deze drie groepen kan een punt worden toegekend van 0 tot 10, waarbij 10 zeer belangrijk is voor een opdrachtgever en 0 niet belangrijk is voor een opdrachtgever bij een EMVI aanbesteding.

Waardeaspecten ondersteunen de keuze voor de verdeling van de groepen, door inzicht te bieden waaruit de groepen bestaat. Met de waardeaspecten wordt een invulling gegeven aan de groepen. Aan deze waardeaspecten wordt net als bij de groepen een punt toegekend van 0 tot 10. Het keuze ondersteunend model zal direct aangeven hoe procentueel de verdeling is tussen de groepen en waardeaspecten.Tot slot wordt aan de gunningscriteria, net als bij de groepen en waardeaspecten een punt toegekend van 0 tot 10 om een weging te verbinden aan het gunningscriterium. Aan de hand van deze weging, die ook procentueel wordt weergegeven in het invulblad van het keuze ondersteunend model, kan de Totale EMVI score worden berekend.

De verdeling van de groepen, waardeaspecten en gunningscriteria zijn schematisch weergegeven in figuur 16. De cijfers en letters in de figuur komen overeen met de cijfers en letters die aan de groepen, waardeaspecten en gunningscriteria worden toegekend in tabel 24.In figuur 16 stelt iedere cirkel 100% voor. De verdeling van de gunningscriteria is dus afhankelijk van de groepen. Wanneer groep I (economie) bijvoorbeeld voor 30% van belang is, kunnen gunningscriteria 1 en 2 maximaal 30% samen aan weging behalen voor een aanbesteding.

Figuur 16; Schematische weergaven van de verdeling van groepen, waardeaspecten en gunningscriteria voor het

toekennen van een weging voor een aanbesteding. De cijfers en letters komen overeen met de cijfers en letters in tabel

24.

2625

2423

22

21

20

19

18

1716

1514 13 12

1110

9

8

7

6

5

4

321

I

II

III

a b

c

d

e

fg

h

i

jLegenda:I t/m III: Groepena t/m j: Waardeaspecten1 t/m 26: Gunningscriteria

63

#G

roep

#W

aard

easp

ect

#G

unni

ngsc

rite

rium

IEc

onom

iea

Aan

scha

fprij

s1

Hoe

veel

bed

raag

t de

kost

prijs

? (e

uro)

bLe

vens

duur

kost

en2

Hoe

veel

bed

rage

n de

leve

nsdu

urko

sten

voo

r 10

jare

n? (e

uro)

IIPr

oces

kwal

iteit

cTi

jd3

Hoe

lang

is d

e pr

oduc

tietij

d? (d

agen

)4

Wat

is d

e le

verti

jd?

(wek

en)

5K

an d

e sn

elhe

id w

orde

n aa

ngep

ast?

dR

isic

oman

agem

ent

6K

unne

n/m

oete

n in

stal

latie

s wor

den

aang

epas

t?7

Hoe

gro

ot is

de

kans

van

ver

stor

ing

van

de w

erkp

roce

ssen

doo

r wee

rver

let?

(%)

eK

wal

iteits

borg

ing

8W

elk

kwal

iteits

borg

syst

eem

wor

dt g

ehan

teer

d?f

Om

gevi

ng, o

verla

st,

com

mun

icat

ie9

Hoe

veel

dec

ibel

(db(

A))

wor

dt e

r gep

rodu

ceer

d tij

dens

de

uitv

oerin

g?10

Hoe

veel

(fijn

)sto

f wor

dt e

r gep

rodu

ceer

d tij

dens

de

uitv

oerin

g? (m

g/m

3)11

Tot w

anne

er h

eeft

de o

pdra

chtg

ever

insp

raak

in d

e ui

tvoe

ring?

III

Prod

uctk

wal

iteit

gFu

nctio

nalit

eit

12W

at is

de

verh

oudi

ng n

etto

/bru

to v

loer

oppe

rvla

k?13

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/b

ruto

vlo

erho

ogte

?14

Zijn

de

inst

alla

tieka

bels

ber

eikb

aar?

15W

at is

de

gelu

idsr

educ

tie v

an h

et o

bjec

t? (d

B)

16To

t hoe

ver

in e

en ru

imte

kom

t dire

ct li

cht?

(m)

17H

oe la

ng g

eld

de g

aran

tie o

p de

pre

stat

ie v

an h

et o

bjec

t?h

Flex

ibili

teit

18Is

het

obj

ect t

e ve

rpla

atse

n, te

ver

vang

en, t

e ve

rwijd

eren

en

toe

te v

oege

n?19

Wat

is h

et k

lant

ord

er o

ntko

ppel

punt

van

het

obj

ect?

20H

oe g

root

is d

e in

delin

gsvr

ijhei

d va

n ee

n ru

imte

doo

r het

obj

ect p

er e

enhe

id?

(%)

21Is

er c

ompi

men

terin

g m

ogel

ijk?

iD

uurz

aam

heid

22O

m d

e ho

evee

l jar

en z

ijn e

r ond

erho

udsm

omen

ten

nodi

g pe

r obj

ect?

23H

oe la

ng n

a op

leve

ring

wor

dt e

r geg

aran

deer

d da

t het

obj

ect a

an d

e pr

esta

ties v

oldo

et?

jM

ilieu

24H

oeve

el v

rach

ten

zijn

er b

enod

igd?

25W

elk

type

ver

voer

wor

dt e

r geb

ruik

t?26

Gew

icht

bou

waf

val t

otaa

l in

kN?

Tabel 24; Verdeling van groepen, waardeaspecten en gunningscriteria voor het keuze ondersteunend model.

64

6.2 Project gegevens voor de rekenmethodiek

Naast de weging dienen de project gegevens van een aanbesteding bekend te zijn voor de berekening van de Totale EMVI score volgens de rekenmethodiek gunnen op waarde. Met behulp van de project gegevens kunnen de totale kostprijzen worden berekend voor de uitvoeringsmethoden.De gegevens die in het keuze ondersteunend model dienen te worden ingevuld door de aannemer voor het berekenen van de totale kostprijs zijn:• Aantal m2 vloeroppervlak• Aantal m2 wandoppervlak• Aantal kolommen• Strekkende m balken• Strekkende m wand• Aantal m2 verdiepingvloeroppervlak• Aantal m2 dakoppervlak

Er zijn tevens een aantal project gegevens benodigd voor het berekenen van de kenmerken van de uitvoeringmethoden voor een aantal gunningscriteria. Deze gegevens zijn:• Aantal m2 begane grond vloer oppervlak (gunningscriterium 12, 24 en 26)• Aantal m2 verdiepingsvloer oppervlak (gunningscriterium 12, 24 en 26)• Verdiepingshoogte (gunningscriterium 13 en 16)• Aantal m2 wandoppervlak (gunningscriterium 12)• Aantal kolommen (gunningscriterium 12)• Breedte ontwerp (gunningscriterium 20)• Lengte ontwerp (gunningscriterium 20)Tussen de haakjes wordt aangegeven voor welk gunningscriterium de project gegevens benodigd zijn.

65

6.3 Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode

Voor de berekening van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode dienen de EMVI score voor de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium en de weging van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium bekend te zijn. Door deze twee gegevens met elkaar te vermenigvuldigen wordt er een Totale EMVI score berekend van het gunningscriterium die is verdeeld over de 26 gunningscriteria door de weging, een zogenoemde gewogen EMVI score per gunningscriterium. De formule is:EMVI score x weging = gewogen EMVI score

Een voorbeeld van een berekening van de gewogen EMVI score is weergegeven in tabel 25, voor wanneer de weging evenredig is verdeeld over de gunningscriteria 1 (wat is de kostprijs?), 3 (hoe lang is de productietijd?) en 12 (wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?), dus waarbij alle drie de gunningscriteria 33% meewegen

Tabel 25; Berekening van de gewogen EMVI score van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium voor wanneer

de weging evenredig is verdeeld voer gunningscriterium 1, 3 en 12.

Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 1 Gunningscriterium 3 Gunningscriterium 12EMVI score

Weging Gewogen EMVI score

EMVI score

Weging Gewogen EMVI score

EMVI score

Weging Gewogen EMVI score

op zand gestorte vloer 6,1 0,33 2,0 9,8 0,33 3,2 - - -PS ligger vloer 7,5 0,33 2,5 10,0 0,33 3,3 - - -Rib cassettevloer 9,3 0,33 3,1 9,9 0,33 3,3 - - -Kanaalplaatvloer 10,0 0,33 3,3 9,9 0,33 3,3 - - -kalkzandsteen mortel 10,0 0,33 3,3 5,1 0,33 1,7 9,7 0,33 3,2kalkzandsteen lijm 9,3 0,33 3,1 3,3 0,33 1,1 9,7 0,33 3,2betonblokken mortel 9,3 0,33 3,1 4,0 0,33 1,3 9,6 0,33 3,2Gietbeton-wanden 4,5 0,33 1,5 0,2 0,33 0,1 9,2 0,33 3,0Prefab beton-wanden 5,9 0,33 1,9 10,0 0,33 3,3 9,1 0,33 3,0Kalkzandsteen 9,0 0,33 3,0 7,8 0,33 2,6 9,9 0,33 3,3Gietbeton-kolommen 4,7 0,33 1,6 0,5 0,33 0,2 9,9 0,33 3,3Prefab betonkolommen 3,5 0,33 1,2 1,8 0,33 0,6 9,9 0,33 3,3Stalen-kolommen 10,0 0,33 3,3 10,0 0,33 3,3 10,0 0,33 3,3Gietbeton-balken 1,5 0,33 0,5 0,0 0,33 0,0 - - -Prefab beton-balken 10,0 0,33 3,3 10,0 0,33 3,3 - - -Stalen balken 4,4 0,33 1,5 3,8 0,33 1,3 - - -Breedplaatvloer 5,5 0,33 1,8 1,7 0,33 0,6 - - -Kanaalplaatvloer 10,0 0,33 3,3 10,0 0,33 3,3 - - -Breedplaatvloer 5,5 0,33 1,8 1,7 0,33 0,6 - - -Kanaalplaatvloer 10,0 0,33 3,3 10,0 0,33 3,3 - - -

Deze gewogen EMVI scores kunnen voor alle gunningscriteria worden opgeteld, waardoor de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode wordt berekend. Deze score kan maximaal bestaan uit een 10, voor een uitvoeringsmethode die geheel aansluit op de eisen van de opdrachtgever en uit een 0, voor een uitvoeringsmethode die niet tegemoet komt aan de eisen en wensen van de opdrachtgever.

66

In tabel 26 worden de resultaten gegeven van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode volgens het voorbeeld van tabel 25. De kwantitatief hoogst scorende uitvoeringsmethoden zijn het economisch meest voordelig om uit te voeren volgens de relatieve punten methode met de voorgenoemde weging. Hieruit blijkt dat de best scorende uitvoeringsmethoden per constructie onderdeel zijn:• Vloer op fundering; Kanaalplaatvloer• Wanden: Kalkzandsteen met mortel• Kolommen Stalen kolommen• Balken: Prefab beton balken• Verdiepingsvloer: Kanaalplaatvloer• Dak: Kanaalplaatvloer

Tabel 26; Berekening van de Totale EMVI score van de uitvoeringsmethoden voor wanneer de weging evenredig is

verdeeld voer gunningscriterium 1, 3 en 12.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Gunningscriterium Totale EMVI score(=1+3+12)

1 3 12Gewogen EMVI score

Gewogen EMVI score

Gewogen EMVI score

Vloer op fundering op zand gestorte vloer 2,0 3,2 - 5,2PS ligger vloer 2,5 3,3 - 5,8Rib cassettevloer 3,1 3,3 - 6,3Kanaalplaatvloer 3,3 3,3 - 6,6

Wanden kalkzandsteen mortel 3,3 1,7 3,2 8,2kalkzandsteen lijm 3,1 1,1 3,2 7,4betonblokken mortel 3,1 1,3 3,2 7,6Gietbeton-wanden 1,5 0,1 3,0 4,6Prefab beton-wanden 1,9 3,3 3,0 8,3

Kolommen Kalkzandsteen 3,0 2,6 3,3 8,8Gietbeton-kolommen 1,6 0,2 3,3 5,0Prefab betonkolommen 1,2 0,6 3,3 5,0Stalen-kolommen 3,3 3,3 3,3 9,9

Balken Gietbeton-balken 0,5 0,0 - 0,5Prefab beton-balken 3,3 3,3 - 6,6Stalen balken 1,5 1,3 - 2,7

Verdiepingsvloeren Breedplaatvloer 1,8 0,6 - 2,4Kanaalplaatvloer 3,3 3,3 - 6,6

Dak Breedplaatvloer 1,8 0,6 - 2,4Kanaalplaatvloer 3,3 3,3 - 6,6

Als men kijkt naar het constructieonderdeel vloer op fundering kan worden geconcludeerd dat de uitvoeringsmethode kanaalplaatvloer het economisch voordeligste is voor de drie gunningscriteria. Tevens kan worden gesteld dat deze uitvoeringsmethode 1,3 maal zo voordelig is ten opzichte van de uitvoeringsmethode op zand gestorte vloer (6,6/5,2=1,3). Deze interpretatie kan ook voor de overige uitvoeringsmethoden worden berekend.

67

Met de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode kan dus worden bepaald welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordelig is voor een aanbesteding. Aannemersbedrijf Jongen BV kan in de engineeringsfase van een EMVI aanbesteding bepalen of zij het ontwerp uit de aanbesteding aanpassen met andere uitvoeringsmethoden. De Totale EMVI score geeft tevens relatief de verschillen tussen de uitvoeringsmethoden aan. Op basis van deze kwantitatieve gegevens kan Aannemersbedrijf Jongen BV een keuze voor het aanpassen van de uitvoeringsmethoden van het ontwerp uit de aanbesteding onderbouwen.

6.4 Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode

CROW heeft in de publicatie Gunnen op waarde, hoe doe je dat? de rekenmethodiek van gunnen op waarde toegelicht. Deze rekenmethodiek is een puntensysteem dat niet relatief vergelijkingen maakt tussen de uitvoeringsmethoden, maar absoluut tussen de uitvoeringsmethoden een vergelijking maakt. Met andere woorden, uitvoeringsmethoden worden niet met elkaar vergeleken, maar worden getoetst aan vooraf vastgestelde kwaliteit gunningscriteria. Bij de gunnen op waarde methode kent een aanbesteder een meerwaarde toe aan een gunningscriterium, uitgedrukt in Euro’s dan wel in een % van het (maximum) budget [A.Jansen, 2007].

De rekenmethodiek gunnen op waarde verrekend de inschrijfsom met de kwaliteit gunningscriteria uitgedrukt in euro’s en de levensduurkosten. Deze rekenmethodiek is ook toegepast bij de aanbesteding van zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal door opdrachtgever Cicero. In formule wordt de rekenmethode uitgedrukt in:

Totale EMVI score = Kostprijs (1) - EMVI score in euro’s (2) + levensduurkosten (3)

• Totale EMVI score; Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode• Kostprijs; Totale kostprijs van de uitvoeringsmethoden (gunningscriterium 1)• EMVI score in euro’s; Waardering (de EMVI score) van de uitvoeringsmethoden per

gunningscriterium uitgedrukt in euro’s of in % van het budget (gunningscriteria 3 t/m 26)• Levensduurkosten; Totale levensduurkosten van de uitvoeringsmethoden (gunningscriterium 2)

Kostprijs (1)

Met de project gegevens kan de totale kostprijs van de uitvoeringsmethoden worden berekend. Deze berekening is de kostprijs van de uitvoeringsmethode per eenheid vermenigvuldigen met de project hoeveelheden van deze uitvoeringsmethode. De formule is:Totale kostprijs = Kostprijs uitvoeringsmethoden * hoeveelheid uitvoeringsmethoden

In tabel 27 wordt een voorbeeld weergegeven van de berekening van de totale kostprijs voor de uitvoeringsmethoden. Hierbij zijn een aantal project hoeveelheden aangenomen, deze project hoeveelheden zijn:

68

• 200 m2 vloeroppervlak• 216 m2 wandoppervlak• 24 kolommen• 80 m balken• 80 m wand• 200 m2 verdiepingvloeroppervlak• 200 m2 dakoppervlak

Tabel 27; Berekening van de totale kosten van de kostprijs per uitvoeringsmethode voor de bepaalde project

hoeveelheden.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode KostprijsGunningscriterium 1 (1)

Project hoeveelheid (2)

Eenheid Totale kosten(=1*2)

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer € 63,74 200 m2 € 12.748,00PS ligger vloer € 52,15 200 m2 € 10.430,00Rib cassettevloer € 42,13 200 m2 € 8.426,00Kanaalplaatvloer € 39,16 200 m2 € 7.832,00

Wanden kalkzandsteen mortel € 51,56 216 m2 € 11.136,96kalkzandsteen lijm € 54,92 216 m2 € 11.862,72betonblokken mortel € 54,97 216 m2 € 11.873,52Gietbeton-wanden € 114,87 216 m2 € 24.811,92Prefab beton-wanden € 87,78 216 m2 € 18.960,48

Kolommen Kalkzandsteen € 134,33 24 n € 3.223,92Gietbeton-kolommen € 255,22 24 n € 6.125,28Prefab betonkolommen € 349,00 24 n € 8.376,00Stalen-kolommen € 120,59 24 n € 2.894,16

Balken Gietbeton-balken € 178,00 80 m € 14.240,00Prefab beton-balken € 27,03 80 m € 2.162,40Stalen balken € 60,90 80 m € 4.872,00

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer € 71,31 200 m2 € 14.262,00Kanaalplaatvloer € 39,16 200 m2 € 7.832,00

Dak Breedplaatvloer € 71,31 200 m2 € 14.262,00Kanaalplaatvloer € 39,16 200 m2 € 7.832,00

EMVI score in euro’s (2)Bij de gunnen op waarde rekenmethode wordt de kostprijs verrekend met de waarde van de kwaliteit gunningscriteria uitgedrukt in euro’s. De waardering van de gunningscriteria worden berekend met de weging van het gunningscriterium en de totale kosten van de duurste uitvoeringsmethode. De formule voor het berekenen van de EMVI score in euro’s is:EMVI score in euro’s = (EMVI score /10) * (Weging gunningscriterium (%) / 100%) * (Totale kosten duurste uitvoeringsmethode per constructieonderdeel)

69

Er wordt gerekend met de totale kosten van de duurste uitvoeringsmethode per constructieonderdeel. Door te rekenen met de totale kosten van de duurste uitvoeringsmethoden worden alle 20 uitvoeringsmethoden met elkaar vergeleken bij het berekenen van de Totale EMVI score. Hierdoor wordt er een objectieve keuze gemaakt voor de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is.

In tabel 28 en 29 worden de berekening en resultaten getoond van de EMVI score in euro’s per uitvoeringsmethode voor de gunningscriteria 3 (hoe lang is de productietijd?) en 12 (wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?). Hierbij is aangenomen dat de weging over gunningscriteria 1, 3 en 12 evenredig is (allen 33%), daarnaast zijn de project hoeveelheden hetzelfde als tabel 27.

Tabel 28; Berekening van de EMVI score in euro’s van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 3.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 3EMVI score

(a)

Weging

(b)

Totale kosten duurste uitvoeringsmethode per constructieonderdeel(c)

EMVI score in euro’s

= (a/10)* (b/100) *cVloer op fundering

op zand gestorte vloer 3,2 0,33 € 12.748,00 € 1.346,19PS ligger vloer 3,3 0,33 € 12.748,00 € 1.388,26Rib cassettevloer 3,3 0,33 € 12.748,00 € 1.388,26Kanaalplaatvloer 3,3 0,33 € 12.748,00 € 1.388,26

Wanden kalkzandsteen mortel 1,7 0,33 € 24.811,92 € 1.391,95kalkzandsteen lijm 1,1 0,33 € 24.811,92 € 900,67betonblokken mortel 1,3 0,33 € 24.811,92 € 1.064,43Gietbeton-wanden 0,1 0,33 € 24.811,92 € 81,88Prefab beton-wanden 3,3 0,33 € 24.811,92 € 2.702,02

Kolommen Kalkzandsteen 2,6 0,33 € 8.376,00 € 718,66Gietbeton-kolommen 0,2 0,33 € 8.376,00 € 55,28Prefab betonkolommen 0,6 0,33 € 8.376,00 € 165,84Stalen-kolommen 3,3 0,33 € 8.376,00 € 912,15

Balken Gietbeton-balken 0,0 0,33 € 14.240,00 € 0,00Prefab beton-balken 3,3 0,33 € 14.240,00 € 1.550,74Stalen balken 1,3 0,33 € 14.240,00 € 610,90

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer 0,6 0,33 € 14.262,00 € 282,39Kanaalplaatvloer 3,3 0,33 € 14.262,00 € 1.553,13

Dak Breedplaatvloer 0,6 0,33 € 14.262,00 € 282,39Kanaalplaatvloer 3,3 0,33 € 14.262,00 € 1.553,13

70

Tabel 29; Berekening van de EMVI score in euro’s van de uitvoeringsmethoden voor gunningscriterium 12.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Gunningscriterium 12EMVI score

(a)

Weging

(b)

Totale kosten duurste uitvoeringsmethode per constructieonderdeel(c)

EMVI score in euro’s

= (a/10)* (b/100) *cVloer op fundering

op zand gestorte vloer - - € 12.748,00 -PS ligger vloer - - € 12.748,00 -Rib cassettevloer - - € 12.748,00 -Kanaalplaatvloer - - € 12.748,00 -

Wanden kalkzandsteen mortel 3,2 0,33 € 24.811,92 € 2.620,96kalkzandsteen lijm 3,2 0,33 € 24.811,92 € 2.620,96betonblokken mortel 3,2 0,33 € 24.811,92 € 2.593,94Gietbeton-wanden 3,0 0,33 € 24.811,92 € 2.485,86Prefab beton-wanden 3,0 0,33 € 24.811,92 € 2.458,84

Kolommen Kalkzandsteen 3,3 0,33 € 8.376,00 € 903,02Gietbeton-kolommen 3,3 0,33 € 8.376,00 € 903,02Prefab betonkolommen 3,3 0,33 € 8.376,00 € 903,02Stalen-kolommen 3,3 0,33 € 8.376,00 € 912,15

Balken Gietbeton-balken - - € 14.240,00 -Prefab beton-balken - - € 14.240,00 -Stalen balken - - € 14.240,00 -

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer - - € 14.262,00 -Kanaalplaatvloer - - € 14.262,00 -

Dak Breedplaatvloer - - € 14.262,00 -Kanaalplaatvloer - - € 14.262,00 -

Levensduurkosten (3)

De levensduurkosten zijn de exploitatiekosten van een gebouw. De NEN 2632 (Nederlandse Norm) deelt de exploitatiekosten op in een vijftal posten, te weten de vaste kosten, energiekosten, onderhoudskosten, administratieve beheerskosten en specifieke bedrijfskosten [NEN 2632].Het gunningscriterium dat is opgesteld voor de beoordeling van de levensduurkosten van de uitvoeringsmethode vraagt naar de levensduurkosten voor de komende 10 jaren. De totale levensduurkosten van de uitvoeringsmethoden kunnen worden berekend met de formule:Totale levensduurkosten = Levensduurkosten uitvoeringsmethoden * hoeveelheid uitvoeringsmethoden

In het geval van de uitvoeringsmethode in dit afstudeerproject betreft dit de uitvoeringsmethode voor de draagconstructie. In het geval van de draagconstructie geld dat de komende 10 jaren geen kosten zijn verbonden aan de levensduurkosten, omdat deze vallen binnen de garantie termijn. Hieruit kan worden geconcludeerd dat er de eerste 10 jaren de kosten die zijn verbonden aan de uitvoeringsmethode op het gebied van levendsuurkosten 0 euro bedragen.In tabel 30 zijn de resultaten weergegeven voor de Totale EMVI score, voor wanneer de weging

71

Totale EMVI scoreDe kostprijs, de EMVI score in euro’s en de levensduurkosten zijn bekend in dit afstudeer project. Nu kan de Totale EMVI score voor het gehanteerde voorbeeld in deze paragraaf worden berekend aan de hand van de formule:Totale EMVI score = kostprijs - EMVI score in euro’s + levensduurkosten

In tabel 30 zijn de resultaten weergegeven voor de Totale EMVI score, voor wanneer de weging evenredig is verdeeld over gunningscriteria 1, 3 en 12 en de project hoeveelheden zijn gebruikt uit tabel 27. De laagst scorende uitvoeringsmethode is de economisch meest voordeligste. Deze lage score kan verkregen zijn doordat de kostprijs en de levensduurkosten laag waren, maar er kunnen ook veel EMVI score in euro’s verdient worden door het leveren van kwaliteit op de gunningscriteria. In het voorbeeld van tabel 30 blijkt dat de best scorende uitvoeringsmethoden per constructie onderdeel zijn:• Vloer op fundering; Kanaalplaatvloer• Wanden: Kalkzandsteen met mortel• Kolommen Stalen kolommen• Balken: Prefab beton balken• Verdiepingsvloer: Kanaalplaatvloer• Dak: Kanaalplaatvloer

Tabel 30; Berekening van de Totale EMVI score volgens de rekenmethodiek gunnen op waarde.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Gunningscriterium Totale EMVI score in euro’s

(a-b-c+d)

1 3 12 2Totale kostprijs in euro’s(a)

EMVI score in euro’s

(b)

EMVI score in euro’s

(c)

Levens-duurkosten in euro’s(d)

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer € 12.748,00 € 1.346,19 - € 0,00 € 11.401,81PS ligger vloer € 10.430,00 € 1.388,26 - € 0,00 € 9.041,74Rib cassettevloer € 8.426,00 € 1.388,26 - € 0,00 € 7.037,74Kanaalplaatvloer € 7.832,00 € 1.388,26 - € 0,00 € 6.443,74

Wanden kalkzandsteen mortel € 11.136,96 € 1.391,95 € 2.620,96 € 0,00 € 7.124,05kalkzandsteen lijm € 11.862,72 € 900,67 € 2.620,96 € 0,00 € 8.341,09betonblokken mortel € 11.873,52 € 1.064,43 € 2.593,94 € 0,00 € 8.215,15Gietbeton-wanden € 24.811,92 € 81,88 € 2.485,86 € 0,00 € 22.244,18Prefab beton-wanden € 18.960,48 € 2.702,02 € 2.458,84 € 0,00 € 13.799,63

Kolommen Kalkzandsteen € 3.223,92 € 718,66 € 903,02 € 0,00 € 1.602,23Gietbeton-kolommen € 6.125,28 € 55,28 € 903,02 € 0,00 € 5.166,97Prefab betonkolommen € 8.376,00 € 165,84 € 903,02 € 0,00 € 7.307,13Stalen-kolommen € 2.894,16 € 912,15 € 912,15 € 0,00 € 1.069,87

Balken Gietbeton-balken € 14.240,00 € 0,00 - € 0,00 € 14.240,00Prefab beton-balken € 2.162,40 € 1.550,74 - € 0,00 € 611,66Stalen balken € 4.872,00 € 610,90 - € 0,00 € 4.261,10

Verdiepings-vloeren

Breedplaatvloer € 14.262,00 € 282,39 - € 0,00 € 13.979,61Kanaalplaatvloer € 7.832,00 € 1.553,13 - € 0,00 € 6.278,87

Dak Breedplaatvloer € 14.262,00 € 282,39 - € 0,00 € 13.979,61Kanaalplaatvloer € 7.832,00 € 1.553,13 - € 0,00 € 6.278,87

72

In tabel 30 blijkt de kostprijs van de uitvoeringsmethode kanaalplaat verdiepingsvloer 1,8 keer zo goedkoop te zijn ten opzichte van de breedplaat verdiepingsvloer (14.262,00/ 7.832,00=1,8). De kanaalplaat verdiepingsvloer vloer heeft daarnaast nog meer kwaliteit weten te leveren voor de twee gunningscriteria waarmee meer EMVI score in euro’s zijn verdiend. Hierdoor is de Totale EMVI score van de kanaalplaat verdiepingsvloer niet 1,8, maar 2,2 keer zo economisch voordelig ten opzichte van de breedplaat verdiepingsvloer volgens de gunnen op waarde methode (13.979,61/ 6.278,87=2.2). Deze berekening kan ook worden gemaakt voor de overige uitvoeringsmethoden binnen een constructie onderdeel.

Met de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode kan worden bepaald welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordelig is voor een aanbesteding. Aannemersbedrijf Jongen BV kan in de engineeringsfase van een EMVI aanbesteding bepalen of zij het ontwerp uit de aanbesteding aanpassen met andere uitvoeringsmethoden. De Totale EMVI score geeft tevens relatief de verschillen tussen de uitvoeringsmethoden aan. Op basis van deze kwantitatieve gegevens kan Aannemersbedrijf Jongen BV een keuze voor het aanpassen van de uitvoeringsmethoden van het ontwerp uit de aanbesteding onderbouwen.

Hiermee zijn de twee rekenmethodieken bekend om de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode te berekenen op basis van een kwantitatief vast gestelde EMVI score. In het volgend hoofdstuk wordt het keuze ondersteunend model beschreven.

73

7 Keuze ondersteunend model

In dit hoofdstuk wordt het keuze ondersteunend model toegelicht. Eerst wordt een algemene beschrijving van het keuze ondersteunend model weergegeven, waarna het keuze ondersteunend model wordt toegepast op een case studie. Deze case studie is zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal.

7.1 Proces keuze ondersteunend model

De doelstelling van het keuze ondersteunend model is het kwantitatief berekenen van een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden om daarmee de Economisch Meest Voordelige uitvoeringsmethode te bepalen. Dit kan worden berekend volgens de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode waarmee een Totale EMVI score wordt berekend. Voor de berekening van de Totale EMVI score volgens de twee rekenmethodieken zijn een aantal gegevens nodig, namelijk:• De projectgegevens• De weging van de gunningscriteria• De kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium• De EMVI score van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

De projectgegevens en de weging van de gunningscriteria dienen handmatig in het keuze ondersteunend model te worden ingevoerd. De kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium zijn in dit afstudeerproject bepaald en zijn opgenomen in het keuze ondersteunend model. De EMVI score afhankelijk van de kenmerken worden door het keuze ondersteunend model berekend. Door het eventueel aanpassen van de kenmerken kunnen de EMVI scores veranderen. Met deze gegevens kan het keuze ondersteunend model de Totale EMVI score berekenen volgens de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode. In figuur 17 wordt schematisch de opbouw van het keuze ondersteunend model weergegeven.

74

Figuur 17; Schematische weergave van het keuze ondersteunend model in een vijftal processtappen.

Weging gunningscriteria

invullen

Project gegevens tbv:

• Berekenen van de

totale kostprijs per

uitvoeringsmethode

• Maximum budget per

constructieonderdeel

Totale EMVI score Relatieve punten

methodebepalen

Totale EMVI score Gunnen op waarde

methodebepalen

EMVI scorebepalen

Projectgegevens invullen

Kenmerken uitvoeringsmethoden

aanpassen

Project gegevens tbv:

• Berekenen van kenmerken

van uitvoeringsmethoden

per gunningscriterium

Processtap 1Processtap 2

Processtap 3

Processtap 4

Processtap 5bProcesstap 5a

In de volgende subparagrafen worden de verschillende processtappen van het keuze ondersteunend model nader toegelicht.

7.1.1 Processtap 1 Projectgegevens invullenDe projectgegevens zijn de hoeveelheden van het ontwerp en het maximale budget dat een opdrachtgever stelt bij de EMVI aanbesteding. Deze projectgegevens kunnen uit de aanbestedingsleidraad en het conceptontwerp van een EMVI aanbesteding worden verkregen. In tabel 31 worden de projectgegevens weergegeven die benodigd zijn voor het keuze ondersteunend model.Tabel 31; Projectgegevens die benodigd zijn voor het keuze ondersteunend model.

Projectgegevens voor berekenen van kenmerken uitvoeringsmethoden

Projectgegevens voor berekenen Totale EMVI score gunnen op waarde methode

Aantal m2 begane grond vloer oppervlak (m2) (gunningscriterium 12, 24 en 26)

Aantal m2 begane grond vloer oppervlak (m2)

Aantal m2 verdiepingsvloer oppervlak (m2) (gunningscriterium 12, 24 en 26)

Aantal m2 verdiepingsvloer oppervlak (m2)

Verdiepingshoogte (m) (gunningscriterium 13 en 16) Aantal m2 dak (m2)Aantal m2 wandoppervlak (m2) (gunningscriterium 12)

Aantal m2 wandoppervlak (m2)

Aantal kolommen (n) (gunningscriterium 12) Aantal kolommen (n)Breedte (m) (gunningscriterium 20) Strekkende m balk (m)Lengte (m) (gunningscriterium 20) Strekkende m wand (m)

75

De projectgegevens dienen door een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV handmatig te worden ingevuld in het keuze ondersteunend model. Hiervoor is in het model een invulblad gerealiseerd dat het invullen ondersteunt voor het lid van het aanbestedingsteam. Het invulblad wordt weergegeven in figuur 18.

Figuur 18; Invulblad project gegevens in het keuze ondersteunend model.

De projectgegevens zijn benodigd voor twee berekeningen. Ten eerste is een aantal projectgegevens benodigd voor het berekenen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden voor een aantal gunningscriteria. Ten tweede is een aantal projectgegevens benodigd voor het berekenen van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode. Deze projectgegevens zijn nodig voor het berekenen van de totale kostprijs en de EMVI score in euro’s binnen de gunnen op waarde methodiek. In figuur 19 is een dubbele pijl uit het hokje van de projectgegevens te zien, deze geeft de tweedeling van de projectgegevens weer.

De projectgegevens voor het berekenen van de kenmerken van de uitvoeringmethoden voor een aantal gunningscriteria worden in tabel 31 aangegeven in de linker kolom.De projectgegevens aantal m2 begane grond vloeroppervlak en het aantal m2 verdiepingsvloeroppervlak zijn benodigd voor het berekenen van gunningscriterium 12 (Wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?) , gunningscriterium 24 (Hoeveel vrachten zijn er benodigd?) en gunningscriterium 26 (Gewicht bouwafval totaal in kN?).Voor het berekenen van gunningscriterium 12 (wat is de verhouding netto/bruto vloeroppervlak?) zijn ook de projectgegevens aantal m2 wandoppervlak en aantal kolommen nodig. Met de breedte van het ontwerp en de lengte van het ontwerp kan gunningscriterium 20; ‘Hoe groot is de indelingsvrijheid van een ruimte door het object per eenheid?’ worden berekend. Voor de overige gunningscriteria zijn geen projectgegevens benodigd.

In tabel 31 worden de projectgegevens die benodigd zijn voor de berekening van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode weergegeven in de rechter kolom. Met deze projectgegevens kunnen de totale kostprijzen van de uitvoeringsmethoden worden berekend.

76

7.1.2 Processtap 2 Weging gunningscriteria invullenDe weging gunningscriteria geeft aan of en in welke mate een aanbesteder belang hecht aan een gunningscriterium. De weging van de gunningscriteria bij een EMVI aanbesteding wordt aangegeven in de aanbestedingsleidraad. Deze gunningscriteria kunnen overeenkomen met de 26 gunningscriteria uit dit afstudeerproject, maar zal in de meeste gevallen hiervan afwijken. Dan moet er een interpretatie worden gemaakt van de aanbestedingleidraad naar deze gunningscriteria. Deze interpretatie kan bij voorkeur worden gedaan door de aanbesteder, maar kan ook door een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV.

De weging van de gunningscriteria dient door de aanbesteder of een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV handmatig te worden ingevuld in het keuze ondersteunend model. Hiervoor is in het model een invulblad gerealiseerd die het invullen ondersteunt. Hierin kan per groep, waardeaspect en gunningscriterium een weging worden ingevuld. De weging wordt ingevuld door een waarde te koppelen aan de groep, waardeaspect of gunningscriterium van 0 tot 10, waarbij 0 niet belangrijk is voor de aanbesteder en 10 heel belangrijk is voor de aanbesteder. Door het invullen van de weging wordt direct de procentuele verdeling van de groepen, waardeaspecten en gunningscriteria berekend en getoond in het invulblad. Het invulblad wordt weergegeven in figuur 19.

De weging is benodigd voor het berekenen van de Totale EMVI score volgens zowel de relatieve punten methoden als voor de gunnen op waarde methode. Voor de berekening van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methoden kan met de weging de gewogen EMVI score worden berekend. De som van deze gewogen EMVI scores is de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode. De weging bepaalt bij de gunnen op waarde methode hoeveel euro’s in mindering kunnen worden gebracht, door de EMVI scores in euro’s te berekenen. Deze EMVI scores in euro’s worden in mindering gebracht van de totale kostprijs van een uitvoeringsmethode, waarna de levensduurkosten worden opgeteld waarmee de totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode wordt berekend.

77

Figuur 19; Invulblad weging gunningscriteria in het keuze ondersteunend model

78

7.1.3 Processtap 3 Kenmerken uitvoeringsmethoden aanpassenDe kenmerken geven kwantitatief aan hoe een uitvoeringsmethode scoort op een gunningscriterium. De kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium zijn in dit afstudeerproject bepaald. Dit zijn de kenmerken die zijn beschreven in hoofdstuk 4 van dit afstudeerrapport. Hierbij is een matrix opgesteld met gunningscriteria (de horizontale as), uitvoeringsmethoden (de verticale as) en kenmerken (de matix).

De matrix met de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium zijn opgenomen in het keuze ondersteunend model. Deze kenmerken kunnen door een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV worden aangepast. Door de mogelijkheid van het aanpassen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden is het keuze ondersteunend model te gebruiken voor meerdere aanbestedingen. Aanpassingen kunnen betrekking hebben op vernieuwde marktinzichten, veranderingen binnen de organisatie, veranderingen van de uitvoeringsmethoden, etc. De externe factoren zorgen ervoor dat een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV de kenmerken van de uitvoeringsmethoden dient aan te passen om het model aan te laten sluiten op de aanbesteding. Met het aanpassen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden zullen de EMVI scores van de uitvoeringsmethoden worden beïnvloed. Een gedeelte van de matrix met de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium wordt getoond in figuur 20.

Met de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium kunnen de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium worden berekend. Deze relatieve verschillen geven aan welke uitvoeringsmethoden het economisch meest voordelig is en de verhouding tot de overige uitvoeringsmethoden. Op basis van deze relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium kunnen de EMVI scores van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium worden berekend.

79

Figuur 20; Gedeelte van de matrix met kenmerken van de uitvoeringsmethoden in het keuze ondersteunend model.

80

7.1.4 Processtap 4 EMVI score bepalenDe EMVI score is een fictieve meetschaal waarmee de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden voor een gunningscriterium worden uitgedrukt in een score van 0 tot 10. Hierbij geldt dat een score 0 de uitvoeringsmethode relatief niet tegemoet komt aan het gunningscriterium, en 10 de uitvoeringsmethode relatief economisch het meest voordelig is voor het gunningscriterium. De EMVI score wordt in het keuze ondersteunend model berekend voor de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium.

Het keuze ondersteunend model toont de resultaten van de berekening van de EMVI score in processtap 4. Daarnaast wordt per gunningscriterium de gewogen EMVI score volgens de relatieve punten methode en de eventuele EMVI score in euro’s volgens de gunnen op waarde methode getoond. Een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV dient de resultaten te controleren. Naast het controleren van de gegevens biedt deze processtap inzichten in de verschillen tussen de uitvoeringsmethoden die als onderbouwing kunnen dienen voor het kiezen van een geschikte uitvoeringsmethode bij een EMVI aanbesteding. In figuur 21 wordt een gedeelte getoond van het controleren van de EMVI scores in het keuze ondersteunend model.

Met de EMVI score kan de gewogen EMVI score worden berekend voor de relatieve punten methode door de EMVI score te vermenigvuldigen met de weging. Met de EMVI score kan ook de EMVI score in euro’s worden berekend voor de gunnen op waarde methode met de formule:EMVI score in euro’s = (EMVI score /10) * (Weging gunningscriterium (%) / 100%) * (Totale kosten duurste uitvoeringsmethode)

Met de gewogen EMVI score kan de Totale EMVI score worden berekend voor de relatieve punten methode door de gewogen EMVI scores op te tellen. En met de EMVI score in euro’s kan de Totale EMVI score worden bereken voor de gunnen op waarde methode door de totale kostprijs van een uitvoeringsmethode te verminderen met de EMVI score in euro’s en daar de levensduurkosten bij op te tellen.

81Figuur 21; Gedeelte van het controleren van de EMVI scores in het keuze ondersteunend model.

82

7.1.5 Processtap 5a Totale EMVI score relatieve punten methode bepalenHet berekenen van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode is de doelstelling van het afstudeerproject. Hiermee kan kwantitatief en daardoor objectief worden aangetoond welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordelig scoort ten opzichte van de weging van de gunningscriteria. De score van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode kan maximaal bestaan uit een 10, voor een uitvoeringsmethode die geheel aansluit op de eisen van de opdrachtgever en minimaal uit een 0, voor een uitvoeringsmethode die niet tegemoet komt aan de eisen en wensen van de opdrachtgever.

Het keuze ondersteunend model toont de resultaten van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode. De resultaten worden getoond in kwantitatieve gegevens door een viertal tabellen, namelijk de Totale EMVI score voor de groep economie, proceskwaliteit, productkwaliteit en de Totale EMVI score voor de aanbesteding. Naast de kwantitatieve tabellen worden de resultaten grafisch weergegeven in een kolommen grafiek. In figuur 22 worden de resultaten van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode getoond.

De score in de laatste kolom van de tabellen geeft de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode weer. De uitvoeringsmethoden met de hoogste score per constructieonderdeel is het economisch meest voordelig voor deze aanbesteding. Deze uitvoeringsmethoden worden in groen aangegeven. De laagst scorende uitvoeringsmethoden worden in rood aangegeven. In de overige tabellen worden de resultaten getoond voor de groepen gunningscriteria. Deze resultaten bieden inzichten in de keuze van de uitvoeringsmethoden en kunnen dienen als onderbouwing waarmee kan worden ingeschreven op de aanbestedingsdocumenten.

83

Figuur 22; Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode in het keuze ondersteunend model.

84

7.1.6 Processtap 5b Totale EMVI score gunnen op waarde methode bepalenHet berekenen van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode is de doelstelling van het afstudeerproject. Hiermee kan kwantitatief en daardoor objectief worden aangetoond welke uitvoeringsmethode het economisch meest voordelig scoort ten opzichte van de weging van de gunningscriteria. De score van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde bestaat uit een fictieve inschrijfprijs. Hoe lager deze fictieve inschrijfprijs is, des te economisch meest voordeliger is de uitvoeringsmethode voor de EMVI aanbesteding.

Het keuze ondersteunend model toont de resultaten van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode. De resultaten worden getoond in kwantitatieve gegevens door een viertal tabellen, namelijk de kostprijs van de uitvoeringsmethode, de EMVI score in euro’s voor de groepen proceskwaliteit en productkwaliteit en de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode. De resultaten worden grafisch ook weergegeven in een kolommengrafiek onder de tabel. In figuur 23 worden de resultaten van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode getoond.

De score in de laatste kolom van de tabellen geeft de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode weer. De uitvoeringsmethoden met de laagste score per constructieonderdeel is het economisch meest voordelig voor deze aanbesteding. Deze uitvoeringsmethoden worden in groen aangegeven. De laagst scorende uitvoeringsmethoden worden in rood aangegeven. In de overige tabellen worden de resultaten getoond voor de kostprijs en de EMVI score in euro’s. Deze resultaten bieden inzichten in de keuze van de uitvoeringsmethoden en kunnen dienen als onderbouwing waarmee kan worden ingeschreven op de aanbestedingsdocumenten.

Het gebruik van het model in Excel wordt beschreven in een handleiding. De handleiding voor het gebruik van het model is te vinden in bijlage 9

85

Figuur 23; Resultaten Totale EMVI score volgens gunnen op waarde methode in het keuze ondersteunend model.

86

7.2 Model toegepast op zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal

In deze paragraaf wordt het keuze ondersteunend model toegepast op de case studie. Voor de aanbesteding van Zorgcentrum ‘t Brook wordt door het model kwantitatief berekend welke uitvoeringsmethode voor de draagconstructie het economisch meest voordelig is.

In de eerste subparagraaf wordt de case studie nader toegelicht. In de navolgende subparagrafen worden de processtappen van het keuze ondersteunend model nader toegelicht. Deze processtappen zijn: • Invullen van de projectgegevens (paragraaf 7.2.2)• Invullen van de weging van gunningscriteria (paragraaf 7.2.3)• Resultaten van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode (paragraaf 7.2.4)• Resultaten van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode (paragraaf 7.2.5)

Bij deze processtappen ontbreken het aanpassen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden en het controleren van de EMVI scores. In het afstudeerproject is onderzoek gedaan naar de kenmerken van de uitvoeringsmethoden, die worden aangenomen voor de toepassing op zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal. In processtap 3 worden tijdens het toepassen op de case studie geen handelingen verricht. Doordat de kenmerken niet worden aangepast is er geen controle nodig van de EMVI scores, waardoor ook in processtap 4 geen handelingen worden verricht. Vandaar dat deze twee processtappen niet worden beschreven bij de toepassing op de case studie.

7.2.1 Case zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal

De case studie waarop het keuze ondersteunend model wordt gehanteerd is de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal. Deze aanbesteding bestaat uit de renovatie en verbouwing van het bestaande zorgcentrum. Daarnaast dient er een nieuwbouw plaats te vinden naast het bestaande zorgcentrum, dit dient de toekomstige PG afdeling te worden van het zorgcentrum. In figuur 24 wordt schematisch aangegeven waar de aanbesteding van het zorgcentrum ‘t Brook uit bestaat. Links in de afbeelding wordt schematisch de bestaande situatie geschetst en rechts in figuur 24 wordt de gevraagde nieuwe situatie bij de aanbesteding schematisch weergegeven.

Figuur 24; Schematische weergave van de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal.

Momenteel bestaat het zorgcentrum ‘t Brook uit 2 gebouwen van verschillende bouwjaren. Het oudste gedeelte uit 1983 beslaat 3 bouwlagen en bestaat uit 50 kamers, verdeeld over de begane grond, de 1e en 2e verdieping, en algemene ondersteunende functies, zoals recreatieruimte/ restaurant, keuken,

Bestaande situatie Gevraagde situatie in de aanbesteding

87

magazijn, personeelskleedruimten, kantoren, receptie, winkel, kapsalon, stallingsruimte scootmobiels, etc., op de begane grond. In dit gebouw is de verzorgingshuisfuctie gehuisvest.Het tweede gebouw uit 2004 beslaat 2 bouwlagen en bestaat uit 30 kamers, 15 kamers op de begane grond en 15 kamers op de 1e verdieping. Op de begane grond zijn 6 kamers gedeeld en omgebouwd in 12 kleinere kamers voor cliënten die kortdurend worden verzorgd t.b.v. hun herstel. Totaal heeft dit gebouw derhalve 36 kamers. In dit gebouw is op de begane grond een herstel/ revalidatie afdeling gevestigd en op de 1e verdieping is de verzorgingshuisfuctie gehuisvest. Het bestaande complex heeft daarmee een capaciteit van 89 intramurale plaatsen. Momenteel bedraagt de toelating 88 zorgplaatsen. In ‘t Brook wordt momenteel nog geen verpleegzorg (PG) aangeboden terwijl er duidelijk behoefte aan een dergelijke voorziening bestaat.

Na realisatie van het project zijn de zorgfuncties van het zorgcentrum ‘t Brook als volgt samen te vatten:• Zorg met behandeling ZZP 5 en 7: 32 (4 x 8 units) groepswonen PG en 1 logeerkamer in de nieuwe

uitbreiding.• Zorg met behandeling ZZP 6 en 8: 30 plaatsen in gebouw 2004.• Geriatrische revalidatie DBC GRZ: 31 plaatsen op de begane grond en 1e verdieping van gebouw

1983.• Zorg met behandeling ZZP mix: 18 plaatsen op de 2e verdieping van gebouw 1983.• 1 huisartsenbed.

Het keuze ondersteunend model maakt in dit afstudeerproject een keuze tussen uitvoeringsmethoden van de draagconstructie. Het ontwerpen en realiseren van de draagconstructie gebeurt bij een nieuwbouwproject. Bij een renovatie en/of verbouwing wordt geen draagconstructie ontworpen en/of gerealiseerd. Hierbij kan dan ook geen keuze worden gemaakt tussen de verschillende uitvoeringsmethoden. Het keuze ondersteunend model, dat een vrije keuze maakt tussen uitvoeringsmethoden van een draagconstructie is daarom niet geschikt voor renovatie en verbouwingen.

Dit geldt ook voor de case studie. De aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal bestaat uit een renovatie en verbouwing van het bestaande zorgcentrum en een uitbreiding met een PG afdeling dat nieuwbouw betreft. Voor de PG afdeling kan het model ondersteunen in het kiezen van de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is voor de draagconstructie. Dit is niet mogelijk voor de renovatie van het zorgcentrum. In figuur 25 wordt de begane grond plattegrond van de PG afdeling weergegeven, als onderdeel van de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook. Uit de tekeningen in bijlage 10 wordt duidelijk dat de draagconstructie van de PG afdeling bestaat uit:• Vloer op fundering: betonvloer volgens constructie• Wanden: Kalkzandsteen binnenspouwblad volgens constructeur• Kolommen: Stalen kolommen• Balken: niet uitgewerkt• Verdiepingsvloer: betonvloer volgens constructie• Dak: betonvloer volgens constructieDe draagconstructie is voor het ontwerp in de aanbesteding nog niet volledig uitgewerkt, deze dient in de aanbieding te worden uitgewerkt door de aannemer.

88

Figuur 25; Nieuwbouw van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal gevraagd in de aanbesteding (begane grond, exclusief

techniek ruimte op 1e verdieping).

De aanbesteding van ‘t Brook bevat een aantal innovatieve elementen die gehanteerd zullen worden. Zo worden de gegadigden van meet af aan geïnformeerd over het maximale budget dat aangewend zal worden om te voorzien in de gevraagde oplossing. Aan de inschrijvers wordt gevraagd een Risico Analyse Plan in te dienen en worden ingebrachte oplossingen door de marktpartijen meegewogen in de aanbesteding. De opdrachtgever hecht er ook aan verzekerd te zijn van de inzet van capabel personeel, vandaar dat de kwaliteit van sleutelfunctionarissen wordt meegewogen in de aanbesteding. De aanbestedingsdocumenten bestaan uit:• Een risico analyse plan• Een prijs aanbieding• Oplossingen van het ontwerp• Plan van aanpak/ PlanningEn een interview met de sleutelrolfuctionarissen.

89

De aanbesteding van zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal wordt beoordeeld volgens de gunnen op waarde methode. Hierbij is het maximale budget van de opdrachtgever 7mln euro. De eindscore wordt in de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook berekend met de formule:Eindscore = Inschrijfsom - prestatiescore + exploitatiekosten

Met de prestatiescore kan maximaal een aftrek van 70% van de inschrijfsom worden verkregen. De prestatiescore wordt bepaald door onderstaande vier aanbestedingsdocumenten met daarachter vermeld de relatieve weging van deze aanbestedingsdocumenten (de aangegeven percentages vormen samen dus weer 100%)• Risico analyse plan 15%• Oplossingen van het ontwerp 30%• Plan van aanpak/ planning 25%• Interview sleutelrolfiguren 30%

De beoordeling van de aanbestedingsdocumenten (prestatiescore) gebeurt op basis van een jury oordeel. De gunningscriteria geformuleerd in de aanbestedingsleidraad zijn te vinden in bijlage 1. Prestatiescores moeten allen minstens op een 6,00 uitkomen. Scores tussen 6,00 en 10,00 worden lineair omgerekend naar een kwaliteitswaarde in euro’s op basis van de relatieve wegingpercentages.

In de volgende subparagrafen wordt het keuze ondersteunend model toegepast op de aanbesteding van de PG afdeling. Het resultaat is een kwantitatieve score die de keuze voor de uitvoeringsmethode van het ontwerp dat het economisch meest voordelige is. Deze uitvoeringsmethode wordt gekozen op basis van objectieve gekwantificeerde gegevens.

7.2.2 Project gegevens zorgcentrum ‘t Brook invullen (processtap 1)

De projectgegevens van de PG afdeling van zorgcentrum ‘t Brook zijn onderzocht in de aanbestedingsleidraad van de aanbesteding. De projecthoeveelheden die zijn gericht op het ontwerp zijn uit de tekeningen van het conceptontwerp van de aanbesteding berekend. Dit conceptontwerp is weergegeven in plattegronden en doorsneden. De tekeningen waaruit de hoeveelheden zijn berekend zijn te vinden in bijlage 10. Een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV dient de projecthoeveelheden van het ontwerp te berekenen uit de bestektekeningen. De projectgegevens van de PG afdeling van de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook zijn weergegeven in figuur 27.

90

Figuur 27; Projectgegevens PG afdeling van de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook t Voerendaal, volgens het

conceptontwerp uit de aanbestedingsleidraad.

7.2.3 Weging gunningscriteria zorgcentrum ‘t Brook invullen (processtap 2)

De gunningscriteria uit de aanbestedingsleidraad van zorgcentrum ’t Brook en de gunningscriteria van het keuze ondersteunend model komen niet overeen. Bij voorkeur wordt het invulblad van de weging van de gunningscriteria door de aanbesteder van de EMVI aanbesteding ingevuld. Dit was helaas niet mogelijk voor de aanbesteding van zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal, daarom dient een lid van het aanbestedingsteam van Aannemersbedrijf Jongen BV een interpretatie te maken van de gunningscriteria uit de aanbestedingsleidraad. Op basis van deze interpretatie van de aanbestedingsleidraad naar de kwantitatieve gunningscriteria wordt een keuze gemaakt voor de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is.

De interpretatie van de weging van de gunningscriteria is voor de aanbesteding van zorgcentrum ’t Brook verricht door de student. Deze interpretatie komt neer op:

In de aanbestedingsleidraad staat beschreven dat met de prestatiescore maximaal een aftrek van 70% van de inschrijfsom kan worden verkregen. De prestatiescore wordt bepaald door onderstaande vier aanbestedingsdocumenten met daarachter vermeld de relatieve weging van deze aanbestedingsdocumenten (de aangegeven percentages vormen samen dus weer 100%)• Risico analyse plan 15%• Oplossingen van het ontwerp 30%• Plan van aanpak/ planning 25%• Interview sleutelrolfiguren 30% Om te beginnen kan met de prestatiescore maximaal 70% aftrek worden verkregen. Dit betekent dat de groep economie voor 30% van de aanbesteding meetelt, en de groepen proceskwaliteit en productkwaliteit samen 70% meetellen.

91

De 70% is verdeeld over de aanbestedingsdocumenten. Een van de aanbestedingsdocumenten is een interview van de steutelrolfiguren. Dit is niet opgenomen in het keuze ondersteunend model, omdat de beoordeling hiervan niet kwantitatief kan worden vastgesteld. Beoordeling hiervan is subjectief. Door het wegvallen van de sleutelrolfiguren verandert de relatieve weging van de aanbestedingsdocumenten, waarbij de som van de percentages nu 70% beslaat. Onder de groep proceskwaliteit vallen de aanbestedingsdocumenten risico analyse plan en het plan van aanpak/ planning. Deze twee aanbestedingsdocumenten hebben samen een relatieve weging van 40% van de 70%. Het aanbestedingsdocument oplossing van het ontwerp heeft een relatieve weging van 30% van de 70%.De weging van de groep proceskwaliteit is dus 40/70 * 70 = 40% en de weging van de groep productkwaliteit is dan 30/70 * 70 = 30%. In figuur 27 wordt de weging van de groepen weergegeven in de eerste vier kolommen. In het keuze ondersteunend model wordt de weging van de groepen ingevuld door een score van 0 tot 10 toe te kennen aan de groepen, waarbij 0 niet van belang is voor de aanbesteder en 10 heel belangrijk is voor de aanbesteder. Door een puntenverdeling voor economie 7, proceskwaliteit 9,2 en productkwaliteit 7 wordt de procentuele verdeling verkregen die overeenkomstig is met de aanbestedingsleidraad.

In de berekening van de eindscore telt de inschrijfsom even zwaar als de exploitatiekosten. In het keuze ondersteunend model dient dus de 30% van de groep economie evenredig verdeeld te worden over de aanschafprijs en de levensduurkosten, dus beide 15%.Dit wordt verkregen door voor beide waardeaspecten een punt toe te kennen van 10. Zie figuur 27.De groep proceskwaliteit is verdeeld door het risico analyse plan (15%) dat valt onder het waardeaspect risicomanagement en het plan van aanpak/ planning (25%) dat valt onder de waardeaspecten tijd en omgeving, overlast en communicatie die dan ieder een zwaarte verkrijgen van 12.5 %. Deze procentuele verdeling kan worden verkregen door de waardeaspecten met tijd 8,5, risicomanagement 10, kwaliteitsborging 0 en omgeving, overlast en communicatie 8,5 te beoordelen. Zie figuur 27.Voor de oplossingen van het ontwerp dient er meerwaarde te worden toegevoegd door de aannemer op het conceptontwerp. Hierbij wordt in de aanbestedingsleidraad niet duidelijk aangegeven welke waardeaspecten van belang zijn voor de opdrachtgever. Voor het keuze ondersteunend model geldt dat de waardeaspecten allemaal even belangrijk zijn voor de opdrachtgever en dus allen een beoordeling van 10 krijgen. Zie figuur 27.

Voor de gunningscriteria is een inschatting gemaakt of deze belangrijk waren voor de opdrachtgever op basis van de aanbestedingsleidraad. De resultaten van deze inschatting zijn te vinden in figuur 27, waarin de weging van de groepen, te waarderen aspecten en gunningscriteria worden weergegeven voor de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal.

92

Figuur 27; Weging van de groepen, te waarderen aspecten en gunningscriteria worden weergegeven voor de

aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook te Voerendaal.

Weg

ing

Perc

enta

geW

egin

gPe

rcen

tage

Weg

ing

Perc

enta

gea

Aan

scha

fprij

s10

15%

1H

oeve

el b

edra

agt d

e aa

nsch

afpr

ijs?

1015

%b

Leve

nsdu

urko

sten

1015

%2

Hoe

veel

bed

rage

n de

leve

nsdu

urko

sten

voo

r 10

jare

n?10

15%

3H

oe la

ng is

de

cycl

ustij

d?10

6%4

Wat

is d

e le

verti

jd?

(wek

en)

00%

5K

an d

e sn

elhe

id w

orde

n aa

ngep

ast?

106%

6K

unne

n/m

oete

n in

stal

latie

s wor

den

aang

epas

t?10

7%7

Hoe

gro

ot is

de

kans

van

ver

stor

ing

van

de w

erkp

roce

ssen

? (W

eerv

erle

t)10

7%e

Kw

alite

itsbo

rgin

g0

0%8

Wel

k kw

alite

itsbo

rgsy

stee

m w

ordt

geh

ante

erd?

00%

9H

oeve

el d

ecib

el (d

b(A

)) w

ordt

er g

epro

duce

erd

tijde

ns d

e ui

tvoe

ring?

104%

10H

oeve

el (f

ijn)s

tof w

ordt

er g

epro

duce

erd

tijde

ns d

e ui

tvoe

ring?

104%

11To

t wan

neer

hee

ft de

opd

rach

tgev

er in

spra

ak in

de

uitv

oerin

g?10

4%12

Wat

is d

e ve

rhou

ding

net

to/b

ruto

vlo

erop

perv

lak?

101%

13W

at is

de

verh

oudi

ng n

etto

/bru

to v

loer

hoog

te?

101%

14H

oeve

el %

van

de

inst

alla

ties (

incl

usie

f kab

els)

zijn

ber

eikb

aar?

101%

15W

at is

de

gelu

idsr

educ

tie v

an h

et o

bjec

t? (d

B)

101%

16W

at is

de

verh

oudi

ng d

irect

lich

t?10

1%17

Hoe

lang

gel

d de

gar

antie

op

de p

rest

atie

van

het

obj

ect?

101%

18Is

het

obj

ect t

e ve

rpla

atse

n, te

ver

vang

en, t

e ve

rwijd

eren

en

toe

te v

oege

n?10

4%19

Wat

is h

et k

lant

ord

er o

ntko

ppel

punt

van

het

obj

ect?

00%

20H

oe g

root

is d

e in

delin

gsvr

ijhei

d va

n ee

n ru

imte

doo

r het

obj

ect?

104%

21H

oeve

el c

ompa

rtim

ente

n zi

jn e

r?0

0%22

Hoe

veel

ond

erho

udsm

omen

ten

zijn

er n

odig

per

obj

ect g

edur

ende

x ja

ren?

104%

23H

oe la

ng n

a op

leve

ring

wor

dt e

r geg

aran

deer

d da

t het

obj

ect a

an d

e pr

esta

ties v

oldo

et?

104%

24H

oeve

el v

rach

ten

zijn

er b

enod

igd?

104%

25W

elk

type

ver

voer

wor

dt e

r geb

ruik

t?10

4%26

Gew

icht

bou

waf

val t

otaa

l in

kN?

00%

30%

7Ec

onom

ieI

Tijd

Prod

uct k

wal

iteit

730

%

IIPr

oces

kw

alite

it9,

240

%

iD

uurz

aam

heid

108%

fO

mge

ving

, ove

rlast

, com

mun

icat

ie8,

512

%

Func

tiona

litei

tg

108%

Prio

rite

ring

Gun

ning

scri

teri

a

hFl

exib

ilite

it10

8%

c8,

512

%

dR

isic

oman

agem

ent

1015

%

Gro

epA

spec

tG

unni

ngsc

riter

ia

III

jM

ilieu

108%

93

7.2.4 Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode voor zorgcentrum ‘t Brook (processtap 5a)

Met behulp van de relatieve punten methode kan voor de aanbesteding van de PG afdeling van zorgcentrum ‘t Brook de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is worden berekend. In tabel 32 worden de resultaten van de berekening van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode weer gegeven. De resultaten zijn grafisch weergegeven in figuur 28. Hierin worden per uitvoeringsmethode de resultaten van de som van de gewogen EMVI scores getoond voor de groepen economie, proceskwaliteit en productkwaliteit. Tot slot wordt de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode weergegeven.

Tabel 32; Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode voor de aanbesteding van ‘t Brook.

Constructie onderdeel

# Uitvoeringsmethode Totale EMVI score groep economie

Totale EMVI score groep proces kwaliteit

Totale EMVI score groep product kwaliteit

Totale EMVI score relatieve punten methode

Vloer op fundering

a Op zand gestorte vloer 2,44 2,49 1,78 6,71b PS ligger vloer 2,64 3,56 1,87 8,08c Rib cassettevloer 2,91 3,19 1,95 8,05d Kanaalplaatvloer 3,02 3,31 1,84 8,17

Wanden e Kalkzandsteen mortel 3,02 3,24 1,89 8,15f Kalkzandsteen lijm 2,92 3,13 1,89 7,95g Betonblokken mortel 2,92 3,13 1,68 7,73h Gietbeton-wanden 2,19 1,48 1,72 5,38i Prefab beton-wanden 2,39 3,26 2,08 7,74

Kolommen j Kalkzandsteen 2,86 3,41 1,59 7,86k Gietbeton-kolommen 2,22 1,91 1,72 5,85l Prefab betonkolommen 2,03 2,74 2,05 6,82m Stalen-kolommen 3,02 3,50 2,21 8,73

Balken n Gietbeton-balken 1,74 2,18 1,58 5,49o Prefab beton-balken 3,02 4,36 1,92 9,30p Stalen balken 2,18 3,62 1,83 7,62

Verdiepings-vloeren

q Breedplaatvloer 2,34 1,16 2,10 5,60r Kanaalplaatvloer 3,02 3,25 2,31 8,57

Dak s Breedplaatvloer 2,34 1,16 2,10 5,60t Kanaalplaatvloer 3,02 3,25 2,31 8,57

94

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t

Tota

le E

MVI

sco

re

Uitvoeringsmethoden

Totaal productkwaliteit

Totaal proceskwaliteit

Totaal Economie

Figuur 28; Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode voor de aanbesteding van ‘t Brook

Op basis van deze kwantitatieve gegevens kan een keuze worden gemaakt voor de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is. De resultaten worden hiernavolgend kort beschreven per constructieonderdeel.

Resultaten constructie onderdeel vloer op funderingDe kanaalplaatvloer is de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructieonderdeel vloer op fundering. Deze uitvoeringsmethode scoort met een totaal van 8,17 het hoogst ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 32 is te zien dat de kanaalplaatvloer voor de groep economie en productkwaliteit het beste scoort, maar dat voor de groep proceskwaliteit de uitvoeringsmethoden PS ligger beter scoort.

Resultaten constructie onderdeel wandenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden voor het constructieonderdeel wanden zijn de kalkzandsteen wanden met mortel. Deze uitvoeringsmethode scoort met een totaal van 8,15 het hoogst ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 32 is te zien dat de kalkzandsteen wanden met mortel het economisch meest voordelig scoort voor de groep gunningscriteria economie en proceskwaliteit. De uitvoeringsmethode prefab beton wanden scoort het economisch voordeligst op de groep gunningscriteria, productkwaliteit.

Resultaten constructie onderdeel kolommenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden voor het constructie onderdeel kolommen zijn de stalen kolommen. Deze uitvoeringsmethode scoort met een totaal van 8,73 het hoogst ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 32 is te zien dat de stalen kolommen het hoogste scoort voor alle groepen gunningscriteria.

95

Resultaten constructieonderdeel balkenDe best scorende uitvoeringsmethode volgens de relatieve punten methode voor het constructieonderdeel balken is de uitvoeringsmethode prefab beton balken. Deze uitvoeringsmethode scoort met een totaal van 9.30 het hoogst ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 32 is te zien dat prefab beton balken het best scoort voor de groepen economie, proceskwaliteit en productkwaliteit.

Resultaten constructie onderdeel verdiepingsvloerenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructieonderdeel verdiepingsvloeren zijn de kanaalplaatvloeren. Deze uitvoeringsmethode scoort in tabel 32 voor iedere groep gunningscriteria beter dan de breedplaatvloeren en is met een totaal score van 8,57 het economisch meest voordelig.

Resultaten constructieonderdeel dakDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructieonderdeel dak is de kanaalplaatvloer. Deze scoort volgens de relatieve punten methode een totaal van 8,57. De kanaalplaatvloer scoort per groep gunningscriteria beter dan de breedplaatvloer.

In het keuze ondersteunend model worden ook de resultaten van de relatieve punten methode per gunningscriterium getoond. Hierdoor kan het aanbestedingsteam anticiperen op de minder scorende kenmerken van de uitvoeringsmethode en eventueel hiervoor een oplossing bieden om dit gunningscriterium ook te pareren.

De verticale draagconstructie kan bestaan uit wanden of uit kolommen met balken. Door de resultaten van deze constructieonderdelen te vergelijken kan worden bepaald wat de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode is. Deze vergelijking kan plaatsvinden door de best scorende uitvoeringsmethode voor de wanden (kalkzandsteen met mortel 8,15) te vergelijken met het gemiddelde van de best scorende uitvoeringsmethoden van kolommen (stalen kolommen 8,73) en balken (prefab beton balken 9,30) (gemiddelde van 9,02). Het blijkt dat de uitvoeringsmethode van het constructieonderdeel kolommen en balken beter scoort dan het constructieonderdeel wanden.

Met de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode zijn de uitvoeringsmethoden die het economisch meest voordelig zijn berekend voor de draagconstructie. Aannemersbedrijf Jongen BV kan op basis van deze gegevens bepalen welke uitvoeringsmethoden worden toegepast in het ontwerp dat zal worden ingediend bij de aanbesteding. De berekende draagconstructie voor het ontwerp van de PG afdeling voor zorgcentrum ‘t Brook volgens het model, die het best aansluit op de vraagstelling van de aanbesteding is volgens de relatieve punten methode:• Vloer op fundering; kanaalplaatvloer• Kolommen Stalen kolommen• Balken: prefab beton balken• Verdiepingsvloer: kanaalplaatvloer• Dak: kanaalplaatvloer

96

7.2.5 Resultaten Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode voor zorgcentrum ‘t Brook (processtap 5b)

Met behulp van de gunnen op waarde methode kan voor de aanbesteding van de PG afdeling van zorgcentrum ‘t Brook de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is worden berekend. In tabel 33 worden de resultaten van de berekening van de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode weergegeven. De resultaten zijn grafisch weergegeven in figuur 29. Hierin wordt de totale kostprijs, de EMVI scores in euro’s voor de groepen proceskwaliteit en productkwaliteit, levensduurkosten en de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode weergegeven. Met de Totale EMVI score wordt de uitvoeringsmethode die het economisch meest voordelig is weergegeven door de laagste prijs.

Tabel 33; Resultaten Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode voor de aanbesteding van ‘t Brook.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Totale kostprijs prijs uitvoerings-methode(1)

EMVI score in euro’s groep proces kwaliteit(2)

EMVI score in euro’s groep product kwaliteit(3)

Levens-duur-kosten(4)

Totale EMVI score relatieve punten methode(=1-2-3+4)

Vloer op fundering

a op zand gestorte vloer € 118.811,36 € 29.593,54 € 21.178,32 € - € 68.039,50 b PS ligger vloer € 97.207,60 € 42.336,63 € 22.243,03 € - € 32.627,94 c Rib cassettevloer € 78.530,32 € 37.848,92 € 23.152,00 € - € 17.529,40 d Kanaalplaatvloer € 72.994,24 € 39.331,62 € 21.848,55 € - € 11.814,07

Wanden e kalkzandsteen mortel € 85.641,16 € 61.854,94 € 36.140,61 € - € -12.354,40 f kalkzandsteen lijm € 91.222,12 € 59.774,34 € 36.140,61 € - € -4.692,84 g betonblokken mortel € 91.305,17 € 59.700,25 € 32.030,39 € - € -425,46 h Gietbeton-wanden € 190.799,07 € 28.230,79 € 32.735,78 € - € 129.832,49 i Prefab beton-wanden € 145.802,58 € 62.263,52 € 39.759,92 € - € 43.779,14

Kolommen j Kalkzandsteen € 15.313,62 € 13.567,86 € 6.314,20 € - € -4.568,44 k Gietbeton-kolommen € 29.095,08 € 7.604,06 € 6.848,66 € - € 14.642,36 l Prefab betonkolommen € 39.786,00 € 10.915,33 € 8.138,04 € - € 20.732,62 m Stalen-kolommen € 13.747,26 € 13.926,53 € 8.803,22 € - € -8.982,50

Balken n Gietbeton-balken € 109.470,00 € 23.815,98 € 17.254,79 € - € 68.399,23 o Prefab beton-balken € 16.623,45 € 47.755,57 € 21.023,62 € - € -52.155,74 p Stalen balken € 37.453,50 € 39.600,50 € 19.987,10 € - € -22.134,10

Verdiepings vloeren

q Breedplaatvloer € 6.774,45 € 785,91 € 1.424,12 € - € 4.564,42 r Kanaalplaatvloer € 3.720,20 € 2.198,42 € 1.563,01 € - € -41,23

Dak s Breedplaatvloer € 132.921,84 € 15.420,38 € 27.942,69 € - € 89.558,78 t Kanaalplaatvloer € 72.994,24 € 43.135,32 € 30.667,83 € - € -808,90

97

Figuur 29; Resultaten Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode voor de aanbesteding van ‘t Brook

Op basis van deze kwantitatieve gegevens kan een keuze worden gemaakt voor de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode. De resultaten worden hiernavolgend kort beschreven per constructieonderdeel.

Resultaten constructieonderdeel vloer op funderingDe kanaalplaatvloer is de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructieonderdeel vloer op fundering. Deze uitvoeringsmethode scoort met een Totale EMVI score van 11.814,07 euro het beste ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. De uitvoeringsmethode was ook de goedkoopste uitvoeringsmethode. Opvallend is dat de PS ligger vloer de meeste euro’s in mindering krijgt in deze berekening, maar deze mindering was niet genoeg om het economisch meest voordelig te zijn.

Resultaten constructieonderdeel wandenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden voor het constructieonderdeel wanden zijn de kalkzandsteen wanden met mortel. Deze uitvoeringsmethode scoort met een Totale EMVI score van -12.354,40 euro het beste ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 33 blijkt dat de kalkzandsteen wanden met mortel de goedkoopste uitvoeringsmethode is en dat deze uitvoeringsmethode de meeste euro’s in mindering krijgt in de groep proceskwaliteit.

Resultaten constructieonderdeel kolommenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden voor het constructieonderdeel kolommen zijn de stalen kolommen. Deze uitvoeringsmethode scoort met een Totale EMVI score van -8.982,50 euro het beste ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 33 blijkt dat de stalen kolommen de goedkoopste uitvoeringsmethode was.

€ -150.000,00

€ -100.000,00

€ -50.000,00

€ -

€ 50.000,00

€ 100.000,00

€ 150.000,00

€ 200.000,00

€ 250.000,00

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t

Levensduurkosten

EMVI score in euro's productkwaliteit

EMVI score in euro's proceskwaliteit

Kostprijs

98

Resultaten constructie onderdeel balkenDe best scorende uitvoeringsmethode volgens de gunnen op waarde methode voor het constructieonderdeel balken is de uitvoeringsmethode prefab beton balken. Deze uitvoeringsmethode scoort met een Totale EMVI score van -52.155,74 euro het beste ten opzichte van de overige uitvoeringsmethoden. In tabel 33 is te zien dat prefab beton balken de laagste kostprijs heeft, en dat de prefab beton balken in totaal de meeste euro’s in mindering krijgt over de groepen proceskwaliteit en productkwaliteit.

Resultaten constructieonderdeel verdiepingsvloerenDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructieonderdeel verdiepingsvloeren zijn de kanaalplaatvloeren. Deze uitvoeringsmethode heeft in tabel 33 een lagere kostprijs en scoort voor proceskwaliteit en productkwaliteit meer euro’s in mindering. Deze uitvoeringsmethode scoort met een Totale EMVI score van -41,23 euro het beste ten opzichte van de andere uitvoeringsmethoden.

Resultaten constructieonderdeel dakDe economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het constructie onderdeel dak is de kanaalplaatvloer. Deze scoort volgens de gunnen op waarde methode een Totale EMVI score van -808,90 euro. De kanaalplaatvloer heeft een lagere kostprijs en scoort voor de groepen proceskwaliteit en productkwaliteit beter dan de breedplaatvloer.

De verticale draagconstructie kan bestaan uit wanden of uit kolommen met balken. Door de resultaten van deze constructieonderdelen te vergelijken kan worden bepaald wat de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode is. Deze vergelijking kan plaatsvinden door de best scorende uitvoeringsmethode voor de wanden (kalkzandsteen met mortel -12.354,40 euro) te vergelijken met de som van de best scorende uitvoeringsmethoden van kolommen (stalen kolommen -8.982,50 euro) en balken (prefab beton balken -52.155,74 euro) (som van -61.138,24 euro). Het blijkt dat de uitvoeringsmethode van het constructieonderdeel kolommen met balken beter scoort volgens de gunnen op waarde methode dan het constructieonderdeel wanden.

Met de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode zijn de uitvoeringsmethoden die het economisch meest voordelig zijn berekend voor de draagconstructie. Aannemersbedrijf Jongen BV kan op basis van deze gegevens bepalen welke uitvoeringsmethoden worden toegepast in het ontwerp dat zal worden ingediend bij de aanbesteding. De berekende draagconstructie volgens het model voor het ontwerp van de PG afdeling voor zorgcentrum ‘t Brook, dat is berekend volgens de gunnen op waarde methode is:• Vloer op fundering: kanaalplaatvloer• Kolommen: Stalen kolommen• Balken: prefab beton balken• Verdiepingsvloer: kanaalplaatvloer• Dak: kanaalplaatvloer

Voor beide methoden zijn de uitvoeringsmethoden berekend die het economisch meest voordelig zijn voor de aanbesteding van zorgcentrum ‘t Brook volgens de interpretatie van de gunningscriteria. Het blijkt dat voor beide methoden dezelfde uitvoeringsmethode voor de draagconstructie het economisch meest voordelig zijn. Met deze uitvoeringsmethoden kan Aannemersbedrijf Jongen BV het ontwerp verder ontwikkelen waarmee zij zich willen inschrijven op de aanbesteding.

99

8 Uitbreiden keuze ondersteunend model met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden

In dit hoofdstuk wordt een handleiding gegeven hoe gunningscriteria en uitvoeringsmethoden aan het keuze ondersteunend model kunnen worden toegevoegd. Deze eisen werden door het programma van eisen gesteld aan het keuze ondersteunend model. Gunningscriteria dienen te worden toegevoegd, omdat een aanbesteder niet het aantal en soort gunningscriteria wordt voorgeschreven. Daarnaast dient door de aannemer het keuze ondersteunend model te worden uitgebreid met uitvoeringsmethoden zodat de overige productie hoofdprocessen deel uit maken van het keuze ondersteunend model.Om het keuze ondersteunend model uit te breiden met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden dient de doelstelling opnieuw te worden doorlopen. In het afstudeerrapport hoofdstuk 2 tot en met 6 zijn de stappen behandeld voor de 26 gunningscriteria en 20 uitvoeringsmethoden. In dit hoofdstuk zullen de stappen worden beschreven voor een 27e gunningscriterium en een 21e uitvoeringsmethode. In figuur 30 wordt de doelstelling van het afstudeerrapport schematisch weergegeven. Deze stappen moeten worden doorlopen voor het toevoegen van een gunningscriterium of uitvoeringsmethode.

Bepalen uitvoeringsmethoden

Objectiveren gunningscriteria

Bepalen kenmerken uitvoeringsmethoden per gunningscriterium

Bepalen EMVI score

Per uitvoeringsmethode

per gunningscriterium

Berekenen Totale EMVI scorePer uitvoeringsmethode

voor alle gunningscriteria

Totale EMVI score Per uitvoeringsmethode voor alle gunningscriteria inclusief weging

2

1

34 5

Figuur 30; De te door lopen stappen voor het toevoegen van een gunningscriterium en of/ een uitvoeringsmethode.

8.1 Uitbreiden van het keuze ondersteunend model met gunningscriteria

Stap 1 Objectiveren gunningscriteriaVoor het uitbreiden van het keuze ondersteunend model met een gunningscriterium dient eerst een objectief gunningscriterium te worden geformuleerd. Dit is de activiteit die plaats moet vinden in stap 1 van figuur 30. Objectieve gunningscriteria zijn gunningscriteria die meetbaar zijn door middel van kenmerken van de uitvoeringsmethoden en dus kwantitatief te beoordelen. In dit afstudeerrapport zijn 26 kwantitatief te beoordelen gunningscriteria opgesteld, die eventueel als voorbeeld kunnen dienen voor het formuleren van een gunningscriterium.

100

Stap 2 Bepalen uitvoeringsmethodenStap 2 is het bepalen van de uitvoeringsmethoden. Voor het toevoegen van een gunningscriterium zijn de uitvoeringsmethoden bekend. Dit zijn de 20 uitvoeringsmethoden voor de draagconstructie van een nieuwbouw project. In deze stap hoeven dus geen handelingen te worden verricht voor het uitbreiden van het keuze ondersteunend model met een gunningscriterium.

Met stap 1 en 2 wordt in het keuze ondersteunend model een matrix opgesteld zoals die wordt weergegeven in tabel 34. In de derde kolom wordt een kwantitatief gunningscriterium ingevuld, die is geformuleerd in stap 1. In stap 2 zijn de uitvoeringsmethoden bepaald die te vinden zijn in kolom 1 en 2 van tabel 34.

Stap 3 Bepalen kenmerken uitvoeringsmethode voor het gunningscriteriumAan de hand van een literatuurstudie kan worden bepaald hoe de uitvoeringsmethoden scoren op het geformuleerde gunningscriterium uit stap 1. Dit zijn de kenmerken van de uitvoeringsmethoden. Deze kenmerken dienen te worden ingevuld in de matrix dat wordt toegevoegd aan het keuze ondersteunend model. In tabel 34 wordt het bepalen van de kenmerken van de uitvoeringsmethode voor het gunningscriterium weergegeven met kenmerk 1 tot en met kenmerk 20.

Tabel 34; Opbouw van de matrix in het keuze ondersteunend model om een gunningscriterium toe te voegen aan het

keuze ondersteunend model.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Kwantitatief gunnings criterium

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer Kenmerk 1PS ligger vloer Kenmerk 2Rib cassettevloer Kenmerk 3Kanaalplaatvloer Kenmerk 4

Wanden kalkzandsteen mortel Kenmerk 5kalkzandsteen lijm Kenmerk 6betonblokken mortel Kenmerk 7Gietbeton-wanden Kenmerk 8Prefab beton-wanden Kenmerk 9

Kolommen Kalkzandsteen Kenmerk 10Gietbeton-kolommen Kenmerk 11Prefab betonkolommen Kenmerk 12Stalen-kolommen Kenmerk 13

Balken Gietbeton-balken Kenmerk 14Prefab beton-balken Kenmerk 15Stalen balken Kenmerk 16

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer Kenmerk 17Kanaalplaatvloer Kenmerk 18

Dak Breedplaatvloer Kenmerk 19Kanaalplaatvloer Kenmerk 20

101

Stap 4 Bepalen EMVI score per uitvoeringsmethode voor het gunningscriteriumAan de hand van de relatieve scores worden de EMVI scores van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium berekend. De relatieve score geeft de relatieve verschillen aan van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Hierbij geldt dat de uitvoeringsmethode met het economisch meest voordelige kenmerk een relatieve score heeft van 100%. De relatieve score van de uitvoeringsmethode wordt berekend aan de hand van de volgende formule:Relatieve score uitvoeringsmethode (%) = (Kenmerk uitvoeringsmethode/ Economisch meest voordelig kenmerk) x 100%

Als het kenmerk dat kwantitatief het laagste scoort op een gunningscriterium het economisch meest voordelig is, scoren de overige uitvoeringsmethoden een relatieve score van 100% en groter. De EMVI score kan dan worden bereken met de formule:EMVI score = 10 / (Relatieve score (%) / 100%)

Als het kenmerk dat kwantitatief het hoogste scoort op een gunningscriterium het economisch meest voordelig is, scoren de overige uitvoeringsmethoden een relatieve score van 100% en kleiner. De EMVI score kaan dan worden bereken met de formule:EMVI score = 10 x (Relatieve score (%) / 100%)

In tabel 35 wordt de berekening van de relatieve verschillen en EMVI scores weergegeven voor een gunningscriterium.

Tabel 35; Matrix van het uitbreiden van het keuze ondersteunend model met ijkpunten en EMVI score.

Constructie onderdeel

Uitvoeringsmethode Kwantitatief gunnings criterium (1)

Economisch voordeligste kenmerk (2)

Relatief verschil (3)

EMVI score

Vloer op fundering

op zand gestorte vloer Kenmerk 1 E.V. Ken. 1-4 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)PS ligger vloer Kenmerk 2 E.V. Ken. 1-4 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Rib cassettevloer Kenmerk 3 E.V. Ken. 1-4 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Kanaalplaatvloer Kenmerk 4 E.V. Ken. 1-4 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)

Wanden kalkzandsteen mortel Kenmerk 5 E.V. Ken. 5-9 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)kalkzandsteen lijm Kenmerk 6 E.V. Ken. 5-9 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)betonblokken mortel Kenmerk 7 E.V. Ken. 5-9 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Gietbeton-wanden Kenmerk 8 E.V. Ken. 5-9 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Prefab beton-wanden Kenmerk 9 E.V. Ken. 5-9 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)

Kolommen Kalkzandsteen Kenmerk 10 E.V. Ken. 10-13 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Gietbeton-kolommen Kenmerk 11 E.V. Ken. 10-13 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Prefab betonkolommen Kenmerk 12 E.V. Ken. 10-13 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Stalen-kolommen Kenmerk 13 E.V. Ken. 10-13 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)

Balken Gietbeton-balken Kenmerk 14 E.V. Ken. 14-16 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Prefab beton-balken Kenmerk 15 E.V. Ken. 14-16 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Stalen balken Kenmerk 16 E.V. Ken. 14-16 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)

Verdiepings vloeren

Breedplaatvloer Kenmerk 17 E.V. Ken. 17-18 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)Kanaalplaatvloer Kenmerk 18 E.V. Ken. 17-18 (1)/(2) *100% 10 (x of /) ((3)/100%)

102

Stap 5 Berekenen Totale EMVI scoreStap 5 is het bereken van de Totale EMVI score. Voor het berekenen van de Totale EMVI score dient eerst de weging te worden verrekend van het gunningscriterium. De weging van de gunningscriteria is verdeeld over de groepen en de waardeaspecten. Door het toevoegen van een gunningscriterium zal de verdeling van een van de waardeaspecten veranderen. In figuur 31 wordt schematisch de verdeling van groepen, waardeaspecten en gunningscriteria weergegeven. Stel dat een gunningscriterium 27 wordt toegevoegd bij waardeaspect i in figuur 31, zal de verdeling van het percentage van waardeaspect i niet over twee maar over drie gunningscriteria worden verdeeld. Deze verrekening kan worden toegevoegd aan het keuze ondersteunend model bij processtap 2, het toevoegen van de weging.

Figuur 31; Schematische weergaven van de verdeling van groepen, waardeaspecten en gunningscriteria voor het

toekennen van een weging voor een aanbesteding. De cijfers en letters komen overeen met de cijfers en letters in tabel

24.

Met de weging van het gunningscriterium en de EMVI score per uitvoeringsmethode kan een gewogen EMVI score worden berekend voor de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode. Deze gewogen EMVI score kan worden berekend met de formule:EMVI score x weging = gewogen EMVI score

De gewogen EMVI score dient te worden opgeteld bij de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode. Hierdoor wordt het gunningscriterium toegevoegd aan het keuze ondersteunend model. Bij het toevoegen van het keuze ondersteunend model dient erop gelet te worden dat deze wordt toegevoegd bij dezelfde groep waaronder het gunningscriterium valt, hierdoor blijven de resultaten van de groepen economie, proceskwaliteit en productkwaliteit afzonderlijk kloppend.

2625

2423

22

21

20

19

18

1716

1514 13 12

1110

9

8

7

6

5

4

321

I

II

III

a b

c

d

e

fg

h

i

jLegenda:I t/m III: Groepena t/m j: Waardeaspecten1 t/m 26: Gunningscriteria

103

Naast de relatieve punten methode dient het gunningscriterium te worden verrekend in de gunnen op waarde methode. Hiervoor dient eerst de aftrek die een uitvoeringsmethode scoort voor het gunningscriterium te worden berekend. De aftrek van een uitvoeringsmethode voor het gunningscriterium kan worden berekend met de formule:EMVI score in euro’s = (EMVI score /10) * (Weging gunningscriterium (%) / 100%) * (Maximum budget constructieonderdeel)Wanneer een nieuw constrieonderdeel wordt toegevoegd aan het keuze ondersteunend model, dient er ook een nieuw project gegeven te worden toegevoegd. Namelijk het des betreffende maximum budget van het nieuwe constructieonderdeel.

De Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode wordt berekend met de volgende formule:Totale EMVI score = Kostprijs - EMVI score in euro’s + levensduurkosten

De aftrek die is berekend voor het nieuwe geformuleerde gunningscriterium is onderdeel van de EMVI score in euro’s. Deze dient dus van de kostprijs te worden afgetrokken om de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode te berekenen.

In bijlage 9 wordt een handleiding beschreven hoe in de stappen kunnen worden verwerkt in het keuze ondersteunend model dat is opgebouwd in Microsoft Excel. Voor het toevoegen van een uitvoeringsmethode aan het keuze ondersteunend model dienen dezelfde stappen te worden doorlopen.

8.2 Uitbreiden van het keuze ondersteunend model met uitvoeringsmethoden

Stap 1 Objectiveren gunningscriteriaVoor het uitbreiden van het keuze ondersteunend model met een gunningscriterium dient eerst een objectief gunningscriterium te worden geformuleerd. In het geval van het uitbreiden met uitvoeringsmethoden zijn de 26 gunningscriteria bekend. Voor deze stap hoeven dus geen handelingen te worden verricht voor het uitbreiden van het keuze ondersteunend model.

Stap 2 Bepalen uitvoeringsmethodenStap 2 is het bepalen van de uitvoeringsmethoden. In deze stap dienen dus de uitvoeringsmethoden die kunnen worden toegevoegd aan het keuze ondersteunend model te worden bepaald. Deze uitvoeringsmethoden kunnen onderdeel zijn van de bestaande constructie onderdelen of er kunnen nieuwe constructie onderdelen worden toegevoegd aan het keuze ondersteunend model. Door het toevoegen van nieuwe constructie onderdelen en uitvoeringsmethoden kunnen ook andere productie hoofdprocessen worden toegevoegd aan het keuze ondersteunend model.

Stap 3 Bepalen kenmerken uitvoeringsmethode voor het gunningscriteriumIn stap drie dienen voor de 26 gunningscriteria kenmerken in de literatuur voor de nieuwe uitvoeringsmethode te worden gezocht. Deze kenmerken dienen te worden toegevoegd aan het keuze ondersteunend model in de matrix van het desbetreffend gunningscriterium. Op basis van deze kenmerken kan de EMVI score van de uitvoeringsmethode worden berekend.

104

Stap 4 Bepalen EMVI score per gunningscriterium voor de uitvoeringsmethodeAan de hand van de relatieve scores worden de EMVI scores van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium berekend. De relatieve score geeft de relatieve verschillen aan van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Hierbij geldt dat de uitvoeringsmethode met het economisch meest voordelige kenmerk een relatieve score heeft van 100%. De economisch meest voordelige uitvoeringsmethode dient opnieuw te worden bepaald in stap 4 bij het toevoegen van een uitvoeringsmethode. De relatieve score van de uitvoeringsmethode wordt berekend aan de hand van de volgende formule:Relatieve score uitvoeringsmethode (%) = (Kenmerk uitvoeringsmethode/ Economisch meest voordelig kenmerk) x 100%

Als het kenmerk dat kwantitatief het laagste scoort op een gunningscriterium het economisch meest voordelig is, scoren de overige uitvoeringsmethoden een relatieve score van 100% en groter. De EMVI score kan dan worden bereken met de formule:EMVI score = 10 / (Relatieve score (%) / 100%)

Als het kenmerk dat kwantitatief het hoogste scoort op een gunningscriterium het economisch meest voordelig is, scoren de overige uitvoeringsmethoden een relatieve score van 100% en kleiner. De EMVI score kaan dan worden bereken met de formule:EMVI score = 10 x (Relatieve score (%) / 100%)

In tabel 35 wordt de berekening van de relatieve verschillen en EMVI scores weergegeven voor een gunningscriterium.

Stap 5 Berekenen Totale EMVI scoreStap 5 is het bereken van de Totale EMVI score. Voor het berekenen van de Totale EMVI score is de weging van de gunningscriteria bekend. Met de weging van het gunningscriterium en de EMVI score per uitvoeringsmethode kan een gewogen EMVI score worden berekend voor de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode. Deze gewogen EMVI score kan worden berekend met de formule:EMVI score x weging = gewogen EMVI score

Deze gewogen EMVI scores van de uitvoeringsmethode kunnen voor de 26 gunningscriteria worden opgeteld, waardoor de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode wordt berekend voor de nieuwe uitvoeringsmethode. Deze score kan maximaal bestaan uit een 10, voor een uitvoeringsmethode die geheel aansluit op de eisen van de opdrachtgever en uit een 0, voor een uitvoeringsmethode die niet tegemoet komt aan de eisen en wensen van de opdrachtgever. De berekening van de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode kan worden uitgedrukt in de volgende formule. Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode = Σ (gewogen EMVI scores van gunningscriteria 1 tot en met 26)

105

Naast de relatieve punten methode dient voor de uitvoeringsmethode de Totale EMVI score volgens de gunnen op waarde methode te worden berekend. Deze Totale EMVI score wordt berekend met behulp van de volgende formule: Totale EMVI score = kostprijs - EMVI score in euro’s + levensduurkosten

Met gunningscriterium 1 en 2 worden de aanschafprijs en de levensduurkosten berekend. Voor de overige gunningscriteria wordt de aftrek van de uitvoeringsmethode per gunningscriterium berekend. De aftrek van een uitvoeringsmethode voor het gunningscriterium kan worden berekend met de formule:EMVI score in euro’s = (EMVI score /10) * (Weging gunningscriterium (%) / 100%) * (Maximum budget constructieonderdeel)

Met behulp van de gegevens kan de Totale EMVI score worden berekend door de resultaten van gunningscriterium 1 te verminderen met de resultaten van gunningscriterium 3 tot en met 26 en daar gunningscriterium 2 bij op te tellen.

In bijlage 9 wordt een handleiding beschreven hoe in de stappen kunnen worden verwerkt in het keuze ondersteunend model dat is opgebouwd in Microsoft Excel.

106

9 Evaluatie afstudeerproject

In dit hoofdstuk wordt het afstudeerproject geëvalueerd. Eerst wordt het model zelf geëvalueerd en getoetst aan het programma van eisen. Daarna wordt een kritische blik beschreven op het proces wat de student heeft doorlopen in het afstudeerproject.

9.1 Evaluatiemodel

Het model is ontwikkeld om te voldoen aan de doelstelling van dit afstudeerproject. Deze doelstelling was als volgt geformuleerd:Het ontwikkelen van een ondersteunend model dat de EMVI scores kwantificeert voor de uitvoeringsmethoden, waardoor objectief een keuze gemaakt kan worden voor de Economisch Meest Voordelige Uitvoeringsmethode.

Voor het realiseren van de doelstelling is een programma van eisen opgesteld in paragraaf 1.5. De evaluatie van het model dat de keuze ondersteunt voor de economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden wordt beschreven aan de hand van het programma van eisen. Dit programma van eisen is nogmaals weergegeven in tabel 36.

Tabel 36; Programma van Eisen van het keuze ondersteunend model dat de keuze voor een uitvoeringsmethode

kwantitatief weergeeft op basis van een EMVI score.

# Eis Wens

1 X

Het keuze ondersteunend model berekent een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden aan de hand van een weging van kwantitatieve gunningscriteria, projecthoeveelheden van uitvoeringsmethoden en een EMVI score van een uitvoeringsmethode per gunningscriterium, waarmee de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode de best scorende uitvoeringsmethode is.

2 XHet keuze ondersteunend model berekent een Totale EMVI score voor de uitvoeringsmethoden volgens zowel de relatieve punten methode als de gunnen op waarde methode.

3 XHet keuze ondersteunend model biedt de mogelijkheid om gunningscriteria en uitvoeringsmethoden toe te voegen.

4 XHet keuze ondersteunend model biedt de mogelijkheid om kenmerken van uitvoeringsmethoden per gunningscriterium aan te passen aan de omstandigheden van een aanbesteding.

Eis 1Volgens eis 1 dient het model een Totale EMVI score te berekenen. Met deze Totale EMVI score wordt een objectieve keuze gemaakt tussen de uitvoeringsmethoden. In hoofdstuk 6 wordt aangetoond dat de Totale EMVI score wordt berekend aan de hand van verschillende formules, deze zijn allen navolgbaar en verantwoordbaar. De Totale EMVI score wordt hierbij berekend aan de hand van de EMVI scores en de weging van de gunningscriteria.

107

Eis 1 stelt ook dat de gunningscriteria kwantitatief en objectief zijn. In de analyse van hoofdstuk 1 is gebleken dat in de literatuur en in de praktijk weinig tot geen objectieve kwantitatieve gunningscriteria worden gevonden of gebruikt. Voor dit afstudeerproject zijn in hoofdstuk 2 26 gunningscriteria opgesteld die kwantitatief en objectief kunnen worden beoordeeld met de kenmerken van de uitvoeringsmethoden uit hoofdstuk 3. Op basis van deze gunningscriteria kan een keuze gemaakt worden tussen de uitvoeringsmethoden, de case studie in hoofdstuk 7 is hier een voorbeeld van. Het model rekent dus met kwantitatieve objectieve gunningscriteria. Een kritische noot dient bij deze gunningscriteria te worden gesteld. Als in EMVI aanbestedingen geen objectieve gunningscriteria worden gesteld door de aanbesteder dient de aannemer deze subjectieve gunningscriteria te interpreteren. In paragraaf 7.2.3 is ook een interpretatie gedaan van de weging van de gunningscriteria. Deze interpretatie zal nooit 100% overeenkomen met de eisen en wensen van de aanbesteder, waarmee de kans bestaat dat het model niet aansluit op de aanbesteding. Dit komt doordat dit afstudeerproject is belicht vanuit het oogpunt van de aannemer. De vraagstelling komt vanuit de aanbesteder, waarmee dit knelpunt in samenwerking dient te worden opgelost.In eis 1 wordt ook gesteld dat de Totale EMVI score wordt berekend aan de hand van projecthoeveelheden. Voor een aantal gunningscriteria is projecthoeveelheden nodig voor de berekening van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden. Deze gunningscriteria zijn gunningscriterium 12, 20, 24 en 26 en worden beschreven in paragraaf 7.1.1. Daarnaast zijn projecthoeveelheden benodigd voor de gunnen op waarde methode, om bijvoorbeeld de totale kostprijs van een uitvoeringsmethode te berekenen. Dit wordt beschreven in paragraaf 6.4. Over het algemeen wordt de Totale EMVI score berekend aan de hand van de EMVI scores uit hoofdstuk 5. Deze EMVI scores worden berekend aan de hand van de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium. Deze relatieve verschillen blijven even groot wanneer de uitvoeringsmethoden worden vergeleken per eenheid of voor de totale projecthoeveelheden.De EMVI score dient volgens de doelstelling objectief te worden vastgesteld. Omdat de EMVI score wordt berekend aan de hand van de relatieve verschillen van de uitvoeringsmethoden, die worden berekend aan de hand van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden, kan worden vastgesteld dat de EMVI score indirect wordt berekend aan de hand van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden. De berekening is beschreven in hoofdstuk 5. De kenmerken zijn objectief vastgesteld in hoofdstuk 3, waardoor ook de EMVI score objectief te berekenen is. Dit in tegenstelling tot de praktijk, waar een jury de gunningscriteria beoordeelt met een subjectieve prestatiescore.Er kan dus worden gesteld dat aan eis 1 wordt voldaan in dit afstudeerproject.

Eis 2Eis 2 stelt dat het model de Totale EMVI score berekent volgens zowel de relatieve punten methode als de gunnen op waarde methode. De berekening van de twee rekenmethodieken wordt beschreven in hoofdstuk 6. In hoofdstuk 7 wordt weergegeven hoe de twee rekenmethodieken worden verwerkt in het model. Er kan dus worden gesteld dat aan deze eis wordt voldaan.De relatieve punten methode verrekend de EMVI scores met de weging die is gekoppeld aan de gunningscriteria. De berekening is weergegeven in paragraaf 6.3. Gunningscriteria met een zwaardere weging zullen zwaarder meewegen in de berekening van de Totale EMVI score. De EMVI scores zijn vastgesteld op de relatieve verschillen tussen de uitvoeringsmethoden, zoals beschreven in hoofdstuk 5. Deze EMVI scores sluiten aan op de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode.

108

Bij de gunnen op waarde methode wordt gerekend met absolute gegevens. De berekening is weergegeven in paragraaf 6.4. In hoofdstuk 5 wordt de berekening van de EMVI scores weergegeven die relatief worden berekend. De EMVI scores in euro’s bij de gunnen op waarde methode zijn gebaseerd op de EMVI scores, waardoor deze EMVI scores in euro’s niet meer absoluut zijn. In praktijk wordt iets soortgelijks geconstateerd. Wanneer een jury aanbiedingen beoordeeld, worden de aanbiedingen vergeleken. De ene aanbieding scoort hoger dan een andere aanbieding omdat de aanbieding dan beter is dan de ander.Tevens wordt de EMVI score in euro’s berekent aan de hand van de totale kosten van de duurste uitvoeringsmethode per constructieonderdeel. In praktijk wordt er gerekend met een maximaal budget van een aanbesteder voor een EMVI aanbesteding. Dit maximale budget geldt voor een gehele aanbesteding. In dit afstudeerproject wordt de keuze geobjectiveerd voor de 20 uitvoeringsmethoden van de draagconstructie. Andere productie hoofdprocessen worden niet meegenomen in de berekening van de uitvoeringsmethoden die het economisch meest voordelig is. Voor deze constructieonderdelen is het budget, als onderdeel van het maximale budget, niet bekend. Dit betekent dat de uitvoeringsmethoden extra gecontroleerd dienen te worden op de kostprijs, dat deze het maximale budget van de aanbesteder niet overschrijdt. Doordat de gunnen op waarde methode rekent met absolute waarden voor de kostprijs en levensduurkosten kunnen de resultaten verschillen van de relatieve punten methode, die voor de kostprijs en levensduurkosten ook rekent met de relatieve EMVI scores.

Eis 3Volgens Eis 3 dient het model uit te breiden te zijn met gunningscriteria en uitvoeringsmethoden. In hoofdstuk 2 tot en met hoofdstuk 7 van dit afstudeerrapport is uitvoerig weergegeven hoe het model is opgebouwd voor de 26 gunningscriteria en de 20 uitvoeringsmethoden. Deze stappen dienen opnieuw te worden doorlopen voor nieuwe gunningscriteria en uitvoeringsmethoden.In paragraaf 8.1 wordt een verkorte beschrijving weergegeven voor het toevoegen van een gunningscriterium aan het keuze ondersteunend model. Het model bestaat nu uit 26 kwantitatieve gunningscriteria. Dit aantal is zeer beperkt, omdat het model eigenlijk alle eisen en wensen van de aanbesteders dient te bevatten. Dit betekent dat het keuze ondersteunend model dient te worden uitgebreid met meer gunningscriteria, die alleen kwantitatief zijn. De werking van het model zal hierdoor niet worden aangepast, alleen worden verruimd.In paragraaf 8.2 wordt een verkorte beschrijving weergegeven voor het toevoegen van een uitvoeringsmethode aan het keuze ondersteunend model. Het model bestaat momenteel uit 20 uitvoeringsmethoden. Dit aantal is zeer beperkt. De 20 uitvoeringsmethoden hebben betrekking op de draagconstructie van een nieuwbouw. Uitvoeringsmethoden van andere productie hoofdprocessen zijn niet verwerkt in het keuze ondersteunend model. De relatie tussen de verschillende constructieonderdelen en productie hoofdprocessen is interessant voor uitbreiding van dit model. In de case studie van paragraaf 7.2 is de economisch meest voordelige uitvoeringsmethoden kolommen met balken. In praktijk is gekozen dat de gevel van de PG afdeling wordt uitgevoerd in kalkzandsteen wanden. Het vermoeden is dat bij de keuze van de gevel andere belangen meespeelden dan alleen de draagconstructie, namelijk isolatie etc. Het model dient daarom verder te worden uitgebreid met uitvoeringsmethoden voor zowel de draagconstructie als andere productie hoofdprocessen.

109

Het keuze ondersteunend model is uitgevoerd in een openbaar bestand van Microsoft Excel. Hierdoor kan iedereen die dit programma en het openbaar bestand tot zijn beschikking heeft werken in en met het keuze ondersteunend model. Door de beschrijving en het openbare bestand kan worden geconcludeerd dat het model uitbreidbaar is met uitvoeringsmethoden en gunningscriteria en wordt voldaan aan eis 3.

Eis 4Volgens eis 4 dient er een mogelijkheid te zijn om de kenmerken van de uitvoeringsmethoden per gunningscriterium aan te passen. Het aanpassen van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden is processtap 3 van het keuze ondersteunend model. Deze processtap wordt beschreven in paragraaf 7.1.3. Er kan dus worden geconcludeerd dat aan eis 4 wordt voldaan met de mogelijkheid om de kenmerken van de uitvoeringsmethoden aan te passen in het keuze ondersteunend model, waardoor het model inzetbaar is voor meerdere aanbestedingen.

Het keuze ondersteunend model is getoetst door een calculator van Aannemersbedrijf Jongen BV. Tijdens deze toetsing werd aangegeven dat het keuze ondersteunend model weinig ruimte biedt voor bedrijfsoverwegingen, zoals bezettingsgraad van het personeel, etc. Deze overwegingen kunnen invloed hebben op de keuze van een uitvoeringsmethode volgens de calculator. Daarnaast geeft de calculator aan dat bij EMVI aanbestedingen overwegingen buiten de vraagstelling van de aanbestedingsleidraad doorslag kunnen geven voor een gunning. Deze overwegingen zijn niet objectief vast te stellen en zijn daarom niet opgenomen in het keuze ondersteunend model. Dit knelpunt komt ook naar voren bij Eis 1, waar wordt uitgegaan van kwantitatieve vraagstelling. Terwijl in praktijk subjectieve vraagstellingen plaatsvinden, waarbij volgens de calculator andere factoren worden meegewogen in de beoordeling buiten de vraagstelling om.

Er kan worden geconcludeerd dat aan de doelstelling van het afstudeerproject wordt voldaan. Het model berekent de Totale EMVI score op basis van kwantitatief vastgestelde EMVI scores, waardoor een objectieve keuze kan worden gemaakt. Het model ondersteunt de keuze van de economisch meest voordelige uitvoeringsmethode voor het ontwerp dat in de engineeringsfase van een EMVI aanbesteding verder kan worden uitgewerkt. Hierbij berekent het model kwantitatief de Totale EMVI score volgens de relatieve punten methode en de gunnen op waarde methode. Deze berekeningen maken gebruik van de EMVI scores, die in dit afstudeerproject objectief zijn vastgesteld op basis van de kenmerken van de uitvoeringsmethoden. Het model geeft in de resultaten aan hoe de uitvoeringsmethoden kwantitatief scoren ten opzichte van elkaar. De scores worden weergegeven voor zowel de Totale EMVI score als voor de gunningscriteria afzonderlijk, waardoor onderbouwd een keuze kan worden gemaakt voor de uitvoeringsmethoden die wordt toegepast in het ontwerp bij een EMVI aanbesteding.

9.2 Reflectie op het afstudeertrajectIn het begin heb ik heel veel problemen gekend met het vinden van de juiste probleemstelling en doelstelling van mijn afstudeertraject. Het onderwerp is redelijk nieuw en ondergaat, ook momenteel nog, veel veranderingen. In de literatuur waren dan ook weinig bronnen te vinden met uitgebreide informatie. De veranderende situatie zorgt er ook voor dat sommige bronnen na een korte tijd al achterhaald waren. Zeker in de informatie verkrijging was te merken dat de partijen aan beide kanten van de tafel, zowel de aannemer als de aanbesteder, zoekende waren naar een juiste vorm van EMVI aanbestedingen.

110

Ook het geobserveerde proces bij Aannemersbedrijf Jongen BV was lastig te analyseren als algemene aanpak. Aannemersbedrijf Jongen BV is nog niet gewend aan EMVI aanbestedingen, en de aanbestedingen die ik heb geobserveerd werden op een nieuwe integrale manier aangepakt met een aanbestedingsteam. Dit was ook voor Aannemersbedrijf Jongen BV een case studie naar hoe dit zou uitpakken. Dit was dus alles behalve een doorgewinterde aanpak, waardoor de vergelijking met een standaard procedure van aanbestedingen op laagste prijs snel was gemaakt. De probleemstelling gehanteerd in dit afstudeerrapport is opgesteld vanuit het zicht veld van de aannemer, omdat hier mijn participerend observeren heeft plaatsgevonden. Hierdoor is een keuze ondersteunend model ontwikkeld voor uitvoeringsmethoden. Interessant blijkt nog de gunningscriteria in zijn algemeen. Het knelpunt subjectieve vraagstelling dient te worden opgelost aan de andere kant van de tafel, namelijk bij de aanbesteder. De gunningscriteria in dit afstudeerrapport zijn namelijk interpretaties van de vraagstellingen van aanbesteders.

Gedurende mijn stage periode heb ik de mogelijkheid gehad deel te nemen in een aanbestedingsteam. Door hieraan deel te nemen heb ik mij op persoonlijk vlak kunnen ontwikkelen. Hiervoor was wel een pro actieve houding nodig. Ik begon mijn deelname als stagiaire aan het aanbestedingsteam als notulist bij vergaderingen. Gaandeweg kreeg ik meer verantwoordelijkheden, waarbij ik een grote invloed heb gehad op het eindresultaat van de aanbestedingsdocumenten. Tijdens een overleg met de commercieel directeur, het hoofd calculatie, de bedrijfsleider, de werkvoorbereider en ik kreeg ik het gevoel dat ik een volwaardig lid was van dit aanbestedingsteam, dat na afloop ook werd bevestigd door de bedrijfsleider en werkvoorbereider. Door de deelname aan het aanbestedingsteam heb ik mij kunnen verdiepen in de gang van zaken bij een aannemer, voornamelijk wanneer er in een team wordt gewerkt om tot een ontwerp te komen. Hierin werd mij duidelijk dat naast de objectieve zaken ook persoonlijke relaties, belangen en benaderingen net zo belangrijk waren voor het eindresultaat. Daarnaast heb ik mijn kennis zeker kunnen verruimen op praktische zaken als constructie, afwerking, etc. waarmee de deelname aan de aanbesteding voor mij persoonlijk positief heeft uitgepakt.

Het laatste gedeelte van mijn afstudeertraject heb ik doorlopen in Eindhoven. Het onderzoek en het ontwerpen van het model heb ik voornamelijk op de Technische Universiteit uitgevoerd. Dit heeft er toe geleid dat ik weinig tot geen afleiding had van andere zaken buiten mijn afstudeer werk. Voor mijn afstudeerproject had ik namelijk al mijn overige vakken en projecten positief afgerond, waardoor mijn afstudeer werk het mijn enige dagtaak was. Hoewel voornamelijk het onderzoek een tijdrovend proces is geweest, heeft de overweging om mijn onderzoek en ontwerp in Eindhoven uit te voeren positief uitgepakt. Door een grote hoeveelheid zelfdiscipline is dit eindrapport in nog aanzienlijke tijd gerealiseerd.

Al met al kan worden gezegd dat ik enorm veel ben opgestoken van mijn afstudeerproject. Ik heb zowel op persoonlijk vlak veel geleerd, waarbij ik de realiteit van de werksituatie heb meegemaakt bij Aannemersbedrijf Jongen BV. Daarnaast heb ik met dit afstudeer onderwerp een zeer interessant onderwerp onderzocht waar nog veel dynamiek in zit en zal zitten de komende periode. De kennis die ik hierin heb op gedaan zal ik in mijn carrière inzetten waar nodig. Daarmee concluderend kan ik positief terug kijken op een lastig maar interessant afstudeerproject naar EMVI aanbestedingen.

111

Literatuur

A. Jansen, S. K. (2007). Gunnen op waarde; hoe doe je dat. Gouda: PSI Bouw.

Aannemersbedrijf Jongen. Organisatie. Opgehaald van http://www.jongenbv.nl/index.php?id=7

Architectenweb. (2011). Limburg krimpt door vergrijzing en emigratie. Opgehaald van http://www.architectenweb.nl/aweb/redactie/redactie_detail.asp?iNID=25398&s=1

A.H.L.G. Bone (2009). Bouwkunde tabellenboek. Groningen/Houtem. Wolters-Noordhoff BV tweede druk

Bouwkosten. (2013). Bouwkosten, Arbeidsnormen, Prognoses en tarieven. Opgehaald van http://www.bouwkosten.nl

Cicero Zorggroep. (2013). Aanbestedingsleidraad uitbreiding, renovatie en verbouwing Zorgcentrum ’t Brook te Voerendaal. Hoensbroek: Cicero Zorggroep.

Cicero Zorggroep. Welkom bij Cicero Zorggroep. Opgehaald van Cicero Zorggroep: http://www.cicerozorggroep.nl/

CROW. (2006). Leidraad aanbesteden van geintegreerde contractvormen.

Crucq, H. B. (2011). Handleiding EMVI Rijkswaterstaat 2011. Rijkswaterstaat.

M. Dreschler (2009). Fair competition. How to apply the ‘Economically Most Advantageous Tender’(EMAT) award mechanism in the Dutch construction industry. Technische Universiteit Delft

dr. ir. Luiten, G. e. (2005). Vraagspecificatie als katalysator voor vernieuwing. Gouda: PSI Bouw.

EIB (Economisch instituut voor de bouw). (julie 2012). Aanbestedingsgedrag opdrachtgevers.

Stichting Economisch Instituut voor de bouw (EIB). (2013). EMVI, tijnzij...

Engelbert, G. (2011). Overzicht aanbestedingsresultaat. Landgraaf: Intern rapport Bouwbedrijven Jongen.

Faculteit Bouwkunde TU/e. Masterproject Participerend Observeren, Afstudeerplan en Afstudeerproject. Opgeroepen op april 08, 2013, van http://w3.bwk.tue.nl/nl/unit_sdct/uitvoeringstechniek/masterstudie/afstuderen/afstudeertraject/

112

Gijn, J. v. (2004). Overlast van bouwstof voor omwonenden. Literatuuronderzoek naar de schadelijkheid van fijn stof voor omwonenden en juridische mogelijkheden om deze overlast te beperken. Utrecht: Wetenschapswinkel Biologie, Universiteit Utrecht.

J.M. Hebly. (2012). Aanbestedingsreglement Werken 2012. Reglement voor het aanbesteden van opdrachten voor werken en aan werken gerelateerde leveringen en diensten. Ministerie van Economische Zaken.

Kooten, L.A. van. Oostdijk, Bert. Zenger, L. (2013). Draagconstructie – archipedia. Opgehaald van http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=7239

Ir. Peter H. J. Lighthart (2013). Routekaart naar private kwaliteitsborging. Eindverslag van het Actieteam routekaart naar Private Kwaliteitsborging. Rotterdam/Utrecht. Pagina 14.

Leidraad aanbesteden. (2010). leidraadaanbesteden. Opgehaald van www.leidraadaanbesteden.nl

Leurs, P. (2012). Visie van commercieel directeur Aannemersbedrijf Jongen BV.

Ministerie van Economische Zaken. (2003). Toekomstperspectief bouwsector. Den Haag: Ministerie van Economische Zaken.

Nederlandse Norm (NEN) 2632. (1980). Exploitatiekosten van gebouwen. Begripsomschrijvingen en indeling.1e druk

Pepping, G. (2009). De aanbestede dienst: vrij in vergelijken? Een onderzoek naar de beoordelingsvrijheid van de aanbesteder in relatie tot de beginselen van gelijkheid en transparantie. Tilburg: Universiteit van Tilburg.

Pianoo. (2013). EMVI. Opgehaald van van http://www.pianoo.nl/metrokaart/emvi

Pianoo (2013). pianoo expertisecentrum aanbesteden. Opgehaald van http://www.pianoo.nl/

Revolv-Air luchtverdeel apparatuur. (2007) Technische informatie. Ontwerptechnische Handleiding Lawaaibeheersing. Pagina 46

Stichting Aanbestedingsinstituur Bouw & Infra. (september 2012). Stilte voor de storm? Resultaten aanbestedingsanalyse 2011.

Trust, J. P. (2013). Art & Architecture Thesaurus. Opgehaald van Art & Architecture Thesaurus: http://browser.aat-ned.nl/

Velds, C.A. (2013). Zonnestraling in Nederland. De Bilt: KNMI. Baarn

Vereniging eigen huis. (2011). Garantie op uw woning. Opgehaald van http://www.eigenhuis.nl/juridisch/wonen/garantie/

113

Victor Buyck. (2013). Steel at work. Waarom stalen bruggen. Steel Construction. Pagina 55.

Vissers, i. M. (1996). Uitvoeringstechniek 2. Eindhoven: Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Eindhoven.

VOBN. (2013). Alles over gietbouw. Duurzaam bouwen utiliteitsbouw. Opgehaald van http://www.vobn.nl/menu/alles_over_gietbouw/duurzaam_bouwen_utiliteitsbouw

W.G. van Gansewinkel, E. D. (2011). Sociaal Jaarverslag. Landgraaf: Bouwbedrijfven Jongen.

Wikipedia (2014).Aanbesteding. Opgehaald van http://www.woorden.org/zoek.php?woord=aanbesteding

Woorden.org. (2014). Aanbesteding. Opgehaald van http://www.woorden.org/zoek.php?woord=aanbesteding

Stef Hazen is de auteur van dit afstudeerrapport. Dit afstudeerrapport is de afsluiting van Master opleiding Architecture, Building and Planning aan de

Technische Universiteit Eindhoven. Binnen deze Master opleiding heeft Stef Hazen de Mastertrack Construction Technology (Uitvoeringstechniek)

gevolgd. Aannemersbedrijf Jongen BV te Landgraaf heeft voor dit afstudeerproject de student ondersteund als gastbedrijf.

In dit afstudeerrapport worden gunningscriteria geformuleerd die kwantitatief meetbaar zijn. Op basis van deze gunningscriteria worden voor verschillende uitvoeringsmethoden voor de draagconstructie van een gebouw EMVI scores

bepaald. Deze EMVI scores kunnen kwantitatief worden verantwoord, waardoor een objectieve keuze kan worden gemaakt voor de Economisch Meest

Voordelige Uitvoeringsmethode. Deze keuze wordt berekend door een Totale EMVI score, die is uitgewerkt in een ondersteunend model.