editie 3 | oktober 201018 | Asbest en Bouw

De eindcontrole na een asbestsanering moet

garanderen dat de ruimte of het gebied waar

de asbestsanering heeft plaatsgevonden daad-

werkelijk schoon is, voldoet aan wet- en regel-

geving en overeenkomt met de prestatie die

is afgesproken tussen opdrachtgever en op-

drachtnemer. De eindcontrole is daarmee de

laatste schakel in de asbestketen.

Door: ir. Ingmar Scheiberlich

Foto’s: Sanitas Inspecties & Analyses

Eindcontrole van asbestsaneringen

oktober 2010 | editie 3 Asbest en Bouw | 19

Serie asbest en bouw

In de vorige uitgave van Asbest en Bouw

hebben we aandacht besteed aan het

uitvoeren van een asbestsanering en de

verantwoordelijkheden van de opdrachtge-

ver hierbij. Bij de uitvoering gaat het om het

nastreven van de doelstelling die vooraf-

gaand aan de sanering is vastgesteld en

tussen opdrachtgever en opdrachtnemer is

afgesproken. Tevens speelt de emotie van de

omgeving een belangrijke rol bij asbestsane-

ringen en dan in het bijzonder de zorg-

vuldigheid in het communiceren hierover.

Hiervoor geldt dat voorkomen beter is dan

genezen.

Net als bij de voorbereiding, aanbesteding en

uitvoering van een asbestsanering, geldt ook

voor de eindcontrole dat het gaat om een

aanpak die op de situatie is afgestemd, want

per situatie verschillen de uitgangspunten en

de situatie.

In dit vierde en laatste artikel van deze

serie wordt vanuit het oogpunt van de

opdrachtgever, ingegaan op de eindcontrole

van asbestsaneringen. De eindcontrole is de

laatste schakel in de asbestketen en de uit

de eindcontrole komende documenten zijn

van groot belang voor het dossier van het

gebouw of object. Immers, in de toekomst

zal aangetoond moeten kunnen worden dat

het asbest van destijds is verwijderd en het

gebouw geheel schoon is.

Opdrachtgever van laboratoriumDe eindcontrole van asbestsaneringen die

vallen onder de risicoklassen 2 en 3 dient

door een laboratorium/inspectie-instelling

uitgevoerd te worden. De partij die deze

werkzaamheden uitvoert dient door de

Raad voor Accreditatie (RvA) geaccrediteerd

te zijn voor het uitvoeren van eindcontroles.

In de dagelijkse praktijk komt het veelal voor

dat de opdrachtgever (eigenaar van het as-

best) de eindcontrole na een asbestsanering

delegeert aan het asbestverwijderingsbedrijf.

Dit gebeurt veelal door middel van een

passage in een bestek of de overeenkomst

waarin de afspraken tussen opdrachtge-

ver en opdrachtnemer zijn opgenomen.

Het asbestverwijderingsbedrijf schakelt

vervolgens, als onderdeel van haar werk,

een geaccrediteerd laboratorium in die de

eindcontrole zal uitvoeren. Het delegeren

van de eindcontrole naar een asbestverwij-

deringsbedrijf gebeurt veelal met het idee

om als opdrachtgever ontzorgd te worden.

De opdrachtgever blijft daarbij wel verant-

woordelijk voor het eindresultaat.

Wij opteren ervoor dat de opdrachtgever

van de asbestsanering zelf opdracht geeft

aan een geaccrediteerd laboratorium voor

het uitvoeren van een eindcontrole. Tussen

de opdrachtgever en het laboratorium is er

dan sprake van een korte lijn ten aanzien

van de gemaakte afspraken alsmede voor

wat betreft de communicatie over het re-

sultaat van de eindcontrole. Hiermee wordt

bereikt dat het geaccrediteerd laboratorium

vanuit de opdrachtgever een duidelijke taak

en verantwoordelijkheid krijgt.

Selecteren en contracteren laboratoriumDe eerste stap voor een opdrachtgever ten

aanzien van het onderdeel eindcontrole in

de asbestketen is het selecteren en con-

tracteren van een laboratorium. In principe

zou ieder geaccrediteerd laboratorium in

staat moeten zijn een eindcontrole na een

asbestsanering uit te voeren. Onder andere

de factoren inzicht en ervaring zijn hierbij

van groot belang om de kwaliteit van het

eindresultaat te waarborgen. Deze factoren

zijn mede bepalend waarom een geaccredi-

teerd laboratorium door de opdrachtgever

wordt ingeschakeld.

De factor inzicht heeft vooral betrekking op

de aanpak van de eindcontrole. Dit onder-

deel wordt hierna beschreven. Ervaring komt

aan bod op het moment dat de moeilijk-

heidsgraad van het onderhavige asbestpro-

ject veel hoger ligt. Dit zijn de zogenaamde

uitdagingen bij asbestsaneringen. Daarnaast

zijn er nog andere criteria die gehanteerd

kunnen worden voor het selecteren van een

geschikte partij.

Omdat in dit artikel op de inhoud van de

eindcontrole wordt ingegaan, wordt het

beleidsmatige deel voor wat betreft het

inschakelen van een laboratorium bij op-

drachtgevers, die regelmatig gebruik maken

van laboratoria, buiten beschouwing gelaten.

‘De factoren inzicht en ervaring zijn van groot belang om de kwaliteit van het eindresultaat te waarborgen’

Meetplan Een van de criteria bij het selecteren en

contracteren van een geaccrediteerd labora-

torium is het opstellen van een meetplan c.q.

meetstrategie. Aan de gegadigden die mee-

doen aan de uitvraag van de opdrachtgever

wordt de benodigde informatie verstrekt en

wordt een aanbieding verwacht waarvan het

meetplan een onderdeel is. Door het opstel-

len van een meetplan in het offertestadium

wordt er al nagedacht over de situatie en

op welke wijze de eindcontrole aangepakt

dient te worden om de gevraagde kwaliteit

van het eindresultaat te kunnen waarborgen.

Tevens gaat het om de aandachtsgebieden

die men verwacht tegen te komen die een

mogelijk risico kunnen vormen. Een geaccre-

‘De opdrachtgever blijft wel verantwoordelijk voor het eindresultaat’

editie 3 | oktober 201020 | Asbest en Bouw

diteerd laboratorium kan door het opstellen

van het meetplan bij de voorbereiding al

haar toegevoegde waarde leveren. Zij wor-

den immers belast met een belangrijke taak.

Aandachtsgebieden Door het vragen van een meetplan wordt

door de opdrachtgever inzicht verkregen in

de zienswijze en aanpak van de eindcontrole.

Tevens komen de verschillen van inzicht en

ervaring tussen de partijen naar voren. Na

ontvangst en beoordeling van het meetplan

kan de opdrachtgever een afweging maken

en een besluit nemen ten aanzien van de

partij die hij wil inschakelen voor het uitvoe-

ren van de eindcontrole.

Met het opstellen van een meetplan in een

vroeg stadium (lees: bij de voorbereiding

van een asbestsanering), wordt op voorhand

duidelijk waar eventuele aandachtsgebie-

den liggen en wat het risico hiervan is. Na

het benoemen van de aandachtsgebieden

kunnen deze verder worden uitgewerkt.

De risico’s worden daardoor omgezet naar

zekerheden. Dit als gevolg van het op voor-

hand anticiperen hierop.

Moeilijkheidsgraad Indien er sprake is van een asbestsanering

met een bepaalde moeilijkheidsgraad dan is

het inschakelen van een laboratorium in het

voorbereidingstraject aan te bevelen. Op

deze wijze wordt de kennis en kunde ten

aanzien van de eindcontrole in een vroeg

stadium benut. De mogelijkheden en on-

mogelijkheden kunnen dan al op voorhand

worden beoordeeld en worden vastgesteld.

Verder wordt met het meetplan bereikt dat

de laborant bij een eindinspectie precies

weet wat hem of haar te wachten staat.

Immers, het denkwerk en de voorbereiding

hebben al plaatsgevonden wat ten goede

komt aan de kwaliteit van het eindresultaat.

Een asbestsanering met een hoge moeilijk-

heidsgraad wordt door een voornoemde

aanpak vereenvoudigd, omdat vanaf het

begin al wordt nagedacht over het vraagstuk

en de mogelijkheden en impact daarvan op

het eindresultaat. Ook zal het meetplan voor

het asbestverwijderingbedrijf van belang zijn.

Deze partij is dan geïnformeerd over de

wijze van de eindcontrole.

‘Het denkwerk en de voorbereiding hebben al plaatsgevonden wat ten goede komt aan de kwaliteit van het eindresultaat’

Proces eindcontroleAls het proces van het verwijderen van het

asbest in gang is gezet door het asbestver-

wijderingsbedrijf, dan zal deze op een be-

Geprepareerd filter na bemonstering. De naalden betreffen vezels die volgens richtlijnen worden geteld

oktober 2010 | editie 3 Asbest en Bouw | 21

paald moment een werkgebied of contain-

ment gereed hebben voor de eindcontrole.

Voordat de laborant van het geaccrediteerd

laboratorium zijn werkzaamheden gaat

uitvoeren, voert de DTA-er zelf een ‘eigen’

eindonderzoek uit met als doel om goed-

keuring te geven voor de eindcontrole.

Het uitgangspunt en wettelijke kader voor

de eindinspectie is de NEN 2990. In de

afspraken tussen de opdrachtgever en het

asbestverwijderingsbedrijf, kan opgenomen

zijn dat de te leveren prestatie verder gaat

dan de NEN 2990. Het meetplan dat vooraf

is opgesteld door het laboratorium is de

basis voor de eindcontrole van het onderha-

vige project/werk.

De opdracht van het laboratorium is om

te controleren en vast te stellen of het

asbestverwijderingsbedrijf heeft voldaan aan

Zijn alle bronnen (die men van plan was •

te verwijderen) ook weg?

Is het werkgebied vrij van visueel waar-•

neembare bronnen en restanten asbest-

houdend materiaal en stof?

Is de concentratie asbest in de lucht lager •

dan de norm (actief gemeten)?

Voor de eindcontrole is het van belang dat

de laborant voldoende tijd krijgt om de

eindcontrole uit te voeren. In de praktijk kan

het ook voorkomen dat de sanering wordt

afgekeurd. Het is dan aan het asbestverwij-

deringsbedrijf om de onderdelen waarop de

afkeur betrekking heeft op te lossen. Daarna

zal het laboratorium het werkgebied opnieuw

inspecteren en een luchtmeting uitvoeren.

Het uiteindelijke resultaat na een eindcontro-

le, positief of negatief (afkeur), wordt verwerkt

in een certificaat/analyserapport.

hetgeen is overeengekomen. Dat is echter

alleen het geval indien dit ook is overeen-

gekomen met de betrokken partijen. In

veel voorkomende gevallen controleert de

inspectie-instelling dus niet of is voldaan aan

de opleveringseisen waaraan het asbestver-

wijderingsbedrijf dient te voldoen zoals is

overeengekomen tussen opdrachtgever en

opdrachtnemer, maar controleert uitsluitend

op conformiteit met de norm. Wij merken

op dat er situaties zijn waarbij de NEN 2990

niet altijd voldoende is voor de eindcontrole.

In praktijk kan het namelijk voorkomen dat

de opleveringseisen strenger geformuleerd

dienen te worden dan de norm.

De laborant voert, na goedkeuring door de

DTA-er, een inspectie uit, die op hoofdlijnen

bestaat uit de volgende onderdelen:

Serie asbest en bouw

‘Het controleren van de informatie op het certificaat is een belangrijke taak van de opdrachtgever’

Nemen van luchtmonsters waarbij filterkop met

specifiek filter schuin op hoogte boven de grond

wordt geplaatst

editie 3 | oktober 201024 | Asbest en Bouw

Ir. Ingmar Scheiberlich is Projectmanager

bij AT Osborne

Afmelden werkzaamhedenNa de controle verwerkt de laborant

de bevindingen van de visuele inspectie

alsmede de analyseresultaten van de lucht-

metingen in een certificaat/analyserapport.

De opdrachtgever ontvangt het origineel

van de certificaten. Niet geheel onbelangrijk

is het nalopen/controleren van de informa-

tie die op het certificaat is vermeld. Deze

informatie dient volledig te corresponderen

met de documenten die ten grondslag lig-

gen aan de uitgevoerde asbestsanering. Dit

is een belangrijke taak van de opdrachtge-

ver. De opdrachtgever dient er vervolgens

voor zorg te dragen dat een kopie van de

eindcontroledocumenten aan de gemeente

(vergunningverlener) wordt verstrekt.

DossieropbouwNiet in de laatste plaats is de dossiervor-

ming en het bewaren hiervan, van groot

belang voor de toekomst van het gebouw of

object dat is gesaneerd. Zo kunnen degenen

die in de (nabije) toekomst te maken krijgen

met het gebouw om daar werkzaamheden

in of aan uit te voeren, nagaan wat er aan

asbest heeft gezeten, wat er is verwijderd, en

dat hiervoor een eindcontrole is uitgevoerd.

Na completering en afronding van het

dossier kan het onderwerp asbest worden

afgesloten en zijn alle benodigde stappen

door de opdrachtgever doorlopen. Hierbij

gaan we ervan uit dat er geen asbesthou-

dende toepassingen zijn achtergebleven en

dat het eindresultaat voldoet aan hetgeen in

de voorbereiding is gedefinieerd, voldoet aan

de te leveren prestatie door het asbestver-

wijderingbedrijf en dat het geaccrediteerde

laboratorium het eindresultaat heeft beoor-

deeld en heeft vrijgegeven.

Opstelling van een fasecontract microscoop in het mobiel laboratorium