1

InleidingIn2050zullenEuropeseGezondheidszorgsystemenrelatiefmeermensenbehandelenmetrelatiefmeerziekten,volgenshogereveiligheids-enkwaliteitsstandaardenmetrelatiefminderbelasting-enpremiegeldenenrelatiefmindermensenwerkzaamindezorg.DetrendsdievoorspeldwordenvoordezorginNederlandgaanopdenduurgeldenvoorEuropa:naarverwachtingzalrond2050eenderdevandebevolkingouderzijndan65jaar.Technischeoplossingenzullenbijdragenaanwaardigouderworden.DeEuropeseCommissieheeftdeambitieome.Healthbeterteintegrereningezondheidsbeleidendee.Healthinvesteringenaantesluitenopdecollectievebehoeftendieontstaanoverenkeledecennia.DitwasdelesdieikleerdetijdenshetWorldofHealthIT(WoHIT)CongresinBarcelonawaarikinhetvoorjaarvan2010opuitnodigingvandeNederlandseVerenigingvoore-Health(NVEH)aanwezigwas.Hierwordtingegaanope.HealthontwikkelingeninEuropa.Waarstaate.Healthvoor,watisgaandeenwelkee.Healthonderwerpenhebbentoegevoegdewaardebijnationaleinvesteringen.TenslotteeenindrukvandepositievanNederland.E.health:ICTforHealthICTforHealth(e.Health)iseenmanierwaaropzorgkwaliteitenpatiëntveiligheidverbeterdworden;e.Healthiseenmanierwaaropnationalegezondheidszorgsystemenzichmoderniseren,hunefficiëntieverhogenenzichadapterenaandeindividuelebehoeftenvanburgers,patiënten,enmedischeprofessionals.E.HealthisdéuitdagingvoordeouderwordendesamenlevingenwelomdatICT-for-Healthgezienwordtalsdesleuteltotzelforganisatieindezorg.E.Healthgovernancehoudtzichbezigmetinformatiewisselingtussenexpertsenbesluitvormers,metafstemmingencoördinatievane.Healthactiviteitenen-beleidopEUniveauenopnationaalniveau.

Figuur1Hoofddoelenvoore.HealthGovernance(gebaseerdopForslund,eHealthontheCouncilAgendase2009.eu;2009EU-PrecedencySweden)E.Healthgovernancegaatoverpolitiekenstrategischcommitment,vertrouwenenacceptatie,juridisch-ethischeaspecten,beveiligingvanpersoonlijkegegevens,interoperabiliteit,innovatieenonderzoek;hetgaatoversamenwerkingineencompetitievemarkt.

E.healthEuropaMiaSol

Februari2011

2

Medionovember2010ishetE.HealthGovernanceInitiative(EHGI)gestart:hierinparticiperen36deelnemers:ministeries,kennisinstellingen,hetbedrijfslevenengebruikersvertegenwoordigers.Dedefinitievoore.Healthiskortweg“ICTforhealth”.Ditishetresultaatvanhetfeitdatdegezondheidszorgstelselsperlandverschillenindematewaarinhetompubliekeenprivateproductenendienstengaat.InNederlandkennenweeenmixensprekenwevangereguleerdemarktwerking.MetnameindeScandinavischelandenheeftdezorgeensterkpubliekkarakter.Informatieencommunicatietechnologiedaarentegenzijncommerciëleproductenendienstenvanprivatepartijen.DatbetekentdateenstaatsfondsinDenemarkendatinenkelejaren400miljoeneuroinvesteertinICTindegezondheidszorgbinnendezelfdeEuropeseregelgevingmoetpassenalsNederlandwaarICTdoorafzonderlijkezorgaanbiedersingekochtwordt.“ICTforhealth”isdedefinitievoore.HealthwaarmeeaandeuiteenlopendesituatiesbinnendeEuropesecontextrechtgedaanwordt.Deafgelopen20jaarwasdeEuropeseCommissiebetrokkenbijmeerdan450onderzoeksprojecteninICTvoorgezondheidbinnenEuropa.InFiguur2zijndebelangrijkebeleidsdocumentenvandeafgelopenzevenjarenweergegeven.In2010werddeDigitaleAgendagelanceerd.Dezeheeftalsbedoelinghetpotentieelvaninformatie-encommunicatietechnologiemaximaaltebenuttenvoorwelvaartenwelzijnvanburgersinEuropa.Socialemediazijnnietmeerlostezienvangezondheidenwelzijn.

2004 eHealthActionPlanhttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2004:0356:FIN:NL:PDF

2007 LeadMarketinitiativehttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2007:0860:FIN:en:PDF

2008 ECRecommendationonEHRInteroperabilityhttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:190:0037:0043:NL:PDF

2008 TelemedicineActionPlanhttp://www.eurorec.org/files/filesPublic/TelemedicineCommunicationNL.pdf

2010 EenDigitaleAgendavoorEuropahttp://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:si0016&from=NL

Figuur2BeleidgerichtopE.healthbinnendeEUIndetotaleBegrotingvanEuropagaatin2011bijna142miljardom.Daarvangaatruim30%naarlandbouwen45%naarDuurzamegroei(cohesieencompetitiviteit).Anderhalfmiljardgaatnaar“Informatiemaatschappijenmedia”enzo’n700miljoengaatnaargezondheidszorgenconsumentenbescherming.DelidstatenwordenopgeroepenhunjaarlijksepubliekeinvesteringeninICTR&Dteverdubbelen.DebedoelingisdatdaardooreenequivalentestijgingoptreedtinprivateICTR&D.E.healthiseenintegraalonderdeelvandezeambitie.E.healthis“workinprogress”HetvolksgezondheidsportaalvandeEuropeseUnieisgerichtopongeveer eenhalfmiljardEuropeseburgers.Hetportaalbestaatmomenteelin22talenenheeftvooronsNederlandersalstitelGezondheid-EU.EUBeleidrichtzichinhoofdzaakoppubliekeenprivatepartijen.Beleidwordgevolgddoorprogramma’senimplementatietrajecten.Langzaammaargestaagontwikkeltzicheenzogenoemde"Europesee.Health-ruimte"waarbinnensynergiewordtbevorderdenmaatregelenwordengecoördineerd.Enkelesamenwerkingsverbandenwordenhieraangegeven.EpSOSstaatvoorEuropeonPatiëntsSmartOpenServices.Hetiseenprojectvan12EUlandendatlooptvanafmedio2008:Alsbelangrijkstedoelstellingenvangrensoverschrijdendeinteroperabiliteit

3

wordengezien:a).ondersteuningbiedenaandemobiliteitvanpatiënteninheelEuropa;b).hetverhogenvandeefficiëntieenkosteffectiviteitvangrensoverschrijdendezorgenc).hetleverenvanveiligemedischebehandeling,zowelnationaalalsinheelEuropa.EpSOS-1heeftindestuurgroepeenvertegenwoordigervande12ministerievanvolksgezondheid;hetprojectkent26deelnemendeoverheidsorganisatiesenkennisinstellingen.VoorNederlandzijndithetministerievanVWSenNictiz.Derelevantievoordepraktijkzalzichheteerstlatenzienindegrensregio’svanZuidLimburg,TwenteenZeeuwsVlaanderenwaargrensoverschrijdendwoonwerkénpatiëntenverkeerplaatsvindt.EpSOS-2zaldeopschalingwordenvan12naar23landen.Calliope(acronymvoor“callforinteroperability”)isgerichtopgrensoverschrijdendee.Healthnetwerken.Stakeholderszijn8competencecentres,9nationaleoverhedenen11professioneleorganisaties,bestaandeuitartsen,zorgverzekeraars,farmaceutenenindustriëlebedrijven.Indecember2010isderoadmapalsresultaatvanCalliopegepubliceerd(Figuur4).Deintentieiseenrobuust,compleetenconsistentzichttebiedenopEUinteroperabiliteit;hetbeschrijvenvanmogelijke‘snelwegen’,enhetpresenterenvaneenbasisvoorbesluitvorming.Hetgemeen-schappelijkdoel:duurzamegezondheidszorg.Omwillevaneenbeteregezondheidwordtinformatieenkennisgedeeld:visies,concepten,enprincipesuitdeverschillendedeelnemendelidstatenwordensamengevoegdmetnieuweervarings-kennisuitEuropesesamenwerkingsprojecten.

Figuur4CalliopeEUeHealthInteroperabilityRoadmap

CALLIOPE CALL for InterOPErability

!"#$%%&'()")*"+,+-./0"&1/+234+2-56.6/7"83-9:-4" """"65

!"#$%&'&()"*+!&+#,"-!"+.-'/"+-%0+1"%"2)!*+!&+3-!)"%!*4"""

+

+

"5)(/,"+67+8,)%()%(+)!+-''+!&("!$",+

9&,"+*3"#)2)#-'':7+

;$"+<=;+<%2,-*!,/#!/,"+2&/%0-!)&%+'-:",+>-:+1"+#&%*)0","0+!&+"%#&>3-**+!$"+%-!)&%-'+2)?"0+-%0+>&1)'"+"'"#!,&%)#+#&>>/%)#-!)&%+)%2,-*!,/#!/,"*@+-##"**+!&+ !$"+<=;+A"!B&,C+ -%0+ *",.)#"*+ )%#'/0)%(+ *"#/,)!:+ *",.)#"*D+ !$"+ %""0"0+ <=;+ 3,&#"**)%(+ -%0+*!&,-("+ )%2,-*!,/#!/,"+ -%0+ 3,&2"**)&%-'+ <=;+ !"#$%)#-'+ */33&,!+ -%0+ !,-)%)%(4+ E/#$+)%2,-*!,/#!/,"+*$&/'0+1"+2/!/,"+&,)"%!"0+-%0+*$&/'0+*""C+!&+-00,"**+1&!$+%-!)&%-'+-%0+#,&**+1&,0",+"F"-'!$+%""0*D+

;$"+"F"-'!$+)%2&*!,/#!/,"+2&/%0-!)&%+'-:",+#&%!-)%*+-''+0-!-+*!,/#!/,"*@+#&0)2)#-!)&%*@+ !",>)%&'&()"*+ -%0+ &%!&'&()"*@+ 0-!-+ )%!",&3",-1)')!:+ -%0+ -##"**)1)')!:+*!-%0-,0*@+ *!&,"0+ )%2&,>-!)&%+ -%0+ 0-!-+ -*+ B"''+ -*+ ,/'"*+ -%0+ -(,"">"%!*+ 2&,+ !$"+#&''"#!)&%+-%0+>-%-(">"%!+&2+!$"*"+0-!-+-%0+!$"+!&&'*+2&,+!$"),+"?3'&)!-!)&%4++G!+!$"+HI+ '"."'@+ */#$+ -+ H/,&3"-%+ )%2&*!,/#!/,"+ >-:+ 1"+ #&>3&*"0+ &2+ 1)&>"0)#-'+ -%0+$"-'!$J>"0)#-'+ ,"*"-,#$+ -%0+ C%&B'"0("+ 0-!-1-*"*@+ 3/1')#+ $"-'!$+ 0-!-+ ,"3&*)!&,)"*@+$"-'!$+ "0/#-!)&%+ )%2&,>-!)&%@+ "'"#!,&%)#+ 3-!)"%!+ -%0+ 3",*&%-'+ $"-'!$+ ,"#&,0*@+ 0-!-+B-,"$&/*"*@+"!#4+<!+B)''+,"K/),"+'"-0",*$)3+-%0+>-%-(">"%!@+*/*!-)%"0+&,(-%)*-!)&%-'+

4

TransformiseenEU-geïnitieerdconsortiumvaneentwintigtaluniversitaireonderzoekscentra.Gewerktwordtaaneenbetergebruikvangezondheidsdatatenbehoevevanvolksgezondheids-onderzoeken-opleiding.Hetonderliggendconceptissnellerendegezondheidszorgsystementeontwikkelen“drivenbyadvancedcomputationalinfrastructure”diezoweldepatiëntveiligheidverbetertalsookdesturingvanklinischonderzoekinEuropa.NederlandwordtvertegenwoordigddoorhetNIVEL.DeInternationalHealthTerminologyStandardsDevelopmentOrganisation(IHTSDO)iseennon-profitorganisatiewaar15landenlidvanzijn.IHTSDOontwikkeltenbevordertdetoepassingvantechnischestandaardisatie,medischenomenclatuur,richtlijnenenprotocollen.SNOMEDCTstaatvoorsystematizednomenclatureofmedicine-clinicalterms.Hetisdeoudsteenmeestomvattendemedischenomenclatuurterwereld.DeintellectueleeigendomsrechtenzijnformeelovergedragenbijdeoprichtingvanhetHTSDO.HetMinisterievanVWSheeftdeverantwoordelijkheidvoorparticipatievanonslandneergelegdbijNICTIZ.De“VirtualPhysiologicalHuman”(VHP)iseenmethodologischentechnologischraamwerk,datopdenduurbetervergelijkbaarenuitwisselbaaronderzoekmogelijkmoetmakenvanhetmenselijklichaamalseencomplexsysteem.JapanenChinazijnhierookbijbetrokken.ARGOSisdesamenwerkingdiebestaattussendeEUendeVerenigdeStaten.Dewebsiteheeftdefunctie-beschrijvendeondertitel“TransatlanticObservatoryforMeetingGlobalHealthPolicyChallengesthroughICT-EnabledSolutions”.ToegevoegdewaardeLeveranciersvanmedischetechnologiewillentechnischehulpmiddelenmetelkaarkunnenverbindentenbehoevevanhunafnemers/gebruikersindemarkt.DitisvergelijkbaarmetdestandaardisatievanheteersteröntgenapparaatvanPhilipsbedoeldvooreenwereldmarkt.Inmiddelswordtbeeldmateriaalvandemeestcomplexeengeavanceerdemedischeapparatendigitaalgecommuniceerd.Daarmeeishetbelangduidelijkvaninteroperabiliteitvoordeindustriediemedischeapparatenmaaktenvoordebedrijvendievoorzienindetechnischeinfrastructuurvoorgezondheidszorg.COCIRneemthiereenbelangrijkerolin.COCIRstaatvoorEuropeanCoördinationCommitteeoftheRadiological,ElectromedicalandHealthcareITIndustry.Hetiseennon-profitorganisatiewaarineen30talcommerciëlepartijensamenoptrekken.Demarktvoor“electromedicalandhealthcareITequipment”voordeCOCIR-partnersbedraagtwereldwijdmeerdan40miljard:globaaldehelftisradiologieendeanderehelftishaelthcareIT.HunEuropeseaandeeliseenkwartvanhetwereldmarktaandeel.COCIRverzameltzelfonderzoeknaardekosten-effectiviteitenzorgkwaliteitvantelehealthprojecten.Toenamevaninteroperabiliteitisvoordeindustrievangrootbelang.EenAmerikaansestudievanComputingTechnologyIndustryAssociationkwameind2010totdeconclusiedatin2010wereldwijdongeveer64miljardeurouitgegevenzouwordenaanzorg-ICT.TrendsinICTdieopdezorgafkomenzijnweergegeveninFiguur5.DeverschilleninICTontwikkelingenenine.Healthontwikkelingenperlandzijngroot.GlobaalwordtICTindezorgheteersttoegepastomdeproductiviteitvanzorgaanbiedersenverzekeraarsteverbeteren.Ineenlaterefasekomenpatiëntenmete.HealthmogelijkhedeninaanrakingentenslottewordthetonderdeelvandegezondheidenhetwelbevindenvanelkegezondeenziekeburgerFiguur6.Figuur5TrendsinICT

AmbientintelligenceAugmentedrealityCloudcomputingComputational&wirelessgridsContent-centricnetworkingEmbeddedtechnolgyHumancenteredcomputingIPversie6Multiple-coreprocessingQuantuminformationscienceService-orientedcomputingSupply-chaininformatisationWeb3.0

5

Figuur6 Vantechniekindezorgnaargezondheidenwelzijn. (gebaseerdopMaurincomme(COCIR)eHealthfortheEconomyWoHIT,Barclona2010)ICTontwikkelingenvindennietinseriegeschakeldplaats.Innovatiesintegrerenalsgevolgwaarvanvoortdurendtechnischeversnellingenontstaan.Daarbijverandertderolvandeconsument.Andersgezegd:hetisnietalleen“technologypush”,hetisevenzeer“technologypull”.Degretigheidwaarmeeelkevernieuwingophetgebiedvanmobieletelefonieeninmiddelsmobielinternetaftrekvindtisveelzeggend.Eenapplicatieophetenetoestelwilmenookophetandere.Zorgaanbiederszullenmeewillenenmeemoetenmetdetechnischeontwikkelingen.Nieuwegeneratiesmedischeprofessionalswillennieuwetechnischemogelijkhedenomhunpatiëntentebehandelen,maarookomzeteinformerenentebegeleidenzodathunpatiëntenmeerregiekunnenhouden.Vergelekenmettechnologischeinnovatiesgaanbeleidsprocessen,hetopstellenvanrichtlijnenenstandaardenlangzaam.DegezamenlijkeinspanningenopEUniveauzijngerichtophetverschaffenvantoegevoegdewaardeopnationaalniveau.

• ElectronicheidentificatieVerzekerendatuitsluitendgeautoriseerdemedischeprofessionalsmeteenbehandelrelatietoeganghebbentotmedischedatavandepatiënt.Verzekerendatdepatiëntopeenveiligemaniergeïdentificeerdwordt.

• Wet-enregelgeving,semantiekAdequateprivacybeschermingbijuitwisselenvanmedischegegevensoverdegrenzen.Regelenvanaansprakelijkheidvoormedischeprofessionalswanneermedischegegevensgebruiktwordenuitanderelidstaten.RegelenvanverantwoordelijkheidmetbetrekkingtotbeschermingvanmedischegegevensbijoverdrachtvandatabestandenofbijvoorbeeldfaillissementvaneenICTprovider.Zekerstellenvanvergelijkbaarheidvanmedischedossiersenmedischedatavoorfollow-upvandepatiënt,voorwetenschappelijkonderzoekensturingophetgezondheidszorgsysteem.

• TechniekMogelijkmakenvanveiligmedischdatatransporttussenregio’senlidstaten.FaciliterenvancontinuïteitvanzorgoverlandgrenzenheendoorinteroperabiliteitvanElektronischeHealthRecordsystemen.Overdrachtmogelijkmakenvanelektronischevoorschriften,labuitslagenenbeeldmateriaalopdatcontinuïteitvanzorgverzekerdis.Telemediciedienstenensamenwerkingmogelijkmakenbuitendeeigenlandsgrenzen.

6

DesoortenvaninteroperabiliteitmoetengeorganiseerdengecoördineerdwordenzowelopnationaalniveaualsopEUniveau.OpdeWoHITConferentieinBarcelonasprakEurocommissarisKroesuitdatzee.Healthzietalsdemanierompatiëntenmeercontroleoverhuneigengezondheidtegeven;e.Healthbespaartlevens,hetbeperktdekostenenhetheeftgeholpenomeengroeiendeEuropeseindustrieoptebouwen.Hetgaathieromdesnelstgroeiendemarktindezorgsector.PositievanNederlandTijdenshetKNMGsymposium–vanenvoorartsen-op9februari2011werdeengoedbeeldneergezetvandestandvanzakenwatbetrefte.Healthontwikkelingen.Deinitiatievenzijntalrijk.Belangrijkisdatveelkennisenervaringgedeeldworden.Het“not-invented-here-syndrome”maaktinnovatieindezorgonterechtduurentraag.Vanaf2002isNictizhétlandelijkcentrumdatontwikkelingvanICTinenvoordezorgfaciliteert.Samenmetkoepel-enbrancheorganisatiesdraagtNictizbijaanbeleidsvormingenstandaardenmetalsdoeleenlandelijkICTinfrastructuurindezorgsectorterealiserendieveiligis,betrouwbaaris,eninteroperabelis-zoverdepatiëntdittoestaat.Indee.Healthmonitor2010toontNictizenigebezorgdheidoverkwaliteitenveiligheidvane.HealthinNederland.Nictizparticipeertindiverseinternationaleprojecten.IndepraktijklopendeScandinavischelandenenNederlandindevoorhoedewatbetrefthetmedicatieoverzichtendesamenvattingmedischdossiervoorhuisartsen(EpSOS).WatbetrefttelecarelijkenEngelandenSchotlandzichvoortvarendteontwikkelen.ObjectievevergelijkingenwaarNederlandstaattenopzichtevananderelandenzijnnieteenvoudig.SocialeMediazoalsYoutube,Facebook,Blogger,Twitter,Hyves,enLinkedinnwordendoorzorgaanbiedersgebruikt.Figuur7iseenvergelijkendplaatjedathetgebruikvansocialemediadoorziekenhuizenweergeeft.VergelekenmetanderegroteEU-landenbehoortNederlandwatditbetrefttotdemeeractievelanden.MeerdandehelftvandeNederlandseZiekenhuizenzijntevindenopLinkedInn,gebruikvanallevormenvansocialemediaishierstijgend,metnameyoutubeentwitter.

Figuur7 GebruikvansocialemediadoorziekenhuizeninEuropeselanden [Bron:L.EngelengeciteerddoorSilber(WoHIT)uit3derapportForrester,2009]

BelangrijkmethetoogoptoekomstigeE.healthtoepassingenindethuissituatie(domotica)isglasvezel.Figuur8geefteenvergelijkendbeeld.ZuidKorea,JapanendeVerenigdeArabische

Use of Social Media: Hosp Europe

7

Emiratenlopeneenzaamvervoorop.BinnenEuropaheeftNederlandeengoedbegingemaaktmaardeambitieslijkenvooralsnogbescheiden.DeEuropeseambitievoor2020isdehelftvanalleEuropesehuishoudenstelatenbeschikkenovereeninternet-aansluitingmeteenminimalesnelheidvan100Mbperseconde.InhetvoorgaandeartikelE.healthNederland(Bureau-Sol)wordtindezeeenmeerpro-actieverolvoorgesteldvoordeprovincialeoverheden.

Figuur8 Economieënmetdehoogstepenetratiegraadvanglasvezelverbindingen FibertottheHome(blauw)enFibertotheHome+LAN, *Economieenmet>200000huishoudens.[Bron:Fibre-to-the-Home-CouncilDec.2010Ranking]

HetWereldEconomischForumpubliceertjaarlijkshet“GlobalInformationTechnologyReport”.AandehandvandriepijlerswordtgekekennaardestandvanzakenophetgebiedvanICT,zogeheten“NetworkedReadyness”:1.Financiëlemiddelenvanbedrijven,regelgeving,bestaandeinfrastructuur,2.Gebruikvannieuwetechnologieën,en3.Decapaciteitvandestakeholders(individuen,bedrijvenenoverheid)omvanICTtoepassingenenontwikkelingenteprofiteren.In2010behieldNederlandde9depositieopdezewereldranglijstwatbetreftICTperformance.DeWHOpubliceertoverdestandvanontwikkelingvandemillenniumdoelen.DeWHOheeftookeenGlobalObservatoryforeHealthdatin2010eentweetalsurveyspubliceerde.NaeenpublicatieoverTelemedicinevolgdeeenAtlasoverhete.Healthprofielvan114landen.Ditbetreftbijna60%vandeWHOlidstatenwaarinruim80%vandewereldbevolkingwoont. Nederlandkomthiernietinvoor. Hetperspectiefisdatzorgendienstensamen“toegevoegdewaarde”creëren.Eenbelangrijkevraagvoordetoekomstishoepubliekenprivaatgeldsamenkunnengaanineenglobaliserendewereldmetinternationalemarktenvoorzorgproductenendiensten.MichelPorterdoethetconcept“sharedvalue”uitdedoekendatgedefinieerdwordtals:beleidenoperationelepraktijkdiedecompetetiviteitvaneenbedrijfverbeterenterwijltegelijkertijddeeconomischeensocialeconditiesvaneengemeenschapverbeteren.Maatschappelijkewaardeeneconomische

8

waardewordeninwisselwerkinggerealiseerd.MacrobeschouwdzietPortereenbewegingvan“CorporateSocialResponsibility”naar“CreatingSharedValue”.“Sharedvalues”zijnnietdezelfdealsde“keyvaluesinlife”vanindividuelemensenenzekernietvanpatiëntenzoalsveelartsendaarmeetemakenkrijgen.Methetbegripduurzaamheidzaleeniederindeze21steeeuwtemaken.Wellichtkanrentmeesterschapofduurzaamheidalsdébelangrijkstegedeeldewaardegaangeldenvooreennieuwegeneratiemedischeprofessionalsenpatiënten.

Figuur9.Positievespiraalwerkingvandedigitaleeconomie (Bron:EendigitaleAgendavoorEuropa,Brussel26-8-2010)

Hetmakenvan“content”,detoenamevantoepassingsmogelijkhedenvanmedischediensten,hetverdichtenvansocialeentechnischenetwerken:ditalleszalmeerenmeergrenzelooskunnengaangebeuren-Figuur9(buitencircel).Eennieuwperspectiefcreërenopgezondheidszorgengezondheidszorgsysteemkansamengaanmetgroterestappenrichtingmillenniumdoelen.Samenvatting

1. Gezondheidszorgsystemenmoderniserenzich,verhogenhunefficiëntieenadapterenaandeindividuelebehoeftenvanburgers,patiënten,enmedischeprofessionalsdoore.Health.

2. BinnendeEuropeseUniewordtsamengewerktdooroverheid,bedrijfsleven,kennisinstellingen,zorgaanbiedersenpatiëntenorganisaties.

3. Nederlanddoetmeeindevoorhoedewatbetrefte.Healthontwikkelingen.4. Zorgendienstencreërensamenwaarde:duurzaamheidiseen“sharedvalue”waarop

publiekeenprivatepartijenelkaarkunnenvinden.

DankwoordMetdankaandebijdragevandeNederlandseVerenigingvoorE.health(NVEH),inhetbijzondervandesecretarisChrisFlim.(http://www.nveh.nl/)

NL 5 NL

Figuur 1: Positieve spiraalwerking van de digitale economie

De activiteiten lopen niet alleen in elkaar over, maar kunnen elkaar ook versterken. Vereiste is wel dat ze zijn ingebed in een commerciële omgeving waar investeringen en ondernemerschap worden gestimuleerd. Bovendien moeten heel wat hordes worden genomen vooraleer het inherent duidelijk aanwezige transformatiepotentieel van ICT concreet vorm kan krijgen. Talloze Europese burgers maken momenteel mee hoe de digitale omgeving, met haar zogenaamd "wereldwijde" en "grenzeloze" bereik, een steeds grotere plaats in hun leven inneemt, en kunnen tegen die achtergrond moeilijk accepteren dat een eengemaakte markt die vóór het internettijdperk tot stand kwam, online nog zoveel hiaten vertoont. Het plezier dat gebruikers in hun hoedanigheid als burger, consument of werknemer aan digitale technologieën beleven, komt danig onder druk te staan omdat zij zich zorgen maken over privacy, beveiliging en internettoegang, omdat zij de bruikbaarheid ontoereikend vinden, onvoldoende vaardigheden bezitten of omdat niet is voorzien in algemene toegang. Europeanen vinden het ergerlijk als de ICT-sector zijn belofte van betere openbare dienstverlening niet gestand doet. Zij vrezen dat, nu het internet de mondiale concurrentie op het vlak van investeringen, banen en economische invloed heeft versneld, Europa zich onvoldoende toerust om in deze groeisector van de kenniseconomie succes te kunnen boeken.

Uitgaande van overleg met de belanghebbende partijen, de verklaring van Granada en de resolutie van het Europees Parlement heeft de Commissie de zeven voornaamste obstakels in dit verband geïdentificeerd. Deze staan in de binnenste kring van figuur 1 en worden hieronder beknopt toegelicht. Zowel afzonderlijk als in onderlinge combinatie staan deze obstakels de volledige benutting van het ICT-potentieel danig in de weg. Het is dan ook zaak om deze obstakels, die illustreren dat Europa achterophinkt op zijn industriepartners, aan de hand van een omvattend en eengemaakt Europees beleid uit de weg te ruimen. In de VS wordt

9

Bronnen:http://knmg.artsennet.nl/dossiers/Dossiers-op-thema/Inrichting-en-kwaliteit-van-zorg/eHealth/eHealth-praktijkvoorbeelden-1.htmhttp://www.brainport.nl/nl?cm=79%2C166&mf_id=153http://www.bureau-sol.nl/publicaties/E.health%20Nederland.pdfhttp://www.calliope-network.eu/http://www.calliope-network.eu/Consultation/tabid/439/Default.aspxhttp://www.calliope-network.eu/Portals/11/4%20CALLIOPE%20event_CMA.pdfhttp://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/E87BCAE8-8F0E-4F43-90FE-B44F3D513E8A/0/2009p34pub.pdfhttp://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/internationale-handel/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-2756-wm.htmhttp://www.cocir.org/uploads/documents/-903-cocir_telemedicine_toolkit_march_2010.pdfhttp://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/trans/114710.pdfhttp://ec.europa.eu/budget/budget_detail/current_year_en.htmhttp://ec.europa.eu/dgs/budget/index_en.htmhttp://ec.europa.eu/health-eu/index_nl.htmhttp://ec.europa.eu/health-eu/health_in_the_eu/programmes/index_nl.htmhttp://ec.europa.eu/health/programme/policy/eight_programmes/index_en.htmhttp://www.ehealth-era.org/http://www.ehealthnews.eu/publications/latest/2451-telemedicine-opportunities-and-developments-in-member-stateshttp://www.ehealthnews.eu/publications/latest/2429-atlas-ehealth-country-profileshttp://www.ehealthnu.nl/http://www.ehealthwijzer.nl/http://www.epha.org/IMG/pdf/e-health_action_plan.pdfhttp://www.epractice.eu/community/ehealthprocurershttp://www.epractice.eu/files/Final%20Conference%20Declaration%20-%20European%20Co-operation%20on%20eHealth.pdfhttp://www.epsos.eu/nederland/home.htmlhttp://www.epsos.eu/work-plan.htmlhttp://eur-lex.europa.eu/budget/data/DB_2011/NL/SEC00.pdfhttp://europa.eu/legislation_summaries/public_health/index_nl.htmhttp://www.europa-nu.nl/id/vha2e5xkbpz7/kosten_en_baten_van_europahttp://eur-lex.europa.eu/budget/www/index-nl.htmhttp://www.europhysiome.org/www.eurorec.org/RD/ARGOS.cfmhttp://www.eurorec.org/files/filesPublic/recommendations/COM%282009%29116.pdfhttp://www.ihtsdo.org/http://www.hl7.org/http://hospitalseu.wordpress.com/http://www.ictregie.nl/publicaties%202010/Nederland2020.pdfhttp://www.ihe.net/http://www.ihtsdo.org/htthttp://medischcontact.artsennet.nl/Tijdschriftartikel/Succesvol-werken-met-ehealth.htmp://www.millenniumdoelen.nl/http://www.nictiz.nl/http://www.nictiz.nl/page/Home/Zoeken?searchvalue=epsoshttp://www.nveh.nl/http://www.rvz.net/data/download/Webversie_Perspectief_op_gezondheid.pdfwww.transformproject.euhttp://137.73.82.45/Home.htmlhttp://www.vno-ncw.nl/Publicaties/Forum/Pages/De_gouden_toekomst_van_de_zorg_15660.aspxhttp://www.vph-noe.eu/(VirtualPhysiologicalHuman)http://www.who.int/goe/en/http://www.worldofhealthit.org/HowtofixCapitalism.MichalePorter&MarkKramer.HarvardBusinessReview,jan.–febr.2011eHealthinBeeld.21praktijkverhalenoverdigitaaldokteren.2011KNMG,NVEH,eHealthNuE.HealthNederland:http://www.bureau-sol.nl/publicaties/E.health%20Nederland.pdf