14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 1/6

Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelensPolitiek correct

OPINIE Als je je mond moet houden omdat je niet de juiste identity hebt, staat de vrije meningsuiting op het spel.

Dieuwertje Kuijpers, promovenda aan de Vrije Universiteit, en, Geerten Waling, promovendus aan de Universiteit Leiden 25 november2015, 02:00

Waarschuwing! De kans bestaat dat u door dit opiniestuk gekwetst zult worden.Hierbij dus een 'trigger warning'. Het is mogelijk dat u bepaalde feiten en opinies als

Een 'safe space' op de campus van University of Missouri. © AP

14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 2/6

'offensive' zult ervaren. Bijvoorbeeld omdat ze afkomstig zijn van twee 'witte'auteurs, die ondanks hun ontelbare 'privileges' denken dat zij toch 'agency' hebbenen iets durven zeggen in een debat dat uitsluitend door raciaal, gender­, religieus,lichamelijk of anderszins uitgedaagden (en daardoor: onderdrukten) gevoerd zoumogen worden.

Onze wereld wordt namelijk bepaald door 'oppressive systems': akeligemachtsstructuren die overeind worden gehouden door neokoloniale dogma's alszelfredzaamheid, eigen verantwoordelijkheid en vrije meningsuiting. Mocht uenigerlei 'oppressive speech' tegenkomen, dan raden wij u aan direct te stoppen metlezen en de dichtstbijzijnde 'safe space' op te zoeken. Daar zullen zachte kussens,knuffels en trauma­experts uw geknakte eigenwaarde helen.

Denkt u: wat is dit voor waanzin? Welnu, dit is in het kort het discours dat steedsmeer Amerikaanse scholen en universiteiten in de greep krijgt, tot Yale en Harvardaan toe. Zonder overdrijving. Zelfs de 'safe space' hebben we niet verzonnen. Die iszelfs zo belangrijk dat het doel de middelen (intimidatie en intolerantie) heiligt.

Zo zag rector Tim Wolfe van de universiteit van Missouri zich gedwongen af tetreden, omdat hij niet genoeg zou hebben gedaan om het 'institutioneel racisme' opde campus aan te pakken. Het footballteam weigerde nog te spelen; eenpromovendus ging in hongerstaking; studenten en medewerkers verschansten zich intenten. Een (Aziatische) student­journalist die van zijn grondrecht gebruik maaktedoor in de openbare ruimte foto's te maken werd agressief bejegend. Dat was tebillijken want dit was een 'typisch geval van witte media die zwarte 'safe spaces' nietrespecteren'.

Levensovertuiging van activisten

14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 3/6

Om vergelijkbare redenen maakte de universiteit van Ottowa in september kortemetten met gratis yogalessen. Yoga komt uit India en dat is dus 'culturalappropriation'. Van een onderdrukte bevolking nog wel, die geleden heeft onderkolonialisme en 'culturele genocide', aldus het plaatselijke Center for Students withDisabilities. Exit yoga.

De campus van Yale was onlangs in rep en roer toen een professor weigerdevoorschriften op te stellen voor mogelijk 'offensive' Halloweenkostuums. Zij zei eropte vertrouwen dat studenten eventuele gevoeligheden van anderen zoudenrespecteren. Die alleszins redelijke houding was reden haar ontslag te eisen. Haarman (ook Yale­professor) werd hysterisch toegeschreeuwd dat het hun taak was eenveilige (niet een intellectuele) ruimte te creëren. Studenten die het er niet mee eenswaren, werden bespuugd.

'Tja', denkt u nu, 'rare jongens, die Amerikanen'. Maar ook in Nederland zijn eractivisten die zich intimidatie en intolerantie menen te kunnen veroorloven om hethogere doel te dienen, bijvoorbeeld in het debat over Zwarte Piet. Enkele activistenherkennen zich in beroemde voorvechters van burgerrechten zoals Martin LutherKing en Malcolm X. Een protest tegen Zwarte Piet is inmiddels omgedoopt tot'Freedom Ride', verwijzend naar de Amerikaanse mensenrechtenactivisten (wit énzwart) uit de jaren zestig die (vaak met medeweten van de politie) werdenopgewacht, mishandeld en soms vermoord door leden van de Ku Klux Klan. Hetperverse idee dat de (wellicht wat achterhaald) uitgedoste figurant in een oudGermaans volksfeest van dezelfde orde is als deze Amerikaanse rassenstrijd is delevensovertuiging geworden van sommige activisten.

Ook in Nederland zijn er activisten die zich intimidatie

14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 4/6

Amerikaans discours

In de NRC van 7 november spraken, onder de kop 'Witte mensen moeten eensluisteren', vier (min of meer) 'zwarte' vrouwen strijdlustig over de 'witte man' die'gebroken' moest worden. In hun vocabulaire klonk het Amerikaanse discours door.Daarin wordt doorgaans niet alleen de melaninewaarde van de huid opgemeten omiemand langs de onderdrukkingsmeetlat te leggen, maar tellen ook geslacht, genderen religie mee. Hoe minder 'privileges' hoe meer 'agency'. Recht van spreken, wordtdaarmee bedoeld. Het gaat dus niet meer om gelijke rechten, maar om het invoerenvan structurele discriminatie. Wie je bent bepaalt wat je mag zeggen.

Vooropgesteld: identity politics­argumenten kunnen een waardevolle bijdrageleveren aan de emancipatie van minderheden. Maar het is verontrustend hoezeer zijhet vrije publieke debat beginnen te ondermijnen. Als argumenten het afleggen tegengevoelens, als feiten moeten worden verzwegen omdat ze kwetsend kunnen zijn, alsiemand zijn mond moet houden omdat hij niet de juiste 'identity' heeft ­ dan staat devrijheid van meningsuiting op het spel. Niet alleen eigent men zich een portierfunctietoe in het debat ('mond houden en luisteren'), maar ook dirigeert men hoe dit debatwordt gevoerd. Zo ontstaat een linguïstisch mijnenveld met patrouilles van dewoordenpolitie.

en intolerantie menen te kunnen veroorloven

Als argumenten het afleggen tegen gevoelens dan staatde vrijheid van meningsuiting op het spel

14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 5/6

Per definitie géén 'safe space'

Niet alleen het vrije woord, ook de vrije wetenschapsbeoefening raakt zo in hetgeding. De excessen van dit malle discours woekeren immers juist in academischekringen. Ook Nederlandse universiteiten doen onder het mom van 'diversiteit' steedsmeer concessies aan het vrije denken. Lezingen worden afgelast uit angst voor'ophef', programma's worden aangepast aan lange tenen van studenten.

In het kader van 'decolonize the university' ging een VU­student zo ver om na éénweek te concluderen dat de opleiding oudheidkunde een 'racistische kijk' op degeschiedenis gaf, en er aan de VU 'ideologie, geen wetenschap' werd bedreven. Deseculiere UvA besloot deze week, na eisen van dekoloniserende studenten, omgebedsruimtes in te richten.

Dit moet eigenlijk voor zich spreken: een vrij publiek debat kwetst altijd gevoelens eneen universiteit is per definitie géén 'safe space'.

Dieuwertje Kuijpers is promovenda aan de Vrije Universiteit.

Geerten Waling is promovendus aan de Universiteit Leiden.

Een vrij publiek debat kwetst altijd gevoelens

14­3­2016 Een vrij publiek debat kwetst altíjd gevoelens | Opinie | de Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/opinie/een­vrij­publiek­debat­kwetst­altijd­gevoelens~a4194176/ 6/6