Een project realiseren? Hoe omgaan met buurtcomités, omwonenden, bezwaarschriften en beroepsprocedures?

Risico’s en opportuniteiten

Brussel, 24 oktober 2012

Inhoudstafel

1. Welke soorten vergunningen?

2. Welke moeilijkheden ondervindt men om deze

vergunningen te bekomen?

3. Hoe verloopt een optimaal vergunningstraject?

4. Risico’s op procedures?

5. Hoe zal de nieuwe omgevingsvergunning tegemoet

kunnen komen aan deze moeilijkheden?

6. Besluit

1. Welke soorten vergunningen?

3

De types van projecten

De types:

Stedenbouwkundige projecten

Milieuprojecten

Gemengde projecten

Retail projecten

4

De types van vergunningen

De stedenbouwkundige vergunning

Sinds 1 september 2009 – de Vlaamse Codex Ruimtelijke

Ordening en heel wat oude en nieuwe uitvoeringsbesluiten

De milieuvergunning

Het milieuvergunningendecreet en de VLAREM-besluiten

De socio-economische vergunning

Sinds 1 maart 2005 - Wet van 13 augustus 2004 betreffende de

vergunning van handelsvestigingen

5

2. Welke moeilijkheden ondervindt u om

deze vergunningen te bekomen?

6

De moeilijkheden

In het kader van het vooroverleg

Bijzondere voorwaarden en studies

De rol van de buurtcomités en de pers

Openbaar onderzoek

De beslissingstermijnen

Koppeling stedenbouwkundige en milieuvergunning

Wachttermijnen

Beroepsprocedures

7

3. Hoe verloopt een optimaal

vergunningstraject?

8

Vergunningen: socio-economische vergunning (1)

voor de vestiging van een handelszaak met een netto verkoopoppervlakte van meer

dan 400 m² toegankelijk voor het publiek

de wet van 13 augustus 2004 op de handelsinplantingen (gewijzigd door de wet van

22 december 2009 tot aanpassing van sommige wetgevingen aan de Richtlijn

2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende diensten op de

interne markt)

bevoegde overheid: College van Burgemeester en Schepenen van de plaats van

vestiging (al dan niet na advies van het Nationaal Sociaal-Economisch Comité voor

de Distributie)

9

3 procedures:

vereenvoudigde procedure

procedure voor handelsvestigingen tussen 400 en 1000 m²

procedure voor handelsvestigingen meer dan 1000 m²

vereenvoudigde procedure = voorafgaande verklaring

bij een beperkte uitbreiding of bij een beperkte verhuis van een socio-

economisch vergunde handelsvestiging

procedure voor handelsvestigingen tussen 400 en 1000 m²

de gemeente beschikt over een termijn van 50 dagen om haar beslissing aan de

aanvrager en aan het NSECD bekend te maken

10

Vergunningen: socio-economische vergunning (2)

procedure voor handelsvestigingen meer dan 1000 m²

binnen de 5 dagen na ontvangst wordt de aanvraag overgemaakt aan het

NSECD

het NSECD beschikt vervolgens over 20 dagen om het dossier volledig te

verklaren

bij een volledig dossier, beschikt het Comité over een termijn van 35 dagen vanaf

de volledige verklaring om een advies uit te brengen over volgende criteria: (i) de

ruimtelijke ligging; (ii) de bescherming van het stedelijk milieu; (iii) de

consumentenbescherming; (iv) de naleving van de sociale en arbeidswetgeving

na ontvangst van het advies vanwege het NSECD, wordt de beslissing van de

gemeente binnen de 70 dagen, na ontvangstdatum verklaring "volledig dossier",

aan de aanvrager en aan het Comité overgemaakt

de aanvrager, het Comité of 7 leden van het Comité kunnen binnen de 20 dagen

volgend op de ontvangst van de gemeentelijke beslissing, beroep aantekenen bij

het Interministerieel Comité voor de Distributie.

11

Vergunningen: socio-economische vergunning (3)

Milieuvergunning (1)

bijlage 1 bij VLAREM I – 61 rubrieken

aan elk van deze rubrieken is een klasse toegekend (klasse 1/klasse 2/klasse 3)

Klasse 3 - eenvoudige melding aan het College van Burgemeester en

Schepenen van de gemeente waar de exploitatie gepland is

Klasse 2 - aanvraag bij het College van Burgemeester en Schepenen waar

de exploitatie gepland is

Klasse 1 - aanvraag bij de Deputatie van de Provincieraad waar de

exploitatie gepland is

Koppeling stedenbouwkundige vergunning aan milieuvergunning en

melding (artikel 4.5.1 VCRO)

12

Milieuvergunning (2) Klasse 2

13

Vergunningverlenende overheid College van Burgemeester en Schepenen

Ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek van het ingediende dossier

Het resultaat van het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek wordt per beveiligde zending aan de aanvrager verstuurd, binnen een ordetermijn van 30 dagen, ingaand de dag na deze waarop de aanvraag werd ingediend.

Openbaar onderzoek Het openbaar onderzoek duurt 30 dagen.

Milieuvergunning (3) Klasse 2

14

Adviesverlening Advies door bepaalde overheidsdiensten en de milieudienst van de betrokken gemeente binnen de 30 dagen.

De uitspraak

Binnen een termijn van 105 dagen beslist het College van Burgemeester en Schepenen in eerste aanleg over de vergunningsaanvragen van inrichtingen van de tweede klasse.

De bekendmaking Gedurende 30 dagen.

Milieuvergunning (4) Klasse 1

15

Vergunningverlenende overheid Deputatie van de Provincieraad

Ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek van het ingediende dossier

Het resultaat van het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek wordt per beveiligde zending aan de aanvrager verstuurd, binnen een ordetermijn van 30 dagen, ingaand de dag na deze waarop de aanvraag werd ingediend.

Openbaar onderzoek Het openbaar onderzoek duurt 30 dagen.

Milieuvergunning (5) Klasse 1

16

Adviesverlening Advies door bepaalde overheidsdiensten binnen een termijn van 60 dagen, advies provinciale milieuvergunningscommissie binnen 90 dagen en college van burgemeester en schepenen binnen de 50 dagen.

De uitspraak

Binnen een termijn van 4 maanden (of indien verlenging:6 maanden) beslist de deputatie van de provincieraad in eerste aanleg over de vergunningsaanvragen van inrichtingen van eerste klasse.

De bekendmaking Gedurende 30 dagen.

Stedenbouwkundige vergunning (1)

Vergunningsplichtig?

vb: verplaatsing en heraanleg van een stuk weg

17

Stedenbouwkundige vergunning (2)

Artikel 4.7.1 VCRO voorziet twee procedures:

1 een reguliere procedure

2 een bijzondere procedure, voor handelingen van algemeen belang of voor

aanvragen ingediend door publiekrechtelijke rechtspersonen

(zie ook besluit van de Vlaamse Regering tot aanwijzing van de handelingen van

algemeen belang)

Openbaar onderzoek vereist?

Besluit van de Vlaamse Regering van 5 mei 2000 betreffende de openbare

onderzoeken over aanvragen tot stedenbouwkundige vergunning,

verkavelingsaanvragen en aanvragen tot verkavelingswijziging

Project-MER, ontheffing of MER-screeningsnota vereist?

Beoordeling zal in de toekomst moeten gebeuren tijdens volledigheids- en

ontvankelijkheidsonderzoek…

18

Stedenbouwkundige vergunning (3)

reguliere procedure

19

Vergunningverlenende overheid College van Burgemeester en Schepenen

Ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek van het ingediende dossier

Het resultaat van het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek wordt per beveiligde zending aan de aanvrager verstuurd, binnen een ordetermijn van 30 dagen, ingaand de dag na deze waarop de aanvraag werd ingediend.

Openbaar onderzoek Het openbaar onderzoek duurt 30 dagen.

Stedenbouwkundige vergunning (4)

reguliere procedure

20

Adviesaanvragen In de gevallen bepaald in het besluit van de Vlaamse Regering van 5 juni 2009 tot aanwijzing van de instanties die over een vergunningsaanvraag advies verlenen. De adviezen worden uitgebracht binnen een vervaltermijn van 30 dagen, ingaand de dag na deze van de ontvangst van de adviesaanvraag. In ontvoogde gemeenten maakt de gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar voor elke beslissing over een vergunningsaanvraag een verslag op, dat deel uitmaakt van het vergunningsdossier.

21

Stedenbouwkundige vergunning (5)

Beslissing Het College van Burgemeester en Schepenen neemt over de vergunningsaanvraag een beslissing binnen en vervaltermijn van: 1° zo de aanvraag een

stedenbouwkundige vergunning betreft: a)75 dagen, indien het aangevraagde gelegen is in een ontvoogde gemeente, over de aanvraag geen openbaar onderzoek moet worden gevoerd, en de aanvraag niet is samengevoegd met een milieuvergunningsaanvraag op de wijze vermeld in artikel 4.7.3, b)105 dagen, in alle andere gevallen; 2° zo de aanvraag een

verkavelingsvergunning betreft: 150 dagen.

22

Stedenbouwkundige vergunning (6)

Kennisgeving Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een kennisgeving van de stilzwijgende beslissing wordt binnen een ordetermijn van 10 dagen en per beveiligde zending bezorgd aan de aanvrager en aan de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar.

Aanplakking Een mededeling die te kennen geeft dat de vergunning is verleend, wordt door de aanvrager gedurende een periode van 30 dagen aangeplakt op de plaats waarop de vergunningsaanvraag betrekking heeft.

Start werken Van een vergunning mag gebruik worden gemaakt vanaf de 36ste dag na de dag van aanplakking.

Stedenbouwkundige vergunning (7)

bijzondere procedure, voor handelingen van algemeen belang of voor

aanvragen ingediend door publiekrechtelijke rechtspersonen

23

Vergunningverlenende overheid Gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar

Ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek van het ingediende dossier

Het resultaat van het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek wordt per beveiligde zending aan de aanvrager verstuurd, binnen een ordetermijn van 30 dagen, ingaand de dag na deze waarop de aanvraag werd ingediend.

Openbaar onderzoek Het openbaar onderzoek duurt 30 dagen, of, indien een milieueffectrapport moet worden opgemaakt, 60 dagen.

Stedenbouwkundige vergunning (8)

bijzondere procedure, voor handelingen van algemeen belang of voor

aanvragen ingediend door publiekrechtelijke rechtspersonen

24

Adviesaanvragen aan meerdere instanties

Indien de vergunningsaanvraag onderworpen is aan een openbaar onderzoek: 1) duurt de adviestermijn 30 dagen 2) bezorgt het College van Burgemeester en Schepenen het proces-verbaal van het openbaar onderzoek, de gebundelde bezwaren en opmerkingen en zijn eigen advies aan het vergunningverlenende bestuursorgaan binnen een ordetermijn van 30 dagen, die ingaat de dag na deze waarop het openbaar onderzoek werd afgesloten

Stedenbouwkundige vergunning (9)

25

Beslissing Het vergunningverlenende bestuursorgaan neemt over de vergunningsaanvraag een beslissing binnen een vervaltermijn van 60 dagen na ontvangst van het proces-verbaal van openbaar onderzoek. Indien het vergunningverlenende bestuursorgaan niet tijdig beslist, wordt de aanvraag geacht afgewezen te zijn.

Kennisgeving Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een kennisgeving van de stilzwijgende beslissing wordt binnen een ordetermijn van 10 dagen gelijktijdig en per beveiligde zending bezorgd aan de aanvrager en aan het college van burgemeester en schepenen.

Stedenbouwkundige vergunning (10)

26

Aanplakking De afgeleverde vergunning wordt door de aanvrager gedurende een periode van 30 dagen aangeplakt op de plaats waarop de vergunningsaanvraag betrekking heeft.

Start werken Van een vergunning, afgegeven binnen de bijzondere procedure, mag gebruik worden gemaakt vanaf de 36ste dag na de dag van aanplakking.

Overzicht

Socio-economische vergunning binnen een termijn van 55 dagen na de aanvraag – voor vestigingen met een

netto verkoopoppervlakte tussen 400m² en 1000m²

binnen een termijn van 95 dagen na de aanvraag – voor vestigingen met een netto verkoopoppervlakte van meer dan 1000m²

uitblijven van een antwoord = goedkeuring van de vergunning!

Milieuvergunning klasse 2 – binnen een termijn van 135 dagen (30d + 105d) na de aanvraag

klasse 1 – binnen een termijn van 5 maanden (30d + 4m) na de aanvraag (kan éénmaal worden verlengd met 2 maanden)

geen beslissing = stilzwijgende weigering

Stedenbouwkundige vergunning reguliere procedure – binnen een termijn van 105 dagen of 135 dagen of 180

dagen

geen beslissing = stilzwijgende weigering

bijzondere procedure – binnen een termijn van 150 dagen of 180 dagen (indien MER vereist)

27

4. Risico’s op procedures

28

Openbaar onderzoek

Waar?

Bij de gemeente

Hoe?

Mondeling en schriftelijk

Wat kost dat?

Nul euro

Bijzonderheden?

Openbaar onderzoek duurt normaal gezien 30 dagen (uitz. 60

dagen)

Iedereen heeft de mogelijkheid om dossier te gaan inkijken bij de

gemeente

Iedereen kan bezwaarschriften indienen

29

Beïnvloeding overheid

Wie?

Vooral derden, concurrenten, etc.

Waar?

Vergunningverlenende overheid

Hoe?

Op alle mogelijke manieren

Wat kost dat?

Nul euro

Bijzonderheden?

Impact kan zeer groot zijn

30

Beroepsprocedure - bouwvergunning

Wie?

Vergunning aanvrager, derde, overheden, etc.

Waar?

Beroep bij de bestendige deputatie

Hoe?

Neerlegging beroepsschrift

Wat kost dat?

Dossiervergoeding van 62,50 euro

Bijzonderheden?

Binnen 30 dagen na aanplakking of betekening

Hoorrecht

Beslissing binnen 75 of 105 dagen

31

Beroepsprocedure - milieuvergunning

Wie?

Vergunning aanvrager, derde, overheden, etc.

Waar?

Bestendige deputatie / Vlaamse Regering

Hoe?

Neerlegging beroepsschrift

Wat kost dat?

VLAREM-dossiertaks: 495,79 euro, of 247,89 euro, of 123,95

euro, of 6,2 euro

Bijzonderheden?

Binnen 30 dagen na aanplakking of betekening

Beslissing binnen 4 of 5 maanden

32

Raad voor vergunningsbetwistingen (1)

Wie?

Vergunning aanvrager, derde, overheden, etc.

Waar?

Raad voor Vergunningsbetwistingen = Vlaams administratief

rechtscollege

Hoe?

Neerlegging beroepsschrift

Wat kost dat?

Rolrecht van 175 euro (vernietiging) + 100 euro (schorsing)

Bijzonderheden?

Beroep binnen 45 dagen na aanplakking of betekening

Enorme achterstand

33

Raad voor Vergunningsbetwistingen (2)

sinds de inwerkingtreding, overspoelt met beroepen

de Raad slaagt er niet in om een uitspraak te doen binnen de 60

dagen na de zitting

in de praktijk duren procedures minstens 1 à 2 jaar (zelfs voor

schorsing alleen)

decreet van 6 juli 2012 & besluit van 1 juli 2012 van de Vlaamse

Regering houdende de rechtspleging voor de Raad voor

Vergunningsbetwistingen

Bestuurlijke lus

Bemiddeling

Geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep

34

Raad van state

Wie?

Vergunning aanvrager, derde, overheden, etc.

Waar?

Raad van State

Hoe?

Neerlegging verzoekschrift

Wat kost dat?

Kosten van de procedure

Bijzonderheden?

Beroep binnen 60 dagen

Schorsings- en/of vernietigingsprocedure

35

Kortgeding rechter

Wie?

Iedere belanghebbende / schending burgerlijk recht

Waar?

Bevoegde rechtbank, zetelend in kortgeding

Hoe?

Dagvaarding in kortgeding

Wat kost dat?

Kost van gerechtelijke procedure

Bijzonderheden?

Urgentie vereist

Slechts kleine kans op slagen

36

Milieustakingsvordering

Wie?

Iedere belanghebbende

Waar?

Bevoegde rechtbank , zoals in kortgeding

Hoe?

Dagvaarding

Wat kost dat?

Kost van gerechtelijke procedure

Bijzonderheden?

Milieuovertreding vereist

Slechts kleine kans op slagen

37

5. Hoe zal de nieuwe omgevingsvergunning

tegemoet kunnen komen aan deze

moeilijkheden?

38

Inleiding – stand van zaken

Vlaamse regering keurde op 22 juli 2011 de startnota

inzake de invoering van de omgevingsvergunning goed

Vlaamse regering keurde op 23 december 2011 de

conceptnota inzake de invoering van de

omgevingsvergunning goed

Kaderdecreet verwacht in de loop van 2012 -> verplaatst

naar april 2013

39

Doelstellingen omgevingsvergunning

Aandacht voor het voortraject

Stroomlijnen van de procedures

Dwingende vervaltermijnen

Geïntegreerde adviesverlening

Vergunningsverlenende overheid

Permanent karakter vergunningen

Andere rol overheid

40

5. Besluit

41

Wat brengt de toekomst?

Integratie van stedenbouwkundige en milieuvergunning

in één vergunning en in één procedure?

Termijn voor een operationele omgevingsvergunning?

Is de institutionele capaciteit aanwezig?

Welke overgangsmaatregelen zullen van toepassing

zijn?

Bijkomend kader voor grote investeringsprojecten

noodzakelijk?

42

Vragen

Uw contacten bij Lydian

Wouter Neven Partner T. +32 2 787 90 82 wouter.neven@lydian.be

Joris De Pauw Senior Associate T. +32 3 304 90 07 joris.depauw@lydian.be

Thomas Sterckx Associate T. +32 3 304 90 11 thomas.sterckx@lydian.be

Brussels Office Antwerp Office

Tour & Taxis

Havenlaan – Avenue du Port 86 b 113 Arenbergstraat 23

1000 Brussels - Belgium 2000 Antwerp - Belgium

T. +32 2 787 90 00 T. +32 3 304 90 00

F. +32 2 787 90 99 F. +32 3 304 90 19