Een nieuw decreet: nieuwe kansen voor erfgoedbibliotheken?

Bruno Vermeeren & Eva WuytsCoördinator VVBAD Coördinator VEB

Overlegplatform voor erfgoedbibiotheken, 8 mei 2017

12017-05-08

OCE

Overleg Cultureel Erfgoed

° voorjaar 2015

Belangenbehartiger cultureel-erfgoedsector

Vertegenwoordigt de deelsectoren, o.a.

VEB: erfgoedbibliotheken

VVBAD: bibliotheken & archieven

22017-05-08

2016-2017: NAAR EEN NIEUW DECREET

Participatief traject met de sector(o.a. bevragingen, sectormomenten, focusgroepen)

Conceptnota (link)= langetermijnvisie

Cultureel erfgoed-decreet (link)

Memorie van toelichting (link)

Uitvoeringsbesluiten (link)

Visienota minister Gatz (link) = beleidsintenties > kader voor commissies en beleid

32017-05-08

BELANGENBEHARTIGING

VEB

Input (namens subsector)

Vragenlijst dienstverlenende rollen (vanuit VEB)

Standpunten (voorgelegd aan de 9 erkende bibs)

VVBAD

OCE

Verzamelde standpunten sector publiceren

Open OCE

Hoorzittingen parlement

Overleg met kabinet en administratie

42017-05-08

Nieuw decreet in een notendop

52017-05-08

TIMING

Decreet gestemd op 24 februari 2017

Aanvragen eind 2017/begin2018= één grote erfgoedronde

Subsidiëring vanaf 2019

Nog wachten op:

Definitieve uitvoeringsbesluiten decreet

Formele aanvraagformulieren

Reglementen voor projecten

62017-05-08

KRACHTLIJNEN

Doel:

Duurzaam en kwaliteitsvolle erfgoedwerking

Maatschappelijke inbedding cultureel erfgoed

Erfgoed centraal (werking en collecties)

Schaalvergroting (synergie, samenwerking)

Verzakelijking (goed bestuur, alternatieve financiering)

Duurzaamheid, diversiteit en participatie

Versterking en integratie van ICE

Internationaal perspectief

72017-05-08

TWEE SOORTEN ORGANISATIES

Cultureel-erfgoedorganisatieheeft cultureel-erfgoedwerking als hoofdtaak

Collectiebeherende organisatie Bv. Museum/ Archief / Bib> Functies> Optioneel: rollenOptioneel: rollen

Dienstverlenende organisatie

Bv. VEB

82017-05-08

TWEE SOORTEN ORGANISATIES

Cultureel-erfgoedorganisatieheeft cultureel-erfgoedwerking als hoofdtaak

Collectiebeherende organisatie Bv. Museum/ Archief / Bib> Functies> Optioneel: rollenOptioneel: rollen

Dienstverlenende organisatie

Bv. VEB> Rollen

92017-05-08

FUNCTIES

Herkennen en verzamelen: benoemen, in kaart brengen, registreren, documenteren, waarderen, verwerven, selecteren en herbestemmen;

Behouden en borgen: verzekeren van voortbestaan van cult. erfgoed door het in adequate omstandigheden te bewaren, te conserveren, te restaureren, te actualiseren, te borgen en door te geven;

Onderzoeken: het onderzoeken van cultureel erfgoed en van cultureel-erfgoedwerking of het stimuleren en faciliteren ervan;

Presenteren en toeleiden: delen van cult. erfgoed met het grote publiek of met specifieke doelgroepen via presentatie, toeleiding, educatie en door beschikbaar maken voor raadpleging en gebruik;

Participeren: actief betrekken van de maatschappij bij cultureel-erfgoedwerking;

102017-05-08

ROLLEN

Een (cluster van) dienstverlenende taken op landelijk niveauom erfgoedbeheerders in het veld én daarbuiten actief te begeleiden en te ondersteunenbij de uitvoering van hun functies en internationale expertise binnen te brengen

Thematisch, inhoudelijk of erfgoed-technisch van aard

112017-05-08

TWEE SOORTEN SUBSIDIES

Werkingsmiddelen

Structureel

Vijfjaarlijks

Financiering basiswerking

Voor collectiebeherende: Regionaal niveau

Landelijk niveau

Instelling = Internationaal

Projectmiddelen

Incidenteel

Jaarlijks

Flexibel inspelend op noden en beleidsaccenten= dynamische ruimte

122017-05-08

Quid erfgoedbibliotheken?

132017-05-08

WERKINGSMIDDELEN - ALGEMEEN

Positief: erfgoedbibliotheken kunnen eindelijk werkingsmiddelen aanvragen

Overheid “erkent en waardeert het symbolisch kapitaal” van de erfgoedbibliotheken

Negatief: aantal bibliotheken die in aanmerking komen is vrij beperkt: er gelden strikte voorwaarden

Reden: ‘budgettaire context’

142017-05-08

WERKINGSMIDDELEN - VOORWAARDEN

1: kwaliteitslabel bezitten

2: voldoen aan criteria

uitvoering van de functies

betekenis van de collectie

schaalgrootte en reikwijdte van werking

infrastructuur

beheer en bestuur

3: erfgoed als kerntaak (artikel 48)

152017-05-08

WERKINGSMIDDELEN – ART. 48

“De collectiebeherende organisatie heeft een afzonderlijke, opzichzelfstaande werking die geen onderdeel is van een andere werking die uitgevoerd wordt binnen dezelfde organisatie in het kader van een omvangrijkere kerntaak van die organisatie” –Art 48 Decreet

“Principe ‘bijzaak volgt hoofdzaak’.” – Memorie

“Pragmatische beleidskeuze, vanuit financiële overwegingen.” – Visienota

162017-05-08

WERKINGSMIDDELEN – ART. 48

“Volgende elementen zijn richtinggevend:

erfgoed (dat haar ‘eerdere gebruik’ is verloren)

uitvoeren van functies en daaraan verbonden infrastructuur

afzonderlijk personeel

afzonderlijke financiering

voldoen aan criteria decreet” – Visienota

172017-05-08

WERKINGSMIDDELEN – IN DE PRAKTIJK

Niet in aanmerking:

Universiteitsbibliotheek > Onderwijs

Openbare bibliotheek > Lokaal bestuur

Overheidsarchief … > Lokaal bestuur

Maar:“Blijven wel in aanmerking komen voor kwaliteitslabel en voor projectsubsidies.” –Visienota

182017-05-08

PROJECTMIDDELEN - ALGEMEEN

Positief:

Erfgoedbibliotheken die geen werkingsmiddelen ontvangen worden “sterk aangemoedigd” om hier op in te dienen

Kabinet spreekt over ‘landschapszorg’ (= aandacht voor verdeling van middelen over de subsectoren)

Kritische kanttekeningen:

Hoeveel middelen?

Welke beleidsaccenten?

Niet voor alle erfgoedbibliotheken

192017-05-08

PROJECTMIDDELEN – IN DE PRAKTIJK

Subsidie voor een landelijk of internationaal cultureel-erfgoedproject:

het uitvoeren van één of meer functies

het opnemen van een rol

Voorwaarde:

Kwaliteitslabel of werkingssubsidie OF

Samenwerken met gesubsidieerde organisatie

202017-05-08

PROJECTMIDDELEN – GEEN OPTIE

2 projectsubsidies zijn enkel weggelegd voor landelijk gesubsidieerde spelers:

Internationale erfgoedprojecten die co-financiering vereisen

Tussenkomsten voor internationale uitwisseling

212017-05-08

CONCLUSIE

Erkenning van de sector, naast cultureel archief en museum

Bank vooruit maar nog niet op de eerste rij

Belang van het behalen van het kwaliteitslabel

Belang van een sterke VEB als dienstverlener en uithangbord voor de sector

Nood aan sterke belangenbehartiging

222017-05-08

HIATEN IN HET DECREET

Nieuwe visienota’s en wetgeving in het verschiet met impact op erfgoedwerking

Digitale strategie > Visie digitaal ecosysteem

Regionale subsidies > Regiodecreet

Steunpunt FARO > Bovenbouwdecreet

Provinciale middelen (o.a. depot, databanken, consulenten)

VEB, VVBAD en OCE blijven waakzaam

232017-05-08