Economische Motor Twente · Twente en de Netwerkeconomie | Martijn Aslander 10 Twente in cijfers |...
21
Economische Motor Twente bad boekelo 05-06 juli 2012
Transcript of Economische Motor Twente · Twente en de Netwerkeconomie | Martijn Aslander 10 Twente in cijfers |...
1
Economische Motor Twente
bad boekelo 05-06 juli 2012
met dank aan alle deelnemers
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
4 5
De Twentse economie in de hoogste versnelling 05 Welkom op de werkplaats Economische Motor Twente 08 Twente en de Netwerkeconomie | Martijn Aslander 10 Twente in cijfers | Hans Peter Benschop 11 Thema carrousel 12 Eerste schets van onze ambities 14 Eén Twente: 20Twente 16 Duurzame innovatie 18 High tech systemen en materialen 20 Logistiek 24 Talentontwikkeling en arbeidsperspectief 26 Groen, leefomgeving en toerisme 28 Sociale Waarden “Ik ben Twente” 30 Communicatie 32 Afsluiting van de sessie 34 Overzicht van acties 36 Get Connected 38
De economische ontwikkeling van Twente vraagt om een heldere koers. In een context van toenemende internationalisering en concur-rentie, onder andere door digitale vormen van communicatie, moeten we kiezen waar we als Twente voor gaan. Daarom hebben de vijf col-leges van B&W van Netwerkstad in het voorjaar het initiatief genomen om in gezamenlijkheid met de 4O’s (ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoek) te komen tot een economische visie voor de Netwerkstad Twente.
Op 5 en 6 juli zijn ruim honderd representanten van de 4 O’s in Bad Boekelo bij elkaar geweest in het kader van de Werkplaats Economische Motor Twente. Het waren twee intensieve en inspirerende dagen met als doelstelling een ge-zamenlijk beeld te ontwikkelen van de ambities en economische visie voor Twente.
Die doelstelling hebben we gehaald! Er is hard gewerkt aan de inhoud van de economische visie. Al werkend zijn de relaties tussen deel-nemers verstevigd, wat een goede basis biedt voor de noodzakelijke verdere samenwerking. Voor ons ligt nu een mooi boekje waarin zo-wel het ontstaansproces als het rijke resultaat beschreven wordt. Lezend door dit verslag ziet u een beeld van Twente in de toekomst met een heldere focus en ambitie. Er zijn veel idee-en ontwikkeld, in de gesprekken en discussies tekende zich een duidelijke rode draad af.
We vinden het belangrijk te benadrukken dat, alhoewel het initiatief voor deze tweedaagse is genomen door de colleges van Netwerkstad Twente, het vanaf het begin af aan duidelijk was dat het draait om Twente als één gebied. Twente is vanuit economisch, cultureel- en arbeidsmarktperspectief één eenheid. Het is daarom van groot belang dat de geformu-leerde ambities zo snel mogelijk door alle relevante partners worden ondersteund, ook met de Provincie Overijssel en de 14 Twentse gemeenten.
De Twentse economie in de hoogste versnelling
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
4
Het proces van deze 2-daagse
dag 1
We hebben ons allereerst door Martijn Aslan-der en Hans Peter Benschop laten prikkelen op trends in de netwerksamenleving en in de Twentse economie. Vervolgens hebben we bestaande kennis op zeven thema’s met elkaar gedeeld: innovatie, duurzaamheid, arbeidsmarkt, internationalisering, toerisme, logistiek en profilering & acquisitie. Thema-groepen – bestaande uit een brede groep vertegenwoordigers van de 4 O’s – hadden in de voorafgaande weken de veelheid aan informatie op hun specifieke thema ingedikt tot compacte presentaties, die we nu in drie ronden hebben gedeeld. Vervolgens hebben we eerst in tien parallel werkende teams de stap gezet vanuit een themafocus naar een integrale ambitie voor Twente in 2020. In de tien schetsambities die hieruit resulteerden kwamen naast verschillen ook duidelijke overeenkomsten naar voren. De resultaten hiervan zijn informeel besproken tijdens het ‘walking dinner’ in de tuin van Bad Boekelo.
dag 2
Een aantal nieuwe deelnemers stapte in, in de ontbijpraat-module hebben we hen aangehaakt op ons werk van de eerste dag. De overeenkomsten in de schets-ambities vormden de kapstok waarop we doorgewerkt hebben. In de volgende iteratie hebben de bouwstenen van de visie vorm gekregen. Al werkend is steeds duidelijker geworden dat we voorbij willen aan te veel centrale sturing en dat we door belemmerende structuren heen willen, dat er ruimte is voor verbinding en lokaal initiatief. In een laatste spurt zijn de onderdelen van de visie uitgebouwd en geconcretiseerd.
de twentse economie in de hoogste versnellinginhoudsopgave
Colofon
De Economische Visie Twente is een initiatief van de vijf colleges van B&W van Almelo,
Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal (Netwerkstad). De visie wordt in gezamenlijk-
heid met ondernemers, overheid, onderwijs- en onderzoeksinstellingen ontwikkeld.
Regio Twente
Nijverheidsstraat 30
7511 JM Enschede
T: 053-4876543
www.economischemotortwente.nl
Volg via twitter:
#emttwente
Volg via Facebook:
www.facebook.com/Twente.page
Connect met linkedin
Reportages op Youtube
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
6 7
Als sponsorgroep voelen we - terugkijkend op de 2-daagse - de behoefte om die focus expliciet te benoemen. Dit doen we onderstaand, vooraf-gaand aan de integrale weergave van de resultaten van de 2-daagse in de volgende hoofdstukken. We gaan kort in op de vastgestelde ambitie, waarbij we dwarsverbanden leggen en een eerste aanzet tot focus maken.
ambitie
Met elkaar hebben we duidelijk uitgesproken dat we met behoud van de Twentse kernwaarden, waaronder onze mooie leefomgeving, de economische motor willen aanjagen:• groeivandewerkgelegenheidnaartenminstelandelijkniveau• arbeidsperspectiefvooriedereen• groeivandewelvaart(brutoregionaalproduct)naartenminste
landelijk niveau • groeivanwelzijn(levensgeluk):inTwenteishetgeweldigwonen!• eensterkereverbindingtussenonderwijsenondernemingen
Dit vertaalt zich concreet als volgt:1 Twente als Europees toonaangevende technologische top regio: in
de top-5 van de Europese kennisregio’s. 2 30% meer export3 groei aantal innovatieve bedrijven (6% naar 10 %)4 groei aantal banen in HTSM (incl. MKB) met 4000: 20% groei
in maakindustrie in de komende vijf jaar en 20% groei in dien-stensector in 3 jaar
5 groei aantal banen in logistiek met 130006 groei aantal banen in toerisme: van 16.600 arbeidsplaatsen in 2011
naar 18.000 arbeidsplaatsen in 2020
We zoeken het effect van innovatie vooral op het gebied van High Tech Systemen & Materialen. Daarnaast bieden de sectoren logistiek en toerisme aanzienlijke ruimte voor groei. We hebben de aanwezige mogelijkheden voor deze drie sectoren uitgewerkt.
a Htsm
We willen tot de wereldtop behoren in high tech door de combinatie te maken met high touch: Twente wordt de high tech innovatietuin van Europa. We gaan excelleren in het oplossen van maatschappelijke opgaven en het valoriseren van kennis. ICT is een belangrijk onderdeel van HTSM. Door nieuwe ICT-toepassingen worden producten van de maakindustrie verrijkt met diensten, die ons dichter bij de eindge-bruiker brengen en die de maakindustrie nieuwe groeikansen biedt. We richten ons op de sectoren Health en Well Being, Veiligheid met duurzaamheid als basis en (groene) Energie. We gaan ons ecosysteem
versterken op een manier die past bij onze kernwaarden (innovatief, eigenwijs, betrouw-baar en vakmensen). We willen daarmee een groei van de werkgelegenheid bereiken in de toeristische sector en Twente op de kaart zet-ten. (Lees meer op blz. 28.)
Nederland is in de wereld al één van de hoofd-rolspelers om het gebied van export. Twente kan door haar geografische ligging hier nog meer profijt uit halen. Dit vraagt om een ster-ke internationale profilering. Dit kan versterkt worden door de uitstekende internationale contacten binnen onderwijs en onderzoek en ook die van bedrijven zoals: Urenco, ten Cate, Vredestein, Thales en de vele MKB-bedrijven die Twente rijk is. Dit is een aspect dat op korte termijn verder uitgewerkt moet worden, met ondernemers in de hoofdrol.
andere belangrijke aandacHtspunten
bestuurlijke samenwerking
Twente kent een hoge netwerkdichtheid. De effectiviteit daarvan voor de economische motor laat echter sterk te wensen over. Nadrukkelijk en meerdere keren gedurende deze dagen is onderschreven dat de bestu-urlijke samenwerking sterk verbeterd moet worden om deze ambities te kunnen realiser-en. Dit is al jaren onderwerp van gesprek, nu moeten we het ook gaan doen. Hier moeten we vandaag mee beginnen!
communicatie, wereld bestormend
Uit de 2-daagse komt naar voren dat voor alle vier O’s er nog winst te behalen is in het een-duidig profileren van Twente, waarbij tevens de conclusie is dat het neerzetten van een beeld van wie we zijn (trots, betrouwbaar, slim) minstens zo belangrijk is als waar we inhoudelijk voor staan (HTSM, logistiek, toer-isme). We constateren dat er nu versnipperd en vanuit verschillende beelden gecommuni-ceerd wordt. Dit hindert ons in het realiseren van onze ambitie.
beter organiseren en focussen, de interna-tionalisering versterken door aanhaken bij internationale netwerken en business cases ontwikkelen op de geselecteerde sectoren. Door het zijn van een Center of Expertise voor HTSM en een Centrum voor Innovatie en Vak-manschap gaan we ondernemers, onderzoek en onderwijs beter verbinden. Tevens gaan we onze zichtbaarheid in Brussel vergroten om in aanmerking te komen voor EU subsidiegelden. (Lees meer op blz. 20.)
b logistiek
We willen in de top drie van logistieke regio’s van Nederland komen. Staan nu op num-mer 11. Dit leidt op de langere termijn tot een groei van banen op diverse opleidings-niveaus. De kansen voor de logistiek liggen vooral in de doorgroei tot logistieke hotspot. We gaan Twente positioneren als onmisbare schakel voor ‘mainports’ in hun toegang naar Duitsland. Vanuit het acquisititieteam gaan ondernemers, als ambassadeurs van Twente, in hun netwerken actief op zoek naar collega-bedrijven met interesse voor vestiging in Twente. (Lees meer op blz. 24.)
c toerisme
Toerisme en aandacht voor groen en cultuur is belangrijk voor de economie en werkge-legenheid. Zij vormen de randvoorwaarden voor de toekomst. Toerisme gaat het innova-tieve toptechnologische profiel van Twente
vervolg op deze 2-daagse
We hebben elkaar in Boekelo uitgedaagd op een gezamenlijke ambi-tie voor Twente. We willen het waar maken, vooral in het doen en in de resultaten die we boeken: van samenwerken naar co-creatie. Dit vraagt een nieuwe manier van werken en communiceren. Hoe blijven we verbonden met elkaar? Hoe spelen we elkaar op slimme manieren de bal toe? Hoe zorgen we ervoor dat we onze capaciteit en middelen zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten op de ambi-ties en acties? En hoe laten we de zwerm groeien? Natuurlijk kunnen we de bestaande structuren en overleggen gebruiken. Dat doet echter onvoldoende recht aan de beweging, de zwerm, die in gang is gezet tijdens deze 2-daagse. Dus wat wel? We streven naar het optimaal aanhaken van het netwerk van de gemeenschap Twente (o.a. alumni) met gebruik van media (o.a. de zwerm).
Hoe nu verder? Eigenlijk zijn we aan die vraag niet meer voldoende toegekomen in Boekelo. En hij is wel belangrijk. Het proces dat we nu gestart zijn kan niet eindigen met dit mooie boekje. Gegeven het belang dat de visie die door 100 mensen gevormd is opgetild wordt naar het niveau van de regio Twente en dat vertegen-woordigers uit alle 4 O’s zich hierover uitlaten, hieraan meebouwen, stelt de sponsorgroep voor dat we hier na de zomer een volgende stap in zetten. Zo kunnen we onze voornemens op korte termijn vertalen naar acties. We benaderen de Provincie Overijssel voor een actieve rol in het verder vorm geven en uitwerken van deze visie. Deze provincie investeert veel in het versterken van economische structuren in Twente.
U ontvangt binnenkort van ons een uitnodiging. Het is een open uitnodiging voor alle deelnemers aan de 2-daagse en anderen die mee willen denken en doen. De komende periode kunnen we gebruiken om onze ideeën over het vervolg vast te vormen.
Graag tot dan!
Arjan van Liere – Present MediaHuub Rakhorst – Urenco Iddo Bante – CTIT, Universiteit TwenteIneke van Oldeniel – Saxion Marijke van Hees – gemeente EnschedeMariska ten Heuw – gemeente HengeloTheodor van der Velde – Saxion
de twentse economie in de hoogste versnelling
de twentse economie in de hoogste versnelling
Resultaten
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
8 9
Huub rakHorst
directeur urenco almelo
‘Fantastisch dat we hier met zo veel mensen bij elkaar zijn, dat 100 mensen tijd investeren om te werken aan de toekomst van Twente. Dat is heel belangrijk voor onze regio. Er gebeurt al heel veel in Twente, daar willen we op voort-borduren. Dat we hier met zo een diverse groep zitten, dat vind ik uniek. We zijn allemaal betrokken bij de toekomst van Twente en ieder van u werkt hier al op enige manier aan. Er is veel voorbereiding geweest om hier nu met elkaar te kunnen staan. Mijn oproep aan
Welkom op de Werkplaats Economische Motor Twente
belia van den berg
Facilitator
‘Deze dagen worden heel anders dan u gewend bent. We werken met co-creatie, met creatieve en constructieve dialoog. Kan dat productief met 100 mensen? Ja! U vormt een rijk deelnemersveld, u neemt ieder specifieke kennis mee en kijkt vanuit verschillende invalshoeken. We hebben u allen nodig om tot een goed resultaat te komen. We stap-pen dadelijk in een programma van modules die qua inhoud en vorm op elkaar inspelen en voortbouwen. Uw rol is om actief mee te doen, bij te dragen en te zeggen wat u wilt
‘ Laten we er samen goede dagen van maken, Twente verdient het!’
zeggen, wat u op andere momenten wellicht binnenhoudt. Als u ge-wend bent u dienend op te stellen, doe dat nu dan eens niet. Gedraag u anders, experimenteer! We werken niet met gespreksleiders, met elkaar faciliteert u het gesprek in uw werkgroepje. We hebben veel te doen in een korte tijd, daarom zullen we in parallelle groepen werken zodat we goede voortgang boeken. We ‘timeboxen’, wat wil zeggen dat we zaken ruw uitwerken en dan al met de rest van de groep delen, zodat iedereen hier direct op voort kan bouwen. Niet iedereen is dan overal bij, maar als groep maken we alles mee en hebben we alle informatie tot onze beschikking. We gaan stevig met elkaar aan het werk, het wordt bijzonder en leuk. Goed dat u erbij bent, want dit wilt u niet gemist hebben! We gaan van start, veel succes en veel plezier!’
u: ga met een open mind deze twee dagen in, hou het sim-pel en blijf niet hangen in abstracties. Denk ook positief en inventief mee, onconventioneel en niet alleen vanuit uw eigen belang. We werken onder Chatham House Rule: je mag alles zeggen, we bouwen erop voort maar wordt niet gepersonificeerd. Uitspraken worden niet gekoppeld aan de persoon. Dit geeft de mogelijkheid om open en innova-tief met elkaar te praten in een veilige omgeving. Grenzen bestaan eigenlijk niet. Laten we ons daarvoor inzetten. Twente als eilandje, daar moeten we van af. Laten we er goede dagen van maken, Twente verdient het!’
video
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
10 11
‘Economie is de wetenschap die gaat over de uitwisseling van schaarste. Deze tijd gaat echter niet meer over schaarste maar over overvloed; overvloed aan kennis, informatie, ideeën. Kijk maar naar het het web!
We zijn gefocust op dingen goed proberen te doen en zijn zo goed geworden in het voorkomen en camoufleren van fouten, dat we geen energie meer hebben om te zorgen dat we de goede dingen doen. Innoveren betekent juist ook fouten durven maken. Ik introduceer graag de ‘zwerm’. Wij denken dat ZZP’ers in hun eentje zijn, maar ze zijn met z’n allen. Ze zijn snel, ze leven van uitproberen. Ze hebben geen duur gebouw of leasebak nodig. Het zijn zelfstandige kenniswerkers die geen organisa-tie nodig hebben om verschil te maken. Ik doe niet meer aan offertes. Ik hoef dus niets te ver-antwoorden, maar moet wel verschil maken.
‘Easycratie’ is wat we nodig hebben. Laten we niet meer organiseren, maar ‘organi-zonderen’. Dit is organiseren zonder geld of papier. Alle grote uitdagingen van vandaag zijn in de kern bureaucratisch van aard. De ideeën, de mensen en de kennis zijn er, we hebben het alleen heel slecht geregeld. We moeten op een andere manier naar dezelfde werkelijkheid kijken. Kijk eens naar de ‘Do it Yourself ’ community, een wereldwijde club van nerds die houden van knutselen. Wil je iets maken hier vind je instructies voor miljoenen zaken. Eén iemand in de ‘zwerm’ ontdekt iets en deelt dit, met veel plezier met iedereen. En vervolgens
Twente en de Netwerkeconomie
wordt dit ontwerp verder verbeterd door vele andere mensen. En dit gebeurt met alle kennis op dit moment.
Social media heeft niets te maken met communicatie. De heilige graal van social media is het zelforganiserend vermogen. Internet is ‘cutting out the middle men’, het web is de makelaar tussen vraagstukken en oplossingen. De mensen die het goed doen, zijn degenen die slim kun-nen samenwerken op het web. Ik heb bijvoorbeeld de ‘Zwermpolitie’ opgericht op Facebook, hier is iedereen korpsbeheerder. In deze zwerm werkt iedereen samen los van expertise, vakgebied, functie of ervaring. Wat ik hier vertel is niet het verhaal van morgen maar van eergisteren. ‘Durf te vragen’ is een andere zwerm waar nu al 3000 mensen elkaar helpen door gewoon aan een ander jouw vraag te stellen. We leven in een tijdperk van overvloed, we hebben het alleen niet goed georgani-seerd. Organiseren, doe het niet, ‘get out of the way’. We willen het zelf oplossen en vragen de andere kant van de wereld ons te helpen.’
Twente in cijfers
‘Wat is de ontwikkeling in Twente? Twente doet het net wat slechter dan de rest van Nederland en net wat beter dan veel perifere regio’s. Op verschillende gebieden volgt de ontwikkellijn die van Nederland. We hebben meer innovatievermogen. Twente gaat het steeds beter doen, nog niet zo goed als Eindhoven, maar beter dan de grensregio’s. Twente mindert in bevolking, maar minder dan andere regio’s. Twente scoort gemiddeld, niet slecht, ook niet goed. En is dat voldoende? Waar zitten uw concurrenten? We willen behoren tot de Top-5 high tech regio’s in Europa, maar we staan in geen mijlen bij de top 10. We hebben ambities, dat is prima. Maar dan moet er wel wat gebeuren, want ook andere regio’s staan niet stil. Er gebeuren hier mooie din-gen, kijk echter niet alleen naar je krachten. Kijk ook naar de kansen en bedreigingen. Wat doen we goed en wat doen ze op andere plekken beter? Clustering in de hoog technische industrie doen we goed in Twente. Waar we slecht in scoren is kennisuitwisseling, publiek en privaat. Zorg dat we de ‘brains’ hier naar toe halen, ook al gaan ze na vier of vijf jaar weer weg. Zorg dat professionals het leuk vinden om naar Twente te komen. Netwerken naar buiten(land) is belangrijk, zowel in fysieke structuren als menselijk. Onze massa is niet zo groot. Dus kijk wat de andere regio’s doen, waar je kunt gaan samenwerken en waar je concurrent bent. We willen Twente als logistieke draaischijf. De realiteit is dat er een hele grote vervoersstroom naast (en niet naar) Twente is. We hebben ‘vrienden’ nodig om samen te werken om een ‘extended gateway’ bin-nen Europa te worden. De Twentse kracht zit ook in de zorg, energie, toerisme en voedsel.
Ik wil vier suggesties doen voor werk-afspraken tijdens deze dagen:
1 Houd rekening met fundamentele ver-anderingen in de wereld om ons heen.
2 Ga naar buiten en zoek vrienden.
3 Beloof elkaar alleen dat waar u echt in gelooft (geen ‘gebakken lucht’).
4 Bij het gebruik van woorden als regisseren en faciliteren delen we stokslagen uit, om Asterix en Obelix te citeren. Vertel wat je echt gaat doen, en bedenk wat je eigenlijk zegt. Een ondernemer wil niet gemanaged wor-den door een ambtenaar.’
presentatie Hans Peter Benschop
Trendbureau Overijsselpresentatie Martijn Aslander
Bit.ly/links-martijn
video
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
12 13
Thema Carrousel
In de voorbereiding is hard gewerkt aan concrete presentaties over de zeven belang-rijke thema’s voor de economie van Twente. Deze hebben we met elkaar gedeeld om een gezamenlijk beeld te krijgen van deze thema’s. Vervolgens zijn we de dialoog aangegaan (in gemixte teams met de 4 O’s) om onze beelden en ambities binnen de zeven thema’s te explore-ren. Iedere groep presenteerde een vlammend betoog waarom juist dit thema zo belangrijk is voor Twente. Onderstaand een overzicht geeft hiervan een beeld.
Op basis van de themapresentaties zijn we dieper in de thema’s gedoken voor een eerste exploratie van onze gezamenlijke visie. Als teams hebben we elk een vlammend betoog gehouden over het belang van dit thema voor Twente.
duurzaamHeid
‘Wanneer je een schip wilt gaan bouwen, moet je geen mensen bijeen brengen voor taken, geen plannen maken, maar leren te verlangen naar de eindeloze zee.’ (Citaat Antoine de Saint Exupéry.)
We hebben visie, passie en actie nodig. Duur-zaamheid is volhoudbaarheid. We moeten elkaar wat gunnen. Afspreken, niet afkraken en elkaar helpen. Twents ‘doe-bureau’ voor duurzaamheid opzetten waar mensen ideeën aanbrengen en anderen hier op kunnen rea-geren. Doen is leiderschap, en dan wel met elkaar. Samen creëren we werkgelegenheid!
innovatie
Innovatie is de olie van de motor, het start-punt van de nieuwe economie. Innovatie is het DNA van Twente. Innovatie raakt niet al-leen de topinstituten, ook de maakindustrie. Als specialist gaan we internationaal con-curreren. Innoveren gaat niet alleen over producten maar ook over diensten, proces-sen, business modellen etcetera. Twente is de ‘place to be’ met innovatie ‘in the lead’.
proFilering & acquisitie
Ondernemers komen niet vanzelf, die vang je met ondernemers. Zet ondernemers dus ‘in the lead’ voor acquisitie op die gebieden waar we meer geld mee kunnen verdienen, zoals HTSM en ‘value added logistics’. We moeten kiezen welke takken van sport we op willen pakken. We willen een verhalenboek in Twente en dit op Facebook zetten. We moeten natuurlijke partners zoeken. Met ondernemers ‘in the lead’, gaan we meer geld verdienen!
toerisme
Kernwaarden van Twente is ‘naoberschap’: (menselijkheid), vindingrijkheid, ruimtelijk-heid, betrouwbaarheid, de dingen goed doen en niet te moeilijk doen.Deze kernwaarden willen we Twente breed, intern en extern uitdragen, gebundeld vanuit de drie domeinen innovatie, Human Capital en toerisme. We willen de ‘recrenomie’ van Twente bouwen.
logistiek
We willen tien Timberlands erbij. Dit creëert werkgelegenheid op alle niveaus. Dit is een rijpe appel die we op korte termijn kunnen plukken. We hebben relaties met veel grote bedrijven. We moeten samen optrekken met Rotterdam, de lacunes in de infrastructuur oplossen, het publiek overtuigen en de deu-ren van onze opleidingen openzetten.
internationalisering
We willen beweging in Twente. Internationa-lisering is de motor, de verbindende schakel tussen alle andere thema’s. Twente kan niet zonder de wereld en de wereld wil iets met Twente. Internationalisering is leuk, span-nend en geeft energie. Het brengt welzijn, welvaart en vernieuwing.
arbeidsmarkt
We hebben het niet over arbeidsmarkt, maar over arbeidsperspectief in de breedste zin van het woord: werkgevers en werknemers, kinderen en ouderen. Verbinding van de vier O’s is noodzakelijk. Onderwijs wordt gevoed door ondernemers. We willen één arbeidsper-spectiefagenda en zelfredzaamheid creëren vanuit eigen perspectief. We moeten dit doen, elkaar ontmoeten en oppakken.
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
14 15
Eerste schets van onze ambities
op de kaart
Twente wordt dé logistieke hotspot van Nederland. Om Twente als hotspot op de kaart te zetten richten wij ons op innovatie, logistiek en profilering & acquisitie. Qua technologie willen we de ‘place to be’ zijn. Door technologie slim te combineren met een sterke logis-tieke sector creëren we een toekomstbestendige economie. Zo wordt Twente een interessante plek voor hooggeschoolden èn MBO’ers, biedt het economische groei en inspiratie. Onderwijs weet zo waar het op aan moet sluiten. Zo’n Twente trekt zowel ondernemers als studenten aan. Randvoorwaarde is dat Twente opereert als één overheid met één belang, één profilering, één aanpak en één loket.
top-5
In 2020 willen we in de top-5 staan van hoog technologische regio’s in Europa. We streven naar een verhoging van de welvaart in Twente door de lokale economie te versterken. Hier is extern kapitaal voor nodig, in plaats van intern geld te laten rouleren. Gezien de lange geschiedenis van industriële nijverheid in Twente ligt onze focus op HTSM. De thema’s innovatie, duurzame ontwikkeling, onderwijs & onderzoek, acquisitie en logistiek zijn faciliterend daaraan. Dit alles moet leiden tot een stabiele arbeidsmarkt die interessant is voor men-sen binnen en buiten Twente.
samen slim kennis delen
We gaan slimmer kennis delen. Met deze ‘open source’-gedachte benutten we aanwezige kennis binnen en buiten Twente optimaal, zowel nationaal als internationaal. We zien onszelf als een zwerm. In één Twente willen we onze krachten bundelen. Ondernemers willen 30% meer export genereren en focussen op het creëren van toegevoegde waarde. Onderwijs moet aansluiten op deze verandering en leidt op voor werk binnen deze nieuwe omgeving. Twente is een regio met LEF! Lachen, Emotie en Fantasie vormen de kern van onze innovatieve kracht.
twents recept
Thema’s die in Twente sterk spelen, zijn Kennis & Creativiteit, Industrie, Natuur en het Twentse Landschap. We benaderen deze thema’s vanuit de Twentse receptuur: de manier waarop wij Twentenaren dingen doen. Ons DNA bestaat uit betrouwbaarheid, kwaliteit, eigenzinnigheid en menselijkheid. Zo ontstaan ideeën, concepten, producten en processen die in specifieke niches te vatten zijn, zoals technologie, evenementen en paarden. Die procesgang is typisch voor deze regio. We moeten dat beter vermarkten en dat proces als product aanbieden, complementair aan de ambities die zich focussen op logistiek en HTSM.
leuk leven
Onze ambitie voor Twente richt zich op leuk leven. We stellen daarbij het basisonderwijs van de komende tien jaar centraal. Het onder-wijs moet zich naast basisvaardigheden ook richten op het leren leren, communiceren en het organiseren van het eigen geluk. Het draait allemaal om het bieden van perspectief voor kinderen. We willen ze leren naar de zee te verlangen. Vaak moeten ze keuzes maken zonder echt te weten waar ze voor kiezen. Ze moeten leren hoe met beschikbare kennis om te gaan. Op die manier werken we aan een ‘gelukseconomie’ voor Twente.
twente business paradise
In 2020 behoort Twente tot de top-3 van kennisregio’s in Europa. Infrastructuur en bereikbaarheid moeten op orde zijn zodat we interessant zijn voor de rest van Neder-land en de wereld. Daarnaast willen we een arbeidsmarkt creëren waar iedereen aan het werk kan. Acquisitie en promotie zijn net als innovatie randvoorwaardelijk om deze ambi-tie te realiseren. Cruciaal is dat we opereren vanuit één Twente waar de krachten van de 4 O’s zijn gebundeld. ‘Quality’ is de merk-naam van Twente.
opvoeren van de economiscHe motor
Ons HTSM-motorblok is in aanbouw! Hoewel alle thema’s met elkaar samenhangen en be-langrijk zijn, focussen wij ons op innovatie. Toerisme en Logistiek zijn twee belangrijke aanvullende thema’s. We willen verschuiven van 6 naar 10 % van innovatieve bedrijven die de potentie hebben hard te groeien. Zo ontstaat meer economische slagkracht. Daarvoor moeten we goed zichtbaar zijn, nationaal en internationaal. We verbinden bedrijven via bestaande kenniscentra, de overheid zal zich flexibel moeten opstellen. In ons innovatieprogramma neemt business modelling een belangrijke plaats in.
20twente
In 20Twente wil je bij Twente horen! Twente staat immers voor kwaliteit, vakmanschap, betrouwbaarheid, ondernemerschap, suc-ces en vooral ook plezier. We onderscheiden onszelf doordat de 4 O’s optreden als ambas-sadeurs van Twente. Ondernemers etaleren hun kennis, kunde en successen beter, in het onderwijs zijn boeken in 2015 al niet meer aan de orde. Kinderen werken dan inmiddels met een iPad bijvoorbeeld. In onze visie gaan we uit van één Twente.
eigenwijs
In onze visie zijn duurzaamheid, innovatie en toerisme leidende thema’s. De kracht zit hem in de combinatie van deze drie, de andere the-ma’s zijn daaraan ondersteunend. We gaan uit van enkele kenmerkende waarden van Twente, namelijk kwaliteit, groen, slim en eigenwijs. In 2020 worden wij herkend als ‘eigen’ wijs op het gebied van duurzame innovatie en duurzaam toerisme. Er zijn veel zaken die goed gaan en waar we op kunnen voortbouwen. Erkenning en waardering zijn zaken die we moeten ont-wikkelen om in 2020 tot de top te behoren.
twente werkt
In 2020 is de werkloosheid in Twente terug-gebracht naar het landelijke werkloosheids-niveau of zelfs minder. Dat doen we via een tweesporenbeleid. Ten eerste versterken we de bestaande bedrijvigheid en trekken we nieuwe bedrijvigheid aan. In onze visie zit het XL Business Park in 2020 vol met logistieke bedrijven, wat voor 4000 extra arbeidsplaat-sen zorgt. Ten tweede richten we ons op het MKB dat goed is voor 80 tot 90% van de arbeidsplaatsen in de regio. Als we het MKB laten doorgroeien, ontstaat ook daar meer werkgelegenheid. Overheid en ondernemers stellen één acquisitieplan op, met name als het gaat om logistiek. De 4 O’s werken beter en meer met elkaar samen. Profilering en relatiebeheer spelen een belangrijke rol.
In teams zijn we de dialoog aangegaan over de vraag wat de integrale ambitie voor Twente zou moeten zijn. De opdracht luidde: “Kijk over de thema’s heen en benoem hoe ze elkaar versterken; maak een eerste gezamen-lijke schets van de ambitie voor Twente 2020.” Onderstaand vindt u een overzicht van de hier gevormde schetsam-bities. Uit deze eerste schetsen destilleerden we de speerpunten van de economische visie, waar we op dag 2 hard aan gewerkt hebben (zie volgende hoofdstukken).
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
16 17
Eén Twente: 20Twente
Jan Geerdink | Ellis Immerzeel-Brand | Mariska ten Heuw | Michel Kotteman | Marcel Wielinga | Marian Weekhout | Arjan van Liere | Freerk Faber| Michelle Mengerink | John Jeckmans
Wij hebben de heilige graal van Twente gevonden:
4 x O = 3 x W
We willen allen hetzelfde voor Twente: meer Werk, Welvaart en Welzijn voor iedereen die hier woont en werkt.
De vraag is wat daarvoor nodig is. Onze conclusie is duidelijk: samen kunnen we het verschil maken! Door de inzet vanuit de 4 O’s meer te richten en beter te verbinden, kun-nen we versnellen.
Vanuit deze opgave is een structuurdiscus-sie niet interessant. Eén gemeente Twente of niet, de overheid in Twente moet het lef tonen om te gaan voor het gezamenlijke perspectief dat tijdens deze twee dagen ge-bouwd is. Langdurig en volhoudend.Het initiatief voor deze Economische Motor Twente lag tot nu toe bij de Netwerkstad Twente met een open uitnodiging naar de andere collega-gemeenten in Twente. Die uit-nodiging kent geen verloopdatum: de motor is gestart vanuit Netwerkstad in Twente en iedereen is welkom om aan boord te komen en mee te doen. Het is mooi om die motor op te voeren met brandstof vanuit heel Twente.
versnellen gaat lukken als:
1 We gaan handelen vanuit één visie, één gezamenlijke stip op de horizon. We kennen onze sterke kansrijke sectoren: HTSM, logis-tiek en toerisme. We weten wie we zijn en wat ons onderscheidt: eigenwijs, innovatief, betrouwbaar en vakmensen. We waarderen de unieke kwaliteiten van ons gebied: de natuur, en het groen. Wij zijn Twente, We are 20Twente en zwermen uit over de wereld met één verhaal, één missie.
2 We gaan committent creëren op onze boodschap en werkwijze. Dat doen we door op slimme, moderne manieren (met gebruik van social media zoals Facebook en Get Connected) onze kennis en inzichten van deze twee dagen te delen in onze netwerken en organisaties. De zwerm groeit!
3 Just do it! Onze inzet en investeringen richten we op de speerpunten (secto-
ren, sociale kwaliteiten) uit onze visie: ‘we put the money where our mouth is’. Een concrete actie waarop we (Jan Geerdink, Michel Kotteman, Mariska ten Heuw, Marcel Wielinga, Ellis Immerzeel) nu versnellen is de oprichting van één acquisitieteam voor Twente (te realiseren voor oktober 2012): niet vanuit een regierol door de overheid maar samen met alle O’s. De opzet voor logistiek geeft het goede voorbeeld (zie hoofdstuk ‘logistiek’). Vanuit dit acquisi-tieteam gaan ondernemers, als ambassadeurs van Twente, in hun netwerken actief op zoek naar collega bedrijven met interesse voor vestiging in Twente.
‘Spreken met één mond, handelen vanuit hetzelfde perspectief.’
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
18 19
Duurzame Innovatie
Frances Prins | Gerard Schröder | Pieter Lem | Frans Jonkman | John Jeckmans | Louis Oosterik | Albert van Winden | Rienk van der Werff | Toon Bom | Hans Peter Benschop | René Venendaal | Bram Hendriks | Frans Coenen | Linda van Asselt | Marielle Winkler |
waar staan we over 20 jaar?
Duurzame innovatie is de olie van de groene motor van Twente. Met duurzame innovatie willen we Twente ontwikkelen tot een toon-aangevende technologische regio, behorend tot de top 3 van kennisregio’s in Europa, met HTSM als speerpunt.In de groene motor wordt de ontwikkelde kennis omgezet in economisch én maatschap-pelijk rendement. Deze ontwikkeling is geba-seerd op het transitiekarakter van de Twentse economie. Waar staat Twente over 20 jaar? Innoverende ondernemers moeten zo ver vooruitkijken,
dus we hebben een visie nodig die dat ook doet. Over 20 jaar is Twente de groenste regio van de EU (50% duurzaam). Twente is ‘the place to be’ waar het gaat om duurzame in-novatie. Daarvoor maken we zo veel moge-lijk gebruik van wat Twente nu al te bieden heeft: Twente levert kwaliteit en kan maken wat we bedenken. De groene Twentse motor creëert toege-voegde waarde voor de regionale economie (green jobs, kennisontwikkeling, ontwikke-ling human capital), maar leidt ook tot een ecologische opwaardering, bijvoorbeeld door een lagere CO2-uitstoot.
wat is daar voor nodig?
We moeten het juiste klimaat creëren voor duurzame innovatie. Een klimaat waarin ex-perimenteren wordt gestimuleerd en waarin fouten kunnen worden gemaakt. Niet alleen bij innoverende bedrijven maar ook in het onderwijs en bij de overheid.Zonder goed opgeleid personeel geen innova-tie. Nu zijn er onvervulde vacatures en wor-den kenniswerkers aangetrokken van buiten de regio. Ons human capital moet uit de regio komen. De Twentse onderwijsinstellingen hebben hierin een sleutelrol. Zij leveren de kenniswerkers die Twente een warm hart toe-dragen en die in de regio blijven. Dat laatste is belangrijk voor kennisontwikkeling.En we moeten geloven in eigen kracht. Met HTSM doen we dat al. Maar er zijn genoeg andere voorbeelden van duurzame innova-tie binnen de regio, die we meer voor het voetlicht moeten brengen. Het gaat dan om gezonde bedrijven die vaak al tientallen jaren in Twente gevestigd zijn, met voldoende kapitaal om te investeren.Er zijn veel verschillende agenda’s. Die moe-ten worden samengevoegd tot één groene, duurzame innovatieagenda. Wanneer we meer samenwerken, gaat de groene motor vanzelf beter lopen! Er is in de samenwerking binnen en tussen de 4 O’s nog veel winst te
halen. Twente kan daarin een voorbeeldfunctie vervullen. De bereid-heid is er, dat heeft de tweedaagse wel aangetoond.De ondernemers zijn de dragers van duurzame innovatie, maar ze hebben daarvoor de andere O’s wel nodig. De overheid moet zorgen voor continuïteit en voor consistent beleid, de onderzoeksinstelin-gen voor de toegepaste kennis en de onderwijsinstellingen voor het vereiste Human Capital.De financiering van initiatieven op het gebied van innovatie is gefrag-menteerd, daar moet meer lijn in komen. Nu heeft elke fase van in-novatie een andere financieringsstructuur. Het kapitaal is er, maar we moeten naar andere manieren om de kapitaalbronnen aan te boren. Ook moet de kennis over de verschillende financieringsbronnen beter worden ontsloten voor innovatieve bedrijven.
de twentse agenda voor duurzame innovatie
De 4 O’s slaan de handen ineen om Twente als duurzame, innovatieve kennisregio verder te profileren. Dat doen we vooral door uit te gaan van eigen kracht. Er zijn al veel Twentse bedrijven bezig met duur-zame innovatie. Met HTSM hoort Twente zelfs bij de wereldtop. Maar ook op het gebied van bio-energie, duurzaam bouwen en smart grids zijn er al veel initiatieven en producten. Door de vele, vaak kleinscha-lige initiatieven bij elkaar te brengen, wisselen we kennis en ervaring uit en versterken we onze eigen kracht. Dit gaan we doen door:
• MeerverbindingtusseninnovatieveMKB-bedrijven en de onderzoeks- en onder-wijsinstellingen (UT, Kennispark, Saxion). We stellen voor om een Raad van Advies in te stellen voor het Kennispark waarin vertegenwoordigers van innovatieve bedrijven zitting hebben. Deze raad kan helpen om het lange traject van kennis naar toegepaste kennis naar een innova-tief product te verkorten.
• OrganiserenvansessiesmetMKB-koplopers in innovatie waarin kennis en ervaringen worden gedeeld, bijvoorbeeld aan de hand van een casus.
• ErkomteenTwentseagendavoorduur-zame innovatie, een openbaar platform waar de 4 O’s elkaar vinden in allerlei concrete initiatieven op het gebied van duurzame innovatie. Half september vindt de eerste bijeenkomst plaats, met focus op BTG en TwenteMilieu.
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
20 21
High tech systemen en materialen – Innovatie in Twente
Jan van den Berg | Iddo Bante | Thomas Windmulder | Ineke van Oldeniel | Richard Voortman | Huub Rakhorst | Laura van Strien | Ivo Matser | Marijke van Hees | Gerard Schröder | Hendrik Haaksema | Hermie Hermens | René Venendaal | Theodor van der Velde | Toon Bom | Wieger Mulder | Gerdien Looman
innovatie
dienstverlening
mkb
fundingWe willen de economische motor opvoeren, met de innovatieturbo. HTSM is het motor-blok van het voertuig regionale economie. In de werkplaats is de definitie van HTSM verbreed met ICT. We gaan nu uit van een compleet integraal systeem, waarbij high tech en innovatie elkaar versterken.
In de werkplaats zijn de onderdelen HTM en HTS eerst apart opgepakt, om beide delen van de innovatieagenda de aandacht te geven die zij verdienen. Aan het einde van de werkplaats zijn de onderdelen weer samengebracht om de realisatie van HTSM vorm te geven.
Htm
We willen de wereldtop zijn voor diverse ma-terialen. Twente moet nummer één worden in het opheffen van blokkades en in het va-loriseren van kennis. We willen het collectief lerend vermogen vergroten.
We constateren dat de ondernemers de ken-nisinstituten niet bereiken. Er wordt veel geld gevraagd voor kennis, terwijl ook veel onderzoeken op de plank blijven liggen. Dit betekent dat de ondernemers broodnodige kennis voor innovatie missen.
Innovatie is een belangrijk onderdeel van HTM. ‘Twente maakt ‘t’: het gaat hier óók over de maakindustrie. Zonder onderwijs en onder-zoek is de innovatie hier niet te realiseren. We moeten onderzoek, onderwijs en ondernemers dus verbinden. Tegelijkertijd moeten we HTM bereikbaar maken voor ondernemend Twente, met name ook voor het MKB, op de gebieden veiligheid, zorg, duurzaamheid, bouw/indus-trie en logistiek. Op dit moment komen de geldstromen van het onderwijs en onderzoek niet terecht bij het MKB.
We gaan partijen met elkaar verbinden. Dit willen we realiseren met de volgende voor-stellen:• Studiepuntenalsvouchersgevenaanhet
MKB• Studieleningomzettennaarparticipaties• PatentenbeschikbaarstellenaanhetMKB• Bijtoewijzingvanfondsenookvertegen-
woordiging van de doelgroep hebben• Traineeprogramma(innovatieteam) opzetten• Behoudenenuitbreidenvanhetaantal
eigen lectoren voor het MKB aan de UT en SaxionDit zijn ideeën die alleen gerealiseerd kunnen worden als huidige structuren doorbroken worden, bijvoorbeeld op het gebied van ac-creditatie van opleidingen.
Wat we nodig hebben is het in kaart brengen van de huidige blokkades tussen de verschil-lende partijen, zodat we hier gericht aan kun-nen werken. Tevens hebben we een zelfstan-dig (geen overheids- of ondernemers-) orgaan nodig voor onderzoek, inventarisatie en oplossen van blokkades, (incl. financiering).
Om dit te realiseren zien we de volgende doelstellingen voor HTM, die we voor eind 2012 willen realiseren:• Benoemenvanambassadeursdiepartijen
bij elkaar brengen• Hetopzettenvaneenblokkademeldpunt• Hetopzettenvanéénloket/één
acquisitieteam
De ambassadeur moet in staat zijn technolo-gie te vertalen naar producten. We willen ook veel meer MKB’ers betrekken bij het Kennis-park. We moeten ons daarbij goed realiseren dat we – om ambassadeur te zijn – zelf ook genoeg over HTSM moeten weten.
Hts
Wij willen topspeler zijn in high tech door de combinatie die we maken met de human touch. High tech is de upgrading van de maakindustrie, het gaat hierbij o.a. om:• designenengineering,• systemendieindustriëleproducten maken (mechatronica),• services/onderhoud,• sensoring/monitoring.
Er zit heel veel innovatiepotentie in dien-sten die te maken hebben met producten die geproduceerd worden. Deze diensten worden getriggerd door o.a. nieuwe ICT-toepassingen, waarbij we veel dichter bij de eindgebrui-ker staan. ICT herkent zich momenteel niet voldoende in HTSM. Er zijn andere business cases nodig om ICT nadrukkelijker te positio-neren binnen HTSM. Er ontstaat een krachti-ge combinatie als ICT-elementen toegevoegd worden aan de producten om te komen tot
integrale systemen. We moeten de slag maken naar ander informatiegebruik, -bewerking en -beheer en andere architectuur. Hier liggen grote kansen. We zijn hier goed in, hier gaan we ons mee onderscheiden!
We gaan ons richten op die sectoren waarbij we dichter bij de eindgebruiker komen, in combinatie met de Twentse maakindustrie:• HealthenWell-being,• Veiligheid,metduurzaamheidalsbasis• (Groene)Energie
We moeten de specifieke karakteristieken van deze markten en de diensten die we in deze markten kunnen leveren verder uitwerken, om zo kansen te genereren.
We moeten ons eigen ecosysteem beter or-ganiseren door ketens te vormen en de inzet van ‘living labs’. Kennispark Twente heeft een grote rol in het bouwen van netwerken. We gaan de kennisinstellingen met de onderne-mers verbinden en hen focussen op de juiste markten, landen en kennisposities. We gaan business cases ontwikkelen in de kansrijke markten. Ook moet er meer samengewerkt worden tussen de ondernemers op het gebied van innovatie, waarbij de MKB bedrijven in de keten betrokken worden door de grotere multinationals.
Internationalisering is een harde randvoor-waarde voor groei en ontwikkeling. We willen dit slimmer en beter organiseren. We moeten ons verbinden met internationale strategische partners, onder andere via onze topinstituten MESA+, MIRA en CTIT. Daar-mee koppelen we ons eigen ecosysteem aan vergelijkbare internationale ecosystemen. Hierbij wel focus aan brengen: we kiezen die regio’s, die interessant zijn voor het verster-ken van onze ecosystemen. Wij hebben onze doelen smart en 20Twente gemaakt. We gaan eerst voor behoud van
hier is over gesproken door:
healthveiligheidenergie
Duurzaamheid
diensten
high techsmart
materialen
maakindustrie
internationaal
ecosysteem
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
22 23
werkgelegenheid in de maakindustrie, daarna streven we naar 20% groei in acht jaar. In de high tech diensten streven we naar een groei van 20% in drie jaar.
de operationalisatie van Htsm
Twente wordt de high tech innovatietuin van Europa. Wij hebben een aantal concrete stappen benoemd om dit te gaan realise-ren. Met verschillende onderdelen zijn we al gestart, nu gaan we ze koppelen en echt operationaliseren.
We zetten hoog in op het ‘Kennispark nieuwe stijl’. Innovatieplatform en Kennispark zijn inmiddels in elkaar opgegaan. Er is een nieuwe naam en een nieuwe boost nodig. Samen met UT en Saxion willen we nieuwe bedrijvigheid aanjagen. Dit is nu niet meer alleen gericht op de spin-offs van Saxion en de UT, maar juist ook voor het bestaande MKB.
We gaan ideeën genereren vanuit de onderne-mers en Saxion. Deze worden opgepakt door een business developer die samen met de partijen de business case opstelt. De bedrij-vigheid die hieruit volgt, wordt opgepakt in een nieuwe start-up of landt in één van de bestaande bedrijven.
We maken business cases voor HTSM op het gebied van Veiligheid, Energie en Health. Dit zijn nu nog versnipperde velden, het is nog niet helder wie hier met wie wat doet en wat de exacte innovatievragen zijn. Health werken we uit voor met name nano-technologie voor de chronische zorg. Dit betekent wel dat de business developers gespecialiseerd moeten zijn op belangrijke domeinen.
We gaan de noodzakelijke internationalise-ring versterken door het Kennispark aan te sluiten op bestaande internationale netwer-ken met mensen die hier al veel ervaring mee hebben (o.a. Ivo Matsers en Iddo Bante).
Tevens willen we de toegang tot financiering koppelen aan het innovatietraject om dui-delijkheid te verschaffen waar financiering beschikbaar is in de verschillende stadia.
We helpen de bestaande bedrijvigheid binnen het MKB dóór te groeien. We willen Centers of Excellence (CoE) opzetten, o.a. voor high tech materials en voor techniekonderwijs. Meer leerlingen moeten worden verleid om naar Twente te komen. Daarnaast willen we ook een Centrum voor Innovatie en Vakman-schap (CIV) oprichten, vanuit het ROC of samen met andere partijen. Dit wordt op korte termijn opgepakt in de stuurgroep Kennispark nieuwe stijl.
Tot slot is het ook heel belangrijk om de lobby in Brussel voor Europese subsidies te versterken. Het is cruciaal dat onze lobbyist (Joke Jagers op Akkerhuis) goed weet wat wij doen. In verband met Europese subsidies zor-gen we dat de Business Case voor Health voor februari 2013 klaar staat voor de opzet van de nieuwe Knowledge Innovation Commu-nity (o.a. Iddo Bante, Ivo Matsers, Jan van den Berg, Hermie Hermens en Laura van Strien).
Start ups
business developers
access to finance
business cases
In bestaandebedrijven
ideeën van bedrijven en saxion
businessdevelopment
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
24 25
havenbed-rijf gegevens-
uitwisselinggoederen-stromen
make-laars-
functie
lobby
onderwijs & onder-nemers
port of twente
Logistiek
Maaike Roelofs | Anne-Ruth Smink-Scheijgrond | Karsten ten Heggeler | Wim van der Noordt | Jan Lindeman | André Pluimers | Gerco Linthorst | Harrie Vranken | Hendrik Haaksema | Paul van Wiefferink | Sandra van der Steen
Wij willen in de top-3 van logistieke regio’s van Nederland komen (na Venlo en West Brabant). We staan nu op nummer elf en hebben nog een lange weg te gaan. Handen uit de mouwen dus!
Onder logistiek verstaan we alles wat te ma-ken heeft met het verplaatsen van goederen. De logistieke sector zorgt ervoor dat produc-ten van onze bedrijven in Twente, wereldwijd afgezet worden. Zonder logistiek kunnen klanten eenvoudigweg niet bediend worden.
De kansen voor de logistiek liggen vooral in de doorgroei tot logistieke hotspot. Daarvoor hebben we een goede uitgangspositie: • Twenteteltenkelegrotebinnenhavens,
de haven in Hengelo is de grootste van Nederland.
• Webeschikkenoverdemodernste watergebonden containerterminal van Nederland.
• Wehebbenvoldoenderuimteophet XL Business Park om nieuwe logistieke bedrijven een plek te geven.
We gaan Twente positioneren als onmisbare schakel voor mainports in hun toegang naar Duitsland. Daarmee leveren we een bijdrage aan het behalen van de CO2-doelstellingen en helpen we de Rotterdamse haven bij het realiseren van de gewenste ‘modal-split’. Zo nemen we ook ons aandeel in het behalen van de werkgelegenheidsdoelstel-lingen. Logistiek kan ook de sleutel voor klanten zijn om succesvol te worden. We kunnen ze helpen bij het innoveren van bedrijfsproces-sen, bijvoorbeeld op het gebied van ICT-toepassingen, data mining en interne logistiek. Tot slot kunnen we ook een bijdrage leveren in het binnenhalen van HTSM-bedrijven voor Twente.
De top-3 positie leidt op langere termijn tot een groei van banen op diverse opleidingsniveaus (van 22.000 naar 35.000) en een groei van de toegevoegde waarde (van 1,5 naar 2,2 miljard euro). Rotterdam heeft groot belang bij Twente als schakel in de logistieke stromen van en naar bedrijven in het Noord-Duitse achterland. Hiermee maken wij het verschi met andere logistieke regio’s.
Wij hebben de mensen met de juiste kwaliteiten al in Twente. Nú moeten we afspreken wie wat doet en welke rol vervult. Onder de noemer ‘Port of Twente’ werken we onze ambities uit en maken we plannen. Dit is het platform waar alle vormen van transport samen komen en waar enthousiaste belanghebbenden en geïnteresseerden uit de 4 O’s welkom zijn. We hebben een kopgroep geformeerd die de plannen voor nu verder uitwerkt. Deelnemers aan de kopgroep zijn: Gerco Linthorst, André Pluimers, Anne-Ruth Smink-Scheijgrond, Harrie Vranken, Maaike Roelofs en Jan Lindeman. Vanzelfsprekend moet deze kopgroep nog aangevuld worden met o.a. mensen van Regio Twente en het XL Business Park. Wie mee wil denken en uit-voeren is van harte welkom!
De logistieke sector is van groot belang voor Twente, daarom gaan we een aantal belangrijke stappen nemen om de logistiek beter op de kaart te zetten.
imago van de logistieke sector verbeteren
We moeten promoten wat we doen! We gaan het ruimtebeslag van logistieke bedrijven relativeren. We brengen ook beter voor het voet-licht wat de sector bijdraagt aan een duurzame samenleving, met als uitgangspunt: alle logistieke dienstverleners in Twente lean & green. We laten zien dat logistiek een interessante sector is om in te werken (bijv. hoe zien de bedrijven er uit en wat zit er in een container).
samenwerking in de sector verbeteren
Om onze ambitie te kunnen realiseren, moeten we de samen- werking binnen de sector verbeteren. Samen staan we ook sterker in lobbytrajecten.
één acquisitieteam
We gaan een top acquisitieteam opzetten waarin de 4 O’s plaatsne-men. De logistieke bedrijven nemen het voortouw om samen met de andere O’s onze ambitieuze acquisitiedoelstellingen te realiseren.
logistiek in de opleidingen
We gaan ons sterk maken voor opleidingen met focus op logistiek vakmanschap, op alle niveaus. We participeren o.a. in het maken van les- en kennismakingspakketten voor het basisonderwijs.
realiseren van de noodzakelijke inFrastructuur
De 4 O’s werken aan de infrastructuur (water, weg, spoor en lucht) die noodzakelijk is om onze top-3 positie te realiseren. De logistieke be-drijven maken zich sterk voor een spoedige realisatie van een spoor-terminal, zodat we een snel intermodaal alternatief kunnen bieden aan klanten.
Wij hebben de volgende concrete mijlpalen geformuleerd om onze ambities te realiseren.• Acquisitieteamlogistiekoperationeel
(voorjaar 2013) • Spoorterminalgereed(2013)• Luchthavenoperationeel(2014)• A1naar2xdriebaans(start2016)• VerbreedenvernieuwdTwentekanaal
(2017)• TweedesluisEefdeenvoorsluisgereed
(2017)• Verbeterdepositieopdelogistiekekaart:
• positie7(2013),• positie5(2015),• positie4(2016),• positie3(2020).
• EerstenieuweEuropesedistributie centrum in Twente (EDC, 2013) • AchtnieuweEDC’s (2017, elk jaar 2 in de komende 4 jaren)
De kopgroep bereidt het actieprogramma voor ‘Port of Twente’ voor. Begin septem-ber verrijken we dit met een plenair team (deelnemers nog te benoemen). Het actie-programma wordt gepresenteerd tijdens het Congres Logistiek op 28 september 2012 ter gelegenheid van tien jaar Container Terminal Twente.
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
26 27
Talentontwikkeling en arbeidsperspectief
Arja ten Thije | Frans Coenen | Marielle Winkler | Henny Ganseman | Henny Harkema | Erik Bergboer | Ineke van Oldeniel | Marcel Poppink | Mariska ten Heuw | Wim van der Noordt
marktbedrijven
onderwijs
overheid
ondernemers
ouders
talentterminal
Vraag
Talent
Co-creatie
05 - 3 jaar
co-creatie 4o’s op Hcain talent terminalmet nadruk op ambacht
humor - zelfspot - pret - kleiner ego - wijsheid met
pret - wijsheid met elkaar - lachen om jezelf - humor
elkaar - lol
k
lein
er e
go
maatwerk
5 - 10 jaarOpleidingenTrajecten
0,5 - 3 jaar
eenduidige werkgevers- benadering
ontwikkelperspectief
We moeten in ons denken verschuiven van arbeidsmarkt naar arbeidsperspectief. Perspectief voor iedereen: werknemers, werkgevers, van jong tot oud. Hiervoor is samenwerking nodig tussen ondernemers en onderwijsinstellingen, die ontbreekt nu nog. We willen de Twentse beroepsbevolking, op alle niveaus, een reëel perspectief bieden op basis van analyse van toekomstontwik-kelingen in de sectoren. Wij maken afspraken hierover zodat we elkaar hier op aan kunnen spreken. Tevens willen we de arbeidspartici-patie verhogen zodat we nog maar maximaal 5% niet-werkende werkzoekenden (NWW) hebben in 2020.
Middels co-creatie tussen de 5 O’s (vijfde O = ouders), geven we vorm aan talent. Het onderwijs moet vanaf het basisonderwijs (BO) werken met doorlopende ontwikkelper-spectieven. Onderwijsinstellingen ver-schuiven van opleiden naar het bieden van perspectief, door het bedrijfsleven invloed te laten hebben op het onderwijs. Ondernemers moeten aangeven welke competenties nodig zijn voor hun toekomstig personeel, zodat onderwijsinstellingen deze in hun curricula kunnen inbouwen. Omdat hun financiering
gebaseerd is op het uitgeven van diploma’s, gebeurt dit nu niet. Docentenprogramma’s brengen de docent dichter bij de werkvloer, om makkelijker antwoord te geven op vragen uit de arbeidsmarkt. Scholieren en studenten worden zo opgeleid tot bekwame vaklieden, die op innovatieve wijze problemen oplossen en hoge kwaliteit leveren. Tevens worden zij zo onderdeel van de Twentse zwerm.
Taalonderwijs is van groot belang, omdat dit ook grensoverschrijdende vraagstukken betreft. Het gaat met name om Engels en Duits maar ook Chinees. Het volgen van onderwijs in het buitenland moet een vast onderdeel wor-den van internationale uitwisselingsprojecten.
Leerlingen moeten vanaf het BO nieuwsgierig gemaakt worden voor vakmanschap. Lef en innovatie wordt gestimuleerd, niet alleen in de techniek maar ook in sectoren als logistiek en zorg en ambachten waarin vakmensen hard nodig zijn. In deze laatste groep bevin-den zich veel ZZP’ers waar maatwerk voor geleverd moet worden.
We hebben een samenwerkingsmodel tussen de 5 O’s opgesteld: de Talent Terminal. Dit platform is het centrale punt waar we het ontwikkelperspectief, in co-creatie met alle belanghebbende partijen, invullen.
De markt definieert de vraag, zodat onderwijsinstellingen en over-heid vervolgens passende opleidingen kunnen bieden. Het betrekken van ouders middels voorlichting en inspraak speelt hierbij ook een belangrijke rol.
Op korte termijn (0,5 tot 3 jaar) wordt de vraag naar bekwame mensen opgepakt met een eenduidige werkgeversbenadering. Het onderwijs biedt trajecten om de mismatch bij vacatures op te heffen. Op de lange termijn (5 tot 10 jaar) gaan we uitvoering geven aan de Human Capital route van BO tot wetenschappelijk onderwijs. Met als doel dat het onderwijs op alle niveaus bevoegde mensen levert en opleidingen biedt die aansluiten bij de behoefte van ondernemingen. Het nog op te richten Centrum voor Innovatief Vakmanschap en de Centers of Expertise gaan hier een belangrijke rol in vervullen. Met deze centra wordt een betere verbinding gelegd tussen enerzijds de vakscholen en opleidingsinstituten en anderzijds de ondernemingen.
We gaan ook adequate programma’s voor ‘Leven Lang Leren’ ontwikkelen met aandacht voor zij-instroom en maatwerktrajecten. Tenslotte gaan we het HRM beleid inclusief het aspect arbeids- mobiliteit verder vormgeven.
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
28 29
Groen, leefomgeving en toerisme
Yuri Liebrand | Frank Tax | Michelle Mengerink | Rolien NolteChristien Bensink | Ellen Kuipers | Harry Weghorst | Jan Lindeman | Jan Noltes | Laura van Strien | Louis Oosterik | Marcel Elfrink
De groene kwaliteiten van Twente, de unieke leefomgeving, de onderscheidende waarden van de Twentenaren, de innovatieve kracht binnen onderwijs, onderzoek en bij onder-nemers… Toerisme is het vehikel dat het allemaal in de etalage zet.
We bouwen hiermee voort op het ‘Twents re-cept’ waarin we duidelijk het belang van het Twentse landschap en toerisme onderstrepen voor onze ambities.
We willen het volgende bereiken:• Behoudvanhetlandschap• Groei van de werkgelegenheid en omzet
in het stedelijk en landelijk gebied (directe groei in de toeristische sector: van 16.600 arbeidsplaatsen in 2011 naar 18.000 in 2020 en indirecte groei in andere sectoren)
• Groeivanhetzorg-engezondheidstoe-risme
• Leefbaarheidenlevendigheidindekleinekernen
• Vitalebinnensteden• Recreatievevoorzieningenbehoudenvoor
Twentenaren• Gelukenplezierbijinwonersvanen
bezoekers aan Twente!
Kortom: meer geluk, meer vitaliteit en meer welvaart binnen Twente!
Wij zien veel kansen en mogelijkheden om onze ambities te realiseren.
1 ‘twente = place2be’ We maken één marketingconcept voor
Twente waar ook de toeristische sector haar verhaal aan ontleent. Duidelijke kernwaarden hierin zijn onderscheidend en eigenwijs. De samenwerking binnen de toeristische sector versterken we door één organisatie op te zetten voor onder-nemers, VVV en TBT.
2 ruimte voor ondernemen Ondernemers in de toeristische sector
krijgen maximale ruimte om concepten te ontwikkelen en gaan daarbij slimme verbindingen aan met anderen (ICT bijvoorbeeld). De overheid pakt op wat nodig is (in regelgeving, vergunningen en bestemmingsplannen) voor de groei van de concepten.
3 evenementen We creëren reuring door aansprekende
evenementen te organiseren die onze kernkwaliteiten uitdragen en verkopen: ‘Rio aan de Dinkel’. In de titel van de eve-nementen noemen we Twente in plaats van de gemeentenaam.
4 zwerm We gebruiken de zwerm van Twente
om Twente verder te verkopen.
Willen we dit echt met elkaar verwezenlijken, dan moeten we een aantal zaken ontwikkelen. We moeten slimme (eigenwijze en onder-scheidende) concepten maken die het overnachtingaanbod en congres-voorzieningen in Twente vergroten. Dit is nodig om de (grotere aantal-len) bezoekers te accommoderen die deelnemen aan onze grootscha-lige evenementen. Tevens gaan we slow food ontwikkelen en vermark-ten als typisch Twents product. We moeten strijden voor het behoud van ons industrieel erfgoed en de culturele voorzieningen, zeker nu deze onder druk staan!
Groen, leefomgeving en toerisme gaan het in-novatieve, toptechnologische profiel van Twente versterken. Het is geen kwestie van kiezen tussen groen OF high tech maar juist kiezen voor groen EN high tech.
In 2013/2014 gaan wij samen met de 4 O’s een ‘high tech congres in het groen’ organiseren (Yuri Liebrand, Frank Tax, Michelle Mengerink en Rolien Nolte). Dit combineren we met:• Deinzetvandebiobusommensenkennistelatenmakenmetde
Twentse natuur.• Hetbeschikbaarstellenvaneenfietstasgevuldmet‘madein
Twente’ high tech producten. • Hetorganiserenvaneenexcursiediededeelnemerslaatkennisma-
ken met de Twentse experimenteertuin voor duurzame innovatie. • HetprofilerenvandetypischeTwentsegastvrijheiddoordeelne-
mers aan het congres een overnachtingsplek bij de Twentenaren aan te bieden.
Groen EN High tech
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
30 31
Sociale waarden “Ik ben Twente”
Paul Wiefferink | Richard Kokhuis | Arjan van Liere | Ton ten Vergert | Ellen Kuipers | Trudy Vos | Jantsje op de Hoek | Hans Peter Benschop | Pieter Lem
Het is cruciaal dat we Twente duidelijk en eenduidig profileren, dat we laten zien waar we trots op zijn. Zo vergroten we de bekendheid van het merk Twente en ondersteunen we de acquisitie. Alle partijen in de regio hebben hier belang bij, iedereen kan er zijn eigen verhaal mee versterken.
De Twentse manier van doen is onderscheidend en de combinatie van eigenschappen uniek. Dat gaan we delen met de hele wereld, net als onze kennis. Het Twentse DNA bestaat uit:• Trots• Betrouwbaar• Eigenwijs• Innovatief• Wereldbestormend
acties
Iedereen (inwoners, studenten, alumni en ex-Twentenaren) moet het verhaal van Twente, onze ‘corporate story’, kennen. Dat betekent dat we dat verhaal duidelijk moeten hebben en het meer gaan uitdragen. Om dit voor elkaar te krijgen zijn de volgende acties uitgezet.
crowd: de zwerm loslaten
Er is ontzettend veel kennis in Twente aanwezig, die moeten we op een aantrekkelijke manier wereldkundig maken. We doen dat door ac-tief grote problemen in de wereld op te zoeken en te kijken met welke Twentse innovatie die opgelost kunnen worden. Daar gebruiken we ‘crowd sourcing’ met Twentse experts, studenten en scholieren voor. Die zwerm wordt aangevuld met wie wil bijdragen. Zulke wereldwijde kruisbestuiving realiseert Twente high tech innovatietuin.
De Twentse zwerm moet op 1/1/2013 los kunnen gaan.Actie: Arjan van Liere en Jantsje op de Hoek
ontmoeting: eigenwijze Festivals
Door het organiseren van grote festivals of evenementen laten we de hele wereld kennis maken met onze unieke Twentse eigenschappen. Op eigenwijze manier brengen we onze innovatieve aard rond een thema voor het voetlicht, op een locatie in Twente. De eerste thema’s voor dit type evenement zijn al benoemd, namelijk een innovatiefesti-val en een festival rond het thema logistiek.
Haalbaarheidsonderzoek (2013), Festivals (2014).Actie: innovatie Arjan van Liere, logistiek Paul Wiefferink
bewustzijn: twente in Het onderwijs
Het bewust worden van de sociale waarden van Twente moet op jonge leeftijd beginnen. Daarnaast is het voor de industrie van groot belang voldoende nieuw personeel te kunnen blijven aantrekken. We on-twikkelen daarvoor een lespakket voor leerlingen van de basisschool, waarin de jeugd bewust gemaakt wordt van Twente en techniek. Daarnaast zullen we excursies voor scholieren organiseren naar tech-niekbedrijven. Hiervoor zoeken we samenwerking met de regionale PABO’s en SLO.
Ontwikkelen (2012/2013), inzetten (in schooljaar 2013/2014).Actie: Ton ten Vergert
communicatie: media inzetten
We ontwikkelen een toolkit waarin de ‘corporate story’ van Twente in het Nederlands, Engels, Duits en Chinees beschikbaar is. Dit verhaal sluit aan op de regiobranding van Twente en kan op de vernieuwde website van twente.com staan. Deze site moet ook via banners op de websites van ondernemers gedeeld worden. Daarnaast wordt alle marketing- en communicatieprofessionals in Twente gevraagd samen te werken om het Twentse verhaal te vertellen via hun uitingen. Ook zoeken we naar enkele vooraanstaande ambassadeurs van Twente. Dit kunnen ook mensen van buiten Twente zijn die de juiste uitstraling van het Twentse DNA hebben, zoals Richard Branson.Belangrijke vraag die hierbij nog beantwoord moet worden: wie wil-len we bereiken met welke boodschap?
Media inzetten via Regiobranding.Actie: Trudy Vos
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
32 33
Communicatie
Sandra van der Steen | Harry Weghorst | Christien Bensink | Jan Noltes | Gerdien Looman
Na deze twee dagen kunnen wij zeggen: het enige dat wij in Twente moeten doen is het verschil maken, samen! De motor voor deze economische visie is gestart vanuit de vijf col-leges van Netwerkstad. In de EMT werkplaats in Boekelo is de turbo gebouwd met heel veel energie, betrokkenheid, lol, scherpe discus-sies en hoge temperaturen. Nu is het zaak niet alleen de motor, maar vooral de turbo te laten excelleren. Het mooie is dat we daar een gezamenlijke verantwoordelijkheid in voelen. Kijk de conclusies en benoemde acties in de andere hoofdstukken er maar op na.
De zwerm is vanaf nu onderdeel van onze taal en gesprekken. ‘We laten de zwerm los’; ‘vlinders of bijen…als het maar zwermt’, ‘het zoemt in Twente en daarbuiten’.De Twentse boodschap, onze corporate story, we gaan deze maken (NU) en verkopen. We hebben daar de zwerm voor nodig.
Discussies over structuren, afstemming en besluitvormingsprocedures zullen de turbo niet voeden. Dus moeten we slimme manie-ren verzinnen om heel Twente ambassadeur te laten zijn, te betrekken en te mobiliseren voor onze opgaven. Communicatie is belangrijk. De uitdaging is om ook hierin vernieuwend en innovatief te werk te gaan. Communicatie is niet meer: dikke voortgangsrapportages schrijven voor stuur- en werkgroepen. Communicatie vanaf nu is wel: een voedingsbodem bieden waarin de ontmoeting kan ontstaan, leren van suc-cessen en vooral ook van fouten. Het gaat daarbij altijd om het contact tussen mensen zoals ook in deze 2-daagse werkplaats. Com-municatie heeft een nauwe link met marke-ting, waarover in verschillende hoofdstukken afspraken zijn gemaakt. Vanaf vijf september 2012 is de nieuwe site van ‘Get Connected’ in de lucht.
We moeten de opbrengst van ons werk hier in Boekelo communiceren en dat moeten we, zoals het een turbo betaamt, snel doen. Daarom:• Werkenwehetweekenddooraaneen
verslag van deze 2-daagse. Herkenbaar, beeldend en mooi vormgeven. Zoals we dat in Twente graag zien. Dinsdag 10 juli is het document klaar en wordt het ge-drukt en verstuurd naar alle deelnemers,
• Volgenwedeoproepaanalledeelnemersom het verhaal van de 2-daagse te vertel-len in hun netwerken en organisaties. Deze ambassadeurs krijgen de beschik-king over het verslag (digitaal en fysiek). We willen natuurlijk zoveel mogelijk betrokkenheid en commitment creëren op de benoemde ambities en acties. Een open uitnodiging/oproep aan een ieder die het verschil wil maken in Twente!
• Vooreenheldereuitvoeringsagendametdaarin alle voorgenomen acties en rug-nummers. We hebben een rijke opbrengst aan ideeën en vervolgacties die we willen, communiceren zodat verbinding en ver-sterking gaat optreden met andere initia-tieven. We organiseren momenten waarin we de peilstok in de olie steken: doet de turbo zijn/haar werk? We gebruiken daarvoor ook onze bestaande netwerken en overleggen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Twents Economisch Beraad.
• Organiserenweeen‘communityofpractice Twente’ waarin we elkaar blijven ontmoeten (fysiek en digitaal) om te leren van de successen en fouten. We willen kennis delen en monitoren of we de goede dingen doen.
• Totslotleggenwederesultatenvandezetwee dagen (visie en acties) voor ter in-terne besluitvorming binnen de gemeen-ten van de Netwerkstad.
“Het enige dat ik moet doen om mijn boterham te verdienen,
is het verschil maken.” Martijn Aslander, 5 juli, Boekelo
hier is over gesproken door:
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
34 35
Overzicht van acties
We hebben de volgende platformen en acties gedefinieerd om de eerste stappen te zet-ten in de gezamenlijke realisatie van onze ambitie en keuzes. Onderstaand vindt u een overzicht van deze acties. Dit geeft een beeld
van ons commitment om gezamenlijk aan de slag te gaan. Naast deze acties zijn vele verbindingen tussen de deelnemers gecreëerd en onderlinge afspraken gemaakt en acties belegd om met elkaar verder te gaan bouwen.
Afsluiting van de sessie
‘We hebben een enorm ingewikkeld vraagstuk teruggebracht naar een aantal essentiële acties. We realiseren ons dat we zelf een grote rol spelen in het ontwikkelen van Twente. Wíj zijn de turbo. De energie zal af en toe wegzakken, maar wij wakkeren de motor dan weer aan en brengen hem opnieuw op toeren.
Ik wil nog even ingaan op het vervolg van deze bijeenkomst, die op initiatief van Netwerkstad is georganiseerd. Wij – Mariska ten Heuw, Michel Kotteman, Jan van Marle, Yuri Liebrand en ikzelf – zijn als wethouders namens de colleges schatplichtig aan dit initiatief en gaan helpen het vervolg aan te jagen. We zijn gelukkig niet alleen, bij jullie hebben we support gevonden. We kunnen het sponsorschap nu dus samen delen. Dit moeten we mobiliseren en adresseren op inhoud i.p.v. te institutionaliseren. We moeten als overheid niet in structuren gaan denken. We kunnen heel veel op gang krijgen door dit samen te doen. Het Twente-gevoel is hierbij heel bepalend. Dat is een waarde die je op veel momenten in Twente herkent: bij de voetbalclub, de sportvereniging, de buren in de straat. Het geluk zoeken. Samen leven, mensen motiveren om hun kansen te pakken, talenten ontwikkelen en vooral elkaar hier de bal toe te spelen en te gunnen. Dat is de Twentse identiteit, die hebben we hier uitgesproken. We moeten uit onze cocon komen en uitzwermen. Ik denk dan aan vlinders, want er zijn ook vlinders die zwermen en die ergens anders op de planeet het klimaat in beweging brengen. We zullen verder uitdiepen wie we zijn in Twente: kleurrijk, bewegelijk, steeds weer vernieuwend, creatief en innovatief. Dank jullie wel dat jullie hier mee hebben gedaan. Wordt vervolgd!’
onderwerp platform acties
één twente: 20twente
• Vanuit één verhaal, één missie handelen • Commitment creëren voor onze boodschap (social media, netwerk-
en, eigen organisaties)• Eén acquisitieteam Twente opzetten met de 4 O’s
duurzame innovatie
Twentse Agenda voor Duurzame Innovatie
• Innovatieve MKB bedrijven verbinden aan het Kennispark (voorstel: opzetten Raad van Advies)
• Sessies met MKB-koplopers in innovatie organiseren• Eerste platformbijeenkomst houden over BTG en TwenteMilieu
HTSM Kennispark nieuwe stijl
• Business Cases HTSM bouwen op Health, Veiligheid en Energie• Internationalisering versterken door aanhaken bij bestaande inter-
nationale netwerken• Centre of Expertise HTSM opzetten• Centrum voor Innovatie en Vakmanschap opzetten• Lobby in EU verstevigen (o.a. KIC Health)
logistiek Port of Twente • Logistieke sector promoten binnen Twente• Samenwerking verstevigen door opzet platform PoT• Participeren in maken les- en kennismakingspakketten
in het basisonderwijs• Logistieke kopgroep opstarten en completeren • Logistiek actieprogramma PoT maken• Instellen plenaire groep en met hen actieprogramma verrijken• Actieprogramma presenteren op Congres Logistiek
talent-ontwikkeling en arbeidsperspectief
Talent Terminal • Opzetten eenduidige werkgeversbenadering• Uitvoering geven aan de Human Capital route • Programma’s voor ‘Leven lang leren’ ontwikkelen• HRM beleid (incl. arbeidsmobiliteit) verder vormgeven
groen, leefomgeving en toerisme
Twente = Place2be • Eén marketingconcept voor Twente• Concepten laten ontwikkelen door ondernemers in toeristische sec-
tor (met support van de overheid)• Twente ‘verkopen’ met gebruik van de zwerm• Slimme concepten maken om overnachtingsaanbod en congres-
voorzieningen te vergroten• Slow food ontwikkelen en vermarkten als Twents product• Aansprekende evenementen organiseren (high tech congres in het
groen)
Sociale waarden: ‘Ik ben Twente’
• Kennis Twente wereldwijd maken via crowdsourcing (incl. vergaring grote wereldproblemen en koppeling met Twentse innovatiekracht)
• ‘Eigenwijze’ grote festivals organiseren (start: innovatiefestival en logistiekfestival)
• Lespakket Twente & techniek ontwikkelen voor basisscholen• Excursies voor scholieren naar techniekbedrijven organiseren• Toolkit met ‘corporate story’ van Twente ontwikkelen in Nederlands,
Engels, Duits en Chinees• Ambassadeurs van Twente vinden
video
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
36 37
john jeckmans tripleco [email protected]
joke jagers op akkerhuis regio twente [email protected]
joke mengerink carint reggeland [email protected]
jorik Heins marketingman [email protected]
karsten ten Heggeler regio twente [email protected]
kees van der meiden twentse welle [email protected]
laura van strien peax [email protected]
leon buiting gemeente enschede [email protected]
linda van asselt regio twente [email protected]
louis oosterik atlas advies [email protected]
maaike roelofs gemeente Hengelo [email protected]
maarten rol Xl business park [email protected]
madelene ter laak kamer van koophandel oost nederland [email protected]
marcel elfrink elfrink interim management [email protected]
marcel poppink stichting consent [email protected]
marcel wendrich enschede promotie [email protected]
marcel wielinga gemeente borne [email protected]
marco strijks saxion [email protected]
marian weekhout kennispark twente [email protected]
marielle winkler universiteit twente [email protected]
marijke van Hees gemeente enschede [email protected]
mariska ten Heuw gemeente Hengelo.nl [email protected]
maurice essers universiteit twente [email protected]
michel kotteman gemeente borne [email protected]
michelle mengerink gemeente oldenzaal [email protected]
peter den oudsten gemeenten enschede [email protected]
paul elbert Holland casino enschede [email protected]
paul wiefferink dHl Hengelo [email protected]
pieter dillingh kennispark twente [email protected]
pieter lem lem makelaars [email protected]
pieter van zwanenburg Hof van twente [email protected]
remco lucassen saxion [email protected]
réne venendaal btg group [email protected]
richard kokhuis gemeente enschede [email protected]
richard voortman gemeente borne [email protected]
rienk van de werff gemeente enschede [email protected]
rob wolbers nieuwbouw.com b.v.
rob van lambalgen venturelab [email protected]
roel cazemier gemeente dinkelland [email protected]
rolien nolte regio twente [email protected]
sandra van der steen regio twente [email protected]
theodor van der velde saxion [email protected]
thomas windmulder regio twente [email protected]
ton ten vergert kamer van koophandel oost nederland [email protected]
toon bom gemeente enschede [email protected]
trudy vos regio twente [email protected]
wieger mulder gemeente Hengelo [email protected]
wim van der noordt gemeente enschede [email protected]
Yuri liebrand gemeente oldenzaal [email protected]
Get Connected.ec
on
om
isch
e m
oto
r tw
ente
36 37
albert van winden twentemilieu [email protected]
andré pluimers bolk transport almelo [email protected]
anna waanders twents bureau voor toerisme [email protected]
anne-ruth smink-scheijgrond koninklijke schuttevaer [email protected]
arja ten thije regio twente [email protected]
arjan van liere present media [email protected]
arno wurkum cogas [email protected]
bert Hofstede gemeente Hengelo [email protected]
bram Hendriks regio twente [email protected]
cristien bensink gemeente enschede [email protected]
ellen kuipers totally ellen [email protected]
ellis immerzeel - brand gemeente enschede [email protected]
erik bergboer roc twente [email protected]
Frances prins urgenda [email protected]
Frank tax gemeente almelo [email protected]
Frans coenen universiteit twente [email protected]
Frans jonkman sinnas [email protected]
Freddie dieperink safretti [email protected]
Freerk Faber wtc [email protected]
Frits rorink gemeente oldenzaal [email protected]
gaston sporre kamer van koophandel oost nederland [email protected]
gerard schröder schröder vastgoed b.v. [email protected]
gerco linthorst combi terminal twente [email protected]
gerdien looman regio twente [email protected]
gerwin ordelmans visschedijk facilitair [email protected]
Hans van agteren wethouder enschede [email protected]
Hans peter benschop trendbureau overijssel [email protected]
Harald droste drostes [email protected]
Harrie vranken gemeente Hengelo [email protected]
Harry weghorst weghorst ideaal wonen wierden [email protected]
Hendrik Haaksema regio twente [email protected]
Henk Huis in ‘t veld wbc groep [email protected]
Henny ganseman imp projecten [email protected]
Henny Harkema rohda projecten en adviesbureau [email protected]
Hermie Hermens roessingh research and development [email protected]
Huub rakhorst urenco [email protected]
iddo bante ctit, universiteit twente [email protected]
ineke van oldeniel saxion [email protected]
ivo matser tsm business school [email protected]
jan van den berg tib-advies [email protected]
jan bron gemeente Hengelo [email protected]
jan eppink say-Yeah [email protected]
jan geerdink gemeente enschede [email protected]
jan lindeman lindeman consulting [email protected]
jan van marle gemeente almelo [email protected]
jan noltes regiobranding twente [email protected]
jan salverda domijn [email protected]
jan vreeling gemeente almelo [email protected]
jantsje op de Hoek kennispark twente [email protected]
eco
no
mis
che
mo
tor
twen
te
40
economischemotortwente.nl
