Duel
1
‘W at kunnen we als Tweede Kamer doen om onze positie ten op- zichte van het kabinet te versterken’, vroeg Halbe Zijlstra zich woensdag af in de Volkskrant (O&D, 3 juli). De Kamer heeft haar in- strumenten in hoog tempo bot ge- maakt, zo stelt hij, verwijzend naar de grote aantallen Kamervragen en spoeddebatten. Naast deze klacht wordt in de discussie over de parle- mentaire werkwijze vaak ook gewe- zen op de aanzienlijke informatie- achterstand van de Kamer ten op- zichte van de regering – die wordt bij- gestaan door een omvangrijk ambtelijk apparaat. Het gaat niet eens zozeer om de beschikbaarheid van informatie, als wel om het ver- werken ervan. Het is inderdaad de vraag of de Kamer voldoende in staat is haar democratische taak als ‘con- troleur van de macht’ op effectieve wijze te vervullen. De voorgenomen bezuinigingen op de Kamerbegro- ting maken die vraag alleen maar nij- pender. Een van de manieren waarop de Ka- mer hier wat aan zou kunnen doen, is het verder uitbouwen van haar on- derzoeksfunctie. Parlementair onder- zoek is al enige tijd in opkomst. On- langs nog is een enquêtecommissie ingesteld die onderzoek gaat doen naar het stelsel van woningcorpora- ties. Een enquête naar het Fyra- debacle is in voorbereiding. Er zijn daarnaast kleinschaligere parlemen- taire onderzoeken, zoals het recent af- geronde onderzoek naar de ontwik- keling van de huizenprijzen. Tegelij- kertijd is het onderzoeksinstrument nog steeds in ontwikkeling. Zo wordt sinds enkele jaren met een onder- zoeksagenda gewerkt, op basis waar- van jaarlijks drie korte onderzoeken kunnen worden verricht. En afgelo- pen dinsdag nog nam de Kamer twee moties aan, waarin – mede naar het voorbeeld van andere parlementen – wordt voorgesteld te gaan werken met parlementaire ondervragingen onder ede, respectievelijk met het houden van hoorzittingen met kandi- daat-ministers. Ervaringen in het buitenland laten zien dat de verdere ontwikkeling van het onderzoeksinstrument ter ver- sterking van de parlementaire con- trolefunctie vooral kansen biedt wan- neer dit instrument op een meer per- manente wijze wordt ingebed in de parlementaire praktijk. Het Ameri- kaanse Congres kent al sinds 1946 vaste toezichts- en onderzoekscom- missies. Het in vergelijking veel zwak- kere Britse parlement kent dergelijke vaste onderzoekscommissies sinds 1979. Hoewel het Britse commissie- stelsel aanzienlijk bescheidener van opzet is dan het Amerikaanse, wordt inmiddels breed erkend dat de select committees daar veel meer diepgang en continuïteit in de parlementaire controle hebben gebracht. Evenals in Nederland blijken de leden van de Britse onderzoekscommissies over partijgrenzen heen goed te kunnen samenwerken. Vergeleken daarmee staat het par- lementair onderzoek in Nederland ei- genlijk nog in de kinderschoenen. Onderzoekscommissies in de Tweede Kamer zijn nog altijd tijdelijk van aard, waardoor onderzoeken steeds opnieuw veel voorbereiding vergen en een langdurig besluitvormings- proces kennen. Na afloop dreigt veel van de opgedane kennis verloren te gaan, omdat commissieleden uit de Kamer vertrekken en de tijdelijke commissiestaf wordt ontbonden. De Kamer zou daarom moeten be- zien of onderzoek een onderdeel kan worden van de dagelijkse parlemen- taire praktijk. Dat zou goed kunnen door binnen het huidige stelsel van vaste Kamercommissies een aantal permanente subcommissies in te stellen die zich louter met onderzoek bezighouden. Die subcommissies hoeven niet groot te zijn: vijf of zeven leden is al voldoende. Het aantal be- nodigde Kamerleden blijft hierdoor beperkt en er kan een goede samen- hang in de commissie ontstaan. Essentieel is dat deze subcommis- sies de vrijheid krijgen binnen hun beleidsterrein eigen onderzoeks- lijnen te kiezen. Hun onderzoeks- werk kan veel kleinschaliger en flexi- beler van aard zijn dan het nu vaak is. Daarbij kan het gaan om brede be- leidsevaluaties of onderzoeken naar toekomstige beleidsvraagstukken, zoals dat thans al in incidentele vorm plaatsvindt, maar bijvoorbeeld ook om eenmalige hoorzittingen waarbij snel wordt ingesprongen op een actu- ele kwestie. Na afloop van een onderzoek kan steeds de vinger aan de pols worden gehouden, bijvoorbeeld door middel van vervolghoorzittingen met de ver- antwoordelijke bewindspersonen. Adequate ambtelijke ondersteuning is noodzakelijk. Met een compacte, vakkundige staf kan veel werk wor- den verzet en efficiënt worden sa- mengewerkt met bijvoorbeeld de Re- kenkamer, adviescolleges en planbu- reaus. De commissieleden kunnen zo specifieke expertise ontwikkelen en zich binnen de Kamer op controle en onderzoek zichtbaar profileren. De Kamer bouwt intussen systematisch aan een betere informatiepositie en een eigen institutioneel geheugen, waarmee haar positie als tegenwicht van de regering wordt versterkt. Opinie & Debat Maak onderzoek Kamer permanent Sandor Loefen is universitair docent staats- recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Parlement, lam of leeuw? De Kamer kan haar positie tegenover de regering ver- sterken door permanente subcommissies in te stel- len die zich uitsluitend be- zighouden met onderzoek. Beste Frank, T ijdens onze bijeenkom- sten was je cynisch over de ontwikkelingen rondom 3D-printen. Dat medische toepassingen revolutionair zijn (bio-printen), daar waren we het over eens. Over het printen van voedsel, zoals glutenvrij brood, al minder. Bij het printen van objec- ten vond je het onterecht om van revolutionaire technologie te spreken. Waarom zo terughou- dend? Want – al blijft massapro- ductie bestaan – het is werkelijk revolutionair. Ik zie 3D in het rijtje van boek- drukkunst en internet. Ketenver- korting en ketenomkering. De consument die met een thuis- printer toegang heeft tot produc- tie. De ultieme uiting van de participatieve samenleving! De kosten worden lager. Naast printers verschijnen ‘3D-kopieer- machines’. Objecten copy-pasten wordt kinderspel. Het 3D-scan- nen per smartphone komt eraan. Het gebruik van allerhande printmaterialen wordt mogelijk; metalen, glas, textiel, organische cellen. Met het recyclen van 3D-ge- print materiaal maak je van het ene product iets anders. Een kastknop, zeldzame auto- onderdelen, kleding, wapens, huizen, protheses; steeds com- plexer, totdat de 3D-printer 3D- printers print. Met 4D (dat mate- riaal gebruikt zoals geheugenme- taal) kun je straks objecten prin- ten die onder omstandigheden van vorm veranderen. Van kan- kercel-zoekende nanobots tot zelfbouwende stoelen. De impact op de samenle- ving is enorm. Van ethiek, copyrightvraagstukken tot de creatie van waarde. Nog nooit was de differentiatie tussen ma- teriaal- en ontwerpkosten zo evi- dent. Na schrijvers, fotografen en muzikanten moeten ook kunst- en ambachtslieden een nieuwe balans zoeken. Binnenkort maak ik mijn eigen Rodin-beeld, vaat- machine of Valentino-jurk. Cre- eren en dupliceren geeft autono- mie. Dat dit revolutionair is, kan je toch niet ontkennen? Power to the Printing People! Beste Lieke, M ijn scepsis komt vooral voort uit het feit dat het onmogelijk is nu al te voorzien dat 3D-printen in het rijtje van boekdrukkunst en internet past. De geschiedenis van het heden wordt pas ver in de toekomst geschreven. Zo dacht men lang dat we tegenwoordig een cashless society zouden heb- ben. In mijn portemonnee zitten nog steeds munten en bank- biljetten. Zo zijn er vele missers. Toen men zich aan het eind van de 19de eeuw de vraag stelde welke uitvindingen in de 20ste eeuw een belangrijke rol zouden spelen, is de verbran- dingsmotor volledig over het hoofd gezien. IBM-baas Thomas J. Watson jr. beweerde in 1943 dat voor de hele wereld vijf compu- ters voldoende zouden zijn. In 1981 dacht Bill Gates nog dat een geheugen van 640 K genoeg zou zijn voor iedere pc. De indertijd spraakmakende futurologen Kahn en Wiener voorspelden in 1967 dat eind 20ste eeuw de lan- den van het Warschau Pact de VS en hun NAVO-bondgenoten als economische grootmacht voor- bij zouden zijn gestreefd. Ook ik- zelf ken missers: in een vooruit- blik in 2004 dacht ik dat de virtu- ele wereld van Second Life een belangrijke plaats in het econo- misch leven zou innemen. Maar ik vergat de kredietcrisis. Ontegenzeggelijk zullen we profijt hebben van de 3D-printer, zoals van zovele andere technolo- gische vernieuwingen. Mijn kunstknie en nieuwe hartklep- pen zullen door een gespeciali- seerd bedrijf met een 3D-printer op maat aan de chirurgen wor- den afgeleverd. Via commerciële internetbedrijven, zoals Shape- ways, kunnen we nu al via de 3D- printer naar eigen wens en naar eigen ontwerp gemaakte spullen bestellen. Misschien hebben we straks thuis een 3D-printertje staan waarmee we mooi ge- vormde koekjes en andere culi- naire hoogstandjes kunnen ma- ken. Maar de macht aan het volk brengt de 3D-printer niet. Revolutie! De 3D-printer hoort in het rijtje van boekdrukkunst en internet, meent Lieke Lamb. Misschien dat we binnenkort koekjes printen, schrijft Frank den Butter, maar macht aan het volk brengt de 3D-printer niet. Frank den Butter is hoogleraar algemene economie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Niet op Twitter Lieke Lamb is trendstrateeg bij Bureau Trend- watcher.com. @LiekeLamb 26 DE VOLKSKRANT VRIJDAG 5 JULI 2013 Vanaf volgende week gaat #HetDuel er even tussenuit. De rubriek keert in de loop van augustus terug op haar ver- trouwde plek in de Volkskrant van vrijdag. Volkskrant.nl/ HetDuel Bas van der Schot #HetDuel Uitgedaagd op Volkskrant.nl
-
Upload
vu-connected -
Category
Documents
-
view
102 -
download
2
description
Transcript of Duel
‘WatkunnenwealsTweedeKamerdoenomonzepositie tenop-zichtevanhetkabinet
te versterken’, vroegHalbeZijlstrazichwoensdagaf indeVolkskrant
(O&D, 3 juli).DeKamerheefthaar in-strumenten inhoog tempobotge-maakt, zo stelthij, verwijzendnaardegroteaantallenKamervragenenspoeddebatten.Naastdezeklachtwordt indediscussieoverdeparle-mentairewerkwijzevaakookgewe-zenopdeaanzienlijke informatie-achterstandvandeKamer tenop-zichtevanderegering –diewordtbij-gestaandooreenomvangrijkambtelijkapparaat.Hetgaatnieteenszozeeromdebeschikbaarheidvan informatie, alswelomhetver-werkenervan.Het is inderdaaddevraagof deKamervoldoende instaatishaardemocratische taakals ‘con-troleurvandemacht’ opeffectievewijze tevervullen.DevoorgenomenbezuinigingenopdeKamerbegro-tingmakendievraagalleenmaarnij-pender.
EenvandemanierenwaaropdeKa-merhierwataanzoukunnendoen, ishet verderuitbouwenvanhaaron-derzoeksfunctie. Parlementaironder-zoek is al enige tijd inopkomst.On-
langsnog is eenenquêtecommissieingestelddieonderzoekgaatdoennaarhet stelsel vanwoningcorpora-ties. Eenenquêtenaarhet Fyra-debacle is invoorbereiding. Er zijndaarnaastkleinschaligereparlemen-taireonderzoeken, zoalshet recentaf-gerondeonderzoeknaardeontwik-kelingvandehuizenprijzen. Tegelij-kertijd ishetonderzoeksinstrumentnogsteeds inontwikkeling. Zowordtsindsenkele jarenmeteenonder-zoeksagendagewerkt, opbasiswaar-van jaarlijksdriekorteonderzoekenkunnenwordenverricht. Enafgelo-pendinsdagnognamdeKamer tweemotiesaan,waarin –medenaarhetvoorbeeldvanandereparlementen–wordtvoorgesteld tegaanwerkenmetparlementaireondervragingenonderede, respectievelijkmethethoudenvanhoorzittingenmetkandi-daat-ministers.Ervaringen inhetbuitenland laten
ziendatdeverdereontwikkelingvanhetonderzoeksinstrument ter ver-sterkingvandeparlementaire con-trolefunctie vooralkansenbiedtwan-neerdit instrumentopeenmeerper-manentewijzewordt ingebed indeparlementairepraktijk.HetAmeri-kaanseCongreskental sinds 1946vaste toezichts- enonderzoekscom-missies.Het invergelijkingveel zwak-kereBritseparlementkentdergelijkevasteonderzoekscommissies sinds1979.HoewelhetBritse commissie-stelsel aanzienlijkbescheidenervanopzet isdanhetAmerikaanse,wordtinmiddelsbreederkenddatde selectcommitteesdaarveelmeerdiepgangencontinuïteit indeparlementairecontrolehebbengebracht. Evenals inNederlandblijkende ledenvandeBritseonderzoekscommissiesoverpartijgrenzenheengoed tekunnensamenwerken.Vergelekendaarmeestaathetpar-
lementaironderzoek inNederlandei-genlijknog indekinderschoenen.Onderzoekscommissies indeTweedeKamerzijnnogaltijd tijdelijk vanaard,waardooronderzoekensteedsopnieuwveel voorbereidingvergen
eneen langdurigbesluitvormings-proceskennen.Naafloopdreigt veelvandeopgedanekennis verloren tegaan,omdatcommissieledenuitdeKamervertrekkenende tijdelijkecommissiestaf wordtontbonden.DeKamerzoudaarommoetenbe-
zienof onderzoekeenonderdeelkanwordenvandedagelijkseparlemen-tairepraktijk.Dat zougoedkunnendoorbinnenhethuidige stelsel vanvasteKamercommissies eenaantalpermanente subcommissies in testellendie zich loutermetonderzoekbezighouden.Die subcommissieshoevennietgroot te zijn: vijf of zevenleden is al voldoende.Hetaantalbe-nodigdeKamerledenblijfthierdoor
beperkt enerkaneengoedesamen-hang indecommissieontstaan.
Essentieel isdatdeze subcommis-siesdevrijheidkrijgenbinnenhunbeleidsterreineigenonderzoeks-lijnen tekiezen.Hunonderzoeks-werkkanveelkleinschaligeren flexi-beler vanaardzijndanhetnuvaak is.Daarbij kanhetgaanombredebe-leidsevaluatiesof onderzoekennaartoekomstigebeleidsvraagstukken,zoalsdat thansal in incidentele vormplaatsvindt,maarbijvoorbeeldookomeenmaligehoorzittingenwaarbijsnelwordt ingesprongenopeenactu-elekwestie.
Naafloopvaneenonderzoekkansteedsdevingeraandepolsworden
gehouden,bijvoorbeelddoormiddelvanvervolghoorzittingenmetdever-antwoordelijkebewindspersonen.Adequateambtelijkeondersteuningisnoodzakelijk.Meteencompacte,vakkundige staf kanveelwerkwor-denverzet enefficiëntwordensa-mengewerktmetbijvoorbeelddeRe-kenkamer, adviescollegesenplanbu-reaus.DecommissieledenkunnenzospecifiekeexpertiseontwikkelenenzichbinnendeKameropcontroleenonderzoekzichtbaarprofileren.DeKamerbouwt intussensystematischaaneenbetere informatiepositie eneeneigen institutioneelgeheugen,waarmeehaarpositie als tegenwichtvanderegeringwordtversterkt.
Opinie&Debat
MaakonderzoekKamerpermanentSandor Loefenis universitairdocent staats-recht aan deVrije UniversiteitAmsterdam.
Parlement, lam of leeuw?
De Kamer kan haar positietegenover de regering ver-sterken door permanentesubcommissies in te stel-len die zich uitsluitend be-zighouden met onderzoek.
Beste Frank,
Tijdensonzebijeenkom-stenwas je cynischoverdeontwikkelingenrondom3D-printen.Datmedische
toepassingenrevolutionair zijn(bio-printen),daarwarenwehetovereens.Overhetprintenvanvoedsel, zoalsglutenvrijbrood,alminder.Bijhetprintenvanobjec-tenvond jehetonterechtomvanrevolutionaire technologie tespreken.Waaromzoterughou-dend?Want –alblijftmassapro-ductiebestaan–het iswerkelijkrevolutionair.Ik zie 3D inhet rijtje vanboek-
drukkunsten internet.Ketenver-kortingenketenomkering.Deconsumentdiemeteenthuis-printer toegangheeft totproduc-tie.Deultiemeuitingvandeparticipatieve samenleving!Dekostenworden lager.Naast
printersverschijnen ‘3D-kopieer-machines’.Objectencopy-pastenwordtkinderspel.Het 3D-scan-nenper smartphonekomteraan.Hetgebruikvanallerhandeprintmaterialenwordtmogelijk;
metalen,glas, textiel, organischecellen.Methet recyclenvan3D-ge-printmateriaalmaak jevanheteneproduct ietsanders.
Eenkastknop, zeldzameauto-onderdelen,kleding,wapens,huizen,protheses; steeds com-plexer, totdatde3D-printer 3D-printersprint.Met4D (datmate-riaalgebruikt zoalsgeheugenme-taal)kun je straksobjectenprin-tendieonderomstandighedenvanvormveranderen.Vankan-kercel-zoekendenanobots totzelfbouwendestoelen.
De impactopdesamenle-ving is enorm.Vanethiek,copyrightvraagstukkentotdecreatievanwaarde.Nognooitwasdedifferentiatie tussenma-teriaal- enontwerpkostenzoevi-dent.Naschrijvers, fotografenenmuzikantenmoetenookkunst-enambachtsliedeneennieuwebalanszoeken.BinnenkortmaakikmijneigenRodin-beeld, vaat-machineofValentino-jurk.Cre-erenenduplicerengeeftautono-mie.Datdit revolutionair is, kanje tochnietontkennen?Power tothePrintingPeople!
BesteLieke,
Mijn scepsiskomtvooralvoortuithet feitdathetonmogelijk isnual tevoorziendat3D-printen
inhet rijtje vanboekdrukkunsten internetpast.Degeschiedenisvanhethedenwordtpasver indetoekomstgeschreven.Zodachtmen langdatwetegenwoordigeen cashless society zoudenheb-ben. Inmijnportemonneezitten
nogsteedsmuntenenbank-biljetten.
Zozijnervelemissers. Toenmenzichaanheteindvande
19deeeuwdevraagsteldewelkeuitvindingen inde20ste eeuweenbelangrijke rolzoudenspelen, isdeverbran-dingsmotorvolledigoverhethoofdgezien. IBM-baasThomas J.Watson jr.beweerde in 1943datvoordehelewereldvijf compu-tersvoldoendezoudenzijn. In1981dachtBillGatesnogdateengeheugenvan640Kgenoegzouzijnvoor iederepc.De indertijdspraakmakende futurologenKahnenWienervoorspelden in
1967dateind20steeeuwde lan-denvanhetWarschauPactdeVSenhunNAVO-bondgenotenalseconomischegrootmachtvoor-bij zoudenzijngestreefd.Ook ik-zelf kenmissers: ineenvooruit-blik in2004dacht ikdatdevirtu-elewereldvan SecondLifeeenbelangrijkeplaats inhetecono-misch levenzou innemen.Maarikvergatdekredietcrisis.Ontegenzeggelijk zullenwe
profijthebbenvande3D-printer,zoals vanzoveleandere technolo-gischevernieuwingen.Mijnkunstknieennieuwehartklep-penzullendooreengespeciali-seerdbedrijfmeteen3D-printeropmaataandechirurgenwor-denafgeleverd.Via commerciëleinternetbedrijven, zoals Shape-ways, kunnenwenualviade3D-printernaareigenwensennaareigenontwerpgemaakte spullenbestellen.Misschienhebbenwestraks thuis een3D-printertjestaanwaarmeewemooige-vormdekoekjes enandereculi-nairehoogstandjeskunnenma-ken.Maardemachtaanhetvolkbrengtde3D-printerniet.
Revolutie! De 3D-printer hoort in het rijtje van boekdrukkunst en internet, meent Lieke Lamb. Misschien datwe binnenkort koekjes printen, schrijft Frank den Butter, maar macht aan het volk brengt de 3D-printer niet.
Frankden Butteris hoogleraaralgemeneeconomie aande VrijeUniversiteitAmsterdam.
Niet op Twitter
LiekeLambis trendstrateegbij Bureau Trend-watcher.com.
@LiekeLamb
26DE VOLKSKRANT
VRIJDAG 5 JULI 2013
Vanaf volgendeweek gaat#HetDuel ereven tussenuit.De rubriek keertin de loop vanaugustus terugop haar ver-trouwde plek indeVolkskrant
van vrijdag.Volkskrant.nl/HetDuel
Bas van der Schot
#HetDuel Uitgedaagd op Volkskrant.nl
