‘WatkunnenwealsTweedeKamerdoenomonzepositie tenop-zichtevanhetkabinet

te versterken’, vroegHalbeZijlstrazichwoensdagaf indeVolkskrant

(O&D, 3 juli).DeKamerheefthaar in-strumenten inhoog tempobotge-maakt, zo stelthij, verwijzendnaardegroteaantallenKamervragenenspoeddebatten.Naastdezeklachtwordt indediscussieoverdeparle-mentairewerkwijzevaakookgewe-zenopdeaanzienlijke informatie-achterstandvandeKamer tenop-zichtevanderegering –diewordtbij-gestaandooreenomvangrijkambtelijkapparaat.Hetgaatnieteenszozeeromdebeschikbaarheidvan informatie, alswelomhetver-werkenervan.Het is inderdaaddevraagof deKamervoldoende instaatishaardemocratische taakals ‘con-troleurvandemacht’ opeffectievewijze tevervullen.DevoorgenomenbezuinigingenopdeKamerbegro-tingmakendievraagalleenmaarnij-pender.

EenvandemanierenwaaropdeKa-merhierwataanzoukunnendoen, ishet verderuitbouwenvanhaaron-derzoeksfunctie. Parlementaironder-zoek is al enige tijd inopkomst.On-

langsnog is eenenquêtecommissieingestelddieonderzoekgaatdoennaarhet stelsel vanwoningcorpora-ties. Eenenquêtenaarhet Fyra-debacle is invoorbereiding. Er zijndaarnaastkleinschaligereparlemen-taireonderzoeken, zoalshet recentaf-gerondeonderzoeknaardeontwik-kelingvandehuizenprijzen. Tegelij-kertijd ishetonderzoeksinstrumentnogsteeds inontwikkeling. Zowordtsindsenkele jarenmeteenonder-zoeksagendagewerkt, opbasiswaar-van jaarlijksdriekorteonderzoekenkunnenwordenverricht. Enafgelo-pendinsdagnognamdeKamer tweemotiesaan,waarin –medenaarhetvoorbeeldvanandereparlementen–wordtvoorgesteld tegaanwerkenmetparlementaireondervragingenonderede, respectievelijkmethethoudenvanhoorzittingenmetkandi-daat-ministers.Ervaringen inhetbuitenland laten

ziendatdeverdereontwikkelingvanhetonderzoeksinstrument ter ver-sterkingvandeparlementaire con-trolefunctie vooralkansenbiedtwan-neerdit instrumentopeenmeerper-manentewijzewordt ingebed indeparlementairepraktijk.HetAmeri-kaanseCongreskental sinds 1946vaste toezichts- enonderzoekscom-missies.Het invergelijkingveel zwak-kereBritseparlementkentdergelijkevasteonderzoekscommissies sinds1979.HoewelhetBritse commissie-stelsel aanzienlijkbescheidenervanopzet isdanhetAmerikaanse,wordtinmiddelsbreederkenddatde selectcommitteesdaarveelmeerdiepgangencontinuïteit indeparlementairecontrolehebbengebracht. Evenals inNederlandblijkende ledenvandeBritseonderzoekscommissiesoverpartijgrenzenheengoed tekunnensamenwerken.Vergelekendaarmeestaathetpar-

lementaironderzoek inNederlandei-genlijknog indekinderschoenen.Onderzoekscommissies indeTweedeKamerzijnnogaltijd tijdelijk vanaard,waardooronderzoekensteedsopnieuwveel voorbereidingvergen

eneen langdurigbesluitvormings-proceskennen.Naafloopdreigt veelvandeopgedanekennis verloren tegaan,omdatcommissieledenuitdeKamervertrekkenende tijdelijkecommissiestaf wordtontbonden.DeKamerzoudaarommoetenbe-

zienof onderzoekeenonderdeelkanwordenvandedagelijkseparlemen-tairepraktijk.Dat zougoedkunnendoorbinnenhethuidige stelsel vanvasteKamercommissies eenaantalpermanente subcommissies in testellendie zich loutermetonderzoekbezighouden.Die subcommissieshoevennietgroot te zijn: vijf of zevenleden is al voldoende.Hetaantalbe-nodigdeKamerledenblijfthierdoor

beperkt enerkaneengoedesamen-hang indecommissieontstaan.

Essentieel isdatdeze subcommis-siesdevrijheidkrijgenbinnenhunbeleidsterreineigenonderzoeks-lijnen tekiezen.Hunonderzoeks-werkkanveelkleinschaligeren flexi-beler vanaardzijndanhetnuvaak is.Daarbij kanhetgaanombredebe-leidsevaluatiesof onderzoekennaartoekomstigebeleidsvraagstukken,zoalsdat thansal in incidentele vormplaatsvindt,maarbijvoorbeeldookomeenmaligehoorzittingenwaarbijsnelwordt ingesprongenopeenactu-elekwestie.

Naafloopvaneenonderzoekkansteedsdevingeraandepolsworden

gehouden,bijvoorbeelddoormiddelvanvervolghoorzittingenmetdever-antwoordelijkebewindspersonen.Adequateambtelijkeondersteuningisnoodzakelijk.Meteencompacte,vakkundige staf kanveelwerkwor-denverzet enefficiëntwordensa-mengewerktmetbijvoorbeelddeRe-kenkamer, adviescollegesenplanbu-reaus.DecommissieledenkunnenzospecifiekeexpertiseontwikkelenenzichbinnendeKameropcontroleenonderzoekzichtbaarprofileren.DeKamerbouwt intussensystematischaaneenbetere informatiepositie eneeneigen institutioneelgeheugen,waarmeehaarpositie als tegenwichtvanderegeringwordtversterkt.

Opinie&Debat

MaakonderzoekKamerpermanentSandor Loefenis universitairdocent staats-recht aan deVrije UniversiteitAmsterdam.

Parlement, lam of leeuw?

De Kamer kan haar positietegenover de regering ver-sterken door permanentesubcommissies in te stel-len die zich uitsluitend be-zighouden met onderzoek.

Beste Frank,

Tijdensonzebijeenkom-stenwas je cynischoverdeontwikkelingenrondom3D-printen.Datmedische

toepassingenrevolutionair zijn(bio-printen),daarwarenwehetovereens.Overhetprintenvanvoedsel, zoalsglutenvrijbrood,alminder.Bijhetprintenvanobjec-tenvond jehetonterechtomvanrevolutionaire technologie tespreken.Waaromzoterughou-dend?Want –alblijftmassapro-ductiebestaan–het iswerkelijkrevolutionair.Ik zie 3D inhet rijtje vanboek-

drukkunsten internet.Ketenver-kortingenketenomkering.Deconsumentdiemeteenthuis-printer toegangheeft totproduc-tie.Deultiemeuitingvandeparticipatieve samenleving!Dekostenworden lager.Naast

printersverschijnen ‘3D-kopieer-machines’.Objectencopy-pastenwordtkinderspel.Het 3D-scan-nenper smartphonekomteraan.Hetgebruikvanallerhandeprintmaterialenwordtmogelijk;

metalen,glas, textiel, organischecellen.Methet recyclenvan3D-ge-printmateriaalmaak jevanheteneproduct ietsanders.

Eenkastknop, zeldzameauto-onderdelen,kleding,wapens,huizen,protheses; steeds com-plexer, totdatde3D-printer 3D-printersprint.Met4D (datmate-riaalgebruikt zoalsgeheugenme-taal)kun je straksobjectenprin-tendieonderomstandighedenvanvormveranderen.Vankan-kercel-zoekendenanobots totzelfbouwendestoelen.

De impactopdesamenle-ving is enorm.Vanethiek,copyrightvraagstukkentotdecreatievanwaarde.Nognooitwasdedifferentiatie tussenma-teriaal- enontwerpkostenzoevi-dent.Naschrijvers, fotografenenmuzikantenmoetenookkunst-enambachtsliedeneennieuwebalanszoeken.BinnenkortmaakikmijneigenRodin-beeld, vaat-machineofValentino-jurk.Cre-erenenduplicerengeeftautono-mie.Datdit revolutionair is, kanje tochnietontkennen?Power tothePrintingPeople!

BesteLieke,

Mijn scepsiskomtvooralvoortuithet feitdathetonmogelijk isnual tevoorziendat3D-printen

inhet rijtje vanboekdrukkunsten internetpast.Degeschiedenisvanhethedenwordtpasver indetoekomstgeschreven.Zodachtmen langdatwetegenwoordigeen cashless society zoudenheb-ben. Inmijnportemonneezitten

nogsteedsmuntenenbank-biljetten.

Zozijnervelemissers. Toenmenzichaanheteindvande

19deeeuwdevraagsteldewelkeuitvindingen inde20ste eeuweenbelangrijke rolzoudenspelen, isdeverbran-dingsmotorvolledigoverhethoofdgezien. IBM-baasThomas J.Watson jr.beweerde in 1943datvoordehelewereldvijf compu-tersvoldoendezoudenzijn. In1981dachtBillGatesnogdateengeheugenvan640Kgenoegzouzijnvoor iederepc.De indertijdspraakmakende futurologenKahnenWienervoorspelden in

1967dateind20steeeuwde lan-denvanhetWarschauPactdeVSenhunNAVO-bondgenotenalseconomischegrootmachtvoor-bij zoudenzijngestreefd.Ook ik-zelf kenmissers: ineenvooruit-blik in2004dacht ikdatdevirtu-elewereldvan SecondLifeeenbelangrijkeplaats inhetecono-misch levenzou innemen.Maarikvergatdekredietcrisis.Ontegenzeggelijk zullenwe

profijthebbenvande3D-printer,zoals vanzoveleandere technolo-gischevernieuwingen.Mijnkunstknieennieuwehartklep-penzullendooreengespeciali-seerdbedrijfmeteen3D-printeropmaataandechirurgenwor-denafgeleverd.Via commerciëleinternetbedrijven, zoals Shape-ways, kunnenwenualviade3D-printernaareigenwensennaareigenontwerpgemaakte spullenbestellen.Misschienhebbenwestraks thuis een3D-printertjestaanwaarmeewemooige-vormdekoekjes enandereculi-nairehoogstandjeskunnenma-ken.Maardemachtaanhetvolkbrengtde3D-printerniet.

Revolutie! De 3D-printer hoort in het rijtje van boekdrukkunst en internet, meent Lieke Lamb. Misschien datwe binnenkort koekjes printen, schrijft Frank den Butter, maar macht aan het volk brengt de 3D-printer niet.

Frankden Butteris hoogleraaralgemeneeconomie aande VrijeUniversiteitAmsterdam.

Niet op Twitter

LiekeLambis trendstrateegbij Bureau Trend-watcher.com.

@LiekeLamb

26DE VOLKSKRANT

VRIJDAG 5 JULI 2013

Vanaf volgendeweek gaat#HetDuel ereven tussenuit.De rubriek keertin de loop vanaugustus terugop haar ver-trouwde plek indeVolkskrant

van vrijdag.Volkskrant.nl/HetDuel

Bas van der Schot

#HetDuel Uitgedaagd op Volkskrant.nl