DRAMAW I J Z E R VOOR DE BOVENBOUW

Ik ben vandaag zo:.....

schooljaar: 2012-2013 docenten: Harrie Hounjet & André Stolk

Drama moet je gewoon doen en dan lukt het wel. Drama is een Grieks woord en betekent letterlijk handeling of daad. We gaan tijdens de lessen drama dan ook veel doen. Aan jullie de uitdaging om daden te stellen. In deze dramawijzer vind je een overzicht wat je gaat doen bij drama. Opbouw Je volgt het vak een half schooljaar en beslaat dus twee periodes. Het vak is echter ingedeeld in drie blokken waarin steeds een ander onderdeel van het vak centraal staat. Elk blok wordt afgesloten met een toets. De titels van de toetsen geven aan waar we in elk blok naartoe werken. Verderop in deze dramawijzer vind je de toetsbeschrijvingen en de wijze waarop de toets wordt beoordeeld. De toetsen:

1. Scène spelen

2. Verhaal vertellen

3. Pleidooi houden

De weging van alle toetsen is even zwaar. ( zie pta)

Wat je moet doen In de studiewijzer vind je beschreven wat we in de lessen gaan doen, maar ook wat je thuis moet doen. De thuisopdrachten vind je steeds op de elo ( fronter). Daar vind je precies beschreven wat de bedoeling is. Hoe beter iedereen zich thuis voorbereidt des te zinvoller en leuker worden de lessen. Natuurlijk moet je je goed voorbereiden op de toetsen, ga je een onderzoekje doen naar lichaamstaal en schrijf je een reflectieverslag . Deze inspanning wordt gewaardeerd door cijfers die je krijgt voor de toetsen en een positieve beoordeling van twee handelingsdelen. Handelingsdelen Zowel tijdens periode één als tijdens periode twee moet je een handelingsdeel met een voldoende afronden. De handelingsdelen bestaan uit een verplichte opdracht en uit twee keuzeopdrachten. In het onderstaande schema zie je welke onderdelen verplicht zijn en welke onderdelen je kunt kiezen. Let op: Je moet per handelingsdeel minimaal 1 analyseopdracht maken.

Handelingsdeel periode één

Inhoud status inleveren voor

Waardering

Lichaamstaal

verplicht

Statuskenmerken benoemen n.a.v. het filmpje van Micha Wertheim

keuze

Test jezelf m.b.t de Roos van Leary en schrijf een korte conclusie

keuze

Analyseopdracht. Teksten lezen over speelstijlen en bijbehorende filmpjes bekijken en analyseren

keuze

Analyseopdracht Analyseer een verhaal a.d.h.v. de klassieke opbouw

keuze

Analyseopdracht Bekijk en analyseer het verhaal van Kiekerjan de vogelverschrikker verteld door Hans Teeuwen en benoem de gebruikte vertelelementen

keuze

Totaal

Handelingsdeel periode 2 Inhoud status inleveren

voor Waardering

Reflectieverslag

verplicht

Analyseopdracht Lees en analyseer een monoloog

keuze

Analyseopdracht Bekijk en analyseer een filmfragment op technieken om de aandacht van de kijken vast te houden.

keuze

Analyseopdracht Een toespraak/presentatie bekijken en analyseren.

keuze

Observatie van een pleidooi gehouden door klasgenoot

keuze

Nog niet gemaakte opdracht van handelingsdeel periode 1

keuze

Totaal

Tot begin We hopen dat je heel plezier gaat beleven aan het volgen van dit prachtige vak. We hopen dat je de meerwaarde ervan snel zult ontdekken en dat je ook ziet dat het echt bijzonder nuttig is om iedere week ook thuis aan de slag te gaan. Het kan gebeuren dat er om welke reden dan ook een les uitvalt. Dit betekent dat de docent zal proberen om twee lessen samen te voegen of om onderdelen bij een andere les onder te brengen. Het huiswerk moet echter wel steeds gemaakt worden en juist dan is het belangrijk om goed voorbereid in de les te komen. Mocht je een les moeten missen, informeer dan altijd bij een studiegenoot of zo nodig bij je docent wat er is behandeld tijdens de les. Wij hebben er weer heel veel zin in om dit vak met jullie samen te gaan maken. Harrie hjt@heemlanden.nl hcmhounjet@mijnheem.nl André slk@heemlanden.nl apstolk@mijnheem.nl

S T U D I E W I J Z E R - DRAMA BOVENBOUW

Periode 1 Bovenbouw: 27 augustus t/m 2 november 2012 Week 35 t/m 44 Afdeling en leerjaar : NAAM: _________________________________

Week

35 = 27/08 31/08

Les 1 Wie moet ik geloven? Inhoud:

a. Wat is het? Wat gaan we doen? Wat wordt er van je verwacht? Natuurlijk starten we ook weer met een w ‘upje.

b. Het vervolg van deze les gaat over geloofwaardigheid. Wie geloof ik en wie geloof ik niet en waar is dat van afhankelijk? Wie overtuig ik en wie niet en hoe komt dat nu? Je leert om in de huid te kruipen van een ander en dan is het natuurlijk de vraag of deze persoon wordt geloofd.

Huiswerk:

a. Lees de informatie over handelingsdelen, toetsen en de introductie op het vak. b. Maak het eerste deel maken van de opdracht: Lichaamstaal en.....

36 = 03/09 07/09

Les 2 Lekker belangrijk? Inhoud:

a. Hoe komt het dat de ene persoon veel meer gedaan krijgt dan een ander? Hoe komt het dat de ene persoon direct wordt gezien en de ander juist niet? En hoe komt het dat de ene persoon als arrogant wordt weggezet en de ander juist als een watje? In deze les leer je dat dit alles te maken heeft met de status die iemand heeft of (aan)neemt.

b. De Roos van Leary leert ons dat er wetmatigheden zijn in menselijk gedrag. Je leert ook dat dit gevolgen heeft voor de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Waar sta jij? Ligt dit vast of kun je dit aanpassen?

Huiswerk:

a. Statuskenmerken kunnen benoemen n.a.v. het filmpje van Micha Wertheim b. Test jezelf en schrijf een korte conclusie

Week

37 = 10/09 14/09

Les 3 Net wat je zegt Inhoud:

a. Een tekst komt tot leven door deze uit te spreken. Als deze tekst door de directeur van een bank wordt uitgesproken, wordt het een totaal andere tekst dan wanneer deze wordt uitgesproken door een juf van groep 2. In deze les leer je dat het niet zozeer gaat om wat je zegt maar dat vooral belangrijk is hoe je iets zegt.

b. Je zegt meer dan dat je uitspreekt. Je hele lijf is betrokken bij wat je zegt en met je lijf kun je werkelijk heel veel zeggen. Om dat te ontdekken spreken we in talen die iedereen begrijpt maar die (nog) niet bestaan. We hebben het dan over: jabbertalk.

Huiswerk:

a. Teksten lezen over speelstijlen en twee bijbehorende filmpjes bekijken. b. Werk aan opdracht : “Lichaamstaal en....”

38 = 17/09 21/09

do 20 sept lesvrij (studiedag docenten) Les 4 Spelen doe je samen Inhoud:

a. In deze les leer je dat jouw spel sterk wordt beïnvloed door het spel van een ander. Natuurlijk beïnvloed jij op jouw beurt het spel van de ander. Mensen reageren op elkaar en hier kun je bij het spelen van scènes dankbaar gebruik van maken. Je kunt de ander helpen om werkelijk tot zijn recht te laten komen. Het gaat hier om het overnemen, spiegelen en vergroten van elkaars handelingen en emoties.

b. Je leert in deze les ook dat het bij het spelen van een scène er niet om gaat om zo snel mogelijk tot een speloplossing te komen maar om juist via een omweg je publiek te boeien met je spel.

Huiswerk:

a. Analyseer een verhaal a.d.h.v. de klassieke opbouw b. Kijk je opdracht “Lichaamstaal en...” na en stuur deze op voor 22-09

39 = 24/09 28/09

Les 5 Geen scene is hetzelfde Inhoud:

a. De basis van natuurlijk spel is improviseren en daar starten we deze les dan ook mee. Dat betekent: accepteren, niet blokkeren en goede impulsen inbrengen.

b. We gaan deze les scènes op totaal verschillende manieren spelen. Dit is tevens een goede voorbereiding op de toets

Huiswerk:

a. Schrijf een scene en leer de tekst uit je hoofd. En vul het toetsformulier in. b. Bereid je toets met je groepje voor

40 = 01/10 05/10

Les 6 To be or not to be……

Toets: Scene Spelen

Week

41 = 08/10 12/10

ACTIVITEITENWEEK 1 Les 7 De kunst van het verhalen Inhoud:

a. In deze les ga je kijken naar de structuur van verhalen. Je gaat vooral veel vertellen, want vertellen leer je door te doen. Vertellen kan op veel verschillende manieren en vanuit diverse perspectieven.

b. Je leert ook om te vertellen vanuit verschillende personages. Dit heet: acterend vertellen. Huiswerk:

a. Bekijk en analyseer het verhaal van Kiekerjan de vogelverschrikker verteld door Hans Teeuwen en benoem de gebruikte vertelelementen

42 HERFSTVAKANTIE

43 = 22/10 26/10

Les 8 Iedereen is fantastisch ! Inhoud:

a. In deze les leer je dat iedereen (in meer of mindere mate) fantasie heeft. Door middel van vragen gaan we je fantasie oproepen en je zult zien dat je binnen 10 minuten een fantastisch verhaal hebt verzonnen.

b. Een goed verhaal vertel je (letterlijk) in geuren en kleuren. Een goed verhaal lees je niet, een goed verhaal hoor je niet, een goed verhaal beleef je……

Huiswerk:

a. Lees en analyseer een monoloog b. Mail twee huiswerkopdrachten in t.b.v. je handelingsdeel voor 27-10

44 =

TOETSWEEK 1

45 Start periode 2

S T U D I E W I J Z E R -DRAMA BOVENBOUW

Periode 2 Bovenbouw: 5 november 2012 t/m 18 januari 2013 Week 45 t/m 3 Afdeling en leerjaar : NAAM: _______________________________

Week

45 = 05/11 09/11

Les 9 De hele weg is belangrijk Inhoud:

a. Deze les ga je in recordtijd in tweetallen een verhaal ontwerpen, uitwerken en uitvoeren…..met behulp van bijzondere dobbelstenen.

b. Een goed begin is het halve werk. Je gaat zien en ervaren hoe belangrijk een begin kan zijn Huiswerk:

a. Bekijk en analyseer een filmfragment over technieken om de aandacht van de kijken vast te houden.

b. Schrijf een basistekst voor je toets verhaal vertellen en neem die volgende les mee.

46 = 12/11 16/11

Les 10 Houd het spannend ! Inhoud:

a. Als je de uitslag al weet, is het helemaal niet meer zo leuk om de wedstrijd nog te kijken. Als je al weet wie de moordenaar is, is het lang niet meer zo leuk om de film af te kijken. In deze les krijg je technieken aangereikt om mensen met je verhaal te boeien, door de spanning te doseren en uit te stellen.

b. Om je te leren dat een verhaal uit verschillende onderdelen bestaat, ga je verhalen vertellen aan een wisselend publiek; die natuurlijk zullen reageren op je verhaal.

Huiswerk:

a. Toets voorbereiden en toetsformulier invullen. Deze vóór de toets inleveren.

47 = 19/11 23/11

Les 11 Neem ze mee !

Toets: Verhaal Vertellen

48 = 26/11 30/11

Les 12 Niets bestaat alleen. Inhoud:

a. In deze les leer je de meerwaarde van verbanden, relaties en samenhang. Te vaak blijven mensen bij een presentatie hangen in opsommingen en een overvloed aan overvolle dia’s. De techniek van het mindmappen kan hierbij behulpzaam zijn.

Huiswerk:

a. maak je reflectieverslag

Week

49 = 03/12 07/12

wo 5 december lessen van 50 minuten gevolgd door Sinterklaasviering met mentor Les 13 Hoe het ook kan…of liever niet….. Inhoud:

a. Je gaat kijken naar een aantal presentaties. Wat is goed, wat niet? Wat past bij jou en wat werkt?

b. Presenteren kan heel eng zijn. Je leert waarom en wat er gebeurt met jouw lichaam. Maar presenteren kun je gelukkig ook leren……

c. Je krijgt te horen aan welke eisen jouw pleidooi moet voldoen. Huiswerk:

a. Een toespraak/presentatie bekijken en analyseren. b. Kies je onderwerp en formuleer een bijbehorende doelstelling. c. Lever je reflectieverslag in

50 = 10/12 14/12

Les 14 ‘Mijn presentatie gaat niet over…..’ Inhoud:

a. Ook bij presenteren is de opening belangrijk. Hoe introduceer je het onderwerp en hoe houd je die aandacht vervolgens vast. Dus nooit meer: ‘Mijn presentatie gaat over….’

b. Spieken moet. Het ‘uit je hoofd leren’ heeft meer nadelen dan voordelen. Spieken helpt je om de structuur van je presentatie vast te houden.

Huiswerk:

a. Maak de laatste vragen van het reflectieverslag. b. Bereid je presentatie voor en vul het toetsformulier in. c. Mail twee huiswerkopdrachten in t.b.v. je handelingsdeel

51 = 17/12 21/12

ACTIVITEITENWEEK 2 met o.a. vrijdag 21 dec kerstactiviteit Les 15 Wees eigenwijs !

Toets: Pleidooi

52 + 01 =

KERSTVAKANTIE

02 = 07/01 11/01

Start toetsweek 2 vrijdag 11 januari Les 16 Het einde ? Inhoud: ???? Huiswerk: Observatie van een pleidooi

03 =

TOETSWEEK 2

04 Start periode 3

Toets scène spelen OPDRACHT : Speel in tweetallen een zelfgeschreven scène. Zorg ervoor dat duidelijk is: Wie jullie zijn, waar de scène zich afspeelt, wat de situatie is, wanneer de scène speelt en waarom de personages zo handelen.

De nadruk ligt op de tekstbehandeling: het gaat niet om wat je zegt, maar om hoe je iets zegt. Leer de tekst uit je hoofd! Je speelt de scene 2 keer. Zorg dat de tekst (voor 90%) hetzelfde blijft, maar dat de scènes verder zoveel mogelijk verschillen.

Zorg verder voor :

- een eenvoudig decor - duidelijke rollen - een passende aankleding - bruikbare rekwisieten - (achtergrond)muziek - ruimtegebruik/compositie - spanningsopbouw - emoties - transformatie

Toetsformulier scene spelen

Naam: Klas: Datum:

Schrijf zelf een scene

Speel die 2 keer

2 Keer zo verschillend mogelijk Beoordelingsonderdelen punten Tekst/scene 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ontwikkeling van de personages 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Onverwachte wending 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Geloofwaardigheid 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Verrassend 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tekstbehandeling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Decor/muziek/aankleding 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ruimtegebruik 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Overdracht/contact publiek 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Joker 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Totaal: Cijfer:

TOETS VERHAAL VERTELLEN

OPDRACHT : Vertel alleen of in tweetallen een zelfbedacht verhaal van 4 à 5 minuten. De basis van jullie verhaal wordt gevormd door : een spreekwoord, gezegde, uitdrukking, moraal, boodschap of spreuk. Zorg voor een goede taakverdeling; zowel in de voorbereiding als in de presentatie. Ieder speelt behalve de verteller ook één of meerdere rollen. Het is de bedoeling dat je afwisselt tussen spelen (dialoog) en vertellen (monoloog) en zoveel mogelijk variatie laat zien in stem en lichaamstaal.

Zorg voor :

- een eenvoudig decor - duidelijke rollen - een passende aankleding - bruikbare rekwisieten - (achtergrond) muziek - ruimtegebruik/compositie - spanningsopbouw - emoties - transformatie

Toetsformulier verhaal vertellen

Naam: Klas: Datum:

In tweetallen een verhaal vertellen

Afwisseling tussen personage en verteller

Variatie in lichaamstaal Beoordelingsonderdelen punten Verhaal(lijn) 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Kwaliteit van het vertellen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (beschrijvingen, beelden, stemgebruik…..) Afwisseling/samenwerking 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Contact met het publiek 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Spel (variatie in lichaamstaal, stem……) 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Spelomgeving (decor, muziek…) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Overdracht (spanningsopbouw,emoties….) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Creativiteit (verrassing,opening…..) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Totaal: Cijfer:

Overtuigen/pleidooi Opdracht :

Houd in je eentje een pleidooi van zo’n 3-4 minuten, waarin je je publiek ervan overtuigt dat de door jouw voorgestelde verandering wenselijk/noodzakelijk is. Je publiek bestaat uit een bestaande gezagsinstantie, denk aan : gemeenteraad, (school)directie, politie, bestuur van een sportvereniging, belangenvereniging, etc. Mogelijke onderwerpen zijn :

- een nieuwe schoolregel - subsidieaanvraag - gedragscode

Zorg voor : - pakkende inleiding - minstens drie goede argumenten over voor- en/of nadelen - pakkend slot - interactie met je publiek - voorbeeld van een gewenste/ongewenste situatie (emotie, zintuigen,

details) - vergelijking, beeldspraak - slagzin, slogan, drieslag - powerpoint/prezi - bewijsmateriaal (observaties, statistieken, diagrammen) - bronnen (verwijzen naar interviews, kranten, bronnen) - leidend gedrag

Toetsformulier overtuigen/pleidooi

Naam: Klas: Datum:

Pakkende inleiding

3 goede argumenten over voor- of nadelen

Pakkend slot Beoordelingsonderdelen punten Interactie met het publiek 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Argumenten, voorbeeld van (on)gewenste situatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (emotie, zintuigen, details) Vergelijking maken (beeldspraak) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Slagzin, slogan, drieslag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Powerpoint 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bewijsmateriaal (statistiek, observaties) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bronnen (verwijzingen literatuur, internet) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Leidend gedrag, passend bij doelgroep/status 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Originaliteit/vernieuwend (stelling, opening,slot) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Doelstelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (heb je bereikt wat je voor ogen had) Totaal: Cijfer:

Mini-onderzoek lichaamstaal Je gaat een onderzoekje doen naar lichaamstaal. Iets over lichaamstaal dat je altijd al hebt willen weten. Bijvoorbeeld: hoe zit het met lichaamstaal en verliefd zijn…? Of lichaamstaal en liegen….lichaamstaal en sport….lichaamstaal en solliciteren

1 kies één van de onderwerpen of bedenk er zelf één. 2 Formuleer een hoofdvraag en deelvragen. 3 Zoek minimaal 3 bronnen die hierover informatie geven. Dit kunnen websites zijn,

maar ook een documentaire, een interview, een cartoon etc. Minimaal 1 bron moet een tekst zijn.

4 Bestudeer de bronnen en schrijf belangrijke dingen op. Wat is nieuw? Spreken ze elkaar tegen? Welke verschillende accenten worden gelegd?

5 Formuleer een (voorlopig) antwoord op je hoofd- en deelvragen. 6 Wat heeft dit onderzoek jou opgeleverd aan kennis, aan inzicht en aan

onderbouwing van wat je (onbewust) al wist? 7 Beschrijf een situatie waarbij je te maken hebt gehad met dit onderwerp. 8 Hoe kijk je daar nu tegenaan, met de kennis die je nu hebt? 9 Mail het verslag naar je docent.

Reflectie verslag drama

Reflecteren is kijken naar wat je hebt gedaan en naar wat je daar van hebt geleerd met het oog op de toekomst. Bij dit verslag gaat het er vooral om : wat heb jij gedaan? Wat heb jij daarvan geleerd? En hoe zou dit van belang kunnen zijn voor jouw toekomst? Probeer deze aspecten dan ook te betrekken bij dit verslag want dat wordt zeker gewaardeerd. 1

a. Noem vijf kenmerken van een hoge status lichaamstaal b. Beschrijf voor elk kenmerk apart in hoeverre jij dit hebt toegepast of had willen toepassen of

hoe je het zou willen toepassen . Geef aan wanneer je de kennis over status zoals je dat hebt geleerd hebt bij drama zou kunnen inzetten.

2

a. Beschrijf drie momenten waarop je groepsgenoten iets bijzonders hebt zien doen tijdens een presentatie. Wat zegt dit over jouw voorkeur/ jouw stijl?

b. Positieve voorbeelden zijn belangrijk. Beschrijf daarom je favoriete docent qua instructie en werksfeer. Geef aan waarom juist deze (fictieve) docent een goed voorbeeld is.

3

a. Op welke manier zou jij een voorbeeld voor anderen kunnen zijn ? b. Noem drie sterke kanten van jezelf en noem drie leerpunten voor jezelf

( Denk hierbij aan de manier hoe je presenteert, de roos van Leary, de opmerkingen die je van je studiegenoten hebt gehad etc.)

4

a. Wat is de belangrijkste tip die je iemand kunt geven die: Een scene moet spelen Een verhaal moet vertellen Een pleidooi moet houden

b. Wat vind jij de belangrijkste tip die je iemand kunt geven n.a.v. je mini-onderzoek over lichaamstaal.

5 a. Geef aan welke toets voor jou het moeilijkst en welke was voor jou het makkelijkst. b. Geef aan wat het belangrijkste is dat jij hebt geleerd door deze lessen.

6

a. Noem drie waardevolle momenten uit de lessen drama. Motiveer je antwoord! b. In de lessen ben je vaak geobserveerd en heb je opbouwende kritiek gehad.

Van klasgenoten, maar ook van je docent. We draaien de rollen even om: Geef goede en zwakkere punten aan, en geef tips.

MATRIX STATUS

Personage 1 Personage 2

oogcontact

ruimtegebruik

gebaren

adem

zinsbouw