Doretta Boomsma Kees Kristelijn Tom van Tent Becking Henk ...€¦ · Henk Folkers (Averis, lid)...
Transcript of Doretta Boomsma Kees Kristelijn Tom van Tent Becking Henk ...€¦ · Henk Folkers (Averis, lid)...
1
Deltaplan Erwinia
Deel C
Doretta Boomsma
Kees Kristelijn
Tom van Tent Becking
Henk Velvis
Het Erwinia Team heet u van
harte welkom!
Deltaplan Erwinia
Deel C
Het spoorboekje
20:00 Opening
20:05 Het Deltaplan
20:10 Detectie & Epidemiologie
20:20 Initiële besmetting
20:50 Pauze
21:05 De teelt
21:35 Bewaring
21:45 Discussie & vragen
22:30 Afsluiting
Opening
2
Deltaplan Erwinia
Deel C
5,9
5,3 0,8
5
5
Gemiddelde schade over de jaren
2003-2007: 22 M€
Deklassering
Afkeuring
Aankoop nieuw pootgoed
Schade handelsbedrijven
Imago schade
Bron: LEI, 2008
Financiële schade
Deltaplan Erwinia
Deel C
Deltaplan Erwinia
Meer onderzoek nodig naar:
Initiële besmetting
Verspreiding
Teeltmaatregelen
Waarom?
Project “Bacterie vrije pootgoedteelt“
2005-2009
Onderzoek naar verschillende risico
factoren
DOEL
Resultaat
3
Deltaplan Erwinia
Deel C
Wetenschappelijk onderzoek
Toegepast onderzoek
Praktijk onderzoek
Het Deltaplan
Deltaplan Erwinia
Deel C
50% PA = € 225.000/jr
50% NAO/HBAG = € 225.000/jr
Financiering
4
Deltaplan Erwinia
Deel C Organisatie
Samenstelling stuurgroep Upt Hiddema (LTO Werkgroep Pootaardappelen, voorzitter) Jan Gottschall (NAO, secretaris)
Erik Greve (PA, lid) Jan Hoogland (LTO, lid) Daniëlle Kroes (KAVB, lid) Hans Schollaart (EL&I, lid) Rudolf Visser (NAO, lid) Henk van de Woude (NAO, lid)
Samenstelling projectcommissie Jan Hoogland (LTO, voorzitter) Henk vd Haar (NAK, secretaris)
Jan Aalbers (KWS, lid) Maria Bergsma-Vlami (EL&I, lid)
Sjefke Allefs (Agrico, lid) Ge van den Bovenkamp (NAK, lid) Tjalling Douma (Agrico, lid) Jan van der Wolf (WUR-PRI, lid) Harm Steenhuis (HZPC, lid) Joop van Doorn (WUR-PPO, lid) Jelle Bruin (LTO, lid) Doretta Boomsma (Erwinia Team) Henk Folkers (Averis, lid) Henk Velvis (Erwinia Team)
Maurice Kuijlen (Meijer, lid) Kees Kristelijn (Erwinia Team)
Deltaplan Erwinia
Deel C
Initiële besmetting
Versmering
Detectie & Epidemiologie
Bewaring
Wetenschappelijk onderzoek
Toegepast onderzoek
Praktijk onderzoek
Onderzoek Deel C
5
Deltaplan Erwinia
Deel C
Ken uw vijand
Detectie &
Epidemiologie
Deltaplan Erwinia
Deel C
Erwinia carotovora ssp. atroseptica (Eca)
Nu: Pectobacterium atrosepticum (Pa)
Erwinia chrysanthemi (Ech)
Nu: Dickeya dianthicola en -solani (Ds)
Erwinia carotovora ssp. carotovora (Ecc)
Nu: Pectobacterium carotovorum ssp. carotovorum (Pcc)
Zwartbeen
Stengelnatrot
Naamgeving
Bacterienatrot
6
Deltaplan Erwinia
Deel C
Detectie &
Epidemiologie
knolmonster
naveleinde
DNA-extractie
Deltaplan Erwinia
Deel C
7
Deltaplan Erwinia
Deel C
0
10
20
30
40
50
60
70
sch
il
ba
sis
mid
den
top
sch
il
ba
sis
mid
den
top
sch
il
ba
sis
mid
den
top
Festien Kondor Seresta
% k
no
llen
Alleen vPcc
Dickeya + vPcc
Alleen Dickeya spp.
…. ook als er géén Erwinia in het naveleinde zit ….
Maar……!
Deltaplan Erwinia
Deel C
Vacuümtoets
Monster uit partij
1
2 3
5
7 dagen bij 25 oC
Knollen aftellen in pools
Water toevoegen en in Henkovac
4
8
Deltaplan Erwinia
Deel C
Vacuümtoets
veld OBJECT rij/plant datum Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
203 Seresta - groot 3-6 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet 38,24 Undet
205 Kuroda - klein 4-5 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
207 Seresta - groot 2-12 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
211 Seresta - klein 2-7 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
211 Seresta - klein 2-8 28-jun Undet Undet 32,92 Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
211 Seresta - klein 4-7 28-jun Undet Undet Undet Undet 31,01 Undet Undet 27,74 39,96 Undet 29,85 Undet
213 Seresta - klein 2-4 28-jun Undet Undet Undet Undet 30,69 Undet Undet 28,49 Undet Undet 26,24 Undet
216 Kuroda - groot 1-11 28-jun Undet Undet Undet Undet 29,01 Undet Undet 27,23 Undet Undet 20,52 36,58
218 Seresta - groot 3-9 28-jun Undet Undet Undet Undet 27,09 Undet Undet 23,70 Undet Undet 21,12 Undet
218 Seresta - groot 2-7 28-jun Undet 27,65 Undet Undet 28,89 Undet Undet 26,73 Undet Undet 23,03 Undet
224 Seresta - groot 2-6 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
225 Kuroda - groot 3-9 12-jul Undet Undet Undet Undet 24,96 Undet Undet 25,42 Undet Undet 21,61 Undet
228 Seresta - klein 3-2 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
228 Seresta - klein 3-11 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet 38,94 Undet Undet 39,68 Undet
229 Seresta - groot 4-5 28-jun Undet Undet Undet Undet 28,84 Undet Undet 28,07 Undet Undet 22,52 Undet
229 Seresta - groot 4-9 28-jun Undet Undet Undet Undet 31,65 Undet Undet 31,91 Undet Undet 26,03 Undet
229 Seresta - groot 1-9 5-jul Undet 35,17 31,41 Undet 23,37 Undet Undet 23,29 Undet Undet 23,02 Undet
229 Seresta - groot 3-8 28-jun Undet 33,43 28,40 Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
230 Kuroda - klein 2-10 28-jun Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
232 Seresta - klein 3-12 12-jul Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet Undet
233 Kuroda - groot 4-1 28-jun Undet 28,69 28,59 Undet 24,35 Undet Undet 22,69 Undet Undet 20,98 38,42
235 Seresta - groot 4-1 28-jun Undet 32,80 34,00 Undet 24,82 Undet Undet 24,65 Undet Undet 25,32 Undet
Normaal Vacuum
Naveleinde uitslag Ongecrusht Gecrusht +PEBGecrusht
Deltaplan Erwinia
Deel C Ziekteverloop
9
Deltaplan Erwinia
Deel C Ziekteverloop
Deltaplan Erwinia
Deel C Ziekteverloop
10
Deltaplan Erwinia
Deel C
START Erwinia kan overal in de knol zitten. Alleen het naveleinde
steken geeft een onderschatting van de besmetting
Het ziekte verloop in het veld lijkt per type Erwinia te
verschillen
De groep vPcc laat zich in het veld later zien dan Ds
Een vervroeging van de teelt kan bijdragen aan
vermindering van het vPcc probleem
Als uit een toets blijkt dat zowel Ds als vPcc aanwezig zijn
dan is de kans op symptoomplanten in de nateelt het
grootst
Een test van het uitgangsmateriaal kan bijdragen aan het
verminderen van Erwinia problemen
Detectie &
Epidemiologie
Meten = Weten = Kans op minder Erwinia
Deltaplan Erwinia
Deel C Initiële besmetting
11
Deltaplan Erwinia
Deel C Introductie routes
Introductie via
mens of machines
Deltaplan Erwinia
Deel C Initiële besmetting
Monitoring partijen vanaf miniknollen
Verspreiding van Erwinia
Overleving Erwinia in besmette percelen
12
Deltaplan Erwinia
Deel C Monitoring Mini
Monsters in alle stadia
teeltcyclus
11 partijen 08V en 09V gevolgd (Kondor en Spunta)
Pootmachines
Grond
Onkruiden
Stengels/blad/wortels
Loofklappers
Rooimachines
Knollen (najaar/voorjaar)
Sorteerders/leesbanden
Deltaplan Erwinia
Deel C
Verloop besmettingen
knollen
13
Deltaplan Erwinia
Deel C Types Erwinia’s
Welke Erwinia types komen voor in de geoogste partijen knollen ?
Deltaplan Erwinia
Deel C
Waar 1e
besmettingen ?
Eerste
besmettingen
veelal al in het 1e
of 2e jaar.
14
Deltaplan Erwinia
Deel C
Herkomst
knolbesmetting
Zijn de knolbesmettingen te herleiden tot besmettingen in het
voortraject ?
Deltaplan Erwinia
Deel C Verspreiding
Verspreiding van Erwinia vanuit zieke planten
In 2011 en 2012
proefvelden verspreiding
van besmette naar
flankerende schone rijen
(mini’s).
15
Deltaplan Erwinia
Deel C Verspreiding
Verspreiding van Erwinia vanuit zieke planten
In 2011 en 2012
proefvelden verspreiding
van besmette naar
flankerende schone rijen
(mini’s).
Deltaplan Erwinia
Deel C
Verspreiding door
aerosolen
In 2010 luchtmonsters
tijdens klappen in veldjes
met Ds en vPcc
besmetting.
16
Deltaplan Erwinia
Deel C Overleving
Overleving in percelen met zware Erwinia besmetting in het voorafgaande jaar
Mini-planten tussen volggewas
Volggewas Grond Onkruiden AardappelopslagMini-planten
Jaar Volggewas Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
2009 Gras 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mais 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2010 Gras 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Kool 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Wintertarwe 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 35 5
2011 Mais 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Kool 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Suikerbiet 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15
= Dickeya (Ds) = vPcc 0 = geen Erwinia
Deltaplan Erwinia
Deel C Initiële besmetting
Eerste introductie Erwinia besmetting niet
evident toe te schrijven aan besmette machines
Waarnemingen monitoring en flankerend
onderzoek wijzen op introductie o.m. via de
lucht
Herkomst besmettingen in aantal gevallen nog
steeds niet duidelijk
Overleving gedurende een vruchtwisselings-
periode in grond en via tussengewassen of
onkruiden niet waarschijnlijk
Conclusies stemmen overeen met die van
internationaal onderzoek
17
Deltaplan Erwinia
Deel C
Er zijn meer invalspoorten dan werd aangenomen
Initiële besmetting
Consequent doortoetsen vanaf 1e veldgeneratie
Partijen met besmetting consequent verwijderen
(‘trap van boven schoonvegen’)
Probeer besmettingsroutes te doorbreken (b.v.
spuiten tegen insecten; niet loofklappen)
Verkorting afkapsysteem
Op termijn: stammenteelt 1e – 4e jaars ruimtelijk
scheiden van overige teelt
Deltaplan Erwinia
Deel C
PAUZE
18
Deltaplan Erwinia
Deel C
Teeltcyclus
Teelt & Versmering
Voor kiemen
Poten
Veld periode
Loof doding
Oogst
Bewaren
Sorteren
Veldperiode:
Bemesting
Selectie
Versmering
Loofdoding:
Methoden
Sorteren
Geen onderzoek
Voorkiemen:
Kiem onderzoek
Voorkiem methode
Poten:
Maatsortering
Oogst
Rooimethoden
Ontsmetten bij oogst
Zwadrooien
Bewaren
Drogen of niet
Deltaplan Erwinia
Deel C
In 2009 en 2011 Zwaar
besmette partijen laten
kiemen en vaststellen of
Erwinia in de kiem zit
Voorkiemen
19
Deltaplan Erwinia
Deel C Voorkiem methode
In 2009 Zwaar besmette
partijen op verschillende
manieren voorgekiemd
Statistisch geen verschil.
Deltaplan Erwinia
Deel C Voorkiem methode
20
Deltaplan Erwinia
Deel C Maatsortering
In 2009 en 2010 totaal 3
proefvelden met 7
besmette partijen van
diverse rassen Tussen groot en klein statistisch geen verschil.
Deltaplan Erwinia
Deel C Maatsortering
Foto van verschillende
maten
21
Deltaplan Erwinia
Deel C Ras effecten?
Bron:
ILVO
Deltaplan Erwinia
Deel C
Slechts en klein deel van aardappelkiemen (bij een
zwaar besmette partij) bevat Erwinia.
De beste methode van voorkiemen kan per ras
verschillen.
De gebruikte maatsortering had geen invloed in de
opkomst.
Het aantastingsverloop werd niet beïnvloed door de
grootte van de knollen.
In de nateelt van de grote knollen werd meer Erwinia
gevonden
Voor het poten
22
Deltaplan Erwinia
Deel C Voor het poten
Een goed begin is het halve werk
Weinig Erwinia in kiemen gevonden Voorkom
kiembreuk
Stem de beste methode van voorkiemen af met
handelshuis ga niet voor een ingesleten gewoonte,
maar optimaliseer
Uit besmette grote knollen kan meer Erwinia “lekken”
dan uit kleine knollen gebruik geen grote maat
Deltaplan Erwinia
Deel C Bemesting
Beide jaren statistisch geen verschil
tussen bemestingsvarianten in
expressie In 2009 en 2010 vier
bemestingstrappen
aangelegd in 2 rassen
23
Deltaplan Erwinia
Deel C Bemesting
Beide jaren statistisch geen verschil
tussen bemestingsvarianten in
maskering
In 2010 en 2011 nateelt
van de bemestings
trappen aangelegd
Deltaplan Erwinia
Deel C
Verspreiding via
contact
In 2009 en 2010 onderzocht
wat de versmering uit een
besmette strook in de
praktijk kan veroorzaken
24
Deltaplan Erwinia
Deel C
Verspreiding via
contact
Deltaplan Erwinia
Deel C
De hoogte van de bemesting heeft geen invloed op
het ziekteverloop in het veld.
Ook is er geen invloed op het aantal planten dat
symptomen laat zien.
In de nateelt werden geen effecten gezien die duiden
op maskering.
Het maakt niet uit hoe je door je gewas gaat, kans op
versmeren is er altijd.
Veldperiode
25
Deltaplan Erwinia
Deel C
Beschadiging/aantasting van het gewas maakt de
toegang voor Erwinia gemakkelijk. Voorkom dit!!
Bemest evenwichtig en denk daarbij niet alleen aan
NPK, maar gehele complex van elementen.
Blijf uit het gewas, zeker als het nat/vochtig is!!!
Spuitpaden systeem heeft voordeel dat minder
gewas beschadigd raakt en vrijstaand water geen
kans heeft.
Bestrijdt insecten effectief en op de juiste manier.
Veldperiode
Elke fout in de teelt wordt door Erwinia afgestraft
Deltaplan Erwinia
Deel C
Aardappelloof
1 ha = 24.000 liter water
Loofdoding
26
Deltaplan Erwinia
Deel C Loofdoding
Deltaplan Erwinia
Deel C
Monitoring
loofdoding
Pieken bij loofklappen en dochterknollen na rooien
27
Deltaplan Erwinia
Deel C Loofdoding
Deltaplan Erwinia
Deel C
Op basis van meerjarig onderzoek is de beste optie
voor loofdoding: volveldsspuiten en vervolgens na
ca. 5 – 7 dagen klappen.
In monitoring veel positieve monsters bij loofdoding
en oogst
In percelen met besmet loof wordt ook veel besmette
nateelt gevonden
Na loofdoding kan tot 3 weken nadien nog besmette
loofresten worden gevonden
Loofdoding
28
Deltaplan Erwinia
Deel C
Zorg dat het gewas tijdig afrijpt. Minder blad bij de
loofdoding zorgt voor minder risico’s op
besmettingen
Niet alle besmettingen in planten zijn te zien. Ga er
dus vanuit dat alle percelen besmet zouden kunnen
zijn en reinig en ontsmet na elk perceel.
Veel blad tussen de ruggen is een risico voor
verspreiding via diverse routes
Klappen in een fris gewas zorgt voor veel open
invalspoorten. Hiermee wordt het voor o.a. aerosolen
erg gemakkelijk gemaakt
Loofdoding
LOOFKLAPPEN IS EEN RISICO!!!
Deltaplan Erwinia
Deel C
Voor poten Voor rooien Na inschuren
Monitoring Start in 2010 Spunta S
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet 34,92 34,39 Undet Undet Undet
Pool-02 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-05 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-07 Undet Undet Undet Undet Undet 34,02
Pool-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-09 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-10 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-02 Undet 37,37 Undet Undet Undet Undet
Pool-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-05 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-07 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-02 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-05 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-07 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-09 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-10 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-11 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-12 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-13 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-14 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-15 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-16 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-17 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-18 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-19 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-20 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Oogst Teler 1 (2010)
29
Deltaplan Erwinia
Deel C Oogst Teler 1 (2011)
Voor rooien Uit kipper Na inschuren
P 7
P 6
Perc.
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-02 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-05 Undet Undet 32,87 Undet Undet Undet
P-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-07 Undet Undet 28,98 Undet Undet Undet
P-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-09 Undet 38,79 Undet Undet Undet Undet
P-10 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet 36,77 Undet Undet Undet
P-02 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-03 Undet Undet 35,11 Undet Undet Undet
P-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-05 Undet Undet 28,38 Undet Undet Undet
P-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-07 Undet Undet 29,96 Undet Undet Undet
P-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-09 Undet Undet 28,68 Undet Undet Undet
P-10 Undet Undet 28,85 Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet 29,58 Undet Undet 24,35
P-02 Undet Undet 36,33 Undet Undet 39,83
P-03 Undet Undet 26,04 Undet Undet Undet
P-04 Undet Undet 34,19 Undet Undet Undet
P-05 Undet Undet 34,34 Undet Undet Undet
P-06 Undet Undet 33,89 Undet Undet 27,34
P-07 Undet Undet 31,11 Undet Undet Undet
P-08 Undet Undet 32,98 Undet Undet Undet
P-09 Undet Undet 29,56 Undet Undet Undet
P-10 Undet Undet 25,96 Undet Undet 38,44
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-02 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-05 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-07 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-09 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-10 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-02 Undet Undet 30,40 Undet Undet Undet
P-03 Undet Undet 29,25 Undet Undet Undet
P-04 Undet Undet Undet Undet Undet 35,42
P-05 Undet Undet 38,95 Undet Undet Undet
P-06 Undet 33,81 Undet Undet Undet Undet
P-07 Undet Undet 32,33 Undet Undet Undet
P-08 Undet Undet 35,23 Undet Undet 31,75
P-09 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
P-10 Undet 34,03 35,26 Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
P-01 Undet Undet Undet Undet Undet 33,39
P-02 Undet Undet Undet Undet Undet 26,87
P-03 Undet Undet 36,22 Undet Undet 29,25
P-04 Undet Undet 28,37 Undet Undet 39,22
P-05 Undet Undet 35,39 Undet Undet Undet
P-06 Undet Undet 36,31 Undet Undet 31,25
P-07 Undet Undet 27,71 Undet Undet 30,72
P-08 Undet Undet 33,73 Undet Undet 35,19
P-09 Undet Undet 28,60 Undet Undet Undet
P-10 Undet Undet 22,22 Undet Undet 25,51
Navel Schil
Deltaplan Erwinia
Deel C
Voor rooien Uit kipper Na inschuren
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-02 Undet Undet 33,86 Undet Undet Undet
Pool-03 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-05 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-06 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-07 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-08 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-09 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-10 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet Undet Undet Undet Undet 33,41
Pool-02 Undet Undet 37,01 Undet Undet 32,63
Pool-03 Undet Undet 36,37 Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet 35,04 Undet Undet 34,81
Pool-05 Undet Undet 33,99 Undet Undet Undet
Pool-06 Undet Undet Undet Undet Undet 30,48
Pool-07 Undet Undet Undet Undet Undet Undet
Pool-08 Undet Undet Undet Undet Undet 32,40
Pool-09 Undet Undet 31,06 Undet Undet Undet
Pool-10 Undet Undet 29,12 Undet Undet Undet
Navel Schil
Pa Ds vPcc Pa Ds vPcc
Pool-01 Undet Undet Undet Undet Undet 39,26
Pool-02 Undet Undet 32,25 Undet Undet Undet
Pool-03 Undet Undet 36,40 Undet Undet Undet
Pool-04 Undet Undet 37,07 Undet Undet 32,73
Pool-05 Undet Undet 29,15 Undet Undet 24,23
Pool-06 Undet Undet 32,93 Undet Undet 33,62
Pool-07 Undet Undet 38,22 Undet Undet 29,85
Pool-08 Undet Undet 31,13 Undet Undet Undet
Pool-09 Undet Undet 33,16 Undet Undet Undet
Pool-10 Undet Undet 32,52 Undet Undet Undet
Navel Schil
Monitoring Start in 2011 Kondor S
Oogst Teler 2 (2011)
30
Deltaplan Erwinia
Deel C
Bij monstername op rooimachines besmettingen
gevonden op de rooimat, maar ook op de leestafel
Er is een groot verschil tussen monsters die met de
hand zijn gerooid en daar waar machines hun intrede
doen.
Door rooimachine vindt 1e versmering plaats
Na inschuren wordt toename gevonden van
besmetting
Een schone partij kan in 1 teeltseizoen volledig
besmet raken
Oogst
Deltaplan Erwinia
Deel C
Besmette monsters per bedrijf in het teeltjaar 2010 [in %] met gemarkeerd de boven- en onder gemiddelde bedrijven.
Monitoring TV
31
Deltaplan Erwinia
Deel C
Bij de oogst kan versmering optreden door:
Beschadiging van knollen
Versmering vanuit rotte moederknollen
Versmering van rotte dochterknollen
Versmering van partij naar partij
Oogst van schone naar vuile partijen
Maak zoveel mogelijk gebruik van reinigen en
ontsmetten van machines
Rooi zonder beschadigingen
Vermijd moederknollen
Oogst
BEDRIJFSHYGIENE IS NOODZAAK!!!
Deltaplan Erwinia
Deel C
Bron:
ILVO
Bewaring
32
Deltaplan Erwinia
Deel C
Opname van ‘versmeerde’ Erwinia in de schil
Drogen in het zwad
Effect van verschillende droogregimes
Bewaring
Kernvraag: wat gebeurt er met Erwinia nadat de knollen geoogst zijn ?
Deltaplan Erwinia
Deel C
Opname Erwinia in
de schil
Hoe snel dringt Erwinia de knol binnen ?
Knollen, na
aanbrengen van een
Erwinia besmetting,
uitwendig ontsmet of
gedroogd
Telling van het aantal Dickeya
bacteriën in de schil, met of
zonder ontsmetten of drogen
van de knollen.
33
Deltaplan Erwinia
Deel C Zwadrooien
Kun je door drogen in het zwad versmeerde Erwinia kwijtraken ?
In zwad gerooide knollen
gedompeld in suspensie
rotte knolresten. In de loop
van de tijd Erwinia’s geteld
(Ds en vPcc)
Deltaplan Erwinia
Deel C Zwadrooien
Kun je door drogen in het zwad versmeerde Erwinia kwijtraken ?
In 2012 de in het zwad
gedroogde knollen
uitgepoot in het veld.
Aantasting beoordeeld
34
Deltaplan Erwinia
Deel C Effect droogregimes
Partijen knollen, waarin
besmettingshaard rotte
knollen, onderworpen
aan verschillende
droogregimes
Kun je door langer te drogen de schilbesmetting reduceren ?
Na drie maand met PCR de
schilbesmetting van knollen
rondom de besmettings-
haard bepaald.
Wel uitbreiding van rot !
Deltaplan Erwinia
Deel C Bewaring
Erwinia dringt snel de schil van pas gerooide knollen
binnen
Bij snel ontsmetten of drogen (ook in het zwad)
wordt de uitwendig aanwezige besmetting sterk
gereduceerd
Drogen of ontsmetten heeft geen effect op het aantal
reeds in de schil opgenomen bacteriën
In het volgend seizoen manifesteert de ‘versmering’
zich nog steeds door aantasting in het veld
Onder vochtige omstandigheden blijft ook de
uitwendige besmetting nog langere tijd hoog, en kan
rot zich uitbreiden.
Drogen blijft belangrijk !!
35
Deltaplan Erwinia
Deel C
Een goede en snelle droging is vereist
Zwadrooien en daarna voldoende laten drogen kan
helpen uitwendige besmetting te verminderen
Ontsmetten is een alternatief voor drogen, maar
werkt ook alleen uitwendig (in de toekomst wellicht
bacteriofagen?)
Na het inschuren moet eerst “vrij” vocht
weggeblazen worden, voordat wondheling kan
starten
Zorg dat de bewaring/kisten schoon en ontsmet zijn
Binnen=Binnen; Goed drogen is een must
Bewaring
Deltaplan Erwinia
Deel C
Pakket van samenhangende
maatregelen nodig: Maximaal 4 veldgeneraties
Ruimtelijke scheiding
Optimale mini productie
Kies beste voorkiemsysteem
Verminderde N-gift
Alleen vroegtijdig selecteren
Spuitpadensysteem
Spuiten, evt. later klappen
Rooi zonder beschadiging
Rooien direct in kisten
Drogen, drogen,…..
Vanaf 1e jaar toetsen
Eerst lezen en dan sorteren
Bedrijfshygiëne
Kortom……
Dweil niet met de kraan open.
Start schoon en blijf schoon !!