Doorbreken cirkel van geweld!

Hoe kunnen we een duurzame

veilige situatie thuis creëren?

Effectonderzoek naar de aanpak huiselijk

geweld in de G4

Majone Steketee

Katinka Lünnemann

Bas Tierolf

Belangrijkste conclusies

De aanpak werkt voor een bepaalde groep van

gezinnen.

Voor een bepaalde groep (50%) van de gezinnen

is na anderhalf jaar nog steeds sprake van

ernstig en veelvuldig geweldincidenten.

De gevolgen voor met name de kinderen zijn

groot.

WAT BETEKENT DIT VOOR DE HULP AAN DEZE

GEZINNEN?

Centrale onderzoeksvraag effectonderzoek

Wat zijn de effecten en resultaten van de aanpak en de

hulpverleningstrajecten in de vier grote steden?

subvragen gekeken naar:

afname van geweldservaringen?

afname van traumatisering en een verbetering in het

welbevinden van ouders?

afname van problemen in de opvoedingssituatie?

afname van traumatisering en emotionele onveiligheid

van de kinderen?

Onderzoekspopulatie

607 respondenten, 211 volwassenen en 396 kinderen

die te maken hebben (gehad) met huiselijk geweld,

Vrouwen oververtegenwoordigd

91% is vrouw, 9% man

Referentiegroep, Nederlandse bevolking, 757

deelnemers

Partnergeweld in het laatste jaar

Mannen Mannen Vrouwen Vrouwen

Onderzoek N=16

Referentie N=212

Onderzoek N=178

referentie N=297

Eigen ernstig geweld 8 0,2 6 0,3

Partner ernstig geweld 12 0,5 32 0,2

Eigen mild geweld 22 3 26 4

Partner mild geweld 42 3 61 4

Totaal geweld 84 6 126 9

Resultaten: ontwikkeling geweld aantal incidenten in het afgelopen jaar

122

[WAARDE] ** 72

0

20

40

60

80

100

120

140

bij melding na 1 jaar na anderhalf jaar

** P < 0.01

Opgesplitst naar type geweld

* p<.05, ** p<.01, *** P <.001

Opgesplitst percentage gezinnen: prevalentie

geweld partner * p<0.05

[WAARDE]%

[WAARDE]%* [WAARDE]%

[WAARDE]%

[WAARDE]%* 50%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

bij melding na 1 jaar na anderhalf jaar

psychisch geweld fysiek geweld

Ontwikkeling traumascores

percentage getraumatiseerde ouders

* p<0.05

Ontwikkeling opvoedingsstress NOSI-K score, hoe hoger hoe meer opvoedingsstress

Conclusies

Significante afname geweld

Significante afname percentage

getraumatiseerden

Geen verschil wat betreft alcoholgebruik,

sociaal gedrag en impulsiviteit

Significante afname (2 en 3e meting)

opvoedingsstress

Maar hoe zit het met de kinderen, wat

zijn de gevolgen van partnergeweld?

• Trauma klachten

• Emotionele veiligheid

Resultaten kinderen: emotionele

veiligheidsscore jonge en oudere kinderen vergelijking referentie- en onderzoeksgroep eerste meting,

hoger is onveiliger

Ontwikkeling emotionele veiligheid jonge kinderen, hoger is onveiliger

Klinisch trauma bij kinderen vergelijking referentie- en onderzoeksgroep 1e meting

percentage kinderen met klinisch trauma

Ontwikkeling traumascores percentage klinisch getraumatiseerde kinderen

Wat werkt?

Percentage ouders en kinderen die hulp

ontvangen hebben

0

10

20

30

40

50

60

geen eerste jaar totale periode

[WAARDE]%

[WAARDE]%

[WAARDE]%

[WAARDE]%

[WAARDE]%

[WAARDE]%

ouders kinderen

Wat werkt? * p<0.05 ** P< 0.01

0 20 40 60 80 100 120 140

mild psychisch geweld

ernstig psychisch geweld

mild fysiek geweld

ernstig fysiek geweld

totaal psychisch geweld

totaal fysiek geweld

totaal geweld

mild psychisch geweld

ernstig psychisch geweld

mild fysiek geweld

ernstig fysiek geweld

totaal psychisch geweld

totaal fysiek geweld

totaal geweld

2e meting 1e meting

***

*

**

*

**

Geen hulp

*

*

*

*

*

*

Wel hulp

Wat werkt?

Melden werkt

Hulpverlening werkt, maar niet voor iedereen

en niet voor ernstig fysiek geweld

Zorgen dat geweld stopt, afname geweld

heeft direct invloed op de kinderen

Weggaan bij partner is geen garantie dat het

geweld daadwerkelijk stopt

Gerichte gespecialiseerde hulp werkt:

tweedelijnshulp ten aanzien van de afname

van trauma’s wel een significante bijdrage

van de tweedelijnshulpverlening.

Werkzame elementen in de aanpak

Geweld benoemen en veiligheid voorop

Lange adem:

Aansluiten bij tempo, behoefte en terugval

Systeemaanpak Partner in beeld

Kind centraal

Vrouw niet uit zicht

Maatwerk Culturele diversiteit

Alcohol en verslavingen

Persoonlijkheidsstoornissen

Schulden

Kwaliteit aan de poort

Wat hebben

jongeren

nodig?

Doorbreken isolement van

jongere en het gezin

Verantwoordelijke en solidaire

omgeving

Actief sociaal netwerk

Goede ervaringen met

ouderschap

Kunnen praten met

ouders wat er is

gebeurd

Beleidsimplicaties gericht op jongeren

Bewustwording effecten partnergeweld op

jongeren tijdens en na het geweld (hulpverleners

en ouders)

Kinderen zelf meer betrekken

Ouders niet altijd betrouwbare bron

Bespreekbaar maken van geweld binnen het gezin.

Ondersteuning van moeders/ouders bij het

leren bespreken

Ondersteuning moeders/ouders om te

kunnen luisteren naar wat de kinderen te

vertellen hebben

Aanbevelingen

Algemeen:

Aandacht veiligheid gezin moet voorop staan

Melding, signalering en dialoog:

Laagdrempelige voorzieningen

Triage en probleemanalyse:

Hoge kwaliteit aan de poort

Hulpverlening:

Deze specifieke groep verdient langdurige en

gespecialiseerde hulp

Veilig thuis: meer dan alleen

meldpunt

Drempel is verlaagd, eerder melden en meer mensen

melden

• Drempel om hulp te vragen (angst, geen vuile was buiten

hangen, hopen op verbetering, geleidelijkheid)

• Negatieve beeldvorming

• Meldingen betreffen nu zeer zware problematiek

• Meldingen vooral via de politie

Hoge kwaliteit aan de poort

Triage, risicoscreening ten aanzien van

creëren van een duurzame veilige situatie

Professionele kennis van geweldssituaties

Geweld als item verdwijnt uit beeld van de

hulpverlening.

Weggaan bij partner is geen garantie dat het geweld

daadwerkelijk stopt.

Professionele kennis van de gevolgen van

geweld

Systeemgericht werken

Partners (vaders en moeders) zijn altijd in beeld

Ontbreken hulp en aandacht voor dader

Kind centraal: hulpverlening is gericht op

kinderen

Kinderen onschuldigen en ondersteunen

Doorbreken de vicieuze cirkel van

intergenerationele overdracht huiselijk geweld

Sociale context als steunpilaar

hulp altijd gericht op versterken eigen

kracht

Hulp afstemmen op eigen kracht en

probleemdefiniëring

Hulp zo vroeg en zo snel mogelijke

Het sociale netwerk moet betrokken en

ondersteund worden door professionals

Wat is nodig? (1)

Investeren in professionaliteit bij de meldpunten maar ook bij de sociale wijkteams.

Betrekken en ondersteunen van het sociale netwerk

Bieden van trajecthulpverlening, langdurig en specialistisch wanneer nodig

Meer kennis van effectieve interventies en werkwijze

Wat is nodig? (2)

Multidisciplinaire werkwijze

Gemeentelijk beleid en regie op: prestatie

afspraken, kwaliteit van de hulpverlening,

heldere afspraken over kostprijzen bij

trajectfinanciering

Uniforme metingen en benchmarking tussen

gemeenten en andere ketenpartners (dit

vergt eenduidig registratiesysteem)

Wat weten we nog niet?

Wat zijn de gevolgen voor kinderen op langere

termijn?

Hoe kunnen we de schade bij deze kinderen zoveel

mogelijk voorkomen?

Hoe kunnen we de cirkel van intergenerationele

overdracht doorbreken?

Wat gaan we doen?

2010 2011 2012 2015/2016 2016/2017 2020*

Cohort1

211 gezinnen

337 kinderen

T1 T2 T3 T4 T5

Cohort 2

300 gezinnen

450 kinderen

T1 T2/T3 T4

Cohort 3

300 gezinnen

450 kinderen

T1

Mogelijke effecten van aanpak en

beleid 2010/2011 2011/2012 2011/2012 2015/2016 2016/2017 2020*

Cohort1

211 gezinnen

337 kinderen

T1 T2 T3 T4 T5

Cohort 2

300 gezinnen

450 kinderen

T1 T2/T3 T4

Cohort 3

300 gezinnen

450 kinderen

T1

Bedankt

Bas Tierolf BTierolf@Verwey-Jonker.nl

Katinka Lünnemann KLünnemann@Verwey-Jonker.nl

Majone Steketee MSteketee@Verwey-Jonker.nl