Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

84
MAGAZINE ACHTERGRONDEN & CONCERTAGENDA DEC.2014.JAN.FEB.2015 uitblinkers: Yannick Nézet-Séguin openhartig interview met de topdirigent Red Sofa-componist David Lang ‘Ik wil dat mensen denken: dit stuk gaat over mij!’ Krabat Het spannende verhaal over duistere toverkrachten. Wie durft? 4 4 S T E E D I T I E 2 1 J A N 1 F E B 2 0 1 5

description

 

Transcript of Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Page 1: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

MAGAZINEACHTERGRONDEN & CONCERTAGENDADEC.2014.JAN.FEB.2015

uitblinkers:Yannick Nézet-Séguin openhartig interview met de topdirigent

Red Sofa-componist David Lang ‘Ik wil dat mensen denken: dit stuk gaat over mij!’

KrabatHet spannende verhaal over duistere toverkrachten. Wie durft?

44STE EDITIE 21 JAN – 1 FEB 2015

Page 2: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

DE DOELEN SINDS 1697De­geschiedenis­van­de­Doelen­wortelt­in­de­Middeleeuwen.­Toen­was­­‘de­Doele(n)’­een­plek­binnen­de­stad­waar­het­Schuttersgilde­oefende­in­het­schieten­met­pijl­en­boog­op­een­doel.­Na­verloop­van­tijd­kwamen­de­Schutters­niet­alleen­meer­om­te­schieten,­maar­ook­om­te­drinken,­om­vrienden­en­­kennissen­te­ontmoeten­en­om­een­spelletje­te­spelen.­In­1697­kreeg­de­toen-malige­Doele­toestemming­om­ook­muzikale­activiteiten­te­ondernemen.­­Daarmee­kunnen­we­de­lijn­doortrekken­tot­nu.­In­het­huidige­gebouw­gaan­concerten­hand­in­hand­met­de­congresfunctie,­en­komen­mensen­samen­om­­te­genieten­en­te­leren­van­muziek.

Page 3: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Wij in de Doelen zijn van de muziek. Alle soorten muziek, uit alle windstreken en in alle genres, maar: muziek. Muziek is niet eenkennig: het is sterk verbonden met allerlei kunstdisciplines. Daar doen we in de Doelen dus ook aan. In dit magazine alleen al zijn er vele voorbeelden. Voorstellingen waarin dans een belangrijke rol speelt zoals op 17 december the little match girl passion. Film is een belangrijk element op 7 december (Het Venetië van Vivaldi) en op 24 januari (Gianni Schicci). Op 14 december worden in La Nativité muziek en beeldende kunst verenigd. Soms wordt theater ‘toegevoegd’ aan bestaande muziek. En als we in de Doelen de kans krijgen om een van de meest befaamde theatermakers van Europa daarvoor in huis te halen, dan doen we dat. We zijn er erg trots op dat de enscenering die Johan Simons maakte van Die Winterreise van Schubert, in de Doelen zijn Nederlandse première beleeft. Startpunt is de complete Schubert-partituur plus de teksten van Wilhelm Müller, die ongedeerd blijven. De inspi ratie en visie voor deze nieuwe enscenering vinden hun oorsprong in een recent toneelstuk: de enscenering van Winterreise in de Kammerspiele in München, waarvoor Simons samenwerkte met de Oostenrijkse schrijfster en pianiste Elfriede Jelinek. Deze productie, die veel waardering oogstte, trok de aandacht van Matthias Pintscher, compo-nist en chef-dirigent van het Parijse Ensemble intercontemporain. Vervolgens werden plannen gemaakt voor een muziektheaterproductie waarin elk noot van Schubert zou klinken, maar met tussen de liederen door fijnmazige klankreflecties op de esthetiek, thema’s en ‘wereld’ van Winterreise zoals wij hem kennen. De jonge componist Mark Andre kreeg de opdracht om dit nieuwe materiaal te schrijven. Zijn compositie, voor een ensemble van 16 spelers, heet ‘AZ’. In deze nieuwe versie van Winterreise wordt er – net zoals in de versie van Jelinek – gebruikgemaakt van een eenvoudig decor en zijn de ensemblespelers als figuranten betrokken in het spel.

Op deze manier komen in één voorstelling internationale grootheden bij elkaar: Schubert als inspiratiebron, Muziektheater Transparant en Ensemble intercontemporain als copro-ducerende partners, rasvertolkers van Schubert én van de Europese nieuwe muziek Georg Nigl, Andreas Staier en dirigent Julien Leroy en beeldend kunstenaar Michaël Borreman, dit alles onder de regie van Johan Simons. Winterreise werd in januari 2013 opgevoerd in Cité de la Musique in Parijs en werd na de première door het publiek en in de pers geloofd als een in- en aangrijpende belevenis. Op maandag 19 januari in de Grote Zaal. Mis het niet: er is maar één voorstelling in Nederland. In de Doelen.

Gabriël Oostvogeldirecteur-voorzitter

WAAR MUZIEK DE ANDERE KUNSTEN ONTMOET

VOORWOORD

© S

anne

Don

ders

Page 4: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015
Page 5: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

INHOUD3

30 OP BEZOEK BIJ bezoekers aan het woord

36 KENNIS een zaal als een Stradivarius

38 REACTIES

39 PARTNERS de Laurenskerk

40 ONDER DE LOEP aan tafel met Tsjaikovski, Brahms en Grieg

42 CROSS-LINX interview Squarepusher

44 DE DOELEN STEUNFONDS gulle gevers over de vloer

46 CELTIC & BALFOLK NIGHT Steeleye Span doet de seventies herleven

80 COLOFON

CONCERTAGENDAUITGELICHT >> 50DECEMBER >> 54JANUARI >> 64FEBRUARI >> 71

1 VOORWOORD

5 DE DOELEN TIPT programmering om niet te missen

6 INSTRUMENT IN BEELD de Fender Rhodes

8 PER SNELTREIN NAAR DE TOP VAN DE WERELD interview Yannick Nézet-Séguin

14 BESTEL EN WIN

15 HISTORIE marmor, stein und eisen

16 VRIJDAG IN DE FLIP De Houdini's doen Woodstock herleven

18 ANDERE GELUIDEN 19 KUNSTROUTE Oscar Eberle door Han Rehm

20 DAVID LANG ‘muziek moet ons terugbrengen bij onszelf’

26 ONMISBAAR de sleutelbos die nooit mag kwijtraken

27 COLUMN FRANZ JOSEPH HAYDN

28 KIDS Krabat, lekker griezelen in de kerstvakantie

Page 6: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015
Page 7: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

5

FRANK VAN BERKELProgrammeur Jazz InternationalJe moet toch knettergek zijn om jazz te spelen op een 18e-eeuwse fortepiano! Het instrument klinkt flinterdun en kwetsbaar en haalt het niet bij het volume van een moderne vleugel. Rembrandt Frerichs ontdekte dat dit instrument hem dichter bij de roots van muziek uit het Midden-Oosten brengt. Immers, de fortepiano klinkt vergelijkbaar met een citer en heeft daar ook historische verwantschap mee. Als geboren Rotterdammer houdt Rembrandt (zijn broer heet trouwens Vincent) van zowel aanpakken als gezellig-heid. Zijn muziek heeft karakter maar óók relativering. Daar houd ik van, net als van knettergekke mensen als Rembrandt Frerichs.

Kijk voor meer informatie over dit Zondagfestival in de agenda op p.75.

LONNE WENNEKENDONKEigenaar Studio Lonne WennekendonkIn 2012 zag ik Squarepusher live in de Melkweg. De hoe-veel heid muziek die hij heeft geproduceerd en de verscheiden-heid daarvan is legendarisch (15 albums!). Dat is al reden genoeg om hem live te willen zien, maar zijn show mocht er ook zijn. Hij stond alleen op het podium. Alleen met een massa flikkerende LED-lampjes die vlekkeloos meebewogen met zijn muziek. Een sferisch én technologisch hoogstandje. Op Cross-linx is hij weer te zien, nu – heel anders – samen met het Metropole Orkest. Ik weet zeker dat deze combinatie ook indruk zal maken. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de andere artiesten op Cross-linx, zoals Mark Lanegan en Bryce Dessner… Gaan!

Kijk voor meer informatie over dit festival in de agenda op p.74.

PETRA NIJHOFFSenior medewerker kassa, de DoelenVaste prik bij ons thuis, voor het slapen nog even dansen op muziek. Een vrolijke boel met bijvoorbeeld de cd van Ageeth de Haan. Haar voorstelling Vlinder in de Doelen was de eerste concertervaring van mijn zoon. Wekenlang zongen we uit volle borst alle liedjes mee. Dit jaar combineren we voor het eerst Maan Roos Muziek en Piccolo, spannend. Acht februari mogen we weer! Dan kan mijn dochter zich uitleven in de Eduard Flipse Zaal en gaat de oudste luisteren naar een verhaal van Tonke Dragt. Het boek kennen we en we zijn supernieuwsgierig naar de muzikale versie.

Kijk voor meer informatie over deze familievoorstellingen in de agenda op p.72.

PIM HALKESManager marketing & sales, Rotterdams Philharmonisch OrkestIk was 13 toen ik Tsjaikovski 5 voor het eerst hoorde. Ik speelde toen al trompet en was in de collectie van mijn ouders altijd op zoek naar muziek waarin ‘mijn instrument’ een glansrol speelt. En dan ben je bij Tsjaikovski aan het juiste adres. Maar de Vijfde vond ik vooral fantastisch vanwege de afwisseling tussen prachtige melodieën en spet-terend spektakel. Als je vrienden wil introduceren in de wereld van klassiek, neem ze dan mee naar dit concert. En met Yannick zullen zowel de romantiek als het spektakel volledig tot hun recht komen.

Kijk voor meer informatie over dit concert in de agenda op p.71.

TIPS OM NIET TE MISSEN

DE DOELEN TIPT

5 EN 6 FEBRUARI

Romantiek en spektakel in Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie door het Rotterdams Philharmonisch.

8 FEBRUARI

Wat niemand weet en In het wild: muzikaal uitje voor het hele gezin.

15 FEBRUARI

Een knettergek Zondagfestival met Rembrandt Frerichs.

13 FEBRUARI

Squarepusher in een nieuwe combi natie tijdens Cross-linx 2015

OOK EEN CONCERTTIP?LAAT HET ONS WETEN!

@deDoelen #tipdedoelen

Page 8: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

6 INSTRUMENT IN BEELD

door Gilles de Sitter foto’s Sanne Donders

WOODSTOCK IN EEN JAZZ-JASJE

Zie op pagina 16 ook het interview met Erwin Hoorweg over zijn concert met De Houdini's en Frans van Deursen.

INTERVIEW MET PIANIST EN COMPONIST ERWIN HOORWEG

FENDER RHODES MET EEN RHODES HOOR JE ER ECHT BIJ

Veel bespelers van de Fender Rhodes versterken hun instrument uit via een buizenversterker. Erwin Hoorweg speelt op een Rhodes Mark II uit de jaren zeventig en gebruikt een Fender Showman buizen-versterker uit diezelfde periode.

De meest populaire type Rhodes zijn waarschijnlijk de Mark I en Mark II met drieën zeventig toetsen. De eerste Rhodes was de Fender Rhodes Bass en had tweeën-dertig toetsen. Een andere variant is er een met achtentachtig toetsen, net zo veel als een vleugel.

De Fender Rhodes is een soort speeldoos: een kleine elektrische piano waarbij de snaren zijn vervangen door stemvorken.

Page 9: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

De Rotterdamse pianist en componist Erwin Hoorweg praat graag over zijn instrumenten. In zijn studio in het Rotterdamse Oude Noorden staan tal van synthesizers, stage piano’s en andere elektronische toetsen instrumenten opgesteld.

Zijn stokpaardjes zijn de mechanische instrumenten van weleer: het Hammondorgel, de klavinet en een Fender Rhodes, een semi-akoestische piano, ooit door Hoorweg aan de kant geschoven maar nu ‘voor altijd’ in hergebruik genomen.

‘Ik heb eindeloos geëxperimenteerd met allerlei klavieren. In de jaren negentig had iedereen opeens een Yamaha DX-7. Die wilde ik ook. Weer later kwam de Nord, een digitale alleskunner, maar die trend heb ik aan me voorbij laten gaan. Geloof me, er zit geen leven in zo’n apparaat. Als je indruk wilt maken, moet je een Rhodes kopen.’

Het instrument werd in de jaren veertig bedacht door de Amerikaan Harold B. Rhodes. Binnen het Amerikaanse leger was behoefte aan muzikale therapie. Rhodes ontwierp een instrument dat mobiel was en bovendien door de gebruiker zelf in elkaar geknutseld kon worden. Pas later, in de naoorlogse jaren, toen het bedrijf aanslui-ting zocht bij het bekende Amerikaanse gitaarmerk Fender, werd het omarmd door jazzmastodonten als Miles Davis, die altijd op zoek was naar nieuwe ‘sounds’ en erop stond dat zijn toetsenisten de Rhodes bespeelden. ‘Zelf ben ik het meest onder de indruk van musici als Herbie Hancock en Chick Corea. Die gasten weten het instrument echt te beroeren’ zegt Hoorweg.

Leuk aan de Rhodes is dat het geen krankzinnig duur instrument is. ‘Ze kosten tussen de duizend en vijftienhonderd euro. Recentelijk heeft Rhodes nog een nieuwe piano geïntroduceerd. Je kunt er van alles mee doen. Er zit zelfs een digitale uitgang op. Maar de meeste toetsenisten zweren bij een oudje.’ •

7

BESTEL KAARTEN VR 9 JANUARIDE HOUDINI'S & FRANS VAN DEURSEN PLAY WOODSTOCKvoor meer informatie zie p. 65of bestel direct online:www.dedoelen.nl

Page 10: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Per sneltrein naar de top van de wereld.YANNICK NÉZET-SÉGUIN AAN HET WOORD

UITBLINKERS

Page 11: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

door Bart Diels foto’s Hans van der Woerd

Yannick Nézet-Séguin wordt wereldwijd gezien als een van de grote dirigenten van deze tijd. Toch vindt de 39-jarige maestro zelf dat hij nog maar net aan zijn reis is begonnen. Interview met een dirigent die voortdurend onderweg is, maar altijd in Rotterdam wil blijven terugkomen.

9YANNICK NÉZET-SÉGUIN

»

Page 12: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

10

YANNICK NÉZET-SÉGUIN Yannick Nézet-Séguin is chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest; daarnaast is hij artistic director van het Orchestre Métropolitain du Grand Montréal en music director van het Philadelphia Orchestra » Yannick Nézet-Séguin, geboren in Montréal, kreeg op vijfjarige leeftijd zijn eerste pianolessen » Hij studeerde piano, compositie, kamermuziek en orkestdirectie aan het conservatorium van zijn geboortestad, en koordirectie aan het Westminster Choir College in Princeton » Na voltooiing van zijn studies schoolde hij zich verder bij een aantal grote dirigenten, onder wie Carlo Maria Giulini » In 2005, één jaar na zijn Europese debuut, dirigeerde hij voor het eerst het Rotterdams Philharmonisch » Vanaf dat moment rees zijn ster snel; inmiddels is hij een graag geziene gast bij alle grote orkesten, operahuizen en muziekfestivals ter wereld, waaronder de Berliner en de Wiener Philharmoniker, de Metropolitan Opera in New York en de Salzburger Festspiele

Page 13: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

11

»

Het begon met een grammofoonplaat die zijn ouders draaiden: Mozarts Symfonie nr. 40, onder leiding van Herbert von Karajan. Yannick herinnert zich hoe hij mee dirigeerde met de muziek. ‘Ik dacht: o ja, dat is cool, ik word later dirigent.’ Hij was toen tien jaar. Nu hij tegen de veertig loopt, ligt de hele wereld aan zijn voeten. Onlangs nog riep de Echo-Klassik-jury hem uit tot Dirigent des Jahres. Een prestigieuze onderscheiding, maar Yannick, die het gevoel heeft dat hij nog steeds aan het begin staat, vindt het vooral een mooie aanmoediging om door te gaan. Het stoort hem niet dat hij al bijna twintig jaar een jonge dirigent wordt genoemd: ‘Laat me mijn beroemde collega Simon Rattle citeren, die hier in Rotterdam ook zeer geliefd is, hij hoopt zijn hele leven lang een jonge dirigent te blijven. Daarmee doelt hij op de gretigheid om te studeren en steeds beter te worden. Die ambitie ligt diep verankerd in het leven van iedere musicus.’

Je werd orkestdirigent op je twintigste. Hoe kijk je terug op de weg die je sindsdien hebt afgelegd?‘Toen ik begon met dirigeren moest ik alles nog leren. En voor een deel heb je dat leertraject zelf in de hand. Je werkt hard om zo goed voorbereid mogelijk voor het orkest te verschijnen en de partituur recht te kunnen doen. Dat vraagt vele uren eenzame studie. Maar er is ook iets anders, een pad waarin je geen bochten kunt afsnijden, en dat is de noodzaak om ervaring op te doen. Je moet de muziek in jezelf laten rijpen zoals je dat doet met een goede wijn: die ontwikkelt zich

wanneer je haar laat liggen. Je kunt veertig, vijftig jaar wachten en als het goed is, wordt ze steeds mooier. Daarom verheug ik me op nog vele jaren van artistieke groei met mijn orkesten. Het komende decennium gaat heel anders worden dan de afgelopen twintig jaar, want in het begin ging het er alleen maar over om het ambacht al doende onder de knie te krijgen. Maar nu kan ik die vaardigheid gaan combineren met een beetje ervaring.’

In welke mate heb je de mogelijkheid om zelf je pad te kiezen?‘Ik denk dat je in het leven altijd een keuze hebt. Maar die keuze komt vaak neer op het accepteren van wat op je pad komt: daar kun je altijd ja of nee op zeggen. De afgelopen tien jaar, toen mijn carrière een internationale vlucht nam, heb ik veel van dat soort keuzes moeten maken. En ik vond het een heel pijnlijk proces om nee te gaan zeggen. Je hoort vaak dat nee zeggen moeilijk is omdat je anderen niet teleur wilt stellen, en dat speelt natuurlijk mee, maar ik denk dat het voor mij dieper gaat.

Ik heb er altijd van genoten om muziek maken, zelfs als orkesten soms wat minder goed waren, of de mensen iets minder vriendelijk. Daarom viel het me heel zwaar om te stoppen bij orkesten waarmee ik al jarenlang een goede band had. Om een streep onder die relatie te zetten, zoals met het Stockholm Philharmonisch, omdat ik er geen tijd meer voor had. In de grond van mijn hart ben ik trouw: een samenwerking kan ik niet zomaar opzeggen en achter me laten. Ik heb nu

‘Je moet de muziek in jezelf laten rijpen zoals je dat doet met een goede wijn: die ontwikkelt zich wanneer je haar laat liggen. Je kunt veertig, vijftig jaar wachten en als het goed is, wordt ze steeds mooier.’

YANNICK NÉZET-SÉGUIN

Page 14: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

een evenwicht gevonden tussen mijn aanwezigheid in Europa en in Amerika, met ook nog een beetje ruimte voor Montréal. Ik ben blij met die balans, maar ik moet zeggen: het valt niet mee om die te handhaven.’

Hebben die moeilijke keuzes ook invloed op je muzikale vorming?‘Dat denk ik wel. Ik gebruik wel eens de beeldspraak van een trein naar de top van de muziekwereld, waarmee ik niet wil zeggen dat ik de top ben, maar dat ik samenwerk met topensembles over de hele wereld: Rotterdam. Philadelphia, de Metropolitan Opera, Wenen, Berlijn. Er rijdt een trein naar die top, en als je de kans hebt om op die trein te springen, voelt dat als een verantwoordelijkheid. Maar het kost energie, alleen al om in die trein te blijven zitten. Ik heb nooit het gevoel gehad dat het te snel ging, maar het was wel lastig om me op andere dingen te kunnen blijven concentreren. Dus ik heb keuzes moeten maken, de afgelopen twee jaar.

Ik heb bewust gekozen voor artistieke groei, zodat ik meer te bieden heb aan de musici, de componisten en vooral het publiek. En nu ik dat besluit heb genomen, concentreer ik me nog meer dan vroeger op verdieping, en daar geniet ik van. Ik heb bij drie orkesten mijn positie als chef-dirigent aangehouden. Dat lijkt misschien veel, maar als ik me slechts aan één orkest zou verbinden, zou ik de rest van de tijd overal gastdirecties doen – en dat zou voor mij niet de beste manier zijn om me verder te ontwikkelen.’

Durf je ook iets te zeggen over je toekomst in Rotterdam?‘Wat ik met het Rotterdams Philharmonisch heb weten op te bouwen is onvervangbaar. Dit is mijn zevende seizoen als chef, het is zelfs al negen jaar geleden dat ik hier voor het eerst was. De musici en ik kennen elkaar door en door. We voelen elkaar aan, er is zoveel dat niet meer hoeft te worden uitgesproken, en dat brengt de muziek tot grote bloei. Het is een diepe vriend-schap en de waarde daarvan is niet te overschatten. Je hoeft je als dirigent geen zorgen meer te maken over de hofmakerij die je altijd hebt wanneer je bij een nieuw orkest te gast bent. Je kunt je concentreren op de muziek en daarin zoveel dieper gaan. Dat is iets waarvan ik erg geniet.

Ik durf zonder meer te zeggen dat de liefde tussen mij en het Rotterdams Philharmonisch nu sterker dan ooit is – en het begon al op een heel hoog niveau. Natuurlijk kun je de toekomst nooit helemaal voorspellen, maar ik zie dit als een relatie voor het leven. Ik kijk ernaar uit om hier nog jarenlang chef-dirigent te blijven, maar vooral om ook daarna nooit te breken met Rotterdam. Dat is heel belangrijk voor me.’ •

12

‘Wat ik met het Rotterdams Philharmonisch heb weten op te bouwen is onvervangbaar.’

‘Als kind zag ik Charles Dutoit dirigeren. Dat wilde ik zelf ook wel eens proberen. Uit de verzameling van mijn ouders pakte ik mijn lievelingsplaat: Mozarts Symfonie nr. 40 met Herbert von Karajan. Ik speelde het eerste deel af, steeds weer opnieuw, terwijl ik er een choreografie van arm­bewegingen bij bedacht. Toen ik aan het eind van de middag de muziek uit mijn hoofd kende, wist ik: ik word dirigent. Ik heb het meteen aan mijn ouders verteld.’

UITBLINKERS

Page 15: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

BESTEL KAARTEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST

DO 11, VR 12 EN ZO 14 DECEMBER Rotterdams Philharmonisch Orkest Yannick Nézet-Séguin dirigentKate Royal sopraan Collegium Vocale Gent

Schubert Achtste Symfonie ‘Onvoltooide’ Debussy Nocturnes Poulenc Stabat Mater

DO 5 FEBRUARIRotterdams Philharmonisch Orkest Yannick Nézet-Séguin dirigentHélène Grimaud piano

Brahms Eerste PianoconcertTsjaikovski Vijfde Symfonie

VR 6 FEBRUARIRotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentHélène Grimaud piano

Britten Four Sea InterludesRavel Pianoconcert in GTsjaikovski Vijfde Symfonie

voor meer informatie zie de agenda achterin dit magazineof bestel direct online:www.dedoelen.nl

13YANNICK NÉZET-SÉGUIN

Page 16: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

14

DE MOOISTE PRIJZEN...

BOEK VAN BACH TOTBERNSTEINArie Boomsma kennen de meesten van ons wel van tv, maar dat hij ook boeken schrijft, is misschien minder bekend. Met Thierry Baudet schreef hij Van Bach tot Bernstein, vol tips over welke klassieke muziek nu het best bij welk moment in je leven past.

Wat zet je aan tijdens het hardlopen? En wat tijdens een romantisch etentje? En welke muziek zet je op na een fikse ruzie, gewoon, om te kalmeren? Van Bach tot Bernstein geeft niet alleen muziektips, maar vertelt ook op een smeuïge manier over componisten en hun drijfveren en andere basics over klassieke muziek. Een prachtig boek om op een verloren moment doorheen te bladeren en fijn om te lezen. We verloten drie exemplaren.

VRIJKAARTENMUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGENVanaf 7 februari 2015 is in Museum Boijmans Van Beuningen de grote tentoonstelling ‘La La La Human Steps’ te zien, een tentoonstelling vrijwel geheel bestaande uit werken uit de eigen collectie.

Het museum presenteert werk van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars, van oude meesters tot hedendaagse kunstenaars die gaan over ‘La condition humaine’, het lot van de mens. Vier dansstukken worden live in de tentoonstelling uitgevoerd, gefilmd en vervolgens op grote schermen te midden van de kunstwerken getoond. Een van de uitgenodigde choreografen is Édouard Lock, oprichter en artistiek leider van het Canadese dansgezelschap ‘La La La Human Steps’, waaraan de titel van de tentoonstelling is ontleend. Wij mogen 5 x 2 vrij kaarten weggeven.

KNIPKAART VRIJDAG IN DE FLIPIedere vrijdag organiseert de Doelen Vrijdag in de Flip. Concerten in de Eduard Flipse Zaal met de intimiteit van een club, maar de kwaliteit van een concertzaal. Aan het begin van dit seizoen introduceerden wij de Vrijdag in de Flip Knipkaart. Een pas waarmee je voor slechts € 55 vier concerten naar keuze bezoekt. Op het programma dit seizoen con-certen van onder anderen Benjamin Herman, Stevie Ann, Ntjam Rosie en de Holland Bigband. We verloten twee Knipkaarten.

Prijswinnaars ontvangen bericht. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

BESTEL EN WIN

BOEKMEESTER VAN DE ZWARTE MOLENDe wees Krabat trekt samen met enkele jongens rond als bedel­muzikant. In een droom roepen elf raven hem op om naar de molen aan het Koselmoeras te gaan. Hij vindt de molen en treft binnen de molenaar aan die hem aanneemt als leerjongen. Maar al snel blijkt die molen een vermomde school voor zwarte kunst zijn.

Dit is, kort samengevat, het verhaal van Meester van de zwarte molen, een spannend jeugdboek dat de basis vormt voor de kerstvoorstelling Krabat, op 23 en 26 december te zien in de Doelen. Het boek lezen voor je de kerstvoorstelling bezoekt? We verloten drie exemplaren!

Mail uw gegevens onder vermelding van de prijs waarop u kans wilt maken naar [email protected].

KANS MAKEN?

Page 17: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

15HISTORIE

MARMOR, STEIN UND EISEN

15

Terwijl we dit magazine maken, wordt er nog hard gewerkt aan een nieuwe entree voor de Doelen. René de Vries en zijn collega’s van Vasto Natuursteen leveren daar een belangrijke bijdrage aan. Soms doen ze opmerkelijke ontdekkingen.

EEN UNIEK PRODUCTIn de lobby heeft Vasto wit marmer en zwart graniet geplaatst en tegen de pilaren groen kwartsiet. Achter dat kwartsiet zitten koperen platen verstopt. De Vries: ‘Die kwamen we ineens tegen tijdens het werk. Daar verbaas je je nu over, maar vroeger was koper nog helemaal niet duur. Het werd overal voor gebruikt.’

Het werken met natuursteen is niet alleen De Vries’ brood, het is ook zijn passie. ‘Ik vind het zo mooi omdat het een natuur-product is. Elk stukje dat je in handen hebt, is uniek. En hoe meer je erover weet, hoe meer het product gaat boeien. Het heeft heel veel kwaliteiten. Neem nou het travertin dat door de RMI in de Grote Zaal is geplaatst.

door Elsbeth Grievink

Toen de Doelen gebouwd werd, leverde de Rotterdamse Marmer Industrie (RMI) het marmer voor de gevel en het interieur. De vakmannen die dat marmer destijds aanbrachten, zouden hun kennis later overdragen aan René de Vries, die op dit moment marmer plaatst in ons gebouw. ‘Toen de RMI failliet ging, nam eerst Boom Marmer Industrie en daarna Menheer Steen de werkzaamheden over’, legt hij uit. ‘De eigenaar van Menheer Steen is daarna, samen met mij, verder gegaan onder de naam Vasto. We doen woningen en kantoren, maar ook prestigieuze projecten als Het Kürhaus in Scheveningen, het Hilton in Amsterdam en de Doelen, dus. Als je voor zoiets gevraagd wordt ben je best trots. Als het straks klaar is, kunnen wij zeggen: kijk, dat is van ons!’

HISTORIE

MIJLPALENHeb je ook mooie herinneringen aan gebeurtenis-sen in de Doelen? Maak de historie van de Doelen compleet met oude foto's, video's of andere infor-matie. Mail ze naar [email protected] of plaats je foto's op onze Facebookpagina.

Dat heeft ervoor gezorgd dat de Doelen direct na de opening overal geroemd werd om zijn akoestiek. Bijzonder toch, dat een stuk steen dat in zich heeft?’ •

‘Op de pilaren in de hal kwamen we ineens koperen platen tegen.’

Page 18: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

16

De Flip, zo noemen Doelenmedewerkers de Eduard Flipse Zaal liefkozend. In de intimiteit van deze zaal vindt iedere vrijdagavond een eigenzinnig, verrassend concert plaats. Na afloop van het concert is er een meet & greet met de artiesten en draait de artiest van die avond muziek die hem of haar inspireert.Vrijdag in de Flip: de intimiteit van een club, met de kwaliteit van een concertzaal.

VRIJDAG IN DE FLIP

Page 19: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

VRIJDAG IN DE FLIP

Het Nederlandse jazzsextet De Houdini’s bezon zich op een concert geïnspireerd op het legendarische festival Woodstock in 1969. We spraken pianist Erwin Hoorweg: ‘Juist nu, in een tijd waarin conformisme koning is, brengen we een ode aan de vrije geest en de fantasie.’

Woodstock staat te boek als een van de belangrijkste gebeurtenissen uit de geschiedenis van de hippiecultuur en de popmuziek. De Houdini’s maakten nieuwe arrangementen van het Woodstockrepertoire en vertaalden het naar hun eigen jazz-idioom. ‘Denk aan het nummer Guinnevere van Crosby, Stills & Nash. We maakten daar een Miles Davis-achtige Birth of the Cool bewerking van en spelen How Can We Hang On To A Dream van Tim Hardin in een onregelmatige maatsoort.’

Acteur Frans van Deursen werd erbij gevraagd. Een opmerkelijke keuze voor de groep. ‘Frans is een creatieve duizendpoot. Hij is van een andere generatie, maar zijn twee oudere broers zijn echte hippies die het festival in het Kralingse Bos (Holland Pop Festival, het Nederlandse antwoord op Woodstock, red.) hebben meegemaakt. Frans begrijpt die beweging. Zijn vertolkingen van Frank Zappa’s Joe’s Garage en zijn brutale vertalingen van het werk van Tom Waits waren voor mij en de band een logische aanleiding om met hem in zee te gaan’ zegt Hoorweg. Frans van Deursen wordt al jaren als een van de smaakmakers van het Nederlandse muziektheater gezien.

‘We leven in een tijd waarin het vreemde en onbekende het liefst uit de voortuin wordt geweerd,’ vertelt Hoorweg verder. ‘Het is goed om terug te denken aan de hippies. En aan al die jonge mensen die het lef hadden alles anders te doen.’ •

17

door Gilles de Sitter foto Roelof Mulder

‘Flipse, de jonge, energieke, stond met het bekende vuur te dirigeren. Zijn colbertje had hij natuurlijk al lang afgelegd, dat is hem te lastig als hij de vonkenspettende muziek van ’n Fransch componist moet instuderen.’ (Groot Rotterdam, 3 november 1933)

SPOTIFY PLAYLISTBeluister het programma van Vrijdag in de Flip op onze Spotify playlist. www.dedoelen.nl/spotify

Met de Vrijdag in de Flip Knipkaart bezoekt u voor € 55 vier concerten naar keuze in de reeks Vrijdag in de Flip. Bestel de knipkaart via www.dedoelen.nl/vrijdagindeflip

NIEUW: KNIPKAART

PROGRAMMA DECEMBER 2014 – FEBRUARI 2015

5 DECEMBERHet Dominic J. Marshall Trio vermengt jazz met hip hop-, soul- en folkelementen p.55

12 DECEMBERSinger-songwriter Stevie Ann met haar fijne ‘California Sounds’ p.57

19 DECEMBERJubileumconcert van het New Rotterdam Jazz Orchestra p.60

2 JANUARIRe:Freshed presents Erfe Edem p.64

9 JANUARIDe Houdini’s en Frans van Deursen laten Woodstock herleven p.65

16 JANUARITraditionele composities van over de hele wereld op een niet-traditio-nele manier door ti-an-guis p.67

23 JANUARIHolland Bigband: 10 jaar jong ‘push forward’ p.69

30 JANUARIJoia en duo Tim Panman en Moises Toscano Fuentes presenteren zich in Made in Rotterdam p.70

6 FEBRUARIMuzikale intelligentie, lyriek en aanstekelijke energie in de muziek van Maaike den Dunnen p.72

13 FEBRUARIBlack Pencil speelt avontuurlijke eigen arrangementen met invloed van volksculturen p.74

20 FEBRUARIHet Miguel Rodriguez Quintet speelt een wervelende mix van improvisatie, flamenco en latin p.76

27 FEBRUARIMix van jazz, croonerliederen en Franse chansons door Micheline van Hautem p.77

Bestel direct online: www.dedoelen.nl

De Houdini's en Frans van Deursen

Page 20: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

CADEAUTIP

CULTURELE HOTSPOTS VOOR JONG ROTTERDAM

TALKSHOW

18 ANDERE GELUIDEN

LEESTIP

ROTTERDAMSE SCHEURKALENDER De Rotterdamse Scheurkalender 2015 staat bomvol (historische) foto’s van Rotterdam, citaten , wist­je­datjes en anekdotes. En ook de Doelen staat er mooi in, kijk maar op 18 mei. Leuk cadeau voor onder de kerstboom!www.scheurmailrotterdam.nl

YOUNG PROFESSIONALS ROTTERDAMYoung Professionals Rotterdam (YPR) is een internationaal netwerk voor jonge professionals (25­35 jaar) die in Rotterdam werken of wonen. Doel van het netwerk is om mensen met verschillende achtergronden met elkaar in contact te brengen en te verbinden. Voor € 50 per jaar word je lid en vervolgens geniet je van veel voordelen. Onze favoriet: de agenda van YPR die je met heel veel korting naar de leuke culturele hotspots van Rotterdam voert. www.yp010.nl

VERBORGEN PARELTJE

MUSEUM VOSBERGEN Dit museum, gesitueerd in een statige villa, toont zo’n 800 (historische) muziekinstrumenten. Opmerkelijk zijn onder meer een Griekse aulos (dubbelklarinet) uit ca. 500 v.Chr. (!), een Egyptische fluit uit ca. 100 v.Chr. en 18de­eeuwse barokklarinetten. Leuk voor een dagje uit, in een prachtig Gronings wandelgebied. Tip: kies voor de rondleiding!Museum Vosbergen, Vosbergerlaan 35, Eelde, geopend vrijdag t/m zondagwww.museumvosbergen.nl

STUDIO ERASMUSWetenschap en muziek: een hele goede combinatie, zo is ondertussen wel gebleken. Studio Erasmus is de maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit over wetenschap en actualiteit. Met interviews, minicolleges en live muziek. Ook fijn: de toegang is gratis. Aanmelden via de website van Erasmus Universiteit is wél handig. De talkshow vindt maandelijks plaats in de Rotterdamse Schouwburg.www.eur.nl en www.rotterdamseschouwburg.nl

BACH, MUZIEK ALS EEN WENK VAN DE HEMELVan alle grote componisten weten we over Bach als mens nog het minste. Is dat ook nodig om van zijn muziek te genieten? Albert Einstein had daar een vrij uitgesproken mening over: ‘Dit is wat ik te zeggen heb over Bachs levenswerk: luister, geniet, bewonder – en hou verder je mond’. Duidelijke taal. En nee, om van Bachs werk te kunnen genieten, hoef je misschien ook niets te weten over zijn leven, over zijn tekortkomingen, over zijn liefdes en dagelijkse gang van zaken. Maar nieuwsgierig zijn velen van ons wel. Zo ook Sir John Eliot Gardiner die dit boek schreef. Het boek leest als een trein en is een aanrader voor de Bachkenners onder ons, maar ook voor iedereen die van muziek houdt en verder nog maar weinig weet over Bach.

Page 21: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

19

– Bezoek www.dedoelen.nl/kunst voor uitgebreidere informatie over de kunstwerken in de Doelen.

– De Kunstroute is onderdeel van DoelenCampus. Bezoek www.dedoelen.nl/campus voor meer informatie.

– Uw reactie is welkom! Beschikt u over interessante aanvullende informatie over de kunstwerken in de Doelen? Of bent u al jaren enthousiast over een van de kunstwerken in het gebouw? Laat het ons weten via [email protected].

Wandelend door de Doelen komt u bijzondere en waardevolle kunstwerken tegen. Kunstwerken die de Doelen onder andere te danken heeft aan de percentageregeling voor beeldende kunst, die voorschreef dat 1% van de bouwkosten van overheidsgebouwen aan kunst moest worden besteed. Graag laten we u kennismaken met de vele kunstwerken die de Doelen rijk is. Haal voorafgaand aan uw concertbezoek de Kunstroute bij de kassa en verdiep uzelf in de Doelen niet alleen in muziek, maar ook in de beeldende kunst.

KUNSTROUTE

MEER KUNST IN DE DOELEN?

De Rotterdamse beeldhouwer en tekenaar Han Rehm (1908-1970) staat bekend om zijn levendige portretten. Gedurende zijn leven heeft Rehm veel beelden in opdracht, versieringen voor gebouwen en monumenten vervaardigd. In Rotterdam en omgeving zijn verschillende van zijn werken te vinden. Zo staat bijvoorbeeld tegenover de ingang van Diergaarde Blijdorp zijn bronzen beeld van atlete Fanny Blankers-Koen en is bij het Stadhuis van Vlaardingen Rehms beeld van Wilhelmina te bezichtigen.

Voor de Doelen creëerde Rehm onder andere een wandreliëf van Oscar Eberle. De vermaarde cellist Eberle (1883-1943) speelde al op 17-jarige leeftijd in het Concertgebouworkest en wist als pedagoog de liefde voor muziek op vele jongeren over te brengen. U vindt het reliëf in de Jurriaanse Foyer links (eerste etage). •

OSCAR EBERLEHAN REHM

KUNSTROUTE

foto Tom Gosselaar

Page 22: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

20 COSÌ FAN TUTTE

MUZIEK MOET ONS TERUGBRENGEN BIJ ONSZELFINTERVIEW MET RED SOFA- COMPONIST DAVID LANG

VIRTUOZEN

door Saskia Törnqvist foto's James Fitzgerald III

Page 23: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

21DAVID LANG

Krachtig en breekbaar, wonderschoon en verontrustend, intiem en universeel – de composities van David Lang zijn paradoxaal. Dit seizoen presenteert de Doelen onder andere de Europese premières van zijn geheimzinnige whisper opera en zijn huiveringwekkend mooie liederencyclus death speaks. ‘Je moet bereid zijn om jezelf te ontdoen van franje en ijdelheden’ zegt de componist in een trans-Atlantisch telefoongesprek, ‘maar dat is wel een levenslang proces.’

»

Hij verheugt zich enorm op de vele Rotterdamse concerten met zijn eigen muziek en hij zal er zo veel mogelijk zelf bij willen zijn. Toen de Amerikaan David Lang werd uitgenodigd om plaats te nemen in de Red Sofa-programmering van de Doelen, werden warme herinneringen bij hem gewekt. ‘Je moet weten dat ik muzikaal gesproken in Holland ben gerijpt’, vertelt hij. ‘Jarenlang had ik meer uitvoeringen in Nederland dan in New York. In die tijd was Louis Andriessen een soort magneet voor mij, zoals voor veel jonge compo-nisten. Wij spraken elkaar geregeld: over hoe je als componist midden in de maatschappij moet staan, over hoe je vast moet houden aan je meest oorspronkelijke ideeën. Diezelfde thema’s bespreek ik nu weer met mijn eigen studenten.’

Vooral in uw vocale werken hoor ik een sterke voorkeur voor sobere middelen en naturel stemgebruik, vergelijkbaar met de klank wereld van Louis Andriessen. Een belcantozangeres staat niet hoog op zijn verlanglijstje. En bij u?‘Zo’n twintig jaar geleden schreef ik voor de Santa Fe Opera Company een grote opera met de titel modern painters. Alle traditionele operamiddelen stonden mij ter beschikking. Ik zal er geen kwaad woord over zeggen, maar het is niet mijn wereld. Kort daarna schreef ik een nieuwe opera, dit maal voor het Kronos Quartet met één operazanger en voor de rest zingende acteurs. Dat was een mentale doorbraak: ik besefte toen dat je als componist je eigen instituut moet creëren dat werkelijk bij je muziek past.’

DAVID LANGGeboren in 1957, Los Angeles » studeerde aan Stanford University, University of Iowa en Yale University » 1987: Start samen met compo nisten Julia Wolfe en Michael Gordon het muziek-platform Bang on a Can in New York » 2008: ontvangt de Pulitzer Prize voor the little match girl passion » 2013: wordt uitgeroepen tot Musical America’s 2013 Composer of the Year » David Lang doceert compositie aan Yale University

David Langs muziek is veel bekroond en wordt wereldwijd op gerenommeerde podia uitgevoerd door topensembles. Veel van zijn werken bevatten theatrale componenten en bieden een inspirerend alternatief voor de veelal vastgeroeste westerse concertconventies.

www.davidlangmusic.com twitter.com/davidlangmusic

Page 24: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

van Carnegie Hall. Het was hun eerste opdrachtcompositie dat de Pulitzerprijs won. Ze waren daar zó blij mee, dat ze het aandurfden om me carte blanche te geven. Onder de titel Collected Stories stelde ik zes contrasterende concert-programma’s samen met oude muziek, nieuwe muziek, pop-muziek en wereldmuziek. Stilistisch stond alles haaks op elkaar en dat was ook precies wat ik wilde. Ik vind het natuurlijk heerlijk om een serie te hebben met alleen mijn eigen muziek, maar in Carnegie Hall greep ik mijn kans om het publiek met totaal onverwachte muziekstijlen te laten kennismaken.’

Hoe was de ontvangst?‘Fantastisch! Alles was uitverkocht. De recensies waren over-weldigend, het was, kortom, een droombaan. En nu ben ik weer Jan Modaal. Dat is wel even slikken!’

Zo’n instituut is het muziekplatform Bang on a Can dat u in 1987 in het leven riep met componisten Julia Wolfe en Michael Gordon. Hoe staat het daar nu mee?‘Nog altijd verzorgen we veel concerten in New York en elders in de wereld, wij faciliteren jonge musici, componisten en kun ste naars uit verschillende disciplines op alle moge lijke manieren. Als er iets is wat ik van de Nederlandse ensemble-cultuur heb afgekeken is het dit: je moet blijven werken aan een Utopia waarin musici van verschillende pluimage elkaar inspireren tot nieuwe dingen.’

Tegelijkertijd stelde u in april jongstleden een groot festival-programma samen voor Carnegie Hall, de tempel van klassieke muziek in de traditionele zin....‘Ik schreef in 2007 the little match girl passion in opdracht

‘Je moet bereid zijn om jezelf te ontdoen van franje en ijdel-heden, dat is een levenslang proces.’

22 DAVID LANG

Page 25: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

23

Veel van uw stukken getuigen van deze thematiek. Het zou haast dubbelop zijn om u een requiem te laten schrijven, want u doet dat al de hele tijd.(Lacht) ‘Ik zeg altijd: geef mij input en ik kan er gegarandeerd iets ontzettend deprimerends van maken! Kijk, componeren is niet veel anders dan gaan zitten en kijken waar je gedachten je mee naartoe nemen. Ik kom altijd uit op dit soort thema’s. Muziek herinnert ons aan de ultieme eenzaamheid. Muziek bestaat om mensen met elkaar te verbinden, maar uiteindelijk sterft iedereen alleen. En daarin zit een paradox. Religie gaat daar ook over. Daarom gaan muziek en religie heel goed hand in hand. Muziek smeedt tussen mensen een verbond dat niet in woorden is te vatten. En religie probeert een rechtvaardiging te vinden voor de vraag waarom wij hier zijn.’

Een lid van een gezelschap voor middeleeuwse muziek vertelde mij eens dat zij een stem willen geven aan de doden. Zo’n uitspraak moet tot uw verbeelding spreken... ‘Helemaal! Het is fantastisch dat je muzikale boodschap ook nog 1000 jaar later dezelfde kracht en impact kan hebben. De componisten van de Notre Dame school uit de 12de eeuw hebben een muzikale taal ontwikkeld die nog altijd actueel is.’

.... Veel van uw muziek heeft een hoog middeleeuws gehalte. Waarin zit voor u de aantrekkingskracht?‘Een belangrijk aspect van oude muziek is dat die heel dienst -baar is ten opzichte van de tekst. De muziek is er alleen maar om de tekst nóg heiliger te maken.’

Dat vraagt een nederige opstelling van de componist.‘Zeker. En daar houd ik van. Je moet bereid zijn om jezelf te ontdoen van franje en ijdelheden. Een levenslang proces. Ik leer dat ook aan mijn studenten. Ik confronteer ze met het feit dat ze zich louter moeten beperken tot de hoofdzaken. Dat klinkt makkelijker dan het is: we staan 24 uur per dag bloot aan een bombardement aan informatie, ook op muzikaal gebied. En alles lijkt even mooi, opwindend en belangrijk. Zie van daaruit maar tot je eigen essentie te komen.’

Volgens mij houdt dit verband met een belangrijk aspect in the whisper opera. Waarom wilt u niet dat dit stuk wordt verspreid via geluidsdragers?‘De realiteit is dat de meeste mensen 99% van hun muziek meekrijgen van cd’s, de media of internet. Ook ik. En dat terwijl ik meer van live muziek houd! Daarom heb ik zitten broeden op een muzikale gebeurtenis die eenvoudig niet opgenomen kán worden. Ik kwam uit op extreem verstilde, fragiele en intieme muziek die je zelfs in een live-voorstelling alleen voor een deel kunt horen. In the whisper opera zit het publiek op het podium, omgeven door fluisterende zangers. De hele omgeving is van een breekbare schoonheid waar iets belangrijks wordt besproken, maar waar elke luisteraar alleen een gedeelte van kan meekrijgen. Iedereen keert dus met een uniek verhaal terug naar huis.’ »

Gelukkig kunt u nu plaatsnemen op de Red Sofa en daar alle contrasterende kanten van uzelf aan ons presenteren. We gaan bijvoorbeeld luisteren naar uw intrigerende, ritualiserende compositie men. Welk idee zat daarachter?‘Het begon met het verzoek voor een nieuw stuk van een ensemble dat alleen maar uit mannen bestond. Dat bracht me op het idee om iets te maken dat alleen door mannen kon worden gespeeld en alleen door mannen kon worden begrepen. Ik vind dat een prikkelende gedachte: bestaat er zoiets als ‘echte mannenmuziek’? Toen brak 11 september 2001 aan. Het antwoord op mijn vraag was ineens zonneklaar. Want het zijn altijd mannen die andere mannen doden. Het zijn mannen die daarvoor de destructiemiddelen ontwikkelen. men verklankt eeuwenoude mechanismen van mannen die in hun stam zitten te broeden op het beste plan om een andere stam uit te roeien.’

DAVID LANG ‘Muziek herinnert ons aan de ultieme eenzaamheid. Muziek bestaat om mensen met elkaar te verbinden, maar uiteindelijk sterft iedereen alleen.’

Page 26: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Een andere bijzondere luisterervaring biedt het stuk pierced: twee groepen musici spelen gelijktijdig hun eigen muziek, gescheiden door een virtuele wand. Het wekt bij mij associaties met Gaza, Berlijn voor de val van de muur, Nicosia...‘Klopt. In pierced krijgt het publiek een totaaloverzicht van een tragische situatie. Het stuk gaat in feite over buren die niet met elkaar door één deur kunnen. Dat brengt me op een onderzoek dat ik onlangs las over voetbalfans. Wereldwijd geldt dezelfde wet: het team dat je het meeste haat, is doorgaans het team dat geografisch het dichtste bij is. Met muziek kun je inzichtelijk maken hoe dit soort mechanismen werken.’

Kunt u nog een ander stuk noemen waarin u een ongemakkelijke boodschap brengt?‘In the little match girl passion gaat het over de vraag hoe we ertoe gekomen zijn om een levens- en wereldvisie te bouwen rondom het beeld van een lijdende Christus, terwijl we het lijden van een ‘gewoon’ iemand, zoals het meisje met de zwavelstokjes uit het verhaal van H.C. Andersen, niet opmerken. Religie zou er moeten zijn om mensen empathie bij te brengen, maar in plaats daarvan hebben we al onze problemen buiten onszelf, in dit geval bij de lijdende Christus geparkeerd. the little match girl passion confronteert ons daarmee. Overal waar dit stuk wordt gespeeld zijn er luisteraars bij wie die boodschap hard binnenkomt.’

In uw opera love fail doet u iets vergelijkbaars door de prota-gonisten Tristan en Isolde te vervangen door een ‘he’ en een ‘she’.‘... want ik heb he-le-maal niks met Tristan en Isolde! Veel mensen zijn dol op dit soort verhalen, omdat het ze afleidt van

hun eigen eenzaamheid, pijn, verlangens, angsten, keuzes en verantwoordelijkheden. Door de namen van Tristan en Isolde en de hele sprookjesrimram eruit te halen breng ik alles terug naar een realistisch en persoonlijk niveau. Ik wil daarmee mijzelf en mijn luisteraars op onze eigen levens en diepere gevoelens drukken. Ik wil dat mensen denken: ‘dit stuk gaat over mij!’ Het is de taak van muziek om ons terug te brengen bij onszelf.’

Dat lukt verontrustend goed in uw recente compositie death speaks. Hoe was het voor u om deze muziek te schrijven? Was het troostend?‘Ik zocht geen troost. Ik was nieuwsgierig. We kennen allemaal Der Tod und das Mädchen van Franz Schubert, waarin de dood een meisje toespreekt voordat hij haar weghaalt uit het leven. Omdat ik wilde weten waar de dood haar mee naartoe nam, ben ik op zoek gegaan naar tekstpassages uit andere Schubert-liederen waarin de dood als sprekend personage wordt opgevoerd. Toen ik de oogst bestudeerde dacht ik: wat is dit prachtig! Al die teksten bieden een inkijk in een totaal andere wereld. Zelden heb ik zo snel gecomponeerd; de woorden gaven mij vleugels.’

U schreef death speaks voor singer-songwriter Shara Worden. Hoe is het voor haar om dit stuk te zingen? ‘Het stuk vergt heel veel van haar. Na iedere voorstelling is zij een tijd onaanspreekbaar, omdat zij zich zo intens heeft staan vereenzelvigen met de dood. Het kost haar echt moeite om daarna weer ‘mens’ te worden. Shara is een goede vriendin van mij en een zeer begaafd musicus met een eigen carrière. Het kan zomaar gebeuren dat deze Rotterdamse uitvoering van death speaks haar laatste zal zijn. Ik zal haar dan moeten loslaten.’ •

24 DAVID LANG

‘Het is fantastisch dat je muzikale boodschap ook nog 1000 jaar later dezelfde kracht en impact kan hebben.’

SPOTIFY PLAYLISTBeluister David Langs intens mooie deaths speaks via de Spotify playlist bij dit magazine.www.dedoelen.nl/spotify

Page 27: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

25

‘Van Louis Andriessen leerde ik op jonge leeftijd hoe je als jonge componist midden in de maat-schappij moet staan.’

BESTEL KAARTEN DAVID LANG IN DE DOELEN

ZO 30 NOVEMBERResidentie Orkest o.l.v. André de Ridder, So ¯ Percussion, Ensemble Klang

David Lang pierced (nieuwe versie voor 6 solisten, wereldpremière) / man made Daníel Bjarnason Emergence

WO 17 DECEMBERSilbersee (ex vocaallab) o.l.v. Romain Bischoff regie e.v.a.

Anthony Fiumara Hope David Lang world to come / the little match girl passion / Delen uit memory pieces

MA 12 JANUARIEnsemble Klang, Codarts/ Koninklijk Conservatorium Ensemble, Codarts Dans

David Lang men Julia Wolfe LickMichael Gordon Trance

MA 9 EN DI 10 FEBRUARIInternational Contemporary Ensemble Jim Findlay decor, licht en regie

David Lang the whisper opera

ZO 3 MEIRalph van Raat m.m.v. 5 pianisten van diverse conservatoria

diverse werken waaronder Zappa The Black Page voor piano solo David Lang Nieuw werk voor Ralph van Raat; face so pale voor 6 piano’s

DI 26 EN WO 27 MEIAnonymous4, Jim Findlay decor en film, David Lang libretto, compositie en regie e.v.a.

David Lang love fail (Nederlandse première) (concert in het kader van Operadagen Rotterdam)

VR 29 MEIDoelenEnsemble, Florian Magnus Maier gitaar, Shara Worden zang, David Lang en Neil Wallace mise-en-espace e.a.

David Lang death speaks (Europese première) / nieuw werk (wereld-première) (concert in het kader van Operadagen Rotterdam)

voor meer informatie ziewww.dedoelen.nl

Page 28: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Er is één ding dat nooit mag kwijtraken en dat is deze bos met sleutels. Daarmee openen onze portiers alle deuren in ons gebouw, als ze ’s ochtends of ’s middags beginnen aan hun dienst.

Kim Melief is een van onze vaste portiers. Bij grote en kleine concerten, bij congressen en festivals staat hij bij de deur. ‘Het is mijn taak om te zorgen dat de inloop en de kaartcontrole soepel verloopt. Dat betekent dat je steeds vooruit moet denken, eventuele problemen een stapje voor zijn. Na al die jaren raak je door de wol geverfd. Als er nu iemand op me af komt lopen, weet ik negen van de tien keer al wat hij gaat vragen.’

Zijn werktijden lopen nogal uiteen. De ene dag begint hij ‘s ochtends in alle vroegte, bij congressen bijvoor-beeld. De volgende dag staat hij aan de deur bij een groot concert en wordt hij pas in de middag verwacht. Maar altijd begint Kim zijn dienst met het openen van alle deuren in het gebouw. De coördinatiesleutelbos, zoals de dikke sleutelbos heet, is onmisbaar voor hem. ‘Daarmee open ik de entreedeuren, de nooduitgangen, de deuren van de solistenkamers, soms ook de deur naar de loopbrug richting the Manhattan Hotel. Alleen de zaaldeuren hoef ik niet open te doen, want die worden door de computer aangestuurd.’ Aan zijn rivé-sleutelbos hangen zes sleutels van de Doelen, maar de coördinatiesleutelbos is een stuk dikker. Kim: ‘Een uur voor aanvang van het concert open ik de entreedeuren aan de straatzijde, zodat vroege vogels in het halletje kunnen wachten. En zo ben ik altijd bezig om onze bezoekers, soms dus letterlijk, zo warm mogelijk te ontvangen.’ •

‘Als er nu iemand op me af komt lopen, weet ik negen van de tien keer al wat hij gaat vragen.’

26 ONMISBAAR

DE SLEUTELBOS DIE JE NOOIT MAG KWIJTRAKENIn deze rubriek vertellen Doelenmedewerkers over hun favoriete tools. Schijnbaar simpele objecten, die een belangrijke bijdrage leveren aan een vlekkeloos concert.

door Elsbeth Grievink foto Sanne Donders

Page 29: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

hoofdpijn, en sinds hoofd en lijk weer bij elkaar zijn soms weer wel – die twee waren elkaar ontwend, het wrijft nog een beetje. Dat voel ik dan; fantoompijn. Met je lijk hou je toch altijd een band. Ergens moet ik wel lachen ook. Jullie boften niet. Rosenbaum en Peter, konden jullie echt geen betere kop vinden dan die van mij? Ik was zo lelijk, ach dat de Schepper mij dat toch heeft aangedaan. Ik was zó vreselijk lelijk, ben daarom alleen al blij dat ik dood ben. – Of had mijn neus genomen… Daar heeft de Lieve Heer al Zijn energie in gestopt; een gigantische trekhaak, Hij had er wel drie man gelukkig mee kunnen maken. Wel. Ik berust in de zaak. Mooi dat het hoofd weer terug is – het is voor mijn lijk gezelliger. Mijn hoofd ruste in vrede. Ik ook, doch elders.

w.g. Joseph Haydn

COLUMN 2727

Er klinkt veel muziek van Haydn dit seizoen in de Doelen. Vanuit Wenen bericht de componist ons in deze column over zijn leven (zijn dood), zijn muziek en zijn kijk op deze tijd.

BESTEL KAARTENMUZIEK VAN HAYDNDI 13 JANUARIJurriaanse Zaal 20.15 uurDoric String Quarteto.a. Haydn Strijkkwartet in G op.76 nr.1

DO 15 EN VR 16 JANUARIGrote Zaal 20.15 uurRotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Robin Ticciatio.a. Haydn Symfonie nr.70

Bestel direct online opwww.dedoelen.nl

Ik heb hoofdpijn. Kopfschmerzen. Dat doet me goed. Het is goed weer eens hoofdpijn te hebben want dan besef ik tenminste dat ik dat hoofd heb. Hopelijk trekt de pijn binnenkort weer weg – er is zon voorspeld – maar dat dan het hoofd blijft.

Het is wel eens anders geweest. Ik was het kwijt, schijnt. Ik was mijn hoofd kwijt!! Dat las ik onlangs. Een onwaarschijnlijk verhaal maar het is echt zo gebeurd! Acht dagen na mijn begrafenis stalen ze het uit mijn graf. Johann Peter en ene Joseph Rosenbaum. Namen het gewoon mee. Potdorie zeg, Peter nog wel – mijn collega. Ik heb hem aan een vrouw geholpen, nu wilde hij ook nog mijn kop kennelijk. Ze wilden stiekem onderzoek doen, kochten de grafdelver om en sloegen ijverig aan het schedelmeten. Ik was een groot man geweest en dat moest je volgens de toenmalige stand der wetenschap kunnen aflezen aan m’n schedel. Of de hersenlocaties voor creativiteit etc. goed ontwikkeld waren. Er was een rechercheur, Gindely, die toen nog vreselijk zijn best deed de schooiers te ont -maskeren, maar ze waren ’m te slim af en hij raakte vreselijk gefrustreerd; verteld wordt dat het luisteren naar mijn kwartetten opus 76 hem troostte. De helpende kracht van muziek – mooi. En toen ging mijn hoofd aan het rollen.

Een lang, bizar verhaal. Zoekt u het maar op. Hoe dan ook, sinds 1954 zit het weer op mijn lijf. Bij mijn lijf moet ik zeggen. O Haupt voll Blut und Wunden.

FRANZ JOSEPH HAYDN

MIJN HOOFD

Vreemde wereld. Collega Mozart verdween ooit in een armengraf. Die was nog goed af! Een massagraf, ze vonden hem nooit meer terug en dat had één voordeel, want als er niks is valt er ook niks te stelen. Mozarts hoofd, het rust voor altijd in vrede, in ieder geval onder de grond en niet in een glazen kastje op een kussentje, stiekem verstopt in een matras, of gezellig op bezoek bij de Gesellschaft der Musikfreunde in Wenen... M'n hoofd beleefde meer dan ik. Zegt u nu: Maar Haydn, wéét U dan niet wat Uw hoofd heeft beleefd? Het is toch Uw hoofd? Moest u dat ergens lezen?! Ik antwoord: Ik wist dat niet. Om de simpele reden, dat ik er niet bij ben geweest. Ik was niet bij mijn hoofd! Ik zat daar niet meer.

Zo, rakkers, daar kijkt U van op hè. Al die moeite en U had niks dan een lege huls in handen! Ik was op die bewuste dag toen u met grafstenen ging slepen allang vertrokken! Ik was – en ik ben nog steeds – Geest! Ik ben overal en nergens. ‘Geest ben ik en tot Geest zal ik wederkeren!’ Ik weet dat Prediker het een beetje anders zegt, vergeve mij mijn hoog -moed… Geen greintje creativiteit meer in die schedel van mij hoor. Dat bindt zich niet aan materie; hoogstens zo lang ik leefde: de geest heeft een instrument nodig, wil hij zich mani-festeren. Maar daar was ik dus mee gestopt.

Och lieverds die zo veel moeite deden het mij terug te bezorgen, ik heb het niet gemist, mijn hoofd, ik deed er al lang afstand van. Hoogstens had ik anderhalve eeuw geen

Page 30: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

KERSTVOORSTELLING28 KIDS

Het is inmiddels een traditie: iedere kerstvakantie presenteert de Doelen een kerstvoorstelling voor het hele gezin. Met een mooi kerstverhaal en met heel veel mooie muziek. We pakken het dit jaar eens wat anders aan. De mooie muziek blijft. Uiteraard. Het mooie verhaal ook. Dit jaar echter geen traditioneel kerstverhaal, maar een hele spannende klassieker.

In het duistere Koselmoeras werken Krabat en elf andere jongens bij de meester van de zwarte molen. Ze zijn in de ban van zijn toverkracht. Het is heerlijk om in de zomer als een raaf door de hemel te vliegen of als een paard door de korenvelden te draven. Lang duurt dit geluk niet. Als het herfst wordt, ontdekt Krabat een gruwelijk geheim. Het lijkt onmogelijk om te ontsnappen, maar dan hoort hij diep in de nacht een meisje zingen. Zij leert hem een kracht kennen die sterker is dan magie. Krabat is een spannend verhaal over vriendschap en liefde, waarin musici, spelers en poppen de magische wereld van de zwarte molen tot leven brengen. De voorstelling is gebaseerd op het wereldberoemde jeugdboek Meester van de Zwarte Molen (Krabat) van Otfried Preussler. •

Krabat is een coproductie van Ulrike Quade Company, Oorkaan en het Ljubljana Puppet Theatre.

foto Urska Boljkovac

1 Knip de armen, benen, vleugels en het lijf van Krabat uit en kleur ze in.

2 Zie je alle gaatjes? Prik de split-pennen in de gaatjes. Leg de gaatjes in de juiste volgorde op elkaar en

prik de pennen erin. Kijk naar het voorbeeld hiernaast voor de juiste vorm.

3 Als alle splitpennen in je eigen Krabat zitten buig je de achterkant van de pennen om.

4 Plak nu de houten stokjes op de achterkant van krabat. je mag plakband of lijm gebruiken! Nu heb je je eigen Krabat met toverkrachten! Leer hem vliegen!

MAAK JE EIGEN KRABAT

KRABAT HET SPANNENDE VERHAAL OVER DUISTERE TOVERKRACHTEN. WIE DURFT?

Page 31: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

BESTEL KAARTEN KRABAT, HET SPANNENDE VERHAAL OVER DUISTERE TOVERKRACHTEN. (8+)

DI 23 DECEMBER16.00 en 19.30 uur

VR 26 DECEMBER13.30 en 16.00 uur

voor meer informatie zie p. 61of bestel direct online:www.dedoelen.nl

Page 32: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

30 OP BEZOEK BIJ

In de zaal zitten we vaak in stilte naast elkaar, te genieten van de muziek. Zonder te weten wie degene is die naast ons zit. Op deze plek vertellen bezoekers van de Doelen hun verhaal.

door Elsbeth Grievink foto’s Sanne Donders

Page 33: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

31

‘Er gaat niets boven de live ervaring.’DAVID HAUPTMANN 36 jaar, productmanager bij KPN

Page 34: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

32

‘Ik luister altijd eerst op YouTube of Spotify of ik het wat vind.’RIO-SARAH NEDERVEEN 21 jaar, student algemene cultuur wetenschappen

Page 35: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

‘Niet alleen de uit-voeringen, maar ook de cursusavonden vooraf zijn echt een uitje!’SAARTJE DIENSKE BECKERS 65 jaar, gepensioneerd psycholoog GZ

33

Page 36: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

34

‘Ik ben bij legendarische concerten beland.’LYA VAN STAVEREN 62 jaar, afdelingshoofd Hovo Erasmus Universiteit Rotterdam

Page 37: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

35OP BEZOEK BIJ

David Hauptmann (36 jaar, productmanager bij KPN) verhuisde 2,5 jaar geleden van Duitsland naar Rotterdam. Een van de eerste dingen die hij in zijn nieuwe woonplaats deed was de concertagenda checken.‘Mijn vader is klassiek zanger en bij ons thuis was altijd muziek. Daardoor is muziek heel belangrijk voor me geworden. Zelf speel ik klassiek piano, maar mijn muzieksmaak is heel eclectisch, hoor. Klassiek, jazz, pop, rock, house, zelfs happy hardcore kan ik op zijn tijd goed hebben. Als ik hardloop, luister ik graag naar opzwepende techno, dat motiveert me om steeds sneller te gaan. Soms luister ik maandenlang niets anders dan elektronische muziek, tot ik het ineens zat ben en overga op klassiek. Ik heb een platenspeler thuis, waar ik uren naast kan zitten, luisterend naar Mozarts Zauberflöte of een van de Passionen van Bach. Maar er gaat natuurlijk niets boven de live ervaring. Dat je zíet hoe de musici opgaan in de muziek en hoe ze alles geven. Bovendien is de sound in de Doelen fantastisch. Een van mijn favoriete programma’s is Cross-linx, waar klassieke en avantgardistische popmuziek aan elkaar gekoppeld worden. Wat je daar meemaakt is vaak ongelofelijk innovatief en spannend. Ik verheug me alweer op de editie in februari.’

Saartje Dienske Beckers (65 jaar, gepensioneerd psycholoog GZ) en haar man volgen al jaren de Operacursus die de Doelen met het Luxor Theater en de Rotterdamse Schouwburg organiseert. ‘Bij de Volksuniversiteit lag een boekje waarin ik las over de Operacursus. Dát lijkt me nou leuk, dacht ik. Sinds mijn studententijd was mijn interesse voor opera gegroeid, en ik wilde er best weleens wat meer over leren. Mijn man voelde er ook voor. Ik geloof dat we een van de eerste cursisten waren, en we zijn elk jaar teruggekomen. Het is namelijk ongelofelijk leuk. Je gaat naar drie uitvoeringen op drie verschillende podia, en aan elke uitvoering gaat een cursusavond vooraf door Gerard Legeland. Hij is zelf zanger en dirigent en kan heel boeiend vertellen. Over de muziek, de historie, de betekenis van de teksten, de regie, de vormgeving. Hij laat je op dingen letten die anders aan je voorbij zouden gaan. We zijn helemaal geen echte muziekkenners, hoor, mijn man en ik. Maar dit voegt voor ons wel wat toe. We ver -heugen ons niet alleen op de uitvoeringen, ook de cursus-avonden zijn een uitje voor ons!’

Rio-Sarah Nederveen (21 jaar, student algemene cultuur wetenschappen) leerde klassieke muziek waarderen door haar opa (Joop de Jongh, 75 jaar) en oma. Soms gaan ze samen naar een concert. Rio-Sarah: ‘Eén of twee keer per week ga ik bij mijn opa en oma langs. Gewoon voor de gezelligheid, of om te studeren, want het is er zo lekker rustig. Opa zet dan altijd Classic FM aan op de achtergrond, niet te hard. Daar kan ik heel goed op leren.’ Joop: ‘Ik heb ook heel veel cd’s hoor. Wel duizend, denk ik. Fats Domino, Demis Roussos, Nana Mouskouri, maar ook Schubert en Rachmaninov. Het moet niet te zwaar zijn…’ Rio-Sarah: ‘…maar ook niet te licht!’ Joop: ‘Nee, ook niet te licht. Soms krijg ik gewoon kippenvel, terwijl ik naar de radio luister. Kun je nagaan, als ik in de concertzaal zit.’ Rio-Sarah: ‘We zijn twee keer samen naar een concert in de Doelen geweest. Ik luister dan wel eerst op YouTube of Spotify of ik het wat vind. Maar op zich sta ik voor alles open. Ik ga naar techno feestjes, ik hou van Nederlands talig, ben zelfs naar de Toppers geweest, maar het Bamberger Symfoniker in de Doelen vond ik ook wel echt een belevenis.’ Joop: ‘ Als je dan samen in die zaal zit, en je kijkt vanuit je oog hoek naar Rio, en je ziet dat ze zit te genieten, dan is dat wel heel erg mooi.’

Lya van Staveren (62 jaar, afdelingshoofd Hovo Erasmus Universiteit Rotterdam) heeft een Red Sofa Bankpas, waarmee ze zéker twintig concerten per jaar meepikt. ‘Tijdens mijn studententijd was de Doelen net nieuw. Er vonden vaak grote popconcerten plaats, waar mijn vrienden en ik dol graag naartoe wilden, maar we eigen lijk het geld niet voor hadden. Dus wat deden we? Vlak voor aanvang probeerden we een – goedkoper! – last minute ticket te krijgen. Vaak had je pech, soms geluk. En zo ben ik regelmatig bij legendarische optredens beland. Elton John, Nina Simone, die concerten zullen me altijd bijblijven. Daarna kreeg ik voorkeur voor experimentelere muziek; Philip Glass, Steve Reich, dat werk. Het Red Sofa pro-gramma van de Doelen weet me altijd te verrassen. En met de Red Sofa Bankpas (27 concerten voor € 79, red.) kosten die concerten ook nog eens drie keer niks. Ik kan het iedereen aanraden, en dat doe ik dan ook. Als afdelingshoofd van Hovo werk ik bovendien nauw samen met de Doelen om onze muziekcolleges te laten aansluiten op de Doelen-concerten, waar onze studenten dan met korting naartoe kunnen.’

Heeft u zelf een bijzonder verhaal dat u ons wilt vertellen? Of wilt u reageren op deze rubriek? Mail ons: [email protected]

Page 38: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

36 KENNIS

verzamelen van gegevens van verschillende zalen in de wereld helpt deze complexe materie te ontrafelen, alsmede het vergelijken van tech nische bouwdetails met het oordeel van musici. Een materie die dan ook nog eens niet-statisch is, want variabele factoren hebben ook hun invloed, zoals een lege of juist volle zaal, en meteorologische zaken als lucht vochtigheid.

WAT IS HET IDEAAL?Voor muziek gelden heel andere eisen dan voor gesproken woord. Hebben theaters in het algemeen een droge akoestiek – weinig nagalm opdat teksten optimaal verstaanbaar zijn – muziek vaart wel bij wat nagalmtijd. Hoe veel dat is, hangt af van het soort muziek: een gregoriaans gezang of een meerstemmig

EEN ZAAL ALS EEN STRADIVARIUS

HET GEHEIM VAN GOEDE AKOESTIEK

door Frits de Haen

MYSTERIE OF NIET?Lang gold dat als ongrijpbaar. Vergelijkbaar met de mystificaties rond Stradivarius. Waren het de lakken? Houtsoorten? Niet-symmetrische verhoudingen? Nog steeds vliegt men elkaar in de haren: theorieën over ‘het geheim van Stradivarius’ hebben elkaar altijd rap opgevolgd. Terwijl misschien gewoon zijn onvolprezen vakmanschap de exceptionele kwaliteit van die violen ver-klaart… Ook zaalakoestiek heeft te lijden onder zulke mystificaties. En natuur lijk: vroeger leken voltreffers op dat gebied evenzeer gelukstreffers. Neem Dolf van Gendt, architect van het om zijn akoes tiek geroemde Concertgebouw. Geen aan toon-baar muziektalent – ‘zo muzikaal als een koe’ volgens zijn familie. De bouw van

concertzalen leek dus een kwestie van trial and error. Successen, daar werd lering uit getrokken – en failures vergat men zo snel mogelijk.

VOORSPELLEND VERMOGENPas in de vorige eeuw, als de invloed van akoestiek als wetenschappelijke discipline toeneemt, wint het aan voorspellend ver-mogen. Een grote rol hierin speelde Clemence Wallace Sabine, die aan de wieg stond van de prachtige zaal van Boston. De Wet van Sabine biedt een model om nagalmtijd te meten (nagalmtijd is de tijd in seconden die nodig is om geluid waarvan de bron gestopt is, te laten uitklinken, te laten absorberen door de materialen en de lucht in de ruimte waarin het geluid is voortgebracht). Ook het

Aan een concertzaal worden veel verschillende eisen gesteld: hij moet sfeervol zijn, makkelijk bereikbaar, goed zicht bieden op het podium. Maar doorslaggevend is de akoestiek: hoe kunnen klanken zich optimaal ontplooien? Terecht is vaker gezegd: een goede zaal is als een Stradivarius. Want wat doet ze anders dan de intenties van een musicus zo goed mogelijk overbrengen? Onder de term akoestiek valt alles wat daaraan bijdraagt. De herkomst van het woord is helder: het Griekse woord ‘akouein’, horen. Maar dat zegt weinig over het fenomeen zelf.

het ‘kussentjesconcert’

Page 39: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

37KENNIS

koorwerk zal in het algemeen baat hebben bij een ‘ruimere’ (kerk)akoestiek, een sym fo nisch concert gedijt het beste met een nagalm tijd van rond de twee seconden, en een percussie-concert zal een drogere akoestiek vereisen. Maar het is ook een wisselwerking: een intelli-gente musicus speelt in op de zaal akoestiek, door bijvoorbeeld een virtuoze passage iets langzamer te spelen in een ruimtelijke zaal.

WAT BEPAALT AKOESTIEK?Die zo belangrijke nagalmtijd kan op diverse manieren worden beïnvloed. Door te spelen met de verhoudingen in de zaal, maar ook door de keuze van materialen. Ruw en zacht absorbeert de klank, terwijl glad en hard de klank terugkaatst. Door dat laatste duurt het een tijdje voordat het geluid wegsterft. Men kan ook geluidsreflecterende panelen aanbrengen aan plafond en wanden om de reflectie van het geluid te optimaliseren. Bovendien kan zo de richting van de reflectie worden gestuurd. Maar het kan ook elektro-nisch. Dat gebeurt vaker in multifunctionele zalen waarin toneel even goed tot zijn recht moet komen als muziek. METEN IS WETENEen beproefde zaalvorm is het schoenen-doosmodel. Veel historische concertzalen zijn op die manier gebouwd: langwerpig, relatief smal en hoog. De zijwanden en de gebruikte materialen spelen een cruciale rol en genereren extra boventonen. Daardoor wordt de dynamiek groter en klinkt de zaal voller. Het geluid komt namelijk van drie kanten: rechtstreeks van voren en later via de zijwanden. Iets later: te snel na het oor-spronkelijke geluid om het als echo te ervaren, maar genoeg om te laten versmelten tot één nagalmrijke klank.

DE DOELENToen de Doelen ontworpen werd, was de weten schap van de akoestiek nog altijd niet erg ontwikkeld, maar de meest moderne kennis werd wel degelijk toegepast door prof. De Lange van TNO. Zo zorgen de natuurstenen blokken van de ring rond het podium en de

parterre van de Grote Zaal, de uitstekende delen van de wanden en de loges voor reflectie en verstrooiing van de geluidsgolven. Geluids testen werden gehouden nog vóór de zaal af was, omdat vormgeving en materia li-sering van de stoelen nog een grote invloed op de akoestiek kunnen uitoefenen. Het befaamde ‘kussentjesconcert’ was zo’n test (een testconcert waarbij het publiek zat op kussentjes op het kale beton). De akoestiek van de Doelen werd geroemd, vooral om de heldere klank, waarin alle instrumenten goed te onderscheiden zijn.

Toen de plannen voor de vernieuwing van de Grote Zaal in 2009 werden opgesteld, was de grootste zorg het behoud van die akoestiek. Adviesbureau Peutz werd hiervoor ingeschakeld, en al hun rapporten en voor-stellen werden voor een second opinion voorgelegd aan Arup Acoustics in Londen. Zorgvuldigheid voor alles. Peutz bouwde voor het nabootsen van de reflecties een schaal model (1:10, je kon er in lopen!), nam monsters van alle materialen om de absorptie ervan te bepalen, en testte twee jaar lang alle voorstellen die door de architecten werden gedaan. Uit dat onderzoek kwamen enkele nieuwe voorstellen voort, die louter en

alleen een verbetering van de akoestiek beoogden, vooral op plekken waar die ook echt beter kon: achterin de tribune en in de loges. Het naar voren halen van de achterwand en het plaatsen van een wand direct achter de loges zijn hiervan het resultaat. Er kwam één oplossing voor de gewenste verbetering van de spelcondities op het podium en de benodigde technische voorzieningen boven het podium: het grote plafond als een luifel boven het podium. Een niet zichtbare, maar zeer belangrijke verbetering was de toe pas sing van een veel zwaarder materiaal voor het plafond. Dat vermindert de absorptie van de lage tonen, waardoor de zaal nu aanzienlijk warmer klinkt dan vroeger. En ook nu, net als in 1966, de stoelen. Dat het rugkussen kleiner is dan de stoel, dat de onderkant vrij hard is: dat alles draagt bij aan een kleine ver-lenging an de nagalmtijd.

De akoestiek van de Grote Zaal van de Doelen heeft zijn belangrijkste eigenschappen behou den, en tegelijk zijn de zwakke plekken ver holpen. Talloze metingen en dikke rap-porten vol natuur kundige formules liggen eraan ten grondslag, de wetenschap heeft niet stilgezeten.•

de bouw en montage van het technisch plafond, Grote Zaal, 2009

Page 40: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

reacties na het concert van Bryan Adams:

great nights in Rotterdam and Ghent, thanks to all that came to the shows #grateful@bryanadams

It was really a night to remember, from january till december! Helemaal top @deDoelen @bryanadams Bare Bones concert @vanessabot81

38 REACTIES

EEN GREEP UIT...NEXT komt naar de Doelen.

Mooi suc6 voor @deDoelen Bron @rd Vernieuwing vd klassieke

muziek in 010 Waar anders?@Antoinettelaan

Hmmm... It sounds interesting @ClassicalNEXT @deDoelen

Nice town, people and country.@JoanMFbarisax

Na de uitvoering van Human Requiem werden we overladen met ontroerend mooie reacties. Dank aan alle bezoekers die dit

mede tot een overweldigend succes hebben gemaakt!

Ik kan me alleen maar aansluiten bij al die superlatieven die de uitvoering reeds heeft

gekregen. Het was echt een magnifieke uitvoering met ook een fantastisch koor, geconcentreerd tot in

de diepste vezels.A. Hoogeveen

Het was zeer bijzonder. De muziek en zang om je heen.

Je zat midden in de beleving. Het raakte me diep.

A. Kreugel

Waanzinnig man, wat een ervaring! Ik zat thuis nog te stuiteren in mijn stoel.

(...) Dit was een totaalbeleving, waarbij licht, beweging en theatrale elementen de tekst

verder ondersteunden. Het werk kreeg daardoor nog veel meer zeggingskracht

dan het van zich zelf al heeft.M. van Haeften

EEN GREEP UIT...JOUW REACTIE HIER? PRAAT MEE OP #DEDOELEN of mail naar [email protected]

@deDoelen #dedoelen

Ow wat leuk! Een gesigneerde @toriamos CD gewonnen voor m’n vriend bij de twitter actie van @deDoelen =-)@EllemiekeWH

Ongelooflijk hoe deze jongens de sound zo perfect weergeven en hun performance niet van origineel is te onderscheiden. Mijn vrouw voelde zich weer 15 jaar en nooit heb ik haar zo mee horen zingen. Een heerlijke avond even terug in de tijd maar toch met songs die vandaag nog steeds goed zijn en ook nooit verloren gaan.De heer J. Brouwer over het concert van The Bootleg Beatles

Page 41: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

39

nieuw publiek binnen en kunnen we dingen doen die we alleen niet kunnen.’

Aanvankelijk was de reflectie van het geluid in de Laurenskerk een probleem. ‘Dus hebben we een klankkaatser laten ontwerpen,’ vertelt Migchielsen, ‘Daardoor komt het geluid gelijkmatiger en verder de kerk in en kunnen de musici zichzelf beter horen, zonder dat hun geluid 28 meter de hoogte in verdwijnt.’ Inmiddels programmeren de Doelen en de Laurenskerk meerdere series per jaar samen. Zoals Kerk, Kroeg, Kasteel, waarin vijf top-ensembles je meenemen op een muzikale reis door de tijd. Organs United, met de orgels van de Doelen en de Laurenskerk in de hoofdrol. Stemtovenaars, een Doelenserie met de allerbeste koormuziek, vindt bijna helemaal plaats in de Laurenskerk. ‘Koormuziek komt heel goed tot zijn recht in de Laurenskerk,’ vertelt Migchielsen. ‘Vaak is die geschreven

door Elsbeth Grievink

We bevinden ons middenin de donkerste dagen van het jaar. Een periode waarin we graag en vaak gebruikmaken van de prachtige, middeleeuwse Laurenskerk in Rotterdam. De samenwerking tussen de Doelen en de Laurenskerk is een typisch geval van win-win, vindt ook Frank Migchielsen, die opgeleid is als trombonist, jaren in orkesten speelde, en nu directeur is van de Laurenskerk. ‘Het is zeven jaar geleden begonnen,’ vertelt hij, ‘toen het door de bezuinigingen in de culturele sector niet mogelijk leek om de serie Oude Muziek in de Laurenskerk te programmeren. Ik heb toen tegen de Doelen gezegd: als wij dat nou eens samen doen? Dan betalen we ieder de helft en kunnen we de Rotterdammer toch oude muziek bieden. En zo hebben we het gedaan. Nog steeds is het een groot succes. Voor de bezoekers, die bijzonder enthousiast zijn, maar ook voor onszelf. Door samen te werken krijgen we allebei

PARTNERS

Lang niet al onze concerten vinden in de Doelen plaats. We programmeren regelmatig op andere locaties, die de concert-beleving kunnen versterken. Zoals de Laurenskerk, waarmee we inmiddels een goede vriendschap hebben opgebouwd.

voor kerkgebouwen. Bijkomend voordeel ten opzichte van de Doelen is dat wij flexibel zijn in de opstelling van de zaal. Vorige winter hadden we het Vlaamse ensemble graindelavoix in huis. Zij zingen middeleeuwse liederen op een hele rauwe, ongepolijste manier. Zo’n concert is het mooist als je om het koor heen zit. Tel daar de ambiance van de kerk bij op en alles klopt.’ •

LA NATIVITÉOp 14 december voert organist Hayo Boerema La nativité du Seigneur van Messiaen uit. Tijdens het concert worden negen speciaal voor dit concert gemaakte schilderijen geprojecteerd en na afloop geveild. De opbrengst is bestemd voor nieuwe glas-in-loodramen in de Laurenskerk.

ENSEMBLE MUSICALL HUMORSHet Franse gezelschap Musicall Humors legt zich toe op muziek voor twee of meer viola da gamba’s. Muziek die qua sfeer perfect in de Laurenskerk past. Op 27 februari brengen de gambisten er een bloemlezing van Engelse consortmuziek uit de late zestiende en vroege zeventiende eeuw.

TIPS

DE LAURENSKERK

Page 42: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

‘Grieg behoorde tot een musicus wiens warme emotionele muziek lang geleden mijn hart gewonnen had.’Tsjaikovski over Grieg

‘Tsjaikovski hield van Griegs muziek en werd onmiddellijk aangetrokken door het echtpaar Grieg, vol leven dig heid, enthousiasme en on-conventionaliteit.’Tsjaikovski over Grieg (uit het dag-boek van Anna Brodsky)

‘De kennismaking met Grieg was bestemd om snel te worden omgetoverd tot een echte vriendschap, gebaseerd op de onmiskenbare affiniteit van twee muzikale aarden, hoewel geen van ons goed bekend was met elkaars werken.’Tsjaikovski over Grieg

De hoffelijke, zachte en nerveuze componist

PJOTR ILJITSJTSJAIKOVSKI

de altijd vriendelijke en charmante componist

EDVARDGRIEG

40 ONDER DE LOEP

TSJAIKOVSKI

AAN TAFEL MET TSJAIKOVSKI, BRAHMS EN GRIEGIn de winter van 1887 wordt Tsjaikovski door het Gewandhausorchester uitgenodigd om met dit orkest in Leipzig zijn eigen composities uit te voeren. Tsjaikovski verlaat voor het eerst in zijn leven zijn moederland Rusland en wordt ontvangen door violist en concertmeester Adolph Brodsky en zijn vrouw Anna. Op Nieuwjaarsdag wordt Tsjaikovski gevraagd de lunch op huize Brosky te gebruiken. Hier ontmoeten drie grote componisten elkaar: Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, Johannes Brahms en Edvard Grieg. Brahms en Grieg kennen elkaar al, maar Tsjaikovski is nieuw binnen het gezelschap. Het dagboek van gastvrouw Anna Brodsky en een reisverslag van Tsjaikovski bieden een boeiende blik op deze bijeenkomst en geven een beeld hoe Tsjaikovski tegen Brahms en Grieg aankeek.

Page 43: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Edvards vrouw

NINAGRIEG

‘Het is moeilijk twee mannen te vinden die zo van elkaar verschillen. Tsjaikovski, een edelman van geboorte, had iets elegants en verfijnds in zijn hele verschijning en was enorm hoffelijk. Brahms met zijn korte, eerder vierkante figuur en krachtig hoofd was een beeld van kracht en energie. Hij had een hekel aan alle zogenaamde ‘goede manieren’.’Anna Brodky over Tsjaikovski en Brahms

‘Brahms’ muzikale ideeën komen niet ‘to the point’, nauwelijks heb-ben we een zinspeling op iets wat op een melodie lijkt, verdwijnt deze in een draaikolk van vage harmo-nische progressies en modulaties, alsof de componist het doel heeft onbegrijpelijk en obscuur te zijn.’ Tsjaikovski over Brahms

‘Ik denk dat ik gelijk heb als ik zeg dat Brahms onverdiend werd geminacht door de Russische muzikanten en publiek en dat Grieg juist wel had geweten hoe hij de Russische harten eens en altijd voor zich kon winnen.’Tsjaikovski over Brahms en Grieg

‘Het was meer een kinderfeestje dan een bijeenkomst van grote componisten. Mijn man had dit gevoel zo sterk dat hij een goochelaars-doos tevoorschijn haalde en allerlei trucs deed. Al onze gasten waren geamuseerd.’Anna Brodky over de middag

gastvrouw

ANNABRODSKY

een beeld van kracht en energie

JOHANNES BRAHMS

violist, concertmeester en

bemiddelaar

ADOLPHBRODSKY

de altijd vriendelijke en charmante componist

EDVARDGRIEG

BESTEL KAARTENTSJAIKOVSKI IN DE DOELEN ZA 21 FEBRUARIResidentie Orkest o.l.v. Antonio Méndez m.m.v. pianist Arthur Jussen

Brahms Tragische OuvertüreGrieg PianoconcertTsjaikovski Symfonie nr.4

voor meer informatie zie p. 77of bestel direct online:www.dedoelen.nl

LEIPZIG, 1 JANUARI 1888LUNCH MET VRIENDEN

‘Toen we Tsjaikovski naar zijn hotel vergezelden, vroeg mijn man wat hij van Brahms’ trio vond dat Tsjaikovski voor de lunch had gehoord. ‘Wees niet boos op me, goede vriend’, zei Tsjaikovski, ‘maar ik vond het niet mooi’.’Tsjaikovski over Brahms (uit het dagboek van Anna Brodsky)

Page 44: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

VERKENNERS

Op 13 februari 2015 vindt de veer tiende editie plaats van Cross-linx, een rondreizend festival dat zich ten doel stelt avantgardistische pop muziek te combineren met klassieke muziek. Het is de vierde keer dat dit circus in de Doelen neerstrijkt, en ook dit keer heeft de organisatie weer een aantal unieke en zeer gewaagde combinaties bij elkaar weten te krijgen.

Zo zal Bryce Dessner, gitarist van indie rockband The National en klassiek geschoold componist, drie gloednieuwe solowerken van zijn hand presenteren. Dit in samenwerking met het Finse vioolfenomeen Pekka Kuusisto en altvioliste Nadia Sirota, die beiden een compositie zullen vertolken. De derde wordt uit-gevoerd door Dessner zelf. Maar het zijn toch vooral de optre dens van het Metropole Orkest samen met oud Screaming Trees-voorman en grunge-dinosaurus Mark Lanegan en techno-pionier Squarepusher die menigeen tot de verbeelding zullen spreken.

GRENSVERLEGGENDDe negenendertigjarige Brit Tom Jenkinson is al sinds 1991 actief in de dance-muziek, en geldt sinds zijn eerste releases onder de naam Squarepusher (1995) als verlegger van grenzen op dancegebied. Of het nou gaat om techno, drum and bass, acid house, jazz of electro; Jenkinson heeft het allemaal gedaan. Ondanks het feit dat hij al eerder met een orkest heeft gewerkt, is Jenkinson desgevraagd erg enthousiast over de samenwerking met het Metropole Orkest tijdens Cross-linx. ‘Tien jaar geleden heb ik op het South Bank Ether Festival al eens twee van mijn muziekstukken opgevoerd met het London Sinfonietta. Daarna

door Ronald Renirie

TECHNO-PIONIER SQUAREPUSHER, GRUNGE- DINOSAURUS MARK LANEGAN EN BRYCE DESSNER (THE NATIONAL) BLIKVANGERS OP 14E EDITIE

CROSS-LINX

Page 45: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

is het altijd blijven kriebelen, en heb ik steeds het gevoel gehad dat ik zoiets nog wel eens zou willen doen. En nu deze kans voorbij kwam kon ik natuurlijk geen nee zeggen.’

En dat terwijl het voor Jenkinson geen vanzelfsprekendheid is om met een orkest te werken. ‘Ik vind het erg spannend, ook omdat klassieke muziek helemaal niet strookt met mijn achtergrond. Ik ben er niet mee opgevoed. Maar ik houd er erg van om nieuwe dingen te doen, dingen te ontdekken die voor mij nieuw zijn en een onverwachte gedrevenheid in me los maken omdat ik het zo spannend vind om te doen. Rond dat gegeven heb ik m’n hele muzikale carrière opgebouwd. Dat 'uitproberen' zit gewoon in me, en het interesseert me ook helemaal niets wat dat met mijn reputatie doet.’

Tijdens Cross-linx zal Jenkinson een orkestrale versie van zijn cult album Ufabulum uit 2012 ten gehore brengen in de Doelen. ‘We gaan speciale arrangementen maken van tracks van dat album. Op zich is dat al een gigantische uitdaging, want alle muziek op Ufabulum is puur ontstaan uit programmeren. Er zijn dus geen live instrumenten als gitaar of drums te horen

Squarepusher

Bryce Dessner

Mark Lanegan

43CROSS-LINX

BESTEL KAARTEN VR 13 FEBRUARI CROSS-LINXMark Lanegan & Metropole Orkest, Squarepusher & Metropole Orkest, Bryce Dessner, Pekka Kuusisto, Aufgang, Nadio Sirota

voor meer informatie zie p. 74of bestel direct online:www.dedoelen.nl

op die plaat, en het kan dus heel interessant worden om dat nu met een orkest te doen. Maar geloof me, het wordt spectaculair. Een ware ontdekkingstocht op zoek naar de perfecte synergie tussen twee schijnbaar onverenigbare muziekstijlen. Ik wil ook niet al die cliché dingen doen die je vaak hoort als pop en klassiek bij elkaar komen. Het wordt in elk geval niet zo’n voorspelbaar banaliteitenkabinet als bijvoorbeeld Night Of The Proms. En daar mag je me aan houden, hahaha.’•

METROPOLE ORKESTHet Metropole Orkest werd in 1945 opgericht door Dolf van der Linden, en ontwikkelde zich in bijna zeventig jaar tot een veelzijdig muziek-gezelschap dat het podium deelde met groot-heden als Bono, Elvis Costello, Sting, Herbie Hancock, Ella Fitzgerald, Brian Eno en Basement Jaxx. En na deze editie van Cross-linx kan ‘Het Metropole’ dus Mark Lanegan en Squarepusher aan dat mooie lijstje toevoegen.

SPOTIFY PLAYLISTBeluister Mark Lanegan, Bryce Dessner en Squarepusher op de Cross-linx Spotify playlist van de Doelen. www.dedoelen.nl/spotify

‘Maar geloof me, het wordt spectaculair.’

Page 46: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Dilia van der Heem en het echtpaar Jan Berkenbosch en Nora van der Wal zijn alle drie Schutter van de Doelen. Dat betekent dat zij zich voor een periode van minstens vijf jaar aan ons gecommitteerd hebben, door elk jaar een schenking te doen van € 500 of meer. Een bijdrage die, drukt Neil zijn gasten op het hart, enorm veel betekent voor de Doelen.

‘Jullie steun brengt mij en mijn collega­programmeurs in een luxepositie, het geeft ons de vrijheid om dingen te doen. Samen met de andere particuliere begunstigers vormen jullie een community waar wij als Doelen op kunnen bouwen. Wanneer besloten jullie ons te steunen?’Jan: ‘Dat was tijdens een Red Sofa-concert in de serie Alles Adams, met muziek van Frank Zappa. Om ons heen hoorden we Engels, Frans, Duits praten, men was van heinde en verre gekomen. Een indrukwekkende ervaring. We zeiden tegen elkaar: ‘hier gebeuren hart-stikke interessante dingen.’ Dilia: ‘Ik ben geboren en getogen Rotter-dammer, ik vind het heel bijzonder dat er in deze harde arbeidersstad zo’n levendig

muziekklimaat is. Daar draagt het rijke programma van de Doelen enorm aan bij. Toen ik hoorde dat dat onder druk kwam te staan, wist ik één ding: dat laat ik niet gebeuren!’

‘Jullie zijn alle drie buitengewoon frequente bezoekers met een zeer brede belangstelling. Hoe maken jullie je keuzes?’Nora legt haar Doelenseizoensbrochure op tafel: ‘Kijk, dit is mijn spoorboekje. Je ziet, ik zet overal kruisjes bij en cirkeltjes omheen. Het is een hele puzzel iedere keer, vandaar die pijlen overal. We houden erg van de Red Sofa-concerten, omdat die zo verrassend zijn. We wisselen ze af met de bekende meesterwerken.’Jan: ‘De verdieping en vernieuwing van de Doelenprogrammering spreekt ons heel erg aan. Er wordt ook veel Nederlands talent over het voetlicht gebracht, ik vind het ontzettend goed dat dat gebeurt.’ •

Gulle gevers over de vloerSteeds meer van onze trouwe concertbezoekers kiezen ervoor om de Doelen te steunen met een jaarlijkse schenking. Dat vinden we zeer bijzonder. Uit dankbaarheid, maar ook nieuwsgierig naar de beweegredenen, nodigde hoofd programmering Neil Wallace drie particuliere gevers uit voor een drankje.

Als Schutter steunt u de Doelen minstens vijf jaar lang met een gift van € 500 of meer per jaar. Uw schenking is 100% aftrekbaar waardoor uw netto gift veel lager uitkomt. Tot en met 2017 geldt i.v.m. de Geefwet zelfs een extra aftrek van 25%. Met een eenvoudige onder handse akte van schenking legt u uw gift vast. Schutters van de Doelen profiteren van diverse privileges zoals voorrang bij de abonnementenverkoop en uitno­digingen voor bijzondere concerten. Heeft u vragen over of belang­stelling voor deze vorm van steun aan de Doelen? Neem dan contact op met Irma van Lierop of Alysia van Dijk van Stichting De Doelen Steunfonds via 010 217 17 55 of [email protected]. Meer informatie en een aanmeld­formulier staan op onze website: www.dedoelen.nl/steunfonds

WILT U OOK SCHUTTER WORDEN?

door Elsbeth Grievink foto’s Hélène van Domburg

44 DE DOELEN STEUNFONDS

Page 47: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Jan Berkenbosch 64 jaar

Woont in Rotterdam-Kralingen, bezoekt de concerten van de Doelen al jaren. Kamermuziek is zijn eerste liefde, maar sinds zijn pensioen heeft hij meer tijd voor muzikale verbreding. Drie jaar geleden werd hij Schutter van de Doelen.

Nora van der Wal 68 jaar

Is gepensioneerd tuin- en landschaps-architecte en sinds drie jaar mecenas van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Haar man schenkt aan de Doelen. ‘Zo hebben wij het thuis goed verdeeld. We doen het samen.’

Dilia van der Heem 67 jaar

Is officieel gepensioneerd maar nog steeds werkzaam als officier van justitie en lid van verschillende ideële organisaties. Ze is niet alleen Schutter van de Doelen, maar ook ambassadeur: ze informeert een groep van druk-bezette muziekliefhebbers over onze concerten.

WIE ZIJN DEZE SCHUTTERS VAN DE DOELEN?

45DE DOELEN STEUNFONDS

Page 48: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

Hans de Langeprogrammeur bij de Doelen

Telkens weer word ik gegrepen door de inventiviteit waarmee oeroude melodieën en ritmes van een nieuw jasje worden voorzien, terwijl zij hun oude magie en intensiteit blijven be-houden. Ik laat me graag meevoeren door de huidige kenners, uitvoerders en dragers van een lange Europese traditie die elk hun eigen hoofdstuk toevoegen. Fascinerend hoe deze muziek het heden en verleden weet te verbinden.

WAT MAAKT DIT FESTIVAL BIJZONDER?

GENIETERS

Page 49: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

47CELTIC & BALFOLK NIGHT

‘All Around My Hat’. Een Engelse folksong over verloren liefde uit de vroege negentiende eeuw. Op de golven van de folkrevival van de jaren zeventig werd het in de versie van Steeleye Span een wereldhit. De band met het kenmerkende hoge stemgeluid van leadzangeres Maddy Prior bestaat nog steeds en is een van de trek-pleisters van de derde Celtic & Balfolk Night op 21 februari 2015, een muzikaal feest met de beste volksmuziek, dans, lekker eten en de onvermijdelijke whisky. En natuurlijk speelt het gezelschap ‘All Around My Hat’.

CELTIC & BALFOLK NIGHT

STEELEYE SPAN DOET DE SEVENTIES HERLEVEN

door Paul Janssen

»

De folkrockgroep Steeleye Span zag in 1969 het levenslicht. De voornaamste motoren van de groep waren van meet af aan Maddy Prior en haar in 2009 overleden echtgenoot Tim Hart. De groep groeide samen met de band Fairport Convention al snel uit tot het boegbeeld van de folkrevival in de jaren zeventig en scoorde internationale hits met Gaudete en All Around My Hat. Ook na deze glorietijd bleef Steeleye Span actief en met regelmaat platen uitbrengen met een combinatie van traditioneel materiaal en eigen werk. De jongste cd, het live-album Now We Are Six Again kwam uit in 2011. De stem van Maddy Prior is tot op de dag van vandaag de meest constante en herkenbare factor.

STEELEYE SPAN

CELTIC & BALFOLK NIGHT

Page 50: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

48 CELTIC & BALFOLK NIGHT

‘Het is de song die bijna iedereen kent’, zegt Maddy Prior. Ze kruipt inmiddels richting de zeventig levensjaren, maar ze is nog steeds een belangrijk boegbeeld van de Keltische volks-muziek. En ze houdt Steeleye Span al 45 jaar spring levend. ‘We zijn een beetje gestoord’, zo verklaart ze de lange houdbaar-heid van de folkrockband. ‘Maar het is vooral de muziek die ons bij elkaar houdt en verder doet gaan. We hebben de beschikking over zo’n enorme bron van muziek, daar raken we niet op uit-gekeken. De volksmuziek is zo rijk.’

En nog altijd springlevend. ‘In Engeland leeft het misschien wat meer ondergronds, maar de Schotten en Ieren houden hun tradities in ere. Het is deel van hun identiteit.’

En vandaar dat niet alleen de traditionele folksongs steeds weer een nieuw jasje krijgen, maar ook iedere keer weer nieuwe artiesten opstaan, zoals de zangeres Méav Ní Mhaolchatha, kortweg Méav, die de laatste jaren enorm furore maakt en ook tijdens de Celtic & Balfolk Night niet ontbreekt.

‘De volksmuziek is er altijd’, zegt Prior over de aandacht voor de Keltische muziek van de laatste jaren. ‘En soms staat het bijna in het midden van de aandacht van de populaire muziek. Dat was in de jaren zeventig zo. Toen werd het naar de achtergrond gedreven door onder andere de opkomst van de disco. En nu is het weer in beeld en zie je wederom een enorme belangstelling voor singer-songwriters met wortels in de volksmuziek en muzikale ‘verhalenvertellers’. Ik ben mij de laatste jaren ook veel meer gaan verdiepen in het genre van de ballad. Die gezongen verhalen over alle aspecten van de menselijke natuur zijn tijdloos. Vandaar ook dat de volksmuziek altijd weer boven komt drijven.’

Niet alleen de belangstelling groeit weer, ook het niveau van de jongere generatie musici is hoog. ‘Het niveau is fenomenaal, mede door de professionalisering van de opleiding. Die jonge musici hebben zo’n voorsprong op wat mijn generatie deed. Wij moesten het wiel zelf uitvinden. De jongeren kregen de basis van ons mee en zijn zich daarna verder gaan specialiseren. De Keltische volksmuziek staat op een heel nieuw en veel hoger level dan destijds. En dat zal zeker in Rotterdam te horen zijn.’

Het concert van Steeleye Span belooft een van de hoogtepunten te worden van deze derde editie van de Celtic & Balfolk Night. Het programma van het festival biedt verder concerten van o.a. Méav, Sam Lee, Ialma en de Gary Sutherland Ceilidh Band en een balfolkprogramma met live muziek door o.a. Didier Laloy en Bruno Le Tron, EmBRUN en Naragonia Quartet. Verder is er een uitgebreid programma met (dans)workshops en kun je genieten van Guiness, whisky en lekker eten.

CELTIC & BALFOLK NIGHT

PROGRAMMA >>

Page 51: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

49CELTIC & BALFOLK NIGHT

PROGRAMMA DERDE CELTIC & BALFOLK NIGHT ZA 21 FEBRUARI

CONCERTEN

CELTIC SWING & FOOKSpectaculaire opening van het festival met razendsnelle danspassen op de jigs en reels van de band Fook.

GEORGIA RUTH ‘One of the British folk discoveries of the year’ - The Guardian over harpiste/zangeres Georgia Ruth

RED HERRINGVan folk tot bluegrass en van country tot americana.

SAM LEE & FRIENDS‘Sam is the most accomplished and authentic interpreters of traditional English song to emerge in years.’ – fRoots

MÉAV‘Her velvety smooth voice is divine throughout, reminiscent of the late, great Eva Cassidy.’- Irish Star

IALMAMuziek en dans uit Galicië.

BARRULEEen van de best bewaarde geheimen in de Keltische muziek: Manx, ofwel muziek van Isle of Man.

STEELEYE SPANEen van de grote klassiekers uit de folk.

GARY SUTHERLAND CEILIDH BANDHet motto van deze band, die we vanwege groot succes terug hebben gevraagd: ‘everyone can get out on the floor to join in the fun’. Voeten van de vloer dus!

BALFOLK

DIDIER LALOY & BRUNO LE TRONTwee grootmeesters op de diatonisch accordeon spelen voor het eerst samen in Nederland.

NARAGONIA QUARTETEigenzinnige balfolkmuziek van eigen makelij met een stevige energie.

CIAC BOOMTrio dat vrolijke dansmuziek uit de Poitou speelt, een aan Bretagne grenzende streek.

EMBRUNVeelgevraagd ensemble uit de top van de Vlaamse balfolkwereld.

BALLSY SWINGEen originele kijk op de balfolk: Ballsy Swing blijft dichtbij de traditionele muziek, maar voegt daar moderne swing aan toe.

WORKSHOPS

Workshop balfolk half gevorderden*Workshop Poitou*Workshop balfolk beginnersWorkshop Schotse CeilidhWorkshop Ierse dans* beperkt plaats, aparte toegangskaart nodig, deze kaart geeft entree tot het hele festival

EN VERDER…

Lezing ‘Keltische muziek bestaat niet’ door Lies Sommer en Coca Román van Dongen van Kelten zonder GrenzenFolkbar met o.a. whisky proeverij

BLOKKENSCHEMA ZA 21 FEBRUARI

WILLEM BURGER ZAAL JURRIAANSE FOYERARCADIS ZAALJURRIAANSE ZAALWILLEM BURGER HALWILLEM BURGER FOYER

DANSWORKSHOP BALFOLKvoor gevordenendoor Rafael Correa Prieto

DANSWORKSHOP BALFOLKdoor Ciac Boum

INLEIDINGGEORGIA RUTH (Wales)

MÉAV (Ierland)

NARAGONIA QUARTET (België)SAM LEE & FRIENDS (Engeland)

BARRULE (Isle of Man)

GARY SUTHERLAND CEILIDH BAND (Schotland)

EMBRUN (België)

STEELEYE SPAN (Engeland)

FOLKBARmet snacks, Guinnes, diner, whisky en meer

WORKSHOP BALFOLK voor beginners, door Louise Marius

WORKSHOP SCHOTSE CEILIDHdoor Gary Sutherland

CELTIC SWING (Ierland/NL)

RED HERRING (Nederland)

IALMA (Galicië/België)

WORKSHOP IERSE DANSdoor Celtic Swing

DIDIER LALOY (België)BRUNO LE TRON (Frankrijk)

CIAC BOUM (Frankrijk)

BALLSY SWING (Frankrijk)

14:00

15:00

16:00

17:00

18:00

19:00

20:00

21:00

22:00

23:00

Page 52: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

CONCERTAGENDA UITGELICHTEen bundeling van bijzondere concerten en festivals.

CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT 50

Cursus Operain de stadOPERACURSUSWegens groot succes organiseren de Rotterdamse Schouwburg, het Luxor Theater en de Doelen opnieuw de operacursus ‘Opera in de Stad’. De operacursus bestaat uit drie opvoeringen op drie verschillende podia en drie cursusavonden verzorgd door Gerard Legeland.

Hij neemt cursisten mee langs Winterreise van Schubert, Carmen van Bizet en Orphée et Eurydice van Gluck. Gerard Legeland is klassiek zanger en dirigent en kan daardoor putten uit zijn eigen ervaring in de zangwereld en het theater. Hij doorspekt de avonden met video- en geluidsmateriaal en besteedt ook aandacht aan regie, vormgeving en de historische ontwikkeling van de opera.

PROGRAMMA OPERACURSUS

WINTERREISE

do 15 januari: cursusavond in de Doelen over Winterreise van Schubert

ma 19 januari:Winterreise van Schubert door Ensemble intercontemporain & Muziektheater Transparant. de Doelen, 20.15 uur

CARMEN

do 19 februari:cursusavond in de Doelen over Carmen van Bizet

di 24 februari: Carmen van Bizet, een van de meest geliefde opera 's wereldwijd door de Staatsopera van Tatarstan. Luxor Theater, 20.00 uur

ORPHÉE ET EURYDICE

do 23 april:cursusavond in de Doelen over Orphée et Eurydice van Gluck

zo 17 mei: Orphée et Eurydice van Gluck door de Nederlandse Reisopera. Rotterdamse Schouwburg, 20.15 uur

locatie cursusavonden: de Doelen, 19.30-21.30 uurprijs: € 140,50 (cursusavonden en eersterangs kaarten)

GRATIS MINI OPERABOEKJE BIJ HET OPERA-ABONNEMENT

Bestel nu de de cursus Opera in de stad en u krijgt de Winkler Prins Mini Opera encyclopedie cadeau*, om nog meer van opera te weten te komen en als handig naslagwerk na een cursusavond. (Ook voor iedereen die al een abonnement heeft afgenomen is er een opera-boekje. Het boekje wordt op de eerste cursusavond uitgedeeld.)* 1 boekje per bestelling

Page 53: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT 51

december:bomvolle feestmaand KERST IN DE DOELENFeestmaand december is natuurlijk een maand bomvol concerten. De mooiste pikken we er hier voor u uit. Het complete overzicht van kerst- en nieuwsjaarsconcerten staat verderop in deze agenda.

za 13 december

JAZZ-KERSTCONCERT MET KURT ELLINGHet Jazz Orchestra of the Concert-gebouw gaf in 2011 in de Doelen een kerstconcert met Oleta Adams. Dit keer is Kurt Elling te gast. Het gevarieerde programma bevat originele muziek van Elling, jazz-standards van Frank Sinatra en de swingendste ‘Christmas Classics’. Simply having a wonderful Christmas time!

ma 15 december

WEIHNACHTS-ORATORIUMFeestelijker kerstmuziek dan het Weihnachts-Oratorium van Johann Sebastian Bach moet nog worden geschreven. Stap voor stap loodst Bach ons door het bijbelse kerstverhaal, gul strooiend met hartverwarmende aria’s en opwekkende koren.

di 16 december

FOLKJUL II, EEN ZWEEDSE VOLKSKERSTMISEen concert dat alles in zich heeft om het hoogtepunt te worden van het kerstseizoen. Folkjul I verkochten

we in no time uit en het was een betoverende avond met een prachtig koor en hemelse muziek. Mis deel II niet!

wo 17 december

THE LITTLE MATCH GIRL PASSION Het verhaal van H.C. Andersen over het meisje met de zwavelstokjes door David Lang gebracht als passieverhaal, compleet met reci-tatieven en een vocaal ensemble dat commentaar levert. Het prachtige werk leverde Lang een Pulitzer Prize op.

23 en 26 december

KRABATEen spannende voorstelling in de kerstvakantie voor iedereen vanaf 8 jaar. Krabat is een spannend verhaal over vriendschap en liefde, waarin musici, spelers en poppen de magische wereld van de zwarte molen tot leven brengen. De voor-stelling is gebaseerd op het wereld-beroemde jeugdboek Meester van de zwarte molen (Krabat) van Otfried Preussler.

PROGRAMMA KERST IN DE DOELEN

Weihnachts-Oratorium Krabat

Kurt Elling

the little match girl passion

Page 54: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

52 HIGH LIGHT AGENDA52 CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT

mini residence Il Giardino ArmonicoITALIAANS TOPENSEMBLE VERBLIJFT IN DE MAASSTADLaat u meevoeren naar het Venetië van Vivaldi door dit Italiaanse topensemble dat samen met cellist en componist Giovanni Sollima voor twee uitgebreide programma’s naar Rotterdam komt.

PROGRAMMA IL GIARDINO ARMONICOzo 7 december, 14.00­18.00 uur

ZONDAGFESTIVAL HET VENETIË VAN VIVALDIHet Venetië van Vivaldi, hoe zou dat er uitgezien hebben? Gedeeltelijk anders dan nu natuurlijk, maar voor al: met andere mensen, geluiden en muziek! Laat u een middag lang in drie concerten op de klanken van Vivaldi en tijdgenoten door de bevlogen musici van Il Giardino Armonico en Giovanni Sollima meevoeren naar deze heerlijke Italiaanse lagunestad. Het welbekende Italiaanse oude-muziekgezelschap werkt daarvoor samen met het Codarts Kamerkoor en solisten van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Tessa Joosse, die al eerder films en video-installaties voor muziek-theaterproducties maakte, verzorgt het beeld bij deze muzikale reis.

di 9 december, 20.15 uur

VIVALDI & SOLLIMACellospelen, componeren, impro-viseren: de Italiaan Giovanni Sollima beheerst het allemaal. Zet hem een celloconcert van Vivaldi voor en het klinkt fris en fruitig alsof hij de noten zojuist heeft opgehaald bij de componist. In dit concert spelen Sollima en Il Giardino Armonico een mix van barokmuziek (Vivaldi, Telemann, Geminiani, e.a.) en nieuwe muziek geïnspireerd door deze noten.

Page 55: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

53HIGH LIGHT AGENDACONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT 53

Page 56: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

concertagendadec-jan-feb

legenda iconen zie p. 79

Overzicht van alle concerten in de maanden december 2014 tot en met februari 2015

54

december wo 3 december SinterklaaSconcert 6+Geert Bierling & Willem de Vries

familieconcert

woensdag 3 december Grote Zaal 15.00 uur

Geert Bierling DoelenorgelWillem de Vries bariton/hoofdpiet

Sinterklaas en zijn Pieten zijn weer in het land en slaan natuurlijk een bezoek aan de Doelen niet over! Geert Bierling, de stadsorganist/-beiaardier van Rot-terdam, verwelkomt Sinterklaas met zijn orgelklanken en natuurlijk mag ook de Hoofdpiet niet ontbreken. Die rol kun je wel toevertrouwen aan de gevierde operazanger Willem de Vries. Het Sin-terklaasconcert in de Grote Zaal van de Doelen is een feest voor jong en oud!

Vrij entree, reserveren aanbevolen

do 4 december rotterdamS PhilharmoniSchMahler 9 met Van Zweden

klassiek - symfonisch

© B

ert H

ulse

lman

s

donderdag 4 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Emanuel Overbeeke (entree € 4 via Vrienden-balie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestJaap van Zweden dirigent

Mahler Symfonie nr.9

De wereld in klank vangen: dat was voor Mahler de essentie van het com-poneren. Nadat hij in zijn allesover-treffende Achtste naar eigen zeggen het universum tot resoneren had gebracht, stelde hij zijn late werk in het teken van de verstilling. Zijn Negende Symfonie – de laatste die hij wist te voltooien – werd zo een lofzang op het leven, uit-mondend in een ongrijpbaar verklinkend afscheid: de muziek van het ultieme.

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

june noaeen mix van soul en pop

soul - pop

donderdag 4 december Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Ze werkte met de geluidsmensen van Joss Stone, kent in Fugees-rapper Pras een groot fan, zong een commercial in voor KFC, werd door Leo Blokhuis ge-presenteerd in Bitterzoet en zong al in De Wereld Draait Door. Met haar don-kere, rauwe en krachtige stemgeluid past June Noa precies bij de Motown- en gospelsound waar ze naar op zoek is. Op haar debuutalbum Not Guilty, een prettige mix van zware soul en luchti-gere pop, laat Noa de luisteraar kennis-maken met haar karakter: charmant, bijdehand, cynisch, provocerend, maar altijd met een knipoog.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 5 december carminho

fado

vrijdag 5 december Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Hoewel Carminho, die opgroeide in het fadohuis van haar moeder, al op twaalfjarige leeftijd debuteerde in het Coliseo van Lissabon, duurde het tot 2009 voordat haar debuutplaat Fado verscheen. Vanaf dat moment ging het snel: zowel Fado als de opvolger Alma behaalden een platina status, ze trad op over de hele wereld en had een nummer 1-hit in Spanje met Pablo Alborán: inmiddels is de dertigjarige artieste een van de meest gevraagde fadozangeressen ter wereld. En niet voor niks: ook op de bühne komen haar rauwe talent en intense stem imponerend over.

Entree € 22 R’pas/65+ € 20t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 57: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda deceMBer 55

dominic j. marShall trio

jazz

vrijdag 5 december Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Dit jonge trio van de Britse pianist Dominic J. Marshall werd al geprezen door Jamie Cullum en ook hun cd Icaros (geïnspireerd op de helende songs die sjamanen zingen in het regenwoud in de Amazone) werd binnen jazzkringen lovend ontvangen. Bij Marshall vormen invloeden van Duke Ellington, Thelo-nious Monk, Keith Jarrett en de mathe-matische werkwijze van Bach, maar ook hip hop-, soul- en folkelementen een coherent geheel.i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

za 6 december rotterdam kanta ritorno a raiz

Kaapverdische muziek

Lura

zaterdag 6 december Willem Burger Zaal en Foyer 19.00-01.00 uur

Het verhaal van de Kaapverdische muziekstijlen funana, batuque, finacon en tabanka in Rotterdam.

Banda Rotterdam Kanta o.l.v. Carlos Matos pianoToy Vieira piano/cavaquinho Danilo Tavares basgitaarm.m.v. Antonio Herculano gitaarPaulo Bouwman gitaarJoão Ortet cavaquinho/ferinhoWalter Matos drumsLily Spencer backing vocalsNilson Silva backing vocals

Solisten: Zeca di nha Reinalda (koning van de funana), Lura, Gil Semedo, Suzanna Lubrano, Beto Dias, João Ortet en Nazalio FortesDJ André Morabeza

19.00u - Inloop met DJ André Morabeza20.15u - Banda R’dam Kanta & solisten21.15u - Pauze met DJ André Morabeza21.45u - Banda R’dam Kanta & solisten22.45u - Meet & greet en Baile de Picapada met DJ André Morabeza01.00u - Einde

Rotterdam Kanta wordt mogelijk gemaakt door de Dienst Kunst en Cultuur van de gemeente Rotterdam en het Kaapverdische Ministerie van Cultuur.

Entree € 25 R’pas/65+/cjp € 23

11de nederlandS kamPioenSchaP turkS volkSdanSen

volksmuziek - dans

zaterdag 6 december Grote Zaal 19.00-23.00 uur

Jaarlijks roept Stichting Altays de beste Turkse volksdansgroep van Nederland uit. Dit gebeurt door een deskundige, internationale jury en juryleden van de internationale dansscene. Deze compe-titie daagt dansgroepen uit zich te ont-wikkelen en het beste uit zichzelf te halen. De avond wordt geopend door de kampioen van 2013, volksdansgroep TUGRA uit Amsterdam.

Entree € 25 € 20 € 15Studenten € 20 € 15

oP reiS door euroParenate arends & Maria Fiselier

liedrecital - romantiek

Mar

ia F

isel

ier ©

Rob

ert W

orkm

an

zaterdag 6 december Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Renate Arends sopraanMaria Fiselier mezzosopraanRoger Vignoles pianom.m.v. zangstudenten van het Koninklijk Conservatorium

Lex Bohlmeijer presentatie

Schumann Selectie uit Liederkreis op.39; Gedichte der Königin Maria Stuart op.135Poulenc Fiançailles pour rireGurney Sleep; By a bierside; In FlandersTurina Tres PoemasFalla 7 Canciones populares españolasHowells Come Sing and Dance; King David

Sopraan Renate Arends is een inter-nationaal gevestigde naam op het gebied van opera, oratorium en lied. Mezzosopraan Maria Fiselier won in 2012 op het Internationale Vocalisten Concours in ’s-Hertogenbosch maar liefst zes prijzen. Vanavond zijn ze samen te gast, begeleid door Roger Vignoles. Als pianobegeleider verstaat hij de kunst om aan de zang nog een extra dimensie toe te voegen. Dit con-certprogramma biedt een boeiende reis door Europa, een deel van de liederen zelf gaat over reizen – of dat nu fysiek, in verbeelding of emotioneel is.

Vanaf 19.30 uur foyeroptredens door zangstudenten van het Koninklijk Conservatorium. Lex Bohlmeijer van

NPO Radio 4 presenteert de avond en na afloop van het concert meet & greet met Renate Arends, Maria Fiselier en Roger Vignoles.

Dit concert komt tot stand i.s.m. Omroep MAX

Entree € 31 R’pas/65+ € 29t/m 26 jaar of cjp € 9

zo 7 december zondagochtend concertein Morgen in Wien

zo 7 december zondagochtend-concertein Morgen in Wien

populair - operette

zondag 7 december Grote Zaal 11.00 uur

Operette Wensconcertm.m.v. Waldin Roes sopraanAugusto Valença tenorJohan van Oorschot baritonblaaskwintet Hi-FiveBert Nicodem pianist en arrangeur

In 2012 en 2013 waren de Ein Morgen in Wien-concerten een enorm succes! Het publiek genoot van de Weense Wensen die het vooraf had mogen in-leveren. Kent u een romantische weg-droomaria, een verrukkelijke meezinger of een exclusief pareltje uit de operette-literatuur? Maak deze wensen per e-mail kenbaar ([email protected]) of plaats op www.facebook.com/Dezondagochtendcon-certen de door u gewenste titel(s).(Hanson)

Entree € 13,60

concerten met dit logo kunt u bezoeken met de red Sofa bankPaS: vanaf 1 december nog 20 concerten voor SlechtS € 79

met de vrijdag in de fliP kniPkaart bezoekt u 4 concerten voor SlechtS € 55

Page 58: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

56 aGenda deceMBer

di 9 december vivaldi & SollimaIl Giardino armonico

klassiek - barok authentiek

Gio

vann

i Sol

lima

dinsdag 9 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur inleiding door Philip Ruitenberg

Il Giardino Armonicoo.l.v. Giovanni Antonini blokfluitm.m.v. Giovanni Sollima cello

Händel Concerto grosso in G op.6 nr.1Vivaldi Concert voor cello en strijkers in Bes RV423Geminiani Concerto grosso nr.12 in d ‘La Follia’Telemann Concert voor 2 chalumeaus en strijkers in dVivaldi Concert voor cello in a RV420Sollima Nieuw werk voor cello, 2 chalumeaus en strijkers

Cellospelen, componeren, improviseren: de Italiaan Giovanni Sollima beheerst het allemaal. Zet hem een celloconcert van Vivaldi voor en het klinkt fris en fruitig alsof hij de noten zojuist heeft opgehaald bij de componist. Dat barok-muziek een flinke portie improvisatie wel kan gebruiken, blijkt ook uit de concerti grossi van Geminiani en Hän-del. Door Telemanns Concert voor 2 chalumeaus en strijkers liet Sollima zich inspireren tot een gloednieuw stuk voor dezelfde bezetting. Oude klanken en nieuwe klanken: je kunt ze toever-trouwen aan het Italiaanse topensemble Il Giardino Armonico.

Toprang, 1 2 3 € 38 € 35 € 33 € 30 R’pas/65+ € 36 € 33 € 31 € 28t/m 26 jaar of cjp € 9

belcea QuartetBeethoven, Schubert, Turnage

klassiek - kamermuziek

© R

onal

d Kn

app

dinsdag 9 december Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Belcea QuartetCorina Belcea en Axel Schacher vioolKrzysztof Chorzelski altvioolAntoine Lederlin cello

Beethoven Strijkkwartet in D op.18 nr.3Turnage Nieuw werkSchubert Strijkkwartet nr.13 in a D804 ‘Rosamunde’

Het Belcea Quartet bracht in 2012 en 2013 het gehele strijkkwartetoeuvre van Beethoven op cd uit, goed voor een ECHO Klassik Award. In zijn inleiding tot het cd-project schreef het kwartet: ‘Wat de belangrijkste drijfveer tot deze muziek lijkt te zijn is ’s mans zucht naar vrijheid, het onblusbare verlangen om zijn grenzen te verruimen en onderwijl zichzelf te leren kennen’. Het had ook het artistieke credo van de kwartetleden kunnen zijn. Het Belcea Quartet kent geen repertoiregrenzen en bracht al eerder met succes een nieuw kwartet van Mark-Anthony Turnage in première.

Concert van de Stichting Kamermuziekvereeniging Rotterdamwww.kamermuziekvereeniging.nl

Entree € 44 € 39 € 35t/m 26 jaar of cjp € 9

il giardino armonicoHet Venetië van Vivaldi

klassiek - barok authentiek

Vene

tië, P

iazz

a-Sa

n-M

arco

(c

a.17

40) d

oor C

anal

etto

zondag 7 december Jurriaanse Zaal 14.00-18.00 uur

Il Giardino Armonicoo.l.v. Giovanni Antonini blokfluitm.m.v. Giovanni Sollima celloTessa Joosse beeldCodarts Kamerkoor en solisten van het Koninklijk Conservatorium Den Haag en Codarts Rotterdam

Deel I: 14.00-14.45 uurWerken van o.a. Merula, Castello, Legrenzi en Vivaldi

Deel II: 15.15-16.00 uurVivaldi La Follia; Concert in D voor blokfluit, viool en cello; Sonates voor blokfluitSollima Nieuw werk voor cello, 2 chalumeaus en strijkers

Deel III: 16.30-17.30 uurSollima ImprovisatieVivaldi Gloria

Na afloop meet & greet met Il Giardino Armonico.

Laat u vanmiddag door de bevlogen musici van Il Giardino Armonico op de klanken van Vivaldi en tijdgenoten meevoeren naar Venetië, die heerlijke Italiaanse lagunestad. Het bekende Italiaanse oude-muziekgezelschap werkt daarvoor samen met het Codarts Kamerkoor en solisten van het Konink-lijk Conservatorium in Den Haag. Tessa Joosse, die al eerder films en video-installaties voor muziektheaterproduc-ties maakte, verzorgt het beeld bij deze muzikale reis. En ook de virtuoze Ita-liaanse cellist Giovanni Sollima is van de partij. Deze avontuurlijke musicus speelt barokmuziek alsof ze gisteren is geschreven en laat in zijn eigen muziek graag de grenzen tussen verschillende genres en stijlen verdwijnen.

Entree € 29 R’pas/65+ € 27t/m 26 jaar of cjp € 9

rotterdamS PhilharmoniSchMahler 9 met Van Zweden

klassiek - symfonisch

© B

ert H

ulse

lman

s

zondag 7 december Grote Zaal 14.15 uurOm 13.15 uur inleiding door Emanuel Overbeeke (entree € 4 via Vrienden-balie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestJaap van Zweden dirigent

Mahler Symfonie nr.9

zie donderdag 4 december

nieuwSgierig naar de muziek uit dit magazine? beluiSter deze alvaSt thuiS via www.dedoelen.nl/SPotify

Page 59: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda deceMBer 57

vr 12 december rotterdamS PhilharmoniSchSchuberts Onvoltooide

klassiek - symfonisch

Kate

Roy

al ©

Est

her H

aase

vrijdag 12 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentm.m.v. Kate Royal sopraanCollegium Vocale Gent

zie donderdag 11 december

Stevie anncalifornia Sounds

singer/songwriter

vrijdag 12 december Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Als je in Los Angeles werkt met de bassist en drummer van John Mayer, de geluidstechnicus van Ben Harper en de gitarist van de Counting Crows, dan heb je het als Nederlandse singer-songwriter niet slecht gedaan. Maar ook voordat Stevie Ann naar Amerika vertrok had de zangeres al een eigen fanclub, speelde ze op Pinkpop en won ze een Essent Award en een Zilveren Harp. Na een akoestische liveplaat in 2010 presenteerde deze vrouw-met-gitaar onlangs haar internationale debuut California Sounds, met een warme Americana-sound.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

za 13 december deo cantemuSKerstconcert

koormuziek

zaterdag 13 december Grote Zaal 14.00-16.30 uur

Chr. Gemengd Koor ‘Deo Cantemus’ Bethelkerkkoor uit Zwijndrecht Geref. Kerkkoor Alblasserdam o.l.v. Cor de Haan en Oosterhoutse Nachtegalen o.l.v. Wim Schoones‘At Once’ (Jaap Kramer, Marco Hoorn en Jacob Schenk)Arthur Kerklaan en Maarten Elzingatrompet André de Jager orgelAndré van Vliet pianol’Orchestra Particolare

De Kerst-Doelenconcerten van Deo Cantemus staan in een lange traditie. In 2014 worden er vier georganiseerd. Op het gevarieerde programma staan nieuwe bewerkingen en oude, vertrouw-de melodieën. Het geheel wordt gelar-deerd met een ‘vleugje’ klassiek! Breed en majestueus worden afgewisseld door kleine en breekbare momenten.

Entree € 29 € 25Kaartverkoop uitsluitend via www.deocantemus.nl

jazz-kerStconcert met kurt ellingJazz Orchestra of the concertgebouw

jazz - kerstconcert

© A

nna

Web

ber

zaterdag 13 december Jurriaanse Zaal 20.15-22.30 uur

Jazz Orchestra of the ConcertgebouwDennis Mackrel dirigentKurt Elling zang

donderdag 11 en vrijdag 12 december Grote Zaal 20.15 uurzondag 14 december Grote Zaal 14.15 uur

Om 19.15/13.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentm.m.v. Kate Royal sopraanCollegium Vocale Gent

Schubert Symfonie nr.8 ‘Onvoltooide’Debussy NocturnesPoulenc Stabat Mater

rotterdamS PhilharmoniSchSchuberts Onvoltooide

klassiek - symfonisch

do 11, vr 12 en zo 14 december

Kate

Roy

al ©

Est

her H

aase

Met de Onvoltooide, volgens velen zijn indrukwekkendste symfonie, liet Schubert een hartstochtelijk Allegro na, een ontroerend Andante én de grote vraag hoe het hierna nog verder had kunnen gaan. In dit concert zor-gen Debussy en Poulenc voor de koor-finale waarvan Schubert zelf niet had durven dromen. De ‘ontzagwekkende intensiteit en kracht’ van Collegium Vocale Gent staat garant voor ‘kip-penvel’, aldus The Telegraph.

Lees ook het interview met Yannick Nézet-Séguin op pagina 8.

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

beStellen· www.dedoelen.nl · kaSSabalie, SchouwburgPlein 50, rotterdam· telefoniSch 010 217 17 17

Page 60: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

58 aGenda deceMBer

De kersttijd: glinsterende lichtjes, culinaire voorpret én een sfeervol concert van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw. In 2011 gaf deze big-band hier een kerstconcert met Oleta Adams. Dit keer is Kurt Elling te gast. Het gevarieerde programma bevat origi-nele muziek van Elling, jazzstandards van Frank Sinatra en de swingendste ‘Christmas Classics’. Simply having a wonderful Christmas time!De Amerikaan Kurt Elling is een van de meest toonaangevende jazzvocalisten van dit moment. Hij staat bekend om zijn inventieve stemgebruik. Na vele Grammy’s won hij in 2011 een Edison. In de zomer van 2013 bracht Kurt Elling met het Jazz Orchestra of the Concert-gebouw een eerbetoon aan Frank Sinatra. Deze samenwerking beviel zo goed dat hij nu terug is voor een spetterend jazz-kerstconcert.

Entree € 35

zo 14 december zondagochtend concertLaura Fygi meets Trio Malando

populair

zondag 14 december Grote Zaal 11.00 uur

Trio MalandoDanny Malando contrabas en gitaarErnö Olah viool, klarinet, zingende zaagGert Wantenaar accordeon, bandoneon, mondharmonica en piano

In dit gevarieerde programma wordt jazz-diva Laura Fygi begeleid door drie multitalenten, allen bekend bij het pu-bliek van de Zondagochtendconcerten. Met deze bezetting ontstaat een bijzon-dere cross-over. Het repertoire bestaat dan ook uit een beetje jazz, een beetje latin en een beetje Hongaars. Een pro-gramma vol humor, waarbij het publiek nauw wordt betrokken.(Hanson)

Entree € 13,60

rotterdamS PhilharmoniSchSchuberts Onvoltooide

klassiek - symfonisch

Kate

Roy

al ©

Est

her H

aase

zondag 14 december Grote Zaal 14.15 uurOm 13.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentm.m.v. Kate Royal sopraanCollegium Vocale Gent

zie donderdag 11 december

‘la nativité’ in woord, toon en beeldHayo Boerema - Laurensorgel

klassiek - orgelrecital

© H

iba

Vink

zondag 14 december Laurenskerk 15.00 uur

Messiaen La nativité du Seigneur

Hayo Boerema, organist van de Grote of St. Laurenskerk in Rotterdam, geeft een kerstconcert op ‘zijn’ machtige Marcussen-orgel. Op het programma staat een van de onbetwiste hoogte-punten uit de orgelliteratuur: La nativité du Seigneur (De geboorte van de Heer) van Olivier Messiaen. Voor de compo-nist was dit negendelige orgelwerk een uiting van diepe geloofsbeleving en een grote stap op weg naar zijn eigen muzikale taal.

De kleurrijke, expressieve muziek zal worden omlijst door tekst en beeld. Tijdens het concert worden negen speciaal voor dit concert gemaakte schilderijen geprojecteerd en na afloop

zondag 14 december Jurriaanse Zaal 16.00-22.00 uurVan 17.30 tot 18.15 uur nabespreking met Neil Wallace; van 19.30 tot 20.00 uur Neil Wallace in gesprek met wedstrijddeelnemers

Muziektheater de HellingGerrie de Vries sopraanJellantsje de Vries vioolMathijs Koene panfluitRafael Vanoli elektrische gitaarTatiana Koleva slagwerkAge Freerk Bokma orgelDunja Jocic regie en choreografie

16.00-17.15 uurDe Vries Honderd nachten, honderd jaren

DoelenEnsemble Arie van Beek dirigent

20.15-22.00 uurRotterdamse School Compositieprijs Skriabin Vers la FlammeDe Vries Nieuw werk (wereldpremière)De Vries Pianoconcert nr.1Premières van werken van studenten van Codarts

honderd nachten, honderd jaren Licht op de Vries

red sofa - muziektheater - eigentijds

zo 14 december

© Ja

nna

Bat

hoor

n

Honderd nachten, honderd jaren gaat over gekmakende liefde en ongenaak-bare schoonheid, gekoesterde dromen en verloren illusies, jong zijn en ouder worden en het eeuwige mysterie van de tijd, het leven en de dood. Compo-nist Klaas de Vries maakte dit nieuwe muziektheaterstuk over de legenda-rische Japanse dichteres Komachi samen met zijn vrouw, mezzosopraan Gerrie de Vries, en choreografe-regis-seuse Dunja Jocic. Zij lieten zich inspi-reren door het eeuwenoude Japanse Noh-theater, dat zijn oorsprong vond in religieuze rituelen waarin het boeddhisme werd gecombineerd met oudere vormen van voorouder- en geestenverering. In deze raadsel-achtige theaterkunst vormen tekst, spel, zang, muziek, dans, kostuums, maskers en de theatrale setting van de ruimte een werkelijke eenheid. De Volkskrant schreef na de première: ‘Met een geraffineerd gevoel voor kleur en timing zuigt Klaas de Vries je los van tijd en ruimte. [...] Oost en west grijpen in elkaar, oude muziek transformeert in nieuwe.’

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 61: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda deceMBer 59

worden deze geveild. De opbrengst is bestemd voor nieuwe glas-in-loodra-men in de Laurenskerk.

Dit concert komt tot standi.s.m. Stichting Laurenskerk

Vrij entree, reserveren aanbevolen

ma 15 december weihnachtS-oratoriumnederlandse Bachvereniging

oratorium - authentiek barok - kerstconcert

Jos

van

Veld

hove

n ©

Mar

co B

orgg

reve

maandag 15 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.30u inleiding door Neil Wallace

Orkest, ripiënisten en solisten van de Nederlandse BachverenigingJos van Veldhoven dirigent m.m.v. Monika Mauch sopraanMeg Bragle alt Nicholas Mulroy tenorMatthias Winckhler bas

Bach Weihnachts-Oratorium (cantates 1, 2, 3 en 4)Biber Sonate nr.2 - ‘Maria’s bezoek aan Elisabeth’ en Sonate nr.16 - ‘Be-schermengel’ (uit Rozenkranssonates)

Feestelijker kerstmuziek dan het Weihnachts-Oratorium van Bach moet nog worden geschreven. Meteen al in ‘Jauchzet! Frohlocket!’, de fameuze opening, roffelen de pauken van pure blijdschap over de geboorte van het christuskind. Stap voor stap loodst Bach ons door het bijbelse kerstverhaal, gul strooiend met hartverwarmende aria’s en opwekkende koren. Voor een authentieke uitvoering van vier can-tates uit het Weihnachts-Oratorium brengt dirigent Jos van Veldhoven de Nederlandse Bachvereniging op de been, en een paar Bachzangers van de jongste generatie, zoals de Amerikaanse sopraan Meg Bragle en de Duitse bas Matthias Winckhler.

Toprang, 1 2 3 € 40 € 37 € 35 € 32 R’pas/65+ € 38 € 35 € 33 € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

bárbara varaSSi PegaTango Gradus ad Parnassum

tango

maandag 15 decemberEduard Flipse Zaal 20.30-22.00 uur

Bárbara Varassi Pega pianom.m.v. Alvaro Rovira Ruiz gitaarVirgilio Monti contrabasSantiago Cimadevilla bandoneonRuzana Tsymbalova viool

Tango Gradus ad Parnassum komt voort uit het PhD artistiek onderzoeksproject van de Argentijnse pianiste Bárbara Varassi Pega. Het repertoire bestaat volledig uit nieuw werk, dat zij heeft gecomponeerd tijdens het schrijven van haar proefschrift, genaamd: ‘Het creëren en opnieuw creëren van tango. Muziek van Pugliese, Salgán, Piazzolla en Bey-telmann’. Dit heeft zij geschreven aan de Universiteit van Leiden in het kader van het docARTES programma.Bárbara Varassi Pega past deze kennis toe op haar composities, waarin ook haar visie en een vleugje moderne mu-ziek doorklinkt. Zij laat deze nieuwe (kamermuziek)werken tot klinken komen met enkele internationale muzikanten.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13t/m 26 jaar of cjp € 9

di 16 december deo cantemuSKerstconcert

koormuziek

dinsdag 16 december Grote Zaal 20.00-22.45 uur

Chr. Gemengd Koor ‘Deo Cantemus’ o.l.v. Cor de Haan

zie zaterdag 13 december

folkjul iiZweedse volkskerstmis door St. Jacobs Kammarkör

koormuziek - volksmuziek - kerstconcert

dinsdag 16 december Laurenskerk 20.30 uur

St. Jacobs KammarkörGary Graden dirigentm.m.v. Gunnar Idenstam orgelMalin Foxdal stemSandra Marteleur viool

In december 2011 veroverde het St. Jacobs Kammarkör uit Stockholm bij verrassing Rotterdam. Met hun volkse kijk op het kerstfeest zetten de Zweden de Laurenskerk op z’n kop. Nu duiken ze opnieuw op in de weldadige akoestiek van de Laurenskerk, voor een concert dat alles in zich heeft om het hoogte-punt te worden van het kerstseizoen. Ga maar na: het St. Jacobs Kammarkör combineert de Zweedse volksmuziek-traditie met koorzang op hoog niveau, terwijl de rasvirtuoos Gunnar Idenstam zijn tonen vanaf het kerkorgel naar be-neden strooit. Zoek je de hartverwar-mende sfeer van de Zweedse koorfilm As it was in heaven? Smacht je naar de Scandinavische folkstem van Malin Foxdal? Wil je dansen op onstuimige fiddlemuziek uit het hoge noorden? Alles komt samen in dit concert.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

wo 17 december wolga kozakkenrussisch koor met virtuoze solisten

populair - kerstconcert

© R

oy B

eusk

er

woensdag 17 december Jurriaanse Zaal 20.15-22.30 uur

Wolga KozakkenAlexandre Petrow dirigent

Het repertoire van de Wolga Kozakken bestaat niet alleen uit Russische kerst-liederen, maar ook uit populaire num-mers als Kalinka, Wolga Bootsman en Stenka Rasin. Bovendien hebben zij hun internationaal repertoire uitgebreid met geliefde kerstmelodieën als White Christmas. Het Russische koor staat onder leiding van Alexandre Petrow, opvolger van de legendarische oprichter Tripolitow. Wat betreft repertoire en klank is dit professionele Kozakkenkoor een uniek gezelschap. Met hun indruk-wekkend mooie stemmen en zonder versterking brengen ze u in kerstsfeer.

Entree € 27

match girl PaSSionSilbersee (ex vocaallab)

red sofa - muziektheater

woensdag 17 december Laurenskerk 20.30 uurOm 19.45 uur Neil Wallace in gesprek met enkele musici

Silbersee (ex vocaallab)o.l.v. Romain BischoffNatasha Young, Michaela Riener en Claudia Veltman sopraan Kevin Skelton tenorMaciej Straburzynski basJörg Brinkmann celloMiguel Angel Gaspar dans/choreografieWout van Tongeren dramaturgieSacha Zwiers vormgevingFloriaan Ganzevoort / De Theatermachine lichtBärbel Kühn en Romain Bischoff regie

Anthony Fiumara HopeDavid Lang world to comeDavid Lang the little match girl passionDavid Lang Delen uit memory pieces

Wat trekt zo veel mensen aan in het verhaal over het meisje met de zwavel-stokjes? De Amerikaan David Lang ziet een duidelijke parallel tussen dit meisje en Christus. Beiden dragen hun lijden met de kracht van hun hoop, beiden ondergaan na hun dood een hemelse

Page 62: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

60 aGenda deceMBer

za 20 december deo cantemuSKerstconcert

koormuziek

dinsdag 16 december Grote Zaal 20.00-22.45 uur

Chr. Gemengd Koor ‘Deo Cantemus’ Bethelkerkkoor uit Zwijndrecht Geref. Kerkkoor Alblasserdam o.l.v. Cor de Haan en Oosterhoutse Nachtegalen o.l.v. Wim Schoones‘At Once’ (Jaap Kramer, Marco Hoorn en Jacob Schenk)Arthur Kerklaan en Maarten Elzingatrompet André de Jager orgelAndré van Vliet pianol’Orchestra Particolare

De Kerst-Doelenconcerten van Deo Cantemus staan in een lange traditie. In 2014 worden er vier georganiseerd. Op het gevarieerde programma staan nieuwe bewerkingen en oude, vertrouw-de melodieën. Het geheel wordt gelar-deerd met een ‘vleugje’ klassiek! Breed en majestueus worden afgewisseld door kleine en breekbare momenten.

Entree € 29 € 25Kaartverkoop uitsluitend via www.deocantemus.nl

kerSt met Pjotr iljitSjnoord nederlands Orkest

klassiek - symfonisch - kerstconcert

Stef

an A

sbur

y ©

Eri

c R

ichm

ond

zaterdag 20 december Grote Zaal 19.30 uurOm 18.45 uur inleiding door Huib Ramaer

Noord Nederlands OrkestStefan Asbury dirigentm.m.v. Nelson Goerner piano

Tsjaikovski Symfonie nr.1 ‘Winterdromen’Tsjaikovski Pianoconcert nr.2

‘Eén stap verwijderd van de waanzin.’ Die diagnose stelde de arts die Tsjai-kovski in 1866 onderzocht. De 25-jarige componist had dag en nacht zitten zwoegen op zijn Eerste Symfonie. Die kreeg later de sprookjesachtige bijnaam ‘Winterdromen’, maar het componeren ervan was een helse klus. Na veel te-genslag ging de symfonie twee jaar later in première, met groot succes. In 1881 was Tsjaikovski al zo beroemd dat de première van zijn Tweede Pianoconcert kon plaatsvinden in New York. Dit keer ging het componeren van een leien dakje en was ook Tsjaikovski ingenomen met zijn werk. Aan de piano de Argen-tijnse meesterpianist Nelson Goerner, die wordt geroemd om zijn integere, soepele en kleurrijke spel.

Toprang, 1 2 3 € 36 € 34 € 32 € 30 R’pas/65+ € 34 € 32 € 30 € 28t/m 26 jaar of cjp € 9

zo 21 december zondagochtend concerta-Meezing christmas!

populair

zondag 21 december Grote Zaal 11.00 uur

Politie Harmonievereniging Hermandad, Opera Familia en een speciaal koor verzorgen een warm en sfeervol kerst-programma. De gezongen teksten staan in het programmaboekje, dus u kunt heerlijk meezingen!De Politie Harmonievereniging Herman-dad kent een rijke historie van bijna 100 jaar. Het zingende gezin Opera Familia brak in 2011 door dankzij het tv-pro-gramma Holland’s Got Talent. ‘Een in-drukwekkende combinatie van klasse, humor, warmte, persoonlijke aanraak-baarheid en vooral schitterende stem-men’.(Hanson)

Entree € 13,60

transformatie. Alle reden voor Lang om het verhaal van Andersen te brengen als een passieverhaal, compleet met recitatieven en een vocaal ensemble dat commentaar levert. Sinds de zeer succesvolle première in 2007 in Carnegie Hall maakt dit werk, waarvoor Lang de Pulitzer Prize ontving, een zegetocht langs vele podia. Theatermaker Romain Bischoff van Silbersee ex vocaallab en Bärbel Kühn brengen hier een nieuwe versie van dit universele verhaal.

Lees ook het interview met David Lang op pagina 20.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

do 18 december kerSt met valery gergiev & janine janSenrotterdams Philharmonisch

klassiek - symfonisch - kerstconcert

© V

alen

tin B

aran

ovsk

y

donderdag 18 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15u inleiding door Eveline Nikkels (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestValery Gergiev dirigentm.m.v. Janine Jansen viool

Brahms VioolconcertRimski-Korsakov Suite uit KerstavondTsjaikovski Suite uit De Notenkraker

Tsjaikovski’s onweerstaanbare Noten-krakermuziek én de heerlijke Kerst-avond-suite van Rimski-Korsakov, voor-afgegaan door Brahms’ warmgloeiende Vioolconcert met Janine Jansen, dat alles onder leiding van Valery Gergiev: hoe-veel meer heeft een Kerstprogramma nodig om een run op de kaarten te ontketenen? Wacht dus niet te lang met bestellen en verzeker uzelf van plaatsen – zo lang de voorraad strekt.

Entree € 60 € 54 € 42 € 24t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 19 december kerSt met valery gergiev & janine janSenrotterdams Philharmonisch

klassiek - symfonisch - kerstconcert

© V

alen

tin B

aran

ovsk

y

vrijdag 19 december Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15u inleiding door Eveline Nikkels (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestValery Gergiev dirigentm.m.v. Janine Jansen viool

zie donderdag 18 december

new rotterdam jazz orcheStra‘Baas boven Baas’ ft. reinier Baas

jazz

© E

ddy

Wes

tvee

r

vrijdag 19 decemberEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Het NRJO verkent en verlegt graag haar grenzen. ‘Een band vol bazen’, werd eens opgemerkt, maar wel bazen die samenwerken in een groep waar het speelplezier vanaf spat. Gitarist Reinier Baas heeft met zijn band The More Socially Relevant Jazz Music Ensemble ‘het hipste en span-nendste jazzbandje van Nederland’ (Volkskrant). Zijn cd –Mostly Improvised Instrumental Indie Music (2013) – kreeg een Edison. Reinier is ‘man of the match’ in dit nieuwe programma.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 63: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda deceMBer 61

enSemble ePSilonKerstconcert

renaissance/barok authentiek - kerstconcert

zondag 21 december Laurenskerk 14.30 uurOm 13.45 uur inleiding door Saskia Törnqvist

Ensemble EpsilonMaud Hamon-Loisance sopraanMagali Pérol-Dumora sopraanJonathan De Ceuster contratenorYann Rolland contratenorJulien Drevet-Santique tenorMartial Pauliat tenorRomain Bockler baritonAnass Ismat bas-baritonGuillemette Schricke orgel

Kerstprogramma met werken van Schütz, Gallus, Phinot, Morales en Palestrina

In Frankrijk maken de jonge zangers van ensemble Epsilon steeds vaker hun opwachting in gerenommeerde festivals en concertseries. Hun specialiteit: mis-sen, motetten, madrigalen en chansons uit de Renaissance en de vroeg-Barok. Dit concert bevat vooral sacrale muziek uit de kersttijd. Naast bekende namen als die van Schütz en Palestrina staat ook werk van de Sloveense monnik Jacobus Gallus, de Franco-Vlaamse polyfonist Dominique Phinot en de Spanjaard Cristobal de Morales op het programma. Alleen al de muziek van laatstgenoemde componist – toonbeeld van sublieme schoonheid en evenwicht – is een bezoek aan dit concert dubbel en dwars waard.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

african angelSThe cape Town Opera chorus

populair - Afrika - kerstconcert

© L

. van

der

Mijl

e

zondag 21 december Grote Zaal 15.00-17.00 uur

Het warme stemgeluid en de opera-techniek in combinatie met de enorme hoeveelheid energie van The Cape Town Opera Chorus, maakt hun voorstelling African Angels tot een swingend opera-concert. In 2013 ontving het koor het predicaat ‘beste operakoor ter wereld’ van het International Opera Awards Gala. Met African Angels brengt het koor een verrassende mix van opera (van Gershwins Porgy & Bess tot Verdi’s La Traviata), gospel (met klassiekers als ‘Oh Happy Day’) en Afrikaanse traditio-nals, aangevuld met bekende kerst-liederen. Een toegankelijk concert voor de operaliefhebber, maar ook voor iedereen die van de koude winter-maanden een feest wil maken.

Entree € 27 R’pas/65+ € 25t/m 26 jaar of cjp € 9

di 23 december deo cantemuSKerstconcert

koormuziek

dinsdag 23 decemberGrote Zaal 20.00-22.45 uur

Chr. Gemengd Koor ‘Deo Cantemus’ Cor de Haan dirigent

zie zaterdag 20 december

dinsdag 23 december Jurriaanse Zaal 16.00 en 19.30 uurvrijdag 26 december Jurriaanse Zaal 13.30 en 16.00 uur

Niels Kuiters (poppen)spelSterre Konijn zang/spelPaméla Menzo (poppen)spelBart de Kater (bas)klarinet/spelNiek KleinJan slagwerk/spel

Ulrike Quade concept/regieLeonard Evers compositieMarcel Roijaards tekstSilvan Omerzu poppen/decorFloriaan Ganzevoort lichtontwerpMark Thewessen videobeeldJacqueline Steijlen kostuumsAnna Verduin/Anne van Dorp regieassistentieZiga Lebar poppentechnologieZiga Lebar, Silvan Omerzu, Sandra Birjukov, Jernej Remse, Quirijn Smits decor en poppenbouwNiels Runderkamp/Richard BrontechniekSanne van Rijn advies

krabat (8+)Meester van de zwarte molen

familievoorstelling - muziektheater

di 23 en vr 26 december

© P

aulin

a M

atus

iak

& E

ddy

Wen

ting

In het duistere Koselmoeras werken Krabat en elf andere jongens bij de meester van de zwarte molen. Ze zijn in de ban van zijn toverkracht. Het is heerlijk om in de zomer als een raaf door de hemel te vliegen of als een paard door de korenvelden te draven. Lang duurt dit geluk niet. Als het herfst wordt, ontdekt Krabat een gruwelijk geheim. Het lijkt onmoge-lijk om te ontsnappen, maar dan hoort hij diep in de nacht een meisje zingen. Zij leert hem een kracht kennen die sterker is dan magie.Krabat is een spannend verhaal over vriendschap en liefde, waarin musici, spelers en poppen de magische we-reld van de zwarte molen tot leven brengen. De voorstelling is gebaseerd op het wereldberoemde jeugdboek ‘Meester van de zwarte molen’ (Krabat) van Otfried Preussler.

Krabat is een internationale coproductie van Ulrike Quade Company, Oorkaan en het Ljubljana Puppet Theatre

Entree € 16t/m 26 jaar of cjp € 12

Page 64: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

62 aGenda deceMBer

a chriStmaS celebrationJan Mulder - piano

populair - kerstconcert - religieus

woensdag 24 december Grote Zaal 20.00-22.00 uur

Jan Mulder pianoThe Amsterdam Festival Orchestra

De in Rotterdam geboren pianist en componist Jan Mulder (VS) zal vanachter de vleugel het Amsterdam Festival Orchestra dirigeren. Jan Mulder speelt arrangementen van zijn nieuwste kerst-cd ‘A Christmas Celebration’, die hij in 2014 opnam met The London Symphony Orchestra. Er zijn gastoptredens door solisten uit het orkest zoals Robert Cekov (concertmeester) en Mieke Keizer (fluit).Op het programma staan ook compo-sities die het publiek kan kiezen via [email protected]

Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door de Beethoven Foundation.

VIP € 75 - ontvangst met koffie, luxe programmaboekje, gesigneerde nieuwe kerst-cd (2014), Meet & Greet, de mooiste plaatsen. Entree € 50* € 30 € 25* incl. luxe programmaboekje en gesigneerde nieuwe kerst-cd (2014)

vr 26 december vox jubilanSGroot kerstconcert

kerstconcert - religieus

vrijdag 26 december Grote Zaal 10.30 uur

Vox Jubilans André van Vliet dirigentm.m.v. Marjo van Someren sopraanBart Oenema bariton Marco den Toom orgel

calefaxKerst anders

kamermuziek - kerstconcert

dinsdag 23 december Laurenskerk 20.30 uur

CalefaxOliver Boekhoorn hoboIvar Berix klarinetRaaf Hekkema saxofoonJelte Althuis basklarinetAlban Wesly fagot

Bach Variaties over ‘Vom Himmel hoch’ BWV769Monteverdi Delen uit MariavespersAnoniem English Christmas CarolsTsjaikovski Ouverture De NotenkrakerEllington The NutcrackerJeths Nieuw werk

Aan de vooravond van Kerst brengt Calefax u in de stemming met een programma vol kerstkakers. Een van de populairste is natuurlijk Tsjaikovski’s ballet De Notenkraker, bij Calefax ge-volgd door de swingende Nutcracker-variant van Duke Ellington. Hemels tegenwicht wordt geboden door Bachs variaties op de Lutherse koraalmelodie ‘Vom Himmel hoch, da komm ich her’. Dankzij Monteverdi zal Maria op het Kerstfeest niet ontbreken. Grote kerst-verrassing is het nieuwe werk Maktub van Willem Jeths, en natuurlijk laten de mannen van Calefax niemand naar huis gaan zonder een paar onvervalste Engelse Christmas Carols.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

woensdag 24 december Grote Zaal en Willem Burger Hal 14.00 uur

Hotel Modern: Arlène Hoornweg, Pauline Kalker (regie), Herman Helle en Arthur Sauer (compositie) spelLaurens Collegium en LaurenscantorijWiecher Mandemaker dirigentMaarten Koningsberger baritonHayo Boerema orgelHuib Ramaer spel, tekst en vertellerTessa Joosse film

Deel I: 14.30-15.30 uurHowells A spotless RoseRifkin Christmas TruceBritten Delen uit A Ceremony of Carols

Deel II: 16.00-17.30 uurHotel Modern & Arthur SauerDe Grote Oorlog

Precies 100 jaar na dato herdenken we ‘The Christmas Truce’, lichtpunt in de catastrofe van De Groote Oorlog. Soldaten legden aan beide zijden de wapens neer en zongen hun kerst-liederen. Legerleiders hadden voor

‘horror takeS a holiday’Hotel Modern & arthur Sauer, Laurens collegium en Laurenscantorij

muziektheater

wo 24 december

© H

otel

Mod

ern

even het nakijken. In koorzang en liederen, spel en tekst eren we ge-wone mannen waarover kil werd beschikt. Voor even wisten ze zich te bevrijden. Bij Ieper gingen we filmen, daar liggen talloze mannen uit de Commonwealth. ‘De Engelsen’, dat waren niet alleen Britten, ook 400.000 Schotten, 100.000 Welshmen, bijna evenveel Ieren en talloze jongemannen uit India, Australië, Nieuw-Zeeland en Canada.Theatergroep Hotel Modern maakt voelbaar wat gewone jongens in de modder moesten ondergaan. Eenvoud is troef. Poppenanimatie. Citaten uit soldatenbrieven. Potgrond, peterselie en roestige spijkers. Voor uw ogen bouwen acteurs het westelijk front, duiken met minicamera’s de loop-graven in. Klopje op tafel: granaat-inslag. Ontbranding van zwavelkop lucifer: gesis van mosterdgas. Herdenk met ons mee.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 65: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda deceMBer 63

Johan Bredewout piano Kees Alers fluit Anja van der Maten hoboJan Willem van der Ham fagot Mark Snitselaar klarinet strijkersensemble Erasmus ConsortDs. M. Messemaker spreker

Voor de pauze bekende kerstliederen, na de pauze ‘The Winter Rose‘ van Joseph Martin.

Entree € 21 € 15 (plaatsen op Tribune)

krabat (8+)Meester van de zwarte molen

familievoorstelling - muziektheater

© P

aulin

a M

atus

iak

& E

ddy

Wen

ting

vrijdag 26 december Jurriaanse Zaal 13.30 en 16.00 uur

zie dinsdag 23 december

a chriStmaS celebrationJan Mulder - piano

populair - kerstconcert - religieus

vrijdag 26 december Grote Zaal 20.00-22.00 uur

Jan Mulder pianoThe Amsterdam Festival Orchestra

zie woensdag 24 december

eliane rodrigueS Kerstrecital

pianorecital - romantiek - kerstconcert

vrijdag 26 decemberJurriaanse Zaal 20.15-22.30 uur

Eliane Rodrigues piano

Chopin Sonate nr.2 in bes op.35Chopin Nocturne in Des op.27 nr.2Chopin Andante spianato et grande polonaise brillante op.22Chopin Etudes op.25 nrs.1-3Chopin Scherzi nrs.1 en 2Chopin Wals in cis op.64 nr.2Chopin Nocturne in E op.62 nr.2

‘Ik zou het eerst graag hebben over twee muzikale hoogtepunten van augustus 2014, volgens mij de belangrijkste momenten. Het eerste is de uitvoering door Eliane Rodrigues van Andante spianato et grande polonaise brillante van Chopin tijdens het kamermuziek-concert (11 augustus 2014). Ik heb dit stuk waarschijnlijk nog nooit zo on-voorspelbaar romantisch gehoord, zo triestig en tegelijk zo sterk en wonder-baarlijk mooi […], aldus Yuri Serov, docent aan het Conservatorium van Sint-Petersburg, over Música Român-tica 2014 in het Zwitserse Saas-Fee.

Entree € 27 R’pas/65+/cjp € 16

zo 28 december rotterdamSe Piano3daagSe5Minutenfestival

pianoconcours

zondag 28 december Diverse zalen 09.30-18.00 uur

De Rotterdamse Piano3daagse is al jaren een fenomeen waar pianolief-hebbers van jong tot oud zich kunnen

presenteren en laten inspireren.- 5Minutenfestival in de Grote Zaal en de Jurriaanse Zaal: amateurpianisten bespelen de concertvleugel en maken kans op een plaats in de halve finale.- Optredens en activiteiten in de Hal Grote Zaalwww.piano3daagse.nl

Vrij entree (toegang via Entree Grote Zaal)

ma 29 december rotterdamSe Piano3daagSe5Minutenfestival

pianoconcours

maandag 29 december Diverse zalen 09.30-17.30 uur

zie zondag 28 december

di 30 december rotterdamSe Piano3daagSeHalve finale

pianoconcours

dinsdag 30 december Jurriaanse Zaal 09.30-17.00 uur

De Rotterdamse Piano3daagse is al jaren een fenomeen waar pianolief-hebbers van jong tot oud zich kunnen presenteren en laten inspireren.- Halve finale in de Jurriaanse Zaal- Bekendmaking deelnemers finalewww.piano3daagse.nl

Vrij entree

rotterdamSe Piano3daagSeFinale

pianoconcours

dinsdag 30 december Jurriaanse Zaal 19.30-22.00 uur

Finale Rotterdamse Piano3daagseFinale met optreden van de jongste winnares van het Young Pianists Festival, Rosalía Gómez Lasheras.

Entree € 15 R’pas/65+/cjp € 12,50 Deelnemers 5Minutenfestival € 10

eindejaarSconcertHollands Jongerenkoor 5 en Groot Samengesteld Mannenkoor

koormuziek - nieuwjaarsconcert - religieus

dinsdag 30 december Grote Zaal 19.30-22.30 uur

Hollands Jongerenkoor 5 en Groot Samengesteld Mannenkoor o.l.v. Peter Wildeman en Joost van Belzen orgel Mark Brandwijk piano Wilhelm Groenendijk trompet Lisanne Leeuwenkamp sopraan Jakob Schenk tenor Daniëlle van Laar fluit

Het Hollands Jongerenkoor is met 350 leden het grootste jongerenkoor van Nederland. Het Groot Samengesteld Mannenkoor bestaat uit zo’n 200 leden en wordt gevormd door leden van Man-nenkoor David uit Lisse, het Korendijks Mannenkoor, Mannenkoor Elim uit ’s-Gravenpolder en Mannenkoor Deo Juvante uit Kesterent. De koren zullen ook gezamenlijk optreden. Een medi-tatief moment wordt verzorgd door ds. A.T. Huijser.

Entree € 20

Page 66: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

64 aGenda JanuarI

zo 4 januari hexagon enSemble xxlnieuwjaarsconcert

kamermuziek

© B

okki

e Vi

nk

zondag 4 januari Jurriaanse Zaal 11.00 uur

Hexagon Ensemble XXLCecilia Bernardini viool Giles Francis altviool Timora Rosler cello Rien Wisse contrabas Wout van den Berg fluit Bram Kreeftmeijer hobo Arno van Houtert klarinet Marieke Stordiau fagot Chris-tiaan Boers hoorn Frank Peters piano

Spohr Nonet in F op.31Hummel Septet in d op.74Strauss Till Eugenspiegel - einmal anders (arr. Franz Hasenöhrl)

Het Hexagon Ensemble luidt het nieuwe jaar in met het Serafino Strijktrio en contrabassist Rien Wisse. Spohr en Hummel zijn beiden tegenwoordig niet meer zo bekend. Spohr was in zijn tijd (eerste helft 19de eeuw) een gerespec-teerd componist/dirigent in Duitsland en Oostenrijk, en Hummel was in Wenen bijzonder populair als virtuoos pianist en componist. Hun kamermuziekwerken voor gemengde bezetting kunnen de concurrentie met muziek van Mozart en Beethoven moeiteloos aan. Till Eulen-spiegel - einmal anders! is een staaltje instrumentatiekunst en een genoegen om naar te luisteren.

Na afloop een glaasje champagne en meet & greet met de musici.

Entree € 21R’pas/65+ € 19 t/m 26 jaar of cjp € 9

do 8 januari rotterdamS PhilharmoniSchnieuwjaarsconcert

symfonisch

donderdag 8 januari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15u inleiding door Huib Ramaer (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestThierry Fischer dirigent

Sjostakovitsj Feest-ouvertureBorodin Polowetzer dansenSjostakovitsj Jazz-suite nr.2Berlioz Hongaarse marsLumbye Champagne-galopBrahms Hongaarse dans nr.5J. Strauss Künstlerleben

Johann Strauss is altijd de koning van de Weense Wals geweest, al heeft hij geduchte concurrentie gekregen van Sjostakovitsj, met de ‘Second Waltz’ uit zijn Tweede jazz-suite. Sjostakovitsj opent dit feestelijke Nieuwjaarsconcert, waarin Brahms langskomt met een Hongaarse dans en Lumbye een fles champagne opentrekt. Maar Strauss heeft zelf het laatste woord.

Toprang € 41 € 35 € 29 € 18t/m 26 jaar of cjp € 9

januari vr 2 januari re:freShed PreSentSefe erdem

jazz

vrijdag 2 januari Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

met o.a. Efe Erdem tromboneAbel Marcel toetsenVelican Sagun slagwerkTuur Moens drums

Re:Freshed Orchestra bestaat uit zeer talentvolle musici met verschillende achtergronden, variërend van pop tot jazz en klassiek. De Doelen geeft de leden van Re:Freshed Orchestra carte blanche.

Trombonist/componist/trompettist Efe Erdem (Ankara, 1989) werd in 2000 toegelaten tot het Staatsconservatorium van de Hacettepe Universiteit in Ankara. Hij legde zich toe op trombone en speel-de klassiek, jazz, blues en latin. Op zijn vijftiende speelde hij al in klassieke orkesten en in diverse bands. Hij richtte zich vooral op jazz en improvisatie. In 2008 studeerde hij af aan Codarts, na studie bij Bart van Lier en Ilja Reijn-goud. Sindsdien trad hij op bij vele festivals in Europa en in Indonesië.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 3 januari rotterdamS oPera koornieuwjaarsconcert

opera

zaterdag 3 januari Grote Zaal 20.00-23.00 uur

Rotterdams Opera KoorAgo Verdonschot dirigentm.m.v. Gabriëlle Mouhlen sopraanCécile van de Sant mezzosopraanAndré Post tenor Frank Wong baritonContinuo Rotterdam

Een traditie wordt voortgezet. Voor de 49ste keer geeft het Rotterdams Opera Koor haar Nieuwjaarsconcert in de Grote Zaal van de Doelen. Voor de pauze delen uit de opera La Traviata van Verdi, na de pauze uit Candide en West Side Story van Bernstein.

Entree € 35 € 32,50 € 29,50

frédériQue SPigt

pop

zaterdag 3 januari Willem Burger Zaal 20.15 uur

Ras-Rotterdammer Frédérique Spigt is een absoluut icoon in de Nederlandse rock- en theaterscene. In de jaren tachtig was ze de frontvrouw van de populaire powerrockband I’ve got the Bullets en daarna van de band A girl called Johnny. Na haar deelname in 1998 aan het Na-tionaal Songfestival – met een tekst van Huub van der Lubbe – ging ze op de solotoer. Spigt maakte talloze theater-tournees en ontving een Edison, ze bracht diverse (live) cd’s uit, maakte televisie en was het onderwerp van een documentaire van Sonia Herman Dolz.

Entree € 23R’pas/65+ € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

een periodieke gift aan

het SteunfondS van de doelen iS 125% aftrekbaar. kijk op www.dedoelen.nl/SteunfondS

Page 67: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda JanuarI 65

vr 9 januari de houdini’S & franS van deurSenplay Woodstock

jazz

Fra

ns v

an D

eurs

en ©

Jaap

Ree

dijk

vrijdag 9 januari Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Valt er aan Woodstock, een van de be-langrijkste en bekendste evenementen in de geschiedenis van de hippiecultuur en popmuziek, nog iets toe te voegen of af te stoffen? De Houdini’s denken van wel! In meedogenloze bewerkingen van de muziek van Jimi Hendrix, Country Joe & The Fish, Jefferson Airplane, Santana, én de mindere goden, brengen De Hou-dini’s met acteur/zanger Frans van Deursen een eerbetoon aan dit legen-darische festival.Zonder de modder en geestverruimende parafernalia, maar met de energieke aanpak waar De Houdini’s om bekend staan. Woodstock zoals je Woodstock nog nooit hebt gehoord.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

Lees ook het interview met Erwin Hoorweg van De Houdini’s op pagina 17.

za 10 januari eric vaarzon morelHollandse meesters

flamenco

zaterdag 10 januari Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Eric Vaarzon Morel gitaarDiederik van Vleuten regie

Na een gitaarles van Paco Peña raakte Eric Vaarzon Morel op zijn zestiende verknocht aan de flamenco. Sindsdien werkte hij met Eric Vloeimans, Harry Sacksioni en acteur Gijs Scholten van Aschat, speelde hij op North Sea Jazz en voerde het Jazz Orchestra of the Concertgebouw zijn composities uit. Na shows over El Greco en Don Quichot stort Vaarzon Morel zich nu, met een schilderachtig verhaal in muziek, woord

en beeld, op de Hollandse meesters. Klassiekers als Land van Maas en Waal en Aan de Amsterdamse Grachten wor-den vertolkt met een verrassende vleug flamenco.

Entree € 22 R’pas/65+ € 20t/m 26 jaar of cjp € 9

zo 11 januari leden van het rotter-damS PhilharmoniSchBeethoven en Schubert

kamermuziek

Mar

ieke

Bla

nkes

tijn

© R

ober

t Pee

k

zondag 11 januari Boijmans 12.00 uur

Leden van het Rotterdams PhilharmonischJuliëtte Hurel fluitMarieke Blankestijn vioolAnne Huser altvioolPepijn Meeuws cello

Haydn Trio in C voor fluit, viool en celloSchubert StrijktrioBeethoven Serenade voor fluit, viool en altvioolMozart Fluitkwartet in D

Nadat Beethoven Wenen had opgeschud met zijn onstuimige Eerste Symfonie kwam zijn Serenade voor fluit, viool en altviool als een groot contrast. Stro-mende melodieën vol vloeiende lyriek zetten de toon, alsof Beethoven ook zijn milde kant wilde tonen. Toch moest hij op dat punt uiteindelijk zijn meerdere erkennen in Schubert. Neem alleen al diens onvoltooide Strijktrio: klinkende poëzie van het zuiverste water.

Entree € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

zaterdag 10 januari Grote Zaal 14.30 uurOm 13.45 uur inleiding door Guido van Oorschot

NJO Nationaal Jeugd OrkestXian Zhang dirigentm.m.v. Lucas Jussen piano

Stravinsky Divertimento uit ‘Le baiser de la fée’Rachmaninov Rapsodie op een thema van Paganini voor piano en orkestTsjaikovski Ouverture-fantasie Romeo en Julia

De jeugd heeft de toekomst. Lucas Jussen, de oudste van de bekende Hilversumse pianobroers, slaat de handen ineen met het Nationaal Jeugd Orkest (NJO). Dat herbergt de meest getalenteerde conservatorium-studenten van ons land, die bijna

lucaS juSSen & rachmaninovnJO nationaal Jeugd Orkest

klassiek - symfonisch

za 10 januari

© A

lek

uitvliegen voor een professionele carrière. Samen werpen ze zich op de fraaiste bladzijden van de Russische romantiek. Zoals de variaties die Rach-maninov componeerde op een thema van de vioolvirtuoos Paganini. Of neem de balletmuziek waarmee Stravinsky een diepe buiging maakt naar zijn voorganger Tsjaikovski. Van hem speelt het NJO de balletmuziek voor Romeo en Julia, naar het toneelstuk van Shakespeare. Op de bok de Chinese dirigente Xian Zhang, die in 2010 overtuigend debuteerde bij het Koninklijk Concertgebouworkest.

Toprang € 36 € 34 € 32 € 30R’pas/65+ € 34 € 32 € 30 € 28t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 68: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

66 aGenda JanuarI

ma 12 januari enSemble klangKlang, dans, Bang, can

Red Sofa - kamermuziek

© R

emke

Spi

jker

s

maandag 12 januari Grote Zaal de Doelen 20.00-21.00 uurRotterdamse Schouwburg 21.45 uur*

Ensemble KlangPete Harden gitaarJoey Marijs slagwerkSaskia Lankhoorn pianoAnton van Houten tromboneErik-Jan de With saxofoonMichiel van Dijk saxofoonTom Gelissen geluidCodarts/Koninklijk Conservatorium Ensemble, Codarts Dans

David Lang menJulia Wolfe LickMichael Gordon Trance*

Al een dikke 27 jaar vormen ze een drie-eenheid: de Amerikaanse compo-nisten David Lang, Julia Wolfe en Michael Gordon. In 1987 organiseerden zij in New York hun eerste Bang On A Can marathonconcert vol nieuwe mu-ziek, met onder meer als doel de gren-zen tussen muziekgenres te slechten. Het succes was enorm. Er volgden tal van concertseries en festivals, waarin grote namen als Philip Glass, Yoko Ono en John Zorn schitterden naast veelbe-lovende jonge componisten. Geheel in de lijn van Bang On A Can presenteert Ensemble Klang samen met Codarts Dance een programma met werk van Lang, Gordon en een nieuw te schrijven compositie van Wolfe.Met Trance (1994) schreef Michael Gor-don een psychedelische compositie: aanvankelijk fascinerend, dan dwin-gend, uiteindelijk bedwelmend en ver-lammend. Een prachtwerk voor avon-tuurlijk ingestelde choreografen en dansers.

Lees ook het interview met David Lang op pagina 20.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

letS radiokoor & doelenenSembleMahler, Hillborg, Pärt

Red Sofa - koormuziek

Let

s Ra

diok

oor

maandag 12 januari Laurenskerk 20.30 uurOm 19.45 uur inleiding door Maarten van Veen

Lets Radiokoor o.l.v. Kaspars Putninsm.m.v. DoelenEnsemble en solisten van het Nederlands Kamerkoor: Heleen Koele sopraan Kaspar Kröner counter-tenor Alberto ter Doest en Albert van Ommen tenor Kees Jan de Koning bas

Hillborg MuoayiyaoumKurtág Omaggio a Luigi NonoMahler/Gottwald Ich bin der Welt abhanden gekommenMahler/Gottwald Die Nachtigall uit Sieben frühe LiederHolliger Winter (uit Jahreszeiten)Pärt Miserere

Het cv van het Lets Radiokoor puilt uit van de loftuitingen en discografische prijzen die ze wereldwijd opstrijken. Naar Rotterdam komen de Letten met een juweel van een programma, waar-voor ze de handen ineenslaan met het DoelenEnsemble en solisten uit het Nederlands Kamerkoor. De Hongaarse meester György Kurtág schreef een ontroerende hommage aan zijn grote Italiaanse vakgenoot Luigi Nono. Arvo Pärt klinkt op z’n paradijselijkst in het Miserere. En tijdens het stuk waaraan de Zweedse componist Andres Hillborg de mysterieuze titel Muoayiyaoumi gaf, zal de Laurenskerk veranderen in een zoemende, zinderende bijenkorf.

Dit concert is een Doelenproductie op locatie in de Laurenskerk. Geregeld kiezen wij ervoor om concerten op een andere locatie te brengen. Vanwege de bijzondere akoestiek of atmosfeer. Het repertoire van dit concertprogramma leent zich bij uitstek voor de prachtige laatgotische Laurenskerk.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

rotterdamS PhilharmoniSchnieuwjaarsconcert

symfonisch

zondag 11 januari Grote Zaal 14.15 uurOm 13.15u inleiding door Huib Ramaer (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestThierry Fischer dirigent

zie donderdag 8 januari

muSici laurenSkerkHappy new Year!

orgelrecital - koormuziek

zondag 11 januari Laurenskerk 15.00 uur

Musici van de LaurenskerkHayo Boerema orgel met o.a. Laurenscantorij Wiecher Mandemaker dirigent

Werken van o.a. Bach, Franck en Reger

Het Nieuwjaarsconcert in de Laurens-kerk maakt ook deel uit van de orgel-serie van de Doelen. I.s.m. de Laurens-cantorij wordt er voor en door de Vrienden van de Laurenskerk ieder jaar een Nieuwjaarsconcert georganiseerd, waarin de vaste musici van de Laurens-kerk u een goed nieuw jaar toewensen. Met werken van onder anderen Bach, Franck en Reger belooft het een mooi begin van een nieuw (orgel)jaar te worden.

Dit concert komt tot standi.s.m. Stichting Laurenskerk

Vrij entree, reserveren aanbevolen

tSouPaki’S trilogiedoelenKwartet

Red Sofa - kamermuziek

Calli

ope

Tsou

paki

© R

uud

Jonk

ers

zondag 11 januari Jurriaanse Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur inleiding door o.a. Calliope Tsoupaki

DoelenKwartet m.m.v. Arjan Woudenberg klarinet

Tsoupaki Trilogie: - Mercurius - Lych-nos (klarinetkwintet) - Eothinòn

Dit concert is geheel gewijd aan de Grieks-Nederlandse Calliope Tsoupaki, componiste van fijnzinnige, mysterieuze muziek. Een drieluik met als zijpanelen Mercurius en Eothinòn voor strijk-kwartet en als middendeel Lychnos voor klarinet en strijkkwartet. Eothinòn uit 2013 is het resultaat van een work in progress dat Tsoupaki schreef voor de strijkkwartettenserie van het Amster-damse Muziekgebouw aan ’t IJ. Onder de werktitel ‘groeibriljant’ werkte zij gestaag aan deze compositie, die steeds in aangelengde vorm terugkeerde op de lessenaars van wisselende strijkkwar-tetten. Tsoupaki zegt hier zelf over: ‘Ik gebruik een korte melodische kiem die telkens groeit en bloeit en weer tot stil-stand komt. De compositie heeft geen echt einde, de melodieën die een bloei-cyclus doormaken, keren terug in de rust van waaruit ze weer een nieuw cyclus beginnen.’

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 69: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda JanuarI 67

di 13 januari doric String QuartetHaydn, Schubert, Janácek

kamermuziek

dinsdag 13 januari Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Haydn Strijkkwartet in G op.76 nr.1Janácek Strijkkwartet nr.2 ‘Intieme brieven’Schubert Strijkkwartet nr.14 in d D810 ‘Der Tod und das Mädchen’

‘Het Doric String Quartet houdt het genre jong en vitaal’, kopte The Washington Post na het Amerikaanse debuut van het kwartet. Dit kwartet opent het concert met Haydn, de ‘vader’ van het strijkkwartet. Dan volgen Janáceks ‘Intieme brieven’ aan Kamila Stösslová, op wie hij – 63 jaar en ge-trouwd – smoorverliefd werd. De ver-liefdheid was eenzijdig, maar Kamila fungeerde in het laatste decennium van Janáceks leven als zijn muze. Een van de inspiratiebronnen in de Ro-mantiek was de dood, die (voor zieken) rust, vrede en einde aan de pijn beteken-de, zo ook voor Schubert. Hij verklankte zijn sympathie voor de dood in zijn indrukwekkende Strijkkwartet ‘Der Tod und das Mädchen’.

Entree € 44 € 39 € 35 t/m 26 jaar of cjp € 9

wo 14 januari leden van het rotter-damS PhilharmoniSchBeethoven en Schubert

kamermuziek

Mar

ieke

Bla

nkes

tijn

©

Rob

ert P

eek

Foto

grafi

e

woensdag 14 januari Jurriaanse Zaal 20.30 uur

Leden van het Rotterdams PhilharmonischJuliëtte Hurel fluitMarieke Blankestijn vioolAnne Huser altvioolPepijn Meeuws celloHélène Couvert piano

Beethoven Serenade voor fluit, viool en altvioolSchubert Variaties over Trock’ne BlumenSchubert Strijktrio (onvoltooid) D471Weber Trio voor fluit, cello en piano

Nadat Beethoven Wenen had opge-schud met zijn onstuimige Eerste Symfonie kwam zijn Serenade voor fluit, viool en altviool als een groot contrast. Stromende melodieën vol vloeiende lyriek zetten de toon, alsof Beethoven ook zijn milde kant wilde tonen. Toch moest hij op dat punt uit-eindelijk zijn meerdere erkennen in Schubert. Neem alleen al diens onvol-tooide Strijktrio: klinkende poëzie van het zuiverste water.

Entree € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

do 15 januari winterreiSe theatraalcursus Opera in de stad

luistercursus

© L

uc H

osse

pied

En

sem

ble

inte

rcon

tem

pora

in

donderdag 15 januariEduard Flipse Zaal 19.30-21.30 uur

Gerard Legeland docent

Deze cursusavond bereidt u voor op de theatrale uitvoering van Schuberts Winterreise, maandag 19 januari in de Doelen.

Alleen verkrijgbaar als onderdeel van de cursus Opera in de stad à € 140,50.(3 cursusavonden en 3 opera’s). Zie pagina 50 voor alle informatie over deze cursus.

rotterdamS PhilharmoniSchTetzlaff speelt Mendelssohn

symfonisch

© G

iorg

ia B

erta

zzi

donderdag 15 januari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Jan-Willem van Ree (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestRobin Ticciati dirigentm.m.v. Christian Tetzlaff viool

Haydn Symfonie nr.70Mendelssohn VioolconcertBeethoven Symfonie nr.4

Beethovens fijnzinnige Vierde heeft altijd de status van Geheimtip gehad: ‘volstrekt geniaal’, aldus Schumann, maar veel minder bekend dan bijvoor-beeld het geliefde Vioolconcert van Mendelssohn. Dát werk is zo vertrouwd, dat we bijna zouden vergeten hoe lente-fris het is. Maar in handen van Christian Tetzlaff klinkt ook dit werk als ‘een openbaring, alsof je de muziek voor het eerst hoort’, aldus de Financial Times.

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 16 januari rotterdamS PhilharmoniSchTetzlaff speelt Mendelssohn

symfonisch

© G

iorg

ia B

erta

zzi

vrijdag 16 januari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Jan-Willem van Ree (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestRobin Ticciati dirigentm.m.v. Christian Tetzlaff viool

zie donderdag 15 januari

ti-an-guiS

Latijns-Amerika

vrijdag 16 januariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Vier windrichtingen en twee versnel-lingen – vooruit en achteruit: dat zijn de elementen waar ti-an-guis (de naam van een openluchtbazaar in Mexico met eeuwenoude Azteekse wortels) mee aan de slag gaat. Muzikanten van diverse achtergronden zoals jazz, klassieke en Braziliaanse muziek spelen traditionele, volkse composities van over de hele wereld op een niet-traditionele manier. Elk nummer wordt ontleed tot op het bot, waarna de musici zich laten inspi-reren door diverse invloeden – ritmes, talen, melodieën – van buitenaf, altijd met een eigen stempel, een eigen atmosfeer.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 70: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

68 aGenda JanuarI

21 jan - 1 feb 44th international film feStival rotterdam

festival

woensdag 21 januari - 1 februari

De 44ste editie van het International Film Festival Rotterdam (IFFR) vindt plaats van 21 januari tot en met 1 fe-bruari 2015. Het IFFR (opgericht door Huub Bals in 1972 onder de naam Film International) is in de loop der jaren uitgegroeid tot een groot en veelzijdig filmevenement dat onveranderd aan-dacht vraagt voor de nieuwste onaf-hankelijke en vernieuwende films uit de hele wereld. Het festival is een platform voor actuele filmkunst, voor opkomend en gevestigd filmtalent en voor film-gerelateerde kunst.

Het programma wordt te zijner tijd bekend gemaakt in de IFFR-bijlage van de Volkskrant en op www.filmfestivalrotterdam.com.

vr 23 januari the ten tenorSon Broadway

populair

vrijdag 23 januari Grote Zaal 20.15-22.30 uur

Waar ter wereld ze ook optreden, overal worden The Ten Tenors weer uitgeno-digd vanwege hun unieke geluid en prachtige repertoire. Tijdens dit concert trakteren de tien Australische tenoren het publiek op Broadway’s grootste hits. Van imponerende songs tot rustgeven-de ballads. The Ten Tenors verzorgen zo’n 250 shows per jaar. Verdeeld over zeven continenten hebben meer dan

zo 18 januari rotterdamS PhilharmoniSchde Sneeuwman (4+)

familieconcert - symfonisch

zondag 18 januari Grote Zaal 14.15 uur

Rotterdams Philharmonisch Orkestmet Benjamin Murck (bekend van SpangaS en Alex en de ridder)

Vivaldi ‘Winter’ uit De vier jaargetijdenBlake De sneeuwman

De sneeuwman van Raymond Briggs is een schitterend prentenboek, dat jong en oud al vijfentwintig jaar lang boeit. Tijdens deze voorstelling zie je de pren-ten uit het boek op een groot scherm met het orkest op het podium. Samen vertellen zij het magische verhaal van de kleine James en een sneeuwman die tot leven is gekomen. Dit is het begin van een mooie vriendschap en een nacht vol fantastische avonturen.

Toprang € 26 € 23 € 20t/m 26 jaar of cjp € 9

maandag 19 januariGrote Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele musici

Ensemble intercontemporain en Muziektheater TransparantJulien Leroy dirigentm.m.v. Georg Nigl baritonAndreas Staier pianoMichaël Borremans beeld en decorJan Vandenhouwe dramaturgieJohan Simons mise-en-scène

Schubert Winterreise D911Mark Andre AZ (Nederlandse première)

Schuberts Winterreise is een van de monumentale liederencycli uit de muziekgeschiedenis. De liederen op teksten van Wilhelm Müller verhalen over de gedachten, emoties en belevenissen van een ‘Wanderer’ tijdens een desolate tocht door een winters landschap, waarmee talloze tijdloze thema’s de revue passeren. Deze bijzonder beeldende muziek inspireerde regisseur Johan Simons in 2011 al tot een aangrijpende

winterreiSe theatraalensemble intercontemporain & Muziektheater Transparant

Red Sofa - muziektheater

ma 19 januari

© L

uc H

osse

pied

- En

sem

ble

inte

rcon

tem

pora

in

productie voor de Münchner Kammerspiele. Voor zijn nieuwe enscenering werkt hij samen met bariton Georg Nigl, (forte)pianist Andreas Staier, Ensemble intercontemporain en Muziekthea-ter Transparant. De Belgische schilder/filmmaker Michaël Borremans maakte schilderingen die naadloos aansluiten bij de melancholie en eenzaamheid van Schuberts zwerver. Bovendien componeerde Mark Andre op verzoek van Ensemble intercontem-porain voor deze productie korte muzikale commentaren tussen Schuberts liederen. Drie kunste-naars van vandaag werpen een nieuw licht op de tijdloze Winterreise.

Deze productie komt tot stand met steun van het

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

donateurS brengen de doelen verder. kijk op www.dedoelen.nl/SteunfondS

Page 71: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda JanuarI 69

3,5 miljoen mensen hun concerten bezocht en veel van hun cd’s zijn met goud of platina bekroond.

Entree € 39 € 35

holland bigband10 jaar jong - ‘Push Forward’

jazz

Loet

van

der

Lee

vrijdag 23 januariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Holland BigbandLoet van der Lee dirigent

Ter ere van het tienjarig bestaan brengt de Holland Bigband onder leiding van trompettist en arrangeur Loet van der Lee de cd Push Forward uit: een state-ment over vernieuwing en het opzoeken van grenzen. Het orkest presenteert eigentijdse, spannende bigbandmuziek aan een breed publiek. Met een schit-terende klankkleur, een melodieus, energiek en swingend geluid, en met veel ruimte voor de fantastische solisten is deze bigband een regelrechte sensatie.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 22 R’pas/65+ € 20t/m 26 jaar of cjp € 9

za 24 januari geert bierling en bert mooimande film nosferatu (1922) live begeleid

orgelrecital - live filmbegeiding

zaterdag 24 januari Grote Zaal 15.00 uur

Geert Bierling en Bert MooimanDoelenorgel, harmonium en piano

Nosferatu (1922), een van de allereerste horrorfilms, is gebaseerd op de brief-roman Dracula (1897) van Bram Stoker. Omdat de Duitse regiseur F.W. Murnau de rechten op de originele roman niet kon verkrijgen (of niet voor een prijs die hij wilde betalen), veranderde Murnau simpelweg de namen van de personages en vijlde hier en daar het plot bij. Ondanks protesten van de nazaten van Stoker verscheen de film en Nosferatu werd een beroemde film-klassieker. Zonder meer de meest in-vloedrijke horrorfilm aller tijden! De

film wordt live begeleid door Bert Mooiman en Geert Bierling.

Vrij entree, reserveren aanbevolen

zo 25 januari rotterdamS PhilharmoniSchSibelius en Tsjaikovski

symfonisch

Nik

olaj

Zna

ider

© G

eorg

e La

nge

zondag 25 januari Grote Zaal 14.15 uurOm 13.15 uur inleiding door Emanuel Overbeeke (entree € 4 via Vrienden-balie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestStéphane Denève dirigentm.m.v. Nikolaj Znaider viool Sibelius VioolconcertTsjaikovski Symfonie nr.4

Vanwege zijn gloedvolle melodieën werd de jonge Sibelius vaak vergeleken met Tsjaikovski, een groot compliment dat de componist niettemin met ge-mengde gevoelens ontving. Maar in zijn schitterende Vioolconcert vond Sibelius zijn eigen stem, zodat voortaan verdere vergelijking overbodig werd. Vanuit de dromerige, tedere inleiding ontvouwt dat werk zich tot een hartstochtelijke finale, die Tsjaikovski bijna zou doen vergeten.

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

zaterdag 24 januari Grote Zaal 20.15-22.00 uur

Sinfonia RotterdamConrad van Alphen dirigent

Rossini Ouverture ‘Il barbiere di Siviglia’Mozart Symfonie nr.35 ‘Haffner’Puccini Gianni Schicchi (film van Opera Spanga)

Opera Spanga realiseerde een opzien-barende verfilming van Puccini’s hila-rische opera Gianni Schicchi. Sinfonia Rotterdam begeleidt deze film met live muziek. Bijzonder om op deze manier beeld, opera en live muziek – die naadloos in elkaar overlopen – te ervaren! Puccini, Mozart en Rossini

Sinfonia rotterdamGianni Schicchi | Opera en film

kamerorkest - live filmbegeleiding

za 24 januari

hadden veel gemeen. Ze schreven alle drie veel opera’s. Hun muziek vertoont overeenkomsten in levendigheid, transparantie, maar ook in toeganke-lijkheid. Hoewel Puccini componeerde in de romantische stijl, wordt zijn muziek toch gekenmerkt door een eenvoud, ongebruikelijk voor de com-positiestijl van die periode. Daarmee vormt het programma van de avond een prachtig geheel.

Hoofdsponsor www.novaterminals.com

Entree € 30 R’pas/65+ € 25t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 72: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

70 aGenda JanuarI

se muziek, tango en flamenco. Dankzij hun verschillende muzikale achtergrond en opvallende arrangementen hebben zij een eigen sound ontwikkeld. In dit programma is Buenos Aires het centrale thema.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13t/m 26 jaar of cjp € 9

za 31 januari zelf muziek maken (6+)Maak je eigen filmmuziek

familieworkshop

© B

arba

ra M

ulde

rink

zaterdag 31 januari Eduard Flipse Zaal 10.30 uur

Tijdens het International Film Festival Rotterdam leren wij je hoe je zelf een korte soundtrack kunt schrijven bij een scène uit een film of tekenfilm. Je ontdekt onder meer hoe bepalend de muziek is voor hoe je naar de beelden kijkt. We gaan de soundtrack ook zelf inspelen met allerlei muziekinstrumen-ten, van trommels tot keyboard tot accordeon. Een leuke workshop voor het hele gezin!i.s.m. SKVR Muziekschool

Entree € 9

vr 30 januari codartS SymPhony orcheStraLunchconcert

symfonisch

© Jo

ke S

chot

vrijdag 30 januari Grote Zaal 12.30-13.30 uur

Codarts Symphony OrchestraHans Leenders dirigentm.m.v. Friederike Bassek althoboSara Gutierrez pianoMosquera Martinez piano

Del Aguila Broken RondoPoulenc Concert voor 2 piano’s en orkest

Vrij entree

made in rotterdamJoia en duo Tim Panman & Moises Toscano Fuentes

pop - dans

Joia

vrijdag 30 januariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Onder de titel Made in Rotterdam wor-den studenten van Codarts uitgedaagd om op te treden in de reeks Vrijdag in de Flip. Vrijdag in de Flip brengt veel nieuwe, eigentijdse, soms tegendraadse muziek in alle genres, volgens een speciale formule. Een concert zonder pauze met één lange set en na het concert wordt muziek gedraaid door een van de musici.

Zangeres Joia presenteert met haar band naar aanleiding van de cliprelease van haar nieuwe single ‘Silver Plate’ een show waarin zij live muziek com-bineert met dans. Joia vertelt haar eigen verhaal in haar muziek en creëert een intieme sfeer met haar band. Tegelijkertijd worden muziek en tekst

uitgebeeld door Tiemen Stemerding en Martina Rocosa, twee dansers van Codarts. Een bijzondere voorstelling die slechts een beperkt aantal keer zal opgevoerd worden. Eerder speelde Joia tijdens de officiële opening van het Centraal Station in Rotterdam voor koning Willem-Alexander, op festivals als Jazz in Duketown en in het Radio 4-program-ma Virus met Giel Beelen.

Sinds hun eerste muzikale ontmoeting speelde het energieke duo Tim Panman & Moises Toscano Fuentes in verschil-lende formaties onder meer Braziliaan-

vrijdag 30 januari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur Neil Wallace in gesprek met enkele artiesten (vrij entree)

Rotterdams Philharmonisch OrkestPietari Inkinen dirigentm.m.v. Colin Currie slagwerk

Kalevi Aho Sieidi, concert voor slagwerk en orkest (Nederlandse première)Sibelius Lemminkäinen Suite

De Schotse slagwerkvirtuoos Colin Currie, onze Red Sofa artist in resi-dence, trekt met het Rotterdams Phil-harmonisch naar het hoge noorden. In Finland wachten twee componis-ten die zich allebei lieten inspireren door overweldigende landschappen

Start to finniSh | the mytheS van finlandcolin currie & rotterdams Philharmonisch

red sofa - symfonisch

vr 30 januari

© M

arco

Bor

ggre

ve

en oude mythen. Kalevi Aho schreef in 2012 voor Currie het slagwerkcon-cert Sieidi. De titel verwijst naar een rituele plek in de heuvels nabij Luosto, in Fins Lapland. In een interview stelt Currie een meesterwerk in het voor-uitzicht dat zal overrompelen met ‘flare, groove and colour’. In zijn dialoog met het orkest zal hij over het podium zeilen, van tam-tam naar trom naar marimba. De jonge Finse dirigent Pietari Inkinen kan uiteraard niet om Sibelius heen, die oude reus van het Scandinavische componeren.

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 73: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda FeBruarI 71

vr 6 februari rotterdamS PhilharmoniSchravel en Tsjaikovski

klassiek - symfonisch

© H

ans

van

der W

oerd

vrijdag 6 februari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Hendrik-Jan Renes (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentm.m.v. Hélène Grimaud piano

Ravel Pianoconcert in GTsjaikovski Symfonie nr.5

Verliefd op de jazz van de roaring twenties schreef Ravel zijn sublieme Pianoconcert. Yannick Nézet-Séguin dirigeerde het al bij zijn aantreden als chef in Rotterdam en maakte daarmee grote indruk. ‘Overrompelend,’ schreef het AD. ‘Dit werk is zelden zo swingend, overdadig en ongepolijst gespeeld.’ Ongepolijst en overdadig is ook Tsjai-kovski’s Vijfde, en de wals in het derde deel zou met Yannick zelfs kunnen gaan swingen.

Lees ook het interview met Yannick Nézet-Séguin op pagina 8.

Toprang € 41 € 35 € 29 € 18t/m 26 jaar of cjp € 9

februari zo 1 februari 44th international film feStival rotterdam

festival

zondag 1 februari Diverse zalen 09.00 uur

Slotdag van het International Film Festival Rotterdam (IFFR)

zie woensdag 21 januari

do 5 februari ad van meurS

blues - folk

donderdag 5 februari Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Ad van Meurs, ofwel The Watchman, is een van Nederlands meest veelzijdige en interessante bluesgitaristen. Vanaf 1988 toerde hij met zijn eigentijdse rhythm ’n folk langs vele podia in de Verenigde Staten, Canada en festivals als Roskilde. Hij kreeg lovende recen-sies in onder meer Rolling Stone Maga-zine. Maar Van Meurs heeft meer in huis: hij bracht de Arabische muziek en de folk-blues dichter bij elkaar in de Arabicana-groep NO Blues, maakt deel uit van De Broeders van het Zuiden, was oprichter van de Folksurvival Club en toont zijn ruigere kant in de rockband Hootenanny Jim.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13t/m 26 jaar of cjp € 9

donderdag 5 februari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.15 uur inleiding door Hendrik-Jan Renes (entree € 4 via Vriendenbalie Hal Grote Zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Rotterdams Philharmonisch OrkestYannick Nézet-Séguin dirigentm.m.v. Hélène Grimaud piano

Brahms Pianoconcert nr.1Tsjaikovski Symfonie nr.5

‘Sommigen zeggen dat het mijn beste werk is’, schreef Tsjaikovski opgelucht na de première van zijn Vijfde. De symfonie klinkt als één

rotterdamS PhilharmoniSchBrahms en Tsjaikovski

klassiek - symfonisch

do 5 februari

© M

at H

enne

k

stroom van glorieuze inspiratie, maar het componeren had bloed, zweet en tranen gekost. Brahms worstelde – en triomfeerde – al evenzeer met zijn epische Eerste Pianoconcert. ‘Vurig, spiritueel en zeer poëtisch’, vindt Hélène Grimaud, ‘van alle pianoconcerten zonder twijfel mijn favoriet.’

Lees ook het interview met Yannick Nézet-Séguin op pagina 8.

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21t/m 26 jaar of cjp € 9

concerten met dit logo kunt u bezoeken met de red Sofa bankPaS vanaf 1 december nog 20 concerten voor SlechtS € 79

met de vrijdag in de fliP kniPkaart bezoekt u 4 concerten voor SlechtS € 55

Page 74: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

72 aGenda FeBruarI

maaike den dunnenarrival!

jazz

vrijdag 6 februariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Met haar grote bos krullen is de Rotter-damse Maaike den Dunnen een eigen-wijze, stoere verschijning. Ook in haar expressieve muziek klinkt een avontuur-lijke kwinkslag door: muzikale intelli-gentie, lyriek, humor en een aansteke-lijke energie wisselen elkaar af. Haar composities en teksten spreken tot de verbeelding, maar ook met alleen haar stem als instrument maakt ze zich perfect verstaanbaar: soms als tweede saxofonist, dan weer op de voorgrond met een geïmproviseerde solo.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

za 7 februari ralPh van raateen avondje anti-virtuositeit

red sofa - minimal - eigentijds - modern

Ralp

h va

n Ra

at

© A

nnel

ies

van

der V

egt

zaterdag 7 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uurzonder pauze, met nabespreking

Ralph van Raat pianom.m.v. Frank de Groot vioolHans Woudenberg celloSaskia Lankhoorn toy pianoRamon Lormans slagwerk

Bryars Ramble on Cortona (Nederlandse première)Pärt Spiegel im Spiegel (cello en piano)Webern Vier Stücke für Violine und Klavier

Webern Drei Stücke für Violoncello und KlavierLann Is a Bell… a Bell?Feldman Four InstrumentsPärt Fratres

In het oog van de orkaan is het stil. In dit middelste concert van de serie The Black Page laat pianist Ralph van Raat de keerzijde van het virtuozendom horen in composities waarin stilte, leegte en een gevoel van tijdloosheid de dienst uitmaken. Samen met een aantal gelijkgestemde musici betreedt hij de broze klankwereld van Arvo Pärt, Anton Webern, Gavin Bryars (Neder-landse première), Morton Feldman en Vanessa Lann. Laatstgenoemde com-poniste schreef haar stuk Is a Bell… a Bell? voor twee speelgoedpiano’s. Iedere noot in elke composities wordt op een goudschaaltje gewogen, iedere stilte heeft een uitgekiende lengte, alles geschiedt in opperste concentratie. Als dat niet virtuoos is…

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

carel kraayenhof enSembleLiberación

tango

zaterdag 7 februari Willem Burger Zaal 20.15 uur

Carel Kraayenhof bandoneon en artistieke leidingJuan Pablo Dobal pianoJaap Branderhorst contrabasBert Vos en Iefke Wang vioolJan Willem Troost celloJos Groenier regieJoost Gulien filmRimmert van Lummel geluidUri Rapaport licht

De werken die Carel Kraayenhof speciaal voor dit programma heeft gecomponeerd beschrijven de dagelijkse realiteit van vele mensen die vechten voor de vrij-heid (Liberación) en voor het recht om te kunnen leven. Maar het leven zelf wordt ook uitgebreid gevierd in deze

voorstelling. Het Carel Kraayenhof En-semble wil een diepere laag bereiken: vrijheid is niet vanzelfsprekend, maar als de vrijheid eenmaal bereikt is, dan is de beloning groot. Verbeelding speelt hierbij een belangrijke rol, zo worden indringende en soms onverwacht ko-mische videobeelden gekoppeld aan de composities van Kraayenhof en aan die van Pugliese en Piazzolla, de vaders van de oude en moderne tango.

Entree € 25 R’pas/65+ € 23t/m 26 jaar en cjp € 9

zo 8 februari in het wild (2+)Samba Salad

familieconcert

© B

arba

ra M

ulde

rink

zondag 8 februari Eduard Flipse Zaal 14.00 en 16.00 uur

Samba SaladMaya Link zang, spel en dansJoske Koning zang, spel en dansOlaf Keus percussie en body-percussieTim Aarnoutse bas, klarinet, fluit, gitaarJohn Kayongo advies choreografieHerman Link zang, spel, gitaar, percussieRita Iny spel, zang en percussieDick Hauser eindregie

Een vrolijke, muzikale safari voor peu-ters en kleuters, dwars door de rimboe en over de savanne waar dieren de baas zijn. Maya en Joske gaan op reis naar Afrika. De vogels, leeuwen, olifanten, de familie aap en al hun dierenvrienden laten hun zien hoe heerlijk het is om in het wild te leven. Ze drinken, eten, slapen, wassen en spelen, net mensen!Energiek dans- en theaterspel, betove-rende wereldse muziek met veel bijzon-dere (percussie)instrumenten en aan-stekelijke liedjes.

Samba Salad zingt, speelt en danst In het Wild in samenwerking met de Bamboeclub van het Wereld Natuur Fonds.

Entree € 15, t/m 26 jaar of cjp € 9

wat niemand weet (5+)Koperkwintet KWIVr

familieconcert

© B

arba

ra M

ulde

rink

zondag 8 februari Jurriaanse Zaal 14.00 uur

Koperkwintet KWIVRMark Geelen trompetSjoerd Pauw trompetAnneke Wensink hoorn Bastiaan Woltjer trombone Joost van Genugten tubam.m.v. Rudi van Hest verteller en klarinetBastiaan Woltjer muziekTonke Dragt tekstJoeri Vos regie

‘Dat het zou gaan regenen en regenen en dat er een Grote Vloed zou komen, was voor de mensen een geheim. Be-halve voor Noach. En Noach bouwde een boot. Ook voor de dieren was het een geheim, behalve voor de Een-hoorns…’Tonke Dragt schreef voor de Kinder-boekenweek 2007 het prentenboekje ‘Wat niemand weet’, geïnspireerd op het verhaal van Noach en de Ark. Ze voorzag het verhaal van verrassende nieuwe wendingen. Zij legt de nadruk op het universele karakter van het verhaal, zodat kinderen en volwassen met willekeurig welke levensovertui-ging zich er mee kunnen identificeren.

Koperkwintet KWIVR en verteller Rudi van Hest brengen deze kleurrijke variatie op het verhaal van De Ark van Noach tot leven in een muzikale voor-stelling voor iedereen vanaf 5 jaar.

Aansluitend (van ca.15.00-16.00 uur) is er een knutselworkshop met Villa Zebra! Daarnaast is er een ‘Maan Roos Muziek Podium’ in de Jurriaanse Foyer. Wie wil mag zijn of haar instrument meebrengen en zelf een kort optreden geven!

Entree € 9, t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 75: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda FeBruarI 73

jolanda zwoferink en henco de bergSchepping en herschepping

orgelrecital

zondag 8 februari Laurenskerk 15.00 uur

Jolanda Zwoferink en Henco de BergLaurensorgel

Werken van o.a. De Berg, Bach, Demessieux en Reger

Jolanda Zwoferink geeft concerten in binnen- en buitenland en is als vaste organiste verbonden aan kerken in Oostvoorne, Rotterdam en Krimpen aan den IJssel. Daarnaast is ze werk-zaam als pedagoge en cd-producer van het label Prestare. De blinde musicus Henco de Berg is organist van de Waalse Kerk in Breda, concerterend organist en leraar orgel en improvisatie aan het Fontys Conservatorium in Tilburg. Zij brengen een spannende afwisseling van nieuwe en oude, geschreven en geïm-proviseerde muziek.

Dit concert komt tot standi.s.m. Stichting Laurenskerk

Vrij entree, reserveren aanbevolen

codartS String orcheStraTalentfabriek

klassiek - kamerorkest

© Ja

n H

ordi

jk

zondag 8 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Codarts String OrchestraGordan Nikolic dirigentm.m.v. Bénédicte Zeitoun piccolo

Bartók Divertimento voor strijkers Sz.113Vivaldi Sinfonia ‘Al Santo Sepolcro’ RV169

Mozart Divertimento voor strijkers in D KV136Vivaldi Concert in C voor piccolo en strijkers RV443

Dat Vivaldi behoorde tot de grote viool-virtuozen van zijn tijd, spreekt uit al zijn werken voor strijkers. Mozarts Diverti-menti vragen om een speelse en luchtig weergave: ‘onderhoudend’ in de beste zin van het woord. Een andere uitdaging voor het Codarts String Orchestra vormt de uitvoering van Bartóks Divertimento voor strijkers (1939). Aangedaan door ingrijpende persoonlijke en politieke gebeurtenissen, uitte de Hongaarse componist zich in een rijpe en intens-expressieve strijkerspartituur, vol on-verwachte metrische patronen en har-monische wendingen. Na de meditatieve vioollijnen in het langzame midden-deel laat de snelle finale zich beluisteren als een Hongaars volksfeest vol op-zwepende, dansante ritmen.

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

tevazu - turkS Sufi enSemble in concertpresented by Mystiek Productions

Turkije - soefi

zondag 8 februari Grote Zaal 20.15-23.00 uur

Het Tevazu Ensemble verzorgt een mu-ziekavond in mystieke sfeer, waarbij de geboorte van de profeet Muhammed muzikaal wordt gevierd. Sufi-muziek wordt afgewisseld door zikrullah, het harmonieus en ritmisch uitspreken van de namen van Allah. Daarnaast zijn er mystieke semadansen door wervelende derwisjen. Abdulwahid van Bommel voorziet de voorstelling van vertalingen, waardoor deze voor niet-Turks spreken-den meer betekenis krijgt.Tevazu bestaat uit 2de en 3de generatie (Turkse) Nederlanders. Zij brengen sinds 2001 liederen, muziek en dans uit de islamitische sufitraditie van Turkije, begeleid op traditionele instrumenten.

Entree € 25 € 20

maandag 9 februari Willem Burger Hal 19.00 en 22.00 uurdinsdag 10 februariWillem Burger Hal 19.00 en 22.00 uur

International Contemporary Ensemble (New York)Claire Chase fluitRoss Karre slagwerkTony Arnold stemJoshua Rubin klarinetKivie Cahn-Lipman celloJim Findlay decor, licht en regie

David Lang the whisper opera (Europese première)

Wellicht het meest bijzondere concert van dit seizoen is de Nederlandse première van the whisper opera uit 2013 van Red Sofa-componist David Lang. Bezoekers nemen plaats op het podium en belanden daarmee midden in de voorstelling. Om hen heen klinken zachte muziek en ge-fluisterde teksten – soms op de rand van de verstaanbaarheid. Waarover

the whiSPer oPeraInternational contemporary ensemble

muziektheater

ma 9 en di 10 februari

© T

ina

Fine

berg

er wordt gefluisterd? Dat hangt af van de plaats die de luisteraar in de door David Lang ontworpen stellage inneemt. Op uitdrukkelijk verzoek van de componist is er geen partituur en geen opname van dit werk beschik-baar. Als reactie op deze tijd waarin we met één muisklik verwijderd zijn van alle denkbare muziek, wilde Lang intieme muziek schrijven die alleen live is te beleven. Wie iets over the whisper opera wil weten, moet het dus doen met de reacties van de luisteraars die eerdere voorstellingen bijwoonden. Sommigen twitterden over een confronterende belevenis die lang blijft resoneren. Wees er dus snel bij, het aantal kaarten is beperkt!

Lees ook het interview met David Lang op pagina 20.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 76: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

74 aGenda FeBruarI

black Pencil

eigentijds

vrijdag 13 februariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Black Pencil speelt nieuw repertoire, speciaal geschreven voor het ensemble, en avontuurlijke eigen arrangementen met invloed van volksculturen. De vaste kern van het ensemble bestaat uit blok-fluit (Jorge Isaac), panfluit (Matthijs Koene), altviool (Esra Pehlivanli), accor-deon (Marko Kassl) en slagwerk (Enric Monfort). Afhankelijk van het programma wordt deze basisbezetting aangevuld met gastmusici, zoals ud of elektronica.Black Pencil haalt zijn inspiratie uit de zeggingskracht van volkselementen: de ene keer uit dit zich gecompliceerd en krachtig, de andere keer subtiel, zacht en in eenvoud.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

za 14 februari de groote oorlog: ‘the old lie’Maarten Koningsberger & Finghin collins

liedrecital

zaterdag 14 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Maarten Koningsberger baritonFinghin Collins pianom.m.v. Huib Ramaer tekst en spel

Butterworth A Shropshire Lad en andere liederenWood Roses of PicardyFinck I don’t want to be a soldierJudge/Williams It’s a Long Way to TipperaryEscher Strange meetingen werken van Bridge, Gurney en Vaughan Williams

Maarten Koningsberger bekommert zich om het tragische lot van Britse soldaten die streden in de Eerste Wereldoorlog. George Butterworth, belofte van het Engelse componeren, sneuvelde aan de Somme. Vaughan Williams overleefde de loopgraven. Dodende soldaten raken doordrongen van ‘the truth untold’ in Strange Meeting van Wilfred Owen, subliem gezet door de Rotterdamse componist Rudolf Escher. Boven een geïdealiseerd Engels landschap waren de ‘ghostly voices’ rond van jonge sol-daten in A Shropshire Lad. Troostrijke dichtregels voor mannen in de modder bij de Marne, de Somme en de Ieper. Opgehitst door oorlogspropaganda lieten ze zich de loopgraven inluizen. Optimistisch trokken ze naar het Franse front: ‘Hooray pour le Français! Fare-well, Angleterre!’ Wilfred Owen ontmas-kerde het nationalisme als ‘The old lie’.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

wo 11 februari denSityclaire chase - fluit

red sofa - kamermuziek - eigentijds

woensdag 11 februariJurriaanse Zaal 20.15-21.15 uur

Op 9 en 10 februari geeft het Interna-tional Contemporary Ensemble (New York) 4 uitvoeringen van ‘the whisper opera’ van David Lang. Artistiek leider van dit gezelschap is Claire Chase. Zij is in 2014 een bijzonder project gestart met muziek voor fluit solo.

DensityDensity 2036 is een project van Claire Chase met een looptijd van 22 jaar. Zij is dit in 2014 gestart met het geven van opdrachten voor composities voor fluit solo. Dit project heeft als doel het op-bouwen van een geheel nieuw reper-toire voor fluit solo tot aan de 100ste ‘verjaardag’ van de baanbrekende com-positie Density 21.5 (1936) van Edgard Varese. Elk concertseizoen, van 2014 tot 2036, zal Claire een nieuw zestig minuten durend programma voor fluit solo in New York in première brengen, gevolgd door een tournee langs enkele podia. Elke drie jaar (Density 2016, Density 2019, etc.) zal ze een retrospec-tief concert geven, waarbij ze de op-drachtwerken tot en met dat jaar zal uitvoeren. Dit leidt in 2036 tot een marathonconcert van 24 uur...Wees nu getuige van het eerste uur!

Na afloop gaat Neil Wallace in gesprek met Claire Chase (Red Sofa)www.clairechase.net/density-2036

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 13 februari croSS-linx 2015met o.a. Mark Lanegan, Squarepusher en Bryce dessner

pop - klassiek

Mar

k La

nega

n

vrijdag 13 februari Diverse zalen 19.00 uur

Mark Lanegan & Metropole OrkestSquarepusher & Metropole OrkestBryce DessnerPekka KuusistoAufgangNadia Sirota SWOD Sebastian Plano Lunatree - FC Jongbloed Maarten Vos

De Amerikaanse zanger Mark Lanegan en het Britse elektronica-fenomeen Squarepusher treden op met het Me-tropole Orkest tijdens de 14de editie van het indie-classical festival Cross-linx. Een andere bijzondere gast is Bryce Dessner, gitarist van de band The National, die drie wereldpremières van eigen werken presenteert. Tot de spe-ciale festivalgasten behoren ook Pekka Kuusisto (FIN), Aufgang (FR), Nadia Sirota (VS), SWOD (Dld), Sebastian Plano (Arg), Lunatree - FC Jongbloed (NL) en Maarten Vos (NL).

Cross-linx tourt van 11 t/m 14 februari 2014 langs Amsterdam, Eindhoven, Rotterdam en Groningen. Kijk op www.cross-linx.nl voor het laatste nieuws.

Entree € 35

Lees ook het interview met Squarepusher op pagina 42.

beStellen· www.dedoelen.nl · kaSSabalie, SchouwburgPlein 50, rotterdam· telefoniSch 010 217 17 17

Page 77: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda FeBruarI 75

zo 15 februari harriet krijgh & magda amaraBeethoven, chopin, rachmaninov

kamermuziek

© N

ancy

Hor

owitz

zondag 15 februari Jurriaanse Zaal 11.00 uur

Harriet Krijgh celloMagda Amara piano

Beethoven Variaties voor cello en piano in Es ‘Bei Männern, welche Liebe fühlen’Rachmaninov Cellosonate in g op.19Chopin Introductie en polonaise brillante voor cello en piano in C op.3

De jonge Nederlandse celliste Harriet Krijgh ontving in 2012 de Publieksprijs tijdens de Amsterdamse Cello Biënnale. Naast haar studie aan de Kronberg Academy en bij Lilia Schulz-Bayrova in Wenen, loopt haar agenda al aardig vol met concerten in verschillende Europese landen. Ook de concertpraktijk van Magda Amara bracht deze Russi-sche pianiste al in talloze Europese muziekcentra. Over hun opname van de Cellosonates van Brahms (Capriccio, 2013) schreef een Duitse recensent: ‘Ze vormen een geweldig team, dat muziek maken in een betoverende dialoog verandert – van zacht en zangerig tot uitgelaten en aangrijpend.’ Met zo veel speelplezier en Chopin tot slot gaat u zwierig de zondag in.

Na afloop een glaasje champagne en meet & greet met de musici.

Entree € 21 R’pas/65+ € 19t/m 26 jaar of cjp € 9

di 17 februari nederland Studenten orkeSt (nSo)dramm, Gershwin & rachmaninov

symfonisch

dinsdag 17 februari Grote Zaal 20.15 uur

Nederland Studenten Orkest (NSO)Quentin Clare dirigentm.m.v. Tobias Borsboom piano

David Dramm /WHITE HEATGershwin PianoconcertRachmaninov Symfonie nr.2

Als de 85 leden van het Nederlands Studenten Orkest (NSO) het podium be-stijgen en hun instrument tevoorschijn halen, verlichten zij de zaal met muziek. Het NSO speelt de wereldpremière van /WHITE HEAT van David Dramm, over de verloren energie van licht. Met in-vloeden uit de lichte muziek compo-neerde Gershwin zijn Pianoconcert, dat wordt uitgevoerd met als solist de jonge pianist Tobias Borsboom. Na de pauze speelt het NSO de Tweede Sym-fonie van Rachmaninov, een werk dat een lichtpuntje vormt na een depressie van deze componist.

Entree € 22,50 R’pas € 16 t/m 12 jaar, cjp en studenten € 10

zondag 15 februariJurriaanse Zaal 14.00-18.00 uur

Met het programma ‘Portrait by Rem-brandt’ (waar Rembrandt Frerichs zelf de ondertitel ‘The contemporary fortepiano’ aan toevoegde) wil pianist/componist Rembrandt Frerichs u graag deelgenoot maken van zijn muzikale wereld. In het eerste, ‘klassieke’ gedeelte laat hij zijn liefde voor de klassieke muziek tot uiting komen in een bijzondere samenwerking van het Amstel Quartet met sopraan Klaartje van Veldhoven. In het tweede deel speelt het Rembrandt Frerichs Trio hedendaagse creatieve muziek. In het derde concertdeel met de kamanche-maestro Kayhan Kalhor, gewijd aan de Zijderoute, weerklinken echo’s van de tijd dat Rembrandt Frerichs in Egypte woonde. De middag sluit af met een meet & greet met de musici plus een borrel!

‘One of the highlights of the North Sea Jazz Festival’ (Jazzmagazine over pianist en componist Rembrandt Frerichs)

Portrait by rembrandtZondagfestival presented by Jazz International

jazz - renaissance - barok

zo 15 februari

Deel I: 14.00-14.50 uurAmstel Quartet m.m.v.Klaartje van Veldhoven sopraan

Werken van William Byrd en Henry Purcell

Deel II: 15.15-16.00 uurRembrandt Frerichs TrioRembrandt Frerichs pianoTony Overwater contrabasVinsent Planjer slagwerk

Composities en bewerkingen van Rembrandt Frerichs

Deel III: 16.30-17.20 uurKayhan Kalhor kamancheRembrandt Frerichs fortepianoTony Overwater contrabasVinsent Planjer slagwerk

De hedendaagse fortepiano en de Silk Road

Na afloop meet & greet met Rembrandt Frerichs Trio

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 29 R’pas/65+ € 27t/m 26 jaar of cjp € 9

Page 78: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

76 aGenda FeBruarI

en kan hij musici als Heinrich Schiff, Lisa Batiashvili en Adrian Brendel tot zijn kamermuziekpartners rekenen. Fellner wordt alom geprezen om zijn gecontroleerde spel, feilloze techniek en de manier waarop hij tot de betekenis achter de noten doordringt. Bach, Mozart, Haydn en Schumann zullen bij hem in goede handen zijn! Fellners opnamen van werken van Bach gooiden hoge ogen bij zowel publiek als critici. Ook vertrouwde hij Schumanns Kreisleriana al aan de cd toe. Het muziektijdschrift Gramop-hone oordeelde: ‘Het is een gevoelvolle, poëtische voordracht, uitgevoerd met pianistische beheersing en klankschoonheid.’

Entree € 29 R’pas/65+ € 27t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 20 februari miguel rodriguez Quintet

jazz

© B

aiba

Yur

kevi

ch

vrijdag 20 februariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Opgroeiend in het multiculturele Madrid kwam jazzpianist Miguel Rodriguez onder meer in aanraking met Latijns-Amerikaanse muziek en flamenco. Na studies aan Nederlandse conservatoria werkte hij met jazzprominenten als Benjamin Herman en Ben van den Dungen. Nu is de tijd rijp voor Rodriguez’ eigen muziek: een mix van improvisatie, flamenco en latin jazz. Zijn shows – met flamencozang en -percussie – zijn spectaculair, niet in de laatste plaats door zijn fantastische pianospel en knappe composities.i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdamwww.jazzinternational.nl

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

za 21 februari celtic & balfolk nightmet o.a. Méav, Sam Lee en Steeleye Span

Keltische muziek - balfolk - dans(workshops)

Méa

v

zaterdag 21 februari Diverse zalen 16.00-23.30 uur

De combinatie van diepe melancholie en extreme levensvreugde maakt dat de Keltische muziek, in al haar diversi-teit, eeuwig blijft boeien en inspireren. Ze roept beelden op van groene heuvels en mistige bergmeertjes, maar ook van warme, gezellige pubs in de dorpen en steden van Ierland, Schotland en Wales. Wilt u dansen op walsen, mazurka’s, bourrees en polka’s, of wilt u juist luisterend genieten van een keur aan muziek met Keltische wortels? Deze uitbundige, feestelijke dag staat com-pleet in het teken van die rijke West-Europese tradities.

Met Steeleye Span (GB), Méav (Irl), Sam Lee & Friends (GB), Barrule (Isle of Man), Georgia Ruth (Wales), Ialma (Galicië/B), Didier Laloy en Bruno Le Tron (B/Fr), Ciac Boom (Fr), Ballsy Swing (Fr), Gary Sutherland Ceilidh Band (Schotland), EmBrun (B), Nara-gonia Quartet (B), Celtic Swing (Irl/NL), Red Herring (Nl) en vijf verschillende dansworkshops: dansen op walsen, mazurka’s, bourrees en polka’s, of luisterend genieten van een keur aan muziek met Keltische wortels.

Entree € 27 R’pas/65+ € 25t/m 26 jaar of cjp € 9

Lees ook het interview met Maddy Prior (Steeleye Span) op pagina 46.

navarra String QuartetMozart, Britten, du Puy

klassiek - kamermuziek

© S

ussi

e Ah

lbur

g

dinsdag 17 februariJurriaanse Zaal 20.15 uur

Navarra String QuartetMagnus Johnston vioolMarije Johnston vioolSimone van der Giessen altvioolBrian O’Kane cellom.m.v. Bram van Sambeek fagot

Mozart Kwartet voor fagot, viool, altviool en cello KV370Britten Strijkkwartet nr.3 op.94Bridge 3 Idylls voor strijkkwartetDu Puy Kwintet in a voor fagot en strijkkwartet

Het Navarra String Quartet, opgericht in 2002, bestaat uit Nederlandse en Engelse musici en heeft Engeland als thuisbasis. Het kwartet werd gelauwerd met prijzen als de MIDEM Classique Young Artist Award en de Borletti-Buitoni Trust Award. Behalve in Groot-Brittannië traden ze op in diverse Europese landen, de VS, Rusland en Australië. Vanavond werken ze samen met de vermaarde Nederlandse fagottist Bram van Sambeek, die over het fagotkwintet van vanavond zegt: ‘[…] naar mijn smaak het meest aantrekkelijke kamermuziekwerk voor fagot uit de overgangsperiode van de klassieke tijd naar de vroegromantiek.’ Dat belooft wat!

Entree € 44 € 39 € 35t/m 26 jaar of cjp € 9

do 19 februari carmen van bizetcursus Opera in de stad

opera - luistercursus

donderdag 19 februariEduard Flipse Zaal 19.30-21.30 uur

Gerard Legeland docent

Deze cursusavond bereidt u voor op de uitvoering van de beroemde opera Carmen van Bizet in het Luxor Theaterop dinsdag 24 februari 2015, 20.00 uurdoor Staatsopera van Tatarstan.

Alleen verkrijgbaar als onderdeel van de cursus Opera in de stad à € 140,50.(3 cursusavonden en 3 opera’s) Zie pagina 50 voor alle informatie over de cursus Opera in de stad.

till fellnerBach, Mozart, Schumann

pianorecital

donderdag 19 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur inleiding door Huib Ramaer

Till Fellner piano

Bach Preludes en Fuga’s uit Das Wohltempierte Klavier (II) nrs.5 t/m 8 (BWV874-877)Mozart Sonate nr.4 in Es KV282Mozart Rondo in a KV511Schumann Kreisleriana

Het winnen van het Clara Haskil Internationaal Pianoconcours in 1993 opende voor Till Fellner de deuren naar de concertpodia. Sindsdien treedt de Oostenrijkse pianist op met gerenommeerde orkesten, geeft hij solorecitals op de belangrijkste podia,

Page 79: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aGenda FeBruarI 77

wo 25 februari colin currie & doelenenSemblePiano’s en slagwerk

red sofa - kamermuziek - slagwerk

© M

arco

Bor

ggre

ve

woensdag 25 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele musici

DoelenEnsembleColin Currie slagwerkBenjamin Ramirez paukenMaarten van Veen pianoRalph van Raat piano

Bartók Sonate voor 2 piano’s en slagwerkAdams Hallelujah junctionMaric Nieuw werk (wereldpremière)en andere werken

De combinatie van twee piano’s en twee percussionisten is legendarisch geworden dankzij Bartók. Zijn sonate voor deze bezetting speelt een vernuftig spel met markante ritmes, fugatische passages en droomachtige vormen van ‘nachtmuziek’. Vaak draait Bartók de rollen om: pianisten manifesteren zich als slagwerkers, de slagwerkers zijn op hun beurt ware klankkleurtovenaars. Deze uitvoering door Ralph van Raat, Maarten van Veen, Benjamin Ramirez en Colin Currie schept hoge verwach-tingen.Veel rechtlijniger – maar daardoor niet minder opwindend – is Halleluja junc-tion uit 1996 van John Adams. Is dit klinkende euforie of een vorm van typische Amerikaanse manie? Verder klinkt nieuw werk van de Bosnisch-Grieks-Engelse componist Dave Maric, die al eerder hypnotiserende muziek schreef voor Colin Currie.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 27 februari micheline van hautem

jazz - vocaal - chanson

vrijdag 27 februariEduard Flipse Zaal 20.30 uur

Na een aantal jaren als rockzangeres en radioprogrammeur besloot Micheline van Hautem zich te storten op de jazz, Engelstalige croonerliederen en Franse chansons. Met haar groep Mich en scène gooide ze hoge ogen in Vlaanderen en daarbuiten. Haar definitieve doorbraak kwam toen ze met de neef van Jacques Brel, Bruno, een eerbetoon bracht aan de meeslepende en krachtige songs van dit Vlaamse icoon, 35 jaar na zijn dood. Micheline vertolkt nog steeds graag Brel, maar ook Amerikaanse jazz en soul, Jiddische liederen en muziek van Marlene Dietrich en Édith Piaf.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17t/m 26 jaar of cjp € 9

zaterdag 21 februari Grote Zaal 19.30 uurOm 18.45 uur inleiding door Neil Wallace

Residentie OrkestAntonio Méndez dirigentm.m.v. Arthur Jussen piano

Brahms Tragische OuvertüreGrieg Pianoconcert in aTsjaikovski Symfonie nr.4

Klassieke muziek vergroent… Kijk maar naar de twee supertalenten van vanavond: de klaviervirtuoos Arthur Jussen, de jongste van de bekende Hilversumse pianobroers. En de jeugdige Spaanse dirigent Antonio Méndez, die de aandacht wist te

arthur juSSen & griegresidentie Orkest

klassiek - symfonisch

za 21 februari

© A

lek

trekken van Bernard Haitink. Jussen en Méndez hebben de ideale leeftijd voor het Pianoconcert van Edvard Grieg. De Noorse componist schreef zijn hit immers toen hij nog maar 24 was. De Tragische Ouvertüre van Brahms heeft juist een uitgesproken dynamisch karakter. ‘Tragisch’ is wel het woord dat past op Tsjaikovski’s Vierde Symfonie, volgens de compo-nist over ‘de fatale kracht die verhin-dert dat je gelukkig wordt.’

Toprang € 36 € 34 € 32 € 30 R’pas/65+ € 34 € 32 € 30 € 28t/m 26 jaar of cjp € 9

SchutterS van de doelen

hebben voorrang bij abonnementen­verkoop.www.dedoelen.nl/SteunfondS

Page 80: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

78 aGenda FeBruarI

amerikaanSe toeStandenrotterdam Symphony chorus

koormuziek

Lavi

nia

Mei

jer

zaterdag 28 februari Grote Zaal 20.15 uurOm 19.30 uur inleiding door Neil Wallace

Rotterdam Symphony ChorusWiecher Mandemaker dirigentm.m.v. LaurenscantorijDoelenKwartetHayo Boerema orgelLavinia Meijer harpArnold Marinissen slagwerk

Bernstein Chichester PsalmsAdams Chorus of Exiled Jews (bew. Zimmerman)Adams Chorus of Exiled Palestinians (bew. Zimmerman)Barber Agnus DeiWhitacre Water Night en andere werken voor koor a cappellaLang i never

Van Bernstein kennen we de musical West Side Story. Maar deze veelzijdige Amerikaan heeft veel meer gecompo-neerd, zoals het magnifieke koorwerk Chichester Psalms. Op Hebreeuwse teksten staat deze muziek stil bij leven, dood en geloof. Bernstein zelf heeft een bewerking gemaakt waarin hij het orkest vervangt door orgel, harp en slagwerk. Die versie schotelen wij u voor, waarbij Lavinia Meijer zich buigt over de aartslastige harppartij. Ook het koor kent trouwens berucht moeilijke passages. Die zijn in veilige handen bij het Rotterdam Symphony Chorus, een nieuw koor dat is opgericht in samen-spraak met de Doelen en het Rotter-dams Philharmonisch, om grootbezette stukken professioneel te kunnen uitvoeren.

Toprang € 40 € 37 € 35 € 32 R’pas/65+ € 38 € 35 € 33 € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

calefaxWhat if Bach...

kamermuziek - barok

zaterdag 28 februari Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Calefax & Holland Baroque Society

Bach/Tineke Steenbrink Het ‘Zevende’ Brandenburgse ConcertVivaldi/Bach Concert in a BWV1065Bach Ricercar a 6 uit Musicalisches Opfer BWV1079Bach Brandenburgs Concert nr.3 in G BWV1048

In 1717 wordt Bach benoemd tot kapel-meester aan het Hof van Vorst Leopold van Anhalt-Köthen. Het is zijn taak om muziek te componeren voor concerten, feesten en speciale gelegenheden. Hij heeft een 17-koppig ensemble tot zijn beschikking, van wie er vijf uit Berlijn komen. Bach schrijft aan het hof zijn vioolconcerten, de vier orkestsuites en de zes verbluffende Brandenburgse Concerten.In What if Bach... vraagt Calefax zich af wat de componist zou hebben geschre-ven als Holland Baroque Society het hoforkest in Köthen was geweest en Calefax de vijf solisten uit Berlijn. Samen stelden zij het ‘Zevende’ Bran-denburgse concert samen, door de mooiste delen uit Bachs repertoire te combineren en te bewerken voor dit nieuwe orkest.

Entree € 24 R’pas/65+ € 20t/m 26 jaar of cjp € 9

enSemble muSicall humorSengelse consortmuziek

kamermuziek - renaissance - authentiek

© F

lore

Tri

cote

lle, M

irabe

lle

Phot

ogra

phy

vrijdag 27 februari Laurenskerk 20.30 uurOm 19.45 uur inleiding door Saskia Törnqvist

Ensemble Musicall HumorsNick Milne alt- en tenorgambaMyriam Rignol tenorgambaLucile Boulanger basgambaJosh Cheatam basgambaThomas Dunford luitFrançois Guerrier orgel en clave cimbel

Engelse consortmuziek van o.a. Dowland en HolborneSinds Jordi Savall zich heeft opgeworpen als bevlogen ambassadeur voor de viola da gamba is dit prachtinstrument niet meer weg te denken uit de oude muziekpraktijk. Het Franse gezelschap Musicall Humors – de naam ontleenden zij aan een bundel van de excentrieke Schotse gambist en legerkapitein Tobias Hume – legt zich toe op muziek voor twee of meer viola da gamba’s. In dit programma brengen de gambisten een bloemlezing van Engelse consortmuziek uit de late zestiende en vroege zeven-tiende eeuw. Kom luisteren hoe de gamba’s zoemen als melancholieke hommels in de pavanes en gaillardes van John Dowland en Anthony Holborne.

Dit concert is een Doelenproductie op locatie in de Laurenskerk. Geregeld kiezen wij ervoor om concerten op een andere locatie te brengen. Vanwege de bijzondere akoestiek of atmosfeer. Het repertoire van dit concertprogramma leent zich bij uitstek voor de prachtige laatgotische Laurenskerk.

Dit concert komt tot stand i.s.m. Organisatie Oude Muziek Utrecht en Stichting Laurenskerk

Entree € 32 R’pas/65+ € 30t/m 26 jaar of cjp € 9

za 28 februari franSe orgelkunSterwin Wiersinga - doelenorgel

orgelrecital

© S

anne

Don

ders

zaterdag 28 februari Grote Zaal 15.00 uur

Erwin Wiersinga Doelenorgel

Langlais Hymne d’actions de grâces ‘Te Deum’Franck Pastorale op.19Vierne Allegro vivace (uit Symphonie nr.1 op.14)Franck Prière op.20 (uit Six Pièces pour grand orgue)Alain Deuxieme FantaisieFlorentz Prélude de ‘L’enfant noir’Escaich Quatrième Esquisse ‘Le cri des abîmes’Erwin Wiersinga is (samen met Leo van Doeselaar) als titulair organist verbon-den aan de Martinikerk in Groningen. Daarnaast bespeelt hij het Hinsz-orgel in de Catharinakerk in Roden en is hij orgeldocent aan de Universität der Künste in Berlijn en het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Ook treedt hij geregeld met orkesten op, waaronder het Koninklijk Concertge-bouworkest. Vanmiddag speelt hij voor u verscheiden voorbeelden uit de Franse orgelkunst van de afgelopen ander-halve eeuw.

Vrij entree, reserveren aanbevolen

nieuwSgierig naar de muziek uit dit magazine? beluiSter alvaSt thuiS via www.dedoelen.nl/SPotify

Page 81: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

aLGeMene InFOrMaTIe 79

doelencamPuS DoelenCampus is het platform van de Doelen voor verdieping in de muziek. Evenementen met dit icoon bieden deze verdieping in de vorm van een inleiding, master-class, workshop, nabespreking, cursus of meet & greet.

vrijdag in de fliPVrijdag in de Flip is een nieuwe concertformule in de Doelen. Ver-rassende en eigenwijze muziek in de intimiteit van de Eduard Flipse Zaal. Alle concerten bestaan uit één lange set zonder pauze en na het concert draait een van de musici van die avond muziek die hij/zij graag hoort.Met de Vrijdag in de Flip Knipkaart bezoekt u vier concerten naar keuze voor slechts € 55.

red Sofa bankPaS Voor € 79 per seizoen beschikt u over de Red Sofa Bankpas, waar-mee u gedurende het seizoen voor alle Red Sofa-concerten met dit icoon een gratis kaart kunt reserveren (indien beschikbaar). Zie ook www.dedoelen.nl/redsofa

doelenProgrammeringDit icoon geeft aan dat het concert door de Doelen is geprogrammeerd. Bij deze concerten geldt bovendien de regeling ‘kaarten ruilen’ (tot 2 werkdagen voor het betreffende concert). U vindt de voorwaarden op www.dedoelen.nl onder het menu ‘Informatie’.

De Red Sofa en Blue Sofa bij de concerten met dit symbool zijn beschikbaar gesteld door de Woonmall.

1. www.dedoelen.nlDe gemakkelijkste en snelste manier om concertkaarten te bestellen. Kies zelf uw stoel in de zaal en print uw kaarten thuis uit.

kaartverkooP

legenda

2. telefoniSchBij de kassa van de Doelen via 010 2171717. Van maandag tot en met zaterdag bereikbaar van 14.00 tot 18.00 uur.

3. kaSSabalieDe kassabalie aan Schouwburg-plein 50, Rotterdam is van maan-dag tot en met zaterdag geopend van 14.00 tot 18.00 uur en vooraf-gaand aan concerten. U kunt hier terecht om kaarten te kopen en zelf uw stoelen uit te kiezen.

koffie/thee inbegrePenBij concerten met dit icoon zijn koffie en thee bij de prijs van uw concertkaart inbegrepen, zowel voorafgaand aan het concert als in de pauze.

Pauzedrankje inbegrePenBij concerten met dit icoon zijn alle consumpties (koffie, thee, fris, bier, wijn) in de pauze van het concert bij de prijs van uw concertkaart in-begrepen. Speciale wijnen zijn tegen bijbetaling verkrijgbaar aan de luxe wijnbar in de Hal Grote Zaal. Voorafgaand aan het concert zijn consumpties tegen betaling verkrijgbaar. Bij concerten zonder pauze is uw drankje voorafgaand aan het concert inbegrepen.

Page 82: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

80

BEGUNSTIGERS VAN DE DOELEN

PROGRAMMERINGNeil Wallace (Hoofd programmering)Miriam DuikerHans de langeMadelène RooversFrank van Berkel (Jazz International Rotterdam)Helinth Boks-Keller (Kamermuziekvereeniging)

REDACTIE EN TEKSTMira van Baalen, Jacqueline Blok-Wouters, Mathijs Bouwman,Bart Diels, Elsbeth Grievink, Frits de Haen, Paul Janssen, Philip Leussink, Ronald Renirie, Gilles de Sitter, Saskia Törnqvist, Studio Lonne Wennekendonk, Stephen Westra (Haydn)

CONCEPT EN ONTWERPStudio Lonne Wennekendonk

DTP AGENDAPhilip Leussink, Dorine Verharen

COVERFOTOSanne Donders

OPLAGE35.000

DRUKMediaCenter Rotterdam

CONTACTDe kassa van de Doelen is uw aanspreekpunt voor alle vragen over concerten en het bestellen van kaarten. De kassa is bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 14.00 tot 18.00 uur via 010 217 17 17 en via e-mail [email protected]. Het bezoekadres is Schouwburgplein 50, Rotterdam.

ADVERTENTIESAfdeling Marketing en Communicatie de Doelen, Femke Meeuwissen, 010 217 17 44, [email protected]

Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden. De Doelen heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen.

Ypma Piano’s is exclusief lever ancier van Steinway & Sons piano’s en vleugels in de Doelen

De Doelen Blue en Red Sofa zijn ter beschikking gesteld door: Woonmall Alexandrium Rotterdam

De Doelen maakt uitsluitend gebruik van FSC-papier

COLOFONDit magazine is een uitgave van de Doelen en verschijnt drie maal per seizoen.

Page 83: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015
Page 84: Doelen Magazine editie 8, dec jan feb 2014-2015

‘Ik dacht: o ja, dat is cool, ik word later dirigent.’ ­—­ Yannick­Nézet-Séguin­herinnert­­

zich­hoe­hij­als­tienjarige­een­plaat­­van­Herbert­von­Karajan­hoorde.