Ongevallenzonder aanrijdingOngevallenzonder aanrijding

04

Nieuwsbrief

Wintertips03

07Fietsen schept een band

Ledenmagazine van de FietsersbondDriemaandelijks tijdschrift nr. 76 december 2013 – februari 2014P708377 | Afgiftekantoor Gent X | V.U. Jan Treunen, Oude Graanmarkt 63, 1000 Brussel

Ik fiets

Ik fiets en voel mij goed in mijn vel

Ik fiets en verspreid geen fijn stof

Ik fiets en verminder de file met zo’n

8 meter of meer

Wij fietsen

Wij fietsen en voelen ons goed in ons vel

Wij fietsen ons warm zonder het klimaat

te verwarmen

Wij fietsen en verminderen jouw file

met nog meer kilometers

De Fietsersbond

Voor een fiscaliteit op maat van de

fietser

Een fietsroute op maat van elke

verplaatsing

De fiets als onze habitat

2014: oplossingen

Door voorkomen van problemen

Uit solidariteit met de huidige en

toekomstige generaties

Inhoud

Editoriaal

Solidariteit

03 Passie voor de fiets Kristien Hemmerechts: “Op mijn fiets ben ik heer en meester”

Tips De winter door

04 Reportage Ongevallen zonder aanrijding

06 Fietscultuur Fietsen schept een band

07 In de buurt Hoe richt je een lokale afdeling op?

In het wild Music for Life

08 Iedereen op de fiets

Fietspech? VAB is al onderwegGestrand door een platte band of gebroken ket-ting? VAB biedt nu ook pechverhelping aan voor fietsers, zo raak je altijd op je bestemming. Je belt gewoon naar VAB of gebruikt de app, en een opgeleide wegenwachter komt het pro-bleem verhelpen. Meestal lukt dat ter plaatse en anders brengt men je met je fiets naar de meest geschikte reparatieplek.Een VAB-verzekering is gebonden aan een persoon (of gezin), dus maakt het niet uit met welke fiets, elektrische fiets, sport- of bakfiets je onderweg bent.

Geef de Fietsersbond voor het nieuwe jaar wat extra wind in de rug! Jouw steun betekent

een grotere onafhankelijkheid voor de Fietsersbond en meer realisaties voor fietsers. Hoeveel je bijdraagt bepaal je zelf, alle beetjes helpen.

Rekeningnummer: BE25 5230 8048 1682BIC: TRIOBEBB

Vanaf 40 euro krijg je een fiscaal attest.

Colofon

De Fietsersbond is de belangenvereniging voor fietsers in Vlaanderen en Brussel en maakt van de fiets een logische keuze voor iedereen, van individu tot politicus.

WORD LID: schrijf 30 euro (voor het hele gezin) of 23 euro (voor één persoon) over op het rekeningnummer BE34 7895 8364 6590, BIC: GKCCBEBB met vermelding ‘nieuw lid’. Je vindt alle ledenvoordelen op www.fietsersbond.be/ledenvoordelen

WORD SCHENKER: stort je bijdrage op het rekeningnummer BE25 5230 8048 1682, BIC: TRIOBEBB met vermelding ‘gift’. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar. Meer info op www.fietsersbond.be/giften

Wil je deze nieuwsbrief enkel digitaal ontvangen? Mail info@fietsersbond.be met vermelding ‘nieuwsbrief digitaal’ en je lidnummer.

Concept en coördinatie: Fietsersbond vzw Redactie: Fietsersbond vzw Fotografie: Stefan Dewickere - Fietsersbond vzw Vormgeving: Kliek Creatieve Communicatie Druk: drukkerij Perka Oplage: 8.000 ex.

V.U.: Jan Treunen, Oude Graanmarkt 63, 1000 Brussel - info@fietsersbond.be - tel. 02 502 68 51

Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, openbaar gemaakt of geciteerd mits bronvermelding ‘Fietsersbond Nieuwsbrief’. Deze uitgave werd gedrukt op milieuvriendelijk papier.

!

i Leden van de Fietsersbond krijgen 15% korting. Een individuele verzeke­ring voor fietsbijstand kost maar € 38,25 (i.p.v. € 45) en een polis voor het hele gezin € 84,15 (i.p.v. € 99).

Sluit aan via www.vab.be/fietsersbond

2

Geloof je dat fietsen een helende invloed kan hebben op iemands psyche? “O ja, absoluut. Fietsen is gezond voor je lijf en voor je geest. Het geeft je ook een heerlijk gevoel van vrijheid. Op mijn fiets ben ik heer en meester - of dame en meesteres.”

Is de fiets een bewuste keuze voor jou?“Ja, maar het is ook een voor de hand liggende keuze. En een gemakkelijkheidsop-lossing. Het is gewoon erg handig dat ik gauw op de fiets kan springen om ergens naar toe te gaan. Ik kom niet in een file terecht en hoef niet op een bus of tram te wachten of me zorgen te maken over parkeergelegenheid.”

Passie voor de fiets Tips

Op mijn fiets ben ik heer en meester

“”

Is er ook iets dat je stoort bij het fietsen? “De agressiviteit van auto’s, trams en bussen. Helaas laat het rijgedrag van chauf-feurs vaak te wensen over. Ook de fietsinfrastructuur is vaak erg slecht. Tegelijker-tijd is hier en daar grote vooruitgang geboekt. Er zijn in Antwerpen nu een aantal mooie fietsroutes. Daar is het echt genieten, en krijg je een idee van hoe het zou kunnen zijn.”

Wat is er nodig om meer mensen op de fiets te krijgen? “In Antwerpen zijn heel veel mensen beginnen fietsen toen er aan de leien werd gewerkt en het autoverkeer serieus in de knoop lag. Dus ik denk dat hoe lastiger het wordt om overal met de auto te komen, en die te parkeren, hoe meer mensen naar de fiets zullen grijpen.”

Je bent al enkele jaren lid van de Fietsersbond. Waarom? “Omdat fietsen de kwaliteit van mijn leven verhoogt. De Fietsersbond zet zich in voor fietsers en hun veiligheid. Jullie maken duidelijk dat het niet alleen gaat om een fietspad hier en daar, maar om een netwerk van hele fietsroutes die moeten verbeteren. Dus ben ik lid uit eigenbelang én voor het belang van alle fietsers.”

Als Kristien Hemmerechts niet aan haar schrijftafel werkt, is de kans groot dat ze op de fiets zit. Tenzij ze zware spullen moet vervoeren, doet ze alle verplaatsingen binnen de stad met haar tweewieler. Ook trekt ze iedere

winter op de tandem door een Aziatisch of Afrikaans land en nam ze deel aan de eerste aparte Tour de France van Te Gek?!, een vzw die werkt rond geestelijke gezondheid.

Meer wintertips:fietsersbond.be/taxonomy/term/206fietsersbond.be/ledenvoordelen

i

”Ik ben lid uit eigenbelang én voor

het belang van alle fietsers“

Kristien Hemmerechts:

> Naam: Kristien Hemmerechts Leeftijd: 58 Woonplaats: Antwerpen Beroep: schrijver

De winter doorHoe doorsta je koude, duisternis, nat­tigheid en gladheid? We vroegen het aan verschillende experts.

De laconieke fietser: “Gewoon keihard doorbijten!”

De stoere fietser: “Ach, een halve gram motivatie is toch wel meer dan genoeg.”

De fietspendelaar: “Ik denk altijd: ‘t is dit of in die stomme file staan.”

De warme fietser: “Ik zweer bij wollen ondergoed en laagjes. Ook dubbele schoenbescherming en een dubbel paar handschoenen. Soms haal ik mijn ski­kledij boven. En een bivakmuts! Lekker warm en je hebt geen sjaal nodig.”

De wielertoerist: “Sommige fietsers denken dat ze naar de Noordpool gaan, terwijl je op de fiets zo veel warmte creëert. Ik kleed me dus niet te dik. Mijn fiets wordt wel sneller vuil, dus poetsen en insmeren is de boodschap.”

De zichtbare fietser: “Ik draag reflectoren rond mijn enkels. Die zie je ronddraaien en maken me herkenbaar als fietser, ook van opzij.”

De fietser bij sneeuw of gladheid: “Ik leg brede banden op met een goed profiel en pomp ze niet te hard op. Bochten neem ik heel breed en traag. Een borduur rij ik nooit schuin op maar altijd dwars. Bij opritten kijk ik uit of er geen bevro­ren bandensporen opduiken dwars over het fietspad.”

De fietskoerier: “Bij vorst of sneeuw rijden wij met spijkerbanden.”

De doe­het­zelver: “Winterbanden maak ik zelf met spanbandjes. Om de zoveel centimeter span ik een tie­wrap rond band en velg. Simpel, en het werkt!”

De postbode: “Het is niet evident om een zwaar geladen fiets in evenwicht te houden. Wij mogen stapvoets op het voetpad rijden, dus wie de sneeuw ruimt voor zijn deur, bewijst ons een grote dienst.”

Als alles faalt, kun je altijd nog een fiets­reisje boeken naar warmere oorden met je ledenkorting bij Vos Travel.

3

OngevallenzonderaanrijdingHelft ‘eenzijdige ongevallen’ door infrastructuur

Als fietser heb je je zeker al eens geërgerd aan paaltjes, putten in het wegdek of vervelende obstakels op je fietsroute. Misschien ben je zelfs ooit al blijven hangen in een tramspoor, slipte je over natte kasseien of schatte je een borduur verkeerd in, met als gevolg geschaafde knieën of erger. Dat soort ongevallen, waar fietsers vallen zonder dat er een andere weggebruiker bij betrokken is, noemen we eenzijdige ongevallen.

Reportage

OorzakenOp basis van rechtsbijstands­verzekeraar DAS:> 48% staat ondergrond

(27% wegdek, 21% fietspad)> 23% obstakels op de fietsroute

(paaltjes, betonblokken, signalisatie)

> 15% niveauverschillen (drempels, stoepranden)

> 9% slecht onderhoud (sneeuw, bladeren, afval)

> 2,5% begroeiing> 2,5% slechte verlichting

Eenzijdige ongevallen komen erg vaak voor, maar exacte cijfers ontbreken. Waar ongevallen met fietsers

sowieso al slecht geregistreerd zijn, doet een fietser bij een eenzijdig ongeval al helemaal geen aangifte. Bij zwaardere eenzijdige ongevallen gaat de fietser wel naar de huisarts of spoed, maar dit wordt niet geregistreerd door de politie en valt dus ook buiten de statistieken.

OORZAKENHoe ontstaan eenzijdige ongevallen?Soms valt een fietser door eigen ver-strooidheid of onoplettendheid, maar volgens Nederlands onderzoek is de helft te wijten aan slechte infrastructuur. Wat dat precies inhoudt, kunnen we afleiden uit gegevens van onze rechtsbijstands-verzekeraar D.A.S. 48 % heeft te maken met putten, bulten en andere oneffen-heden. (zie kader)

SCHADEVERGOEDINGLeden van de Fietsersbond kunnen een beroep doen op de hulp van D.A.S. om de wegbeheerder aansprakelijk te proberen stellen en een schade- vergoeding te eisen. “Vaak zijn dit wel

> Pas op voor paaltjes, stoepranden en andere obstakels, zeker in groep!

4

Vermijd een valpartij> Let altijd op of er paaltjes op

het fietspad staan, zeker in groep.

> Wees aandachtig voor putten, bulten of uitstekend materiaal

> Let vooral op in het donker of bij het vallen van het blad.

> Er kan altijd een niveauverschil zijn tussen het fietspad en een aanliggend voetpad. Zorg dat je dit niet raakt.

> Let op kruispunten op voor verhoogde zijbermen.

> Let op bij winterweer, zie p.3.

Heb je toch een ongeval? Verzamel onmiddellijk bewijzen. Tips: fietsersbond.be/verzeke­ringrechtsbijstand/staatweg

Meld gebreken!Vlaanderen: meldpuntfietspaden.beBrussel: fixmystreet.be

i

Met goedebewijzen kun je

de wegbeheerderaansprakelijk stellen”

“

harde juridische gevechten,” zegt Marc Engelen van D.A.S. “Het resultaat is zeer afhankelijk van de specifieke omstandig-heden. Je staat het sterkst dat je als slachtoffer bewijst dat de openbare weg een ‘gebrek’ vertoont, dus een significant abnormaal kenmerk. Zonder bewijs geen gebrek, en daar speel je zelf een grote rol in. Neem onmiddellijk foto’s, noteer gegevens van getuigen, doe dezelfde dag aangifte bij de politie,… Zo vergroot je aanzienlijk de kans om een schadevergoeding te bekomen.”

MEETFIETS SPOORT OPFikse schadevergoeding of niet, het is niet onze gewoonte om te wachten tot

er een ongeval gebeurt om in actie te schieten. De Fietsersbond wijst de weg-beheerders zo snel mogelijk op knelpun-ten. Dit kunnen we dankzij de grote terreinkennis van onze lokale afdelingen en dankzij onze meetfiets. “Met de meetfiets onderzoeken we de veilig-heid en het comfort van fietspaden,” zegt Bruno Coessens, het brein achter de meetfiets. “Maar we lijsten ook alle dringende problemen op. Zo hebben we al meer dan 2000 km fietspad geaudit.” En gebeurt er ook iets met die gege-vens? “Zeer zeker. Het zijn meestal de gemeentes zelf die een audit bestel-len. Nadien weten de wegbeheerders perfect waar de veiligheidsproblemen zitten die ze snel moeten oplossen.”

NIEUWE ONTWERPENVoorkomen is nog beter dan genezen. De Fietsersbond blijft wegbeheerders stimuleren om te letten op de details van hun ontwerpen.

“We herinneren hen constant aan het standpunt van de fietser,” zegt beleidsmedewerker Eva Van Eenoo. “Als je de logica van fietsers volgt, vermijd je een overdaad aan paaltjes en beugels en leg je geen fietspaden aan met hoeken van 90°. Voor de onder-grond kies je uiteraard comfortabel asfalt, met naadloze overgangen aan oversteekplaatsen.”

MAAK MEE HET VERSCHIL!Gevaarlijke gebreken in de infrastruc-tuur kun je melden. Je hoeft niet zelf uit te zoeken of de gemeente, het gewest of wie dan ook verantwoordelijk is; je melding wordt automatisch door-gestuurd naar de juiste wegbeheerder.

In Brussel kun je daarvoor gebruik maken van Fix My Street. Daar zie je bovendien of andere fietsers hetzelfde probleem gemeld hebben en of jouw melding al in behandeling is. Handig! En met de app kun je het meteen ter plekke melden. In Vlaanderen is er het Meldpunt Fiets-paden. Roep hier best zelf andere fiet-sers op om dezelfde melding te doen, zo zet je meer druk. De Fietsersbond oefent intussen druk om dit meldpunt nog te verbeteren en de gemelde problemen sneller op te volgen.

> Boordjes, bladeren, afval,… Een fietser kan letterlijk over alles vallen.

5

Fietscultuur

Fietsen schept een bandDe sociale kracht van de fiets

Het zit hem in de meest eenvoudige dingen. Al fietsend naar de winkel een kennis tegenkomen en een babbeltje slaan. Een mooi meisje helpen met haar ketting en misschien een telefoonnummer scoren. Op het perron aan de praat geraken over een nieuw model vouwfiets. Wie niet in een metalen cocon zit noch met 100 decibel door de straten scheurt, is nu eenmaal erg aanspreekbaar.

Fietsreizigers kunnen ervan mee-spreken. Waar ze ook komen, altijd worden ze met nieuwsgierigheid en

zelfs een beetje bewondering bejegend. Vaak duurt het niet lang voor iemand je komt vragen waar je vandaan komt, of je honger hebt en al weet waar je zult slapen.

FIETSPOOLTussen fietsen onderling is de band nog duidelijker. Veel wielrenners en Bromp-ton-gebruikers begroeten mekaar net als motorrijders. Of neem de fietspools. Fietspendelaars tussen Leuven en Brussel koppelen het nuttige aan het aangename en maken de rit van ruim 60 km zo gezellig mogelijk. Voor schoolkinderen zijn fietspools niet alleen handig om veilig op school te raken, maar ook ideaal om vrienden te maken. Een vader getuigt: “Het is leuk om te zien hoe de kinderen vrienden geworden zijn, ook al verschilt hun leeftijd. Maarten en Sebastiaan hebben zo oudere kinderen leren kennen waar ze iets van kunnen leren. En voor de papa’s is het natuurlijk ook gezellig om samen te fietsen.”

DATENGrote kans dat je op zo’n fietsfuif een lief vindt. De tijd dat je vooral touche had door te showen met je vele pk’s en gechromeerde velgen, is definitief voorbij. Tegenwoordig maakt een mooie fiets meer indruk. In Chicago hebben ze dat goed begrepen: Datingbureau Fixup en de lokale Blue Bikes hebben er de handen in elkaar geslagen, en daten per fiets blijkt een succesformule.

REHABILITATIESamen fietsen kan zelfs jonge mis-dadigers terug op het rechte pad brengen. Dat bewijst de Israëlische professor Shimon Shocken met zijn project ‘Rides of Hope’. Sinds 2008 gaat Shocken elke week mountainbiken met een tiental jeugdige delinquenten. De vaak moeilijke ritten doorheen het ruige landschap rond Tel Aviv bevorderen de teamgeest bij de jongeren en zijn een belangrijke stap in hun rehabilitatie.

De fiets kan je netwerk vergroten, je aan een lief helpen, jongeren op het rechte pad brengen, fondsen werven voor het goede doel,... Qua maatschap-pelijke kracht kan dat tellen. Je kan onge twijfeld nog meer voorbeelden bedenken, want hoe sterk de eenzame fietser ook is, lang eenzaam blijft hij nooit.

VRIJGEVIG NETWERKDe kracht van de fiets als sociaal bind-middel is ook goede doelen niet ontgaan. Vredeseilanden Classic rekent elk jaar op fietsers om geld in te zamelen voor hun boerenprojecten. Wie wil deelnemen aan de fietstochten in o.a. Nicaragua en Benin, moet zich engageren om 3000 euro in te zamelen.

Een fors bedrag, maar elk jaar halen tien-tallen fietsers dit bedrag en meer, eens ze hun netwerk in beweging brengen. Je mag dus op weerklank rekenen als je een leuke actie organiseert voor Music for Life (zie p. 7)

FIETSFEESTMet fietsen - en fietsevenementen - kun je je netwerk uitbouwen. Marché Vélo was bijv. veel meer dan een tweede-handsmarkt met fietsherstelplaats. Hier verenigden zich materiaal, techniek, kunst, muziek en actie tot een waar feest van fietscultuur. Gelegenheid te over om gelijkgestemden te ontmoeten terwijl je je fiets pimpt, een fiets-pad schildert of de beentjes strekt op de aansluitende Brussels Bike Party.

> Als fietser ben je aanspreekbaar. De basis van een succesvolle datingformule!

Fietspools zijn ideaal om vrienden

te maken ”

“

Fietsavonturen tussen Leuven en Brussel: gefietst.blogspot.be

Fietspoolen met kinderen naar school / judo / muziekles: fietspoolen.be

i

6

In de buurt

Fietsersbond Dendermonde boekt al meteen succes

Weer een lokale afdeling erbij!

Music for FietsersbondIn het wild

Locatie: Heel Vlaanderen en Brussel

Van 2 tot en met 24 december kun je geld inzamelen in het kader van Music for Life. Dit jaar kies je zelf jouw goede doel. Enkele mensen en ondernemingen zijn al bezig met inzamelingacties voor de Fietsersbond. Organiseer ook een actie en mobiliseer vrienden of collega’s om mee te doen. Een bikewash met je sportclub, een wafelenbak op school, een chocobar op straat of een fietsdrinkbus op de toog ­ alles is mogelijk! En misschien wil je vereniging of werkgever wel uitpakken met steun aan een doel dat goed is voor zowel milieu, gezondheid als mobiliteit.

fietsersbond.be/musicforlifei

Vanaf nu zal men bij elke herinrichting ons

advies vragen”

“

Reden tot vieren voor alle fietsers, want sinds kort is de Fietsersbond actief in meer dan 100 (van de 327) Vlaamse en Brusselse gemeenten. Soms gaat het om een enkele contactpersoon, maar het kloppend hart van onze lokale vertegenwoordiging wordt gevormd door onze afdelingen. Daarvan zijn er ondertussen 63. Eén van de jongste afdelingen zag het licht in Dendermonde.Medestichter Pieter Claeys vertelt ons hoe dat ging, een afdeling van de Fietsersbond oprichten.

Van waar kwam het idee om een afdeling te starten? Pieter Claeys: “De stad Dendermonde is bezig aan een fietsbeleidsplan en de mobiliteitsambtenaar wilde graag input van ervaringsdeskundigen. Intussen was ik al aan het polsen bij het algemeen secretariaat van de Fietsersbond hoe je een lokale afdeling kan oprichten.”

Zetelen jullie dan ook in de GBC? (De GBC, of Gemeentelijke Bege­leidingscommissie bepaalt in grote mate het lokale mobiliteitsbeleid)“Neen, de mobiliteitsdienst vindt dat er in de GBC te weinig fietsgerelateerde onderwerpen aan bod komen. Alleen als er een fietskwestie op de agenda staat, worden we uitgenodigd. We zetelen wel in de Gecoro (Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening).”

En heeft dat al resultaten opgeleverd?“Jazeker. Bij onze eerste deelname aan de Gecoro lag een ontwerp voor van een nieuwe woonwijk. Daarlangs liep een fietspad van amper 1 m breed. Dankzij onze input zal men dit waarschijnlijk ver-breden tot een comfortabele 2 m 50.”

Volgens het fietspadenrapport van Het Nieuwsblad ligt hier het slechtste fiets-pad van Dendermonde. Als de samen-werking constructief verloopt, zal men vanaf nu bij elke herinrichting ons advies vragen.”

En… hoe zit het met die samen­werking? Over naar de schepen van Mobiliteit! Niels Tas: “De keuze voor de Fietsers-bond als lid van de Gecoro was heel bewust. Het is echt de bedoeling om kwalitatief advies te krijgen van fietsers. Het stadsbestuur wil de fiets aantrekke-lijk maken en een duurzaam mobiliteits-beleid uitbouwen. De fiets wordt een van de belangrijkste aandachtspunten in deze legislatuur. We kijken erg uit naar een positieve samenwerking.”

Worden jullie betrokken bij het mobiliteitsplan?“Zeker. Op dit moment wordt ons advies gevraagd over de herinrichting van de Gentsesteenweg.

> Deze enthousiaste vrijwilligers hebben al heel wat in de pap te brokken.

7

Iedereen op de fiets

Het Mobiliteitsplan Vlaanderen legt fundamentele beleids-keuzes vast voor de periode t.e.m. 2050, en omschrijft concrete doelstellingen tot 2030. Dit plan bepaalt dus in sterke mate hoe de mobiliteit in Vlaanderen georganiseerd zal worden.

Tot en met 12 januari 2014 kan je het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen inkijken en zelf je opmerkingen doorgeven. We roepen jullie op om dit massaal te doen, zodat de stem van de fietser luid en duidelijk kan klinken.

Op onze website vind je alle info over het Mobiliteitsplan, de reactie van de Fietsersbond en een voorbeeldreactie waarop je jouw persoonlijke reactie kan baseren.

fietsersbond.be/mobiliteitsplanvlaanderenfietsersbond.be/cadeaulidmaatschapreelight.com

Voor onder de kerstboom

MobiliteitsplanVlaanderen: jouw reactie telt!

ii

Maak je vrienden en familie lid van de Fiet-sersbond! Per nieuw lidmaatschap dat je

wegschenkt, krijg je er zelf een cadeau bovenop. Dit

jaar is dat een superhip fiets-lichtje. De Reelight Go werkt met ingebouwde magneten en heeft geen batterijen nodig. Het is heel compact en extreem simpel te (de)monteren. Toch zou je ze alleen al voor het uitzicht willen hebben: Deense fietsexpertise ontmoet Scandinavisch design.

Het wordt moeilijk kiezen hoeveel lichtjes je zelf wil houden en hoeveel je er (samen met de lidmaatschappen) onder de kerst-boom legt. In ieder geval kun je er wel een paar uur shopping-drukte mee besparen.

Vul je gegevens en die van de geluk-kige ontvanger(s) in op onze website. Je krijgt alvast de cadeaubon(nen) voor het nieuwe lid (of leden). Na ver-werking van je betaling krijg je ook de fietslamp(jes) thuisbezorgd.

www.velofollies.beLike us on Facebookfacebook.com/Velofollies

vzw

- €1Korting bij aankoop van een onlineticket via www.velofollies.be metuw code: FTSBOND