H4b T5 Evolutie aantekeningen. (schuingedrukt overnemen)

bs 1

Domeinen:

bacterien archaea eukaryoteneencellig eencellig een- en meercellig

De eukaryoten zijn te verdelen in Rijken:

dieren planten schimmels protistengeen celwand wel/geen celwand

een/meercelligheterotroof autotroof heterotroof auto/heterotroof

Organische en anorganische stoffen.

(Bij H5 T1 bs 2 voeding komt dit nogmaals aan bod)

Organische stoffen zijn grote moleculen, afkomstig van de organismen of producten van organismen (dus de levende natuur) en meestal energie-rijk.

Koolhydraten bestaan uit C, H en O bv: - glucose

- fructose

- cellulose

- zetmeel

- glycogeen

Vetten bestaan ook uit C, H en O.

Eiwitten (opgebouwd uit aminozuren)bestaan ook uit C, H, O en N (soms ook P en S)- worden niet opgeslagen

Vitaminen

Anorganische stoffen bestaan uit een paar atomen zoals mineralen (K, Ca, Fl) en water,

ook CO2, O2, N2.

Zoek in je binas deze stoffen op. (de 6 voedingsstoffen zijn onderstreept)

autotrofe organismen: produceren uit anorganische stoffen organische stoffen (voedingsstoffen) dmv fotosynthese in chloroplastenformule: water + koolstofdioxide + licht ―› glucose + zuurstof

CO2 + H20 + licht ―› C6H12O6 + 6O2 heterotrofe organismen: verbruiken chemische energie afkomstig van autotrofen of andere heterotrofen. (en zetten daarbij organische stoffen om in anorganische stoffen zodat de opgeslagen energie vrijkomt voor levensprocessen. (= dissimilatie))

De verdere indeling in rijken.

stam = afdeling

ezelsbruggetje taxonomie afb 3: RAKOF-GSR

bs 2 en 3 (een herhaling uit T1):

prokaryoten eukaryoteneencellig een- of meercelliggeen kern organelen o.a. kernbacterien en archaea protisten vb alg soms eencellig/cw/auto/verschillen in stofwisseling schimmels meercellig*/cw/hetero

planten meercellig/cw/autodieren geen cw/meercellig*/hetero