DK - Crowdfunding in NL 2015 Update

7/23/2019 DK - Crowdfunding in NL 2015 Update

http://slidepdf.com/reader/full/dk-crowdfunding-in-nl-2015-update 1/22

Douw&Koren.

Crowdfunding inNederland 2015

De status van crowdfunding in Nederland



Dit rapport is opgesteld door Douw&Koren engepubliceerd op 2 januari 2016.

© Copyright Douw&Koren

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave magzonder bronvermelding worden verveelvoudigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, ofopenbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzijelektronisch, mechanisch, door kopieën of op welkeandere manier dan ook.

www.douwenkoren.nl

Douw&KorenGedempt Hamerkanaal 135

1021 KP Amsterdam

[email protected]

http://www.douwenkoren.nl/




1. Crowdfunding

Crowdfunding is een financieringsvorm waarbij de financiering voor eenproject of onderneming opgehaald wordt bij een grote groep donateurs ofinvesteerders. Projecteigenaren en ondernemers presenteren hunfinancieringsvraag online en vragen potentiële funders om hun project ofonderneming te financieren. In ruil daarvoor ontvangen funders eenfinanciële tegenprestatie of een beloning in natura.

De financiering kan verschillende vormen hebben:

• een donatie

• financiering met tegenprestatie in natura (bijvoorbeeld een product of dienst)

• investering met financiële tegenprestatie (bijvoorbeeld een lening of verkoop vanaandelen)

Crowdfunding kan ingezet worden voor allerlei projecten enondernemingen. Naast een financieringsmiddel is crowdfunding ook eenmarketinginstrument: dankzij crowdfunding kan een project ofonderneming meer zichtbaarheid en draagvlak realiseren.

De mogelijkheden van online communicatie en online financiëletransacties maakten het ontstaan van crowdfunding mogelijk. Daarnaastzorgt de sterke behoefte aan alternatieve bronnen van financieringervoor dat het gebruik van crowdfunding sinds 2010 jaarlijks aanzienlijk toeneemt.

De maatschappelijke waarde van crowdfunding is breder dan de mogelijkheid die hetcreëert om projecten en ondernemingen te financieren. De lage instapdrempel maaktdat vrijwel iedereen, ongeacht de grootte van de portemonnee, kan investeren viacrowdfunding. Daarbij creëert crowdfunding een directe relatie tussen investeerdersen de te financieren projecten. Investeerders zien waar hun inleg precies aan wordtbesteed. Daarmee staat crowdfunding voor een economie waarin directe participatiede kern is.



2. Introductie

Douw&Koren brengt sinds 2011 de status en ontwikkeling van crowdfunding inNederland in kaart. Dit onderzoek geeft gebruikers en stakeholders inzicht in de markt.We verzamelen data van alle Nederlandse crowdfunding platforms, maar ook de data

van Nederlandse projecten die gebruik maken van internationale crowdfundingplatforms of een eigen crowdfunding tool of website gebruiken.

Analyse en verificatie van data zorgt er voor dat we in staat zijn een accuraat envolledig overzicht te geven van crowdfunding in Nederland. Inzichten over deontwikkelingen, uitdagingen en kansen komen voort uit eigen onderzoek en veelgesprekken met stakeholders.

We splitsen de markt in dit rapport uit in de volgende 4 categorieën:

• Maatschappelijke projecten: Financiering voor maatschappelijke projecten, zoals

een sportclub of buurtinitiatief• Creatieve projecten: Financiering voor creatieve projecten, zoals een film of

theatervoorstelling

• Ondernemingen: Financieringen voor ondernemers (starters en MKB’ers)

• Consumentenleningen: Leningen aan consumenten, zoals voor de aanschaf vaneen auto of verbouwing van een huis (ook wel peer to peer lenen genoemd)



3.1 Crowdfunding in 2015

Opnieuw een verdubbeling van de markt

In 2015 werd in Nederland 128 miljoen euro via crowdfunding opgehaald. Dat is eenverdubbeling ten opzichte van 2014. In 2015 werden meer dan 3.500 projecten enondernemingen succesvol gefinancierd. In totaal is in Nederland inmiddels meer dan240 miljoen euro via crowdfunding opgehaald.

(bedragen in miljoenen euro per jaar)

Horeca en vastgoedOpvallend is de toename van crowdfunding voor horeca en vastgoed. Beide sectorenzijn meer dan andere sectoren genoodzaakt om te zoeken naar alternatievefinancieringsbronnen. Bovendien geldt voor horeca ondernemers dat zij incrowdfunding een manier zien om toekomstige klanten middels crowdfunding

duurzaam te verbinden aan hun zaak.



3.2 Crowdfunding per categorie

Meer dan 3.500 projecten gecrowdfund

128 miljoen euro gecrowdfund in 2015



3.3 Crowdfunding per vorm

Lening is de dominante vorm crowdfunding

Een financiering in de vorm van een lening is de dominante vorm van crowdfunding.Vooral ondernemingen maken veel gebruik van deze vorm van crowdfunding. Sinds2015 is echter ook een toename in leningen aan consumenten waar te nemen.Consumenten leenden in totaal 3,6 miljoen euro via crowdfunding en ondernemingenin totaal 88,8 miljoen euro.



3.4 Crowdfunding per project

Gemiddeld 35.000 euro gecrowdfund per project

Het gemiddeld opgehaalde bedrag groeit. Een maatschappelijk project haaldegemiddeld 4.700 euro op. Creatieve projecten haalden gemiddeld 11.000 euro op.Ondernemingen haalden gemiddeld zo’n 90.000 euro op. En consumenten leendengemiddeld 9.600 euro.



4. Crowdfunding Day Europe

25 mei 2016, Amsterdam ArenA

Douw&Koren organiseert jaarlijks Europa’s grootste crowdfunding congres:Crowdfunding Day Europe. Internationale visionairs, crowdfunding experts, de meestsuccesvolle campagnes en de bekendste crowdfunding platforms komen naar

Nederland om hun kennis te delen. De aankomende editie heeft als thema: Dromenversus Risico’s.

Meer informatie: www.crowdfundingday.nl

http://www.crowdfundingday.nl/

http://www.crowdfundingday.nl/



5. Top 10 toonaangevende projecten

Waar crowdfunding begon als een bescheiden initiatief om creatieve projecten tefinancieren, is het in korte tijd uitgegroeid tot een miljardenenmarkt wereldwijd. Vantech startup tot ziekenhuis en van kunstenaar tot MKB’er: de kansen enmogelijkheden van crowdfunding worden in steeds meer sectoren ingezet. Dezeselectie toonaangevende crowdfunding projecten van 2015 laat zien wat er metgezamenlijk investeren mogelijk wordt gemaakt.



1. Ziekenhuis Zeeland (via ZIB Crowd)

In korte tijd bracht de campagne van Ziekenhuis Zeeland maar liefst10,6 miljoen euro op. Meedoen betekende voor investeerders nietalleen rente, maar ook de nabijheid van zorg in hun regio. Vandaardat in deze campagne met name betrokken Zeeuwen participeerden.

2. Crowdfunding platforms crowdfunden zelf

Met de groei van de markt, zijn ook crowdfunding platforms zelf opzoek naar groeifinanciering. Afgelopen jaar maakten verschillendeplatforms daarvoor gebruik van crowdfunding: Oneplanetcrowd,Lendahand en Leapfunder lieten met succes zien hoe dat moet.

3. Smog Free Tower (via Kickstarter)

Daan Roosegaarde werd dit jaar Artist of the Year. Eén van dehoogtepunten was de realisatie van ‘The Smog Free Tower’, eentoren die smog uit de lucht opzuigt en samenperst tot sieraden. Decrowdfunding campagne verbond meer dan 1500 believers aan hetproject en de Smog Free Movement.

4. Wagamama (via Collin Crowdfund)

Ook grotere bedrijven en franchise ketens weten inmiddels hun wegnaar crowdfunding te vinden voor kapitaal en betrokkenheid. Zowaagde noodleketen Wagamama zich dit jaar aan crowdfunding.Niet alleen om financiering op te halen, maar ook om klanten tewerven. In 2,5 uur tijd haalde Wagamama 177.500 euro op.

5. Tweetbundels (via voordekunst)

De crowd speelde een hoofdrol in zowel de totstandkoming als definanciering van Tweetbundels. Tweetbundels brengt wat jij twittertop papier: ongevraagde autobiografische bloemlezingen van debeste twitteraccounts. Jan Dirk van der Burg haalde ruim 20.000euro op en was onder andere te gast bij CROWDF#ST en DWDD.



6. Tunnel in Broek in Waterland (via Voor je Buurt)

Na een presentatie van provinciale plannen om een weg teverbreden in Broek op Waterland, kwam het dorp in verzet.Bewoners namen het heft in eigen handen en crowdfundden dehaalbaarheidsstudie voor het alternatief: een tunnel. Wordt vervolgd

in 2016.

7. Brownies en Downies Den Haag (via Kapitaal op Maat)

Horeca laat zich vaak lastig financieren. Daarom pakte ondernemerMiranda Broers de uitdaging op om haar vestiging van Brownies enDownies in Den Haag te realiseren via crowdfunding. De lunchroom,waar mensen met een verstandelijke beperking werken, haaldebinnen twee uur het doelbedrag op van 30.000 euro.

8. Appscooter (via Leapfunder)

‘The Dutch Tesla on two wheels’ – zette crowdfunding eind 2015 invoor opschaling van de productie van hun elektrische scooters.Investeerders konden kiezen voor een financiële tegenprestatie ófeen scooter in ruil voor hun inleg. Appscooter haalde meer dan1.250.000 euro op via crowdfunding.

9. Crematie Centrum Westerhout (via Geldvoorelkaar)

Dit crematorium wist in korte tijd 300.000 euro te crowdfunden voor, jawel, een nieuwe oven. De financiering moest echter wordenteruggedraaid omdat de voorwaarden niet pasten bij die van debank. Na enkele dagen werd de campagne opnieuw gelanceerd metnieuwe voorwaarden. In 2 uur was de 300.000 euro opnieuw bijeen.

10. Exoskelet voor Ruben (via Dream or Donate)

Doneren via crowdfunding maakt het mogelijk om direct aan eenconcreet en persoonlijk doel te geven. Dat dit aanspreekt beweesdwarslaesie patiënt Ruben de Sain. Via crowdfunding doneerdenmeer dan 4.400 mensen, zodat Ruben het exoskelet kon behoudendat hij na een test liever niet meer terug gaf.



6. Uitdagingen voor crowdfunding in 2016

Het moment van de waarheid voor crowdfunding?

Crowdfunding is de snelst groeiende vorm van financieren en is in 2015 opnieuwverdubbeld. Wat mogen we van 2016 verwachten?

Crowdfunding maakt zich op voor een fase van verdere consolidatie en groei. Ookinternationaal is die trend waarneembaar. Zo neemt na de eerdere wildgroei vannieuwe crowdfunding platforms in Europa sinds afgelopen jaar de groei van het aantalcrowdfunding platforms in Europa af 1.

Kenmerkend voor de nieuwe fase die crowdfunding betreedt is ook het feit dat na

enkele jaren vrijwel uitsluitend positieve berichten over crowdfunding in Nederland, nuook kritische reacties worden geuit. Zo waarschuwde Ralph Hamers vanuit zijn functieals bestuurder van de Nederlandse Vereniging van Banken onlangs voor de risico’svan crowdfunding 2. En de AFM kondigde recent nieuwe regels voor crowdfunding aanals ‘permanent onderdeel van het functioneren van de financiële markten’ 3.

De nieuwe groeifase van crowdfunding gaat gepaard met nieuwe uitdagingen. Weidentificeren vier uitdagingen die in 2016 de groei van de crowdfunding markt in grotemate zullen bepalen:

1. Handelingsperspectief en risicobewustzijn ondernemers en investeerders2. Kwaliteit en transparantie crowdfunding platforms

3. Samenwerking en doorverwijzing door financiers4. Regulering en toezicht op de crowdfunding markt

—

Referenties

1. Crowdsurfer & EY, september 2015, Crowdfunding: Mapping EU markets and events study

2. Financieel Dagblad, november 2015, Banken waarschuwen voor risico’s crowdfunding

3. AFM, december 2015, Nieuwsbrief crowdfunding



6.1 Uitdaging 1:Handelingsperspectief

en risicobewustzijnDe bekendheid van crowdfunding onderinitiatiefnemers en ondernemers is groot: 78%van de Nederlandse ondernemers kentcrowdfunding. Het is de bekendstealternatieve financieringsvorm van Nederland.Het gebruik van crowdfunding is met ruim 1%echter relatief laag.

De opkomst van crowdfunding is relatief

versnipperd verlopen. Crowdfunding is rond2007 in Nederland gestart onder creatieven,muzikanten en kunstenaars, en is pas vanaf2011 door ondernemers geadopteerd. Daarbijgeldt dat de ondernemers die crowdfundingtoen inzetten, met name starters waren, dievia crowdfunding startkapitaal verwierven. Dewetenschap dat crowdfunding sinds twee jaarook steeds meer wordt ingezet voor hetbestaande MKB – en dus ook daarvoor eenmogelijk passende financieringsvorm biedt –

heeft een groot deel van de MKB’ers nog nietbereikt.

Hetzelfde geldt voor de diversiteit aanbranches waarin crowdfunding benut wordt. In2015 werd crowdfunding ook voor projectenen ondernemingen in wat meer ‘traditionele’branches ingezet, zoals bijvoorbeeldaccountancy, uitvaart en horeca. Datcrowdfunding niet enkel is weggelegd voorinnovatieve (tech) startups, is nog geen bredekennis in de markt. Daarbij lijkt vaak concreethandelingsperspectief bij initiatiefnemers teontbreken: past crowdfunding bij mijnonderneming? Hoe maak ik succesvol gebruik

van crowdfunding? En welk crowdfundingplatform kan ik het best gebruiken?

Het aantal mensen dat via crowdfunding

investeert neemt toe en zou verder kunnentoenemen als meer Nederlanders op dehoogte zouden zijn van de mogelijkheden omvia crowdfunding te investeren. Te denken valtdan aan de zeer lage investeringsdrempel(vanaf zo’n 50 euro is het al mogelijk om meete investeren in een crowdfunding campagne),maar ook aan het feit dat crowdfunding directinvesteren in een project of ondernemingmogelijk maakt: zo kan wat gedaan wordt metde investering direct gevolgd worden.Tegelijkertijd is de vraag of deze grote groep

doorgaans niet professionele investeerderszich bewust is van de risico’s die bij investerenvia crowdfunding horen. Als het goed gaat meteen onderneming waarin men heeftgeïnvesteerd, kan een goed rendementworden verdiend, maar als het mis gaat kande inleg verloren gaan. Hoe investeerders in2016 omgaan met de onvermijdelijkefaillissementen van gecrowdfundeondernemers, en het verloren gaan van eendeel van hun inleg, wordt bepalend in de

beeldvorming van crowdfunding in Nederland.

De volgende fase van crowdfunding dient danook gepaard te gaan met voorlichting overconcreet handelingsperspectief aan zowelondernemers en projecteigenaren alsinvesteerders, en het verhogen vanrisicobewustzijn.



6.2 Uitdaging 2:Kwaliteit en

transparantieplatforms

Na een periode van wildgroei vancrowdfunding platforms is de consolidatie inde markt begonnen. Niet alleen vallenplatforms af omdat deze niet in staat blekenom een sluitend business model teexploiteren; ook wordt een verhoogdeprofessionaliteit van crowdfunding platforms

gevraagd.

Deze professionaliteit ziet onder meer op detechnische kwaliteiten van het platform, deomgang met risico’s, de achtergrond vanbestuurders van het platform en detransparantie ten aanzien van de operatie,track record en kosten van het platform.Platforms aangesloten bij debranchevereniging Nederland Crowdfunding,dat meer dan 95% van de crowdfunding markt

voor bedrijfsfinanciering vertegenwoordigt,hebben geanticipeerd op deze ontwikkelingdoor een gedragscode vast te stellen metaanvullende eisen. Daarnaast heeft deAutoriteit Financiële Markten voorzien innieuwe, aanvullende regels.

Daarbij kunnen Nederlandse crowdfundingplatforms zich laten inspireren doorcrowdfunding platforms in het VerenigdKoninkrijk, die in elk geval in termen vanopgehaald kapitaal voorop lopen. Daar wordt

meer en meer gebruik dat crowdfundingplatforms niet alleen publiek weergevenhoeveel kapitaal er is opgehaald via hetplatform, maar ook hoe het is gesteld met

terugbetalingen en defaults. Door mogelijkefaillissementen transparant zichtbaar temaken, worden risico’s inherent onderdeelvan de communicatie van het platform, wat

kan bijdragen aan een actuele en reëlerisicoperceptie onder investeerders.

Afgelopen jaar werd het belang vanprofessionaliteit en integriteit vancrowdfunding platforms benadrukt doormalversaties rondom de Zweedsecrowdfunding partij Trustbuddy. Hoewel hetonderzoek aangaande deze kwestie nogloopt, zijn er sterke aanwijzingen datgeïnvesteerde bedragen niet veilig zijnbewaard, maar oneigenlijk zijn ingezet door

het platform. Trustbuddy is inmiddels faillietverklaard en investeerders zijn naarverwachting een deel van het vermogen kwijt.Het Nederlandse crowdfunding platformGeldvoorelkaar maakt deel uit van Trustbuddy,maar functioneerde als gescheiden entiteit.Het is evident dat de kwaliteit en transparantievan crowdfunding platforms in Nederlandbepalend is voor de groei van crowdfunding in2016. Middels goed samenspel vanindividuele crowdfunding platforms,

branchevereniging, ministerie entoezichthouder moet de kwaliteit entransparantie van platforms geborgd worden,zonder de ruimte voor groei op niet passendewijze te beperken.



6.3 Uitdaging 3:Samenwerking en

doorverwijzing doorfinanciers

Alle Nederlandse grootbanken hebben zichafgelopen jaren hoofdzakelijk positiefuitgelaten over crowdfunding als aanvullendevorm van financiering. Andersom spreken eenaantal crowdfunding platforms over de rol vanbanken als complementaire financier indienmet crowdfunding slechts een deel van het

benodigde kapitaal wordt opgehaald.

In de praktijk lijkt doorverwijzing encombinatiefinanciering tussen bank encrowdfunding echter nog zeer beperkt plaatste vinden. De uitdaging voor 2016 is dan ookom nu op het niveau van strategie en visie deintentie tot nauwere samenwerking tussendeze financieringsvormen meermaals isuitgesproken, nu in de executie te laten ziendat dit voor ondernemers ook daadwerkelijk

tot meer financiering leidt. Dit vergt van zowelbanken als crowdfunding sector heldereafspraken ten aanzien van effectievedoorverwijzing alsmede het opzetten vanefficiënte vormen van combinatiefinanciering.



6.4 Uitdaging 4:Regulering en toezicht

op crowdfundingmarkt

De ministeries van Economische Zaken enFinanciën hebben afgelopen jaren meermaalscrowdfunding toegejuicht als welkome enmaatschappelijk waardevolle ontwikkeling.Toezichthouder Autoriteit Financiële Markten(AFM) erkent crowdfunding alsfinancieringsvorm die stap voor stap

permanent onderdeel wordt van hetfunctioneren van de financiële markten.

In december 2014 publiceerde de AFM haarlange termijn plan voor de regulering vancrowdfunding. Het plan doet recht aan deontwikkeling van crowdfunding door deregulering te laten ‘meegroeien’ met de groeivan de markt. Zo wil de toezichthoudervoorkomen dat regulering te vroeg plaatsvindt,waardoor de gestelde regels te beknellend

zijn en tegelijkertijd de mogelijkheid in bouwendat met de groei van de markt ook de regelstoenemen.

Onlangs heeft de AFM nieuwe regelsaangekondigd die verder invulling geven aanhet eind 2014 geschetste kader. Nieuweregels ten aanzien van de geschiktheid vanbestuurders en het scheiden vanvermogensstromen konden op breeddraagvlak rekenen, maar de uitwerking van deregel aangaande de zogeheten

investeerderstoets die bij iedere crowdfundinginvesteerder dient te worden afgenomenstuitte op stevige weerstand. Inmiddels heeftMinister Dijsselbloem naar aanleiding van

Kamervragen de toezichthouder gevraagd omhierover in gesprek te gaan met de sector.



7. Fundipal

Met de groei van de crowdfunding markt, groeit ook de behoefte aan helder enonafhankelijk inzicht in de mogelijkheden ervan. Fundipal is een online tool dieondernemers en adviseurs helpt bij het inventariseren welk crowdfunding platform hetbeste past bij de financieringsvraag.

Meer informatie: www.fundipal.com

http://www.fundipal.com/

http://www.fundipal.com/



8. Crowdfunding voor cultuur, overhedenen maatschappelijke organisaties

Afgelopen jaar hebben ook meer culturele instellingen, overheden enmaatschappelijke organisaties zich aan crowdfunding gewaagd. Crowdfunding biedtdeze organisaties de kans om mensen aan zich te binden, door mee te investeren in

concrete projecten. Daarmee wordt een transitie zichtbaar van financiering vanorganisaties naar financiering van tastbare projecten.

Opvallend is ook dat crowdfunding wordt ingezet voor zaken die voorheen een louterpubliek karakter hadden, zoals een ziekenhuis, speeltuin of festival in de stad. Eénvan de meest opvallende crowdfunding campagnes van afgelopen jaar was dan ookhet ziekenhuis in Zeeland dat vooral dankzij Zeeuwen maar liefst 10,6 miljoen eurowist op te halen.



9. Douw&Koren

Douw&Koren was ’s werelds eerste crowdfunding bureau en werkt vanaf het begin

van crowdfunding aan de opkomst ervan. Douw&Koren heeft de afgelopen 5 jaar meerdan 20.000 mensen en organisaties in workshops en lezingen meegenomen in deontwikkeling van crowdfunding. Daarbij spreken ze vanuit een jarenlange intensievepraktijk in het maken en begeleiden van meer dan 300 succesvolle crowdfundingcampagnes in binnen en buitenland, het introduceren van crowdfunding bij het grotepubliek via de media, het doen van onderzoek en geven van strategisch advies.

Kunt u hulp gebruiken bij het realiseren van uw crowdfunding ambities? Neem dancontact met ons op.

Contact

www.douwenkoren.nl

Douw&KorenGedempt Hamerkanaal 1351021 KP Amsterdam

[email protected]





Gemiddeld 31.000 euro per projectDe groei van het aantal succesvolle crowdfunding campagnes voor

maatschappelijke projecten, creatieve projecten en ondernemingen

loopt onderling niet ver uiteen. Het gemiddeld opgehaalde bedrag

verschilt echter wel fors. Een maatschappelijk project haalde

gemiddeld 9.700 euro op. Creatieve projecten haalden gemiddeld

7.200 euro op. En ondernemingen haalden gemiddeld zo’n 85.000

euro op.

DK - Crowdfunding in NL 2015 Update

Documents

Transcript of DK - Crowdfunding in NL 2015 Update