De totstandkoming van de wet Natuurbescherming

EEN TERUGBLIK

Tekst Reinier Enzerink

‘M ogen we appels plukken omdat we ze lekker vinden en er voldoende aan de boom hangen…?’ Met deze woorden leidde Laurens Hoedemaker, directeur van de Jagersvereniging,

in september 2014 zijn bijdrage aan de inspraak op het wetsvoorstel in. Het voorstel dat op tafel lag was voor de Jagersvereniging onacceptabel. De wildlijst zou weliswaar blijven bestaan, maar door een bepaling in de Memorie van toelichting zou de benuttingsjacht voortaan alleen nog plaatsvinden waar sprake is van een ‘bovenmatige wildstand’. Op de overige vormen van jacht zou de nieuwe wet ook meer eisen leggen, met onevenredig veel administratieve lasten voor jagers en (provinciale) overheid als gevolg.

ReparatievoorstelNa de presentatie van het wetsvoorstel op 18 juni 2014 legde de Jagersvereniging namens alle Nederlandse jagers een Position Paper op tafel met daarin een reparatievoorstel. Om de wet beter aan te laten sluiten bij de maatschap-pelijke trends rond voeding, Europees natuurbeleid, het eigen doms recht van grondeigenaren en afspraken binnen het kabinet over de regeldruk stelden wij het volgende voor:

1. ‘Duurzame benutting van wild’ expliciet opnemen in de wet2. De wildlijst uitbreiden met wildsoorten die in Nederland in

(veel) meer dan voldoende mate voorkomen3. De administratieve vereisten voor de benuttingsjacht

beperken tot a) volledige transparantie over het uitgevoerde afschot en b) met (trend)tellingen onderbouwen van de duurzame staat van instandhouding van de bejaagde wildsoorten

4. In die gevallen dat benuttingsjacht niet volstaat om schade te voorkomen aanvullende beheer- en schade- bestrijdingsjacht instellen

AfschotplannenDe Jagersvereniging voorzag dat de wettelijke verplichting om vooraf afschotplannen in te dienen waarin de jager een ‘bovenmatige wildstand’ zou moeten aantonen, zou leiden tot een enorme administratieve rompslomp. Daarom is er bij de Kamerfracties van VVD, SGP en CDA aangedrongen op een aanvullend onderzoek naar de administratieve lasten. Tegelijkertijd gaf Actal, de waakhond van de overheid met betrekking tot administratieve lasten, ook aan dat extra onderzoek nodig was. Vanzelfsprekend nam de Jagers-vereniging plaats in de klankbordgroep van dit onderzoek, toen zij daartoe werd gevraagd door het ministerie van Economische Zaken.

Op woensdag 1 juli werd de wet Natuur-bescherming door de Tweede Kamer met een ruime meerderheid van stemmen aangenomen. Nagenoeg alle politieke partijen stemden voor het wetsvoorstel, inclusief het voor jagers belangrijke reparatievoorstel voor de jacht, ingediend door PvdA en VVD. Een terugblik op het wetstraject tot dusverre en de inzet van de Jagersvereniging.

‘Jagers horen in het bos, niet achter het bureau’ Rudmer Heerema (VVD)

De Tweede Kamer nam op 1 juli de wet Natuur-bescherming aan

Foto: Igor Sens

verenigingsnieuws verenigingsnieuws

48 De Jager #15 - juli 2015 #15 - juli 2015 De Jager 49

Meewerken in de provinciale campagne?

De campagneteams blijven in de toekomst hun werk doen. Wilt u ons steunen bij het vertellen van het verhaal van de jager in de provincie?! Meer informatie krijgt u via uw regiomanager: belangenbehartiging@jagersvereniging.nl

EurotoquesHet eerlijke, echte verhaal van de jacht en de jager werd breed opgepikt en leidde tot brede steun. Zo stuurden de koks van Euro-Toques Nederland tot twee keer toe een brandbrief aan de Tweede Kamer, waarin zij pleitten voor het behoud van de benuttingsjacht. Jonnie Boer en Joop Braakhekke herhaalden dit nog eens in persoonlijke optredens op radio en televisie. Jagen en het eten van wild verschenen regelmatig en positief in de media, onder andere in artikelen in Delicious, op televisie bij de NTR, Zapp Weekjournaal, EO, NPO3 en op de radio bij NPO1.

Provinciale campagneIn de aanloop naar de nieuwe wet heeft de Jagersvereniging ook nadrukkelijk ingezet op de provinciale politici. In iedere provincie werd, onder begeleiding van adviesbureau Hill+Knowlton, een campagneleider aangetrokken en een werkgroep van leden samengesteld. Deze campagneteams hebben de politici persoonlijk benaderd en voorzien van factsheets met regionale cijfers over wildaanrijdingen, schadecijfers, regionale vraagstukken rond wild zoals ganzen, reeën en zwijnen. Persberichten in de regionale media konden rekenen op een goede respons. Gaandeweg dit project merkten we dat de politici in de provincies vaak positiever over het dossier jacht denken dan hun landelijke partijgenoten.

Het debat in Den HaagWat in eerste instantie leek te gaan om een eenvoudige samenvoeging van de Boswet, de Flora- & faunawet en de Natuurbeschermingswet, draaide uit op een politiek debat over het behoud van de jacht in Nederland. 80% van de Kamerdebatten ging over 20% van de wet: de paragrafen over de jacht. Naarmate het debat vorderde bleken partijen zoals de

PvdD, SP en GroenLinks er regelrecht op uit te zijn de benuttingsjacht af te schaffen. Als dat niet kon door de wildlijst te verbieden, dan maar door de jacht praktisch onmogelijk te maken door vooraf afschotplannen te eisen.

ReparatievoorstelOp de ochtend van de bespreking van het wetsvoorstel in de Vaste Kamercommissie, op 15 juni 2015, presenteerden coalitiepartners PvdA en VVD de noodzakelijke reparatie van het wetsvoorstel: de afschotplannen zouden geschrapt worden in ruil voor meer transparantie en inspraak voor natuurorganisaties. Met deze reparatie zou de door staatssecretaris en Kamer gewenste transparantie geborgd worden en de wet de toets der kritiek van Actal, Raad van State, Eerste Kamer en Europees Hof kunnen doorstaan. Bovendien zou de benuttingsjacht behouden blijven, in lijn

Administratieve lastendruk Het onderzoek, uitgevoerd door bureau SIRA, bevestigde dat de administratieve lasten voor jagers fiks zouden stijgen: met minimaal 250%, omgerekend zo’n 8,3 miljoen euro per jaar. Overigens was Actal zeer kritisch op het rapport, omdat een aantal factoren niet werd meegenomen in de berekeningen. Kortom, de 250% was waarschijnlijk een onderschatting. Deze resultaten maakten het noodzakelijk om aanpassingen in het wetsvoorstel aan te brengen, ook omdat in het regeerakkoord van VVD-PvdA was afgesproken dat nieuwe wetten niet gepaard mogen gaan met administratieve lastenverzwaring. De Eerste Kamer toetst ook steeds kritischer op dit punt, naast de uitvoerbaarheid van nieuwe wetten. Op juridische houdbaarheid van het wetsvoorstel was ook het nodige aan te merken. Stichting Wise Use stuurde daartoe een uitstekend juridisch stuk naar de Kamerfracties. Eerder al oordeelde de Raad van State dat het onmogelijk maken van de benuttingsjacht een onaanvaardbare aantasting is van het (Europees)rechterlijk beschermde eigendomsrecht.

Het verhaal van de jagerIn de aanloop naar de wet heeft de Jagersvereniging een keuze moeten maken: gaan we de onwaarheden die over de jacht en jagers worden verteld ontkrachten of gaan we ons eigen verhaal actief uitdragen? We kozen voor dat laatste en vertelden het eerlijke en goede verhaal van de jacht en

de jager in politiek Den Haag, in de media en binnen de vereniging zelf. Daarmee lieten we zien dat het beeld van jagen dat door een aantal politici wordt geschetst niet klopt. De werkelijkheid is dat een meerderheid van de Nederlanders vóór de jacht in het algemeen en de benuttingsjacht in het bijzonder is. Dit beeld werd bevestigd door een aantal onderzoeken dat beschikbaar kwam: het onderzoek naar duurzaam vlees van stichting Natuur en Milieu, het rapport over de economische waarde van de jager van CLM en de peiling van het draagvlak voor de jacht in Nederland door Zest marketing.

Foto’s: Anoeska van Slegtenhorst

Foto: Michael Migos

‘Als jacht duurzaam is, zijn de jagers een belangrijke schakel die we niet willen missen’Henk Leenders (PvdA)

U kunt de diverse onderzoeken die rond de totstandkoming van de wet Natuur-bescherming zijn verschenen nalezen op: www.jagersvereniging.nl/jagen/jagen-in-cijfers

Toprestaurateur Nel Schellekens nam namens Euro-Toques de resultaten van het onderzoek naar de publieke opinie over jacht in ontvangst. Links op de foto Ellen Mookhoek

Wild, het meest duurzame stukje vlees

‘Goede jagers - en dat zijn de meesten - moet je koesteren’

Elbert Dijkgraaf (SGP)

Het is onmogelijk om vooraf de aantallen van wildsoorten in het najaar te bepalen, zoals in het oorspronkelijke wetsvoorstel was opgenomen

verenigingsnieuws verenigingsnieuws

50 De Jager #15 - juli 2015 #15 - juli 2015 De Jager 51

met de wens van de maatschappij. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde voor de reparatie en nagenoeg alle Kamerfracties stemden voor het uiteindelijke wetsvoorstel.

VervolgtrajectHet aannemen van de wet Natuurbescherming was de laatste mijlpaal in de totstandkoming van de nieuwe wet in de Tweede Kamer. Een overgrote meerderheid van de Kamer stemde voor het wetsvoorstel inclusief amendementen, alleen de Socialis-tische Partij, de Partij voor de Dieren en een eenmansfractie stemden tegen het wetsvoorstel (132 voor – 18 tegen). Nu zal de wet ter toetsing worden aangeboden aan de Eerste Kamer. Naar verwachting zal dit na de zomervakantie, in september gebeuren. •

Inzet van ledenDe Jagersvereniging wil graag haar leden danken voor hun inzet en steun tijdens dit wetstraject. Wij hebben ons met succes verzet tegen de valse framing van anti-jachtorgani-saties door het vertellen van het eerlijke verhaal van de jager. Met onze campagne hebben wij de Nederlander én de politici laten zien dat jagen in Nederland altijd een doel dient: om te beschermen, te beheren en te benutten.

Wat is er gewijzigd?De wet Natuurbescherming, zoals geaccordeerd door de Tweede Kamer, is ontdaan van de afschotplannen - en daarmee van bovenmatige administratieve lasten - als voorwaarde voor jacht. In plaats daarvan wordt jacht - net als beheer en schadebestrijding - onderdeel van het Faunabeheerplan, verplicht de wet jagers om achteraf afschot te registreren en moeten zij door middel van trendtellingen laten zien hoe de staat van instand-houding van bejaagbare diersoorten is. Daarnaast zal de Faunabeheereenheid worden uitgebreid met een zetel voor een maatschappelijke organisatie die duurzaam beheer van in het wild levende dieren tot doel heeft. Onder de nieuwe wet Natuurbescherming blijft de wildlijst een landelijke aangelegenheid, hoewel jacht net als schadebestrijding en populatiebeheer vervat gaat worden in het provinciale Faunabeheerplan. De Jagers-vereniging is teleurgesteld dat de wildlijst niet is uitgebreid met succesvolle soorten als wild zwijn, ree en grauwe gans, zoals in het debat rond de wet door twee politieke partijen werd voorgesteld.

Foto: Meijco van Velzen

Foto: Miriam Lentjes

verenigingsnieuws

52 De Jager #15 - juli 2015