// Toerisme in de Achterhoek kerncijfers 2019

Ontwikkeling dag- en verblijfsrecreatie

in de Achterhoek

Diversiteit en vitaliteit van de verblijfsrecreatie

Economische betekenis van de sector

En verder: Groei toeristische overnachtingen | Aandeel buitenlandse gasten wordt groter | Vitale verblijfsrecreatie | Kansen voor

onderscheidende concepten | Dagtoerisme in de lift | Wist u dat? Economische betekenis en werkgelegenheid

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’19

GROEI TOERISTISCHE OVERNACHTINGENHet totaal aantal toeristische over nach­tingen is ten opzichte van 2017 gegroeid met 10% tot ruim 3,3 miljoen.

De meeste overnachtingen vinden plaats in de gemeente Oost Gelre, Winterswijk en Lochem. In alle sectoren is sprake van groei in het aantal overnachtingen. De sterkste groei is te zien in de bungalowsector. Dit komt deels door de transformatie van een aantal campings naar bungalowparken en deels door

Toerisme in de Achterhoekvolop in ontwikkeling

VERBLIJFSRECREATIE • ONTWIKKELING

een betere bezetting. Dit is in lijn met de landelijke trend. Er is een groeiende vraag naar meer luxe en comfort.

MEER DAN 20% VAN DE VERBLIJFS­GASTEN KOMT UIT HET BUITENLANDNederland blijft met 72% de belangrijkste herkomstregio voor de Achterhoek. Echter wordt het aandeel buitenlandse toeristen in de Achterhoek steeds groter (circa 28%, waar dat in 2017 nog 22% was). Duitsland is met 18% de grootste herkomstmarkt. Duitse gasten verblijven het liefst in bungalows en op campings.

Figuur 4. Top 10 activiteiten Nederlandse verblijfstoerist in de Achterhoek, 2019

Figuur 5. Procentuele verdeling toeristische overnachtingen per gemeente, 2019

Figuur 2. Ontwikkeling aantal toeristische overnachtingen per logiesvorm, 2015-2019 (x 1.000)

Figuur 1. Ontwikkeling toeristische overnachtingen in de Achterhoek, 2013-2019

Figuur 3. Aandeel herkomst verblijfsrecreanten Achterhoek, 2019

//WIST U DAT?• Maar liefst 95% van de Nederlanders

bekend is met de regio Achterhoek?• 44% van de vakanties in de Achterhoek

een verblijfsduur heeft van 2 tot 4 dagen?

• Circa 1/3 van de vakanties in de Achterhoek plaatsvindt in de maanden april, mei en juni?

• Een vakantie naar de Achterhoek gemid­deld met een 8,3 wordt beoordeeld?

2013 2015 2017 20192.785.685 2.921.940 3.067.200 3.365.700

Regio 2017 2019Nederland 79% 72%Duitsland 14% 18%België 4% 3%Overig buitenland 4% 6%

935

1038

//1//4

//7

//2//5

//8

//3//6

//9 //10

Bungalowparken en solitaire bungalows

Campings (incl verhuuracc.

en campers)

Hotels Groeps­accommodaties

Minicampings Bed & Breakfast Jachthavens (passanten)

Wan

dele

n

Uit e

ten

Bezo

ek

natu

urge

bied

Fiet

sen

Bezo

ek

bezi

ensw

aard

ighe

id

Zwem

men

Win

kele

n vo

or p

lezi

er

Bezo

ek m

usea

Saun

abez

oek

Uitg

aan

1212

962 980

1053

445500 517

270 274 287229

201 212

72 66 7314 10 10

De economische betekenis van dag- en verblijfstoerisme in de Achterhoek groeide sterk de afgelopen jaren, er waren meer overnachtingen en ook het dagbezoek is gegroeid. Om als bestemming door te kunnen groeien en bij gasten in beeld te blijven is voldoende vernieuwing in het aanbod essentieel. De kansen voor de sector om verder te ontwikkelen liggen dan ook vooral in bijzondere en onderscheidende concepten, passend bij de identiteit van de regio. Deze nieuwe ontwikkelingen kunnen de aantrekkelijkheid van de regio versterken en de toekomstige groei bevorderen.

Winterswijk16%

Lochem15%

Bronckhorst12%

Aalten3%

Berkelland11%

Oost Gelre18%

Montferland14%

Zutphen3%

OudeIJsselstreek

3%

Doetinchem 2%

Doesburg3%

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’19

et behulp van de Leefstijlvinder (zie kader) is gekeken in hoeverre het aanbod in de verblijfs­

recreatie aansluit bij de wensen van de doel groepen die de Achterhoek bezoeken. Uit deze analyse blijkt dat het verblijfsrecreatieve aanbod in de Achterhoek tamelijk eenzijdig is. Vooral de harmoniezoekers en verbindingszoekers vinden aantrek kelijk aanbod, gevolgd door de rustzoekers. Over het algemeen kunnen we zeggen dat het aanbod vooral aantrekkelijk is voor mensen die met de eigen familie, eigen partner of ander gezelschap op zoek zijn naar een vakantie waarin het hele gezelschap het naar de zin heeft, met leuke, vaak eenvoudige activiteiten. Een deel van de groep is ook vooral op zoek naar rust en privacy. Al deze doelgroepen zijn niet op zoek naar heel bijzonder, onderscheidend aanbod, maar vooral gezellig en betaalbaar.

Om als regio verder te kunnen groeien, is het belangrijk dat het aanbod

aansluit bij de behoefte van bezoeker aan de Achterhoek.

RUIMTE VOOR BIJZONDER EN UNIEK AANBODHet aanbod voor de stijlzoekers, avontuurzoekers en plezierzoekers is beperkter; zeker in relatie tot de vraag. Over het algemeen kunnen we zeggen dat het aanbod voor bezoekers die op zoek zijn naar een bijzondere, unieke ervaring maar zeer beperkt aanwezig is, of dat nu back to basic is (avontuurzoeker), of juist zeer luxe (stijlzoeker). Ook de plezierzoeker, die vooral komt voor reuring en veel activiteiten, vindt maar beperkt aantrekkelijk aanbod in de Achterhoek. Kortom: vernieuwing en innovatie zijn aandachtspunten!

//DE LEEFSTIJLVINDERDe diversiteit van het verblijfsrecreatie­aanbod is bepaald aan de hand van de Leefstijlvinder, een doelgroep­segmentatie gebaseerd op waarden en karakterkenmerken van de consument. De Leefstijlvinder onderscheidt zeven doelgroepen, ook wel leefstijlen genoemd, met allemaal een eigen vrije­tijds profiel. De zeven Leefstijlen zijn weer gegeven in onderstaande figuur. Per accommodatie is bepaald voor welke doelgroep(en) de accommodatie het meest aantrekkelijk is. Meer informatie over de Leefstijlvinder vindt u op www.leefstijlvinder.nl.

Figuur 6. Vraag en aanbod verblijfsrecreatie Achterhoek tegen elkaar afgezet op basis van de Leefstijlvinder (een score boven de 100 duidt op relatief veel accommodaties (bedden) ten opzichte van de vraag, een score onder de 100 duidt op relatief weinig accommodaties ten opzichte van de vraag)

Figuur 7. Het Leefstijlvindermodel

VERBLIJFSRECREATIE • DIVERSITEIT

Leefstijl Eigenschappen Vakantie is…Avontuurzoeker Creatief, avontuurlijk, eigenwijs,

ondernemendNieuwe dingen doen, nieuwe mensen leren kennen, inspiratie op doen, verrassend en uitdagend

Plezierzoeker Spontaan, vrolijk, gezellig, avontuurlijk en impulsief

Tijd om je te laten gaan, om vermaakt te worden en nieuwe avonturen te beleven: leuke dingen doen

Harmoniezoeker Hartelijk, gezellig, gemoedelijk, vrolijk en zachtaardig

Tijd voor het gezin, tijd om te genieten, te ontspannen en plezier te maken

Verbindingszoeker Geïnteresseerd in anderen, behulp ­zaam, evenwichtig en hartelijk

Ontspanning, genieten en gezelligheid

Rustzoeker Kalm, behulpzaam, bedachtzaam en zachtaardig

Uitrusten en bijkomen

Inzichtzoeker Bedachtzaam, serieus, evenwichtig en zakelijk

Dingen leren, genieten van de vrijheid, liefst in klein gezelschap

Stijlzoeker Zelfverzekerd, doelgericht, zakelijk en ondernemend

Verwend worden en genieten van exclusiviteit bij vakantie, luxe en comfort

Kansen vooronderscheidende concepten

240

220

200

180

160

140

120

100

80

60

40

20

0

12%

17%

19%

11%

EXTRAVERT

INTROVERT

GROEP

VERBINDINGSZOEKERS

RUSTZOEKERS

HARMONIEZOEKERS

harmonie

veilig

vrijheid

controle

EGO

PLEZIERZOEKERS

INZICHTZOEKERS

STIJLZOEKERS

AVONTUURZOEKERS

11%

12%

17%

Avo

ntu

ur

Har

mo

nie

Verb

ind

ing

s

Ru

st

Inzi

cht

Ple

zier

Sti

jl

M

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’19

­10 ­8 ­6 ­4 ­2 0 2 4 6 8 10

10

8

6

4

2

0

­2

­4

­6

­8

­10

VERBLIJFSRECREATIE • VITALITEIT

et merendeel (72% van de bedrijven en maar liefst 79% van de bedden) scoort zowel

positief op het gebied van kwaliteit als op perspectief. Daarbinnen kan ongeveer 12% als echte voorlopers in de verblijfsrecreatie beschouwt worden, dit betreft 15% van de bedden. Vooral hotels en campings bevinden zich in deze groep. Belangrijk voor deze kopgroep is wel om vitaal te blijven door te (blijven) vernieuwen en te investeren om de koppositie vast te houden.

Er is een grote groep middenmoters (60% van de bedrijven en 64% van de bedden). Deze groep is erg divers met veel bedrijven die het prima doen. De uitdaging voor deze groep is om te blijven ontwikkelen en vernieuwen, dit geldt vooral voor de bedrijven onderin, om niet af te zakken naar de groep zorgenkindjes.

AANDACHTSPUNTENTegelijkertijd zijn er belangrijke aan­dachts punten te zien voor de verblijfs­sector in de Achterhoek. Ongeveer 4% van de bedrijven (alleen hotels en bungalowbedrijven, met ongeveer 2% van de bedden) zullen geen (of weinig)

toekomst meer hebben als recreatief bedrijf. Voor hen is het de uitdaging om op zoek te gaan naar een andere functie of een overname. Daarnaast is er ook reden tot zorg vanuit de 25% bedrijven (19% van de bedden), de ‘zorgenkindjes’. De problematiek is veelal divers en de oplossingen zijn dan ook veelal ingewikkeld. Als bij deze bedrijven geen impuls voor de toekomst wordt gegeven, ligt verdere achter uitgang op de loer: verpaupering, verder gaande permanente bewoning of niet goed gereguleerde huisvesting van arbeidsmigranten.

Over het algemeen is de verblijfssector in de Achterhoek vitaal te noemen.

Vitale sector

//VITALITEIT:KWALITEIT EN PERSPECTIEFDe vitaliteit van de verblijfsrecreatie is bepaald op basis van twee parameters: kwaliteit en perspectief. De bedrijven en recreatieparken hebben een score van ­10 (heel negatief) tot +10 (heel positief) gekregen op deze parameters.

KWALITEITDe kwaliteit is bepaald door te kijken naar o.a. gasttevredenheid, onderhoud en uitstraling en eigentijdsheid van het bedrijf, promotie en marketingacties en het ondernemerschap.

PERSPECTIEFHet perspectief is bepaald door te kijken naar de o.a. de visie van de ondernemer op de markt, ambities en investeringsplannen voor de toekomst, de financiële situatie, de bezetting van de accommodaties en het bedrijfsresultaat.

KWAL

ITEI

T

PERSPECTIEF

Figuur 8. Vitaliteit van de verblijfsrecreatie in de Achterhoek, 2019

Achter­blijvers

4%

Voorhoede12%

Middenmoters60%

Zorgenkindjes25%

H

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’19

e belangrijkste dagactiviteiten in de Achterhoek zijn routegebonden recreatie en evenementen elk met 1,3 miljoen tot 1,5 miljoen bezoekers. De grootste toename van het aantal dagbezoekers is te zien in de oeverrecreatie. De warme

zomer van 2019 trok 35% meer dagbezoekers naar de recreatieplassen tov 2017.De gemeenten Winterswijk, Berkelland en Montferland vormen de top 3 van gemeenten die de meeste dagbezoeken trekken.

Figuur 10. Top 5 meest populaire dagactiviteiten in de Achterhoek

Figuur 11. Ontwikkeling aantal dagrecreatieve bezoeken in de Achterhoek per categorie, 2015-2019 (x 1.000)

Figuur 9. Ontwikkeling aantal dagrecreatieve bezoeken in de Achterhoek, 2013-2019

2013 2015 2017 20195.676.200 6.059.700 6.549.500 7.089.000

DAGRECREATIE • ONTWIKKELING

Figuur 12. Procentuele verdeling aantal dagrecreatieve bezoeken per gemeente, 2019

//WIST U DAT?• Gemiddeld 66% van de dagbezoeken

in de Achterhoek wordt ondernomen door eigen inwoners?

• Met name de musea en evenementen bezoekers uit de rest van Nederland trekken?

• Er ongeveer 500 aanbieders van dagactiviteiten in de Achterhoek zijn gevestigd?

Toename dagtoerismeIn 2019 werden bijna 7.1 miljoen dagbezoeken ondernomen

in de Achterhoek. Dat is een stijging van 8% sinds 2017.

Wandelen

//5//4

//3//2

//1

Winkelen voorplezier Fietsen Uit eten Op terras zitten

Winterswijk13%

Lochem8%

Bronckhorst9%

Aalten5%

Berkelland12%

Oost Gelre9%

Montferland12%

Zutphen11%

OudeIJsselstreek

8%

Doetinchem 8%

Doesburg5%

D

Routegebonden recreatie

Evenementen Oever­ recreatie

Attracties enbeziens­

waardigheden

Sportief / Outdoor

Musea Theaters Zakelijk dagbezoek

Golf­banen

Rond­vaarten

13121312

1482

1363

617

751704

341437

324

15457

1418

647

826738

586

454355

15759

1327

888 857803

637

514

361

16059

Copyright 2020 © Stichting Achterhoek Toerisme, Marktstraat 1, 7271 AX Borculo, 0545 250 380, info@achterhoek.nl, www.achterhoek.nl

Alle rechten voorbehouden. Deze uitgave is tot stand gekomen in samenwerking met het Bureau Economisch Onderzoek van de provincie Gelderland. Niets mag worden

verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door

fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan dit product kunnen geen rechten worden ontleend.

Bronvermelding

ZKA Monitor Achterhoek, 2019 | Vitaliteitsonderzoek Verblijfsrecreatie Achterhoek 2019 | CVO, NBTC­NIPO Research, 2019

CVTO, NBTC­NIPO Research, 2018 | Bekendheid­ en Imagometing GS 2020

ECONOMISCHE BETEKENIS

edenen voor de groei van de vrijetijdssector in de regio Achterhoek zijn met name:

• Binnen het verblijftoerisme de toe name van de bezetting voor bungalow parken en vakantiewoningen en het nieuwe aanbod in de categorie bungalow parken (transformatie van campings);

• Toename van het aandeel buitenlandse gasten, die vaak meer besteden;

• Een toename van het dagbezoek met 8%, ook in categorieën met hogere bestedingsniveaus als attracties, sportief/outdoor, musea en theaters.

De gemeenten met de grootste econo mische betekenis in de Achterhoek (in termen van bestedingen) waren in 2019 Lochem en Oost Gelre. Qua dagtoerisme genereren de evenementen de meeste bestedingen.

De economische betekenis van de vrijetijdssector is tussen 2017 en 2019 met bijna 10% toegenomen tot circa 308 miljoen.

RDe totale werkgelegenheid in de R&T­sector in de Achterhoek bedroeg in 2019 12.240 banen. Daarmee was de werkgelegenheid in 2019 circa 8% hoger dan in 2017. De werkgelegenheid in de R&T­sector groeide sneller dan de totale werkgelegenheid in de Achterhoek (circa 6%). De groei van de R&T­werk gelegenheid in de Achterhoek was sterker dan het landelijke gemiddelde (circa 6% groei).

Het aandeel van de R&T­sector in de totale werkgelegenheid, is in de Achterhoek nagenoeg gelijk aan het landelijk gemid­delde (bijna 7%). In Doesburg en Winterswijk is het aandeel het grootst.

//12.240 BANEN IN DE R&T­SECTOR

2015 2017 2019€ 249 € 281 € 308

Figuur 13. Ontwikkeling economische betekenis Achterhoek totaal, 2015-2019 (x miljoen)

Figuur 16. Aandeel R&T-sector in totale werkgelegenheid, 2019

Figuur 15. Werkgelegenheid totaal en R&T-sector in de Achterhoek, 2019

WerkgelegenheidAchterhoek

Absoluut Ontwikkeling

Aantal banen, R&T­sector 12.240 8,2%Aantal banen, totaal 183.060 5,5%

Aal

ten

Ou

de

IJss

elst

reek

Do

etin

chem

Ber

kella

nd

Oo

st­G

elre

Zu

tph

en

Bro

nck

ho

rst

Loch

em

Mo

ntf

erla

nd

Do

esb

urg

Win

ters

wijk

Ach

terh

oek

Ned

erla

nd

5,2%5,1% 5,3%

6,3% 6,4%6,8%

7,7%7,5%

8,1%

9,7%10,1%

6,7% 6,9%

Figuur 14. Procentuele verdeling aandeel economische betekenis (in bestedingen) per gemeente, 2019

Winterswijk13%

Lochem15%

Bronckhorst10%

Aalten4%

Berkelland10%

Oost Gelre15%

Montferland11%

Zutphen7%

OudeIJsselstreek

5%

Doetinchem 6%

Doesburg4%