Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend...

40
1 METAALJOURNAAL Najaar 2015 | magazine over werken en leren in de metaalbewerking WWW.OOM.NL | NAJAAR 2015 Dit is Erik Britstra Erik is gloeier bij Akkermans Gloeitechniek in Rotterdam. In een functioneringsgesprek met zijn directeur Sjaak Akkermans, zegt hij: ‘Sjaak is ondernemend, hij ziet kansen en weet daarop in te spelen. Daar ligt ook meteen een verbeterpunt, hij loopt namelijk weleens op de zaken vooruit waardoor iedereen snel moet schakelen en soms te veel onder druk komt te staan. Tegelijkertijd blijft dankzij Sjaak het bedrijf groeien. Hij is heel klantvriendelijk en zoekt altijd naar de beste oplossingen.’ Lees de andere functioneringsgesprekken op pagina 10. Directeur Sjaak Akkermans over Erik: ‘Dat meedenken ligt hem wel’

Transcript of Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend...

Page 1: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

1METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

magazine over werken en leren in de metaalbewerking

WWW.OOM.NL | NAJAAR 2015

Dit is Erik Britstra Erik is gloeier bij Akkermans Gloeitechniek in Rotterdam.

In een functioneringsgesprek met zijn directeur Sjaak Akkermans, zegt hij: ‘Sjaak is ondernemend, hij ziet kansen

en weet daarop in te spelen. Daar ligt ook meteen een verbeterpunt, hij loopt namelijk weleens op de zaken

vooruit waardoor iedereen snel moet schakelen en soms te veel onder druk komt te staan. Tegelijkertijd blijft dankzij

Sjaak het bedrijf groeien. Hij is heel klantvriendelijk en zoekt altijd naar de beste oplossingen.’

Lees de andere functioneringsgesprekken op pagina 10.

Directeur Sjaak Akkermans over Erik:

‘Dat meedenken ligt hem wel’

Page 2: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

2 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Page 3: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

3METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Een vriend van me, ernstig teleurgesteld in de liefde, is warm pleitbezorger van het Korte Termijn Huwelijk, afgekort KTH. Al te veel romantiek en vertrouwen is naïef, zegt hij. Volgens hem is het KTH het ultieme antwoord op de sleur en verstarring die vroeg of laat in elke relatie optreden. Na een jaar bespreek je hoe het gaat. Loopt het nog lekker? Hou je nog van me? Heb je nieuwe wensen? Wat zullen we veranderen aan onze afspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar.

Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste in elkaar naar boven te halen. Samen groeien, iets moois ervan maken. En je voert daartoe één keer per jaar een ‘gelijkwaardige dialoog’ met je partner. Werkt dit? Not. Spettert de liefde, dan wordt het een malle vertoning. Je bent al voortdurend aan het afstemmen. En andersom: ben je uitgekeken op elkaar, dan geeft zo’n jaarlijkse check gegarandeerd het laatste duwtje naar de afgrond.

Laat dit model nou sterk lijken op het oorspronkelijke functioneringsgesprek, ingevoerd in de jaren zeventig. Wikipedia zegt: ‘Een functioneringsgesprek is een gelijk-waardige dialoog. De leidinggevende stelt vragen over het functioneren van de medewerker en de medewerker stelt gelijke vragen aan zijn leidinggevende.’ Later, vanaf de jaren negentig, kwam de nadruk meer op afspraken. Heb je je prestaties gehaald, wat moet er komend jaar gebeuren?

Een puike manager stemt natuurlijk wat vaker met je af dan één keer per jaar. Niet alleen over prestaties – dan dreigt het weer een eenzijdig gesprekje te worden. Interessanter is waar we allebei naartoe willen. Waar wil mijn leidinggevende heen met de groep en hoe ziet zij mijn rol daarin? Wat voor rol zie ik voor mezelf?

In elke relatie is er spanning tussen het ‘ik’ en het ‘wij’. Je wilt een ‘ik’ zijn, met eigen behoeften en idealen, maar ook een ‘wij’, samen presteren en ontwikkelen. Het gaat goed zolang er dynamiek en begrip is tussen die perspectieven. Dan kan er iets moois bloeien, in de liefde en op het werk.

IN DIT NUMMER:

NAJAAR 2015

ColumnDr. ir. Martijntje Smits is ingenieur en techniek filosoof en werkt als senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Bergen in Noorwegen. Ze wordt gefascineerd door de gevolgen van nieuwe wetenschap en technologie voor de samenleving.

Hou je nog van me?

16. THEMA

Echt doen, zo’n gesprek

Functioneringsgesprekken schieten er nogal eens bij in. Dit is waarom we er tóch tijd voor zouden moeten maken.

08. VOORAF

‘Praten is contact maken’ Robert-Jan van Dijk geeft gespreks-trainingen. ‘Mensen zijn net dieren, als het moeilijk wordt vechten, vluchten of bevriezen we.’

10. IN BEELD

Open en eerlijk Een goede dialoog, die heb je niet als je eens per jaar een officieel gesprek voert. Écht contact onderhoud je ook gewoon in de wandelgangen of bij de koffieautomaat.

22. CURSISTEN

Inspiratie voor goede gesprekken Vanaf nu gaan we het helemaal anders doen, aldus de deelnemers aan de cursus Functioneringsgesprekken van de Koninklijke Metaalunie.

28. REPORTAGE

En de winnaar is... Hij ziet potentie in iedereen en is altijd aan het opleiden. Niet voor niets won Jan van Lier de eerste prijs in OOM’s verkiezing van de Beste Praktijkopleider.

En verder...

04. Eerst

21. Dialoog

24. Hoe werkt...

26. Onderwijs

33. Te gast bij

34. Nieuws van OOM

35. De helpdesk

37. Regiomanagers

38. Gespot

Door een continue dialoog wordt niet alleen de werksfeer beter, maar gaan ook de bedrijfs prestaties omhoog.Pagina 10.

Page 4: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

| METAALJOURNAAL Najaar 20154 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

EERST

‘Draaien vind ik leuk, maar rvs lassen vind ik pas echt mooi. Ik maak voornamelijk schoolmeubilair voor gehandicapte kinderen, zoals stoelen en bedden, maar ook deze zandwatertafel. Kinderen in een rolstoel kunnen vaak niet in de zandbak spelen. Onze tafel draai je met een zwengelsysteem makkelijk op de juiste hoogte. Hierdoor kunnen deze kinderen toch fijn met zand klooien. Ik zie het als een uitdaging om producten steeds mooier te maken. De ronde buikuitsparing van deze tafel bestaat uit meerdere delen rvs, ik probeer ze zo te lassen dat je dat niet ziet. En tijdens het lassen bedenk ik ook nieuwe methodes. Zo heb ik pas het frame veranderd, waardoor het er niet alleen mooier uitziet, maar ook sneller te maken is. Thuis heb ik een klein werkplaatsje, waar ik bouw aan mijn Honda Transalp. En pas heb ik voor een buurman een trekhaak ontworpen voor zijn shovel. Door een ongeluk raakte hij tot aan zijn middel verlamd. Met mijn beweegbare trekhaak kan hij nu karren verplaatsen op zijn erf zonder dat hij hoeft uit te stappen. Van nieuwe oplossingen verzinnen word ik blij. Daar begint de creativiteit.’ - tekst en foto rob overmeer

De Maker SJORS SCHAARS (23)Constructiebankwerker en lasser bij Maatwerk Passend Onderwijsmeubilair

Page 5: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

AanradersToen & Nu

‘ Vaak gingen ze terug om tot diep in de nacht een klus af te maken’

De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. En dat heeft invloed op het werk en de werkplek. In Toen & Nu vertellen metaal­bewerkers over toen en over nu. Deze keer: Willem­Jan Roest (37) van Van Alphen en Roest Installatietechniek in Hooge Zwaluwe. Hij laat zien hoe dit bedrijf uitgroeide van een klassieke smederij en loodgieterij tot een expertisecentrum voor duurzame energie.

TOEN ‘Van Alphen en Roest is ontstaan uit de smederij die de eerste generatie in 1888 opende midden in Wagenberg. Lang werkten er alleen familieleden; de jongeren leerden het vak van de ouderen. Maar toen begin jaren zestig onverwacht mijn opa overleed terwijl de laatste Van Alphen het bedrijf net verliet, stond de derde generatie er ineens alleen voor. Mijn vader Peter en mijn oom Wil waren jongens van twaalf en veertien jaar, en van opgeleid worden binnen het bedrijf was in één klap geen sprake meer. Ik heb enorm veel respect voor hoe zij het bedrijf overeind hebben gehouden door jarenlang naast het werk avondcursussen te volgen. Vaak gingen ze na de les weer terug om tot diep in de nacht een klus af te maken.’

NU ‘De smederij groeide in de loop van een eeuw uit zijn voegen. Uit eindelijk hadden we niet alleen een werkplaats, maar ook een show room voor landbouwmachines en een tankstation voor de deur. De laatste jaren besloten we ons toe te leggen op installatietechniek, in het bijzonder op duurzame systemen. In ons nieuwe informatiecentrum laten we deze toepassingen werkend zien en adviseren we onze klanten. Mijn zus Heidi en ik vormen de directie. Aan onze mede-werkers stellen we hoge eisen – ze moeten als ze solliciteren niet alleen technisch, maar ook communicatief goed zijn en zich willen blijven ontwikkelen. Het is een totaal ander bedrijf geworden, maar één ding is gebleven: al 127 jaar denken we vanuit vakmanschap met onze klanten mee om ze te helpen aan de beste oplossingen.’

Rondje vliegen

STOOM!

KEEP IT SAFE

5METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

EERST

Met de app ‘Veilig werken’ van Wiltec heb je snel en gemakkelijk toegang tot veel benodigde informatie over veilig werken. De app geeft overzichtelijk tips per werksituatie en per persoonlijk beschermingsmiddel (PBM). Daarnaast helpt het schema van de LMRA (Last Minute Risico Analyse) je om veilig aan de slag te gaan. De app is gratis te downloaden voor iPhone en Android-toestellen.

Ter gelegenheid van de 176ste verjaardag van de allereerste treinrit organiseert Het Spoorwegmuseum in het weekend van 19 september een spectaculair stoomevenement: Stoom! Er zijn allerlei bijzondere stoommachines te bewonderen: een stoomwals, stoomtrekkers, een vrachtauto op stoom, een stoomfiets en een locomobiel. Als hoogtepunt rijden alle stoommachines op wielen in optocht door de binnenstad van Utrecht. Meer informatie: www.spoorwegmuseum.nl

Een speciaal pak aantrekken en naar je werk vliegen... wie weet is het straks mogelijk. De eerste jetpack voor consumenten komt naar verwachting in 2016 op de markt. De motor heeft een vermogen van 200 pk en kan ruim dertig minuten rondvliegen met snelheden tot 74 kilometer per uur en een maximumhoogte van een kilometer. De jetpack kan een lading van zo’n 120 kilo meetillen. In eerste instantie is de jetpack vooral bedoeld voor hulpdiensten. Maar sommige mensen trekken zich daar niks van aan, ga maar eens naar YouTube en tik in het zoekscherm ‘Young Feathers Dubai’.

Een van de leden van ‘Young Feathers Dubai’ in actie.

Page 6: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

6 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

EERST

Het CV van...

Ofke Teekens (15)Heeft een bijbaan bij metaalbedrijf Icamat Technology in Moordrecht

Het team van MX3D.

De vijftienjarige Ofke Teekens wil aan de slag in de techniek. Zoveel is zeker. Als dertienjarige klopte hij aan bij metaalbedrijf Icamat Technology in Moordrecht voor een bijbaantje. Hij werd weg­gestuurd met de boodschap: kom maar terug als je vijftien bent. En dat deed hij.

Je bent er vroeg bij. Weet je al lang dat je in de metaal wilt werken?‘Als klein kind speelde ik al met hamer, hout en spijkers. Dat heb ik van mijn vader, hij is uitvoerder in de bouw. Dus dat technische zit er gewoon in; over mijn keuze voor techniek twijfel ik geen seconde. Alleen welke richting ik precies op wil, weet ik nog niet. Mijn overbuurman werkt bij Icamat, dus het lag voor de hand dat ik daar aanklopte.’

Wat trekt je aan bij Icamat?‘De grote machines, dingen maken, het draaien en frezen. Ik was al eerder langsgeweest toen ik dertien was, maar toen zeiden ze: kom maar terug als je vijftien bent. Een paar maanden na mijn vijftiende verjaardag ben ik er opnieuw naartoe gegaan en toen mocht ik er werken. Tot die tijd heb ik in een supermarkt gewerkt. Ook prima, maar het is geen techniek…’

Mocht je direct aan de slag?‘Ja hoor, ik mag veel zelf doen. Ik sta achter de draai-banken, spuit machines schoon en doe andere klusjes. Als iets af is, laat ik zien wat ik gedaan heb en vraag ik om een nieuwe opdracht.’

Een carrière in de metaalsector dus…?‘Voor mijn vmbo-kader techniek heb ik afgelopen schooljaar stage gelopen bij een elektrotechnisch bedrijf. Dat vond ik ook erg leuk. Dus ik twijfel nu. Ik heb gevraagd om een bijbaan en daar begin ik binnenkort mee. Door in beide sectoren werkervaring op te doen, hoop ik een goede keuze te maken.’

Dat doe je weloverwogen, de keuze maken. ‘Ja, gelukkig heb ik nog een jaar voordat het zover is. De juiste richting kiezen is belangrijk. Ik wil graag een duale opleiding doen, vier dagen werken en één dag in de schoolbanken. Dat past bij me, flink de handen uit de mouwen steken.’

De Nederlandse startup MX3D gaat met behulp van geavanceerde robots een brug van staal ‘live’ printen. Midden in Amsterdam. Dat is op zijn minst grens­verleggend en nog niet eerder vertoond.

Met een 3D-printer kun je van alles maken – van telefoonhoesjes tot sieraden, maar een brug, zo

ver waren we nog niet. Een traditionele 3D-printer is dan ook geenszins geschikt voor deze immense klus, want de bouwvolumes zijn bijna altijd te klein, legt Tim Geurtjens, technisch directeur van MX3D, uit. ‘Wij maken daarom gebruik van zes industriële robots, die metalen en kunststoffen in vrijwel elk formaat kunnen printen. Deze robots zijn zesassig en kunnen daardoor vanuit de bestaande constructie werken. Zij lassen de puntjes metaal op elkaar en printen de lijnen in de juiste vorm.’

Sterk genoeg?Om de draagkracht van de brug te waarborgen, heeft MX3D het materiaal laten testen door de TU Delft. Geurtjens: ‘Daaruit bleek dat het metaal negentig procent van de sterkte van het basismateriaal behoudt. Dat is een aardig resultaat. Ook tijdens het printproces zullen wij de sterkte controleren door steeds een proefstukje mee te printen. Dat slijpen we eraf en op locatie testen we vervolgens de materiaal-eigenschappen.’

Over een grachtMX3D heeft op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord een testlocatie ingericht. ‘We hebben onszelf een jaar de tijd gegeven om te testen en de techniek volledig onder de knie te krijgen. Eind 2016 printen we een proefbrug en begin 2017 de daadwerkelijke brug.’ Afhankelijk van de locatie en het ontwerp zal het printen ongeveer drie maanden in beslag nemen. Over de locatie is MX3D nog in gesprek met de gemeente Amsterdam. Geurtjens heeft wel een voorkeur: ‘Het liefst zouden we hem natuurlijk over een gracht midden in het centrum willen plaatsen!’

Brug uit de printer

Page 7: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

LEZERSACTIE

7METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Knip uit die bon!

GRATIS naar Innovatiecentrum ICERIn een monumentaal fabriekspand op het DRU Industriepark in Ulft

is Innovatiecentrum ICER gevestigd. ICER, dat ijzer betekent in de streektaal van de Achterhoek, is een museum over de historie van de Achterhoekse ijzer- en maakindustrie. Daarnaast is het een beleef- en kennisplek, waar jong en oud zich kan verwonderen over techniek uit het verleden, het heden en de toekomst. In de hallen vind je onder andere een interactieve tentoonstelling en de ICER Experience; een spectaculaire 3D-multimediashow over de oude gieterij en technologieën van de toekomst. Sommige van die technologieën kun je zelf uitproberen in het ICER FabLab, waar kan worden geëxperimenteerd met laser-snijden en 3D-printen.

Worldskills: een geweldige ervaring

R ichard Nales is een van de 35 talentvolle jongeren die deze zomer van 11 tot en met 16 augustus mocht meedoen aan de

Worldskills, het WK voor beroepen in Sao Paulo, Brazilië. Hij kreeg het felbegeerde ticket naar Brazilië nadat hij verschillende Vakkanjer-wedstrijden had gewonnen en nationaal kampioen polymechanics was geworden. ‘De Worldskills waren een geweldige ervaring. Wel jammer dat ik op de twaalfde plaats eindigde; eigenlijk had ik op een hogere plek gehoopt. Toch was het de moeite waard: de openings- en afsluitceremonie waren supermooi en ik heb ook nog wat van Brazilië kunnen zien.’

ZenuwachtigRichard volgde voor de Worldskills een speciale, individuele cursus. ‘Ik had nog geen mechatronica op school gehad, dus die cursus richtte zich helemaal op polymechanica. Zo kon ik goed voorbereid aan het WK beginnen.’ Of hij zenuwachtig was? ‘Ja, best wel. Maar toen ik eenmaal bezig was, verdween dat. Ik moest bijvoor-beeld een miniatuur puntenslijpertje maken en zelf een onderdeel draaien, frezen en aansluiten. Het waren moeilijke opdrachten, want je bent natuurlijk op het hoogste niveau bezig. De freesbank viel mij en veel andere deelnemers wel tegen. Het was een ander soort freesmachine, waar wij in Nederland niet mee werken. Daardoor kregen we het werk niet op tijd af, terwijl dat normaal gesproken zou moeten lukken.’

AanraderRichard raadt andere leerlingen aan om ook mee te doen aan de Vakkanjerwedstrijden: ‘Dankzij die wedstrijden ben ik zo ver gekomen en kon ik naar de Worldskills. Het is een ervaring die ik nooit had willen missen. Ik heb veel meegemaakt, dingen bijgeleerd en ben nog beter in mijn vak geworden. Daar ben ik blij om.’

Richard Nales (17), verspaner bij Norma Hengelo, deed mee aan de Worldskills in Sao Paulo. ‘Ik heb veel dingen bijgeleerd en ben nog beter in mijn vak geworden.’

ICER inspiratiefabriek voor innovatie Hutteweg 32, 7071 BV UlftMeer informatie: www.icer.nl

Bewijs voor gratis toegang

voor maximaal 4 personen

Deze bon biedt gratis entree bij ICER in Ulft voor maximaal

twee volwassenen (normaal € 6,50 p.p.) en twee kinderen

(normaal t/m 12 jaar gratis, scholieren v.o. en mbo € 2 p.p., studenten

hbo en wo € 3 p.p.). De actie is geldig t/m 31 december 2015.

Kijk op www.icer.nl voor de exacte openingstijden.

Knip uit en neem mee als gratis toegangsbewijs!

Bon!

Page 8: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

8 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

VOORAF

‘Communiceren is het moeilijkste

wat er is’Robert­Jan van Dijk is trainer en trainingsacteur en heeft

samen met zijn compagnon Jacco Does zijn eigen bureau: Doeltrainingen.nu Hij begeleidt regelmatig groepen die iets willen

leren over het voeren van functioneringsgesprekken.

tekst annemiek de gier foto hans van den heuvel

Een functioneringsgesprek, daar heeft niemand ooit zin in. Toch?‘Inderdaad, veel mensen vinden zo’n gesprek bepaald niet leuk en bovendien onnodig. Het gaat toch goed?, zeggen ze dan. Of: we hebben er geen tijd voor, want we moeten productie draaien. In werkelijkheid heeft die negatieve houding te maken met spanning.’

Bang voor het functioneringsgesprek dus…‘En dat is niet helemaal ten onrechte. Zo’n gesprek zou namelijk gelijkwaardig moeten zijn, maar in de praktijk verloopt het nog weleens anders. Het gaat te vaak eenzijdig over het functioneren van de medewerker, het is te veel top down. Terwijl de medewerker juist ook zou moeten kunnen aangeven hoe hij aankijkt tegen de samenwerking met zijn leidinggevende en wat hij nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen. Op die manier voelt hij zich gezien en gehoord en dat zal uiteindelijk zijn productiviteit en werktevredenheid ten goede komen.’

Hoe kun je voorkomen dat een functionerings-gesprek vooral top down is?‘Er bestaan natuurlijk allerlei stappenplannen die leidinggevende en werknemer kunnen helpen het gesprek voor te bereiden. Maar die zijn theoretisch. Als je tegenover elkaar zit in een functioneringsgesprek spelen er allerlei dingen mee, zoals emoties. In mijn trainingen probeer ik mensen vooral één ding bij te brengen: maak contact. In eerste instantie met jezelf, dat betekent dat het handig is je eerst bewust te zijn van je eigen spanning. En dat je deze leert te besturen, bijvoorbeeld door goed te letten op je ademhaling en op wat je denkt. Als er stress is tijdens een gesprek, loop je het risico in een discussie te belanden en dat staat contact met de ander in de weg. Contact met de

ander maak je door echte aandacht te hebben. Door te luisteren, samen te vatten wat hij of zij zegt, te benoemen wat je aan de ander merkt en door te vragen naar wat hij of zij nodig heeft.’

Als het puur draait om contact, heeft het dan helemaal geen zin om je voor te bereiden?‘Ja hoor, zeker wel. Maar alleen op feitelijkheden over het functioneren. Die informatie neem je mee het gesprek in en daarna begint het pas.’

Het klinkt allemaal heel logisch, waarom gaat het dan toch vaak mis?‘Een veelgemaakte fout is dat mensen elkaar alleen maar laten weten wat er niet goed gaat of waar ze ontevreden over zijn. Of dat ze te weinig tijd nemen tijdens het gesprek om te sturen, contact te maken en discussies te omzeilen. Weet je, communiceren is eigenlijk het moeilijkste wat er is. Wat dat betreft zijn we nog altijd een soort dieren: als het lastig wordt hebben we de neiging tot vechten, vluchten of bevriezen.’

Heb je zelf weleens een functionerings-gesprek gehad?‘Ha, dat is een goede vraag. Even nadenken. Ongeveer vijftien jaar geleden heb ik ooit zo’n gesprek gehad ja, met iemand van het acteursbureau waarbij ik was aan-gesloten. Ik geloof dat dat een heel goed gesprek was, met ruimte voor mijn inbreng over wat ik voor verbetering vatbaar vond. Of het niet weer eens tijd wordt voor een nieuw functioneringsgesprek? Graag! Ik sta altijd open voor feedback, zowel van mijn compagnon als van collega’s uit het vak. Ook aan de groepen die ik begeleid vraag ik om feedback. En dan liefst vooraf, want als ik het pas achteraf op het evaluatieformulier lees is het te laat om er nog iets mee te doen.’ ❙

Page 9: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

9METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

VOORAF

‘Communiceren is het moeilijkste

wat er is’

‘ Maak tijdens zo’n gesprek vooral ook contact met jezelf’

Page 10: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

Sjaak Akkermans directeur bij Akkermans Gloeitechniek in Rotterdam over gloeier Erik Britstra

‘Erik is organisatorisch ontzettend sterk. Hij hoeft maar even op een plek te werken en hij weet alles al in goede banen te leiden. Het helpt dan ook dat hij altijd goed in de groep past. In geval van problemen is hij de eerste die

een oplossing aandraagt. Ik overleg sinds kort vaak met hem over hoe we dingen anders of beter kunnen aanpakken, dat meedenken ligt hem wel. Hij is ook erg eerlijk, als hij het ergens niet mee eens is dan laat hij zich horen, zonder

anderen voor hun schenen te trappen. Erik kan nog wel werken aan zijn rol als leidinggevende.’

10 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

IN BEELD

Page 11: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

11METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

In deze tijd van steeds meer efficiëntie is het juíst goed om de dialoog aan te gaan en elkaar scherp te houden. Dat kan op

een afgesproken tijdstip of even bij de koffieautomaat. Het functioneringsgesprek is er in vele vormen.

tekst carolien lindeman foto’s maurits giesen

E r zijn nog steeds leidingge-venden in metaalbedrijven die geen functionerings-

gesprekken voeren met hun medewerkers. Ze zien er tegenop, maar dat is helemaal niet nodig vindt Suzanne Muns, trainer functionerings gesprekken bij Performance Dialogue in Amsterdam. ‘Het is natuurlijk wel goed om zo’n gesprek in te plannen, er rustig voor te gaan zitten en allebei je telefoon weg te leggen. Maar het hoeft zeker niet in pak of in een ijzige sfeer.’

Even stilstaanZo’n rustig moment waarop je beiden met je volle aandacht met elkaar in gesprek bent, zorgt voor bezinning. Muns: ‘Je staat stil bij hoe het gaat, zowel zakelijk als persoonlijk, en wat de doelen van een medewerker en het bedrijf

zijn. Het is dan ook heel nuttig als niet alleen de leidinggevende, maar ook de medewerker zich op dit gesprek voorbereidt. Alleen al door zelf na te denken over je eigen doelen en over hoe het op je werk gaat, krijg je al veel helderder voor ogen welke kant je op wilt. Een functioneringsgesprek draait om gelijkwaardigheid.’

Het hele jaarDat dit best een beetje spannend kan zijn, begrijpt Muns: ‘In een bedrijf gaat natuurlijk niet altijd alles goed. Maar door ook dat soort zaken op tafel te leggen, maak je het mogelijk om de dialoog aan te blijven gaan. Misverstanden worden uitgesproken en de samen-werking binnen je bedrijf wordt sterker.’ Dit hoeft zich ook niet tot het formele functionerings-gesprek te beperken, je kunt dit

het hele jaar door doen. ‘Ook bij de koffieautomaat’, stelt Muns. ‘Juist dat soort momenten zijn belangrijk. Je blijft met elkaar in gesprek en je hebt iets om naar terug te verwijzen tijdens het functioneringsgesprek.’ Ook in groepsverband, bijvoorbeeld als team, werkt het heel goed om met elkaar te bespreken of het de goede kant op gaat en hoe het beter kan.

Continue dialoogDe geportretteerde werknemers en hun leidinggevenden op de volgende pagina’s gaan het gesprek alvast in alle openheid met elkaar aan. Zij laten zien hoe ze samen nog veel verder komen. Door die continue dialoog wordt niet alleen hun werksfeer beter, maar gaan ook de bedrijfs-prestaties omhoog. ❙

IN BEELD

Page 12: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

IN BEELD

12 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Henk Jan van den Ham CAD-tekenaar en werkvoorbereider bij GICOM Metaalbewerking

in Biddinghuizen over directeur Niels Ampt

‘Niels is een goede verkoper, dat kunnen we natuurlijk prima gebruiken omdat het ons meer werk oplevert. Verder is hij heel sociaal, hij kan het met alle collega’s prima vinden. En hij geeft leiding met humor,

maar kan serieus zijn als dat nodig is. Niels heeft ontzettend veel vakkennis; heb je een vraag over een product of een proces, dan kun je altijd bij hem terecht. Hij is daarom ook regelmatig op de werkvloer te vinden. Soms is hij wel een beetje rommelig, laatst stuurde hij bijvoorbeeld dezelfde mail aan twee personen.

Dan mag hij best wat secuurder zijn.’

Page 13: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

IN BEELD

13METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Niels Amptdirecteur bij GICOM Metaalbewerking in Biddinghuizen

over CAD-tekenaar en werkvoorbereider Henk Jan van den Ham

‘Henk Jan is stressbestendig en maakt weinig fouten omdat hij zo secuur werkt. Hij haalt zelfs de fouten uit werktekeningen van klanten; doordat hij al jaren voor hen werkt weet hij namelijk precies hoe hun installaties

in elkaar zitten. Hij zit hier 23 jaar. Door zijn ervaring kan hij collega’s goed helpen. Hij laat zich niet van de wijs brengen en weet zo een opbouwende sfeer te creëren. Verder is hij heel sociaal en doet hij zijn werk altijd met een vrolijke noot. Henk Jan kan nog wel leren om wat vaker werk uit handen te geven. Hij werkt namelijk

zo nauwkeurig, dat hij het liefst alles zelf doet.’

‘ Hij geeft leiding met humor’

Page 14: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

14 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

IN BEELD

Martijke LaarhovenHR-manager bij Reith Laser in Wijchen over laser operator Kevin Tiffen

‘Kevin werkt hier al lang, hierdoor kent hij het bedrijf goed en weet hij waar we voor staan. Dat straalt hij ook uit. Daarnaast heeft hij een natuurlijke rust over zich, wat de kwaliteit van het werk ten goede komt. Ook is hij een goede leraar voor nieuwe en jonge medewerkers. Dat is belangrijk, want onze lasertechnieken zijn zo

specialistisch dat kennis intern moet worden over gebracht, er zijn extern geen opleidingsmogelijkheden op het gebied van lasertechnologie. Een verbeterpunt is dat hij misschien iets te bescheiden is en soms best wat meer

op de voorgrond mag treden.’

Page 15: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

15METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

IN BEELD

Kevin Tiffenlaser operator bij Reith Laser in Wijchen over HR-manager Martijke Laarhoven

‘Als je met een probleem zit, zowel zakelijk als privé, dan kun je altijd bij Martijke terecht. Ook is ze erg goed in presenteren. Ze heeft ons al twee keer een presentatie gegeven, die was duidelijk en goed voorbereid – daar bleef

je wel met je aandacht bij. Martijke is zeer professioneel. Je weet dat je met haar kunt praten en dat ze met je meedenkt, maar dat ze wel de grens tussen medewerkers en directie bewaakt. Martijke werkt nu iets meer dan

een jaar bij Reith Laser en er is al veel ten goede veranderd op HR-gebied. Ze zou eens kunnen nadenken of ze eventuele taken en werkzaamheden zou kunnen delegeren, gezien het feit dat er nog veel werk ligt.’

‘ Hij heeft een natuurlijke rust over zich’

Page 16: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

THEMA

16 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

ECHT DOEN, ZO’N GESPREK

Natuurlijk is een functionerings gesprek belangrijk. Maar ja, het is druk­druk­druk, dus het schiet er gewoon bij in. Dit is waarom we er tóch tijd voor zouden moeten maken.

tekst annemiek de gier illustraties marc kolle

Het Amerikaanse technologie-bedrijf Google staat bekend om zijn fantastische personeelsbeleid. Mensen kunnen er niet alleen gebruik maken van gratis maal-tijden, klimmuren en pingpong-tafels, ze worden er bovendien ontwikkeld tot gemotiveerde, blije, creatieve en hyperproductieve medewerkers. HR-manager Laszlo Bock schreef over zijn aanpak het boek De toekomst van werk. Het geheim zit ’m volgens hem niet zozeer in beleid, maar vooral in doen: geef je mensen de regie in eigen handen, wees transparant en richt je energie op grootse doelen. Selecteer alleen nieuwe medewerkers die tot meer in staat zijn dan het bestaande personeel. Ontneem managers hun gangbare bevoegdheden en statussymbolen en beloon je medewerkers naar prestatie.

Aparte gesprekkenKijk, zo’n vooruitstrevende visie is natuurlijk heel inspirerend. Maar in de metaal gaan de dingen nu eenmaal anders. Toch? Ja, dat is waar. Metaalbedrijven zijn misschien wat minder sexy dan bedrijven als Google, er is meer hiërarchie en de productiedruk ligt hoog. Toch is het niet on-mogelijk om ook in een metaal-bedrijf gemotiveerde en blije werknemers te hebben rondlopen. Een van de manieren om die te krijgen, is regelmatig functio-neringsgesprekken voeren, stelt

Beatrice van der Heijden, arbeids-/ organisatiepsycholoog en hoog-leraar strategisch HRM aan de Radboud Universiteit. ‘En dan bedoel ik dus FUNCTIONERINGS-gesprekken, en geen BEOORDELINGS gesprekken.’ Volgens Van der Heijden maken veel bedrijven van oudsher de fout om tijdens het functionerings-gesprek vooral terug te kijken op het afgelopen jaar en het te hebben over prestaties en salariële consequenties. Terwijl het eigen-lijk zou moeten gaan over de wijze van samenwerking, de manier van ondersteuning en de wensen van de medewerker. Van der Heijden: ‘In een ideale situatie zou elke medewerker wat mij betreft jaarlijks zelfs drie gesprekken met zijn leidinggevende hebben. Een functioneringsgesprek, een beoordelingsgesprek en een potentieel beoordelingsgesprek. Bij dat laatste gesprek kunnen zaken aan de orde komen als de work-home balance, toekomst-perspectieven en ontwikkel-mogelijkheden. Als je deze drie gesprekken apart van elkaar voert, het dus helemaal uit elkaar haalt, dan komen alle onderwerpen optimaal tot hun recht.’

Schijf van vijfWaarom lijken veel bedrijven toch niet de voordelen van een functioneringsgesprek te zien? Volgens Van der Heijden heeft dat onder andere te maken met

Page 17: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

THEMA

conjunctuur. ‘Als alles in een bedrijf lekker loopt en er is voldoende aanwas van nieuwe getalenteerde mensen, dan voelt men de urgentie misschien niet zo sterk. Maar juist nu, met de vergrijzing en de verhoging van de pensioenleeftijd, zou het functioneringsgesprek een hot issue moeten zijn. Oudere mede-werkers blijven langer aan, dus is het zaak om hen te blijven ont-wikkelen en ervoor te zorgen dat ze niet uitvallen. Dit bereik je niet door mensen even naar een cursus te sturen als ze vastlopen. Een structurele ontwikkeling krijg je alleen voor elkaar als je mensen iets laat doen wat ze écht leuk vinden, als je hun competenties en affiniteiten goed in beeld hebt en daar ook daadwerkelijk iets mee doet.’ Volgens Van der Heijden bestaat employability (duurzame inzet-baarheid) uit verschillende dimensies, die samen het levensgeluk en loopbaansucces bepalen: beroeps expertise, anticipatie & opti malisatie, persoonlijke flexibiliteit, organi-satiesensitiviteit en balans werk & privé. Met een Employabili-ty-scan kunnen werkgevers ge-makkelijk en snel de employa-bility van hun afzonderlijke werknemers in kaart brengen en daarop inspelen. Door bijvoor-beeld het aanpassen van functies, takenpakketten en deelname aan opleidingen. Van der Heijden:

‘ Juist nú zou het functioneringsgesprek een hot issue moeten zijn’

17METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Page 18: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

18 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

THEMA

‘Het is een beetje zoals de schijf van vijf als het gaat om eten, je hebt van elke dimensie een gede-gen portie nodig om te kunnen spreken van een hoog niveau van inzetbaarheid.’

Psychologisch contractOp deze manier investeren in je medewerkers is natuurlijk een kostbaar en tijdrovend proces, daar is ook Van der Heijden zich terdege van bewust. Toch raadt ze werkgevers aan om eraan te beginnen, liever vandaag dan morgen. ‘HR is te vaak de sluitpost bij bedrijven. Maar: medewerkers-uitkomsten zijn uiteindelijk goed voor de organisatie-uitkomsten, employability levert gewoon geld op. Dat is over het algemeen niet direct zichtbaar maar pas op de langere termijn, en daarom kiezen veel bedrijven liever voor instrumenteel leiderschap waarbij ze direct effecten zien. Managers zijn erop gericht om – zoals een citroen die je uitknijpt – de kennis en vaardig heden van mensen op te gebruiken in de tijd dat ze voor hen werken. En omdat managers nog weleens van afdeling ver-anderen, is hun visie op en de aandacht voor een bepaalde medewerker vaak veel te beperkt. Chefs zijn geneigd om mensen op die projecten te zetten waar ze vorig jaar al goed in waren. Maar op het moment dat dit type werk

niet meer wordt gevraagd, zijn die mensen overgespecialiseerd en niet meer breed inzetbaar. Mijn visie is: als je investeert in een medewerker, dan krijg je iemand die structureel perfect aansluit bij jouw bedrijf en mee kan bewegen met ver anderingen. Doe je dat niet, dan zul je steeds nieuwe mensen moeten aan-nemen en opleiden. Ik hoor vaak: ja, maar stel dat ik intensief tijd en moeite ga steken in een werk-nemer om hem/haar duurzamer inzetbaar te maken, dan stapt hij/zij daarna waarschijnlijk over naar de concurrent. Daar hoef je echt niet bang voor te zijn, uit onderzoek blijkt dat het verloop daalt in bedrijven die aandacht besteden aan employability. Daarbij is één keer per jaar een functionerings gesprek voeren dus een minimale vereiste, maar echt véél beter is nog dat je als werkgever en werknemer ook regelmatig contact hebt over ambities, wensen, onzekerheid en de situatie thuis. Zodat een leidinggevende niet oordeelt maar toetst. Ik noem dat werken aan het psychologisch contract.’ ❙

Bedrijven die interesse hebben in de Employability-scan van Beatrice van der Heijden, kunnen contact met haar op nemen via [email protected]

‘ Als je investeert in een medewerker, krijg je iemand die structureel perfect aansluit bij het bedrijf’

Page 19: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

THEMA

HOE VOER IK EEN GOED FUNCTIONERINGSGESPREK?

Minicursus

STAP 1Stilstaan bij de voordelen van het gesprek

Voor de werknemer:● Het biedt de kans om van gedachten te wisselen

over uw vakmanschap en talenten en hoe deze verder te ontwikkelen en te gebruiken;

● Het biedt de kans om uw leidinggevende te vertellen wat uw behoeften zijn;

● U hebt de mogelijkheid om mee te denken over zaken die goed zijn voor het bedrijf;

● U kunt aandacht vragen voor uw gezondheid;● U kunt aandacht besteden aan de balans tussen

werk en privé.

Voor de werkgever:● U kunt medewerkers motiveren om zich te

ontwikkelen in hun werk;● U kunt meer te weten komen over de toekomst-

verwachtingen van de medewerkers;● Het geeft u de gelegenheid om de talenten van

de medewerkers beter te benutten;● U krijgt een beter beeld van wat er leeft onder

medewerkers;● U spoort knelpunten in de bedrijfsvoering op;● U kunt beter bepalen hoe te investeren in scholing

en gezondheid van medewerkers.

STAP 2Een goede voorbereiding

Nalezen (werknemer en werkgever):● Lees de functiebeschrijving nog eens na, zodat u

alle taken die bij het werk horen goed op een rij hebt. Kloppen ze met de dagelijkse praktijk?

● Hebt u al eerder een functioneringsgesprek gevoerd? Lees dan het verslag van het vorige gesprek nog eens door. Welke afspraken zijn toen gemaakt en hoe is in de tussentijd aan deze afspraken gewerkt?

● Misschien is er in uw bedrijf een procedure voor het functioneringsgesprek vastgelegd. Daarin leest u wat u kunt verwachten en wat er van u wordt verwacht (rechten en plichten).

Nadenken (werknemer):● Wat wilt u bereiken op de korte en langere termijn

(één tot vijf jaar)? Welke ambities hebt u?● Wat verwacht u daarbij van uw leidinggevende/

werkgever?● Zet op een rij wat u allemaal doet, binnen en

buiten uw functie. Vaardigheden die u buiten het werk heeft opgedaan, kunnen ook binnen het werk van pas komen.

Praktische afspraken maken (werkgever en werknemer):● Plan voldoende voorbereidingstijd in. Zet beiden

de onderwerpen die u wilt bespreken op papier en wissel de lijstjes enkele dagen van tevoren uit.

● Reserveer een rustige plek voor het gesprek, waar u vertrouwelijk kunt praten zonder gestoord te worden.

● Leg in het gesprek niet de nadruk op wat er misgaat, maar geef aan wat goed gaat en wat verbeterd kan worden.

Tip: Hebt u geen functiebeschrijving? Ga dan naar www.oomskillsmanager.nl en maak eenvoudig een profiel van uw dagelijkse werkzaamheden.

STAP 3De gespreksonderwerpen inventariseren

Het functioneringsgesprek kan gaan over:● taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden

van de werknemer● de hoeveelheid werk● de manier waarop de werknemer zijn taken uitvoert● motivatie voor de verschillende taken● werkomstandigheden: milieu, arbo, veiligheid● samenwerking met collega’s● samenwerking met de leidinggevende● de organisatie, hoe gaat het en wat staat er

te gebeuren● persoonlijke ontwikkeling door bijvoorbeeld

opleiding of scholing● ideeën en wensen van de werkgever● de mening van de leidinggevende● veranderingen in de organisatie● de balans tussen werk en privé

19METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Page 20: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

THEMA

STAP 4Het functioneringsgesprek voeren

De drie V’s van een geslaagd gesprek:VertrouwelijkheidWat u met elkaar bespreekt, gaat niet naar buiten. U kunt immers alleen in openheid met elkaar spreken als u daar allebei op kunt rekenen.

Verbeteringsgericht Het functioneringsgesprek levert alleen iets op als u beiden bereid bent om kritiek te geven en te ontvangen. Hetzelfde geldt voor complimenten: bespreek vooral ook wat er goed gaat en waar u tevreden over bent. Luister goed naar elkaars mening en toon begrip voor elkaars belangen.

Vastleggen afspraken Leg alle afspraken vast en spreek ook af wanneer en hoe de afspraken gerealiseerd worden.

Gesprekstechnieken: Luisteren > Samenvatten > Doorvragen

LuisterenOm goed te begrijpen wat de ander wil zeggen, probeert u zich in hem of haar te verplaatsen en begrip te hebben voor diens belangen.

SamenvattenHebt u werkelijk begrepen wat de ander bedoelt? Dat kunt u controleren door in uw eigen woorden proberen samen te vatten wat de ander heeft gezegd. Bijvoorbeeld: ‘Dus als ik het goed begrijp, zegt u…’ Benoem in de samenvatting niet alleen wat u hoort, maar ook het gevoel dat u bij de ander opmerkt. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Ik zie dat u het moeilijk/vervelend/leuk vindt dat…’ en dat te checken – ‘klopt dat?’ Daarnaast kunt u ook uw eigen emoties benoemen.

DoorvragenHebt u werkelijk begrepen wat de ander bedoelt? Om dat na te gaan, is doorvragen een goede techniek. Voordat u reageert op wat er wordt gezegd, kunt u aanvullende vragen stellen. Zoals:● Hoe bedoelt u dat?● Kunt u dat uitleggen?● Kunt u voorbeelden geven?● Kunt u daar iets meer over vertellen?

Bespreek vooral ook wat er goed gaat en waar u tevreden over bent

Wilt u meer leren over het voeren van een effectief functioneringsgesprek?

Volg dan (kosteloos) een van de door OOM geselec- teerde cursussen voor werkgevers en werknemers. Kijk op www.oom.nl/functioneringsgesprek.

Ook kunt u bij OOM het gratis boekje Haal het beste uit uzelf aanvragen. Stuur daarvoor een mail met uw adres gegevens naar [email protected], o.v.v. ‘aanvraag boekje functioneringsgesprekken’.

STAP 5De uitkomsten vastleggen

Het functioneringsgesprek is niet vrijblijvend: het doel is om afspraken te maken voor de toekomst. De afspraken worden vastgelegd in een gespreksverslag, ondertekend door werknemer én leidinggevende. Het verslag is vertrouwelijk en wordt bewaard in het personeelsdossier. Het verslag is de basis voor tussen-tijdse vervolggesprekken (voortgangsgesprekken). In deze gesprekken kijkt u samen welke verbeteringen er al zijn gerealiseerd en wat er nog moet gebeuren. Bij het volgende functioneringsgesprek bekijkt u samen nog eens of alle afspraken zijn nagekomen en maakt u nieuwe afspraken. Zo blijft u samen werken aan verbeteringen.

20 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Page 21: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

Datum: dinsdag 1 september, 9:54 uurVan: A.W. van den HeuvelAan: A. PijnenburgOnderwerp: Invulling vmbo-stage

Beste Adri,

Deze maand krijg ik voor het eerst voor langere tijd een vmbo-leerling onder mijn hoede. Het gaat om een leerling metaaltechniek uit het vierde leerjaar, die een beroepsvoorbereidende stage komt doen. Gedurende het schooljaar werkt hij twee dagen per week bij ons in het bedrijf en is hij drie dagen per week op school.

Doorgaans begeleid ik alleen bbl-leerlingen. Die zijn wat ouder en wijzer. Bovendien weet ik wat ze kunnen. Bij vmbo’ers heb ik daar nog geen beeld bij. Wat kan ik van een vmbo’er verwachten? Welke werkzaamheden kan ik hem laten doen? Hoe laat ik stage-opdrachten aansluiten op zijn lesprogramma? En, hoe bezorg ik hem een leuke tijd?

Want natuurlijk wil ik deze jongen warm maken voor de sector en voor ons bedrijf. Het zou mooi zijn als hij door deze stage definitief voor de metaal kiest. Zou jij me daarom wat handreikingen kunnen doen om hem een prettige en leerzame stage te bieden?

Met vriendelijke groet,Arie-Willem van den Heuvel

Datum: dinsdag 1 september, 19:25 uurVan: A. PijnenburgAan: A.W. van den HeuvelOnderwerp: Re: Invulling vmbo-stage

Dag Arie-Willem,

Slim dat je investeert in een goede stageperiode voor je vmbo-leerling. Als je hem weet te boeien en binden voor de sector en je bedrijf, hebben jullie er allebei iets aan. De vmbo-stagiair is de vakman van de toekomst. Na een leerzame stage is de kans groot dat hij zich verder ontwikkelt in de metaal en aanblijft of terugkomt als werknemer.

Je kunt zo’n stage het best planmatig aanpakken. Gebruik hiervoor een vierstappenmodel: oriënteren, voorbereiden, uitvoeren en controleren. In het kennis-makingsgesprek bespreek je bijvoorbeeld hoe de leerling zich oriënteerde op de stage en wat jullie wederzijdse verwachtingen zijn. Ter voorbereiding kun je samen het stageboekje invullen, met afspraken over werktijden, veiligheidsregels en opdrachten.

Laat de leerling meelopen in je productieproces en geef hem kant-en-klare stage-opdrachten van OOM. Die zijn gerelateerd aan het vmbo- lesprogramma. Kijk aan het eind van de stage samen nog even terug. Wie weet, misschien wil hij als zaterdaghulp aan de slag?

Veel succes!Adri Pijnenburg

Praktijkopleider Arie­Willem van den Heuvel krijgt een vmbo­leerling die voor langere tijd komt stagelopen. Hij vraagt zich af hoe hij hem een leuke en leerzame stage kan bieden en mailt trainer Adri Pijnenburg van

de cursus ‘Begeleiden van vmbo­stagiairs’ voor advies.

tekst annemarie vestering foto’s hans van den heuvel

Arie-Willem & AdriDE DIALOOG

21METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Bent u praktijkopleider en wilt u meer weten over de begeleiding van vmbo-stagiairs? Kom naar de cursus ‘Begeleiden van vmbo-stagiairs’, zie www.cursuscatalogus.nl.

Page 22: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

CURSISTEN

Inspiratie voor goede gesprekken

22 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Page 23: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

CURSISTEN

Functioneringsgesprekken zijn noodzakelijk, maar soms ook best wel lastig.

Daar zijn vrijwel alle deelnemers van de cursus het over eens. Toch kan een functioneringsgesprek heel waardevol zijn, als je maar over de juiste vaardigheden beschikt, stelt trainer Ronald Kranenburg. Daarom maakt gespreksvaardig-heid een belangrijk deel uit van het programma. Hoe zorg je ervoor dat een gesprek goed blijft lopen? En hoe ga je echt de diepte in? Kranenburg: ‘Dit bereik je door open vragen te stellen, actief te luisteren, samen te vatten en door te vragen. Daarnaast is de lichaamstaal belangrijk, welke signalen zendt iemand uit? En natuurlijk feedback geven: hoe breng je ongewenst of juist positief gedrag ter sprake?’ Het blijkt dat in veel organisaties geen onderscheid wordt gemaakt tussen een functionerings gesprek en een beoordelings gesprek. ‘In een functioneringsgesprek maak je afspraken en kijk je naar de toekomst, terwijl je bij een beoordelingsgesprek terugkijkt en op basis daarvan de werknemer beoordeelt’, vertelt Kranenburg.

Anders doenDeelnemer Tasja den Hartog van A.C. den Hartog & Zn. Vof steekt veel op van de training. ‘Wij voeren in ons bedrijf wel func-tioneringsgesprekken, maar te weinig. Ik ben niet gewend om

alles vast te leggen. Dat ga ik nu anders aanpakken. We gaan een jaarplanning maken waarin we zaken als scholing of de aanschaf van nieuwe spullen voor werk-nemers opnemen.’ Ook Carla Schopman van Jotem Water behandeling heeft inspiratie gekregen om de func-tioneringsgesprekken in haar bedrijf voortaan anders vorm te geven: ‘Ik ga functie-omschrijvin-gen maken en die koppelen aan salaristabellen, zodat daarover meer duidelijkheid komt. Ook erg nuttig vind ik de tips om het ge-sprek gaande te houden. Door open vragen te stellen, krijg je niet van die korte antwoorden.’

Het grote geheelHet doel van de cursus is om zowel mensen als organisaties te ontwikkelen. Kranenburg: ‘Veel bedrijven leggen vooral de nadruk op produceren en groter groeien. Terwijl het effectiever is om het grote geheel – de visie en de missie van het bedrijf – te bespreken met de medewerkers en van daaruit te anticiperen. Soms is het bijvoorbeeld wenselijk om mensen flexibeler in te zetten of om kennis van oudere werknemers met jongere medewerkers te delen. Door dit goed te bespreken, zorg je ervoor dat persoonlijke en zakelijke behoeften in balans zijn en dat je kunt inspelen op ver anderingen.’ ❙

Tijdens de cursus Functionerings­ en beoordelingsgesprekken bij de Metaalunie Academie leren werkgevers en leiding gevenden hoe zij met een goed functionerings gesprek het beste uit hun bedrijf kunnen halen.

tekst marloes de moor foto mark van der zouw

Inspiratie voor goede gesprekken

Dit zijn, van links naar rechts, Paul Gabriël, Ronald Kranenburg, Tasja den Hartog, Robert van Ballegooijen, Sjoerd Kivits en Carla Schopman.

23METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

De Metaalunie Academie is een van de aanbieders waar u kosteloos een cursus functioneringsgesprekken kunt volgen. Maak kennis met de andere door ons geselecteerde aanbieders op pagina 34.

Page 24: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

24 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

HOE WERKT

DE GETIJDENCENTRALE?Hoe werkt …

Gegarandeerde stroomproductieDe Oosterscheldekering is een open, beweegbare kering. Daardoor kan het nog steeds eb en vloed worden in de Oosterschelde. Getij is een voorspelbare en constante factor. Vier keer per etmaal stroomt er 8.000 miljard liter water door de Oosterschelde kering, daardoor is stroomproductie verzekerd.

Ons grootste en beroemdste Deltawerk, de Oosterscheldekering, sluit de Oosterschelde af bij hoog water. Binnenkort krijgt dit water­bouwkundige hoogstandje er een functie bij. Tussen twee pijlers wordt de grootste getijden­centrale ter wereld geïnstalleerd, waarmee in Nederland voor het eerst commercieel energie wordt opgewekt uit eb en vloed.

tekst annemarie vestering illustraties dik klut

Met elke stroomrichting meeDe bladen van de turbines kunnen kantelen, waardoor ze met de stroomrichting kunnen meedraaien. De bladen zijn direct aan-gesloten op een generator (direct drive); conversie vindt plaats in de pijp.

Eenvoudig te onderhoudenDe turbines zijn bevestigd aan een buisconstructie. Door deze te draaien komen de turbines omhoog en kunnen ze vanaf de Oosterscheldekering worden onderhouden.

Vermogen van 1,2 megawattDe getijdencentrale bestaat uit vijf turbines, met een gezamenlijk vermogen van 1,2 megawatt. Deze energie wordt als groene stroom verkocht aan een internationaal bedrijf.

Page 25: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

25METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

HOE WERKT

DE GETIJDENCENTRALE?

De Oosterscheldekering…

• verbindt Schouwen-Duiveland met Noord-Beveland• is 9 km lang, waarvan 3 km afsluitbaar is• heeft 65 pijlers• wordt gemiddeld een keer per jaar gesloten

in verband met hoog water

Meer capaciteitIn de komende jaren wordt gekeken of de capaciteit van de getijden-centrale kan worden uitgebreid.

SamenwerkingTocardo Tidal Turbines (internationale producent van vrijstaande waterkracht turbines) werkt in dit omvangrijke project samen met mede-aandeelhouder Huisman, die de ophang constructie van de turbines ontwierp. Daarnaast zijn ook Strukton (planvorming en project management) en Mammoet (installatie) bij de bouw van de getijdencentrale betrokken en leveren de Zeeuwse bedrijven Constructiebedrijf Hillebrand BV, Istimewa Elektrotechniek en Van der Straaten een be langrijke bijdrage aan de elektrotechnische installatie en de staalconstructies.

X 1.000X 1.000

Stroom voor 1.000 huishoudens1,2 megawatt is goed voor de stroomvoorziening van 1.000 huishoudens per jaar.

Page 26: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

26 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

ONDERWIJS

Nu alvastinvesteren

Hoe regel je dat metaalbedrijven straks kunnen beschikken over voldoende vakbekwame medewerkers? Door

er nu voor te zorgen dat genoeg jongeren kiezen voor de richting metalektro. Dat kan alleen als metaalbedrijven en vmbo­scholen de handen ineen slaan en gezamenlijk aan jongeren in de regio laten zien hoeveel de metaalsector hen te bieden heeft. De aanjaag premie van OOM helpt zulke samenwerkingen op weg. Sinds 2013 heeft dit stimuleringsprogramma al zo’n twintig structurele samenwerkingen tussen vmbo’s en bedrijfsleven gehonoreerd. Zo ook het initiatief van vmbo Anna Maria van Schurman (AMS) in Franeker. Daar is de premie ingezet om het buitenschools leren een flinke boost te geven. Ook plaatsgenoot King Metaal Machinefabriek was van de partij.

tekst marleen kamminga foto’s rob overmeer

‘ Iedereen staat te springen om goede vakmensen, maar niet om leerlingen’

Page 27: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

ONDERWIJS

‘Toen OOM in 2013 begon met de stimuleringspremie, waren wij net gestart met het Vakcollege Techniek. Daar krijgen de leerlingen al vanaf de eerste klas dertien lesuren techniek per week. In het eerste en tweede jaar maken ze tijdens gastlessen en bedrijfs-bezoeken al kennis met de praktijk; in het derde en vierde jaar lopen ze stage. Juist dat kennismaken met de praktijk draagt enorm bij aan de motivatie van leerlingen, is onze ervaring. Daarom wilden we ook zo graag in aanmerking komen voor de aanjaagpremie van OOM. Die is onder meer gebruikt om een vaklokaal en werkplekken in te richten en een lesprogramma te ontwikkelen. Samen met King Metaal, Bijlsma Hercules en andere metaalbedrijven is een invoeringsplan Buitenschools Leren uitgewerkt. Investeren in goede stageplekken is een wederzijds belang. Daarnaast willen we het bedrijfsleven laten meedenken over de invulling van de keuzedelen in het nieuwe examen-programma vanaf 2016. Bedrijven betrekken is best lastig: iedereen staat te springen om goede vakmensen, maar niet om leerlingen van 14 tot 16 jaar. Dat is natuurlijk kortetermijndenken. Hopelijk verandert dat als zij straks zien hoe goed onze voor-malige leerlingen het in de praktijk doen.’

Yde Weistrateamleider bij vmbo AMS in Franeker

‘Als leerlingen pas in de derde klas hun richting kiezen, moet alles in die laatste twee jaar nog gebeuren. Dat is te kort om ze voldoende basis mee te geven. Bovendien: als ze dan pas ont-dekken dat metaal ze toch niet zo ligt, is het te laat om nog te switchen. Daarom vind ik het zo goed dat vmbo AMS kiest voor verdieping. Van het begin af aan ben ik betrokken bij hun plannen om de techniekopleiding te versterken. King Metaal investeert veel in goede stagebegeleiding. Of dat een grote investering is? Tja, er zijn mensen die dat zo zien, maar dat is kortzichtig: als je geen goed personeel kunt krijgen, ben je veel duurder uit. Het enige wat je nodig hebt is een enthousiaste leermeester, die kan ontdekken wat interessant is voor zo’n jongen of meisje. Als metaalbedrijven in de regio samen de koppen bij elkaar steken, heb je een divers aanbod aan stageplekken. Zo zorg je er met elkaar voor dat je de juiste leerling op de juiste plek hebt.’ ❙

Tjerk Kingmadirecteur/eigenaar van King Metaal Machinefabriek bv in Franeker

‘ Als je geen goed personeel kunt krijgen, ben je veel duurder uit’

27METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Page 28: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

28 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

REPORTAGE

En de winnaar is…Hij ziet potentie in iedereen en zijn stelregel luidt: wie goed in zijn vel zit, zal ook goed kunnen leren. Deze filosofie leverde praktijkopleider Jan van Lier de eerste prijs op in OOM’s verkiezing van de Beste Praktijkopleider.

tekst carolien lindeman foto’s verse beeldwaren

M et drie taartdozen balancerend stapt Wim Hell, bedrijfs-

takvoorlichter en jurylid van OOM, het zwart-gele gebouw van Eurosteel in Venlo binnen. Het is een bijzondere dag, want hij mag chef werkplaats en prak-tijkopleider Jan van Lier vertellen dat hij door OOM is verkozen tot Beste Praktijkopleider. Onder het toeziend oog van de ruim dertig medewerkers, feliciteert Hell Van Lier met zijn prijs. Trots kijkt bbl’er Remco Gordebeke toe. Hij nomineerde Van Lier een paar maanden geleden en zag de kans op winnen steeds groter worden, tot dit feestelijke moment in hun eigen kantine.Hell roemt Van Lier om zijn duidelijke visie op opleiden. Van Lier blijft er nuchter onder en vindt zijn rol de normaalste zaak van de wereld. ‘Als praktijk-

opleider begeleid je niet alleen tijdens het werk, maar zorg je ervoor dat ook daaromheen een goede sfeer is. Als mensen goed in hun vel zitten, dan komt het leren vanzelf’, stelt hij.

VakmanschapDat leren is iets wat de meeste mensen in principe hun hele werkende leven doen, als het aan Van Lier ligt. ‘Ik zie het zo, afge-studeerden van een bbl-opleiding zijn beginnend vakman. Daarna start het echte leven, waarin ze steeds meer doorgroeien in hun vak. Een echte vakman ben je na tien jaar, misschien wel pas na vijftien jaar. Mijn rol als opleider hierin is om ook na de opleiding te blijven opleiden, corrigeren,

boven: Jurylid Wim Hell feliciteert OOM’s beste praktijkopleider Jan van Lier, genomi-neerd door leerling Remco Gordebeke die tussen hen in staat.

rechts: Remco controleert de snijvoortgang en kwaliteit van de snedes die de plasmasnijder maakt. Jan van Lier instrueert hem.

Page 29: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

REPORTAGE

29METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

En de winnaar is…

‘Jan zorgt ervoor dat hij genoeg tijd en aandacht heeft voor de begeleiding’

Page 30: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

30 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

REPORTAGE

sturen en motiveren.’ Dat Van Lier dit ook echt meent, blijkt als hij zich door de werkplaats beweegt. In zijn grijze, losse werkjas loopt hij met een guitige lach langs de verschillende apparaten. Overal is wel een leerling of een oud-leerling aan het werk. Hij kijkt tevreden hoe oud-leerling Gé Smits een van de loodzware bakken, hangend aan twee haken, controleert. Van Lier: ‘Gé werkt al 25 jaar hier en is overal in het proces inzetbaar. En ook al kan hij alles hier, hij is toch nooit uitgeleerd.’In al zijn vele leerlingen heeft Van Lier een grenzeloos vertrou-wen, ook als het leerproces soms even moeizaam verloopt. In het bedrijf loopt bijvoorbeeld een werknemer rond die lang geleden als probleemjongere binnen-kwam. Bij hem duurde het tien jaar voordat het kwartje viel. Nu is hij een gewaardeerd en verdienstelijk vakman.

PotentieOnder andere door deze invulling van zijn rol won Van Lier als eerste OOM’s prijs voor de beste prak-tijkopleider. Al doet hij veel meer, aldus Hell. ‘Doorslag-gevend was dat hij ook naar de lange termijn kijkt. Hij leidt mensen op voor het bedrijf, maar vindt het niet erg als ze na een tijd vertrekken. Dit ziet hij als een versterking van de branche. Jan zorgt ervoor dat er nooit te veel leerlingen zijn, zodat hij ge-noeg aandacht en tijd heeft voor de begeleiding. Als hij potentie ziet, dan helpt hij een leerling zich te ontwikkelen. Hij weet mensen op waarde te schatten.’

Bakken en koppelingenZo wist Van Lier veel mensen uit de omgeving op te leiden tot vakmensen binnen Eurosteel.Samen met hun collega’s op de tekenkamer, bij werkvoorberei-ding en planning maken deze vakmensen uitrustingsstukken

Trotse praktijkopleider Jan van Lier bij een door zijn oud-leerlingen gemaakt product.

‘ Doorslaggevend voor mij was dat hij een duidelijke, veelomvattende visie op opleiden heeft’

Page 31: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

31METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

REPORTAGE

voor wielladers en graafmachines. De koppelingen en zware metalen bakken worden in de vier grote, lichte hallen achter het kantoor-gebouw van Eurosteel gemaakt. In de hallen is ondanks het vele lassen en frezen geen rookpluim te ontdekken. Alle werkplekken zien er schoon uit, terwijl overal geconcentreerd gewerkt wordt. Bedrijfsleider Twan Vercoulen legt uit: ‘We proberen de werk-plaats zo aangenaam mogelijk te houden. Dat werkt niet alleen prettig, maar bevordert ook de goede sfeer die we hier zo belangrijk vinden. Daardoor leren Jans leerlingen ook weer makkelijker. We proberen trouwens iedereen hier scherp te houden door de opzet van ons werk. Niemand doet continu hetzelfde, daar is ons product te uniek voor. Hierdoor blijft

iedereen alert en gecon-centreerd en moeten we allemaal blijven leren.’

ErkenningVoorop in dat leren gaat op dit moment natuurlijk Remco Gordebeke, Van Liers meest recente leerling, bbl’er con-structiewerker niveau 3. Hij is te vinden bij de plasmasnijder. Van Lier kijkt kritisch met hem mee en geeft nog een paar aan-wijzingen. Daarna lopen ze samen naar de stelling waar de onderdelen voor een bak klaarliggen. Als Gordebeke begint met lassen, vliegen de vonken er al snel vanaf. Hij no mineerde Van Lier voor de prijs: ‘Het leek me leuk voor hem om erkenning te krijgen. Elke dag geeft hij me aanwij-zingen in mijn werk, hij weet

Een van de grote hallen van Eurosteel, waarin het productieproces overzichtelijk is opgedeeld.

Over Eurosteel

Bij Eurosteel B.V. in Venlo werken 45 mensen onder leiding van directeur Ed Zeelen. Na een start in 1985 in Maasbree met zo’n tien mede-werkers, verhuisde het bedrijf in 1996 naar Venlo. Inmiddels is de oppervlakte van het bedrijf uit-gegroeid van 2.500 m2 naar ruim 5.000 m2. Met de eigen plasmasnijder, kantbank, knip-schaar, zagen, lasmachines, boren, CNC-frees en kotterbanken maken de medewerkers bij Eurosteel hun unieke bakken en koppelingen in eigen huis. Meestal maatwerk, soms standaard-producten. Door een goed onderhouden voor -raad kan Eurosteel binnen zes weken leveren. Dat doen ze aan klanten over de hele wereld, meer dan vijftig procent van hun producten is bedoeld voor de export.

www.eurosteel.nl

Gé Smits zorgt voor de eindcontrole van de bakken. Hij richt ze onder de richtbank als ze kromgetrokken zijn.

Page 32: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

32 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

REPORTAGE

kennis over te brengen en helpt me het beste uit mezelf te halen.’ Dit is ook wat jurylid Hell consta-teerde in zijn beoordeling van Van Lier. ‘De finishing touch is toch wel hoe hij zelf passend les-materiaal voor leerlingen maakt.’ Van Lier maakt al jaren mappen met fotoreeksen, waarin de pro-cessen van het bedrijf zo duide-lijk mogelijk worden uitgelegd. Die past hij aan op het niveau van de leerling. Een van de reeksen maakte hij juist sámen met een leerling. Van Lier: ‘Hij had een autistische stoornis en was mak-kelijk afgeleid. Hij vergat vaak wat ik vijf minuten daarvoor had uitgelegd. Daarom zette ik samen met hem deze uitge-breide werkinstructie in elkaar. Dat hielp.’

De toekomstOverigens zijn deze werkinstruc-ties voor Van Lier ook een manier om zijn kennis structureel over te dragen. Van Lier is zestig en denkt al een aantal jaren na over zijn opvolging. Door steeds meer werkinstructies vast te leggen op foto’s laat hij het straks com-pleet achter. Niet alleen voor zijn opvolger, maar voor alle medewerkers in het bedrijf. Uiteindelijk wil hij zelfs een film maken van het leerproces. Zijn opvolging heeft hij gevonden in collega Patrick Coopmans, die even verderop bezig is de speciale tanden van een zware rotsbak te lassen. Net als de meeste mede-

werkers in de werkplaats is Coopmans een oud-leerling van Van Lier. Nu, op zijn 41ste is hij weer in de leer bij zijn oude meester. Naast het vakwerk dat hij nog steeds levert, kijkt hij al geruime tijd mee over Van Liers schouder bij de begeleiding van leerlingen. Hij is bovendien coördinator van de jonge mede-werkers binnen het bedrijf die zich nog verder moeten ont-wikkelen. Binnenkort volgt Coopmans de cursus tot praktijk-opleider. De belangrijkste les die hij nu weer leert van Van Lier is menselijk met anderen omgaan. ‘Ik was vroeger ook niet de makkelijkste en dacht dat ik de beste was en het allemaal wel wist’, vertelt Coopmans met een schuldbewust gezicht. ‘Dat zie ik nu ook weer bij nieuwe leerlingen, daar moet je geduldig mee omgaan.’

Goede opvolgerVan Lier weet ook dat Coopmans nog veel moet leren. ‘Maar het is al makkelijk dat er iemand mee-kijkt, hij let bijvoorbeeld meer op de details dan ik. Ik weet zeker dat wanneer hij nog meer aan-vullende cursussen volgt, hij de theorie beter onder de knie krijgt en meer ervaring opdoet bij de begeleiding van leerlingen, ik hier met een gerust hart weg kan gaan. Eurosteel blijft dan achter met een heel goede praktijkopleider.’ ❙

‘ Hij weet kennis over te brengen en helpt me het beste uit mezelf te halen’

Opleiden en ontwikkelen Naast praktijkbegeleiding is Eurosteel ook op andere manieren actief bij de opleiding en ontwikkeling van medewerkers. Het beoorde-lingsgesprek is voor Jan van Lier en bedrijfs-leider Twan Vercoulen het startpunt voor een gesprek over de ontwikkelmogelijkheden van medewerkers. Samen met de medewerker bepalen ze hoe iemand zich verder ontwikkelt, bijvoorbeeld door nog meer ervaring op de werkvloer op te doen, andere werkzaamheden binnen het bedrijf op te pakken of een cursus te volgen.

Patrick Coopmans, de toekomstige praktijkopleider, maakte de speciale tanden voor deze rotsbak uit slijtvast plaatmateriaal.

De Beste Praktijkopleider

OOM startte zes maanden geleden met een zoektocht naar de Beste Praktijkopleider. We wilden meer aandacht vestigen op het belang van goed geschoolde praktijkopleiders en praktijkopleiders stimuleren om zich verder te ontwikkelen. Praktijkopleiders Jan van Schoonhoven van Dutch Thermal Engineering uit Gaanderen en Jaap Meeuwsen van Handel & Constructie H. Meeuwsen uit Yerseke ontvingen respectievelijk de tweede en de derde prijs. Benieuwd wie de andere 110 praktijkopleiders zijn die voor de verkiezing van de Beste Praktijkopleider werden aangemeld? Kijk op www.debestepraktijkopleider.nl.

Page 33: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

33METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

OOM INFO

OOMINFO

‘ Met weinig woorden spreken we hier iets af en dan doen we het ook’

Als je over de dijk komt, blaast een ferme wind je in het gezicht. ‘Deze regio is net als het tij’, zegt Michiel Jansen. ‘Het beweegt en ziet er elke dag anders uit.’

Welk soort bedrijven zitten hier?‘De metaalbedrijven zijn vaak toeleverancier voor de zuivelindustrieën die hier van oudsher zijn gevestigd. Veel RVS en leidingwerk. En door de zee en de vele meren zitten hier veel scheepswerven. Daarnaast ook veel bouw-gerelateerde bedrijven.’

Wat doe je als regiomanager?‘Ik heb intensief contact met onderwijs-instellingen om ervoor te zorgen dat er in de toekomst genoeg mensen in onze bedrijfstak komen werken. Het is kenmerkend voor deze regio dat veel bedrijven openstaan voor onderwijs: ze willen graag een leerling opleiden. Verder ben ik projectleider van het project F-TOP, met het doel mensen die hun baan zijn verloren door de crisis weer aan werk te helpen. Ik werk hiervoor samen met de provincie, het UWV en onze sociale partners.’

Wat drijft je?‘Ik vind het belangrijk dat mensen zich blijven ontwikkelen en dat ze doen waar ze goed in zijn. Wat mij betreft functie-overstijgend en ook als er op dat moment geen andere functie voor deze medewerker beschikbaar is. Zo behoud je de vakman en de kennis in het bedrijf. Met deze medewerkers ben je in staat om met toekomstige ontwikkelingen aan de slag te gaan.’

Spreek je ook Fries?‘Elke streek heeft hier zijn eigen taal of dialect. Ik spreek ze natuurlijk niet allemaal, maar ik versta ze wel. Ik kom oorspronkelijk niet uit het noorden, maar voel me inmiddels wel een noorderling. Met weinig woorden spreken we hier iets af en dan doen we het ook. Recht door zee.’

tekst en foto rob overmeer

Michiel Jansenonze regiomanager in Groningen, Friesland en Drenthe

Alles over OOM op de volgende pagina’s

WIE WIJ ZIJN | WAT WIJ DOEN | CONTACTGEGEVENS | ONZE REGELINGEN | ONZE SERVICE | MIJNOOM.NL

Page 34: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

OOM INFO

Aanbieding!Op www.cursuscatalogus.nl vindt u de directe links naar het cursusaanbod van alle vijf de aanbieders.

Metaalunie Academie

SBI Formaat James, uw loopbaanexpert

Boertien Vergouwen Overduin

Om u op weg te helpen met het voeren van functioneringsgesprekken of om dit soort gesprekken een belangrijker plek in uw bedrijf te geven, kunt u kosteloos deelnemen aan cursus functioneringsgesprekken. Omdat elk bedrijf anders is, hebben we verschillende aanbieders en trainingen gevonden voor zowel leiding gevenden, P&O­medewerkers en medewerkers. Hier presenteren de aanbieders hun trainingen.

GRATIS CURSUS FUNCTIONERINGS GESPREKKEN

34 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

De Metaalunie Academie biedt ondernemers in het mkb-metaal handvatten om het ondernemen naar een hoger plan te tillen. Tijdens de eendaagse cursus ‘Functionerings-/beoordelings-gesprekken’ leren bedrijven periodieke gesprekken met mede-werkers optimaal te benutten. Met oefencases die deelnemers eventueel zelf aandragen traint u alle facetten van dit soort gesprekken, met veel aandacht voor gesprekstechnieken. Ook krijgt u praktische tips, die u direct daarna in de praktijk kunt toe passen. De cursus is gericht op werkgevers, leidinggevenden en medewerkers die met P&O-werkzaamheden belast zijn en wordt door het hele land aan - ge boden.

Data en locaties van de cursus vindt u op www.metaalunieacademie.nl onder ‘agenda’. Mail voor vragen Martine Dekker of Bianca Berg op [email protected] of bel 030 - 605 33 44.

Martine Dekker:

James wil voor alle werkende mensen in Nederland dé expert en partner op het gebied van hun loopbaan zijn. Zo ook met een training functioneringsgesprekken van een aantal uren op verschillen-de locaties, of met een training op locatie. Leidinggevenden krijgen tips en tricks om met meer begrip en kritische vragen erachter te komen wat een werknemer graag zou willen. Werknemers leren van tevoren na te denken over een functioneringsgesprek.

Data en locaties van de cursus kunt u binnenkort vinden op www.jamesvan-devakbond.nl. Bel bij vragen Cor-Hilde Smits van Beijeren op 030 - 751 16 00 of mail c.vanbeijeren@jamesvandevak-

bond.nl

Janet Knoop:

Boertien Vergouwen Overduin (BVO) is een trainingsinstituut dat speciaal gericht is op werkenden. Zo ook bij de workshop ‘Het Functioneringsgesprek’ voor leidinggevenden. Deelnemers kunnen zich individueel inschrijven of een incompany-training aan-vragen. De workshop is verdeeld over twee dagdelen. Tussen die dagdelen zitten circa drie weken. Tijdens het eerste deel krijgen deelnemers vooral theorie, tips en tricks en een oefening voor in de praktijk mee. In het tweede deel wordt besproken waar deelnemers tegenaan liepen.

Meer informatie over de cursussen vindt u op www.bvo.nl of neem contact op met Jacob-Jan Mossel via [email protected] of 06 463 262 77.

Jacob-Jan Mossel:

SBI Formaat, voortgekomen uit de vakbeweging, wil mensen sterken in hun werk en de dialoog op gang brengen. De cursus ‘Effectief Functioneringsgesprek’ voor mensen die vallen onder de cao Metaalbewerking duurt een paar uur en vindt plaats op land-goed Zonheuvel in Doorn. Medewerkers leren wat ze kunnen verwachten in het gesprek en wat ze kunnen doen ter voorbereiding. Leidinggevenden leren hoe ze hun medewerkers kunnen uit-dagen zich actief op te stellen in het gesprek.

Voor vragen en informatie kunt u contact opnemen met Shauna Lehmann, telefoon: 0343 - 473 361 of [email protected]

Peter Regter:

‘ Aan het eind van deze cursus loopt u weg met kennis en vaardigheden om functionerings- en beoordelingsgesprekken de belangrijke plek in uw bedrijf te geven die ze verdienen.’

‘ Medewerkers weten lang niet altijd hoe ze het best een functio ne-ringsgesprek kunnen ingaan. Wij bieden een praktisch programma aan zodat ze voorbereid zijn en weten wat ze willen bereiken. Aan leiding gevenden bieden wij de tools om het beste uit het gesprek met hun mensen te halen.’

‘ Voor werknemers is het functioneringsgesprek een moment om aan te geven hoe ze zich willen ontwikkelen. Met onze cursus willen we dan ook werkgevers en werknemers helpen een goed gesprek aan te gaan, zodat ze samen constructief naar de toekomst kunnen kijken.’

‘ Wij hanteren het principe van zeven keer doen tijdens een trainingsdag. Deelnemers nemen hun eigen praktijk-cases mee naar de training en gaan daar -mee oefenen. Zo nemen we voor hen de drempels weg om het geleerde direct in de praktijk toe te passen.’

1 42 3

Page 35: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

Voor meer antwoorden kunt u rechtstreeks bellen met de afdeling Vergoedingen van OOM: 0172 - 521 555.

Marcel Jongeleenmedewerker Vergoedingen

OOM INFO

De helpdeskIn elk nummer van Metaaljournaal geven we antwoord op de meest gestelde vragen van werkgevers en werknemers aan onze helpdesk.

‘ Hoe voorkom ik fouten bij het declareren van een cursus?’

IPV Training & Advies

‘Als een van uw medewerkers een cursus heeft gevolgd, kunt u vijftig procent van de kosten daarvan – tot een bedrag van 750 euro – declareren bij OOM. Deze bijdrage moet u vooraf aanvragen. Bij de declaratie is het belangrijk dat OOM het complete pakket van facturen ontvangt die betrekking hebben op de cursus. Sommige cursussen worden door de werk gever in termijnen betaald, waarna wij na elke betaling een factuur ontvangen. Of werkgevers sturen ons de factuur voor het cursusmateriaal later nog eens toe. Dat leidt tot veel extra werk en kans op fouten bij onze afdeling Vergoedingen en de Financiële administratie. Vandaar dit verzoek: stuur ons alle facturen van een te declareren cursus achteraf in één keer toe.’

GRATIS CURSUS FUNCTIONERINGS GESPREKKEN

35METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

IPV Training & Advies is al dertig jaar de specialist voor technische bedrijven op het gebied van com-municatie en gedragsontwikkeling. De cursus ‘Functionerings -gesprekken gericht voeren’ traint leiding gevenden en medewerkers belast met P&O-aangelegenheden hoe ze echt de dialoog aangaan tijdens functioneringsgesprekken. Door een middag/avondpro-gramma op verschillende data en locaties worden verletkosten beperkt. Ook kan IPV een op maat gemaakte incompany-training aanbieden aan de hand van uw eigen cases. Bijvoorbeeld voor de introductie van een nieuwe HR-cyclus of het opfrissen van gespreksvaardigheden.

Meer informatie over de training of de incompany-trainingen vindt u op www.ipv.nl. Mail voor vragen Tineke Kanters op [email protected] of bel 073-8001800.

Nicole Eggermont:

‘ In veel bedrijven zijn de functionerings-gesprekken al jarenlang een rituele dans van kruisjes zetten. Met onze trainingen strooien we weer peper in dat proces.’

5

Page 36: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

OOM INFO

36 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Onze regelingen

OOM is het opleidingsfonds van en voor 145.000 werknemers en 15.000 bedrijven in de metaal­bewerking. OOM geeft voorlichting en advies over scholing en draagt financieel bij in de kosten daarvan. Dit gebeurt op basis van CAO­afspraken die zijn gemaakt door sociale partners in de sector.

OOM wil hoger en beter opgeleid personeel in de metaalbewerking, meer instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago van de sector. OOM wil daarmee dat bedrijven en werknemers beter voor-bereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden in de economie en op de (arbeids)-markt. Dat doet OOM door veel persoonlijk contact en een klantgerichte, stimulerende aanpak. Daarbij gaat OOM zorgvuldig en transparant om met sector-gelden. De dienstverlening van OOM heeft inmiddels geleid tot bijscholing van 25.000 werknemers, de instroom van 1.900 leerlingen en 7.000 bedrijven die actief bezig zijn met scholing en opleiding.

Wie bestuurt OOM?Het bestuur van OOM bestaat uit vertegen woor digers van werkgevers- en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werk nemers vertegen woordigers komen uit FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie.

Contact met OOMVia de regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters

OOM vindt het belangrijk om aan wezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers en veertig bedrijfstak voorlichters. Zij zijn het aanspreekpunt voor werkgevers en werknemers.

Op het hoofdkantoorPost: Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-DorpBezoek: Frankrijklaan 10, 2391 PX Hazerswoude-DorpTel: 0172 - 521 500, Fax: 0172 - 521 577 E-mail: [email protected]

Onze medewerkers zijn bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 17.00 uur.

Op internetwww.oom.nl, www.mijnoom.nl

Vragen over uw aanvraag?Bel direct met onze afdeling Vergoedingen: 0172 - 521 555

Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en ontwikkeling van vakmanschap in de metaalbewerking. OOM is de uitvoerings organisatie van sociale partners.

In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:

Vanuit werkgevers: ❚Koninklijke Metaalunie, Nederlandse

Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal

Vanuit werknemers: ❚FNV Metaal ❚CNV Vakmensen❚De Unie

Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.

ColofonHoofdredactie: Michel Revet

Eindredactie: Annemiek de Gier

Redactiecommissie: May Enning, Jan Verhaaf, Jacques Poelma, Jet Ruiter, Dick Kattestaart en Rob Ton

Redactionele bijdragen: Irene Geerts, Annemiek de Gier, Marleen Kamminga, Carolien Lindeman, Eline Lubberts, Marloes de Moor, Rob Overmeer, Martijntje Smits en Annemarie Vestering

Fotografie:Hans van den Heuvel, Rob Overmeer, Verse Beeldwaren, Maurits Giesen, Mark van der Zouw en Paul Remmelts

Illustraties:Dik Klut en Marc Kolle

Strip:Gerrit de Jager

Bladmanagement:Annemarie Vestering en Frank Hylkema

Grafische vormgeving:Peter Kortleve

Ontwerp, art-direction en productie: Team Hilgersom, Amsterdam

❚ISSN: 1568-0959

Over OOMIn 2015 kunnen werknemers en werk gevers in de metaalbewerking via OOM gebruik maken van financiële bijdragen voor scholing en ontwikkeling.

Persoonlijke Trainingstoelage voor werknemersDeze OOM-regeling vergoedt vijftig procent van de kosten voor een opleiding, training of cursus van een werknemer, tot een maximum van € 750. Bedrijven kunnen voorafgaand aan de cursus een bijdrage aanvragen.

Ontwikkelbudget Investeren in uw personeelsbeleid? Vraag dan een Ontwikkelbudget aan. Hiermee beschikt u over een budget van € 1.800 om het per-soneelsbeleid van uw bedrijf te verbeteren.

LeerwerkbijdrageAan de slag met een leerling in uw bedrijf? Maak dan gebruik van onze Leerwerkbijdrage als tegemoetkoming in de opleidingskosten van een leerling. Leerwerkbijdrage voor de praktijkopleiderEen bijdrage in de scholingskosten van een praktijkopleider, tot maximaal € 1.000 per jaar.

StagebijdrageBiedt u een stageplaats aan een leerling van vmbo, mbo (BOL) of hoger onderwijs? Dan komt u in aanmerking voor de stage-bijdrage.

ErvaringscertificaatEen ervaringscertificaat (EVC) maakt het vak manschap van uw werk nemers inzichtelijk en kan zelfs diploma’s opleveren. OOM heeft een vergoeding voor EVC-procedures.

JobstartJobstart is een vergoeding voor het opleiden en begeleiden van werknemers uit een andere sector, werkloze werk-zoekenden (langer dan drie maanden) en arbeidsgehandicapten die bij een OOM-bedrijf aan de slag gaan.

Kijk op www.oom.nl/regelingen voor meer informatie en de voorwaarden van onze regelingen.

Page 37: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

OOM INFO

37METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Onze regiomanagers vertegenwoordigen OOM in de regio. Bij hen kunt u terecht voor al uw vragen over opleiden en ontwikkelen.

Waarvoor kan ik bij een regiomanager terecht?

Noord-Holland Anton Verlaan T 06 519 908 30 E [email protected]

Utrecht, het Gooi, Flevoland, VeluweEvert Polhoud T 06 519 916 59 E [email protected]

GelderlandJohan-Peter LeeuwenburgT 06 533 661 48 E [email protected]

Friesland, Groningen en DrentheMichiel JansenT 06 537 624 17 E [email protected]

RijnmondPieter LangeveldT 06 304 112 11E [email protected]

‘ Als u wilt weten wat bepaalde innovaties betekenen voor het opleidingsniveau van uw medewerkers’

‘ Hulp bij het opstarten van een EVC-traject’

‘ Uitleg over het gebruik van de Skillsmanager’

‘ Informatie over de verschillende OOM-regelingen’

‘ Begeleiding bij het opstellen van opleidingsplannen’

Overijssel en de Noordoostpolder Jan Abbing T 06 519 908 28 E [email protected]

‘ Tips voor het aannemen en begeleiden van stagiairs en leerlingen’

‘ Vragen over de samenwerking met roc’s’

Zeeland en West-BrabantJet Ruiter T 06 519 908 33 E [email protected]

Rijnstreek en HaaglandenMaarten van het SchipT 06 223 428 85 E [email protected]

Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat T 06 519 908 35 E [email protected]

LimburgPatricia StormsT 06 209 568 03 E [email protected]

‘ Informatie over scholings pools’

‘ Opleidings- en ontwikkeladvies op maat’

‘ Het aanbod van work- shops en kennisavonden in de regio’

Page 38: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

LAATST

Dit zijn praktijkopleider Jan van Schoonhoven en leerling Patrick Kaal van Dutch Thermal Engineering in Gaanderen. Een vakjury van OOM spotte hen tijdens een van de bedrijfsbezoeken, die werden afgelegd om te bepalen wie de winnaars zouden worden van onze verkiezing van de Beste Praktijkopleider. Jan en zijn leerling ontvingen de tweede prijs: voor allebei een goed gevulde gereedschapskoffer en een opleidingsadvies. Meer lezen over de Beste Praktijkopleider? Kijk op pagina 28. - foto paul remmelts

38 | METAALJOURNAAL Najaar 2015

Gespot

Page 39: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

3e prijsSkandia inbussleutelset

2e prijsLogitech multimediaspeaker

HoofdprijsBosch accu bladblazer

WOORDZOEKER

39METAALJOURNAAL Najaar 2015 |

Vul de woordzoeker in op www.metaaljournaal.nl en maak kans op deze Bosch accu bladblazer. Als u de hoofdprijs niet wint, maakt u altijd nog kans op een van de andere prijzen.

Woordzoeker

Dit zijn de winnaars van de zomerpuzzel

Barbecook XL Rookoven

Rob van Lier uit De Lier

Stanley Fatmax Stiftsleutelset

Jan Jansen uit KruiningenRon van Lith uit LithFolkert Roest uit HoogvlietC. Koenhein uit BeesdJolanda van der Loo uit Goirle Skandia messing schuifmaat Arno van Damme uit OostburgEdwin Oude Hendrikman uit RossumBerry Linders uit GrubbenvorstAlain van Lieshout uit AstenJ. van der Borgh uit PosterholtS. Hopmans uit HoogerheideJan van der Linden uit OdiliapeelA. Mieras uit Yerseke Jack Harteman uit LiendenW.K. Sloots uit Leeuwarden

De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als alle woorden uit de lijst in het letterveld zijn door gestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.

Maak de puzzel op www.metaaljournaal.nl en speel mee voor de prijzen!

Direct naar de website

5x

10x

N

E

Z

N

E

R

G

K

K

E

I

T

E

D

S

E

F

E

V

J

A

S

N

N

D

N

L

O

U

N

E

I

L

U

N

V

I

A

L

I

N

I

R

L

P

S

O

A

E

A

I

S

C

A

W

R

L

R

V

K

R

M

K

N

T

R

E

E

A

U

A

K

E

A

S

E

I

T

E

E

A

C

T

E

B

N

D

P

E

H

R

I

T

F

I

N

R

A

L

B

A

O

D

E

E

R

E

N

O

G

R

V

F

O

U

T

I

O

D

I

O

E

O

A

R

R

I

G

H

N

L

S

V

R

W

I

N

N

A

A

R

T

E

G

MAANDWORLDSKILLS

FUNCTIEGLOEIER

VERBETERPUNTACTEUR

INNOVATIETRAINEREERLIJK

PLAKVOORBEREIDEN

FOUTVAKKENNIS

WINNAARMANAGER

CURSUSPENSIOEN

TREINPLAAT

VERWEERGRENZEN

FRONTHOORN

Page 40: Dit is Erik Britstra 2015.pdfafspraken? En die leg je dan elk jaar vast voor een volgend wervelend huwelijksjaar. Stel dus, je hebt een relatie. Je probeert, zoals dat heet, het beste

retouradres

Postbus 152390 AA Hazerswoude-dorp

Ooit gedacht aan een cursus functionerings gesprekken?

Om u op weg te helpen met het

voeren van functioneringsgesprekken of

om dit soort gesprekken een belangrijker

plek in uw bedrijf te geven, kunt u

gratis deelnemen aan een cursus

functioneringsgesprekken.

Kijk voor meer informatie over deze actie

op pagina 34 of op www.cursuscatalogus.nl.