Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978...

12
Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente Dordrecht Schouwburg Kunstmin The Coffee Factory http://www.coffeefactory.nl De organisatie van het concert is in handen van: Stichting Bijzondere Concerten Dordrecht Bestuur van de Stichting Bijzondere Concerten H.P.A.(Harry) Wagemakers - voorzitter SBC B.E.(Bertie) Rodrigues - secretaris N.M.E.(Nienke) Ryan - penningmeester B.J.(Ben) Blankestijn - lid A.C.(Adri) Verwey-Goudriaan - lid J.M.(Jan) Wiersma - erelid en adviseur Vooraankondigingen: Herdenkingsconcert, 4 mei 2015. Het SBC organiseert i.s.m. Merwe’s Oratorium Vereniging het Requiem van Mozart. Locatie: Grote Kerk. Groot Dordrechts Korenfestival, 19 september 2015. Voor de achtste keer organiseert het SBC dit bruisende zangersfestival.

Transcript of Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978...

Page 1: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente Dordrecht Schouwburg Kunstmin

The Coffee Factory

http://www.coffeefactory.nl

De organisatie van het concert is in handen van:

Stichting Bijzondere Concerten Dordrecht

Bestuur van de Stichting Bijzondere Concerten H.P.A.(Harry) Wagemakers - voorzitter SBC B.E.(Bertie) Rodrigues - secretaris N.M.E.(Nienke) Ryan - penningmeester B.J.(Ben) Blankestijn - lid A.C.(Adri) Verwey-Goudriaan - lid J.M.(Jan) Wiersma - erelid en adviseur Vooraankondigingen:

• Herdenkingsconcert, 4 mei 2015. Het SBC organiseert i.s.m. Merwe’s Oratorium Vereniging het Requiem van Mozart. Locatie: Grote Kerk.

• Groot Dordrechts Korenfestival, 19 september 2015. Voor de achtste keer organiseert het SBC dit bruisende zangersfestival.

Page 2: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

1 2

Welkom

Schouwburg Kunstmin is niet weg te denken in Dordrecht. Als schouwburg vervult het al heel lang een grote rol in het vertonen van de “schone kunsten”. Veranderende eisen en nieuwe geluidstechnieken maken het noodzakelijk dat Schouwburg Kunstmin zich aanpast. En dat gebeurt voortdurend. Het begon met de bouw van wat toen de Concertzaal Kunstmin werd genoemd. Architect Jan Verheul ontwierp het gebouw in de nog steeds goed herkenbare Vlaamse neo-renaissance stijl met bakstenen gevels met witte speklagen. Kunstmin kwam gereed in 1892. De zaal werd in die tijd vooral gebruikt voor theatervoorstellingen, maar al spoedig werd geklaagd over de slechte akoestiek. Van alles is geprobeerd om die te verbeteren tot aan een rijdend toneel toe om dichter op het publiek te zitten. Het hielp niet! In 1939 kreeg architect Sybold van Ravesteyn de opdracht Kunstmin te renoveren. De buitenkant liet hij in tact, in de tuin werd de halfronde aanbouw gerealiseerd. In december 1940 was het dan zover: Schouwburg Kunstmin werd feestelijk ingewijd met de opvoering van een volledig verstaanbare Peer Gynt. Dordrecht had nu een schouwburg waar het trots op kon zijn! De klachten over de akoestiek leken opgelost. Niets was minder waar. De zaal was nog steeds niet geschikt voor het uitvoeren van symfonische werken. In de jaren 70 van de vorige eeuw raakte de schouwburg in verval. Pas in 1993-1994 werd het gebouw in zijn oude luister hersteld. Maar nog is het akoestische probleem niet opgelost. Nu, 20 jaar later, is er opnieuw gerenoveerd. Toneel en kleedkamers zijn sterk verbeterd, de grote zaal heeft weer zijn oude grandeur. En vanavond gaat u, als hoog geëerd publiek, zelf ervaren hoe mooi de schouwburg voor de “schone kunsten” nu is. En…, u krijgt antwoord op de vraag hoe ’t staat met de akoestiek! Schouwburg Kunstmin is wederom dè schouwburg van Dordrecht. Muziek, zang, ballet en toneel kunnen zich weer ontplooien. Dordrecht is en blijft trots op zijn schouwburg. Ik wens u een geweldige avond toe, vol cultuur en kunst in deze schitterende entourage! Harry Wagemakers Voorzitter SBC

Programma Welkom: Harry Wagemakers, voorzitter SBC Orchest Vereeniging Dordrecht

Soldaat van Oranje Rogier van Otterloo Piet Hein Rhapsodie Peter van Anrooy *Land of Hope and Glory

(meezinger) Edward Elgar

m.m.v. Graziella Frerichs Orchest Vereeniging, Bravi Bravi & KNA, bariton Doron Peper

Landerkennung Edvard Grieg Carmel Quintet

A Giche Trid (meezinger) My Yiddishe Mame Klezmer Suite *Yerushalaim Shel Zahav (meezinger)

Ivrietkoor Al Naharot

*Tsena (meezinger) *Hinematov (meezinger) *Halleluja (meezinger) *Hava Naguila (meezinger)

Pauze * zie pagina 19 en 20 voor de liedteksten.

Page 3: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

3 4

Orchest Vereeniging, Balletschool “De Singel”

Danzón Arturo Marquez Koninklijk Dordrechts Mannenkoor KNA

Soov Ester Mägi Gortnamona Percy French Drink to me only with thine eyes Roger Quilter Shenandoah Robert Shaw O Gumry Welsh Traditional

Ivrietkoor Al Naharot

Esa Eynay Al Kol Ele *Adon Olam (meeklappen) *Dona Dona (meezinger)

Mannekoor Bravi Bravi

Pelgrimskoor - Tannhäuser Richard Wagner La vergine degli angeli - La forza del destino Giuseppe Verdi *Slavenkoor- Nabucco

1 (meezinger) Giuseppe Verdi

*Libiamo-Drinklied - La Traviata2

(meezinger) Giuseppe Verdi m.m.v. sopraan Graziella Frerichs, tenor Marten Smeding en Ballet School “De Singel”

Speaker: Ronald Roël U wordt vriendelijk verzocht uw mobiele telefoon uit te schakelen. Iedereen is welkom op de afterparty in het theatercafé. De muzikale omlijsting wordt verzorgd door het Carmel Quintet met Evergreens. * zie pagina 19 en 20 voor de liedteksten.

Orchest-Vereeniging Dordrecht De Orchest-Vereeniging werd opgericht op 21 december 1883. Op 3 april 1884 werd o.l.v. dirigent Willem Kes het eerste concert gegeven in de schouwburg aan de Cornelis de Wittstraat. Op het programma stonden werken van Beethoven, Berlioz, Staden en Mendelssohn- Bartholdy. In 1888 vertrok Willem Kes, omdat hij werd benoemd tot dirigent van het Concertgebouworkest te Amsterdam. Hij werd opgevolgd door de jonge Duitser Johann Eduard Erdelmann, die niet minder dan 50 jaar aan De Orchest-Vereeniging verbonden bleef en bij zijn afscheid tot ereburger van Dordrecht benoemd werd. Hij werd in 1938 opgevolgd door Han Thoman. Zijn dirigentschap duurde 40 jaar. In 1942 werd De Orchest-Vereeniging ontbonden vanwege de oorlogsomstandigheden, maar in 1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga. Alexander Vakoulsky en Karel Deseure. Momenteel staat het orkest onder leiding van dirigent Dick Verhoef. In de loop der jaren hebben talrijke solisten van naam en faam

Page 4: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

5 6

meegewerkt aan de concerten van De Orchest-Vereeniging, waaronder Pablo de Sarasate in 1888 en later Herman Krebbers, Theo Olof, Daniël Wayenberg en Jaap van Zweden. Vermeldenswaardig is dat De Orchest-Vereeniging bij haar 90-jarig jubileum werd begiftigd met de erepenning van verdienste door Hare Majesteit De Koningin. Als opmerkelijke gebeurtenis dient vermeld te worden het afscheid in 1980 van de heer de Ruiter, die zich 61 jaar lang ingezet heeft voor De Orchest-Vereeniging als voorzitter, violist en concertmeester. Op 22 november a.s. voert De Orchest-Vereeniging zijn Winterconcert uit in de Pauluskerk, Nassauweg 1 in Dordrecht. Op het programma staan de volgende werken:

• Ouverture Coriolan - Ludwig van Beethoven

• Liederen en dansen van de Dood - Modest Moessorgski

• Symfonie in D - César Franck http://orchest-vereeniging.nl

Dick Verhoef - dirigent Orchest- Vereeniging Dordrecht Dick Verhoef studeerde hoorn en directie aan het Rotterdams conservatorium. Hij vervolgde zijn hoornstudie bij A. Koster en G. Seifert in Duitsland. Hij volgde directielessen bij o.a. Lucas Vis, J. Panula en bij de Duitse dirigent L. Herbig te Garmisch-Partenkirchen.

Nog tijdens zijn studie remplaçeerde hij als hoornist bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder dirigenten als Bernard Haitink, Valery Gergiev, Simon Rattle, Edo de Waart en Kurt Sanderling. In 1989 werd hij kernlid van het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) en in 1991 volgde zijn aanstelling als eerste hoornist bij het Noordhollands Philharmonisch Orkest, thans Holland Symfonia genaamd. Met het NBE maakte hij concertreizen naar o.a Colombia, USA, Japan, Nieuw-Zeeland en Mexico. Ook dirigeerde hij het NBE tijdens vele internationale festivals. Daarnaast dirigeerde hij kamerorkesten, de Cantorij van Brielle in cantates van Bach en was hij coach van het ‘Jong NBE’, enkele koren en orkesten. In 2014 werd Dick Verhoef benoemd tot dirigent van De Orchest- Vereeniging Dordrecht. The Night of the Proms is zijn eerste concert met dit orkest. Hij ziet het als een bijzondere en mooie uitdaging zijn kennis en ervaringen te delen met de leden van De Orchest Vereeniging Dordrecht. In een goede sfeer en met een ambitieuze en mooie programmering daagt hij hen uit het beste uit zichzelf te halen en zich muzikaal verder te ontwikkelen.

Page 5: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

7 8

Mannenkoor Bravi Bravi Het Dordtse Mannenkoor Bravi Bravi ontstond in oktober 1997 uit een initiatief van enkele leden van het ad hoc-ensemble dat sinds 1993 werd geformeerd ten behoeve van de opera-uitvoeringen in het kader van het Belcanto Festival Dordrecht. In mei 1999 werd de ad hoc-status definitief verlaten en werd de vereniging Mannenkoor Bravi Bravi opgericht. Het koor trad toe tot het Koninklijk Nederlands Zangersverbond. De naam Bravi Bravi is ontleend aan een scène uit de Opera Thorvaldo e Dorliska, een vroeg werk van Gioacchino Rossini dat in 1995 met groot succes tijdens het Belcanto Festival werd uitgevoerd. Dirigent en artistiek leider is Hans van der Toorn, repetitor en vaste begeleidster bij optredens is pianiste Caecilia Boschman. Het repertoire van Bravi Bravi bestaat hoofdzakelijk uit koorpartijen en scènes uit de laat 19e eeuwse operaliteratuur. Het koor is constant op zoek naar uitbreiding, verbreding en verlevendiging van haar repertoire, dat thans rond de 180 muzikale werken omvat.

Sinds de oprichting werden tal van concerten en optredens door het koor verzorgd, waaronder in april 2008 een Italiëreis naar de provincie Piemonte waar een aantal zeer geslaagde concerten werden gegeven. In een te Naaldwijk door de KNZV georganiseerde korenwedstrijd werd in oktober 2007 Bravi Bravi voor de tweede achtereenvolgende keer uitgeroepen tot beste mannenkoor van Holland. In december van datzelfde jaar en in januari 2008 werden twee grote concerten gegeven voor de relaties van de ABN AMRO Bank. Beide concerten vonden plaats in de Grote Kerk van Dordrecht; 3600 bezoekers genoten van het koor en de solisten. In oktober 2011 bestond Bravi Bravi 12½ jaar, ter gelegenheid waarvan de integrale uitvoering van Verdi’s Opera Ernani in een uitverkochte Schouwburg Kunstmin op de planken werd gebracht. http://www.bravi.nl .

Page 6: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

9 10

Het Koninklijk Dordrechts Mannenkoor KNA KNA is in 1898 opgericht door en voor de fabrieksarbeiders van de Dordtse Gasmeterfabriek. In die tijd was de amateurkoorzang al tot kunst verheven, zoals aan de naam is af te lezen: KNA staat voor "Kunst Na Arbeid". In 1905, zeven jaar na de oprichting, werd er Dordrechts aan toegevoegd en mochten alle mannen van Dordrecht en omgeving zich aanmelden als lid. Het koor groeide in de loop der jaren zowel in omvang als in kwaliteit en scoorde in de periode tussen de twee wereldoorlogen op landelijke zangcompetities steeds beter. Historisch hoogtepunt was het behalen van het Nederlands kampioenschap in de hoogste categorie, dat plaatsvond in 1934 in Amsterdam. Bij terugkomst in Dordrecht was de stad uitgestroomd om de kampioenen toe te juichen, waarna het koor in open rijtuigen een ware triomfrit door de stad ten deel viel. Mede hierdoor werd in 1938, bij het 40-jarig bestaan, de titel Koninklijk door Hare Majesteit aan onze vereniging toegekend.

De vereniging bloeide als nooit tevoren: een prachtig koor, te vergelijken met de Mastreechter Staar, waarmee goede banden waren. Hoogtepunten zijn er vele: jubileumuitvoering t.g.v. 100 jaar KNA in 1998, Messe Solenelle, La Sonnambula, Carmina Burana, de Frithjof Sage van Max Bruch en Polni Mše en Mount of Three Lights van Bohuslav Martinů. De afgelopen jaren heeft KNA zich nadrukkelijk vernieuwd. Stonden aanvankelijk operawerken centraal in de concerten - en was daarin al een duidelijke ontwikkeling gaande naar werken van moderne componisten - de laatste jaren zijn bijzondere thema’s aan de orde gekomen. Op het herdenkingconcert van de Dordtse organist en componist Adriaan Roest in 2005 werd de door hem gecomponeerde Mis uitgevoerd. Mannenkoorzang heeft een prominente plaats in het repertoire van KNA gekregen. Werken van Franz Schubert, Felix Mendelssohn-Bartholdy, maar ook Edward Elgar en Benjamin Britten, spelen hierin een grote rol. Het Romantisch Concert in 2007 en ‘KNA goes Celtic’ in 2008 getuigen hiervan. In 2014 behaalde KNA de op het Landelijk Zangersfestival in Zwolle 6-de prijs in de categorie B. http://www.kna-dordrecht.nl

Page 7: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

11 12

Hans van der Toorn - dirigent Bravi Bravi en KNA Hans van der Toorn studeerde na het gymnasium aanvankelijk als hoofdvak orgel aan het Rotterdams Conservatorium. Later stapte hij over op het hoofdvak koordirectie, waarbij hij les kreeg van Jan Eelkema en David Porcelijn. Vanaf 1977 leidt hij diverse koren, zoals het Toonkunstkoor Leiden, waar hij nog steeds werkzaam is. Diverse malen volgde hij de Kurt Thomascursus voor dirigenten in Den Haag. Gedurende enkele jaren was hij repetitor bij de Rotterdamse

Opera. Naast opera heeft hij ruime ervaring in het uitvoeren van grote oratoria zoals de Matthäus Passion, Ein Deutsches Requiem van Johannes Brahms en het Requiem van Giuseppe Verdi. Vooral met het Toonkunstkoor Leiden voerde hij vele grote werken uit, niet alleen het standaard oratorium repertoire, maar ook de opera Les Pêcheurs de Perles van Georges Bizet en twintigste-eeuwse werken zoals de Chichester Psalms van Leonard Bernstein en A Child of our Time van Michael Tippett. Acht maal leidde hij een mega koor en orkest bij de Leidse Scratch Dagen. Hans werkte met diverse orkesten zoals het Residentie Orkest, het Gelders Orkest en het Randstedelijk Begeleidings Orkest Sinfonia en met een groot aantal vocale solisten zoals Jard van Nes, Bernard Kruysen en Miranda van Kralingen. Naast het Toonkunstkoor leidt hij tevens het Koninklijk Dordrechts Mannenkoor KNA, COV Excelsior te Leiderdorp en Mannenkoor Bravi Bravi waarmee hij in oktober 2011 de opera Ernani van Verdi in Schouwburg Kunstmin heeft uitgevoerd. Sinds 2006 doceert hij voor het Bisdom Rotterdam koordirectie aan kerkmusici. http://www.hansvandertoorn.com

Carmel Quintet Het Carmel Quintet is ruim 30 jaar geleden opgericht. In de huidige samenstelling speelt het quintet ongeveer 13 jaar. De groep verzorgt vaak de muzikale omlijsting van Joodse partijen, zoals een barmitsva feest of een chupa (bruiloft) in binnen- en buitenland. Daarnaast geeft het Carmel Quintet regelmatig concerten. Alle leden van de groep zijn klassiek geschoold en geven les op muziekscholen en conservatoria. Carmel betekent oorspronkelijk ‘boomgaard’ in het Hebreeuws. Het is tevens een gebergte in het noord-westen van Israël en de naam van een groep musici, die van Israëlische- en joodse muziek hun specialiteit hebben gemaakt. Het Carmel Quintet bestaat uit Roeland Kapaan (saxofoon en klarinet), Jos Muller (toetsen en zang), Ruud Spetter (slagwerk), Paul van den Berg (contrabas en basgitaar) en Doron Peper (gitaar en zang). Het quintet heeft een breed repertoire van joodse muziek, variërend van Klezmer, Jiddische liederen en moderne Israëlische luisterliedjes. http://www.carmelmusic.nl

Page 8: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

13 14

Ivrietkoor Al Naharot Het Ivrietkoor Al Naharot werd opgericht eind 2012. De doelstelling van het koor is de joodse stem in de regio na zoveel jaren van afwezigheid weer te laten klinken. Muziek vanuit de hele wereld, die in de smeltkroes van Israël is samengekomen, klinkt nu in Dordrecht. Al Naharot betekent ‘bij de rivier’. Het refereert aan de ballingschap van het joodse volk in Babylon waar zij bij zonsondergang ‘bij de rivier neerzaten en weenden’, vol heimwee naar Jerusalem. Veel klaagliederen zijn aan de ballingschap gewijd. Componisten door de eeuwen heen hebben dit als thema gebruikt: Charles Gounod met zijn Près du Fleuves étranger tot aan Bonny M. met de popsong By the River of Babylon. Vol enthousiasme brengt het Ivrietkoor onder leiding van dirigent Doron Peper mooie gebeden, prachtige psalmen en vrolijke Israëlische liedjes ten gehore. Maar in al deze melodieën voert het verlangen naar vrede de boventoon. De hoop op vrede, zoals die vertolkt wordt in het

Hatikva (volkslied van Israël), wil het Ivrietkoor Al Naharot uitdragen. Het idee voor een koor kwam op tijdens het Groot Dordrechts Korenfestival, dat jaarlijks vele bezoekers trekt. Een Israëlische dirigent vroeg de Stichting Bijzondere Concerten in Dordrecht, te helpen bij het oprichten van een Ivrietkoor. Men begon op 2 september 2012 met twaalf geïnteresseerden. Al snel kon Al Naharot worden gestart met twintig zangers, medio 2014 zijn dit er veertig. Het koor staat open voor iedereen die affiniteit heeft met de cultuur en muziek van Israël. De groep heeft geen religieuze of politieke signatuur. Het gaat vooral om de prachtige melodieën die vanuit de hele wereld in Israël zijn samengekomen. Verder is het een uniek project; zeker in deze regio. Al Naharot wil graag een bruggenbouwer zijn tussen diverse culturen. http://www.ivrietkoor-alnaharot.nl Het Ivrietkoor Al Naharot nodigt u uit voor een Kumsitz (Kom en zit). Met zijn allen rond de Finjan (koffiepot) om o.l.v. Doron Peper vrolijke, bekende Israëlische liedjes te zingen op dinsdagavond 25 november vanaf 20.00 uur. Iedereen is welkom, de toegang is gratis. Een unieke kans om kennis te maken met dit bijzondere koor. Aanmelden kan via de website of telefonisch: 06 46035540.

Page 9: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

15 16

Doron Peper - dirigent Ivrietkoor Al Naharot en lid Carmel Quintet Doron Peper, geboren in Hadera (Israël), groeide vanaf zijn 2e levensjaar op in de mediene (Nederland). Hij is getrouwd met Gosha, heeft twee muzikale zonen en een slechtziend, maar heel vrolijk hondje. Toen hij ruim een jaar geleden werd gevraagd om dirigent te worden van Al Naharot heeft

Doron even getwijfeld, maar het enthousiasme en de gedrevenheid van de koorleden was zo aanstekelijk dat hij met veel plezier de job heeft aanvaard. Naast het Carmel Quintet vormt Doron (gitaar en zang) samen met Freek van Diest (viool en altviool) het Carmel Duo. Doron kreeg, naast zijn opleiding schoolmuziek, zangles van Trudi Koeleman en David Hollestelle en studeerde gitaar bij Dick Hoogeveen. Doron en Freek werken bij de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR): Freek als stafdocent van de afdeling strijkinstrumenten en Doron als projectleider SKVR-muziekschool en als docent CKV in Ridderkerk.. http://www.carmelmusic.nl

Balletschool ‘De Singel” Balletschool "De Singel" is in september 1979 opgericht door Willemien Luytjes, die de school tot op heden leidt. De balletschool verzorgt klassiek ballet, voorafgegaan door Algemene Dansante Vorming voor leerlingen vanaf 4 jaar en dansconditie voor volwassenen. Willemien heeft aan de Rotterdamse Dansacademie haar opleiding tot docent klassieke dans gevolgd. Daarna heeft zij zich gespecialiseerd in de methode van de Royal Academy of Dance. Sinds 1979 heeft zij een eigen balletschool, waarin zij les geeft aan leerlingen van 4 jaar tot 70+. In 2000 is Willemien de voortgezette opleiding Danstherapie gaan volgen, die verzorgd werd door de American Dance Therapy Association. In 2005 heeft zij deze opleiding met goed gevolg afgesloten. Daarnaast is zij de opleiding tot docente Ismakogie gaan volgen, welke zij in 2004 heeft afgesloten en waar zij nu lessen, lezingen, cursussen en workshops voor verzorgd. Daarnaast volgde zij diverse opleidingen psychologie en coaching. http://www.balletschooldesingel.nl/

Page 10: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

17 18

Graziella Frerichs, sopraan De sopraan Graziella Frerichs begon haar klassieke zangopleiding aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam bij Cora Canne-Meijer. Tegenwoordig wordt zij gecoacht door Liesbeth Damen. Haar podiumervaring deed zij op bij de grote opera producties van ´Opera in Ahoy´, waar zij 6 jaar als vast koorlid aan meewerkte. In 2005 behaalde Graziella een finaleplaats in het tv-programma Una Voce Particolare. Zij won daar een concerttour, samen

met Ernst Daniël Smid, haar aangeboden door het Limburgs Symphonie Orkest, o.l.v. Jan Stulen. Het daaropvolgende jaar werd zij uitgenodigd voor een gastoptreden in het populaire programma. Sindsdien is Graziella een veel gevraagd soliste bij diverse (opera)koren in Nederland en daarbuiten. Tevens verzorgt zij solo-optredens voor bedrijven en particulieren. In het voorjaar van 2008 trad zij met veel succes op in een 4-tal concerten in Piemonte in het noorden van Italië. Hoewel Graziella voornamelijk opera zingt, omvat haar repertoire tevens operette, musical en oratorium. In 2012 is Graziella wederom uitgenodigd om in Italië te komen zingen tijdens het Festival Umbria Beecoming, in Umbrië. In hetzelfde jaar heeft Graziella haar eerste cd ‘Per Voi’ opgenomen met aria’s van o.a. Puccini, Verdi en Bellini.

Marten Smeding, tenor Marten Smeding was aanvankelijk amateur-zanger, die naast het beroep van onderwijzer veel optredens verzorgde met liedrepertoire van Duitse en Franse componisten. Bij deelname aan het Internationaal Vocalistenconcours te Den Bosch haalde hij de halve finale. Langzamerhand schoof hij op in de richting van het oratoriumvak met vooral veel evangelistpartijen in de Bach passionen. Zanglessen en coaching ontving hij o.a. van Maria Pluister-Leentvaar, Gé Neutel, Bernhard Kruysen, Robert Holl en Henk Smit. Vanaf 1991 vestigde Marten Smeding zich als professioneel freelance zanger. Al spoedig zong hij vele kleine rollen bij de Nederandse Opera en enkele partijen in de Vara Matinée. Daarna volgde ook het buitenland (o.a. Frankfurt am Main en het Théatre Royal de La Monnaie te Brussel). Opmerkelijk is dat Marten Smeding, hoewel nu in hoofdzaak operazanger, toch ook regelmatig teruggrijpt naar waar het begon: de liederen en het oratorium. Hij is daarmee één van de weinige tenoren, die in dit soort partijen de dramatische wendingen ten volle kan benutten en niettemin toch ook de lichtere facetten aan bod kan laten komen. Als operazanger zong hij hoofdrollen in opera’s van Mozart (Idomeneo) Donizetti (l‘Elisir d’amore), Gounod (Faust) Beethoven (Fidelio), Strauss (Ariadne auf Naxos), Verdi ( Aida en La Traviata) en Wagner (Der fliegende Holländer). Daarnaast soleerde Marten Smeding tijdens concerten, waarin hij o.a. operafragmenten zong, maar ook Verdi’s Requiem, de Elias, de Carmina Burana en The dream of Gerontius van Edward Elgar.

Page 11: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

19 20

Liedteksten 1. Land of hope and Glory Land of hope and Glory, Mother of the Free, How shall we extol thee, Who are born of thee? Wider still and wider Shall thy bounds be set; God, who made thee mighty, | make the mightier yet. | 2X

2 Yerushalayim shel zahav Yerushalayim shel zahav veshel nechoshet veshel or halo l,echol shirayich ani kinor.

Berglucht, helder als wijn, de geur van pijnbomenhout. In de sluimering van bomen en stenen ligt de stad met in haar hart de muur.

3 Tsena tsena tsena (21 maal )

Oproep aan de meisjes om naar buiten te gaan om de soldaten te begroeten.

4. Hinematov Hinematov uma nayim, shevet achim gam yachad

Ziet, hoe goed en aangenaam is het als broeders bij elkaar te zitten.

5. Haleluja Haleluja la,colam, haleluja yashiru kulam bemilla achat bodega halev male behamon toda verholem gam hu eze olam nifla.

Halleluja,sing a song. Halleluja, we’ll follow along, With a simple, single word, We bless the sky, the tree, the bird and we fill our heart with joy.

6. Hava Naguila Hava Naguila, hava nagila Hava nagila, venis, mecha Hava neranena, hava neranena Hava neranena, venis, mecha Uru, uru, achim Uru achim belev same, ach.

Laat ons gelukkig zijn, laat ons vrolijk zijn, word wakker broeders, met een gelukkig hart.

7. Adon Olam

Meeklappen

8. Dona dona Dona dona dona dona dona, Dona dona dona do.

9. Slavenkoor Va, pensiero,sull’ali dorate; va, ti posa sui clivi, sui colli ove olezzano tepide e molli l’aure dolci del suole natal! Del Giordan le rive saluta di Sionne le torri atterrrrate... Oh mia patria si belle e perduta Oh membranza si cara e fatal! Arpa d’or dei fatidici vati, perche muta dal salice pendi? Le memorie nel petto raccendi, ci favella del tempo che fu! O simile di Sòlima ai fati, traggi un suono di crudo lamento. o t’ispiri il Signore un concento che ne infonda al patire virtu!

Vlucht, gedachte, op gouden vleugels, strijk neer op de glooiingen en heuvels. Waar de zoete luchten van onze geboortegrond zacht en mild geurt. Begroet de oevers van de Jordaan en Sions gevallen torens. O mijn land, zo liefelijk en verloren! O herinnering zo zoet maar triest.

10. Libiamo –Drinklied Libiamo, amore fra i calici Piu caldi baci avra.

Ha, laten we genieten, Onze bekers, ons gezang en ons gelach zullen de nacht opvrolijken.

Page 12: Dit concert is tot stand gekomen i.s.m.: Gemeente ......1946 werd de draad weer opgepakt. Van 1978 tot 2013 stond het orkest onder leiding van achtereenvolgens Paul Vugts, Benno Torrenga.

De Stichting Bijzondere Concerten wil cultuur dichter bij de mensen brengen. Zij doet dit door bijzondere concerten te organiseren. De Stichting zoekt verbinding met organisaties die hetzelfde beogen en is blij met:

Dordtissimo

Historisch Platform Dordrecht

Koninklijk Dordrechts Mannenkoor KNA Mannenkoor Bravi Bravi

Zij alle willen dezelfde missie uitdragen, n.l. behoud en stimulering van ons cultuurgoed