Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

67
DISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN

Transcript of Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Page 1: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

DISRUPTIEVE

GEDRAGSSTOORNISSEN

Page 2: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Beheersing van emoties en gedrag

• Rechten van anderen

• Conflict met maatschappelijke normen en

waarden

Page 3: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Indeling

• Gedragsstoornissen in DSM 5

• Oppositioneel-Opstandige Stoornis

• Normoverschrijdend-Gedragsstoornis

• Kritische beschouwing DSM 5

Page 4: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Disruptieve, Impulsbeheersing en

andere gedragsstoornissen

• Periodiek explosieve stoornis

• Pyromanie

• Kleptomanie

Page 5: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Oppositioneel-opstandige stoornis

• Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• Anti-sociale persoonlijkheidsstoornis

• Anders gespecificeerd / ongespecificeerd

Disruptieve, Impulsbeheersing en

andere gedragsstoornissen

Page 6: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Oppositioneel-opstandige stoornis

ODD

• Normoverschrijdend-gedragsstoornis

CD

Disruptieve, Impulsbeheersing en

andere gedragsstoornissen

Page 7: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Boze en prikkelbare stemming

• Brutaal en ongehoorzaam gedrag

• Wraakzuchtig

ODD

Page 8: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

ODD

• Film ODD

Page 9: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

ODD

• Boze en prikkelbare stemming

verlies van kalmte

licht geraakt of snel geïrriteerd

vaak boos of ontevreden

Page 10: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

ODD

• Brutaal en ongehoorzaam gedrag

ruzie met gezagsfiguren/volwassenen

actief verzet of weigering te voldoen aan regels

anderen met opzet ergeren

anderen de schuld geven van eigen gedrag of fout

Page 11: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

ODD

• Wraakzuchtig

hatelijk of wraakzuchtig in afgelopen 6 maanden

Page 12: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Clustering van symptomen

• Boze en prikkelbare stemming

• Brutaal en ongehoorzaam gedrag

• Ontevredenheid en wraakzuchtig

Page 13: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Frequentie criterium

• Opstandigheid

• Ruzie maken

• Vernielen van

spullen

• Weglopen

• Agressie

• Driftbuien

• Criminaliteit

• Egocentrisme

Page 14: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Ernst criterium

Licht beperkt tot 1 setting

Matig sommige symptomen in minstens

2 settings

Ernstig sommige symptomen in drie of

meer settings

Page 15: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

ODD in de DSM 5

• Clustering van symptomen

• Frequentie criterium aangepast aan leeftijd

• Ernst criterium toegevoegd

• Comorbiditeit met CD mogelijk

Page 16: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• Film CD

Page 17: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• agressie gericht op mensen en dieren

• vernielen van eigendom

• leugenachtigheid of diefstal

• ernstige schending van regels

Page 18: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• agressie gericht op mensen en dieren

pesten, bedreigen intimideren

vechten

een wapen gebruiken

mensen mishandelen

dieren mishandelen

iemand dwingen tot seksuele handelingen

stelen in confrontatie met slachtoffer

Page 19: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• vernielen van eigendom

brand stichten met schade als doel

eigendommen van anderen vernielen

Page 20: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• leugenachtigheid of diefstal

inbreken in huis, gebouw of auto

liegen om er zelf beter van te worden

stelen zonder directe contact met slachtoffer

Page 21: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normoverschrijdend-gedragsstoornis

• ernstige schending van regels

niet op tijd thuis komen, start voor 13e jaar

2 of meer keer weggelopen of weggebleven

vaak spijbelen van school, start voor 13e jaar

Page 22: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier en ernst criterium

• Specifier leeftijd start gedragsproblemen

Licht weinig kenmerken en weinig

schade voor anderen

Matig midden tussen licht en ernstig

Ernstig veel kenmerken en aanzienlijke

schade voor anderen

Page 23: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

CD in de DSM 5

• Naamsverandering

• Met beperkte prosociale emoties Specifier

toegevoegd om subtypering te verbeteren (LPE specifier)

Page 24: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Reductionisme van de DSM

Page 25: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Grote diversiteit binnen zelfde diagnose

Reductionisme van de DSM

Page 26: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Grote diversiteit binnen zelfde diagnose

• Wisselend beloop in de tijd

Reductionisme van de DSM

Page 27: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

• Grote diversiteit binnen zelfde diagnose

• Wisselend beloop in de tijd

• Behandeling niet altijd effectief

Reductionisme van de DSM

Page 28: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Indelingen te over…

DSM III socialized unsocialized

DSM III-R groepsgebonden / individueel

agressief

DSM IV childhood onset/adolescent onset

DSM 5 childhood onset/adolescent onset

Limited Prosocial Emotions

Page 29: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Paden van antisociaal gedrag

Page 30: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specificeer begin gedragsproblemen

Begin in kindertijd ernstige variant, met meer agressie, slechtere

prognose en verminderde reactie op behandeling

Criminogene omgeving en kindfactoren

Begin in adolescentie extreme variant van normaal regelovertredend gedrag

in de puberteit, self limiting, grote invloed peers,

maturity gap

Page 31: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Film Kevin symptomen

Page 32: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Nieuw inzichten

Begin in kindertijd

Bij 50 tot 70 % verdwijnen de CD symptomen in de

adolescentie

Begin in adolescentie

Groot deel persisteert in antisociaal gedrag tot in

volwassenheid

Page 33: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Nieuw inzichten

• Genetische

• Neurobiologische parameters

• Neuropsychologisch functioneren

• Structurele en functionele imaging studies

Page 34: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Heeft de DSM 5 het antwoord?

Page 35: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier:

beperkte prosociale emoties

• Gebaseerd op onderzoek kille en

emotieloze trekken:

Callous-Unemotional traits

Page 36: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Callous-Unemotional traits

• Empathie

• Weinig schuld en berouw

• Verminderd gevoelsleven

Page 37: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Callous-Unemotional traits

• Ernstiger agressief

• Persistentie van agressie en delinquentie

• Meer negatieve levenservaringen

• Minder angst (fearlessness)

• Neurobiologische verschillen (HPA-as, ANS, Imaging)

• Verminderde reactie op behandeling

Page 38: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier:

beperkte prosociale emoties

• Gebrek aan berouw of schuld

• Ongevoelig – gebrek aan empathie

• Onverschillig over prestaties

• Vlak of deficiënt affect

Page 39: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Subtypes van CD in DSM 5

• Begin in kindertijd met LPE

zonder LPE

• Begin in adolescentie met LPE

zonder LPE

Page 40: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Subtypes van CD in DSM 5

• Begin in kindertijd met LPE

zonder LPE

• Begin in adolescentie met LPE

zonder LPE

Page 41: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Subtypes van CD in DSM 5

• Begin in kindertijd met LPE

zonder LPE

• Begin in adolescentie met LPE

zonder LPE

Page 42: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Subtypes van CD in DSM 5

• Begin in kindertijd met LPE

zonder LPE

• Begin in adolescentie met LPE

zonder LPE

Page 43: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Kanttekening

Page 44: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Kanttekening

• Met name gebaseerd op bevolkingsonderzoek

• Met name in kinderen

• Nauwelijks informatie over meisjes

• Gebruik van 1 vragenlijst

• Werkgroep DSM 5: voorstel tot nieuwe specifier

24 specialisten, 11 antwoorden

Page 45: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Nauwelijks onderzoek naar LPE specifier

Page 46: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

Page 47: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Film Kevin diagnoses

Page 48: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD

Page 49: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD

Page 50: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD

Page 51: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD ASP

Page 52: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD ASP

INTELLIGENTIE

Page 53: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD ASP

INTELLIGENTIE

MIDDELENGEBRUIK

Page 54: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD ASP

INTELLIGENTIE

MIDDELENGEBRUIK

Page 55: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Comorbiditeit en ontwikkeling

ADHD ODD CD ASP

INTELLIGENTIE

MIDDELENGEBRUIK

Page 56: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier:

beperkte prosociale emoties

• Gebrek aan berouw of schuld

• Ongevoelig – gebrek aan empathie

• Onverschillig over prestaties

• Vlak of deficiënt affect

Page 57: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier:

beperkte prosociale emoties

• Gebrek aan berouw of schuld

• Ongevoelig – gebrek aan empathie

• Onverschillig over prestaties

• Vlak of deficiënt affect

Page 58: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder
Page 59: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Film Kevin geweten

Page 60: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Specifier:

beperkte prosociale emoties

• Gebrek aan berouw of schuld

• Ongevoelig – gebrek aan empathie

• Onverschillig over prestaties

• Vlak of deficiënt affect

Page 61: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Normale ontwikkeling

Beloning beloning beloning

Nu nu nu

Ik ik ik

Het komt wel goed

Ik kan alles

Page 62: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Film Kevin Perspectief

Page 63: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Hoe nu verder?

Page 64: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

LPE specifier heeft potentie

Page 65: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Terughoudendheid is gepast

Page 66: Disruptieve gedragsstoornissen Tijs Jambroes, kinder

Onderzoek is noodzakelijk