-Déinternetsite voor deAutomotive...

Het GroteEen afbeelding, die een goede weergave brengt valt dfbouw van BMC's kl.eine auto "van kop tot staart". Utop rh dwars geplaatste motor voor en de vering van dewielelt achter.

Autotechnisch Nieuws van BMe"Austin Seven" en ~orris 812" met voorwieL-aandrijving. Britse ••ruimtecapsules op wielenbekeken door W. Fick.

Hoe het precies in zo'n afdeling Ontwikke-ling oftewel Project Department van eengrote automobielfabriek toe gaat weten weniet, maar het komt ons voor dat een achtjaar geleden die jongens van The BritishMotor Corporation tegen elkaar gezegd heb-ben: "zullen we ze is". Met die "ze" wordendan bedoeld de Continentale autotechnicidie constructies hadden uitgedacht die inde ogen van Britten toch maar zonderlingwaren, maar met het uiteindelijke resul-taat dat die "zonderlinge" constructies tochvlot verkocht werden, waar ook ter wereld,veel meer en veel beter dan de Britse kleineauto.Toen we op 24 augustus in het nieuwe B.M.C.produkt met zijn werfnr. A.D.O. 15 stapten,snapten we, eerlijk gezegd, niet hoe Mr.Alex Issigonis een dergelijk ontwerp aan deHoogmogende Directieleden had durventonen.Alles aan deze auto is zo contrair aan allegangbare (conservatieve) Britse constructie-methoden, dat notoire Britten niet andersdan ,,shocking" kunnen zeggen als ze dezecabine op wielen in ogenschouw nemen.Toen 'Wij de jongste B.M.C. telg bekekenduurde het niet lang of we tilden de motor-kap op, want daaronder moest tenminstenog een machine zitten die reminiscentieszou oproepen aan de voorvaderen van telgA.D.O. nl. de 4 cilinder motor van de Mor-

420

1 © WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional

ris Minor en A 40 maar... deze motor zatdwars, zodat deze telg toch echt dwars tegenal wat Brits is in bleek te zijn.

Om te beginnen de algemene lay-out.De opdracht van die Hoogmogende Herenmoet geluid hebben: "maak een voertUigdat bij een zo groot mogelijke ruimte in-wendig, uitwendig zo klein mogelijk is, eensoort damesschoen idee dus. De uitwendigeafmetingen moesten in verband met desteeds nijpender wordende parkeerruimtewerkelijk kleiner worden en reeds toen zagde B.M.C. met afschuw de verwordingsge-schiedenis van de Amerikaanse auto's metvooruitziende blik. Terwijl in The Statëiide auto's vergroeiden tot een soort smaké-loze vliegtuigmoederschepen of straaljager-kruisingen, ging men in Europa steeds beo-knopter bouwen. En we mogen hier rustigneerschrijven dat de ruimte in de A.D.O. 15gewoonweg imponerend is. Overal is ruimteom iets op te bergen en 4 volwassenen rit-ten echt royaal in die goedmoedige "cabineop wielen". Het is een echte "ruimtecap.sule", maar dan de ruimte van binnen.

Zeer knappe constructie.Beziet men die ruimtecapsule nader danblijkt dat ze gebouwd is op een hoogst m0-derne, nog niet vertoonde manier en wedurven te zeggen dat met dit ontwerp een

dér modernste creaties is gebracht na de'Volkswagen en Citroen 2 CV, d.w.z. dat deopbouw volgens volkomen nieuwe wegenis uitgedacht. Want de omgeflensde randen,die een trapezium vormen, begrenzen dehoofdcontouren van het voertuig. De 2 om-gefelste randen die voor en achter schuinover de body lopen zijn verre van fraai,aesthetisch en aero-dynamisch gezien, maarze vormen een "vondst" constructief gezienen maken met de onderrand en het dak eenvolkomen onverwringbare doos. De wielenbevinden zich, evenals bij Citroën op deuiterste hoeken van die "ruimtecapsule"en ze zijn opgehangen op een tot nu toe.niet vertoonde wijze.

B.M.C. beeft ... rubbervering toegepast.Over rubbervering is al het nodige geschre-ven, maar als u zou gedacht hebben datrubbervering nagenoeg vergeten en ver-geven was, dan nemen we u dit in genen delekwalijk. Maar zie daar komt B.M.e. opeensmet een geheel nieuwe oplossing van devele problemen die rubbervering stelde.De voorwielen opgehangen in een normaalstel armen veren direct door op een soortdoorgesneden rubberbol, de achterwielendoen dit "om een hoekie".Op de bovenste wielarm, vrij dicht bij hetophangpunt (5 ; 1 verhouding), drukt eentrompetvormige steun, die uitloopt op diedoorgesneden rubberbal. Die trompet is meteen kogel in een nylon schaal bevestigd opde bovenste wielarm en op zeer knappewijze is door een zeer speciale vormgevingvan die rubberbal en de conus die daar-overheen past een uitstekende progressievevering verkregen. Men heeft deze vorm be-reikt na een foto-elastische studie en veleproefnemingen. De schok-dempende eigenschappenvan de rubber veroorlo-ven een slappe instellingvan de schokbrekers, Ver-werkt zijn hier zoge-naamde Moulton paten-ten en een speciale fa-briek is hiervoor opge-richt onder auspicienvan de B.M.C. Die rub-berconussen rollen min01 meer af tussen eenmetalen binnen- en bui-tenconus zoals we onge-

De van 948 tot 848 cc te-ruggebrachte. bekende BMe motor heeft een an-dere krukas en staatdwars geheel 'Voorin dewagen. De koppelingwordt hydraulisch be-diend. De 2 enige motor-acunen in rubber ziet 1.1

geheel !inks en rechts.Een reactiearm vangt hetkoppel op.

veer reeds kennen van de nieuwste "rolbal-gen" van de luchtvering, maar bij de AD.a.15 is er geen kwestie van luchtvering dochvan pure rubbervermg.

En de Vel'lng acbter?De achterwielophanging is gemonteerd opeen simpel subframe. De wielen zitten oparmen à Ia 2 CV Citroên, de arm is achterdraaibaar en op die arm zit een kort hef-boompje, dat weer via de kogel in nylon-zitting drukt op een trompet welke weer opde rubberconus drukt.Vier talescoopschokbrekera dempen de wiel.bewegingen af en ze zijn, zoals we teRotterdam konden beproeven, zeer slap.Hetgeen aan hun levensduur ten goedekomt.Mede door de hoge ophangpunten op betsubframe voor is de neiging tot overheIIenin de bocht zeer gering; de stabiliteit isenorm,

Motor en transmissie.Zelden geeft het optillen van een motorkapzo'n merkwaardig beeld als bij de nieuweB.M.e.-creatie het geval is.Men ziet namelijk geheel vooraan - dochdwars - de normale Austin Morris motorzitten. Deze motor is qua uiterlijk gelijk ge-bleven en direct ziet u dat deze krachtbronrelatief groot is voor dit "wagentje". Dat deslag verkleind is van 76,2 tot 68,2 mm is uit-wendig natuurlijk niet te zien en het meestvreemde is de direct op de motor gemon-teerde radiateur, die dus ook dwars staat.De koellucht wordt aangezogen vanuit hetmotorcompartiment en weggeblazen in dewielkast van het linker voorwiel.Dat er wel het een en ander getekend moest

© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional

421

2

3

Het subframe voor, ech.ter zonder (lemotor plus koeling en different~eL

Perspectivische te'kening en kracht~ ,verloopprin.clpe vanhet motoraandTij-vingsaggregaat. A l-Ies: motor, versnel-lingsbak en diffe-rentieel; wordt doorde motorolie ge~smeerd.

Een interes!lallte vergelijking

Morris 850Austin 7 DauphineFiat 600 D.A.F.

wielbasislengtebreedtehoogtespoorbreedtegewichtmotorinhoudpk/omw./min.1000 omw./min.

200 cm322 em138 cm140 cm115 cm570 kg633 ems22/460020,6 km/u

205 em360 cm144 em141 cm118 cm630 kg590 ems20/400023 km/u

203 cm305 cm141 cm135cm120 cm590 kg848 erna36/550024 km/U

227 cm395 cm152 cm144 cm123 cm630 kg845 emS32/430023,8 km/u

422


worden voordat men die normale motordwars tussen de wielen geplaatst kon krij-gen spreekt vanzelf.Zo bijvoorbeeld de koppeling. De frictie-plaat zit op een bus die om de krukas heendraait en in een tandwiel eindigt, dat viaslechts één tussentandwiel, de primaire asvan de versnellingsbak onder in het motor-éarter gelegen, aandrijft.De verschijning van zo'n massieve 4 cilinder

watergekoelde motor in zo'n kleine auto istrouwens reeds op zich een merkwaardigiets, maar er zijn diverse redenen te vindenwaarom de ex 950 cc motor in de A.D.O. 15werd gepoot. Allereerst zijn de Britten nuniet zo vlot in het construeren van motoren,zodat ze liefst op een "well tried out design"terugvallen en vervolgens zijn ze wild op4 cilinder watergekoelde motoren en vindenze luchtgekoelde 2 cilinders nog maar net

Dit is het subframe aan de achter-zijde gezien met de door horizontaalgep1.aatste rub berconussen o,fgeveerdewiden.

Het geheel van de nieu-we BMC aanbieding zieter "autotechnisch" aldusuit.


423

4

5

in details na, wij zagen bij de Fa. StokviSde gehele unit gedemonteerd uit het wa-gentje dan blijkt dat de constructie zeerdoordacht is, met als nadeel vrij korte aan-drijfassen van de bak naar de wielen en. eenv.rij hoog liggend zwaartepunt van de unit.Nu veren de wielen slechts vrij weinig dooren de dure fraaie Zreppa homokinetischekoppelingen in de wielen, mitsgaders dedool' B.M.C. ontworpen universeelkoppe-Ungen met rubberbussen in de aandrîjvin&functioneren bijzonder soepel.De bediening van de versnellingsbak W8$

niet zo eenvoudig en al schijnt de ver naarvoren lopende lange pook direct de bak tebedienen dit is niet het geval, er moet DOgonder 2 hoeken gewerkt worden.

Een afbeelding, die toont hoe het werkelijke uiterlijk is van deze interessante nieu-weling. Let op de verhouding tU3sen de hpogte van de wagen met zijn kleine wielen

en de lengte van de staande vrouwelijke stoffering.

genoeg voor' betere stoomfietsen. Een En-gelsman ziet ,,8 car as a car" en feitelijkgruwt hij ietwat van die Continentale 2 ci-linders, ook al bespaart de toepassing vandeze 2 pitters hem 40 à 50 kg aan radiateur,fans etc. Nee de Brit wil een auto met eenwatergekoelde motor en dan liefst een methoge toerentallen. Overigens is de motorin de A.D.O. 15 ideaal opgesteld om 's zon-dagsmiddags de kop te gaan ontkolen, eenveelvuldig verspreid nummertje "huisvlijt"in Engeland.Het is een wonderlijke constructie, die ophet eerste gezicht vreemd aandoet en deindruk zelfs enigszins maakt als zou het eennoodoplossing zijn. Gaat men echter de zaak

CENTRIF. INGIETMACHINESvoor lagers

SMELTOVENS, UITSMELT-enGLOEIOVENS voor de moderne

LAGERGI ETERIJ

RuuseH TECHNISCH HANDELSBUREAUZUTPHEN - K 6750-4582

424

De beremmlng.

In de 10" wieltjes zitten 7" remtrommels vanllf4" breedte. Het remvoeringoppervlak ])e.draagt 433 erne. Deze afmetingen zijn pre;.cies gelijk aan de remtrommels van deAustin A 35 en deze auto, 100 kg zwaarderwegende, heeft 13" wielen. Het beboeft danook geen betoog dat het remvennogen vande nieuweling uitmuntend is en wel eens tegroot zou kunnen zijn voor de, vooral bij 1à 2 personen aan boord, vrij geringe drukop de achterwielen. Men heeft dan ook eenoliedrukregelventiel toegepast b1j de ach-terwielremmen teneinde blokkeren van dezewielen tegen te gaan. De gewichtsverhou-


Werkplaatschef,

zoekt een hem passendebetrekking in

het zuiden des lands.

reeds a jaar als zodanig werkzaam. allround vak.man. goed met mensen kunnende omgaan en inbezit van hier volgende diploma's

patroonmiddenstanda utoteeh n ise hEng e!sautotee h n ise h Fran s

1e monteur (Bovag)werkmeester (Bovag)

V.M.T.O_

Brieven onder nr. A.T. 325. Administratie Auto- enMotortechniek, Montaubonstraot 13: Zeist

ding bij lege wagen bedraagt 62 pct. op devoorwielen en 38 pct. op de achterwielen,naar wij menen een nog niet vertoonde ver-houding. De personen op de voorztttingenbelasten de voerwielen met plm. 52 en deachterwielen met 48 pet.

IDlpressies op het circuit van Zandvoort.

We hebben - na enkele rondjes - op Zand-voort kunnen vaststellen dat deze ruimte-capsule op banden, een Grand Prix wagen-achtige ligging in bochten vertoont. En wemoeten er niet aan denken wat er nog metdit wagentje uitgehaald zal worden, wanthet is een klein kunstje de tot 34 rem pkgedrosselde 850 cc motor door middel vanbijv. 2 SU carburateurs nog meer toeren telaten draaien. Nu haalt de wagen door deluchtweerstand zijn 5500 omwentelingen nieteens, waarbij die 34 pk max. vermogen wor-den gepresteerd, want bij dat toerental zoude snelheid 132 km/uur bedragen, terwijlvolgens Britse opnamen de topsnelheid 116km/uur bedraagt, als gemiddelde van 2 me-tingen in 2 richtingen. We zouden wel dur-ven wedden dat er binnenkort van dezeB.M.C:s lopen die tegen de 145 draaien.Het door ons beproefde wagentje, waarinonze hoofdredacteur met hoed op achterinkan zitten, schakelde niet zo gemakkelijkmaar dat kan nog nieuwigheid zijn.

OPTOFLEX

De geluidspl'oduktie was tot 80 à 85 kmiuuralleszins aanvaardbaar en lang doorjagen inde versnellingen bleek, althans met een per-soon naast de bestuurder, niet nodig, ookal ligt het maxin'lumkoppel bij een. vrij hoogtoerental n.l, 2900 tim.In de algehele vormgeving lijkt de A.D.O.15 van B.M.C. het meest op de Fiat 600. Deafmetingen zijn nagenoeg gelijk, alleen is delengte van de meest geproduceerde Italiaannog 16 cm groter, Opmerkelijk is dat de ID"wieltjes de wagen zo klein doen schijnen enhet moet echt het streven naar een zo ruimmogelijk interieur geweest zijn dat B.M.C.heeft doen besluiten 10" wieltjes toe te pas-sen. Want 12" wielen "doen" het toch heter.Nieuw is ook het smeren van motor entransmissie met één olie nl. SAE 30 als wede Renault Frégate Transfluide hier evenbuiten beschouwing laten.In zijn meeste eenvoudige uitvoering, zon-der kachel, heelt men de Austin SevenMorris 850 onder de prijsgrens van f 5000kunnen krijgen, maar de meer volledigeruitvoering met kachel kost f 5290_Dan ziter echter ook nog een ruitensproeier op.Met dit wagentje is het Britse kleine-autooffensief begonnen. In Earls Court zal FordDagenham's antwoord present zijn. Een ant-woord van de Rootes Group of van Vauxhallverwachten we - voorals niet nog.

W. F.

De nieuwe wie.ultlijn-methodeVRAAGT VRIJBLIJVEND INLICHTINGEN BIJ:

Frijdal's Handel in GaragegereedschappenFA_ FRIJOAl & VAN SCHOUWENBURG

o.z. voo ft B U ft G WAL 12 5 - A M 5 T E ft 0 A M.C - TEL E F0 0 N 4506 6


425

6

-Déinternetsite voor deAutomotive...

Documents

Transcript of -Déinternetsite voor deAutomotive...