DINSDAG 19 MAART...2019/03/19 · Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week:...
2
Jan van Aken (De ommegang), Esther Gerritsen (De trooster), Rob van Essen (De goede zoon), Ilja Leonard Pfeijffer (Grand Hotel Europa), Johan de Boose (Het vloekhout) en Bregje Hofstede (Drift) staan op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2019 (groot 50 duizend euro). Dat maakte juryvoorzitter en oud-politica Jet Bussemaker maandagmiddag bekend. Het was een ‘sobere bijeen- komst’, zei juryvoorzitter Jet Bussemaker, vanwege de aanslag in Utrecht, maar ‘literatuur is niet alleen een prettige manier om je te verpozen, maar ook een wapen tegen onverdraagzaam- heid’. De jury had, zei ze, gekozen voor romans waarin verbeelding, originaliteit en betrokkenheid voorop staan; romans met een ‘prikkelende visie op de wereld, ideeënromans’. Ilja Leonard Pfeijffer was zelf niet aanwezig en liet zich vertegenwoordigen door uitgever Elik Lettinga. Bij de keuze voor de genomi- neerden stond originaliteit zo hoog in het vaandel, dat bekende namen als A.F.Th. van der Heijden (die al ontbrak op de longlist), Arnon Grunberg en de hoog- geprezen Marente de Moor werden gepasseerd. De winnaar wordt op 6 mei bekendgemaakt in het Amstel Hotel in Amsterdam. Arjan Peters BOEKEN Zes schrijvers maken kans op Libris Prijs Vandaag 2 DE VOLKSKRANT DINSDAG 19 MAART 2019 DINSDAG 19 MAART V’s televisierecensententeam bestaat uit Haroon Ali, Emma Curvers, Frank Heinen, Haro Kraak en, deze week, Julien Althuisius. Het enige wat tijdens de live-uitzending van de NOS over Utrecht duidelijk was, was dat alles onduidelijk was. Tv-recensie I k wilde hier eigenlijk over het Erasmusdebat van EenVandaag schrijven. Niet dat ik er zin in had, maar ik was wel benieuwd naar de discussies tus- sen Wilders en Dijkhoff over ‘de samenleving’ en Buma en Klaver over het klimaat. Maar al kort na de aanslag in Utrecht werd besloten het debat te schrappen. Politiek verslaggever Ron Fresen meldde dat, in de live-uitzen- ding van het NOS Journaal. Die live-uitzending was toen al even bezig. Vanuit de studio in Hilversum praatte nieuwslezer Simone Weimans het nieuws aan elkaar. Er werd druk heen en weer geschakeld tussen Weimans in de studio, Fresen in Den Haag, redacteur Susanne de Kroon op de redac- tie en verslaggever Theo Verbruggen in Utrecht. Het was gissen naar het aantal gewonden, naar het motief van de aanslag, waar er was geschoten, naar het aantal daders en waar die dader(s) zich dan zouden ophou- den. Het enige wat duidelijk was, was dat alles onduide- lijk was. De NOS hield zich bij de feiten, speculeerde niet en kwam ook niet met discu- tabele bronnen, zoals op social media natuurlijk weer volop gebeurde. Maar omdat er bijna de hele middag weinig nieuws te vertellen was, bestond de uitzending vooral uit een eindeloos heen en weer schakelen tussen Den Haag, Hilversum en Utrecht om zo de nieuws- feitjes bij elkaar te schra- pen. In Utrecht stond Theo Verbruggen lang vergeefs te wachten tot de politie daar een inval zou doen. ‘Theo, er staan nu ook twee paarden achter je’, merkte Weimans op toen weer eens naar Verbruggen geschakeld werd. Er was een kort vraaggesprekje met Mark Rutte dat rondging in de carrousel, net als de persconferentie die hij samen met minister Grapperhaus gaf. Er was ook een interview met politiewoordvoerder Bernhard Jens dat je kolderiek had kunnen noemen als het niet zo tra- gisch was geweest. Jens kon of wilde de journalisten niet vertellen hoeveel slachtoffers er waren gevallen. ‘Ik zie daar iemand dood liggen’, riep een verslaggever. ‘Dat zegt u’, antwoordde Jens. Zo sijpelden de sensatielust en de drang nieuws te brengen toch door de kiertjes in de verslaggeving. Je kon je afvragen of het niet een tikkie onverantwoorde- lijk was om de locaties (en de nummerborden van de auto’s) van de arrestatieteams in Kanaleneiland zo dui- delijk in beeld te brengen op het moment dat het nog niet duidelijk was waar de verdachte zich ophield. Als er zo veel onbekend is en je zo weinig kunt laten zien, is het begrijpelijk dat je hetgeen je wel kan laten zien, on- middellijk op zender gooit. Wenselijk is dat echter niet altijd. Na de inval in Kana- leneiland was Theo Verbruggen weer teruggekeerd naar de plek van de aanslag. Hij wees op de stilstaande tram achter hem, die was afgeschermd met een wit scherm. Er lag nog een stoffelijk overschot dat nu opge- haald werd. ‘De lijkwagen is gearriveerd’, zei Verbrug- gen. ‘Ik kan dat helaas niet laten zien omdat het aan de andere kant van de tram is.’ Helaas. JULIEN ALTHUISIUS Het interview met woordvoerder Bernhard Jens had je kolderiek kunnen noemen als het niet zo tragisch was geweest Helaas ongetwijfeld iets meer zijn , want niet alle transen delen hun gender met de buitenwereld. Doen ze dat wel, dan kunnen veel van hen op pesterijen rekenen, schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een rapport. Het aantal transgenders in gemeenteraden en andere overheidsorganen is daar- door moeilijk in te schatten, zegt ook Queer-lijsttrekker Bouman. Daarom wil zij juist dat de trans- genders zich verenigen. Hoe dan ook: uitgaande van de drie à vier transgender raadsleden die wél bekend zijn, is uit te rekenen hoe het met de openlijke transgen- der volksvertegenwoordiging zit in gemeenteraden. Momenteel tellen alle Nederlandse gemeenten bij el- kaar 8.139 raadsleden, bevestigt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Dat komt neer op grof- weg één openlijk transgender raads- lid per tweeduizend raadsleden. Daarmee zijn transgenders inder- daad ondervertegenwoordigd, afgaande op cijfers uit het SCP- onderzoek van Lisette Kuyper en Ciel Wijsen. Op basis van een steek- proef schatten zij dat voor elke honderd Nederlanders er minstens één zich met een ander geslacht identificeert dan dat bij geboorte geregistreerd is ; dat cijfer komt overeen met internationale peilin- gen. Voor een representatieve verte- genwoordiging zouden omgere- kend minstens tachtig gemeente- raadsleden zich als transgender moeten identificeren – twintig keer zo veel als nu bekend is. De kans lijkt trouwens klein dat ‘niet-zichtbare transgenders’ de vertegenwoordigingskloof in de gemeenteraden opvullen. Andere, duidelijkere kloven zijn er namelijk ook nog in de Nederlandse gemeen- tepolitiek. Zo blijven vrouwen nog altijd flink ondervertegenwoordigd; pas sinds dit jaar bekleden zij meer dan 30 procent van de gemeente- raadslidposities. En dat zou logi- scherwijs 50 procent moeten zijn. T Eindoordeel Openlijke transgenders zijn inder- daad flink ondervertegenwoordigd in gemeenteraden. Ronald Veldhuizen T Van wie komt die claim? In alle overheidsorganen zouden transgenders en andere lhbti’ers vertegenwoordigd moeten zijn, stelde lijsttrekker Jeanine Bouman van partij Queer onlangs in de ver- kiezingsrubriek van de Volkskrant. ‘Met verbijstering keek ik naar de gemeenteraadsverkiezingen. Daar zijn toen maar vier transgenders verkozen in het hele land.’ Dat is geen juiste afspiegeling, stelt Bouman. T Klopt het? Eerst de vier gekozen transgender gemeenteraadsleden, die zijn inder- daad vorig jaar maart gekozen. Dat was een mijlpaal: het Transgender Netwerk Nederland (TNN) felici- teerde de vier nieuwe leden er speciaal mee. Het was toen voor het eerst dat zo veel transgender per- sonen zich kandidaat hadden ge- steld en werden gekozen, stelde het TNN destijds. Inmiddels gaat één transgender raadslid om medische redenen weer verder als man, nu zijn het er dus nog drie. Het zullen er in werkelijkheid Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week: Transgenders zijn ondervertegenwoordigd op de kieslijsten. E en hele generatie hoorde de mu- ziek van Dick Dale voor het eerst in de openingsminuten van Quentin Tarantino’s Pulp Fiction (1994). Een overval op een restaurant en pang, daar knettert Misirlou (1962) over de titelrol: metalige, in reverb gedrenkte ratelgitaar, classic Dick Dale, het in die tijd vrijwel vergeten boegbeeld van de instrumentale surf. De 81-jarige ‘King of Surf’ overleed zaterdag aan een hartstilstand. De surf van Dick Dale was kort na 1960 een rage en was cruciaal voor de doorbraak van de elektrische gitaar in de rocktraditie, de Fender Strato- caster in het bijzonder. Fender adop- teerde Dale zelfs als proefkonijn: het bedrijf ontwierp versterkers voor hem. Als Dick er iets cools uit toverde, konden ze op de markt. Pulp Fiction moet genoemd, maar de betekenis van Dick Dale voor de pop was veel groter. Zonder hem geen Jimi Hendrix (ook een linkshandige Strat-bespeler) en, volgens Eddie van Halen, ook geen heavy metal, met bij- behorend gevoel voor show. Dale werd in 1937 in Boston gebo- ren als Richard Anthony Monsour. Zijn Libanese vader leerde hem de toonladders uit de muziek van het Midden-Oosten. Ze zouden zijn latere surfwerk domineren. Nadat hij in de late jaren vijftig was verhuisd naar Zuid-Californië, werd Dale surfboy en leerde hij The Del- Tones kennen, weldra zijn begelei- dingsband. Let’s Go Trippin’ (1961) wordt vaak genoemd als de eerste POSTUUM Dick Dale (1937-2019) De gitarist zonder wie Hendrix of heavy metal niet hadden bestaan Dick Dale Foto Michael Ochs Archives surfsingle, al kun je daar met fans van bijvoorbeeld The Ventures over rede- twisten. Dale was wel het ruigst: gejaagde garagebeat met staccato gitaarspel volgens de alternate picking-techniek: vingervlug tokke- len, op en neer langs één snaar. Britse beat en de tweede surfgolf (minder ruig en veelal met zang, on- der aanvoering van The Beach Boys) overvleugelden Dales populariteit. Na Pulp Fiction kwamen er nieuwe albums, BBC-sessies bij John Peel en stonden er weer horden jonge mensen bij Dales optredens. ‘De rest van Pulp Fiction was een po- ging om het tempo en de opwinding van die Dick Dale-opening vast te hou- den’, zei Quentin Tarantino ooit. Menno Pot Bregje Hofstede Foto Maartje Geels
Transcript of DINSDAG 19 MAART...2019/03/19 · Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week:...
Jan van Aken (De ommegang), Esther Gerritsen (De trooster),Rob van Essen (De goede zoon),Ilja Leonard Pfeijffer (Grand HotelEuropa), Johan de Boose (Hetvloekhout) en Bregje Hofstede(Drift) staan op de shortlist vande Libris Literatuurprijs 2019(groot 50 duizend euro). Datmaakte juryvoorzitter en oud- politica Jet Bussemakermaandagmiddag bekend.
Het was een ‘sobere bijeen-komst’, zei juryvoorzitter Jet Bussemaker, vanwege de aanslagin Utrecht, maar ‘literatuur isniet alleen een prettige manierom je te verpozen, maar ook eenwapen tegen onverdraagzaam-heid’. De jury had, zei ze, gekozenvoor romans waarin verbeelding, originaliteit en betrokkenheidvoorop staan; romans met een‘prikkelende visie op de wereld,ideeënromans’. Ilja LeonardPfeijffer was zelf niet aanwezigen liet zich vertegenwoordigendoor uitgever Elik Lettinga.
Bij de keuze voor de genomi-neerden stond originaliteit zohoog in het vaandel, dat bekendenamen als A.F.Th. van der Heijden(die al ontbrak op de longlist), Arnon Grunberg en de hoog -geprezen Marente de Moor werden gepasseerd. De winnaarwordt op 6 mei bekendgemaaktin het Amstel Hotel in Amsterdam. Arjan Peters
BOEKEN Zes schrijvers makenkans op Libris Prijs
Vandaag
2DE VOLKSKRANTDINSDAG 19 MAART 2019
DINSDAG 19 MAART
V’s televisierecensententeam bestaat uit Haroon Ali, Emma Curvers, Frank Heinen,Haro Kraak en, deze week, Julien Althuisius.
Het enige wat tijdens de live-uitzendingvan de NOS over Utrecht duidelijk was,
was dat alles onduidelijk was.
Tv-recensie
Ik wilde hier eigenlijk over het Erasmusdebat vanEenVandaag schrijven. Niet dat ik er zin in had,maar ik was wel benieuwd naar de discussies tus-
sen Wilders en Dijkhoff over ‘de samenleving’ en Bumaen Klaver over het klimaat. Maar al kort na de aanslag inUtrecht werd besloten het debat te schrappen. Politiekverslaggever Ron Fresen meldde dat, in de live-uitzen-ding van het NOS Journaal.
Die live-uitzending was toen al even bezig.Vanuitde studio in Hilversum praatte nieuwslezer SimoneWeimans het nieuws aan elkaar. Er werd druk heen enweer geschakeld tussen Weimans in de studio, Fresenin Den Haag, redacteur Susanne de Kroon op de redac-tie en verslaggever Theo Verbruggen in Utrecht. Hetwas gissen naar het aantal gewonden, naar het motiefvan de aanslag, waar er was geschoten, naar het aantaldaders en waar die dader(s) zich dan zouden ophou-den. Het enige wat duidelijk was, was dat alles onduide-
lijk was.De NOS hield zich bij de
feiten, speculeerde niet enkwam ook niet met discu-tabele bronnen, zoals opsocial media natuurlijkweer volop gebeurde. Maaromdat er bijna de helemiddag weinig nieuws tevertellen was, bestond deuitzending vooral uit eeneindeloos heen en weerschakelen tussen DenHaag, Hilversum enUtrecht om zo de nieuws-feitjes bij elkaar te schra-
pen. In Utrecht stond Theo Verbruggen lang vergeefs tewachten tot de politie daar een inval zou doen. ‘Theo, erstaan nu ook twee paarden achter je’, merkte Weimansop toen weer eens naar Verbruggen geschakeld werd.
Er was een kort vraaggesprekje met Mark Rutte datrondging in de carrousel, net als de persconferentie diehij samen met minister Grapperhaus gaf. Er was ookeen interview met politiewoordvoerder Bernhard Jensdat je kolderiek had kunnen noemen als het niet zo tra-gisch was geweest. Jens kon of wilde de journalistenniet vertellen hoeveel slachtoffers er waren gevallen. ‘Ikzie daar iemand dood liggen’, riep een verslaggever.‘Dat zegt u’, antwoordde Jens.
Zo sijpelden de sensatielust en de drangnieuws tebrengen toch door de kiertjes in de verslaggeving. Jekon je afvragen of het niet een tikkie onverantwoorde-lijk was om de locaties (en de nummerborden van deauto’s) van de arrestatieteams in Kanaleneiland zo dui-delijk in beeld te brengen op het moment dat het nogniet duidelijk was waar de verdachte zich ophield. Alser zo veel onbekend is en je zo weinig kunt laten zien, ishet begrijpelijk dat je hetgeen je wel kan laten zien, on-middellijk op zender gooit.
Wenselijk is dat echter niet altijd. Na de inval in Kana-leneiland was Theo Verbruggen weer teruggekeerdnaar de plek van de aanslag. Hij wees op de stilstaandetram achter hem, die was afgeschermd met een witscherm. Er lag nog een stoffelijk overschot dat nu opge-haald werd. ‘De lijkwagen is gearriveerd’, zei Verbrug-gen. ‘Ik kan dat helaas niet laten zien omdat het aan deandere kant van de tram is.’ Helaas.
JULIEN ALTHUISIUS
Het interview metwoordvoerderBernhard Jens hadje kolderiek kunnennoemen als hetniet zo tragischwas geweest
Helaas
ongetwijfeld iets meer zijn , wantniet alle transen delen hun gendermet de buitenwereld. Doen ze datwel, dan kunnen veel van hen oppesterijen rekenen, schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau(SCP) in een rapport. Het aantaltransgenders in gemeenteraden enandere overheidsorganen is daar-door moeilijk in te schatten, zegtook Queer-lijsttrekker Bouman.Daarom wil zij juist dat de trans -genders zich verenigen.
Hoe dan ook: uitgaande van dedrie à vier transgender raadsledendie wél bekend zijn, is uit te rekenenhoe het met de openlijke transgen-der volksvertegenwoordiging zit ingemeenteraden. Momenteel tellenalle Nederlandse gemeenten bij el-kaar 8.139 raadsleden, bevestigt deNederlandse Vereniging voorRaadsleden. Dat komt neer op grof-weg één openlijk transgender raads-lid per tweeduizend raadsleden.
Daarmee zijn transgenders inder-daad ondervertegenwoordigd, afgaande op cijfers uit het SCP- onderzoek van Lisette Kuyper enCiel Wijsen. Op basis van een steek-
proef schatten zij dat voor elke honderd Nederlanders er minstenséén zich met een ander geslachtidentificeert dan dat bij geboortegeregistreerd is ; dat cijfer komtovereen met internationale peilin-gen. Voor een representatieve verte-genwoordiging zouden omgere-kend minstens tachtig gemeente-raadsleden zich als transgendermoeten identificeren – twintig keerzo veel als nu bekend is.
De kans lijkt trouwens klein dat‘niet-zichtbare transgenders’ de vertegenwoordigingskloof in de gemeenteraden opvullen. Andere,duidelijkere kloven zijn er namelijkook nog in de Nederlandse gemeen-tepolitiek. Zo blijven vrouwen nogaltijd flink ondervertegenwoordigd;pas sinds dit jaar bekleden zij meerdan 30 procent van de gemeente-raadslidposities. En dat zou logi-scherwijs 50 procent moeten zijn.
T EindoordeelOpenlijke transgenders zijn inder-daad flink ondervertegenwoordigdin gemeenteraden.Ronald Veldhuizen
T Van wie komt die claim?In alle overheidsorganen zoudentransgenders en andere lhbti’ersvertegenwoordigd moeten zijn,stelde lijsttrekker Jeanine Boumanvan partij Queer onlangs in de ver-kiezingsrubriek van de Volkskrant.‘Met verbijstering keek ik naar degemeenteraadsverkiezingen. Daarzijn toen maar vier transgendersverkozen in het hele land.’ Dat isgeen juiste afspiegeling, stelt Bouman.
T Klopt het?Eerst de vier gekozen transgendergemeenteraadsleden, die zijn inder-daad vorig jaar maart gekozen. Datwas een mijlpaal: het TransgenderNetwerk Nederland (TNN) felici-teerde de vier nieuwe leden er speciaal mee. Het was toen voor heteerst dat zo veel transgender per -sonen zich kandidaat hadden ge-steld en werden gekozen, stelde hetTNN destijds. Inmiddels gaat ééntransgender raadslid om medischeredenen weer verder als man, nu zijnhet er dus nog drie.
Het zullen er in werkelijkheid
Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week:
Transgenders zijn ondervertegenwoordigd op de kieslijsten.
Een hele generatie hoorde de mu-ziek van Dick Dale voor het eerstin de openingsminuten vanQuentin Tarantino’s Pulp Fiction
(1994). Een overval op een restauranten pang, daar knettert Misirlou (1962)over de titelrol: metalige, in reverb gedrenkte ratelgitaar, classicDickDale, het in die tijd vrijwel vergetenboegbeeld van de instrumentale surf.De 81-jarige ‘King of Surf’ overleed zaterdag aan een hartstilstand.
De surf van Dick Dale was kort na1960 een rage en was cruciaal voor dedoorbraak van de elektrische gitaarin de rocktraditie, de Fender Strato-caster in het bijzonder. Fender adop-teerde Dale zelfs als proefkonijn: hetbedrijf ontwierp versterkers voorhem. Als Dick er iets cools uit toverde,konden ze op de markt.
Pulp Fictionmoet genoemd, maarde betekenis van Dick Dale voor depop was veel groter. Zonder hem geenJimi Hendrix (ook een linkshandigeStrat-bespeler) en, volgens Eddie vanHalen, ook geen heavy metal, met bij-behorend gevoel voor show.
Dale werd in 1937 in Boston gebo-ren als Richard Anthony Monsour.Zijn Libanese vader leerde hem detoonladders uit de muziek van hetMidden-Oosten. Ze zouden zijn lateresurfwerk domineren.
Nadat hij in de late jaren vijftig wasverhuisd naar Zuid-Californië, werdDale surfboy en leerde hij The Del- Tones kennen, weldra zijn begelei-dingsband. Let’s Go Trippin’ (1961)wordt vaak genoemd als de eerste
POSTUUM Dick Dale (1937-2019)De gitarist zonder wie Hendrix ofheavy metal niet hadden bestaan
Dick Dale Foto Michael Ochs Archives
surfsingle, al kun je daar met fans vanbijvoorbeeld The Ventures over rede-twisten. Dale was wel het ruigst: gejaagde garagebeat met staccato gitaarspel volgens de alternate picking-techniek: vingervlug tokke-len, op en neer langs één snaar.
Britse beat en de tweede surfgolf(minder ruig en veelal met zang, on-der aanvoering van The Beach Boys)overvleugelden Dales populariteit. Na Pulp Fictionkwamen er nieuwe albums, BBC-sessies bij John Peel enstonden er weer horden jonge mensen bij Dales optredens.
‘De rest van Pulp Fictionwas een po-ging om het tempo en de opwindingvan die Dick Dale-opening vast te hou-den’, zei Quentin Tarantino ooit.Menno Pot
Bregje Hofstede Foto Maartje Geels
Wordt het de Amster-damse ‘Grande Arche’ De Pontstei-ger, de ‘origami-schuur’ in Holland-
sche Rading of de voormalige locomo-tiefhal in Tilburg die een tweede levenkreeg als bibliotheek? De genomi-neerden voor BNA Beste Gebouw vanhet Jaar, de architectuurprijs van deBranchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, zijn bekend. Devakjury onder leiding van journalistJort Kelder selecteerde uit 114 in -zendingen (vier meer dan vorig jaar)negen projecten. In de categorie Identiteit & Icoon-
waarde is dat woongebouw De Pontsteiger, Leefbaarheid & SocialeCohesie wordt vertegenwoordigddoor de LocHal in Tilburg, de Noord-Zuidlijn en Hotel Jakarta in Amster-dam. BedrijfsverzamelgebouwImagewharf en het Eramus MedischCentrum Rotterdam vallen onder Stimulerende Omgevingen en in decategorie Particuliere Woonbeleving
zijn er het Amsterdamse Schetsbloken twee schuurwoningen, in Holland-sche Rading en het Brabantse Schijf.
Wat zeggen de nominatiesover destand van de architectuur in Neder-land? Opvallend is dat slechts een‘icoon’ is genomineerd; dit is door-gaans de best gevulde categorie. Het isbegrijpelijk als je weet dat bouwpro-jecten gemiddeld zeven jaar duren;het effect van de economische crisisdie in 2008 toesloeg, is zodoende nogaltijd voelbaar. Woongebouw De Pontsteiger stamt
uit de periode daarvoor, toen de bomen tot in de hemel groeiden. Toende vastgoedmarkt instortte, was erminder animo voor spektakelgebou-wen en werd de aandacht verlegdnaar de maatschappelijke meer-waarde van architectuur; dat is ookwat de BNA met deze prijs onder deaandacht wil brengen. Overigens zijn er nu weer de nodige
‘iconen’ in de maak; denk aan het spie-gelglazen depotgebouw dat momen-
teel naast Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam verrijst.Deze architectonische oogst toont
dat Nederland nog altijd in staat isGrote Projecten te realiseren. Zoalshet Erasmus Medisch Centrum, hetgrootste ziekenhuis (pardon: ‘healingenvironment’) van Nederland, eenstad in de stad, waaraan twintig jaar isgewerkt. Of de Noord-Zuidlijn, die isgerealiseerd met behulp van eennieuwe boortechniek, dwars onder defundering van de historische binnen-stad door, langs zeven nieuwe metro-stations. Amsterdam is met vijf nomi-
naties sterk vertegenwoordigd; daarwerden afgelopen jaar ook de meesteprojecten (ruim 140) opgeleverd.
Menig nieuwbouwplanoverleefdede crisis niet: gelukkig maar, zal mennu in Tilburg denken. De gemeentewilde de oude locomotiefhal achterhet station aanvankelijk slopen, maarbesloot deze te verbouwen tot wat nueen bruisende ‘stadscampus’ is. Doordat ontwikkelaars en corpora-
tieshun projecten niet meer kondenfinancieren, ontstonden kansen voor(collectieven van) particulieren omzelf een huis te bouwen. Zo is hetSchetsblok tot stand gekomen, eenwoongebouw met een flexibel indeel-baar casco, waarbinnen de kopers zelfde plek, omvang en plattegrond vanhun woning konden bepalen. Bedrijfsverzamelgebouw Image -
wharf kent een soortgelijke opzet: hetcomplex is ontworpen als een ensem-ble van loodsen rond een publiekebinnentuin, die de gebruikers naarwens kunnen invullen.
Duurzaamheid is al jaren een vande belangrijkste thema’s in de archi-tectuur, dat zie je onder meer in HotelJakarta, met zijn subtropische binnen-tuin, atriumdak vol zonnecellen enbamboe interieur. De particulierewoonhuizen hebben driedubbel glas,geen gasaansluiting en ze voorzien inhun eigen energiebehoefte. Het huisin Hollandsche Rading is deels ge-bouwd met sparren van eigen grond.De (sociale) woningbouwarchitec-tuur waar Nederland internationaalvermaard om is, en waar steden momenteel om zitten te springen,schittert door afwezigheid.Vorig jaar koos de vakjury Het
Gelders Huis (Team V Architecten) alshet Beste Gebouw van Nederland. DePublieksprijs ging naar het Eind -hovense wooncomplex Space-S (Inbo).Ook dit jaar kan het publiek stemmen:gebouwvanhetjaar.nl/stemmen-2019.Kirsten Hannema
De prijsuitreiking vindt plaats op 17/5 in de LocHal in Tilburg.
Menignieuwbouwplanoverleefde de crisisniet: gelukkig maar,zal men nu inTilburg denken
PRIJSHoe het gaat met de Nederlandse architectuur?Kijk maar naar deze selectie
De negen genomineerden voor het BNA Beste Gebouw van het Jaar zijn bekend.
DE VOLKSKRANTDINSDAG 19 MAART 2019 3
IDENTITEIT & ICOONWAARDE
De Pontsteiger (Amsterdam)Architectenbureau Arons en Gelauff ArchitectenOpdrachtgever M.J. de Nijs en Dura Vermeer
Imagewharf werk- en studiogebouw (Amsterdam)Architectenbureau Affaire d’Architecture
Opdrachtgever Imagewharf BV
Erasmus Medisch Centrum (Rotterdam)Architectenbureau EGM Architecten
Opdrachtgever Erasmus MC
LEEFBAARHEID & SOCIALE COHESIE
Noord-Zuidlijn (Amsterdam)Architectenbureau Benthem Crouwel Architects
Opdrachtgever Gemeente Amsterdam, Metro en Tram
Hotel Jakarta (Amsterdam)Architectenbureau SeArch ArchitectsOpdrachtgever WestCord Hotels
STIMULERENDE OMGEVINGEN
PARTICULIERE WOONBELEVING
Schetsblok (Amsterdam)Architectenbureau ANA
Opdrachtgever Stichting 4 Winden & Kondor Wessels Vastgoed
Scheperschuur (Hollandsche Rading )Architectenbureau Monk architecten
Opdrachtgever G.M. van Dijk
Woonhuis (Schijf)Architectenbureau Grosfeld Bekkers van der Velde
ArchitectenOpdrachtgever Sjoerd van Oosten
LocHal (Tilburg)Architectenbureau Civic Architects, Braaksma &
Roos Architectenbureau, Inside Outside / Petra BlaisseOpdrachtgever Gemeente Tilburg
Foto Jannes Linders
Foto Stijn Bollaert
Foto Ossip van Duivenbode
Foto Rob van Esch
Foto Peter Cuypers
Foto Luuk Kramer
De winnaar van vorig jaar, Het Gelders Huis (het provinciehuisvan Gelderland), door Team V Architecten. Foto Jannes Linders
