Dimensionale toleranties op betonconstructies

NBN EN 13670 en prNBN B15-400: Toleranties – 06/11/2013 - Pagina 1

Dimensionale toleranties op betonconstructies

Jörg WijnantsAfdeling Technisch Advies

WTCB


Inleiding

• Bij de bepaling van de toleranties op ruwbouwelementen staat vanzelfsprekend de functionaliteit ervan centraal. Te grote afwijkingen op hun afmetingen en de positie zouden immers nadelig kunnen zijn voor de stabiliteit en de gebruiksgeschiktheid van de constructie.

• In februari 2010 verscheen de Europese norm NBN EN 13670 "Uitvoering van betonconstructies", waarin ook dimensionale toleranties worden vermeld.


Inleiding

In de NBN EN 13670 wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende twee soorten toleranties :• normatieve toleranties: structurele toleranties die de

mechanische sterkte en de stabiliteit van de constructie moeten waarborgen

• informatieve toleranties: toelaatbare geometrische afwijkingen in verband met de gebruiksprestaties en compatibel met de uitvoering. Het betreft toleranties voor de geometrische afmetingen waarvan geoordeeld wordt dat ze een kleine invloed hebben op de constructie.


Inleiding

Verder voorziet de NBN EN 13670 twee tolerantieklassen: • de tolerantieklasse 1 (normale toleranties): deze klasse is van

toepassing bij ontstentenis van andere bepalingen in het bijzondere bestek en maakt de toepassing van de dimensioneringshypothesen uit de Eurocode 2 mogelijk.

• de tolerantieklasse 2 (strengere toleranties): deze klasse is van toepassing indien ze in het bijzondere bestek vermeld wordt. Deze strengere toleranties en de bijhorende kwaliteitscontrole zijn noodzakelijk om bij een berekening volgens de Eurocode 2 (zie bijlage A van de Eurocode) de verlaagde partiële materiaalfactorenin rekening te kunnen brengen.

Behoudens andersluidend voorschrift in de uitvoeringsspecificaties is tolerantieklasse 1 van toepassing. Tolerantieklasse 2 kan vereist zijn voor sommige toepassingen (bijvoorbeeld zichtbeton met esthetische eisen, bedrijfsvloer) of om het plaatsen van sommige afwerkingselementen (pleisterwerk, schrijnwerk…) mogelijk te maken.


Tolerantieklasse 2 uit de NBN EN 13670

De voltooide constructie moet de maximaal toegestane afwijkingen naleven om elk schadelijk effect te voorkomen in verband met:

a) de mechanische sterkte en de stabiliteit tijdens de voorlopige fase en de gebruiksfase,b) de gebruiksprestaties tijdens de duur van de bouwwerken,c) de geometrische compatibiliteit voor de realisatie van de constructie en de plaatsing van niet-structurele elementen.

De afwijkingen ten aanzien van het gespecificeerde tolerantiebereik moeten beheerd worden overeenkomstig 4.4, kleine afwijkingen mogen verwaarloosd worden wanneer ze geen enkele beduidende invloed hebben op het gedrag van de constructie na haar voltooiing.


Inleiding

Intussen werd een nationale aanvulling gepubliceerd, die hierop een aantal aanvullingen voorziet: prNBN B 15-400 “Uitvoering van betonconstructies - Nationale aanvulling bij NBN EN 13670”.• In de nationale aanvulling werd de tolerantieklasse 2 aangevuld

met strengere eisen die bijvoorbeeld kunnen worden opgelegd om latere afwerkingen (bepleistering, dekvloer,…) of de plaatsing van bijvoorbeeld schrijnwerk mogelijk te maken.

• Het uitzicht van het beton is slechts van belang indien het naderhand niet door een afwerking aan het zicht onttrokken wordt.

• Hoewel men in bepaalde gevallen genoegen neemt met de typische uitzichtkenmerken die geassocieerd worden met ruwbouwelementen, kan de ontwerper eventueel ook strengere toleranties opleggen. In de toekomst zal de norm 'Zichtbeton' hieraan verdere invulling geven.


Inleiding

NBN EN 13670

Stabiliteit en functionaliteit

prNBN B 15-400

Geschikt voor verdere afwerking en

gebruik

Norm zichtbeton (ontwerp)

Uitzicht

Strengere eisen


ToepassingsgebiedDe norm beschrijft toleranties op funderingen op staal, funderingszolen enz.

De vereiste toleranties van diepe funderingen zoals palen, diepwanden of speciale verankeringen, enz. vallen evenwel niet onder deze norm. Voor de toleranties op de uitvoering van paalfunderingen wordt in de nationale bijlage verwezen naar de volgende Europese normen:§ NBN EN 1536 Uitvoering van bijzonder

grondwerk - Boorpalen;§ NBN EN 1538 Uitvoering van bijzonder

geotechnisch werk – Diepwanden§ NBN EN 12699 Uitvoering van bijzonder

grondwerk - Verdringingspalen;§ NBN EN 14199 Uitvoering van bijzonder

geotechnisch werk - Micropalen.


Toepassingsgebied (zie WTCB-Infofiches 56.)Boorpalen (1)NBN EN 1536

Slibwanden (2)NBN EN 1538

Damwanden (3)NBN EN 12063

VerdringingspalenNBN EN 12699

Micropalen (4)NBN EN 14199

Inplanting (mm) ter hoogte van het werkvlak

100 mm voor D ≤ 0,1 m

20 mm in de richting van de uitgraving

75 mm thv de bovenzijde van de damplank

100 mm 50 mm

150 mm voor D > 1,5 m

50 mm in de andere richting

0,1 x D voor tussenliggende D

10 mm bij prefabelementen

Helling (m/m)voor verticale beschoeiingen (θ=90°)

0,02 m/m 0,01 m/m 0,01 m/m gemeten op de bovenste meter

0,04 m/m 0,02 m/m

(1) Voor boorpalen die een wand vormen kunnen, afhankelijk van de vereiste dichtheid, strengere eisen worden opgelegd. (2) Voor slibwanden die een tijdelijke waterdichtheid verzekeren kunnen de toleranties op de inplanting ruimer zijn. Bijkomend voorziet de norm dat lokale uitstulpingen ten opzichte van het tolerantievlak niet meer dan 100 mm mogen uitsteken.(3) Voor waterwerken gelden ruimere toleranties. De tolerantie op de inplanting en helling mogen worden opgeteld.(4) Voor micropalen met een geringe helling (θ ≥ 86°) bedraagt de tolerantie op de helling 0,04 m/m en voor grotere hellingen (θ < 86°) 0,06 m/m.


ToepassingsgebiedInplantingstoleranties

Afhankelijk van de gehanteerde inplantingstechniek (bijvoorbeeld met een theodoliet, laserinstrument, ...) moet tevens rekening gehouden worden met:• NBN ISO 7976 (opmeting van toleranties in gebouwen)• NBN ISO 4463 (inplantingstoleranties die van toepassing zijn op de hoofd- en hulpstelsels alsook op de stelpunten van een

gebouw).§ De tolerantie op het aanbrengen van de hulppunten bedraagt ± 4 mm voor een afstand tot 7 m en ± 1,5 √L mm voor grotere

afstanden (L = de afstand in m).§ De tolerantie op de horizontale inplanting van een stelpunt bedraagt ± 2 K1 mm voor een afstand tot 4 m en ± K1 √L mm voor

grotere afstanden. (K1 = een constante, die voor beton- en staalconstructies gelijk is aan 1,5).


Toepassingsgebied

De norm NBN EN 13670 geeft geen toleranties op prefabelementen zelf, tenzij deze waarvoor geen Europese productnorm bestaat. Wat de materiaalafwijkingen op geprefabriceerde betonelementen betreft, verwijzen we ondermeer naar de volgende referentiedocumenten :

• NBN EN 13369 : algemene bepalingen voor vooraf vervaardigde betonproducten

• NBN B 21-600 : algemene bepalingen voor geprefabriceerde betonproducten. Nationale aanvulling bij NBN EN 13369

• NBN EN 13225 : vooraf vervaardigde betonproducten : rechtlijnige dragende delen (PTV 200)

• NBN EN 1168 : geprefabriceerde betonproducten : holle vloerplaten (PTV 201)

• NBN EN 13747 : geprefabriceerde betonproducten : breedplaten van vloersystemen (PTV 202)

• NBN EN 14992 : geprefabriceerde betonproducten : wandelementen (PTV 212)

• PTV 21-601 : geprefabriceerde architectonische en industriële elementen van sierbeton.


Toepassingsgebied

• De toleranties met betrekking tot oppervlakken die krachten overbrengen door direct contact, worden niet gedefinieerd door deze norm. Elke eis in verband met dergelijke oppervlakken moet gedefinieerd worden in de uitvoeringsspecificaties.

• Deze norm definieert geen eisen in verband met combinaties van constructietoleranties en structurele vervormingen. De toegestane afwijkingen gelden voor de situatie die voorafgaat aan de vervormingen als gevolg van de belastingen en de uitgestelde effecten, tenzij wanneer anders vermeld in de uitvoeringsspecificaties.


Verticaliteit van wanden en kolommen

Vlakheid van oppervlakken

Niveauverschil

Afmetingen en positie van openingen


10.4 Muren en kolommen



15,0

8,4

0

5

10

15

20

25

30

0 3 6 9 12 15 18 21 24

Tole

rant

ie o

p sc

huin

e st

and

in m

m

Hoogte van de wand of kolom in m

NBN EN 13670 ANB



15 mm

10 mm

0

5

10

15

20

25

30

35

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Max

imal

e ve

rpla

atsi

ng a

s in

mm

Breedte van de wand of kolom in cm

NBN EN 13670 ANB



Voorstel zichtbeton:Toelaatbare afwijking op de verticale uitlijning van boven elkaar gelegen elementen die zich in eenzelfde zichtvlak bevinden.

Standaard 8 mm

Hoog 6 mm

Zeer hoog 4 mm




Niveauverschil



10.7 Oppervlakken en randen



Meetmethode: men plaatst de lat met de twee blokjes op het te controleren oppervlak:• Geval 1 : een blokje en een punt

van de lat raken de vloer, terwijl het tweede blokje hem niet raakt. De vlakheid is buiten de toleranties

• Geval 2 : de twee blokjes raken de vloer, terwijl de lat hem niet raakt; het losse blokje gaat niet onder de lat. De vlakheid is binnen de toleranties

• Geval 3 : de twee blokjes raken de vloer, terwijl de lat hem niet raakt; het losse blokje gaat onder de lat door. De vlakheid is buiten de toleranties.



7 mm/2m


10.7 Oppervlakken en randenVoorstel zichtbeton: Maximale afwijking in mm op de vlakheid van een bekist oppervlak.

Lat van 2 m Lat van 20 cm

Standaard 9 mm 4 mm

Hoog 7 mm 3 mm

Zeer hoog 5 mm 2 mm

TV 204

TV 209

TV 189



9,0

7,0

5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0

Tole

rant

ie in

mm

op

de le

ngte

l

Lengte in m

NBN EN 13670 Voorstel Standaard Voorstel Hoog Voorstel Zeer Hoog

[±(r+l)mm met r = 7, 5 of 3] en max 20 mm


10.10 Uit het vlak staan bekistingspanelen

1 cm

Voorstel zichtbeton:Standaard 5 mmHoog 4 mmZeer hoog 3 mm



7 à 8 mm3 à 4 mm



5 à 9 mm


10.5 Vloeren en balken


10.5 Berekening opleglengte volgens Technische Voorlichting 223 “Draagvloeren in niet-industriële gebouwen”

Zie NBN EN 1992-1-1




Niveauverschil




0

5

10

15

20

25

30

35

40

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

Afw

ijkin

g op

het

niv

eau

in m

m

Lengte vloer of tussenafstand balken in cm

NBN EN 13670 ANB Aanliggende balken (plaatsing prefabelementen)

Zichtbeton TV 204 Afgewerkte bedrijfsvloer

TV 189 Draagvloer onder dekvloer±(5+l/1200)mm, max 15 mm

±(10+l/500)mm ±(10+l/2000)mm




Niveauverschil



10.8 Sparingen en openingen


10.8 Openingen en sparingen



Voorstel zichtbeton:Positie:• 20 mm Standaard• 12 mm Hoog• 10 mm Zeer Hoog

Afmeting (zowel rond als vierkant):• 10 mm Standaard• 6 mm Hoog• 5 mm Zeer Hoog



Wanneer bij zichtbeton de randen van meerdere openingen in eenzelfde zichtvlak op eenzelfde lijn dienen te liggen, wordt de tolerantie op de afwijkingen ten opzichte van de theoretische lijn gegeven door volgende formule:

± 3√l8

met l de beschouwde lengte in cm.


www.wtcb.be

Dimensionale toleranties op betonconstructies

Documents

Transcript of Dimensionale toleranties op betonconstructies