1  

 

Hoe  kan  je  een  verhaal  op  een  multimediale  manier  vertellen?  

-­‐ Over  digital  storytelling    

Digital   storytelling   is   een   heel   eenvoudige   manier   om   een   verhaal   op   een  multimediale   manier   te   vertellen.   Je   kan   stilstaande   (foto’s,   tekeningen,  schilderijen...)  of  bewegende  beelden  met  klank  (muziek,  tekst  of  voice  over)  aan   elkaar   plakken   in   een   gratis   montage   programma   (Windows   Live  Moviemaker  voor  pc  of  Imovie  voor  Mac).    

 

 1. Een  verhaal  vertellen  

Verschil  tussen  het  thema  –  het  onderwerp  –  jou  persoonlijke  verhaal  

-­‐  Thema  :  algemeen,  bestaat  buiten  wat  je  wilt  zeggen  

Bvb  Tinel  :  de  2de  wereld  oorlog  

-­‐  Onderwerp  :  de  manier  waarop  je  het  thema  zal  benaderen,  je  persoonlijke  aanpak  van  de  problematiek.    

Bvb  Tinel  :  de  2de  wereld  oorlog  door  de  ogen  van  het  kind  van  een  nazi.  

-­‐  Mijn  eigen  verhaal  :  hoe  je  je  aanpak  binnen  een  verhaal  zal  verwerken.    

Het  verhaal  van  Tinel  

Er   is   ook  een   verschil   tussen  de   feiten   (die  worden  op  een   chronologische  manier  verteld)  en  het  verhaal  :  de  manier  waarop  jij  die  feiten  zal  organiseren  en  vertellen  (niet  per  se  chronologisch,  je  kan  ook  bvb  flashbacks  gebruiken).  

1.1. Synopsis  :  

Je   kiest   één   verhaallijn   en   vertelt   je   verhaal   in   één   of   enkele   zinnen   (ongeveer   5  lijnen).  

Elke  verhaallijn  heeft:  

-­‐   een   begin   (=   de   beginsituatie   van   het   verhaal,   voorstelling   van   de  hoofdpersonnages)  

-­‐  een  midden  (=  wat  er  gebeurt  met  die  hoofdpersonnages)  

-­‐  een  einde  (=  het  slot  van  het  verhaal)  

 

1.2. Scenario  

  2  

Op   basis   van   je   synopsis   ga   je   een   scenario   schrijven.   In   je   scenario   zal   je   op   een  gedetailleerdere   manier   je   verhaal   (begin-­‐midden-­‐einde)   bewerken.   Het   scenario  vertelt  het  verhaal  in  een  reeks  van  sequenties.    

Een  sequentie  wordt  bepaald  door  een  eenheid  van  tijd  en  plaats.    

Binnen   een   sequentie   beschrijf   je   de   scenes   en   vermeld   je   bepaalde   elementen  zoals:  de  handelingen,  de  plaats  van  handeling,  wat  de  mensen  in  je  verhaal  doen  en  de  dialogen,  wat  ze  zeggen.  Kortom,  alle  beelden  en  geluiden  die  de  kijker  straks  ziet  en  hoort.  

 

Er  zijn  veel  verschillende  manieren  om  dezelfde  content  in  beelden  te  brengen.  Denk  op  voorhand  aan  de  manier  die  je  zal  kiezen  ten  opzichte  van  de  betekenis  die  je  wilt  geven.  

Het  standpunt  van  de  verteller  :      

-­‐ objectief  (externe  verteller)  -­‐ subjectief   (de   personnage   vertelt   zijn   eigen   verhaal   :   extern   (je   ziet   de  

personnage   van   buiten)   of   intern   (je   bent   de   personnage,   je   ziet   wat   hij   ziet,  voelt   wat   hij   voelt...).   Je   kan   die   2   verschillende   manieren   in   één   verhaal  afwisselen.  

Het  standpunt  van  de  verteller  moet  duidelijk  zijn  voor  dat  je  je  découpage  begint  te  doen.  

 1.3. Découpage  

 

De  découpage  is    de  opeenvolging  van  de  verschillende  shots  die  je  zal  gebruiken  om  je  verhaal  te  vertellen.  

Je  kiest  om  sommige  elementen  te  tonen,  of  niet  te  tonen.  De  elementen  die  voor  jou  belangrijk  zijn  om  te  tonen  ga  je  op  een  bepaalde  manier  tonen,  afhankelijk  van  wat  je  wilt  vertellen:  

-­‐ Verschillende  niveau’s  :  wide  shot,  close-­‐up,  ...  

  3  

   nederlandse  termen:  extreme  close-­‐up  (bv  ogen  of  lippen)  close-­‐up  (tgp)  schoudershot  (gros  plan)  borst  shot  (pln  poitrine)  heup  shot  (plan  taille)  plan  américain  totaal  (plan  en  pied)      long  shot    wide  angel    +  hetzelfde  t.o.v  de  decor  Met   een  wide   shot   blijf   je   als   toeschouwer   afstandelijk   van   de   actie,   je  observeert   de   situatie   maar   het   blijft   moeilijk   om   jezelf   met   de  personnages   te   identificeren.   Je   kan   die   gebruiken   om   een   bepaalde  context   te   introduceren  maar   je   kan   ook   daarmee   spelen,   bijvoorbeeld  om  de  nadruk  te  leggen  bij  het  feit  dat  iemand  eenzaam  is.  Met  een  close-­‐up  ben  je  dichter  van  je  personnage,  je  voelt  wat  de  ander  voelt    identificatie/empathie    

-­‐ Verschillende  perspectieven  (ooghoogte,  kikvorsperspectief,  vogelperspectief)    

  4  

   

-­‐ Verschillende   standpunten   :   je   kan   de   personnages   van   buiten   zien   en  observeren,  of   je   kan  als   toeschouwer   zien  wat  de  personnage   zelf   ziet,   vanuit  zijn  eigen  blik  of  subjectieviteit  

 -­‐ Opletten  aan  het  vervolg  van  de  verschillende  shots!  

 

-­‐ Je  mag  NIET  over  de  (optische)  as  gaan:  

  5  

 

 -­‐ Je  kan  de  elementen  van  een  decor  ook  gebruiken  om  een  bepaalde  betekenis  te  

geven  :  een  horloge  kan  bijvoorbeeld  het  symbool  van  het  feit  dat  de  tijd   loopt  worden.  

 

1.4. Andere  aspecten:  

-­‐  Kleur  

  6  

-­‐  Licht  :  liefts  geen  tegenlicht  (behalve  als  het  intentioneel  bedoeld  is).  Een  licht  die  van  de  kant  komt  geeft  ook  meer  diepte  dan  een  frontale  licht.  

 

2. Over  digital  storytelling  en  het  schrijven  van  en  storyboard  

Digital   storytelling   is   een   heel   eenvoudige   manier   om   een   verhaal   op   een  multimediale   manier   te   vertellen.   Je   kan   stilstaande   (foto’s,   tekeningen,  schilderijen...)   of   bewegende   beelden  met   klank   (muziek,   tekst   of   voice   over)   aan  elkaar  plakken   in  een  gratis  montage  programma  (Windows  Live  Moviemaker  voor  pc   of   Imovie   voor  Mac).   De   principes   over   het   schrijven   van   een   synopsis   en   een  scenario  gelden  hier  ook.  Als  je  een  duidelijke  verhaalslijn  en  synopsis  hebt  kan  je  die  in  een   storyboard  organiseren.   Een   storyboard   is   een   tabel  waarin   je  het   volgorde  van   je   beelden,   klanken   en   teksten   zal   bepalen.  Als   je   storyboard   klaar   is   kan  dan  gemakkelijke  de  beelden  en  klanken  in  je  montage  programma  slepen  om  daarna  je  film  properder  te  monteren.  

Storyboard:  

  Beeld   Klank   Tekst   Duur  /  timecode  

Opmerkingen  

1.  

 

Bvb.  Muziek    Voice  Over  Dialoog  ...  

Bvb.  Ondertitelings  Titels  ...  

+-­‐   4  seconden  

 

 

2.  

 

    +-­‐   9  seconden  

 

!  klank  te  hoog  

 

...            

 

 3. Over   bewegende   beelden  :   een   paar   algemene   tips   voor   de  

interviews  

 

Het  is  vooral  belangrijk  dat   je  de  persoon  die  je  zal   interviewen  zichzelf   laat  zijn  en  dat  jij  echt  geïnteresseerd  bent  in  zijn  /  haar  verhaal.`  

Dat  is  echt  het  allerbelangrijkste,  de  rest  gaat  vanzelf,  vertrouw  erop.  

Film  betrokken,  van  binnenuit,  met  je  hart.  

 

  7  

 

Praktische  tips:  

 

Zoek  een  rustige  en  mooie  plek  om  de  interviews  op  te  nemen.    

Let  er  bv  op  dat  de   radio  niet  aanstaat  of  dat  er  een  hond   rondloopt  die  constant  blaft,  of  andere  geluiden  die  een  ruis  veroorzaken.  

GELUID  is  moeilijker  dan  beeld  bij  de  opname  :  het  moet  accoesisch  stil  zijn  

(beelden  kun  je  nadien  nog  toevoegen  –  klank  NIET  !  of  veel  moeilijker)  

Probeer   zoveel   mogelijk   op   ooghoogte   te   filmen   en   close,   zodat   je   later   bij   het  bekijken  van  de  beelden  ook  echt  contact  hebt  met  de  persoon  die  gefilmd  wordt  .  

Zet   de   camera   dicht   bij   jou   zodat   de   lens   en   jij   dicht   bij   elkaar   zijn   maar   dat   de  persoon  toch  nog  jou  kan  zien  en  dat  jij  nog  contact  hebt  met  hem.  

Jij  en  de  camera  vallen  nagenoeg  samen  ,  bij  het  bekijken  van  de  film  achteraf  zal  het  zo  lijken  of  de  geïnterviewde  in  de  lens  kijkt.  

 

De   micro   zit   vooraan   op   de   camera:   hou   hiermee   rekening   bij   het   maken   van  interviews.  Ga  dicht  genoeg  bij  de  mensen  zodat  het  geluid  goed  is  opgenomen.  

Daarom  is  het  ook  beter  om  je  als  cameraman/vrouw  zelf  te  verplaatsen  dan  om  te  gaan  zoemen.  

Gebruik   altijd   een   koptelefoon   om   het   niveau   van   de   klank   te   controleren.   Het  niveau  kan  je  ook  zien  op  de  scherm  van  je  camera,  als  het  niet  zo  is  druk  op  de  knop  “Display”.  

 

Wees   absoluut   niet   bang   van   stiltes,   na   een   stilte   volgt   heel   vaak   het   meest  interessante.  

Laat   altijd   een   paar   seconden   voor   en   na   je   vragen   (probeer   de   geïnterviewde  persoon  niet  te  onderbreken),  zo  is  het  gemakkelijker  om  te  knippen.    

 

Vraag,   als   het  mogelijk   is,   dat   de   persoon   je   vragen   in   zijn   antwoord   herhaalt.   Zo  wordt  het  antwoord  autonoom  ten  opzichte  van  je  vraag  en  wordt  direct  bruikbaar  in  de  montage  (zodat  je  weet  waarover  ze  praten  als  je  het  antwoord  alleen  hoort).    

 

  8  

Probeer  je  interesse  in  de  persoon  niet  te  uiten  via  ‘hmm,  hmm,  ja,  jaja’  maar  door  je  ogen   te   laten   spreken.   Anders   zit   je  met   heel   veel   ruis   op   de   geluidsband   en   dat  komt  heel  vreemd  over  want  jij  komt  niet  in  beeld.  

 

 

 

De  bewegingen  van  de  camera  moeten  altijd  intentioneel  en  beheerst  zijn.  Als  je  een  vaste  shot  wilt  (voor  een  interview  bijvoorbeeld),  gebruik   liever  een  statief  of  denk  aan  een  manier  om  je  camera  stil  te  houden.  

 

Probeer   om   verschillende   groottes   en   invalshoeken   te   hebben   van   dezelfde   actie  (close-­‐up,   full  shot,  enz.).   Je  moet  altijd  met  de  montage   in   je  achterhoofd   filmen.  Denk  ook  aan  prachtige  beelden  voor  de  introductie,  de  “adem”  (rustiger  momenten  in  de  film)  en  de  conclusie.    

 

Een  paar  video’s  over  hoe  dat  je  kan  filmen  met  de  montage  in  je  achterhoofd:  

 

http://www.explania.com/nl/animaties/detail/gouden-­‐tips-­‐bij-­‐het-­‐filmen  

http://www.explania.com/nl/animaties/detail/spelen-­‐met-­‐beeldgroottes  

http://www.explania.com/nl/animaties/detail/welke-­‐camerabeweging-­‐maak-­‐je-­‐best-­‐niet  

 

 

Voorbeelden  van  ‘  adem’  beelden:    

-­‐  film  de  persoon  zijn  handen  in  close-­‐up  een  paar  minuten  lang:  vooral  oude  handen  vertellen  een  verhaal  op  zich.  

-­‐  Vraag  naar  betekenisvolle  objecten    of  personen  in  hun  huis  en  film  ze.  Soms  vernoemen  ze  deze  in  hun  verhaal,  probeer  deze  na  het  interview  te  filmen.  

-­‐  film  de  persoon  in  de  deuropening  voor  zijn  huis  en  een  longshot.  

-­‐  vraag  naar  een  fotoalbum  van  de  persoon  en  laat  hem  daarover  praten.  Terwijl  hij  praat  film  je  het  gezicht.  Maar  na  het  interview  kun  je  vragen  of  hij  nogmaals  door  het  album  bladert  terwijl  je  de  handen,  de  beelden  in  close-­‐up  filmt.    

  9  

-­‐  laat  de  persoon  een  minuut  lang  (en  dat  is  echt  heel  lang)  in  de  camera  kijken  terwijl  je  hem  close  filmt.  Je  zal  zien  dat  zijn  gezichtsuitdrukking  verandert.  

Zeg  niets  en  vraag  de  persoon  ook  om  niets  te  zeggen.  Dit  kan  een  magisch  moment  zijn.  

-­‐  en  verder  kun  jezelf  nog  veel  betere  dingen  verzinnen!