Digitale Bibliotheek Drenthe update 2012

2

update digitale bibliotheek drenthe 2012

1. Vooraf

In de ‘Nota Digitale Bibliotheek Drenthe’ (2009)

is het beleid voor 2011 en 2011 vastgelegd. Aan de

hand van 8 beleidskeuzes zijn concreet te behalen

resultaten benoemd. Een deel van de beoogde

resultaten is behaald, een deel niet (zie bijlage 1).

Niet alleen is de beleidsperiode voorbij, ook is in

die (korte) tijd zoveel veranderd dat een update

noodzakelijk is. De update is nodig:

• omintekunnenspelenopdeveranderingen;• omtebepalenofwenogweldegoededingen

doen;• enomrichtingtegevenaandewerkzaamheden

vandeafdelingDigitaleBibliotheekDrenthe

Debelangrijksteverandering:toenin2010metdeDigitaleBibliotheekDrenthewerdgestartwaserwelsprakevaneenlandelijkedigitalebibliotheek,maardiestondeigenlijknognieteensindekinderschoenen.Datisinmiddelsvolledigveranderdenbrengtverregaandeconsequentiesmetzichmee.Eenenanderwordtindezeupdateuitdedoekengedaan.

Eerstwordendedigitaleontwikkelingeninkaartgebracht,dandeontwikkelingenindebrancheenvervolgensdeontwikkelingeninDrenthe.Opbasishiervankomenwetoteentweesporenbeleid.Voorelkspoorwordendeplannenc.q.dedoelstellingengeformuleerd.DezegrijpenuiteraardterugnaarhetmeerjarenbeleidzoalsdatinhetStrategischPlan2012-2015isvastgelegd.Aandedoelstellingenzijnconcreettebehalenresultatengekoppeld.

update digitale bibliotheek drenthe 2012

2

3

update digitale bibliotheek drenthe 2012

2. Digitale ontwikkelingen en trends

•VanpapiernaardigitaalOokinhetlezenisdedigitaliseringmerkbaar:papierennaslagwerkenzijnallemaalvervangendoordigitaleversies,krantenentijdschriftenproberen(ook)deomslagvanpapiernaardigitaaltemaken,erwordtmeergelezenm.b.v.e-readers,laptopseni-Padsenerissteedsmeerdigitaal‘leesvoer’beschikbaar.DitvarieertvanhetGutenbergproject,Googlebooks,BritishLibrary(250.000titels,metiPad-apptoegangtot60.00019eboeken)totillegalee-books.Doordatmensenveelopdepc(laptop,tablet-pc,enz.)lezen,heeftdatinvloedophetprocesvanhetlezenzelf.InzijnboekHetondiepeschrijftNicolasCarrdathierdoorhetbreinverandert:mensenzijnnietmeerinstaatzichlangdurigteconcentrerenopeenwatlangeretekstofeenboek.Het‘diepe’lezenverdwijnt.Lezenisveranderd/verandert:- Hetaantalcommunicatie-impulsengroeit- Menscantmeerenleestminder- Vormgaatboveninhoud- Hetlezenopzichgaatsneller,gehaasteren

doelgerichter

Dezeontwikkelinggaatzijninvloedhebbenophetlezenalsvrijetijdsbesteding.

•Degroeivaninternet“In2015zalinBrazilië,Rusland,China,IndiaenIndonesiëhetaantalmensenmeteeninternetverbindingverdubbeldzijn”.DitzegtdeBostonConsultingGroup.Dezevijflandenmaken45%uitvandewereldbevolking.Computersspelenhiereenveelkleinererolvanbetekenisdaninwesterselanden.Maardeopkomstvanmobieleapparateneninternetcafésstimulerendegroeivaninternetgebruikers.Ookdedalingvandekostenvoorinternettoegangenhetgroeiendebereikzorgenvoormeerinternetgebruikers.Opditmomenthebben610miljoenmensentoegangtotinternet.Over5jaarzaldataantalgestegenzijntot1,2miljard.Ditiseenjaarlijksegroeivan9%tot20%”(Bron:computeridee.nl,2sept.2011).Andereschattingenvandegroeilopensomsweloptoteenjaarlijksegroeivan34%.Omhetanderstezeggen:injuni2010warener273miljoenwebsites.Elkesecondekwamener2nieuwe

websitesbij.Die273miljoenwebsiteswarengoedvoor1,5biljoenwebpagina’s,waarvan21miljardgeïndexeerddoorGoogle,waarvan500miljoenNederlandse(Bron:WorldWideWebSize).

Degroeiisenorm.Hoevindtmendaarinzijnweg?Duidingopeenaantaldoordebibliotheekgekozenrelevantemaatschappelijkethema’sdooreenonafhankelijk,betrouwbaarinstituutalsdebibliotheekkanwellichtuitkomstbieden.

•InternetsteedsmeermobielICTspeelteenbelangrijkerolinhetbeschikbaarstellenvaninformatie.Eenduidelijkwaarneembaretrendisdeopmars–naastdevastepc-vanmobieleapparatenmeteeninternettoegang.Mensenzijnhiermeenogmeeronafhankelijkvantijdenplaats.In60%vandehuishoudensiseennotebookaanwezig.8%vandeNederlandsehuishoudensheeftinternettoegangviaeentelevisieen12%heeftinternettoegangviaeenspelcomputer.Palmtopcomputerszijnin7%vandehuishoudensaanwezig.Maarhetmeestpopulairisdemobieletelefoon.42%vandeNederlanders–metingaugustus2011-heefteensmartphoneendaarmeetoegangtotmobielinternet.Opvallendisdatmeermannen(31%)danvrouwen(24%)overmobielinternetbeschikken.Mobieletelefoons–ziehieronder-enandereapparatenmeteenmobieleinternetverbindingzulleneenbelangrijkerolgaanspelenindenabijetoekomstvanhetinternet.Naarverwachtingishetmobieleinternetin2020netzogrootalshethuidigevasteinternet.(bron:http://www.nownederland.nl/nieuws/cijfers/nederland/).

Mobielinternetvergrootdeonafhankelijkheidvantijdenplaats,ietswatmensenklaarblijkelijkvanbelangvinden.Debibliotheekzaldaarommoeteninspelenophetfeitdatinternetsteedsmobielerwordt.

•MobieletelefoonHetgebruikvanmobieletelefoonsheeftinkortetijdeenenormevluchtgenomenenblijftzichsneldoorontwikkelen.Enkelecijfers:–in1998bedroeghetaantalmobieletelefoonsper

Nederlander0,22,in2008wasdat1,23.

4

update digitale bibliotheek drenthe 2012

–ruimdriekwartvandekinderentussen8en18jaarhadin2009eenmobieletelefoon.Onderouderekinderenneemtbezitvaneenmobieltjetoetotopdemiddelbareschoolleeftijd;danhebbenbijnaallekindereneenmobieletelefoon.Overhetalgemeenhebbenmeisjesietsvakereenmobieltjedanjongens(81%,tegen77%).Hetbezitvaneenmobieltjeisonafhankelijkvanhettypeonderwijsdatwordtgevolgd;

–JaarlijkswordenerinNederlandbijna6miljoennieuwemobieletelefoonsaangeschaft.Zo’ntelefoonwordtgemiddeld18maandengebruikt;

–InAugustus2011bezat42%vanalleNederlanderseensmartphone.Ditiseentelefoondie,naastdatjeermeekuntbellen(ensms-en),diversecomputertoepassingenkent:internet,email,muziekbeluisteren,filmpjesbekijken,enz.60%indeleeftijdvan15tot29jaarbeziteensmartphone,50%vande30-39-jarigenenhetbezitervanneemtafnaarmatemenouderis:20%vande50-64-jarigenbeziteensmartphone.Jongerencommunicerenvooraltekstueelviahunmobiel(Whatsapp,pingen,sms,enz.)ennemendeelaansocialemedia.Ouderenbellenmeerengebruikeninternetomdingenoptezoeken.

DeverkoopvansmartphonesinNederlandisin2011forsgegroeid;van3,2miljoentegen2,1miljoenin2010.Deverkoopvangewonemobieletelefoons

daalde;van2,8in2011tegen3,8miljoenin2010.Hetisdeeerstekeerdatermeersmartphonesdangewonemobieletelefoonszijnverkocht.(Bron:Volkskrant,11januari2012).

(Bron: www.siob.nl/bibliotheekmonitor en www.marketingfacts.nl/berichten/20110907_de_staat_van_de_mobiele_markt_in_nederland1)

ziedevorigebullet.Denkookaanwidgetsenapps.

•SocialeactiviteitenopinternetKinderen/jongerenvan12tot19jaarbestedenveeltijdaansocialeactiviteitenopinternet.Aane-mail,msn’en,gamesenchattenbestedenzijgemiddeld5,4uurperweek.Opvallendisdepiekbijmsn’enenchattenendiebijhetspelenvangames.Degroepvan20-34jaarspendeertaansocialeactiviteitenopinternet1,6uurperweek.Mensenvan65jaarenouderbestedenperweekgemiddelddeminstetijdaande0,3uurgenoemdesocialeactiviteiten.Watbetrefthettelebankierenenon-lineshoppenblijktdegroep50-64jaardaarduidelijkmeertijdaantebestedendandeanderegroepen.Omeenbeeldtekrijgenvanwatmendandoetopinternet,zieonderstaandetabel7.(Bron:http://www.siob.nl/bibliotheekmonitor).

4

update digitale bibliotheek drenthe 2012

Tijdbesteding aan online computergebruik als hoofdactiviteit. Uren per week, per leeftijdsgroep, ouder dan 12 jaar, 2005. bron: SCP

5

update digitale bibliotheek drenthe 2012

dezekennisgeeftdebibliotheekinzichtinwatmenseninverschillendeleeftijdsgroepenbelangrijkvinden(enkandebibliotheekhelpenbijdekeuzevanhetjuistecommunicatiekanaalindebenaderingvanklanten).

•SocialemediaViaonlineplatformendelenmensenverhalen,kennisenervaringen.DenkaanFlickr,Picasa(foto’s),aanTwitter(microblog),aanHyves,Facebook(socialenetwerken),Blogger.com(weblogs)enYouTubeenDailymotions(video).Veelmensen–zieonderstaandetabellen-bestedendaarveeltijdaan.Socialemedianemeneendeelvandefunctievan‘oudemedia’(kranten,radio,TV)over,kenneneenhogematevaninteractiviteit,dragenbijaaneenrazendsnelleverspreidingvaninformatie(ookonjuiste)enmeningenenversterkenhetgroepsgevoel,hetgevoelergensbijtehoren.

top 5 sociale netwerksites in Nederland. Geheel Nederland, 15+, thuis & werk

Totaal aantal unieke bezoekers (*000) Maart Maart % 2010 2011 VeranderingTotaalinternet:heledoelgroep 11.927 11.953 0Socialenetwerken: 9.742 11.490 18-Hyves 7.692 7.650 -1-Facebook.com 3.717 6.556 76-Twitter.com 1.923 3.207 67-LinkedIn.com 1.830 3.118 70-WindowsLiveProfile 2.924 2.769 -5

Bron: comScore Media Metrix

Digitaleontwikkelingen,waaronderdiem.b.t.socialemedia,gaanrazendsnel.Terillustratie:deeersteiPadkwamin2010opdemarkt.Hetlaatstekwartaalvan2010verkochtApple7,3miljoeniPads.Deinvloedvandieenormeverkoopresultatenisnualmerkbaarindeafnamevanhetaantalpc’s.Ditallesinanderhalfjaartijd!(bron:http://www.it-executive.nl/blogs/blog/is_de_ipad_een_pc-killer/).Youtubeisin2005opgerichtenisnu,naGoogle,demeestgebruiktewebsiteterwereld.Socialemediavoorzien(klaarblijkelijk)ineenbehoefte,zijnnietmeerwegtedenkenuit

demaatschappijenzulleninbelangalleenmaartoenemen.Zezijnalszodanigookvaninvloedopdebibliotheek.

alsdebibliotheek‘vandezetijd’wilblijven,zalzevansocialemediagebruikmoetenmaken.

•SociaalzoekenendeF-factorVerwachtwordtdat“éénvandebelangrijksteactiviteitenopinternet,hetzoeken,dekomendejarensocialerwordt”.Zoekresultaten–bijGoogle-wordenbepaalddoor(ondoorzichtige)algoritmes.Tegelijkertijdvindenwedemeningvanonzevriendenheelbelangrijk.Deverwachtingisdatditgegeveneenrolgaatspelenbijdezoekresultaten.Eenvoorbeeld:optripadvisor.nl–eensitemetrecensiesoverhotels-ziejewatiemandvaneenhotelvindt.Leuk,maarjekenthem/haarniet,dusdewaardevanzijn/haarmeningismoeilijkinteschatten.Optripadvisor.nlkunjeeenkoppelingmakenmetjeFacebook-enTwitteraccount.“EndanziejebijjezoektochtnaareenhotelinLondenwatjouwvriendeneventueeltemeldenhebbenoverLondensehotels”.Google,Bing,enz.zullenhieropinspelen.

Erwordtookwelgesprokenvande“F-factor,waarbijFstaatvoorFriends,Fans&Followers,dieopsteedssubtielereeninnovatieveremanierenbeslissingenvanconsumentenbeïnvloeden.(…)Aanbevelingenvanfamilieleden(63%)ofvrienden(31%)wordenhetmeestvertrouwd.(…)WaarhetuiteindelijkbijdeF-factoromdraaitis,dateenmerkzouitzonderlijkis,zogoedpresteert,dateenconsumentervanzelfdooranderenopgewezenzalworden”(bron:Trendrapportnr.11:consumententrends,BibliotheekserviceFryslân,januari2012).

zekerinrelatietothetaanbevelenvanboekenissociaalzoekeneeninteressanteontwikkelingvoordebibliotheek.

•CloudcomputingBijcloudcomputingwordtinformatienietopgeslagenopdepc,maarinde‘cloud’,eenvirtuelewolkopinternet.Voorjewerkzaamhedenbenjenietmeergebondenbentaandecomputerwaarjeopwerkt,maaraanhetnetwerkwaarjegebruik

5

6

update digitale bibliotheek drenthe 2012

vanmaakt.Desoftwarediejegebruiktzalnietmeeropjecomputerstaan,maarviahetnetwerkaantesprekenzijn.Eenvoorbeeldvancloudcomputingiswebmail.Bijwebmailstaatalleinformatiediejezoekt,opeenserverergensophetinternet.Niemandweetwaarschijnlijkwaarfysiekzijngmail-accountdraait.Hetenigedatjewelnodighebtiseenbrowserombijde‘cloud’tekomen.InfeitewerkenveelpopulairenetwerkenalsYouTubeookzo.Jehoefteenfilmpjeniettedownloaden,jekrijgttoegangdeverzamelplekwaarjehetfilmpjeafspeelt.Hetgrotevoordeelvancloudcomputingisdatheteenhogerenetwerkcapaciteitbiedtzonderdatermeerhardwarenodigisofdebeheerkostenstijgen.

dezemaniervaninformatieopslaanzaldeverwachtingent.a.v.watdebibliotheek(quabestandsgrootte)kanleverenopschroeven.

•StreamingInzakelenenspeelteeninternetontwikkelingalsstreamingeenbelangrijkerol.Onderstreamingwordtdetechnologieverstaandiehetmogelijkmaaktomliedjes,filmpjese.d.viainternette

distribueren.AlsvoorbeeldSpotify,eenmuzieksite,waardeklantgeenliedjeshoefttedownloaden,maarinfeiteuiteenenormedatabasekiestwelkehij–viazijnpc(laptop,notebook,tablet,mobieletelefoon)-wilbeluisteren.Demuziekwordtdusnietgekochtofgedownload,maar‘geleend’.Dezevormvanlenenisandersdanhettraditionelelenen,waarbijhetgewenstetijdelijkinjebezitwas.Bijdezenieuwevormvanlenendraaithetomtoegang(vrijnaarKeesKlomp,sprekeropdeeerstestrategischesessieinMeppel).Deverwachtingisdatdezenieuwedistributievormeenhogevluchtzalnemeninkortetijd.

hetprincipevan‘nietbezitten,weltoeganghebbentot’zalvaninvloedzijnopdeverwachtingendieklantenhebbenvanhetbibliotheekaanbod.

•E-booksPapierenboekenwordenvervangendoordigitaleboeken;dezogenaamdee-books.Eene-book(ofe-boek)isdenaamvooreenboekdatindigitalevormgelezenkanworden.Datkanopeendigitaalapparaat,zoalseene-reader,tablet-pc,mobiele

(bron: rapport Synovate, 2011)

6

Waarvoor gebruikt men internet?

7

update digitale bibliotheek drenthe 2012

telefoon(vooralsmartphone)eneencomputer.Nederlandseuitgeverijenstaannogopderemalshetgaatome-books.Datisookderedendatdebibliothekenvanwegerechtenkwestiesnoggeentoestemminghebbenome-booksuittelenen.Deverkoopvane-booksinNederlandsteltnognietveelvoor.Inmei2010gafBol.comaandater100.000e-bookswarenverkocht(NRC31juli2010).Overhetgehelejaar2010leverdehetCentraalBoekhuisruim350.000e-booksuit(waarinbegrepenookdedoorBol.comin2010uitgeleverdee-books).Detrendisechteronomkeerbaar;ookdeboekenbranchegaatuitvaneendoorbraakvanhete-book.DeprognosevanSelexysisdatin2015dee-bookseenmarktaandeelhebbenvan30%.InAmerikaishete-bookaldoorgebroken.Opelke100paperbacksverkochtAmazon,eene-commercebedrijf,115e-books.VanalleboekendieAmazoninmaart2011verkochtbetrof17%eene-book.Uitonderzoekisgeblekendatruimeenderdevandelezersdieeenmaalaandee-booksisgeenpapierenboekmeerwil.(bron:www.selexyz.nl/info/1381/radio-/-de-e-bookmarkt).

meerklantenzullenbekendrakenmete-books

enverwachtendaaromookdienstverleningvandebibliotheekmetbetrekkingtote-books.

3. Ontwikkelingen in de branche

•OntvlechtingVOBDeVerenigingvanOpenbareBibliotheken(VOB)isper1januari2010gesplitstineennieuwebrancheorganisatie(VOB),eensectorinstituut(SIOB)endeStichtingBibliotheek.nl(BNL).DeVOBstaatvoorbelangbehartiging,hetSIOBvoor(bibliotheek)inhoudenBNLheeftalsspecifieketaakdeDigitaleBibliotheekNederland(DBN)tedoenverrijzen.DetaakverdelingtussendeorganisatiesinzakedeDBNisalsvolgt:“HetSectorinstituutontwikkeltmetdeVOBdecentraleinfrastructuurenmaaktbestuurlijkeafsprakenomdiemooietoekomstmogelijktemaken.Hetvoertzelfgeeninnovatievetakenuit.DezeliggenbijdeuitvoeringsorganisatieStichtingBibliotheek.nl”.

Alledrieorganisatiehebbenhuntoekomstvisie,waaronderhetbeleidmetbetrekkingtotdedigitale

7

update digitale bibliotheek drenthe 2012

8

update digitale bibliotheek drenthe 2012

bibliotheek,aanhetpapiertoevertrouwdofzijndaarnogmeebezig.DeVOBisbezigmeteenupdatevandeAgendavandeToekomst2009-2012.Commissiesopverschillendebeleidsveldenlevereninputvoordenieuwestrategischenota.DeCommissieDigitaleBibliotheekheefteenvisienotitieInterface:deBibliotheekinhetdigitaletijdperk(versie2,oktober2011)opgeleverd.

HetSIOBisbezigmeteentoekomstvisievoordeperiode2013–2016,voorlopigonderdenaamBibliotheek2016.Ophunsitestattelezen:“HetSIOBheeftdeopdrachtomdestrategischeontwikkelingeninnovatievanhetbibliotheekstelselteregisseren.Denadrukligtopfocus,regieentempo.Hetinstituutstreeftnaarcentraleinnovatieenontwikkelingvandiensten.Lokalebibliothekenzullendaarbijgemakkelijkkunnenaanhaken.OpbasisvaneengedegenanalysevandeuitdagingenvandesectorkanhetSIOBscherpekeuzesmakeninzijnbeleid.Devisiezaleenijkpuntzijnvoorhet

meerjarenbeleidspanvoordesectorenkanookhetbeleidvanindividuelebibliothekeninspireren”.Zijzijnnogbezig.

DeStichtingBNLheeftineenkleinboekje,Dedigitalebibliotheek:SchatkamervandeToekomst(november2010)opgeschrevenhoezijdeDigitaleBibliotheekNederlandwilopbouwenendatvertaaldineenjaarplanvoor2011(nognietbeschikbaarvoorhetjaar2012).Inallenotitieswordtbenadruktdatdedigitalebibliotheeknietinplaatsvandefysiekebibliotheekkomt,maardatzecomplementairzijn.

DeStichtingBibliotheek.nlheeftin2011eenflinkestartkunnenmakenenaanvertrouwenvanbibliothekengewonnendoordatOC&Wnietalleenveelgeldbeschikbaarheeftgesteldvoorhetrealiserenvandedigitaleinfrastructuurentechnischevoorzieningen,maarookdeaansluitingvanbibliothekenopBNLmogelijkmaaktdoordaarvoorsubsidiebeschikbaartestellen,alsmedede

update digitale bibliotheek drenthe 2012

9

update digitale bibliotheek drenthe 2012

beheerskostenvoor2013t/m2016voorhaarrekeningtenemen.Zieook§4:aansluitingopBNL

nietmeedoenmetBNLisgeenoptie.VoordekomendejarenwordtdeagendavandeDigitaleBibliotheekDrentheinbelangrijkematebepaalddoorwatdeDigitaleBibliotheekNederlanddoet.

•Samenvatting‘Dedigitalebibliotheek:SchatkamervandeToekomst’DeDigitaleBibliotheekNederland(DBN)wordtomschrevenals“deonlinetoegangspoorttotdewereldderkennisenverbeelding,dewereldvanreizenmetdegeest.Depositioneringvandebibliotheekalsschatkamerenontmoetingsplaatsinhethartvandekenniseconomievormthierbijdebasis”.Erwordendienstenonderscheidendiebetrekkinghebbenopdewebsiteenopdeorganisatievandebibliotheek.

Dewebdienstengaanuitvaneenwebsiteindelandelijkehuisstijldie–optermijn-werktmeteenNationaleBibliotheekCatalogus(NBC)eneencentraleledenadministratie.Dewebsiteisopgebouwduitverschillendewidgets.Voorbeeldenvanwidgetszijn;eenetalage,eenoverzichtwateenlenergeleendheeft,zijn/haarfavorieten,eennieuwsselectie,eenactiviteitenkalender,eenbannermetrecensies,dossiers,persoonlijkadvies,enz.Elkebibliotheekkandoorhiermeetespelenzijneigenwebpaginainrichten.Ookdebeschikbareinformatievanlokaleorganisatieswordtopdewebsitegetoond.

DeorganisatiedienstenvandeDBNbestaanuiteenmanagementinformatiesysteemmetgereedschappenvoormarketingacties,eenrelatiebeheersysteem(CustomerRelationsManagement[CRM])eneenledenadministratie.InhettweededeelvanhetboekjewordtingegaanopdepositioneringvanhetmerkBibliotheek.Doorééngezamenlijkepresentatie,ééncollectieveDigitaleBibliotheekNederland,vormtdebibliotheek–inwelkeplaatsinNederlanddanook-detoegangspoorttotkennis.Debeschikbaarheidvaninformatiebronnen(digitalecontent,e-books)endevrijetoegangdaartoezijnvanessentieelbelang.Doorhetsamentedoenwordenkostenbespaard,maarwatbelangrijkeris,wordtdeherkenbaarheid

vanhetmerkbibliotheekvergroot.Dedigitalebezoekermoetgeprikkeldenverrastworden.DeDBNmoeteenbronvanexploratieenbelevingzijn,maarhijmoeterookterechtkunnenvoornieuwekennisengerichtkunnenzoeken.Hetmerkbeeldisgebaseerdoptweepijlers:debibliotheekalsschatkamer–vanverbeelding,verleidingenbronnen-endebibliotheekalsontmoetingsplaats,waarbijdebibliotheekdebezoekersinontmoetingbrengtmetinformatie(bronnen,databanken)enideeën.Hetnieuwemerkbeeldzorgtervoordatdebibliotheekwordtervarenalsinspirerend,betrouwbaar,verbindend,vrijtoegankelijkenbegeleidend(=educatieveondersteuning).

zie§5.1aansluitingopBNL•Samenvattingvisienotitie‘Interface:deBibliotheekinhetdigitaletijdperk’Erzit–uiteraard-enigeoverlapindevisievandecommissieendevisievanBNL.Ookhier:debibliotheekwilbijdragenaandepersoonlijkeontwikkelingvanmensenenwildaartoemensenincontactbrengenmetbronnenvaninformatie,kennisencultuur(websites,dossiers,digitaleetalages).Waardetoevoeging,zoalshetaanbrengenvansamenhang,betekeniseninterpretatie,maakthetverschil.Hetgaatomhetondernemenmetdebeschikbarecontent:“Nieuwecontenttoevoegen;contentzodanigarrangerendatnieuwecombinatiesennieuwebetekenisontstaat;informatieve,handigeenverrassendeselectiessamenstellenvoorverschillendedoelgroepenetc.Datalleszoveelmogelijkincocreatiemetpartnersengebruikers”.Decommissiedenktdaarbijaancommunities(‘waardenetwerken’)rondomthema’seninteressegebieden.

“Hetgaatindetoekomstigebibliotheeknietalleenmeeromlenen,maarookomdelen:bronnen,kennis,wijsheid,ervaringen,samenhang,verhalen,leesplezier”.Eengezamenlijkeinfrastructuur,gepersonaliseerdediensten,cocreatieensocialemediaspelendaarineengroterol.Daarnaastwildecommissiegezamenlijkeinkoopvancursusmateriaal,eenmeeractieveopstellingm.b.t.desocialemedia,hetontwikkelenvancontentaanbodvanbibliothekenvoorsmartphones.Daarnaastbepleit

10

update digitale bibliotheek drenthe 2012

zij‘contentcuration’:hetarrangerenenverrijkenvancontent.Temeeromdatervolgensdecommissiebehoefteisaanduiding(alisnietduidelijkwaardatopgebaseerdis).

contentcuration,devormingvancommunitiesrondominteressegebieden,hetpersonaliserenvandiensten,gezamenlijkeinkoopvancursusmateriaal,meeractieveopstellinginzakesocialemediaenaanbodontwikkelenvoorsmartphones:allemaalrelevant.

•GreepinhetgemeentefondsIneenbriefvanstaatssecretarisZijlstraaandeTweedeKamer,waarinhijactualiseringvanbibliotheekwetgevingbepleit,schrijfthijhetvolgende:- “dedigitalebibliotheekiseenlandelijke

verantwoordelijkheid.Fysiekeendigitalemediavormensamenééncollectie.Hetontstaanvandedigitalebibliotheekheeftconsequentiesvoordefysiekebibliotheek.Gemeentenkunnendaaropeigenbeleidvoeren”.

- “Dedigitalebibliotheekkenttweeonderdelen:deinfrastructuurendecontent.Derijksoverheidis–zoalsafgesprokeninhetBibliotheekcharter–verantwoordelijkvoordebekostigingvandelandelijkedigitaleinfrastructuur.Degezamenlijkeopenbarebibliothekenverzorgendedistributievancontentviadezelandelijkedigitaleinfrastructuur.Debibliotheekbrancheisverantwoordelijkvoordecontent.DaarbijwerkendeKBendeopenbarebibliothekensamen”.

- “Dedigitalebibliotheekmoetkunnenbeschikkenovervoldoenderelevantecontentomvoorhetbredepubliekvanmeerwaardetezijn”.Destaatssecretarissteltvastdatdebibliotheeksectorzelfnietbijmachteisdaarvoorvoldoendegeldtegenereren.Hijsteltvoorlokaleinkoopvandigitalecontenttestoppenenhetlandelijkoptepakken.“Viaeengroeipadwordteendaarmeesamenhangendbedraguithetgemeentefondsgenomenenopcentraalniveauaandebibliotheekbrancheterbeschikkinggesteld.Oplandelijkeniveaukomtdaarmeeeentoereikendbudgetvoordigitalecontentbeschikbaar”.Destaatssecretarisstelttevens:“Oplokaalniveauisbijdemedia-uitgavenvanbibliothekeneen

verschuivingvanfysieknaardigitaalzichtbaar”.Hetgroeipadlooptvan2013tot2016.Hetisnognietbekendhoehooghetstartbedraggaatwordenvoorde‘uitname’uithetgemeentefondstenbehoevevandigitalecontentvoorhetopenbarebibliotheekwerkgaatworden.Ineeneerdereversievandebriefwerdgesprokenvaneen‘índicatief’bedragvan25miljoenperjaar.

landelijkbetekentditeenenorme‘boost’voordedigitalebibliotheek,waarvandeDrentsebibliothekennatuurlijkmeeprofiteren.(Tegelijkertijdisnietuitgeslotendatgemeentende‘uitname’uithetgemeentefondscompenserendoortekortenopdemediabudgettenvanbibliotheken).

•E-booksDeCommissieDigitaleBibliotheekvindtdatdebrancheallesopallesmoetzetten“omeenpositieteverwervenindee-bookmarkt”en–omtevoorkomendatmensenafhaken-nualmoet“latenziendatzeietstebiedenheeftophetterreinvene-books”:zijwilmeer–vancontextvoorziene-rechtenvrijeboeken.

VOB,SIOBenBibliotheek.nlhebbengezamenlijkeenstuurgroepingesteldvoormetalsdoelhetverwervenvaneenstrategischepositievooropenbarebibliothekenindemarktvoore-books,waardoordegebruiksmogelijkhedenvoorbibliotheekledenendesterkemaatschappelijkepositievandebibliothekennuenindetoekomstgewaarborgdblijven.Deonderhandelingenmetuitgeversenrechthebbendenverlopentotdusverechter-inrelatietotdezichsnelontwikkelendemarkt-(veelte)traag.Ondertussenwordteralgeëxperimenteerdmetplatformswaarbije-books,vergelijkbaarmetmuziekopSpotify,gemakkelijkvoorklantenbeschikbaarworden.

Bibliothekenhebbendoortweeontwikkelingenweerwatmeerhoopgekregen:1.BNLhadalaangekondigdmeteen‘proeftuin’

voorhetuitlenenvane-bookstewillenbeginnen;erkomteenportalomstreaminge-books(ontwikkelddoordeEngelseuitgeverijBloosmbury)optepubliceren.Erwordtgestartinheteerstekwartaalvan2012metde

11

update digitale bibliotheek drenthe 2012

beschikbaarstellingvan40Engelstaligetitels.BNLgaatdaarnaNederlandsetitelsverzamelen.

2.de‘greepinhetgemeentefonds’(ziedevorigebullet)maakthetmogelijkdaterbinnenafzienbaretijd–destaatssecretarisspreektvaneind2012-serieuskanwordeningekocht.

bibliothekenzijnindezenafhankelijkvanlandelijkeontwikkelingen.

•DigitalebestandenNBDBiblionvoorthuisgebruikBinnendemurenvandefysiekebibliothekenstaandeklantdiversedatabankenterbeschikking.Bibliothekenproberenaljarenvoorhunklantenteregelendatzijvanhuisuitviainternetook(deze)bestandenkunnenraadplegen,maardatkomtmoeizaamtotnietvandegrond.WellichtkanBNLindezewatbetekenen.NBDBiblionbiedtsindskortookenkeleonlinedatabankenaan,bijv.Literom,JeugdLiterom,Fictierom,ActueleDocumentatiebankendeUittrekselbank.Bestandendiezowelvoordebibliotheekalshetonderwijsinteressantzijn.

voor2012isdeinkoopvandigitalebestandennognietlandelijkgeregeld.Drentsebibliothekenkunnenoverwegendezebestandenaldannietaantebieden.

4. Ontwikkelingen in Drenthe

•Hetstrategischplan2011–2015:speerpuntenvanbeleidHetstrategischplanisnoginwording,maardespeerpuntenzijnalwelduidelijk.Eénvandespeerpuntenis(opnieuw)dedigitalebibliotheek.Inhet2econceptissprakevancocreatie(‘samenmetdeklant’):‘hetblijvendcreërenvanwaardevoordeklant’.Verderwordtergesprokenvan‘verbeterdedienstverleningviadewebsite’,‘hetinzettenvansocialemedia’,meerdigitalecontent,‘verhogingvanhetservicegemak’en‘personaliserenvanhetaanbod’.

•ToenemendbelangdigitalebibliotheekErspeelteenaantalontwikkelingendiemakendatdedrukopdefysiekecollectiestoeneemt:- ervindtaljarenlangeengestageafnamevan

hetaantaluitleningenplaats.Deuitleningenin2011zijngemiddeldmet2%gedaaldtenopzichtevan2010.Datiseenzelfdedalingalsin2010tenopzichtevan2009.Vooralvaninformatievematerialenwordt–sindsdedoorbraakvaninternet-steedsmindergeleend.Inreactieopdieontwikkelingzijnmet-namedeinformatieve-collectiesverkleind,ookin2011.In2011zijndetotalecollectiesindebibliothekenmet114.000exemplarengekrompen,ofweleendalingvan9%.Bijnadehelftvandiedalingkwamvoorrekeningvandeinformatieveboeken.Dezedaaldenmet51.000exemplaren,eenafnamevanbijna16%.

- erspelenbezuinigingen.Naarhetzichlaataanziengaatdattenkostevaneenminderfijnmazigespreiding;bibliobushalteszijnvervallenofkomentevervallen,bestelbiebsgaandichtenenkelekleinevestigingenzijnofwordengesloten(Nieuw-Schoonebeek,Bovensmilde).Diecollectieskomentevervallen.Ineenaantalgevallenhebbendebezuinigingengeleidtotkortingvandemediabudgetten,waardoordecollectieookkrimpt.

11

12

update digitale bibliotheek drenthe 2012

- Zoalsindevorigeparagraafisaangegeven,isooknietbepaalduitgeslotendatgemeentende‘uitname’uithetgemeentefondscompenserendoortekortenopdemediabudgettenvanbibliotheken.

-hetlijktlogischdatinvoeringvanhetbibliotheekconceptDebibliotheekopschool,waarbijcollectiesdescholeninwordengebracht,leidttoteenafnamevandeomvangvandejeugdcollectiesindebibliothekenenzeerwaarschijnlijkookgevolgenheeftvoordedieptevandejeugdcollecties.

Ondanksdetoegenomendrukopdefysiekecollectieswillenweklantengeen‘nee’verkopenendusneemthetbelangvandedigitalebibliotheektoe:erdientopenigerleiwijze–hetzijdoorhetonderlingeninterbibliothecairleenverkeerslimteregelen,hetzijdoordegroeivandigitalecontent-tochindebehoeftevanklantenwordenvoorzien.Wanneereenanderbibliotheekconcept–thuisbezorging-succesvolwordt,houdtdatindatdeklanthelemaalnietmeer

naardefysiekebibliotheekhoefttekomenvoorhetverkrijgenvanhetmateriaaldathij/zijwenst.Ookdatvergroothetbelangvandedigitalebibliotheek.

•VolledigelicentieBicatWiseErisbeslotendebeperktelicentieomtezettenineenvolledigelicentie.Eenvolledigelicentiebetekentmeerfunctionaliteiten.Enkelevoorbeelden:gastlenen;marketingfunctie:automatischgenererenvanmarketingevents(verjaardag,duurlidmaatschapetc.);registratievanmarketingacties;onlinebetalen(Ideal,enz.

DoordevolledigelicentievanBicatWiseligtEducatWisebinnendemogelijkheden:voorEducatWiseiseenvolledigelicentienamelijkeenvoorwaarde.

•EducatWisevoorhetbasisonderwijsEducatWisekaneenbelangrijkonderdeelvanhetbibliotheekconceptBibliotheekopschoolworden.Zulksisafhankelijkvanlandelijkeontwikkelingen,

12

13

update digitale bibliotheek drenthe 2012

tewetendekeuzevooreensysteemdieinrelatietothetlandelijkeconceptBibliotheekopschoolwordtgemaaktenwelkerolleveranciersdaaringaanspelen.EducatWiseisdemodulebijBicatWise,waarmeeeenbibliotheekdedienstverleningaanhetonderwijsprofessioneelkanuitvoeren.EducatWiseisdeopvolgervanEducat-BenEducat-V,eniseenonderdeelvandeservicevaneenbibliotheek.DeverspreidingvaneducatWisegaatviahet‘saas’-model:software-as-a-service.Eenschoolhoeftzelfnietsmeerteinstallerenofaansysteembeheertedoen.Allesverlooptviadeservervandebibliotheek.EducatWisebestaatuitviercomponenten:1. HetbicatWise-systeemvandebasisbibliotheek;

metalletitels,exemplaren,leners,tabellenenandereinstellingen.DeschoolmediatheekhangtaandebicatWisedatabasevandeopenbarebibliotheek.DeinstellingenvanheteducatWise-systeemwordendoordebibliotheekofdoordeprovincialeserviceorganisatie(PSO)beheerd.

2. DelandelijkeWise-database;diedetoegangregelttotbetrouwbaredigitalecontent(zoalsJeugdbieb,BeeldbankSchooltv,Klassetv,Levendeboeken,Ed*it).

3. DeeducatWiseBalie;eenspecialeapplicatie,helemaaltoegesnedenophetgebruikbinneneenschoolenwaarmeedeschoolmediatheekwordtbeheerd:collecties,exemplaren,uitleningen.Desgewenstkunnenleerlingenzelfuitlenen,ofkanditdoorhulpouders/vrijwilligerswordengedaan.Ookishetmogelijkomdeschoolmediatheekalsselfservicepuntvoordebibliotheektelatenfungeren.

4. Leerling-enleerkracht-portal;eenwebbasedinterfacemeteengeïntegreerdezoekfunctie.Dezeinterfaceistebenaderenvanuitdeschoolsite,debibliotheeksiteen/ofhetdigitaleschoolbord.

EducatWisewordtopditmomentdoorHKAindevormvaneenpilotgetest.NadetestfaseeneendaaruitvoortvloeiendebijstellingzaleducatWisedoordeleverancierindemarktwordengezet.Deverwachtingisdatditmetingangvan2013zalzijn.DegrotevraagbijEducatWiseisdefinancieringvandelicentiekosten:zullengemeentenbereidzijndezekostenopzichtenemen?

•AlliantiemetBiblionetGroningenInjanuari2010,eenjaargeleden,ondertekendendevoorzittersvandeRadenvanToezichtendeRadenvanBestuurvanBiblionetDrentheenBiblionetGroningeneenintentieovereenkomstwaarinhetvoornementotnauwe(re)samenwerkingtussenbeideorganisatieswerdbeschreven.Injuli2012dientdezesamenwerkingtezijnuitgebreidengeformaliseerd.Redenenvooruitbreidingvandesamenwerkingzijn:kwaliteits-enkostensynergie,omdeweerbaarheidtegendebezuinigingentevergroten,omsameneenbelangrijkespelerindebranchetezijnenomdekansenpersoneeltevergroten(organisatieontwikkeling).DeafdelingDBDendeGroningervariantdaarvanhebbeninformeelalenigcontactenterreinenwaarsamenwerkingmogelijkisinkaartgebracht.Denkaannaslagbestanden,G!ds,mediawijsheidscursussen,inzetsocialemedia,enz.

•StichtingDrentsInternetPlatform(SID)&G!DSSindsmei2009isdeStichtingInternetplatformDrentheactief.DeStichtingontsluitviawww.drenthe.nlallerhandeinformatieindesfeervankunst,cultuur,toerismeenrecreatie.Gegevensvanpakweg2.000cultureleenrecreatieondernemersinDrenthezijningevuld:vrijwelalleondernemerszijnvaneenkortebeschrijving,foto’senorganisatiegegevensvoorzien.DebasisvoordezeordeningenontsluitingisdeG!DS.DeG!DSisdelandelijkesocialekaartdatabasevandebibliotheken.Hierinkunnenorganisatieshungegevens,productenofdiensten,evenementenennieuwsopslaan,zodatzeinelkegewenstewebsitegetoondkunnenworden.DitbetekentdatorganisatieshungegevensmaaréénkeerhoevenintevullenoftewijzigenenopallewebsitesdiemetdeG!DSwerkenisalleinformatieweerup-to-date.

DeSIDiseenapartestichtingdielosstaatvandebibliotheekorganisatiesenblijftindezenotaverderookbuitenbeschouwing.DeSIDzetinopeenverderedoorontwikkelingenuitbouwvandeactiviteiten,dienstenenproductenvanDrenthe.nl.Dezeontwikkelingenzijninteressantvoorbibliotheken.TemeeromdatwaarzijmeebezigisenwaardeDigitaleBibliotheekDrenthemeebezigisveelraakvlakkenhebben:deSIDwerkt

13

14

update digitale bibliotheek drenthe 2012

metnieuwe(web)technologie(pointsofinterest,widgets,augmentedreality,enz.),iscommercieelbezig(advertisement,marketing,ontwerpenverdienmodel,enz.)enwerktalseenspininhetwebsamenmetallerleianderepartijen.Aldezeervaringenkunnenbibliothekentengoedekomen.EénvandemeestconcreteraakvlakkenwaarSIDenbibliothekenelkaarversterkenbetreftdeDrenthecard(zieAd4:marketingsacties)

G!DSisdebasisvanvele(onderdelenvan)sites.DeDrentsebibliothekenhalenhetnieuwsendeactiviteitenuitG!DS,deCursuswijzerDrenthedraaitopG!DS,erzijntalvanregionaletoeristischesitesontwikkeld,bijv.www.drentsehoogelanden.nl,www.kopvandrenthe.nlenwww.tipwesterveld.nl.,voorRTVDrenthewordtdeuitagendaverzorgd,enz.OokindeontwikkelingenbijBibliotheek.nlheeftdeG!DSeenbelangrijkerol.Enerzijdsvoorhetaanelkaarknopenvanallerleibestanden,anderzijdsomdatzegebruiktwordtbijeenaantalwidgets(openingstijden,agenda,InternetG!DSenkrantenwidget).Lokaal,provinciaalennationaalzijnerkansenvooruitbreidingvanG!DS(gerelateerde)activiteiten.

5. Tweesporenbeleid: DBN en DBD

Bovenbeschrevenontwikkelingenmakenduidelijkdater,langsnatuurlijkeweg,eentweesporenbeleidisontstaan.EénspoorisaansluitenopdeDigitaleBibliotheekNederland,eenlandelijkeontwikkelingHetanderespooriseenbeperktedigitaleinnovatievoordeeigenregio.

Beidesporenbeïnvloedenelkaar;watlandelijkgedaanwordthoeftnietprovinciaalenviceversa.BNLbesteedtaandachtaandigitalecontent(onlinebestanden,streamingmuziek,e-books),enkomtmeteenvoorstelvooreengezamenlijkestrategiemetbetrekkingtotdeinzetvansocialmedia(zieeind§5.2).WatdeDBDopdezeterreinengaatdoeniseenafgeleidehiervan.

DeDBNisookvolopbezigmethetontwikkelenvanallerleiwidgets.Eenaanzienlijkdeeldaarvanbevatfunctionaliteit(favorieten,nieuwsoverzichtje,activi-

teitenkalender,persoonlijkadvies,enz.)waaroverdeDrentseklantindevormvandehuidigewebsitealbeschikt.DatisderedenwaaromdeDrentsebiblio-thekenzolaatmogelijkvolledigwillenaanhaken:dehoopisdatBNLindetussenliggendetijdzoveelvoortgangheeftgeboektdatdeovergangvoordeDrentseklantgeenachteruitgangbetekent.HoedeNationaleBibliotheekCatalogus(NBC)eruitkomttezienisnognietbekend,maarinhetbelangvanonzeklantenishetzaakervoortezorgendathetzoekensnelengemakkelijktotdegewenstezoekresultatenleidt.

BNLbesteedtveelaandachtaandepositioneringvanhetmerk‘bibliotheek’.Ingezetwordtopeennieuwmerkbeeld:debibliotheekalsschatkamerenalsplekwaarbijdebibliotheekdebezoekersinontmoetingbrengtmetinformatieenideeën.Hetnieuwemerkbeeldzorgtervoordatdebibliotheekwordtervarenalsinspirerend,betrouwbaar,verbindend,vrijtoegankelijkenbegeleidend(=educatieveondersteuning).Ditheeftnatuurlijkallestemakenmetmarketing(zie§5.2).

5.1 Landelijk: aansluiting op de Digitale Bibliotheek Nederland

Warendeplannen,processenensubsidiesm.b.t.delandelijkeinfrastructuuraanvankelijkonduidelijkenabstract,gaandewegzijndiesteedsduidelijkergeworden.VoorallebibliothekenendePSOzijnaansluitsubsidiesverkregenenOC&Wbetaaltvoordeperiode2013t/m2016debeheerskosten.DeDrentsebibliothekenhebbennajaar2011beslotenomaantehakenbijBNL.Volgensdesubsidievoorwaardenmoetdeeerstetranchebibliotheken(4bibliotheken)per1/4/2012zijnaangeslotenenderestper31-12-2012..Aansluitingbetekentconcreetdatper1april20124widgetsuitdewidgetstorevanBNLinonzehuidigewebsitezullenwordengeplaatst,dattiteldumpsaandeNBCzullenwordengeleverdendatgegevensdumpsvoorhetlandelijkeDatawarehousezullenwordengeleverd.HiermeewordtvoldaanaandeminimalesubsidievoorwaardenvanOCW.Daarnaastiservoorgekozende(minimale)aansluitingvanwegeefficiencyredeneningezamenlijkheidtedoenenomdelandelijkehuisstijltoevooronzewebsites.Ditisgeen

15

update digitale bibliotheek drenthe 2012

subsidievoorwaarde,maarispraktischgezienhandigeromdatdebibliothekenvanAssenenEmmendelandelijkehuisstijlopkortetermijngaaninvoerenenomdatdelandelijkewidgetsdiewemoetenplaatsenuitsluitendindelandelijkehuisstijluitgevoerdworden.

Voordeaansturingvanhetaansluitingstrajectiseenprojectorganisatieingericht.Dezebestaatuiteenstuurgroep(SG)eneenprojectgroep(PG).IndestuurgroepisvertegenwoordigdeenafvaardigingvanbibliothekenendePSO.DeprojectgroepbestaatuitPSO-medewerkers,diedeuitvoeringterhandnemen.

WatlevertdeDBNeigenlijk?Wathoudtdelandelijkeinfrastructuurin?HetiseenverzameltermvoorallelandelijkedigitaleproductendieBNLoplevertendiesameneensoortplatformvormenwaaropdebibliothekengezamenlijkhundigitaledienstenkunnenbouwen.Webonderdelenzijn:• NBC(nationalebibliotheekcatalogus)-hierin

wordenalletitelsendebezitsgegevensvanalle

bibliothekenbeschikbaargemaakt.Metbehulpvaneenuitgebreidenflexibelzoekplatformkunnendiegegevensvervolgensopverschillendemanierenwordengetoond.

• DCR(digitalecontentrepository)-eensoortverzamelbakwaarinalleinhouddiedebibliothekenproducerenenverzamelenwordtopgeslagenengedeeld.Hierdoorhoeftbepaaldeinhoud,bijvoorbeeldbijhetoverlijdenvaneenbekendeschrijver,nietdoorelkebibliotheekafzonderlijktewordeningevoerd.

• WLWI(whitelabelwebsiteinfrastructuur)-eenopzogenaamdewidgetsgebaseerdemaniervanopbouwenvaneenwebsite,waarbijveelvandeinformatieuitdeeerdergenoemdeDCRwordtgehaald.

• DWH(datawarehouse)-eendatabasemetgegevensoverdeklantenvandebibliotheekenhunactiviteiten,tenbehoevevanstatistiekenenmanagementinformatie.

• Servicebus-hiermeewordtdekoppelingmetdediversebibliotheeksystemengemaakt..

• Digitalecontentindevormvane-books,dossiersvandeKoninklijkeBibliotheek,etc.

16

update digitale bibliotheek drenthe 2012

DeorganisatiedienstenvandeDBNbestaanuiteenmanagementinformatiesysteemmetgereedschappenvoormarketingacties,eenrelatiebeheersysteem(CustomerRelationsManagement[CRM])eneenledenadministratie.2012zalinhettekenstaanvandeaansluiting.Detweedefasebestrijktdeperiodemedio2012totmedio2013.Dezefaseomvatdevolgenderesultaten:

• Invoeringonlinebetalen;• Invoeringnieuwidentificatiesysteemom

landelijktekunnenlenenendigitalecontentteraadplegen;

• IngebruiknameCRM-systeem(optioneelvoorbijv.relatiebeheermetonderwijsinstellingen);

• Plaatsingbeschikbareenrelevantewidgets;• InvoeringvandeNBC(OpenIndex)als

publiekscatalogus(envervangingvandeAquabrowser);

• Aansluitingophetlandelijkewebsite-platformendeinrichtingvanvolledigwidget-georiënteerdewebsites(endusafscheidvandehuidigewebsites);

• VolledigfunctionerendDWH(voorallebedrijfsgegevens,BIS-enquêtes,benchmarks,CRMnaargebruikers,etc).

5.2 Provinciaal: beleidskeuzes Digitale Bibliotheek Drenthe (DBD) 2012 & 2013

Essentieelisdatdegebruikercentraalstaat.Juistookomdatdedigitalebibliotheekendefysiekebibliotheekcomplementairzijn.“Debibliotheekzalmethaardienstverleningmoetenaansluitenbijdemanierwaaropmensenindedigitalewerkelijkheidvanvandaagenmorgensteedsmeerzelfcontentzoeken,ordenen,delenenproduceren.Doordathetookvoordebibliotheeknietlangermogelijkisomalwaterverschijntzinvolteordenen,verschuifthetzwaartepuntinhetcollectionerenenordenenvaninformatievandebibliotheeknaarhaar(potentiële)gebruikerszelf”.Dezeontwikkelingdientdebibliotheekzogoedmogelijktefaciliteren.Rekeninghoudendmetdespeerpuntenuithetstrategischplan,deinputdieopbasisvangesprekkenmetdemanagerstotstandisgekomen,ontwikkelingenzoalsdeaansluitingopBNL,deophandenzijndesamenwerkingmetBiblionetGroningenendeontwikkelingenzoalsdezein

devorigeparagrafenzijnbeschreven,leidthetbovenstaandecentraleuitgangspunttotdevolgendedriestrategischekeuzes:

1. Deklantbetrekkenbijdeinhoud.Debibliotheeksluit(veelmeerdannu)aanbijwatdeklantbelangrijkethema’svindtc.q.bijwaardeklantopinternetveeltijdaanbesteedt.Voordeindividueleklantgaathetdanomthema’sdiesamenhangenmetdebelangrijkstekernfunctiesvandebibliotheek:lezen,lereneninformeren;voorhet‘onderwijs’omleesbevordering,informatievaardigheidenmediawijsheid.Inbeidegevallenzaldeklantnauwbijdeinhoudbetrokkenmoetenzijn.

2. Personaliseren.Alsdebibliotheekwil“aansluitenbijdemanierwaaropmensenindedigitalewerkelijkheidvanvandaagenmorgensteedsmeerzelfcontentzoeken,ordenen,delenenproduceren”,dientzijdeklantoptezoekenwaardezeopinternettevindenis,tebenaderenviahetmediumdatdaardaarvoorinzijn/haargevalhetmeestgeschiktisendebibliotheekinformatie,alsmededecommunicatie,voorhem/haar(veelmeerdannu)tepersonaliseren(opmaatmaken).

3. Gemaksdiensten.Inonzehedendaagsemaatschappijwordthetalsnormaalervarenomzofrequentmogelijk,zoveelmogelijkleukedingentedoeninde‘vrijetijd’.Mensenzijnopzoeknaarinstantbevrediging.Bijdezehedonistischetrendpasthetinspelenopgemak.

Eenbelangrijkmiddelomdestrategischekeuzenteverwezenlijkenis:marketing.Hoeweldusgeendoel,wordtditalsvierdepuntmeegenomen.

16

17

update digitale bibliotheek drenthe 2012

17

update digitale bibliotheek drenthe 2012

18

update digitale bibliotheek drenthe 2012

Ad 1: de klant betrekken bij de inhoud

1. Bijdeinrichtingvande‘nieuwe’bibliotheek-websiteisdestijdsvooralgekekennaarwaterquacontentopdeoudesitestond.Bijnaaldezeinformatieisovergeheveld.‘Alles’heefteenplaatsjegekregen,ietswatdesitebehoorlijkdichttimmertenminderdoorzichtigmaakt.Beterisuittegaanvanwatdeklantalshetbelangrijkstebeschouwt.Desitemoetminderstatischwordeningericht;ermoetslimmermetcontentenwaardatteplaatsenwordenomgegaan.Daarbijiseeneenduidigewebpresentatievanbelang.Ofdeklantnuindebibliotheekofthuisdewebsiteofdecatalogusraadpleegt:hetmoeterhetzelfdeuitzien.Dewijzevanorganisatie(hetRABO-bankmodel)zorgtvoorenigespanningtussenhetprovinciebredeformatendelokaleautonomie.Ookdaardientkritischnaargekekenteworden.IndenieuweBNL-constellatiezoudatmetdeDigitaleContentRepository(DCR)weleensgemakkelijkerkunnenworden.

2. Maakwerkvan‘contentcuration’,ditisuitdeenormehoeveelheidinformatiedieopinternetbeschikbaaristhematischrelevante,debeste,deleuksteinformatieverzamelen,datwaarderenen(deskundig)becommentariëren(kennisaantoevoegen),voorzienvantagsenvervolgensdelen.JandeWaal,digitaleduizendpootenzienerindebibliotheekwereld,denktdatdetraditionelebibliothecaris‘contentcurator’(eensoortjournalist,redacteur)wordt:‘’Hetinternetiseentotaalbrongewordenvaneenconstantestroomvannieuwedataeninformatie.Bijhetstroomlijnen,begrijpelijkmakenenbijelkaarbrengenvandezeinformatie,iseentaakvoordedigi-bibliothecarisweggelegd.Omzondercommerciëlebelangenmaarhandelendvanuitalgemeenbelang,metkennisenpassiedeverzameldeinformatieweerterbeschikkingtestellen”(bron:www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000001354).

Hiergaatlandelijkookbeleidopgemaaktworden,maarerisruimtevooreigendossiers:Drentseenlokalethema’s.Daarbijhoeftooknietalleszelfgedaanteworden;doorverwijzenkanook.Omhierinvullingaantekunnengevenzijn

personeleurennodig.Deelskanookbijregionalepartnersinformatiewordengevonden.

Hetdelenvandergelijkeinformatieisnietalleenhetopdewebsitezetten,maarookviasocialemediaverspreiden.Mogelijkkanhetsociaalzoeken(zie§2)gefaciliteerdworden.Inhoudelijkisditwerkvoordebibliothecarisnieuwestijl.Hetkanomgrotethema’sgaan–ziebijvoorbeeldhetaardgasdossiervanonzeGroningsecollega’s(www.mijneigenbibliotheek.nl/actueel/themadossiers),maarookkleine.NudefilmThe Iron Ladyactueelis,zoujedaaromheenrelevanteinformatiekunnenverzamelen:defilmtrailer,defilmposter,recensiesvandefilm,krantenartikelennaaraanleidingvan,boekenoverMargaretThatcher,hetitemuithetNOS-nieuwshierover,maarookongeinopYouTube,enz.Bibliothekendienendaarbijtekiezenvoorboeken(zie10.)eneennadertebepalenbeperktaantalinformatievethema’s.

3. Socialemediazijnbijuitstekgeschiktomdeklantbijdeinhoudtebetrekken.VeelbibliothekenkomenopditmomentnietveelverderdaneenTwitterberichtjeovereenbibliotheekactiviteit.Maardeinzetvansocialemediamoetverdergaandanpromotie;hetdientnietalleen‘zenden’tezijn,maarook‘ontvangen’.Voordieinzetvansocialemediaishetvanbelanguittezoekenaanwelkecontentklantenbehoeftehebben.Erisbehoefteaaneenstrategie.

4. Klantenkunnenwaardetoevoegenaandecollectiedoorhettoevoegenvaninformatie(verrijktecatalogus),interactiefviaweb2.0-achtigetoepassingen:recensies,tips,aanbevelingen,rankings,ratingse.d.Hetgebruikvandezemogelijkhedendientmeerenstelselmatigtewordengestimuleerd.Eenaanverwantemogelijkheidishetorganiserenvancommunitiesrondominteressegebieden.

5. BiedE-booksaan(zieookad4:marketing,punt23).VerkeninafwachtingvandelandelijkeontwikkelingendemogelijkhedenombijvoorbeeldinsamenwerkingmethetHuusvandeTaolDrents(talig)eE-booksaantebieden.

6. Biedstreamingmuziekaan.Deontwikkelingenm.b.t.streamingzijnhetverstindemuziekwereldenzullendaarookheteerst

19

update digitale bibliotheek drenthe 2012

merkbaarzijnvoordebibliotheek.DecentraleDiscotheekRotterdam(Muziekweb)biedtin2012deserviceMuziekwebluister,ditisdemogelijkheiddecompletecollectievandeCDR(4,5miljoentracks)streamingtebeluisterenindebibliotheek.Inhetnajaarvan2012wordtgestartmetdepilotomstreamingmuziekookthuisvoorbibliotheekledenaantebieden.DeDrentsebibliothekenmoetenzomogelijkaanbeideinitiatievenmeedoen.

7. Zorgvoordigitalecontentopdesiteenindecatalogus.Biednietalleenaanwatdebibliotheekzelffysiekinhuisheeft,maarverwijsooknaarwaardevollecontentophetweb.“Kieswelkeonderwerpenwelenwelkenietworden‘bijgehouden’.Doeditoplandelijkeschaalenzorgvooreencentraletaskforcediedezecontentopspoortendeurl’sactualiseert”.Erwordtnualopdesiteverwezennaarinformatiedossiersvananderebibliothekenendigitaleetalages:eenthematischebundelingvaninformatieindevormvaneenwebsite.Landelijkeontwikkelingenwordengevolgd,naarwaardevolledossierswordtverwezen.AanvullendwordtvanenkeletypischDrentseonderwerpeneendigitaleetalagegemaakt.AldannietinsamenwerkingDrentseerfgoedinstellingen.

8. Gebruikhedendaagsemanierenomdecollectieteontsluitenmanierenvanclassificeren

(tagclouds,aantaldownloads,zoekenoptitelwoorden,fulltextsearch).Probeerdecontentzotepresenterendatgebruikerssneleneenvoudigvindenwatzezoeken.Daarbij:

a. Streefgeenvolledigheidna,maakvooralduidelijkekeuzes.Focusoponderwerpenvanmaatschappelijkbelang,bouwdaaromheeneengoedecollectieinclusieflinksnaardeophetwebvrijbeschikbarecontent,enweetdegebruikerhiermeetebereiken(zieook1).

b. MaakduidelijkdatdelokaleendeDrentsecollectiedeeluitmakenvaneengrotergeheel(collectieNederland)endatvrijwelallesinprincipegeleverdkanworden(deLongTail).

9. Databankenthuisfulltextraadpleegbaarmaken.Eenlandelijkeinkoopcommissiehoudtzichhiermeebezig.Hetaantalbestandendattotophedenthuiskanwordengeraadpleegdiszeerbeperkt.Mediomei2012wordencontractenafgeslotenvoordethuisraadplegingvanliterairedigitalebestanden(recensies,uittreksels,schrijversportretten)dievoorscholierenenliterairgeïnteresseerdenvanbelangSoortgelijkelandelijkeontwikkelingenmetbetrekkingtotthuisgebruikwordengevolgd.

10.Essentieelisdatook-misschienweljuist-indefysiekebibliotheekvoordeklantzichtbaarisdatwe‘vandezetijd’zijn.Datkandoordaarcursussen(LinkedIn,ICTendigitalefotografie,makenvanwiki’s,enz.)teorganiseren.Voorzowelhetalgemenepubliekalsaanspecifiekedoelgroepen(onderwijs,museumpersoneeletc

Erligteenmaatschappelijkbelangrijketaakvoordebibliotheekomhendieomwelkeredendanooknietmeekunnenkomenindedigitaleontwikkelingenbasisvaardighedenophetdigitalevlakbijtebrengen.

Ad 2: personaliseren van diensten

11. Richtdewebsitezodanigindatdeklantdezenaarzijnhandkanzettendoortekiezenuitbeschikbarewidgetsendoordeindelingflexibeltemaken.VergelijkbaarmetiGoogle.

12. Bouwdebestaandepersoonsgerichtedigitaledienstverlening,zoalsdeattenderingopnieuweboeken,deattenderingopdeinlevertermijn,

20

update digitale bibliotheek drenthe 2012

romanadvies,enz.–verderuit.Maakbijvoorbeeldeenvariantopdebestaande‘attenderingsservice’dieopbasisvanhetreedsbekendeprofieldeklanteenx-aantalvoorhem/haarinteressantewebsitesdoorgeeft.

13. AttendeerklantenviaWhatsapp/Ping/SMS/email,enz.opdedoorhunaangevraagdematerialen.Sluitaanophetmedium/communicatiemiddeldatdeklantwil.

14. Maakdesitegeschiktvoortablet-pc’s,smartphones,enz.enbiedrelevanteappsaanvoordesmartphone.

15. Organiseereendigitaalklantenpanelomerachtertekomenwaardeklantwelennietbehoefteaanheeft,wathijwelofnietleukvindt,ombetaversiesennieuwedigitaleproductentetestenenz.

Ad 3: inspelen op gemak

16.Voorgebruikersgaatgemakinhetvindenvancontentvóórdekwaliteitvandiecontent:alsikhetsnelkanvinden,danis‘goed’goedgenoeg.Zoalseenrecentrapport(OCLC,2007)stelt:‘Ifconveniencedoestrumpquality,thenitisthelibrarians’jobtomakequalityconvenient.’Vanuitdenotiedatmetbetrekkingtothetvindenvancontentgemakvoorkwaliteitgaat,ishetzaakervoortezorgendathet‘winkelen’plezierigenvlotverloopt.Andershakengebruikersaf.Indevoorwaardelijkesfeerzalerdusgeïnvesteerdmoetenwordeninvoldoendebandbreedteensnelleverbindingen,quabeleidineengoedeenslimmevormgevingvandesiteen(hetontwikkelenvan)handigedigitalegemaksdienstenendaaruitvoortvloeiendedienstverlening.Bijvoorbeeld:eenhelpdeskvoorklanten,betalenviaIdealenbezorgingviadebevoorrading/bibliobusopeenbepaaldafleverpuntenthuisbezorging.

17. GeefbijdeinvoeringvanextrafunctionaliteitdievoortkomtuitdevolledigelicentievanbicatWiseendeextrafunctionaliteitvanBNLprioriteitaandatgenewaardeklanthetmeestegemak,demeestewinstvanervaart.

Ad 4: marketing

18. Mensenassociërendebibliotheeknueenmaalmetboeken.Ondankspogingenvandebibliotheekhetimagoteverbreden,eenandereladingtegeven.Uitgebruikersonderzoekisbekenddat80%gewoonvooreenleukleesboeknaardebibliotheekkomt.Latenwedandatgegeven–belangstellingvoorboeken-centraalstellen,ookindepresentatieopdewebsite.Wekunnenlerenen‘pikken’vancommerciëlespelersalsBol.com,Libris,enz.Eenonderdeelvandeinzetvansocialemediadienthetstelselmatigonderdeaandachtbrengenvantitelstezijnmeteenkoppelingnaaronzecatalogus.

19. Viagrootscheepsemarketingactieshebbenbibliothekenveele-mailadressenbovenwatergekregen.Tochlaathettotaleaantalinrelatietothettotaleaantalledennogtewensenover.Hetverdientaanbevelinghieractieopteondernemen.Alswewillenuitstralendatwedigitaal(vandezetijd)zijn,dienenbasiselementenvoordigitalecommunicatieopordetezijn.

20. DeDrentsebibliothekenwerkenmeteendigitalenieuwsbrief.Maardezeverschijntonregelmatig.Ookdeinhoud–zoweldehoeveelheidalsdekwaliteit-iszeerwisselend.Hetverdientaanbevelingstelselmatigmeerwerkvandenieuwsbrieftemaken.

21. Dealbestaandedienstverleningtermeerdereeerenglorievanhetboekdientveelbetervoorhetvoetlichtwordengebracht:attenderingsservice,verlengen,reserveren,enz.Uithetlaatsteklanttevredenheidsonderzoek(2011)blijktnamelijkdateengrootdeelvanderespondentendewebsitenietbezoekt:7%gebruiktdewebsitenooit,15%maximaaleensper4maanden,16%eensper2à3maanden,22%eensper4à6weken,27%eensper2à3wekenen13%eensperweekofvaker.Kortdoordebocht:38%gebruiktdewebsitedusspaarzaamtotnooit.Datmoetbeterkunnen.Ookdebezoekfrequentievanhendiedesitewelgebruikenmoetomhoog.

22. Uitlenenvane-books.InDrentheheefteenproefplaatsgevondenmetdeuitleningvane-readersmetdaaropeentientale-books.Hieruitbleekdaterbelangstellingvoore-booksis,maardeDrentsebibliothekenzijnafhankelijkvan

21

update digitale bibliotheek drenthe 2012

landelijkeontwikkelingen.Deverwachtingisdateind2012e-booksviadeDBNkunnenwordengeleend.Totdietijdmoetenwehetvuurtjewarmhoudenbijgeïnteresseerden.Opdesitewordtnualverwezennaarde‘eregalerij’,eeninitiatiefvanBNLom25klassiekersdigitaalbeschikbaartestellen,alsmedenaarallerleivindplaatsenvoorgratisenbetaaldee-books.Hierdientmeerruchtbaarheidaantewordengegeven.

23. Informatiedietemakenheeftmetdebibliotheekmoetgemakkelijkerdannutevindenzijnopinternet.Erisin2011aleenplangemaaktvoorsearchengineoptimization(SEO),ditishoederankinginGoogledusdanigtebeïnvloedendatde(contentvande)bibliotheekbovenaankomttestaan.Ditdientgeactualiseerdteworden.Enermoetbekekenwordenwatlandelijkenprovinciaalkan.

24. “Besefdatdegroeiendegroepinternetgebruikerszichnietoriënteertopinstitutiesmeteendegelijkereputatie,maarsteedsmeeropdecollectieveaanbevelingenvanandereinternetters.Wachtdusniettotdezemensennaarde(sitevande)bibliotheekkomen,maarrichtalleaandachtophetbereikenvangebruikersmetwatjeinhuishebt.Ontwikkelinnovatieveconceptendiezijngerichtopdigitaleplaatsenwaarveelgebruikerskomen(Google,Hyves,Marktplaats,endergelijke)ofmaakgebruikvanbestaandemogelijkhedenzoalseenemailsturennaarsubgroepengebruikers(nullenersbijvoorbeeld)”.

25. Doormiddelvanafgebeeldeboeken+QR-codesopposterswillenwe(onderdelenvan)decollectieonderdeaandachtbrengen.Deboekenkunnenmeteensmartphonegereserveerdworden.DeklantroeptvanuitzijnmobieletelefoondeQR-codevandegewenstetitelindecatalogusop,waarmeeookdirectdereserveerknopbeschikbaarkomt.Werichtenonsineersteinstantieopjongeren,maarhetconceptkanmakkelijkwordenuitgebreidnaaranderedoelgroepenDewijzevanhetonderdeaandachtbrengenvanboekenisuniek,metenerzijdsheletraditioneleaspecten(boeken,posters)enanderzijdsdeinzetvanmodernetechnologie(smartphone,gebruikQR-code)diehetmogelijkmaaktelkegewenstetitelop(bijna)elkegewensteplekonderdeaandacht

tebrengenenreserveerbaartemaken.26. DeStichtingInternetplatformDrenthe

(SID)werktaane-ticketing:vooreenkleinbedragkrijgeninwonersenbezoekersvanDrenthedemogelijkheidomviaDrenthe.nlkortingenenaanbiedingenopbijvoorbeeldattractiesaangeboden.DeSIDwilookbibliotheekabonneeshiervanlatenprofiteren.Zokrijgtdebibliotheekpasmeerwaardedoordatledenbijvoorbeeldkortingkrijgenopliteraireavondenindebibliotheek,maarookopculturelevoorstellingenindeDrentseschouwburgen.

Tot slot

HetPortefeuilleOverlegInnovatieheeftgeenprioriteringindemarketingpuntenaangebracht.ZijzieteenduidelijkelinkmethetPortefeuilleOverlegMarketingenhetnieuwemarketingplandatopbasisvanhetstrategischeplanwordtgemaakt.

Deinzetvansocialmediafietstdooralledriestrategischekeuzesenmarketingheen.Dedoelenzijnvoordelokalebibliotheek,Drenthebreedenzelfslandelijkeigenlijkoveralhetzelfde:

•hetverbeterenvandemerkbekendheidendewaarderingvandebibliotheek

•hetverhogenvan(web)trafficenhetaangaanvandedialoogmet(potentiële)doelgroepen.Ditallesmetalsuiteindelijkresultaatdathetgebruikvancontentendienstenzaltoenemen.Lastigeristebepalenwiewatpreciesgaatdoen,omtoteentaakafbakeningtekomen.Bibliotheek.nlheeftaangekondigdindezeneenhandreikingtewillendoenomtekomentoteengezamenlijkesocialmedia-strategievoorbibliotheken.

VandezeupdatevandeNotaDigitaleBibliotheekwordteenafdelingsplanvoordeafdelingDigitaleBibliotheekDrentheafgeleid.Hierinwordendetebehalenresultatenendedaarmeegemoeidgaandetijdsbestedingengeldenbenoemd.Detebehalenresultatenzullenonderandere.zijngebaseerdopdeuitkomstenvanhetdigitaleklantenpanel,deklanttevredenheidsonderzoekenendedoelstellingenvandeRaadvanBestuur.

22

update digitale bibliotheek drenthe 2012

Bijlage 1. Overzicht resultaten DBD beleidsperiode 2010-2011

Doelen & resultaten Bereikt

1 Ontlezing en ontlening zijn niet overmijdelijk. Schrijf het boek niet af! 1.1 Stijgingwebsitehitsmet20%in2010enin2011 In2010doorvertraagdestartmaar3maandenmetnieuwesitegewerkt:stijgingvan11%.Eerstehelft2011

t.o.v.2010:+20%.Cijferstotaal2011nognietbekend.1.2 Nieuwefunctionaliteitopvlakvanlenerservice DitbleekafhankelijkvanvolledigelicentieBicatWise.Diewordtvoorjaar2012vankracht.1.3 Web2.0toepassingen:recensies,tags,enz. 1000items‘inbreng’vanklanten Gelukt2 Maak de collectie hybride 2.1 10databankenthuisraadpleegbaar Hierspeeltdevolledigeafhankelijkheidvandelandelijkeinkoopcommissie.Heeft(totophedente)weiniggebracht.2.2 E-booksuitlenen:5.000downloads/uitleningen Deuitleningvane-bookswordtbeperktdoortragelandelijkevoortgangi.v.m.auteursrechtenen(Europese)

regelgeving.Welsuccesvolleproefmete-readers.2.3 Op3thema’sWiki-mogelijkhedenfaciliteren HetDrentsArchiefismethetzelfdeonderwerpbezig.Wevolgendieontwikkeling.3 Maak content beter vindbaar 3.1 Snelheidengemak:zorgvoorvoldoendebandbreedte,invoeringIdeal,aanvullendeafleverpunten Ondanksmaatregelen(mindertitelsincarrousels,snellelaadmethodecovers,nieuwefirewallserver,

ingebruiknamenieuwewebserver)zijnernogsteedsklachtenvanbibliotheken(nietklanten)overde snelheidvandesite;Ideal:zie1.2;aanvullendeafleverpuntennietgerealiseerd

3.2 OnderzoekmogelijkhedenrankinginGoogle(SEO)tebeïnvloeden/koppelingmetA.I’s SEO:isonderzocht.BesluitvormingdoorB12verdaagd.Nu,inkadervanBNLnietmeerrelevant4 Maak keuzes in de gidsfunctie van de bibliotheek 4.1 ToenameG!ds-gebaseerdewebsitesmet10% Gelukt;diverseuitvoervormennaastDrenthe.nl4.2 Verdubbelinggebruikthemadossiers Gelukt;in2010stijgingvan67%tov2009,in2011stijgingvan39%tov2010.Tov2009120%.Inabsolute

aantallen(2011:1.968raadplegingen)tochtelaaggebruiki.r.t.totdekosten(€25.000,-)>afgeschaftper20124.3 Digitaletoepassingenonderwijs:J&J-plan InJ&J-planmediawijsheidspeerpunt.UitwerkingvanJ&J-planheeftlangopzichlatenwachten.Isnubelegd

bijhetPortefeuilleOverlegEducaties(POE)5 Prijsbeleid simpel, eenduidig en uniform 5.1 Deelsterealiserenm.b.v.nieuwewebsite Gelukt6 Ga op de gebruikers af 6.1 Elkevestiginginéénsociaalnetwerk Deelsgelukt:ca.20actiefopTwitter,5à6opFacebook,2à3opHyves6.2 Organiseerweb2.0-cursussen VooronderwijsopgepaktdoorL&Ci.h.k.v.mediawijsheid;inbibliothekenwordencursussensocialemediaverzorgd.6.3 5GPS-wandelingen VerkendmetDrentsArchiefenhetDrentsInternetplatform;diegaanerkomen.Hethangtnogopdeconcrete

aanleveringvancontent6.4 Realisatietoegang(en)totwereldwijdecatalogi ViaABLisertoegangtotdiverseexternebronnen;wereldwijdisafhankelijkvandeNationaleBibliotheek

Catalogus(NBC)6.5 InvoeringBiebsearch-concept WordtBibliotheekopschool(bibl.concept);uitgewerktconceptmoetafgetiktinB12.Wijzevanorganisatie

nogpuntvanaandacht.VerantwoordelijkheidligtbijL&C?6.6 Op2locatiesstartenmetgamen Eriseenmodelbeschrijvingopgesteldvoorbibliothekendiehiermeewillenstarten.Hetisdeeigen

verantwoordelijkheidvanlokalebibliotheken.InASN,BGOenHGVkanwordengegamed.7 Onderzoek de mogelijkheden om de dienstverlening aan klanten te personaliseren 7.1 Marktonderzoeknaarklantbehoeften Nietuitgevoerd;staatopgenomeninhetonderzoeksprogrammavan20127.2 Metklantenpanelsnwe.dig.productentesten Nietuitgevoerd8 Steun mensen bij het ontwikkelen van informatievaardigheden en mediawijsheid 8.1 Cursussenmediawijsheidvoorvolwassenen zie6.2(ligtbijL&C)8.2 Internetinformatiealsdienst/loketfunctievoordigibeten nietuitgevoerd

23

update digitale bibliotheek drenthe 2012

Bijlage 1. Overzicht resultaten DBD beleidsperiode 2010-2011

Doelen & resultaten Bereikt

1 Ontlezing en ontlening zijn niet overmijdelijk. Schrijf het boek niet af! 1.1 Stijgingwebsitehitsmet20%in2010enin2011 In2010doorvertraagdestartmaar3maandenmetnieuwesitegewerkt:stijgingvan11%.Eerstehelft2011

t.o.v.2010:+20%.Cijferstotaal2011nognietbekend.1.2 Nieuwefunctionaliteitopvlakvanlenerservice DitbleekafhankelijkvanvolledigelicentieBicatWise.Diewordtvoorjaar2012vankracht.1.3 Web2.0toepassingen:recensies,tags,enz. 1000items‘inbreng’vanklanten Gelukt2 Maak de collectie hybride 2.1 10databankenthuisraadpleegbaar Hierspeeltdevolledigeafhankelijkheidvandelandelijkeinkoopcommissie.Heeft(totophedente)weiniggebracht.2.2 E-booksuitlenen:5.000downloads/uitleningen Deuitleningvane-bookswordtbeperktdoortragelandelijkevoortgangi.v.m.auteursrechtenen(Europese)

regelgeving.Welsuccesvolleproefmete-readers.2.3 Op3thema’sWiki-mogelijkhedenfaciliteren HetDrentsArchiefismethetzelfdeonderwerpbezig.Wevolgendieontwikkeling.3 Maak content beter vindbaar 3.1 Snelheidengemak:zorgvoorvoldoendebandbreedte,invoeringIdeal,aanvullendeafleverpunten Ondanksmaatregelen(mindertitelsincarrousels,snellelaadmethodecovers,nieuwefirewallserver,

ingebruiknamenieuwewebserver)zijnernogsteedsklachtenvanbibliotheken(nietklanten)overde snelheidvandesite;Ideal:zie1.2;aanvullendeafleverpuntennietgerealiseerd

3.2 OnderzoekmogelijkhedenrankinginGoogle(SEO)tebeïnvloeden/koppelingmetA.I’s SEO:isonderzocht.BesluitvormingdoorB12verdaagd.Nu,inkadervanBNLnietmeerrelevant4 Maak keuzes in de gidsfunctie van de bibliotheek 4.1 ToenameG!ds-gebaseerdewebsitesmet10% Gelukt;diverseuitvoervormennaastDrenthe.nl4.2 Verdubbelinggebruikthemadossiers Gelukt;in2010stijgingvan67%tov2009,in2011stijgingvan39%tov2010.Tov2009120%.Inabsolute

aantallen(2011:1.968raadplegingen)tochtelaaggebruiki.r.t.totdekosten(€25.000,-)>afgeschaftper20124.3 Digitaletoepassingenonderwijs:J&J-plan InJ&J-planmediawijsheidspeerpunt.UitwerkingvanJ&J-planheeftlangopzichlatenwachten.Isnubelegd

bijhetPortefeuilleOverlegEducaties(POE)5 Prijsbeleid simpel, eenduidig en uniform 5.1 Deelsterealiserenm.b.v.nieuwewebsite Gelukt6 Ga op de gebruikers af 6.1 Elkevestiginginéénsociaalnetwerk Deelsgelukt:ca.20actiefopTwitter,5à6opFacebook,2à3opHyves6.2 Organiseerweb2.0-cursussen VooronderwijsopgepaktdoorL&Ci.h.k.v.mediawijsheid;inbibliothekenwordencursussensocialemediaverzorgd.6.3 5GPS-wandelingen VerkendmetDrentsArchiefenhetDrentsInternetplatform;diegaanerkomen.Hethangtnogopdeconcrete

aanleveringvancontent6.4 Realisatietoegang(en)totwereldwijdecatalogi ViaABLisertoegangtotdiverseexternebronnen;wereldwijdisafhankelijkvandeNationaleBibliotheek

Catalogus(NBC)6.5 InvoeringBiebsearch-concept WordtBibliotheekopschool(bibl.concept);uitgewerktconceptmoetafgetiktinB12.Wijzevanorganisatie

nogpuntvanaandacht.VerantwoordelijkheidligtbijL&C?6.6 Op2locatiesstartenmetgamen Eriseenmodelbeschrijvingopgesteldvoorbibliothekendiehiermeewillenstarten.Hetisdeeigen

verantwoordelijkheidvanlokalebibliotheken.InASN,BGOenHGVkanwordengegamed.7 Onderzoek de mogelijkheden om de dienstverlening aan klanten te personaliseren 7.1 Marktonderzoeknaarklantbehoeften Nietuitgevoerd;staatopgenomeninhetonderzoeksprogrammavan20127.2 Metklantenpanelsnwe.dig.productentesten Nietuitgevoerd8 Steun mensen bij het ontwikkelen van informatievaardigheden en mediawijsheid 8.1 Cursussenmediawijsheidvoorvolwassenen zie6.2(ligtbijL&C)8.2 Internetinformatiealsdienst/loketfunctievoordigibeten nietuitgevoerd

24

update digitale bibliotheek drenthe 2012

Drents Netwerk Bibliotheken

www.bibliothekendrenthe.nl

Vormgeving: biblionet drenthe, ger Mug