Cursus

Didactiek en motiverenvan leerlingen

ColofonUitgeverij: Edu’Actief b.v.0522-235235info@edu-actief.nlwww.edu-actief.nl

Auteur: Annemieke Loos

Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers

Titel: Didactiek en het motiveren van leerlingen

ISBN: 9789037240788

Bronvermelding:Bronvermelding bij Afbeelding ‘21ste-eeuwse vaardigheden’: © SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, Enschede

© Edu’Actief b.v. 2016

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl).

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.

InhoudsopgaveOver deze cursus 4

Oriëntatie 7

Didactiek en motivatie 9

De taxonomie van Bloom 17

Didactische werkvormen 22

Model Didactische Analyse Van Gelder 28

Pedagogisch klimaat 34

Leren in vijf dimensies van Marzano 42

Reflecteren 47

Theoriebron Didactiek en motivatie 48

Theoriebron Taxonomie van Bloom 51

Theoriebron Didactische werkvormen 54

Theoriebron Model Didactische Analyse Van Gelder 57

Theoriebron Pedagogisch klimaat 60

Theoriebron Leren in vijf dimensies van Marzano 63

3

Over deze cursusInleidingIn deze cursus leer je over didactiek en motivatie. Didactiek noemen we ook welonderwijskunde. Het is de kunst van het onderwijzen. Je leert wat didactiek is en hoe enwaarvoor je didactiek kunt gebruiken. Je leert over modellen die je kunt inzetten om kennisen vaardigheden over te brengen aan leerlingen. Zo maak je kennis met de taxonomie vanBloom en de vijf dimensies van leren van Marzano. Ook leer je over verschillende werkvormen,zoals samenwerkingsvormen, instructievormen en spelvormen. Onderwijzen lukt alleen alsleerlingen ook zin hebben om te leren. Daarom leer je in deze cursus over motivatie.

Gemotiveerde kinderen leren graag

LeerdoelenJe hebt kennis van:• didactiek en motivatie• de taxonomie van Bloom met de bijbehorende leerniveaus en de toepassing in de

praktijk• didactische werkvormen en de toepassing in de praktijk• het Model van Didactische Analyse van Van Gelder• de basisbehoeften van leerlingen: competentie, autonomie en relatie, het zogenaamde

CAR-model voor het pedagogisch klimaat en de toepassing in de praktijk• het leren in vijf dimensies van Marzano en de toepassing in de praktijk.

Beoordeling

Beoordelingsformulier<

Aan het eind van de cursus wordt je parate kennis beoordeeld met een toets. Je praktischebeheersing van de leerdoelen wordt getoetst met twee beroepsproducten. Deze wordenbeoordeeld op inhoud (producteisen) en op de uitvoering (processtappen). Ander belangrijkepunten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen en een nette uitwerking vande opdrachten in goed Nederlands. Je vindt ze bij elkaar in het beoordelingsformulier.

4

Over deze cursus

Planning

Planningsformulier<

Een beroepsproduct maken kost tijd. Daarom moet je dit goed plannen. Lees eerst de opdrachtvan het beroepsproduct goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook deandere opdrachten van deze cursus op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnoodkomt.

Beroepsproduct 1: Vijf dimensies van leren opde opleidingJe gaat samen met een medestudent een les van jouw opleiding onderzoeken. Jullie bepalensamen welke les van welk vak jullie kiezen. De gekozen les splitsen jullie uit naar de vijfdimensies van leren volgens Marzano. Hiervan schrijven jullie een verslag.

Plan een datum waarop je dit beroepsproduct inlevert. Vul deze datum in op jeplanningsformulier.

Processtappen

• Maak een planning en een taakverdeling.• Lees de theoriebron Leren in vijf dimensie van Marzano (nog eens) door.• Bedenk samen welke les van welke docent jullie gaan onderzoeken.• Stel de docent op de hoogte van jullie plan tot onderzoek.• Beschrijf kort de inhoud (de leerstof) van de les.• Werk elke dimensie van leren uit. Maak een onderverdeling van de vijf dimensies.• Beoordeel de les. Komen alle dimensies aan bod? Waarom wel, waarom niet? Trek hieruit

een conclusie.• Maak een verslag van jullie samenwerking en aanpak. Evalueer de samenwerking met

de vijfde dimensie van Marzano. Maak een verdeling naar zelfregulatie, creatief denkenen kritisch denken.

Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je verdergaat met de volgendeprocesstap.

Eisen aan het beroepsproduct

Het verslag heeft de volgende onderdelen:• een omschrijving van de leerstof van de gekozen les• uitwerking eerste dimensie van leren• uitwerking tweede dimensie van leren• uitwerking derde dimensie van leren• uitwerking vierde dimensie van leren• uitwerking vijfde dimensie van leren• conclusie naar aanleiding van jullie onderzoek• verslag over jullie eigen samenwerking.

Het verslag bestaat uit minimaal drie pagina’s.

5

Over deze cursus

Beroepsproduct 2: Informatieboekje motivatieJe maakt samen met een medestudent een informatieboekje over motivatie van leerlingen.In het boekje omschrijven jullie wat motivatie is en het belang van motivatie. Ook staan erin het boekje praktische handreikingen om leerlingen te motiveren. Je kunt dan bijvoorbeelddenken aan motivatie- en concentratiespellen.

Plan een datum waarop je dit beroepsproduct inlevert. Vul deze datum in op jeplanningsformulier.

Processtappen

Maak een planning en een taakverdeling.• Lees de theoriebronnen nog eens scannend (vluchtig) door. Kijk vooral naar de tekst die

gaat over motivatie van leerlingen.• Omschrijf samen wat motivatie van leerlingen is.• Omschrijf samen het belang van motivatie.• Ga op onderzoek uit. Je kunt het internet gebruiken. Of tips en ideeën die jij tijdens deze

cursus hebt gekregen. Je gaat op zoek naar lesideeën, werkvormen en spellen dieleerlingen motiveren.

• Kies met elkaar tien lesideeën, werkvormen en spellen uit.• Werk deze uit in het informatieboekje.• Overleg met je docent hoe jullie het boekje presenteren. Bied je het aan iemand aan?

Presenteren jullie het boekje voor medestudenten. Wisselen jullie de boekjes uit metmedestudenten?

Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je verdergaat met de volgendeprocesstap.

Eisen aan het beroepsproduct

Het informatieboekje heeft de volgende onderdelen:• een inleiding met daarin een beschrijving over wat motivatie is en het belang van motivatie

van leerlingen• tien uitgewerkte lesideeën, werkvormen en spellen die leerlingen motiveren• Beschrijf bij de lesideeën: het leerjaar, het vak, de beginsituatie, de SMART leerdoelen

en de onderwijswijsleersituatie. Het model Didactische Analyse van Van Gelder is jullieuitgangspunt.

• verzorgde opmaak met een inhoudsopgave, paginanummering en goed Nederlands• passend beeldmateriaal (foto, strip, plaatje)• een voor- en achterkant.

6

Over deze cursus