DemosvzwNetwerkopbouwenalsenmetjeugdwerkStudiedagToegankelijkJeugdwerk⎹ 12oktober2017

Inleiding

Armoedeiseenwicked problem,eenvenijnigvraagstuk.Hetiseencomplexprobleem,datingrijptinzowatallelevensdomeinen.

Hetiseengoedezaakdatookmensendieactiefzijnbinnendevrijetijdwillenbijdragenaandeaanpakvanditprobleem.

Inleiding

Lokalebesturen,dienstenenorganisatieszettensteedsmeerinopbruggenbouwen,netwerkvormen,samenwerken,verbinden,… enzewillendaarbijzoparticipatiefmogelijk tewerkgaan.Endaarzijngoederedenenvoor.

Pragmatischeredenen

1. Decomplexiteitvanprobleemzorgtervoordatgeenenkeledienstoforganisatieditprobleemopz’neentjekanaanpakken.

2. Werken aandetoegankelijkheidvanhetbestaandeaanbodstartmeestalalseeninternproces(vormingaanbieden,aanpassingendoen,…).Maarditisvaakontoereikend.Deverhoopteresponsblijftuit.Wijzijnerhelemaalklaarvoor,maarwaaromkomenzeniet?

☞ Sommigedrempelswordenverlaagd,maarlangnietalle.Hetaanbodzelfwordenzeldeninvraaggesteld.

☞ Somsiserweinigfeelingmetdedoelgroepofechtekennisvanzaken.☞ Erwordtveelgepraatovermenseninarmoede,maarzeldenmet.

Maatregelen- hoegoedbedoeldook- komenniettotstandinsamenspraakmetdedoelgroepenslaansomsdebalmis.

☞Ookdegoedemaatregelenbereikendedoelgroepnietaltijd.Deafstandblijftgroot.Informatiestroomtnietdoor,netwerkenrakenelkaarniet.

☞ Laagdrempeligheidheeftookveeltemakenmetvertrouwen,metpersoonlijkcontactenverbinding.Somsbenjealsorganisatiegewoonguilty by association en blijvendevooroordelengewoonbestaan.

Werkenaantoegankelijkheidvergteenevenwichtsoefeningtusseninterneprocessenenprocessennaarexternepartners

Zonderinterneprocessenloopjehetrisicodatjeorganisatienietklaarisomeenmeerdiverspubliekteverwelkomen,metmisschiennegatievegevolgenvoorjeeigenwerkingenvoordekinderenenjongerendiejewilbereiken.

Zonderprocessennaarexternenloopjehetrisicodatinternemaatregelendedoelgroepnietbereiken.Ofdatjeniethetnodigevertrouwengenietomkinderenenjongerenoverdestreeptetrekken.Ookbestaatdekansdatjenietgenoegmaatregelenneemtofnietdejuiste.Enjeloopthetrisicodatjejeonvoldoendebewustwordtvandeblindevlekkeninjeorganisatie.

Pragmatischeredenen

3. Ookwiekinderenenjongereninarmoedebeterwillerenkennenomintespelenop hunvragenennoden,moetrechtstreekscontactleggenofwerkenviaorganisatiesdieditcontactalgelegdhebben.à Groeiendeaandachtvooroutreachendwerken,vindplaatsgerichtwerk,buurtwerk,jeugdopbouwwerk,…

Beleidsmatigeredenen

1. Decomplexiteitvanhetprobleemzorgtervoordateen(lokale)overheidsteedsmindergripkrijgtopdeveleuitdagingenwaarzevoorstaat.

2. Tegelijkgroeitdeaandachtvoor(dewaardevan)bottom-upinitiatievenvanburgers.Lokalebesturenmoetenopzoeknaarmanierenomdieinitiatieveneenplaatstegeven,zondervolledigdoorteschietenineen‘participatiesamenleving’.Kantelendesamenleving:vaneencentraal,vanbovenafgeorganiseerde,verzuildesamenlevingnaareendecentrale,vanonderopgestuurdenetwerksamenleving.

Beleidsmatigeredenen

3. Medewerkersvanlokalebesturenopererensteedsmeerindetussenruimtetussen‘systeemwereld’en‘overheid’aandeenekanten‘leefwereld’en‘burgerinitiatief’aandeanderekant.Zeworden‘grenswerkers’,’netwerkmakelaars’of’bruggenbouwers’genoemd.

Ontwikkelingvannetwerkentussenprofessionelen

• Lokaalnetwerkvrijetijdsparticipatiehttp://demos.be/vrije-tijd-in-de-netwerkgemeente/wat-zijn-lokale-netwerken

• Jeugdwelzijnsoverleghttps://www.vvj.be/beleid-en-praktijk/jeugdwelzijnsoverleg

• Kinderarmoedenetwerkhttp://www.vvsg.be/sociaal_beleid_en_werk/kinderarmoede/Pages/VVSG-pagina-2011.aspx

Maar…

Hetblijktmoeilijkommenseninarmoederechtstreekstelatenparticiperenaandezeprofessionelenetwerken.Ookjongejeugdwerkvrijwilligerszaljebijnanooitaandetafelaantreffen.

Ookblijkthetergmoeilijkommenseninarmoedeenjongejeugdwerkersrechtstreeksmetelkaarincontacttebrengenofdenetwerkenronddebeidemetelkaarteverbinden.Hetblijventweeapartewerelden.

Veelvandedrempelslopengelijkvoorbeide

• Schrikvoorhetonbekende• Anderezorgenaanhunhoofd,andereprioriteiten,metzoveelbezig• Beperktedraagkrachtomerietsextrabijtenemen• Zichzelfnietbekwaamvoelen• Nietgoedwetenhoejecontactlegt• De‘andere’moetmaarmeermoeitedoen• …

Enmakenhetmoeilijkomelkaartevinden.Ziebijvoorbeeld:http://demos.be/kenniscentrum/praktijk/the-5-like-you-kiyo-tumult-en-u-move-4-peace-poelkapelle

Spanningenvoorjeugdwerkorganisaties

Onafhankelijkheid,autonomie><Verbondenheid,voldoenaanverwachtingenvanbuitenaf

Nestwarmte,comfort,veelover- ><Overbruggenvanverschillen,eenkomsten,groepsgevoelcomfortzoneverlaten

Spontaan,informaal,doén,><Doordacht,voorzichtig,bewustbinnenheteigenreferentiekadervanheteigenreferentiekader

Groeienontwikkelingvanhet><Solidariteit,herverdelingeigenaanboddeeigenorganisatie

Opgevendanmaar?Datnuookniet.

• Veelgoedewileninteresselangsbeidekanten• Oplettenmetveralgemenen:grotediversiteit,zowelbijmensenin

armoedealsbijjeugdwerkorganisaties• Verschillennietonderschattenmaarooknietoverschatten• Indeconcreteomgevingronddejeugdorganisatieliggenbruikbare

kansen• Erbestaanpositievevoorbeelden

http://www.demos.be/kenniscentrum/document/chiro-op-maat-van-brussel-casestudy-over-solidariteit-in-diverstiteit

• Jeugdwerkkaneenbelangrijkerolspeleninhetopgroeienvankinderenenjongereninarmoede

Concreteinitiatievenenmaatregelen

1. Informeren,sensibiliseren,inleven2. Bruggenbouwen3. Ontmoetingendialoogopzetten4. Elkaarbeterlerenkennen5. Alternatievewerkvormenuitproberen6. Samenconcreteacties,experimentenopzetten7. Samenactievoeren8. Engagementsverklaring9. Subsidiesvoorzien10. Onderzoek/analyse

1.Informeren,sensibiliseren,inlevenSomsiserweinigsenseofurgency,merkjeweiniginteresseofbetrokkenheidofweinigkennisover/feelingmethetthema.Misschienwiljedaneerstinformerenofsensibiliseren.

à Naar aanbiedersvanvrijetijdovergezinneninarmoede

• SpelvormenzoalsArmoetroef(Welzijnszorg),Uitdeboot(‘tLampeke)• Ervaringsdeskundigen(Tao-armoede,vzwDeLink ,Cedes,NetwerktegenArmoede,Bind-Kracht)

• Vormingopmaat(bijvoorbeeldUitDeMarge,…)• Brengjebuurtinkaart

à Naar gezinneninarmoedeovervrijetijd

• Vrijetijdsspel(FondsVrijetijdssparticipatie)• Lespakket jeugdbewegingen

2.Bruggenbouwen

…werkenaantoegankelijkheidisvrijnieuwenjewilhetmeteengoedaanpakken

…jenamalverschillendeinternemaatregelenomdrempelsteverlagen,maardeverhoopteresponsblijftuit

…jewilmeeroutreachend gaanwerkenenjeaanbodtotbijdedoelgroepbrengen

…jewiljouwdeelnemersincontactbrengenmetkinderenenjongerendiezenormaalgezienminderofnietontmoeten

…jewilexpertisedelenendiegedeeldekennissamennaarbuitenbrengen

Watdoenbruggenbouwers?

☞ contactenleggenmetjongerenen/ofgezinnen,aanbiedersvanvrijetijdenanderepartnerorganisaties

☞ jongerenen/ofgezinnenverbindenmeteen aanbod☞ eensignaalfunctieopnemennaarhetbeleid

Watdoenbruggenbouwers?

☞ contactenleggenmetjongerenen/ofgezinnen,aanbiedersvanvrijetijdenanderepartnerorganisaties- Informeren- Rechtstreeksaanspreekbaarblijven- Individueletrajectenopstarten- Drempelsinkaartbrengen- Lacunesdetecteren

☞ Jongerenen/ofgezinnenverbindenmeteen aanbod☞ eensignaalfunctieopnemennaarhetbeleid

- Informeren

“Afhankelijkvandecontextgeefjeverschillendesoorteninformatie.Wanneermoedersaanhetoverlevenzijn,bijeenorganisatiekomenaankoppenvoorpakkettenPampers,danheefthetnietveelzinomtekomenvertellenovereenspeelpleintijdensdekerstvakantiedatzenietkunnenbetalen.Jekandaarentegenwelzeggendatereenbuurtfeestisvanhetgemeenschapscentrum.”(SanneCoppens)

- Rechtstreeksaanspreekbaarblijven

“Persoonlijkcontactviabrugfigurenenmaatwerkzijnbelangrijkinhetwerkenmetoudersinarmoede.Hoerechtstreekserjehetaanbodkanaanbiedenviaeencontactpersoon,hoebeter.”(JenniferLamote)

- Individueletrajectenopstarten

”Somsvolstondhetomhetgezindejuistecontactgegevensvaneenorganisatietebezorgen,waaropzijnverderdenodigestappenzetten.Aanhetandereeindvanhetspectrumbevindenzichdetrajectenwaarbijintensieveopvolgingwerdvereist,waarbijsamenmethetgezinallestappenwerdengezet:hetinvullenvaninschrijvingsformulierenenformulierenomeengereduceerdtariefaantevragen,hetsamenafleggenvanhettrajecttevoet,ofmethetopenbaarvervoer,eeneerstekennismakingmetdeorganisatie,opvolgingtijdensdeelnameaandeactiviteit.”(SanneCoppens)

- Drempelsinkaartbrengen(bruikbaar,bereikbaar,beschikbaar,betaalbaarenbegrijpbaar)

“Gisèle heeft4kinderen.Dedrieoudstekinderengaannaarschoolindrieverschillendescholen,inSchaarbeek,LakenenEvere.Ditomdatzegeenplaatshadgevondenvoordedriekindereninéénschool.Elkedaggaatzemethaarzoontjevan4maandenhaardrieoudstekinderenafzettenenophalenaandeschool.OrganisatorischishetvoorGisèle zeermoeilijkomhaarkinderenooknogeensnaarverschillendevrijetijdsactiviteitentebrengen.”(SanneCoppens)

- Lacunesdetecteren

“Wewillengezinneninarmoedemisschienteveelin‘ons’vrijetijdsaanbodinpassen.Terwijljeingesprekkenmetoudersmerktdatzesomsandereaccentenleggenopwatvrijetijdis.Zegevenereenandereinvullingaandienietperseovereenstemtmethoewijvrijetijdzien.”(SanneCoppens)

Watdoenbruggenbouwers?

☞ contactenleggenmetjongerenen/ofgezinnen,aanbiedersvanvrijetijdenanderepartnerorganisaties

☞ Jongerenen/ofgezinnenverbindenmeteen aanbod- toeleiden naarhetbestaandeaanbod- outreach:eenbestaandaanbodnaardejongerenbrengen- nieuwaanbod creërensamenmet(rondhangende)jongeren- ontmoeting opzettentussen(rondhangende)jongerenen

anderejongeren,buurtbewoners,instanties☞ eensignaalfunctieopnemennaarhetbeleid

Watdoenbruggenbouwers?

☞ contactenleggenmetjongerenen/ofgezinnen,aanbiedersvanvrijetijdenanderepartnerorganisaties

☞ Jongerenen/ofgezinnenverbindenmeteen aanbod- toeleiden naarhetbestaandeaanbod- outreach:eenbestaandaanbodnaardejongerenbrengen- nieuwaanbod creërensamenmet(rondhangende)jongeren- ontmoeting opzettentussen(rondhangende)jongerenen

anderejongeren,buurtbewoners,instanties☞ eensignaalfunctieopnemennaarhetbeleid

Wiezijndiebruggenbouwers?Voorbeeldenuitdepraktijk

- Vrijetijdsbemiddelaars(Antwerpen,Leuven)- BrugfigurenGentseonderwijs- Brugfigurenbinnenintegratiesector- Jeugdopbouwwerkers,straathoekwerkers- Blikopeners(StedelijkMuseumAmsterdam)- Ervaringsdeskundigen,vrijwilligers,…

3.OntmoetingendialoogopzettenVoorbeelden

- ProjectFOSOpenScoutingoverontmoetingenbruggenbouwenhttp://www.fosopenscouting.be/userfiles/files/FOS_Rapport-Diversiteit_LR_online.pdf

- Dialoogcoaches– DeAmbrassadehttps://ambrassade.be/node/3352

4.ElkaarbeterlerenkennenVoorbeelden

- Switchen/jobshadowinghttp://demos.be/sites/default/files/switchen_in_het_jeugdwerk.pdfhttp://demos.be/kenniscentrum/methodiek/jobwissel-voeling-krijgen-met-andere-leefwerelden-en-contexten

- Ervaringsdeskundigeinzettenhttps://ambrassade.be/exitkinderarmoede/inspiratiedag

- Ouderbetrokkenheidverhogenhttps://ambrassade.be/exitkinderarmoede/inspiratiedag

5.Alternatievewerkvormenuitproberen

Zie:http://demos.be/kenniscentrum/dossier/dossier-10-bruikbare-participatieve-methodieken-voor-kinderen-en-jongeren-in

Bvb:forumtheater,digitalstorytelling,photovoice,…

6.ConcreteactiesopzettenVoorbeelden

- CircusplaneetGenthttp://demos.be/kenniscentrum/praktijk/brugse-poort-in-vuur-en-vlam-circusplaneet-gent-0http://demos.be/kenniscentrum/document/kijk-naar-mij-de-circus-benadering-als-inspiratiebron-voor-het-werken-met

- Wereldspelershttps://www.wereldspelers.be

7.Samenactievoeren

Zie:

Oogvoorarmoedehttps://ambrassade.be/node/3352

Actieweekhttp://demos.be/kenniscentrum/methodiek/actieweek

8.EngagementsverklaringBijvoorbeeldVRIJETIJDVOORIEDEREENinDuffel:

Declubsenverenigingeninengageerdenzichom:

1. Eencontactpersoonaantestellenvoor desocialepartners2. Nieuwedeelnemerspersoonlijkteonthalen3. 80%kortingophetlidgeldtegevenaanledenmetrechtopverhoogde

tegemoetkoming4. Aandachttehebbenvoormateriële,financiëleenanderedrempelsvanleden5. Nieuweledenoptevolgen6. Gespreidebetalingenmogelijktemaken7. Minstensééngratisinitiatieofproeflesaantebieden8. Actiefdoorteverwijzennaarhetaanbodvandesocialedienst

9.SubsidiesvoortoegankelijkheidVoorbeelden

- Genthttps://stad.gent/jongeren/producten/toegankelijkheidstoelage-voor-jeugdwerk

- EekloAllejeugdverenigingendoenmeemetdeKomUitpasenkennenkortingstarieventoe.Desubsidiesaanjeugdverenigingenbestaanvoor60%uiteenbasissubsidieen40%uiteensubsidievoorhetwerkenaantoegankelijkheid.Erwordtgewerktmeteenpuntensysteem.Omervoortezorgendaternietenkelpuntengegevenwordenophetfeitofiemandgoedkanschrijvenofniet,stellendejeugd-verenigingenhunwerkingmondelingvooraaneenexternejury.Hetgaatoverinspanningendiegedaanwordennaarkinderenenjongerenmeteenbeperkingennaarmaatschappelijkkwetsbarekinderenenjongeren:tweedehandskledij,bepaaldegoedkoperetarievenvoorkampen,bewustlageprijzen,huisbezoekenafleggen,aanspreekpuntindegroep,brievenvereenvoudigen,…

10.Onderzoek/analysePraktijkvoorbeeldBruggenvoorjongeren

Eind2011namendestadBrugge,hetOCMWBruggeenhetCAWNoord-West-Vlaanderenhetinitiatiefomhunbeleidenhunaanbodvoormaatschappelijkkwetsbarejongerenbeteropelkaaraftestemmen.ZevormdeneenstuurgroependedeneenberoepopUitdeMargevzwomhetgezamenlijketrajecttebegeleiden.In2012monddeneenstudieenfocusgroepenuitineenpraktijkgerichtrapportmetvijfaanbevelingen: 'Brugge(n)voorjongeren.MaatschappelijkkwetsbarejongereninBrugge:Waarstaanwe?Waarwillenwenaartoe?’

Meerinformatie• Knipperlichtenmodel• Socialenetwerkanalyse• ABCD-methode