Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

37
Geïntegreerd vrijetijdsbelei d Inspiratie uit de praktijk, handvaten in het beleid Astrid De Bruycker Dēmos vzw Inspiratiedag Comeet, 19 mei 2016

Transcript of Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Page 1: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Geïntegreerd vrijetijdsbeleidInspiratie uit de praktijk, handvaten in het beleid

Astrid De BruyckerDēmos vzw Inspiratiedag Comeet, 19 mei 2016

Page 2: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale netwerken

5 – Vragen?

6 – Vragen?

7 –

Page 3: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale netwerken

5 – Vragen?

Page 4: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

• kenniscentrum voor participatie en democratie • participatie van kansengroepen aan jeugd,

cultuur en sport• kansengroepen: mensen in armoede,

interculturaliteit, mensen met een beperking• werking binnen participatiedecreet: flankerend

en ondersteunend voor organisaties binnen jeugd, cultuur en sport

• praktijkondersteuning (visie, methodisch) en kennisontwikkeling (praktijkgericht onderzoek)

• zowel op lokaal als bovenlokaal niveau

1 – Demos Dēmos vzw is…

Page 5: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

www.demos.be

Page 6: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale Netwerken

5 – Vragen?

Page 7: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

De kantelende samenleving2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 8: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Het gemeentelijk meerjarenplan• Van sectorale beleidsplannen naar 1

meerjarenplan met strategische en financiële nota

• Van verkokering, over inclusief werken naar integraal werken

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 9: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

(Schema: VVSG)

Page 10: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

• Vrijetijdsbeleid: cultuur, jeugdwerk en sport– Maar ook: erfgoed, toerisme, (buitenschoolse)

kinderopvang, deeltijds kunstonderwijs… – Delen achtergrond in Vlaams beleid– Gedeelde overtuiging van de meerwaarde van

participatief en interactief planningstraject met verschillende stakeholders (burgers, verenigingen, deskundigen…)

• Kansengroepen centraal: ook onderwijs, welzijn, integratie, wijk- en gebiedswerking betrekken

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 11: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Bouwstenen: lokaal, integraal, participatief • Lokaal niveau:

– Dicht bij de mensen – Verbindende praktijken

• Integraal plannen– Omgevingsanalyse: dataverzameling, bevraging

stakeholders, analyse van het huidige aanbod (beschikbaarheid, tekorten en goede praktijken)

– SWOT-analyse (strengths, weaknesses, opportunities, threats)

= efficiënt = vruchtbaar door combineren van expertise

• Participatief plannen – Noden van burgers centraal – Aandacht voor kansengroepen = activiteiten verrijkt en toegankelijker

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 12: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorbeeld: werkveldanalyseZie www.vvsg.be

• Sectoroverstijgende elementen– Stakeholders– Publieksbereik– Communicatie over aanbod– Sleutelactoren, gebruikers als bevoorrechte getuigen – Netwerking en samenwerking– Inspraak en participatie– Dienstverlening (tickets, loket/loketfuncties…)– Infrastructuur (gemeentelijk, publieke ruimte en

privaat) – Fysieke toegankelijkheid

• Sectorspecifiek – Aanbod (intern, extern)– Gebruik van het aanbod– Subsidiëring

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 13: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

“In goede praktijken blijkt dat projecten vaak hout snijden wanneer ze expertise uit het eigen beleidsdomein combineren met ervaringen en inzichten uit belendende beleidsdomeinen.” (VVSG)

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 14: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorbeeld: Buurtsport • Onderzoek Steunpunt beleidsrelevant onderzoek

sport (2016)• Buurtsport < meer verbanden tussen sectoren <

meer bewustzijn van drempels voor kansengroepen

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 15: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorbeeld: Roots, Kortrijk• Jongeren uit onthaalklassen voor anderstalige

nieuwkomers (OKAN) maken samen een dansvoorstelling rond hun eigen afkomst.

• Passerelle, een cultuureducatieve vereniging uit Kortrijk, stimuleert de jongeren om zichzelf via dans en performance uit te drukken.

• AjKo, Kortrijkse werking voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, begeleidt het proces en leidt jongeren die dat willen toe naar het jeugdwelzijnswerk of andere vormen van vrijetijdsbesteding.

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 16: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorbeeld: kortingssysteem via pas, kaart, bonnen…

2 – Geïntegreerd vrijetijds-beleid

Page 17: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale netwerken

5 – Vragen?

Page 18: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Recht op vrije tijd

• Kader: realiseren van recht van kansengroepen op vrijetijdsparticipatie

• Kinderen, jongeren en volwassenen• Economische, sociale en culturele

grondrechten• IVRK: recht op vrije tijd, spel en cultuur

• Niet: juridische benadering • Wel: draagvlak, dialoog, samenwerking en

concreet beleid

3 – Armoede en vrije tijd

Page 19: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

3 – Armoede en vrije tijd

De 5 B’s: drempels voor participatie

1. Betaalbaarheid– deelnamekosten & andere

2. Bereikbaarheid– mobiliteit

3. Begrijpbaarheid– communicatie, taal & jargon

4. Beschikbaarheid– toelatingsvereisten, inschrijving

5. Bruikbaarheid– leefwereld, ondersteuning en begeleiding

Page 20: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

3 – Armoede en vrije tijd

• Kwetsbare groepen aansluiting laten vinden bij het bestaande aanbod – Toeleiding– Bemiddeling

• Het aanbod laten aansluiten bij vragen en verwachtingen van mensen die niet participeren – Eigen aanbod in vraag stellen – ‘Dialoogaanbod’ – Evenwicht deelnemen / deelhebben – Aanpassen van het aanbod

Page 21: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale netwerken

5 – Vragen?

Page 22: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

In de context van armoedebestrijding zijn netwerken vaak verbonden met een inclusieve of integrale aanpak. ‘Samen staan we sterker’ lijkt het motto te zijn van diverse initiatieven die op het lokale niveau in een netwerk van hulpverleningsorganisaties de strijd aangaan tegen armoede, kinderarmoede de wereld uithelpen of sociaal innovatieve projecten uit de grond willen stampen.

Prof. dr. Peter Raeymaeckers

4 – Lokale netwerken

Page 23: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Lokale en regionale netwerkverbanden: middel voor meer effectief en efficiënt beleid

4 – Lokale netwerken

Page 24: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Gemeenten 3.0 (Prof. dr. Filip De Rynck) • Dienstverlenende netwerken

– sociale economie, kinderopvang, gezondheidszorg, thuiszorg, zorg voor mensen met een beperking, werkwinkels, energie

• Beleidsvormende netwerken– strategische doelstellingen bv. het ontwikkelen van

een recreatief of ecologisch project, een programma voor de leefbaarheid in een wijk, de realisatie van een stadsproject…

– Lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie mensen in armoede

4 – Lokale netwerken

Page 25: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

• een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie mensen in armoede is een intersectoraal en lokaal samenwerkingsverband tussen vrijetijdsdiensten (jeugd – cultuur – sport), OCMW en sociale organisaties die mensen in armoede bereiken

• hoofddoelstelling netwerk: het recht op vrije tijd voor mensen in armoede te verwezenlijken door middel van drempels te verlagen en duurzame participatie te bevorderen

• lokale verantwoordelijkheid : armoede op de agenda van het vrijetijdsbeleid, gedeelde visie op vrijetijdsparticipatie mensen in armoede én betere afstemming.

4 – Lokale netwerken

Page 26: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Trekkingsrecht

• Gemeenten kunnen een subsidie krijgen op basis van een trekkingsrecht. Twee criteria– aantal rechthebbende op verhoogde

verzekeringstegemoetkoming– aantal rechthebbende op maatschappelijke

integratie• trekkingsrecht bepaald in 2012, blijft

ongewijzigd tot 2019, niet geïndexeerd• dit is een jaarlijks subsidiebedrag

4 – Lokale netwerken

Page 27: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorwaarden

• opmaak afsprakennota voor beleidsperiode t.e.m 2019 : doelstellingen en acties

• drie verplichte partners: handtekening én lokale samenwerking en beschrijving van inbreng/engagement in afsprakennota

• cofinanciering aantonen: eigen inbreng gemeente is het dubbele van het trekkingsrecht

4 – Lokale netwerken

Page 28: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Besteding Vlaamse subsidies

• de financiering van de deelname van personen in armoede aan vrijetijdsactiviteiten en -verenigingen binnen en/of buiten de gemeente, met inbegrip van lidgelden en voor de deelname noodzakelijk benodigdheden

• de ondersteuning en financiering van social-profit initiatieven & gemeentelijke initiatieven van of voor personen in armoede op sportief, jeugdwerk of cultureel vlak

• gederfde inkomsten: het verschil tussen volledig tarief en voordeeltarief

• subsidies kunnen NIET besteed worden aan: personeelskosten, communicatiekosten, opleidingskosten voor personeel, culturele of sportieve activiteiten binnen de verplichte schooluren

4 – Lokale netwerken

Page 29: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Cofinanciering

• eigen inbreng van de gemeente moet het dubbele zijn van het trekkingsrecht

• eigen inbreng kunnen middelen zijn die reeds besteed worden aan sport, jeugd, en cultuurparticipatie van mensen in armoede

• de federale middelen van het OCMW voor de participatie aan sport, jeugd en cultuur kunnen ingebracht worden (niet middelen voor kinderarmoede!)

• inbrengen betekent geen afstand doen van, middelen moeten niet moeten vrij gemaakt worden voor andere doelstellingen

4 – Lokale netwerken

Page 30: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Concreet

• indiendatum afsprakennota: 1 oktober 2016• na goedkeuring operationeel vanaf 2017 tot

en met 2019• eerste verantwoordingsnota op 1 mei 2018• tot 2018 kunnen gemeenten zonder

afsprakennota indienen op 1 oktober ( de operationele periode kort in)

• geen standaardformulier voor afsprakennota, wel leidraad Demos. Wel eenvoudig formulier voor verantwoordingsnota.

4 – Lokale netwerken

Page 31: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Wie zijn rechthebbenden? Het decreet legt geen definitie of criteria op voor de doelgroep mensen in armoede. Een weloverwogen keuze is noodzakelijk.

• contextanalyse: verdoken armoede? Armoede in jonge gezinnen? Senioren? Gekleurde armoede?

• wie bereiken we? Wie valt uit de boot? • controle criteria: eenvoudige controle

koppelen aan vertrouwen in sociale organisaties

• verenging van de norm in kader van betaalbaarheid of in de loop van het jaar criteria aanpassen?

• strak systeem zonder uitzonderingen op de regels?

4 – Lokale netwerken

Page 32: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Voorbeelden concrete acties• slechten van financiële drempels via een

kortingssysteem = in samenwerking met vrijetijdsaanbieders jeugd, cultuur, sport (dus ook sociaal-cultureel werk) zorgen voor een goedkoper en toegankelijker aanbod

• terugbetaling van tickets, lidgeld jeugd- of sportverenigingen, uniform, materiaal

• inzetten op sensibileren van vrijetijdsaanbieders via vorming

• specifieke acties opzetten rond bv. sociaal-artisieke of sociaal-sportieve projecten, laagdrempelige wijkwerking

• inzetten op vrijetijdstoeleiding, bemiddeling, aangepaste communicatie…

4 – Lokale netwerken

Page 33: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)
Page 34: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

www.demos.be/programmas/lokale-netwerken

• Format voor afsprakennota• Lijst vaak gestelde vragen (faq) • In het kenniscentrum fiches van alle lokale

netwerken• Schrijf je in op de nieuwsbrief• Relevante blogberichten• Ons aanbod: themagerichte praktijktafels en

jaarlijkse netwerkdag• Inspirerende documenten

4 – Lokale netwerken

Page 35: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Andere beleidsinstrumenten

• Fonds Vrijetijdsparticipatie• Steunpunt vakantieparticipatie • UiTPAS (Cultuurnet)• OCMW/ Fonds Sociale Activering en Participatie• Participatieprojecten

– Participatiedecreet– Indien februari en augustus – Participatie van kansengroepen aan jeugdwerk, cultuur

en sport– Ondersteuning bij Demos

• Lokale (project-)middelen • Andere fondsen

4 – Lokale netwerken

Page 36: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

1 – Demos

2 –Geïntegreerd vrijetijds-beleid

3 –Armoede en vrije tijd

4 – Lokale netwerken

5 – Vragen?

Page 37: Geïntegreerd vrijetijdsbeleid (Demos)

Astrid De BruyckerStafmedewerker Lokale Netwerken en Armoede02/204 07 00 [email protected]