december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting...

11
december 2019 49 3 On the journey of learning 4 Geef het stokje door: Lia Wiggers 5 IKC UnieK: volop in ontwikkeling 6 De Topklas van Accent 8 Op reis… California Dreaming 10 De Bataaf geeft richting aan en maakt het verschil 13 Succesvolle stappen 0-16 Onderwijs Dinxperlo 16 Roots to grow and wings to fly 20 Kletskoffer accentueel is een uitgave van de stichting accent scholengroep 16 20 10 5

Transcript of december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting...

Page 1: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

december 201949

3 On the journey of learning 4 Geef het stokje door: Lia Wiggers 5 IKC UnieK: volop in ontwikkeling 6 De Topklas van Accent 8 Op reis… California Dreaming 10 De Bataaf geeft richting aan en maakt het verschil 13 Succesvolle stappen 0-16 Onderwijs Dinxperlo 16 Roots to grow and wings to fly 20 Kletskoffer

accentueel is een uitgave van de s t i c h t i n g a c c e n t s c h o l e n g r o e p

16

2010

5

Page 2: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

colofon:Accentueel verschijnt 3 maal per jaar in een oplage van 800 exemplaren (bestemd voor leden van het bestuur, de schoolteams, de ouderraden, mede zeggen­schaps raden en leden van Accent Plus).

redactie:Marco KönigBen Lammers (vormgeving)Ria KapHennie van Schilt

redactieadres:AccentueelPostbus 2537120 AC Aaltene­mail: [email protected]

de accentscholen zijn:

gemeente AaltenCBS BarloDe HöveDe KlimopDe TriangelGroen van PrinstererschoolIKC De BosmarkIKC UnieknieuwHessen‘t Möllenveld‘t Warmelinck

gemeente Oost GelreDe Hoeksteen Groenlo

gemeente Oude IJsselstreekDe Hoeksteen GendringenBontebrugschoolDe MeeanderDe Knienenbult

gemeente WinterswijkJulianaschoolEmmaschoolKon.Wilhelminaschool De Bataaf

Mooie ontwikkelingenDe zomereditie 2019 van de Accentueel gaf een inkijkje in het proces om tot een nieuw strategisch beleidsplan te komen. Inmiddels zijn jullie allemaal in het bezit van een fysiek exemplaar van het nieuwe strategische beleidsplan 2019-2023 “Recht doen aan kinderen!” De Bataaf geeft in deze Accentueel inhoudelijke informatie over het schoolontwikkelingsproces en de koers die ze varen. Het schoolplan verbonden met het strategische beleid!

Internationalisering en uitwisseling met andere scholen was en is een strategische doelstelling. In 2013 ging een aantal Accentdirecteuren voor het eerst naar Ontario, Canada om daar het onderwijs te bekijken. Nu zes jaar later bracht een groep Accentcollega’s opnieuw een bezoek aan Ontario om daar het inclusieve onderwijs te ervaren. Verder schrijven Petra Bruijl en Erna Mellendijk over hun bezoek aan Californië. Waardevolle verhalen ter inspiratie!

IKC De Bosmark en school voor voortgezet onderwijs Schaersvoorde Dinxperlo zijn op weg naar een school voor kinderen van 0 tot en met 16 jaar, IKC UnieK is klaar voor toekomstbestendig onderwijs, de Topklas-leiding geeft een kijkje in de praktijk en Wendy Tammel vertelt over haar meesterproef “De kletskoffer.”

De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad en Geert Luiten stellen zich voor en verder zijn er weer enkele vaste rubrieken die zorgen voor veel informatie.

Heel veel leesplezier gewenst!

De redactie.

www.accentscholengroep.nl

2

voorwoord On the journey of learning

Welnu, we zijn allemaal bekend met de uitgangspunten van Accent

(‘leren van en met elkaar’, ‘eigenaarschap’ en ‘leren centraal’). Deze uitgangspunten zijn principes die we gebruiken als maatstaf. Dat we het leren van kinderen centraal stellen lijkt een logische zaak. Toch? Immers, we zijn scholen en ons primaire proces is dat het leren van kinderen (en van onszelf ) tot stand komt. Dus als we het leren van kinderen centraal stellen, dient zich ook direct een vraag aan: wat is er allemaal gaande binnen onze scholen wanneer we het leren van kinderen niet centraal stellen? Welke dingen doen of laten we waardoor we niet dienend zijn aan het leren van kinderen?

Hoewel een directe vergelijking volstrekt mank gaat, is het toch interessant om te noemen hoe de principals Claudine & Kim, die in 2016 de Accentscholen bezochten, het leren van kinderen centraal stellen.

Wat valt er toch te zien in dat verre Canada? Wat doen die scholen in Ontario en waarom vliegen we ernaartoe om vervolgens geïnspireerd terug te komen? En belangrijker, wat doen al die reizen met Accent?

3

Passie voor leren

Leren centraal

Eigenaarschap

Gecoördineerdeinkoop

Leren van en met elkaar

Recht doen aan kinderen

Topklas

ScholenkoppelsLeren centraal

ScholenkoppelsLeren centraal

Optimale huisvesting

Kwaliteitsmonitor

Passend Onderwijs

AccentAcademie

Banenpool Oude

IJss

elst

reek

Oost

Gel

re

Wint

ersw

ijkAa

lten

Leren centraal

Lekker leren

Gecoördineerde

Banenpool

Wint

ersw

ijk

accentscholengroep.nl

Beide hadden bijvoorbeeld te maken met armoede op hun scholen. Een groep kinderen kreeg daarom eten op en van school (“Als je honger hebt, kun je niet leren”). Dezelfde groep kinderen kreeg een winterjas van school (“Als je het koud hebt, kun je niet leren”). Ouderavond op school? De school regelt desnoods oppas zodat ouders kunnen komen (“Zonder samenwerking met ouders kunnen kinderen niet leren”).

Terug naar ons… wat doen wij om het leren van kinderen centraal te stellen? Een vergelijking die niet mank gaat tussen Ontario en De Achterhoek is die van – wat in Canada wordt genoemd – “het ego van de leerkracht”. Een betere term kan ik even niet bedenken om dit te duiden. Maar ik bedoel niet één of andere megalomane betekenis van het woord ‘ego’, niet van de Donald Trump-achtige soort. Ik bedoel meer dat het comfort van degene die voor de groep staat soms een wat grotere rol krijgt dan wellicht nodig is (Marzano, 2010). Al moet gezegd worden dat op veel van de scholen een stevige verschuiving gaande is van het voormalige leerkracht-voor-de-groep-principe, naar het aansluiten-bij-het-kind-principe.

Als we het centraal stellen van het leren van kinderen doorleven met elkaar, gaan we elkaar andere vragen stellen en komen we bij andere uitkomsten. Maar dan moet je het wel doen… aan elkaar vragen stellen. Daarom is het volgende principe zo van belang: leren van en met elkaar. Een belangrijke ontwikkeling in het Canadese onderwijs is het diepe besef dat de kwaliteit van een school staat of valt met krachtig teamwork. Ook voor onze scholen geldt dat krachtig teamwork en de kwaliteit van een school met elkaar samenhangen. Talloze literatuur verwijst naar deze samenhang. Alleen is de vraag in hoeverre we ook samen van en met elkaar leren. Want ook dit principe heeft een omgekeerde uitwerking: de kwaliteit van de school gaat ook bergafwaarts als we het niet samen doen (Buijs, 2013). Zo is ook onderzocht dat wanneer de omgang

tussen collega’s voornamelijk vriend-schappelijk is, dit een negatief effect zou hebben op de prestaties van kinderen (Marzano, 2010). Het besef van leren centraal stellen en samen zoeken naar verbeteringen vraagt erom verantwoordelijkheid te nemen.

Verantwoordelijkheid voor persoonlijke ontwikkeling, met ruimte voor een ander, met een besef van teamontwikkeling én met het besef dat je met alles dat je zegt of doet een verschil maakt voor het geheel. Deze verantwoordelijkheid noemen we eigenaarschap (Fullan, 2013).

Canada en de principes van Accent? Ze liggen veel dichter bij elkaar dan de afstand doet vermoeden.

Geciteerde werkenBuijs, S. e. (2013). De mooiste weg. Amsterdam: De Brink.Fullan, M. (2013). Deep learning. Sage Publications Inc.Marzano, R. (2010). Wat werkt op school, Research in actie. Middelburg: Bazalt.

Page 3: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

4 5

Geef het stokje door…In deze rubriek geven

Accent-collega’s elkaar het stokje door met boeiende vragen die ze graag aan een andere Accent-collega willen stellen. Alleen de laatste vraag is altijd hetzelfde: aan wie stel jij in Accentueel jouw vragen?

De vorige keer gaf Annemijn van Loon boeiende antwoorden op de aan haar gestelde vragen! Nu is het haar beurt om vragen te stellen aan Lia Wiggers. Lia werkt bij Accent als intern begeleider.

Je bent sinds een aantal jaren intern begeleider. Wilde je dat altijd al worden?Zoals bij wel meer mensen in het onderwijs, was ‘juffrouw worden’ al van jongs af aan een wens van me. En dan het liefst met kleuters. Hoe dat mijn wens is geworden, ik heb geen idee, misschien omdat ik zelf de jongste in het gezin ben? Maar kleuterjuf ben ik geworden en heb daar nooit spijt van gehad. Jaren heb ik als leerkracht gewerkt, maar toch… het begon te kriebelen: hoe kan het beter, wat kan ik nog meer, waarom lukt het bij deze leerling niet? Het waren vragen die me steeds meer bezig gingen houden. Vooral ook kinderen waarbij de ontwikkeling niet volgens het boekje gaat, intrigeerden mij. Dus heb ik me ingeschreven voor de opleiding tot remedial teacher. Met heel veel interesse heb ik die opleiding gevolgd. Veel geleerd van de cursusleiders en de medecursisten. Na 2 jaar was de opleiding afgerond en ondertussen was ik steeds meer tot de conclusie gekomen dat leerlingbegeleiding dagelijks door de eigen leerkracht meer effectief is. Coaching en begeleiding van de leerkracht zou daarom m.i. zinvoller zijn. De logische stap was dus om aansluitend de opleiding tot intern begeleider (i.b.) te volgen.In 2007 ben ik voor 1 dag als intern begeleider onderbouw benoemd op ’t Warmelinck. Daarnaast werkte ik nog

een aantal dagen als leerkracht 1-2 op deze school. De i.b.-taken breiden zich geleidelijk aan uit en ik werd i.b. van peuters tot groep 8. De leerlingen volgen van 2 tot 12 jaar is bijzonder boeiend. Omdat de i.b. werkzaamheden steeds veelomvattender werden, moest ik een keuze maken. In juli 2013 heb ik mijn lesgevende taken neergelegd en mocht ik ook ib-er op de Höve worden. Je maakt ook deel uit van de i.b. groep van Accent. Wat is hiervan voor jou de meerwaarde?Accent heeft ‘leren van en met elkaar’ hoog in het vaandel en dat is ook wat ik ervaar in de groep i.b.ers. Met elkaar de kwaliteitskringen volgen, naar de landelijke i.b.-dag gaan, maar vooral ook daarna met elkaar sparren, meningen uitwisselen en vervolgstappen zetten. Je hoeft het niet alleen te doen. Met name de gezamenlijke studiereis naar Canada was, naast ontzettend intensief en bijzonder leerzaam, ook verbindend voor alle i.b.ers. Verder hebben we intervisiebijeenkomsten en natuurlijk de i.b.-tweedaagse waarbij we een onderwerp, met of zonder inbreng van externen, goed uit kunnen diepen.

Hoe ziet jouw gemiddelde werkweek voor Accent eruit?Dat is een lastige vraag omdat geen week hetzelfde is. In principe werk ik op de maandag en woensdag op de Höve en

op de dinsdag en donderdag op ’t Warmelinck. Maar daar moet ik wel eens in ruilen door een studiedag, afspraken met ouders of leerkrachten die niet op mijn werkdag op die school gepland kunnen worden. Daarnaast ben ik als Daltoncoördinator werkzaam en daarvoor volg ik de vier regiobijeenkomsten per jaar. En door cursussen voor de AccentAcademie te geven en als CIO ingezet te worden ben ik soms wat eerder vertrokken ’s middags. Die tijd compenseer ik, zo nodig op de vrijdag. Voor welke CIO’s kun je ingezet worden?Het Jonge Kind is door mijn opleiding en werkervaring een specialisatie geworden. Daarbij kan het gaan om vragen van organisatorische of administratieve aard, kind- of leerkracht specifieke, of vragen m.b.t. één ontwikkelingsgebied waarbij ondersteuning kortdurend gewenst is. Daarnaast heb ik me de laatste jaren ook verdiept in Coöperatief Leren, Begrijpend luisteren/lezen en Breinvriendelijk Onderwijs. Wat doe je graag in je vrije tijd?Ik vind het heel fijn om een mooie vakantiereis te maken of een citytrip. Waar mag je midden in de nacht voor worden wakker gemaakt?Tja, een vrouw die werkt in het onderwijs: chocola hè!

Aan wie binnen Accent wil jij graag het stokje doorgeven?Als intern begeleider heb je vaak contact met Rita te Grotenhuis. We bellen of mailen haar met vragen voor de OPD, de Accent Academie, DLO en nog veel meer. Aan haar zou ik het stokje graag door willen geven om haar zo een beetje beter te leren kennen.

Na de zomervakantie situeren de kleutergroepen zich naast de peuter- en babygroep van de kinderopvang. Op deze manier

is het mogelijk om de verbinding en samenwerking op meerdere fronten een praktische invulling te geven. De situering direct naast elkaar biedt het team en de kinderen volop kansen om van en met elkaar te leren. Ontmoeting staat letterlijk centraal; de deur staat open en men loopt bij elkaar naar binnen. De peuter- en kleutergroepen ontmoeten elkaar op vaste momenten en we verdiepen onze samenwerking.

Dit najaar is IKC UnieK in samenwerking met de bibliotheek ‘de Achterhoekse Poort’ gestart met het project ‘de bibliotheek op school’. Op het centrale leerplein bevindt zich een school-bibliotheek met een actuele collectie boeken voor kinderen van 0-13 jaar. Alle kinderen van IKC UnieK, óók de allerkleinsten, kunnen op vastgestelde tijden wekelijks boeken lenen. Samen werken we aan de lees motivatie en de taal- leesontwikkeling van onze kinderen!

We willen dat kinderen gelukkig zijn binnen ons IKC. We creëren een veilig pedagogisch klimaat door de kapstokregels centraal te stellen. De kapstokregels zijn slechts vier basisregels die zichtbaar zijn binnen en gedragen worden door alle mede-werkers van ons IKC. Iedereen hanteert de kapstokregels als uitgangspunt voor ons pedagogisch handelen. De afspraken bieden de kinderen veel duidelijkheid en een stabiele basis om op voort te bouwen.

Dit schooljaar staat het thema ‘de kwaliteit van de instructie’ centraal. Met elkaar werken we aan de continue verbetering van ons onderwijs en onze opvang. Kwaliteit is een belangrijk uitgangs-punt voor ons handelen in de groepen. Het passend maken van het aanbod voor onze kinderen heeft onze volle aandacht.Het onderwijs voor de leerlingen vindt zowel in de klassen als op het leerplein plaats. De onderwijsondersteuners vervullen hierbij een belangrijke rol.

IKC UnieK:volop in ontwikkeling!IKC UnieK onderging in de zomervakantie een grondige opfrisbeurt. Het schoolgebouw is gereed gemaakt voor toekomstbestendig onderwijs. Het huidige leerplein is vergroot; er is één multifunctionele leer- en werkruimte ontstaan waar alle groepen afwisselend gebruik van kunnen maken. Deze ruimte, voorzien van diverse werkplekken en zones, biedt kinderen een prettige, open leerplek waar samenwerkend leren en groepsdoorbrekend werken volop vorm krijgen.

Lees verder op pagina 6

Page 4: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

6 7

Wie zich herkent in de volgende uitspraken moet even blijven lezen:

“Ik krijg tegenwoordig minder gedaan dan vroeger, maar ben wel vermoeider.”

“Ik ben de hele dag druk, maar aan het einde van de dag is er niet veel uit mijn handen gekomen.”

“Ik ga nóg harder werken en mijn tijd efficiënter gebruiken (maar één mailtje of gebeurtenis kan mijn hele efficiëntie om zeep helpen).”

Herkenbaar? Mooi, want ga dan reflecteren op waar je met je aandacht bent. Want wáár je met je aandacht bent, maakt nogal wat uit. En wie te vaak wisselt met zijn aandacht, is af (Tigchelaar, 2019). “Af?!”, hoor ik u denken. Ja inderdaad: af. Wie het lukt om 100% met zijn aandacht bij een taak te zijn, zet zoveel mogelijk beschikbare IQ-punten in voor de taak. Wie denkt twee taken tegelijk te kunnen doen deelt zijn beschikbare IQ-punten door twee (of zelfs meer als je heel moedig bent). Credo: om ergens 100% met je aandacht te zijn zul je je wisselingen van aandacht moeten minimaliseren. Tigchelaar: “Hoe beter je dit kunt, hoe productiever je bent en hoe minder stress je zult ervaren.”

In zijn boek “Focus aan/uit” geeft Tigchelaar een boeiende aftrap over de werking van onze hersenen. Want dat deze zijn evolutionair gezien niet gemaakt om te focussen (als we vroeger niet opgegeten wilden worden door wilde dieren moesten we tijdens het nootjes pellen niet alleen op de nootjes letten), is geen reden om niet gefocust te zijn. Echter, we lopen het risico geslachtofferd te worden door “concentratielekken”. Deze concentratielekken halen elk op hun eigen manier onze focus onderuit. Tigchelaar noemt er 4. In hoofdlijnen:

Concentratielek I: Te weinig prikkels.Onze hersenen willen efficiënt werk verrichten. Dus onbenutte hersenactiviteit gaat vanzelf op zoek naar andere prikkels. Weleens afgedwaald tijdens een gesprek? Of ineens veel last van omgevingsgeluiden? Nou, dan ben je met een weinig prikkelende hoofdactiviteit bezit geweest.

FOCUS aan/uit

Concentratielek II: Te veel interne prikkels.Val je weleens lastig in slaap omdat een to-do-lijst nog door je hoofd spookt? Of terwijl je iets aan het doen bent, je ineens een halfuur op Facebook of Twitter begint te scrollen? Wellicht heb je dan last van teveel interne prikkels.

Concentratielek III: Te weinig brandstof.Door vermoeidheid en te weinig verbranding (slecht eten) kan ons brein veel moeilijker beslissen wat van belang is en zal daardoor meer prikkels toelaten.

Concentratielek IV: Te veel externe prikkels.Ja ja, dit lek krijgt vaak de grootste schuld, maar is de kleinste oorzaak van afleiding. Want het zijn niet de e-mails, telefoontjes, collega’s, appjes en kinderen. Het is helaas ons hoofd waar we moeten beginnen. Heb je je hoofd op orde? Kijk dan pas naar de externe factoren.

Onderstaande grafiek geeft de oorzaak weer tussen de mate van focus en het vertroebelen ervan:

Credo: alle inbreuken en aanvallen op onze focus kunnen we beheersbaar maken. De noodzaak ervan hangt af van uzelf. Maar omdat u na de introductie het artikel bent blijven lezen, heeft u zelf al een besluit genomen over de noodzaak voor uzelf. Werkdruk wordt niet (alleen) opgelost met werkdrukgelden, maar in uw hoofd en met de besluiten die u neemt. Het boek “Focus aan/uit” geeft alle handvatten waar u naar verlangt. Een aanrader. Want naast een stevige onderbouwing over de werking van ons brein, geeft Tigchelaar óók eenvoudige en praktisch toepasbare handvatten om het werkdrukmonster te temmen.

We kregen extra geld om de werkdruk te verlagen. We vonden oplossingen die in meer of mindere mate werk(t)en. We hebben de stofkam door onze takenlijst gehaald. We hebben in teams besproken wat werkdruk met ons doet. Het zijn uitstekende stappen naar werkdrukvermindering. Dus, met alle aandacht die er nu is voor werkdruk moet het goed gaan, toch? Ben benieuwd of de collega’s die géén werkdruk ervaren (allang voordat het thema op de agenda kwam) gevraagd is waarom zij in onze praktijk van hectiek en afwisseling wel lekker chill blijven.

MAT

E VA

N F

OC

US

AANTAL TAKEN / PROJECTEN / GEDACHTEN (ETC.)

VERBAND FOCUS & TAKEN / PROJECTEN / GEDACHTEN (ETC.)

1 2 3 4 5 6

5

4

3

2

1

0

Als startende leerkracht komt er veel op je af, denk hierbij aan oudergesprekken, klassenmanagement, vergaderingen, groepsplannen en nog vele andere belangrijke zaken.

Accent vindt het van groot belang dat de jong professionals, met name tijdens de eerste drie jaar, goed begeleid

worden op de scholen waar ze werkzaam zijn, met daarnaast een verdiepend aanbod vanuit de Topklas.

Het doel van de Topklas is het: leren van en met elkaar. We richten ons hierbij op de koppeling tussen theorie en praktijk.

Voorafgaand aan het eerste jaar Topklas vinden er motivatie­gesprekken plaats, een moment waarop de deelnemers aan kunnen geven waar behoefte aan is. Van hieruit worden de vijf bijeenkomsten samengesteld. Tijdens dit eerste jaar komen onderwerpen aan bod als oudergesprekken, data en groepsplannen, de 1­zorgroute en gedrag.

De Topklasbijeenkomsten worden geleid door Janneke Stemerdink, Dianne Rutgers en Jeroen Bloemenkamp. De expertise wordt voornamelijk binnen onze eigen stichting gehaald. Manuela Jansen (orthopedagoog OPD van Accent) verzorgt onder andere jaarlijks de bijeenkomst rondom oudergesprekken, Jinke Spreij (dataspecialist SBO nieuwHessen) en Willy Koskamp (IB­er IKC de Meeander) nemen de deelnemers mee in een presentatie over data en groepsplannen. Maar ook buiten Accent zijn verschillende deskundigen bereid om kennis te delen, zoals Marianne Brijan van Passpect en Paul Oosterholt, master in change, dragen bij aan de ontwikkeling van startende leerkrachten.

In het tweede jaar worden, in tweetallen lessen voorbereid en gegeven m.b.v. Iris Connect en vervolgens gepresenteerd aan de groep.

In het derde jaar zetten we in op nóg meer verdieping. Denk hierbij aan thema´s als: onderzoekend en ontwerpend leren, hoogbegaafdheid, begrijpend luisteren en lezen en werken met de Wisc­V. Ook hier wordt ingespeeld op de behoeften en wensen van de groep.

Tijdens de evaluatie van een Topklasjaar geven de jong professionals aan veel te hebben gehad aan de inhoudelijke verdieping en dat daarnaast het delen van ervaringen met elkaar heel erg prettig is.

De TOPKLASvan Accent

Zij ondersteunen de leerkrachten in de uitvoering van de differentiatie. Leerkrachten en onderwijs ondersteuners werken constructief met elkaar samen op het leerplein en in de groepen. Op deze wijze wordt samen het aanbod voor de groep vormgegeven.

IKC UnieK is in het voorjaar van 2019 gestart met het volledig digitaal en adaptief geven van het rekenonderwijs in groep 7. Dit schooljaar is ook groep 8 gestart met de digitale leerstof. De kwaliteit van de instructie blijft ook bij het digitaal werken van wezenlijk belang. We richten ons dit schooljaar op geven van goed adaptief rekenonderwijs, ondersteund door de inzet van digitale leermiddelen.

Het team van IKC UnieK ontdekt kansen en talenten van kinderen door het aanbieden van diverse werkvormen binnen uiteen lopende thema’s. Binnen onze lessen ‘MI’, waarin de creatieve vakken en de zaakvakken met elkaar verweven zijn, zoeken we naar kansen om de elementen van het onderzoekend en ontwerpend leren/21-eeuwse vaardigheden toe te voegen. De kinderen leren tijdens deze themalessen planningen maken en creatief te denken. Ze krijgen zicht op de eigen competenties en worden gestimuleerd te laten zien waar ze goed in zijn.

We zijn trots op de ontwikkelingen die we doormaken.Onze slogan geldt dan ook voor zowel onze leerlingen als voor ons team van medewerkers:

“Samen werken aan talent! Basis voor een kansrijke toekomst!”

Page 5: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

118 99

Afgelopen herfstvakantie vlogen we naar Californië samen met Roel

Roelofs, Carly Klein en nog een aantal leerkrachten en directeuren van andere scholen in Nederland. Roel kennen we natuurlijk allemaal als onze rekengoeroe. Carly Klein coacht scholen om het leren van de Engelse taal geïntegreerd in de andere vakken aan te bieden. Onze focus lag op rekenen tijdens deze studiereis.

Een aantal rekentips die we meenemen…

De belangrijke vraag die iedere keer terugkwam: Why? Kinderen verwoorden zelf hun doel: waarom gaan wij dit doen? waarom moeten we dit leren? Niet de kwantiteit is belangrijk, zo veel mogelijk opgaven maken in een schriftje. Wat wel belangrijk is, is de kwaliteit: het begrip. Er wordt veel gewerkt vanuit een rekenprobleem, de kinderen praten in de klas met elkaar over verschillende oplossingen die mogelijk zijn: waarom kies je deze oplossingsstrategie? Zou het ook

anders kunnen? Wat vind je van de oplossingsstrategie van je klasgenoot? Groepsopdrachten worden samen geëvalueerd. Er wordt veel gesproken in groepjes en in klassikale setting. Wie praat die leert! Rekentaal is van groot belang. Praat in de klas met elkaar over hoe je rekenuitdagingen oplost. Daar leren kinderen meer van dan

veel oefenen in een stil klaslokaal. Kindgesprekken over oplossings-strategieën in een klassikale setting. Laat kinderen in groepjes met elkaar over-leggen, zodat iedereen aan het woord komt. Wie praat die leert! Hang vervolgens de rekentaal aan de muur van je lokaal (The Learning Wall)

Op reis…

“Dromen over Californië zullen we zeker nog eens doen de komende winter en daarna….”

In de doos zitten 12 eieren. Hoe tel jij ze snel, welke structuren gebruik jij hiervoor?

Leg met je groepje met blokjes op zoveel mogelijk verschillende manieren het product 56. Nadat er samen naar de oplossingen van anderen gekeken is (gallery walk), maakte de leerkracht foto’s van de verschillende oplossingen. Deze werden met een projector op het bord getoond en klassikaal toegelicht door één van de leerlingen uit het groepje, met een heuse microfoon. Leren presenteren!

Gallery walk (samen kijken naar wat anderen hebben gedaan)

Mooie uitdaging: kaartjes met afbeeldingen van verschillende tijdstippen op de analoge klok weergeven op een rechte getallenlijn. Hoe doe je dat? De kinderen gingen het met stoepkrijt enthousiast ontdekken en in gesprek met elkaar!

Klokkijken van analoog naar digitaal op de getallenlijn…..

Tijdens basketbal rekenen met breuken. Hoe cool is dat! Op het veld zijn verschillende lijnen met breuken en decimalen weergegeven. Kinderen houden op de getallenlijn naast het veld zelf de score bij. Door bewegend rekenen wordt een extra dimensie gecreëerd waarbij ook andere zintuigen worden aangesproken en leerlingen met plezier context-gebonden oefenen, zodat een stevige basis ontstaat voor het meer abstract functioneren.

STEM is een letterwoord dat staat voor Science – Technology – Engineering – Mathematics.

STEM is het samenbrengen van de diverse componenten van het letterwoord waarbij kinderen samen onderzoekend en creërend uitdagende opdrachten uitvoeren. Eén school had zelfs een waar science lab!

Samen praten over en werken aan het rekenprobleem in je groepje en klassikaal….. Samen evalueren met je groepje hoe je het hebt gedaan……

Extra opbrengsten

Een andere pijler van de studiereis was tweetalig onderwijs (Spaans en Engels). Vertaald naar ons eigen onderwijs zou dat betekenen dat je bijv. een rekenles of creatieve­activiteit geeft in het Engels, waarbij de kinderen naast de eerste taal ook deze tweede taal leren. Dat kan al met een uurtje per week per leerjaar. Tijdwinst, maar vooral leerwinst. Tweetalig leren is goed voor de ontwikkeling van je brein. Het ontwikkelt je executieve functies, je cognitie, mentale flexibiliteit, creativiteit en stimuleert je denkvermogen wat resulteert in een hoger leervermogen en een brein dat bij het ouder worden gezonder blijft. Wat een voordelen! Niet voor niks groeit in Nederland het aantal EarlyBird scholen en kinderdagverblijven!

Tutoring is een werkvorm waarbij de ene leerling de andere uitleg geeft. Beide leerlingen profiteren ervan. Je kunt het inzetten binnen je eigen school. De tutor moet goed stil staan bij de verschillende leerstappen en verinnerlijkt daarmee de materie. Ook moet de tutor zich sociaal en dienstbaar opstellen. De leerling die hulp krijgt heeft niet alleen de hulp van de leerkracht, maar ook van de tutor. De tutor krijgt vooraf duidelijke instructie over zijn of haar rol. Ook valt er te denken aan tutoring vanuit een HAVO­ of VWO­school. Leerlingen krijgen voor een vak waar ze een hoog cijfer in halen vrijstelling voor een aantal uur in de week en zetten deze uren in op de basisschool door hier tutor te zijn op dat vakgebied. De tutoren krijgen een vrijwilligersvergoeding, zodat het baantje bij de supermarkt niet meer nodig is en ze er echt werk van kunnen maken. Bijvangst: menigeen ontdekt dan hoe leuk het is om leerkracht te zijn. Mooie stimulans om naar de Pabo te gaan naderhand!

Heb je vragen over onze ervaringen neem dan gerust contact met ons op. We willen de ervaringen van deze inspirerende reis graag verder met jullie delen. Het zijn immers mooie concrete uitwerkingen die binnen onze Accent- ontwikkeling passen en waarmee je weer verder komt tijdens de vertaling naar je eigen werk. Ook wij leren van en met elkaar!

Erna Mellendijk (rekenspecialist) en Petra Bruijl (directeur) IKC De Meeander

Leren door te doen. Je onthoudt en leert meer als je iets doet en zelf ontdekt met materialen. Ook wordt je brein actiever als je beweegt. Mooi om dit te combineren! Doen en ontdekken kan in het klaslokaal. Maar zeker ook buiten. Hoe ziet zo’n rekenles er dan uit? Wat we gaan doen er waarom verwoorden de kinderen….

Page 6: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

12 111110

De Bataaf geeft richting aanen maakt het verschilRond januari 2019 zijn alle scholen begonnen met het opstellen van een nieuw schoolplan, uiteraard geldt dit ook voor de Bataaf. Een belangrijke en uitdagende taak waar we in eerste instantie best een beetje tegenop zagen. Met in het achterhoofd hetgeen dat we in ieder geval niet wilden: een plan dat in de kast stof ligt te vangen, onhaalbare vergezichten en een plan vol loze kreten en platitudes, zijn we vol aan de slag gegaan! Het opstellen van dit nieuwe schoolplan kwam voor ons op het perfecte moment. Natuurlijk is het, als nieuwe directeur, mogelijk om verder te werken met het schoolplan van je voorganger, maar eerlijk gezegd is het ook wel heel prettig om je eigen koers te kunnen varen.

Met krap een halfjaar ervaring in de benen was de tijd aangebroken om in kaart te brengen welke ambities en

doelstellingen passend zijn bij de schoolontwikkeling van de Bataaf. Geen gemakkelijke klus: hoe zorgen we dat we niets vergeten, hoe weten we dat we de juiste keuzes maken en wat heeft prioriteit? Visie, missie en kernwaarden zijn een helder kompas voor het formuleren van doelstellingen. De input van ouders, leerlingen, team, bestuur en de inspectie waren ook zeer helpend in het proces. Het uiteindelijke resultaat is een schoolplan dat past bij de ontwikkelingen van de Bataaf en dat aansluit bij de uitgangspunten van Accent.

Vrijwel alle doelstellingen uit het schoolplan vallen onder één van de onderstaande, voor ons richtinggevende, kernwaarden:

Werken aan een sterke basis:• Doelmatig kleuteronderwijs waar kinderen leren spelen en

spelend leren;

• Heldere doelstellingen voor lezen, spelling en rekenen;

• Een PDSA cyclus om continue groei en verbetering vorm te geven. Om al deze doelstellingen uit ons schoolplan waar te maken wordt o.a. intensieve scholing, CIO’s en samenwerkend leren ingezet. We zijn heel erg dankbaar voor alle mogelijkheden die ons hierin worden geboden.

Krachtige rolmodellenKinderen leren veelal door wat ze zien en ervaren i.p.v. door wat je ze vertelt. We investeren in ons team door expliciet aandacht te besteden aan de ontwikkeling, samenwerking, het welbevinden en de identiteit van ons team.

Veerkracht en welbevindenNaast dat kinderen op school werken aan hun educatieve leerdoelen willen we op de Bataaf in het bijzonder ook aandacht besteden aan veerkracht en welbevinden. We willen de kinderen de handvatten geven om uit te groeien tot stabiele en gelukkige mensen die tegen een stootje kunnen. Hiervoor zetten we rots en watertraining in en oriënteren we ons op het leer- en veerkracht-traject: in dit scholingstraject worden leerkrachten geschoold om positieve psychologie vorm te geven in de dagelijkse lespraktijk.

SamenwerkingDe Bataaf staat voor samenwerking: alle kinderen verdienen dat de volwassenen die hen omringen de handen ineenslaan. Dit betekent dat we ernaar streven dat leerkrachten, ouders en andere betrokkenen op regelmatig basis met elkaar overleggen. De school heeft een groot netwerk en zoekt, indien dit in het

belang van de leerling is, verbinding met externen. We zijn transparant en nemen ouders mee in de ontwikkelingen van hun kind.

Ieder schooljaar heeft bij ons een bepaald speerpunt; het vak- of aandachtsgebied waar dat schooljaar de hoogste prioriteit ligt. Van het team wordt verwacht dat daar de meeste tijd, aandacht en innovatiekracht naartoe gaat. Ieder speerpunt loopt vervolgens minimaal 2 jaar en doorloopt in die tijd de volgende vier fasen: waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren. Vorig jaar zijn we gestart met het verbeteren van ons spelling- en leesonderwijs. Dit schooljaar zijn het reken- en het kleuteronderwijs aan de beurt, een jaar later komt het leer- en veerkrachttraject aan bod en in schooljaar 2021-2022 gaan we verder met begrijpend lezen en ouderbetrokkenheid.

Kortom, een schoolplan met ambitieuze, maar haalbare, doelstellingen. We hoeven ons de komende vier jaar zeker niet te vervelen op de Bataaf. Echter, de echte kracht zit ‘m natuurlijk in de leerkracht. De wil om iedere dag een beetje beter te zijn dan de dag ervoor ademt door het team en daar ben ik ontzettend trots op! Dat maakt natuurlijk het echte verschil voor een kind!

GMR AccentAls GMR van Accent willen wij ons graag aan jullie voorstellen.

WIE:In de GMR van 2019­2020 zitten 6 ouders en 6 leerkrachten. De oudergeleding bestaat uit Tom Streefkerk (de Bontebrug), Rigo van Raai (de Knienenbult), Hanke Pennings (de Bataaf ), Sandra ter Horst (de Klimop), Dianne Vriezen (de Meeander), Martijn Balke (de Triangel). Deze ouders zetten zich voor een vrijwilligersvergoeding in op Accent breed niveau.De leerkrachtengeleding bestaat uit: Rinske Lammers (KWS), Esmee Freriks (nieuwHessen), Femke van Ampting (Knienenbult), Malou Braamskamp (Bontebrug), Ria Kap (de Hoeksteen, Groenlo) en Vera Meinen (de Bataaf ).Alle leden van de GMR zijn contactpersoon voor de 19 scholen van Accent. De contactpersonen sluiten minimaal 1 keer per jaar aan bij een MR­vergadering en verder wanneer ze worden uitgenodigd. Wie de contactpersonen zijn kun je vinden op https://accentscholengroep1.sharepoint.com/teams/GMR

WAT:De afkorting GMR staat voor gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. De GMR voert op grond van de ‘Wet Medezeggenschap Scholen’ overleg met het bestuur, vertegenwoordigd door de algemeen directeur. In dit overleg wordt gesproken over beleid dat het bestuur voornemens is uit te voeren. Daarnaast heeft de raad het recht om eigen initiatieven bespreekbaar te stellen.

WAAR:We vergaderen op dinsdagavond in de AccentAcademie, deze vergaderingen zijn altijd openbaar en mogen worden bijgewoond.

WANNEER:Zes keer per jaar is er een vergadering. Hieraan vooraf gaat een vooroverleg tussen het dagelijks bestuur van de GMR en het College van Bestuur. De vergaderdata staan ook op de website. Themaraden die bepaalde onderwerpen uitzoeken en voorbereiden kunnen vaker bijeen komen.

Eén keer per jaar is er een thema­avond, waarbij we een onderwerp centraal stellen dat interessant is voor MR­en, directeuren, College van Bestuur en de GMR. Dit jaar is dat op 21 april en zal het onderwerp gaan over Financiën en begrotingen.

HOE:Er is een evenredige verdeling tussen het aantal ouders, als afgevaardigden van alle ouders die kinderen op onze scholen hebben en het aantal personeelsleden, als afgevaardigden van al ons personeel.

Vragen en opmerkingen kunt u kwijt bij uw ‘eigen’ GMR­lid of via [email protected]

In het afgelopen schooljaar hebben wij afscheid genomen van Mirjam Klumpenhouwer, Henk ter Beest en Jinke Sprei.

Page 7: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

12 13

Rekenen/wiskundeDe samenwerking van IKC De Bosmark en Schaersvoorde richt zich nu op het vak rekenen/wiskunde. Leerlingen van groep 8 die toe zijn aan extra uitdaging kunnen al wiskundelessen volgen op Schaersvoorde. Brugklassers op Schaersvoorde krijgen, als dit nodig is, nog extra rekenondersteuning van de leerkracht van groep 8. Ook leerlingen van de Sint Liborius en de OBS De Wegwijzer doen inmiddels mee aan de extra wiskundelessen.

ProjectenNaast rekenen en wiskundelessen werken De Bosmark en Schaersvoorde samen aan projecten, waarbij de leerlingen belang-rijke vaardigheden leren, zoals onder-zoeken, ontwerpen, ondernemen en samenwerken. Bij het laatste project ‘Onderzoekend leren met techniek’ voerden leerlingen opdrachten uit voor bedrijven in de regio. Henk Hiddink, de scheidend locatieleider van Schaersvoorde Dinxperlo, is zeer tevreden hoe de samenwerking verloopt: “We zijn op de goede weg en gaan nu verder om de leerlingen nog beter op maat te kunnen bedienen. De docenten willen het en ook van de overheid krijgen we de ruimte om verdere stappen te zetten.”

Vanaf dit schooljaar wordt de samenwerking voor rekenen/wiskunde intensiever. De leerlingen van groep 8 van IKC de Bosmark en van de eerste klas van Schaersvoorde krijgen op hetzelfde uur in de week samen rekenen/wiskunde. Twee leerkrachten van groep 8 en twee wiskundedocenten werken samen. De leerlingen kunnen nog meer op hun eigen niveau leren!

KulturhusJan van der Horst, directeur IKC De Bosmark, is ook zeer te spreken over samenwerking. De brede samenwerking in Dinxperlo is ontstaan om, ondanks de krimp, een hoogwaardig en aantrekkelijk onderwijs-aanbod in stand te houden. Van der Horst: “In onze baby- en peuter-groepen van het IKC, raken kinderen en ouders op een natuurlijke manier vertrouwd met het gebouw, de mensen en de omgeving. Als de kleuters eenmaal naar groep 1 gaan zijn er geen nieuwe gezichten. Dat geldt ook voor de ouders, die dat heel prettig vinden. Met de pedagogisch medewerkers stemmen we als basisschool af op de ontwikkeling die een kind doorgemaakt heeft, zodat we snel ondersteuning kunnen bieden als dat nodig is.”

Voor hem reiken de 0-16 plannen inmiddels verder: “De buitenschoolse opvang is nu nog gericht op kinderen tot 12 jaar. Met Figulus Welzijn willen we ook een aantrekkelijk aanbod van sport, cultuur en natuur maken voor de jeugd tot 15 jaar in het Kulturhus Dinxperlo. Daar komt een aparte ruimte waar de jongeren ook kunnen chillen en huiswerk maken onder begeleiding van mbo-studenten van het Graafschap College.”

Leren met plezierVan der Horst: “Onze ambitie is om te komen tot één doorlopende ontwikkeling van een baby van 0 tot een puber van 16 jaar. Dat betekent dat er voor de kinderen geen verrassingen zijn, dat ze zich op hun eigen niveau kunnen ontwikkelen. We zijn ervan overtuigd dat de kinderen dan met

Meer kansen voor kinderen van de kinderopvang, basisschool en het voortgezet onderwijs om te groeien, zich te ontwikkelen en te leren op hun eigen niveau in een vertrouwde omgeving. Dat is de kern van het project O-16 Onderwijs in Dinxperlo. Het project startte anderhalf jaar geleden. De leerlingen en docenten zijn positief. IKC De Bosmark en Schaersvoorde willen nu volgende stappen zetten om meer kansen te bieden aan de jeugd van Dinxperlo, in en buiten de school.

Succesvolle stappen 0-16 Onderwijs Dinxperlo

Meer kansen om te groeien,van baby tot puber

meer plezier en sneller leren, zich beter ontwikkelen en zo ook beter voorbereid zijn op hun toekomst.”Margriet Fix, leerkracht groep 8 op IKC De Bosmark en Inge Vrieze, docent en vanaf 1 augustus de nieuwe locatieleider van Schaersvoorde Dinxperlo werken nauw samen in het project. Ze volgen samen een opleiding om van experts en andere scholen in het land ideeën op te doen. Fix: “Door de samenwerking is de overstap naar de middelbare school soepeler. Voorheen was er een harde overgang van groep 8 naar het VO. Nu kunnen we onze leerlingen beter blijven volgen en begeleiden als dat nodig is. Als het nodig is kunnen ze ook nog een stapje terug doen en even terug gaan naar de vertrouwde groep 8. Zo kunnen we meer rekening houden met de persoonlijke ontwikkeling van een kind.”

LeerlingcoachInge Vrieze ziet als meerwaarde dat de scholen meer bij elkaar over de vloer komen: “Docenten begrijpen elkaar beter. We leren van elkaar. Docenten staan open voor elkaar en stemmen steeds meer af. Het is vooral ook goed voor de kinderen, die we zo nog beter leren kennen.” Voor een betere begeleiding volgen leerkrachten en mentoren van beide scholen een opleiding Leerlingcoaching, waarbij de leerlingen elke twee weken een gesprek hebben met hun leerkracht/mentor over hun ontwikkeling.Voor de ouders is het nog wel wennen nu de traditionele scheiding tussen de scholen verandert. Vrieze: “We houden ouders goed op de hoogte. De volgende stap is dat we ze meer betrekken bij de ontwikkelingen. Zij kennen hun kind het beste. Samen kunnen we nog beter bepalen wat een leerling nodig heeft. Ons onderwijs verandert en de kinderen worden er beter van.”

VluchtplannenUit een inventarisatie van de vluchtplannen in de scholen is dit voorjaar gebleken dat de vluchtwegaanduiding in een aantal van onze schoolgebouwen niet helemaal voor elkaar was. Om weer te voldoen aan onze standaard veiligheidsprincipes, zijn nieuwe vluchtwegplannen opgesteld en aangebracht.

EikenprocessierupsIn het voorjaar is de overlast van de eikenprocessierups bij een aantal scholen actief bestreden en in het najaar zijn bij 4 scholen de in de bomen achtergebleven nesten verwijderd, omdat deze volgens deskundigen nog jarenlang voor aanvullende overlast kunnen zorgen. Dit ter preventie!

Verbeteren binnenklimaat IKC De BosmarkIn 7 lokalen op de bovenverdieping en 3 kantoren op de begane grond zijn koelunits geplaatst om het binnenklimaat in de warme periodes beter te kunnen reguleren. IKC De Bosmark is enthousiast over de plaatsing. Onderzoek binnenklimaat KWSNa de zomervakantie is een onderzoek opgestart naar de mogelijkheden van het verbeteren van het binnenklimaat van de school.

Kwaliteitsimpuls IKC UniekDit voorjaar is een kwaliteitsimpuls uitgevoerd in het IKC, waardoor de doorgaande leerlijn structureel beter kan worden geborgd. Kinderen, ouders en school zijn blij met het resultaat.

Kwaliteitsimpuls JulianaschoolHoewel we met de gemeente Winterswijk in gesprek zijn over de mogelijkheden van nieuwbouw op termijn, is in het voorjaar een beperkte gebouwelijke kwaliteitsimpuls uitgevoerd, om in elk geval de komende jaren het onderwijskundige proces beter te kunnen faciliteren.

En last but not least, de plaatsing van een buitenbank bij het BestuursbureauIn het kader van het 10-jarig bestaan van onze organisatie heeft de Raad van Toezicht een buitenbank en een pot verf geschonken aan het bestuursbureau als dank voor de inzet voor de organisatie. Met de nodige hulp van de conciërges van nieuwHessen, is het bankje onlangs naast het kantoor geplaatst, waardoor we met de huidige klimaat verandering er bijna een structurele (buiten)vergaderlocatie bij kantoor bijkrijgen.

Ook de afgelopen periode zijn er aan diverse schoolgebouwen of -terreinen de nodige werkzaamheden uitgevoerd in het kader van kwaliteitsimpulsen, duurzaamheid en binnenklimaat en/of onderhoudswerk.

Bouwhoek

Page 8: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

scholennieuws

1514

Prikbord

24-06-2019Nore Westerveld dochter van Ruben Westerveld werkzaam opIKC de Meeander

23-07-2019 Luna Nijland, dochter van Madelon, werkzaam op IKC UnieK

05-09-2019 Hidde Wentink, zoon van Mirjam Wentink werkzaam op IKC de Bosmark

19-09-2019Linde Vonhof, dochter van Elise werkzaam op ‘t Möllenveld

25-07-2019Tess Klein Nijenhuis, dochter van Marinda, werkzaam op nieuwHessen

18-10-2019Sil Ros, zoon van Annemijn, werkzaam op IKC de Bosmark

26-09-2019Isa Aalbers, dochter van Lisette, is werkzaam op CBS Barlo

02-11-20192Gijs Kooijman, zoon van Vera, werkzaam in Matchpoint

04-08-2019Mies Konings, dochter van Karen werkzaam op IKC UnieK

17-07-2019Eva van Beugen, dochter van Ellen, werkzaam in Matchpoint

Page 9: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

16 17

We need to give our teachers and children two things;roots to grow and wings to fly

We kijken terug op een waardevolle en inspirerende reis. Het heeft ons

geraakt dat er overal zoveel aandacht was voor verdraagzaamheid, door middel van skills en aandacht voor zelfregulatie. We hebben mogen ervaren dat de participatie van ‘zorgleerlingen’ van toegevoegde waarde is voor alle leerlingen. Men gaat uit van de kracht van gelijkwaardigheid, gelijke kansen en gelijkheid, dit noemen ze in Canada met een mooie term: Each belongs. Dit is overal te zien en te voelen.

De mensen in Canada zijn enorm positief. De basishouding is oplossingsgericht, denken in mogelijkheden en kansen en men denkt niet in belemmeringen. Er is een sterk geloof in het kunnen van de leerlingen. Elk stapje, hoe klein ook, wordt als een wenselijk resultaat gezien. Men is niet veroordelend, maar alles is gericht op een positieve ontwikkeling.Vanuit deze drive werken leerkrachten aan self-efficacy. Er heerst een hoge mate van self-efficacy (zelfeffectiviteit en doelmatig-heidsbeleving). De mensen hebben het idee dat zij voldoende capaciteiten in huis

hebben om de uitdagingen die zij in hun werk tegenkomen succesvol te maken. Self-efficacy wordt vergroot door leer-krachten en leerlingen in de gelegenheid te stellen veel te oefenen. Zo worden succeservaringen opgedaan. Dit is heel goed terug te zien in het handelen van alle mensen in de school.

Er wordt nauwelijks methodisch gewerkt, waardoor onder andere differentiatie een vanzelfsprekendheid is. Leerlingen leren veel skills hoe ze zelf didactische en pedagogische doelen kunnen behalen. Als gevolg van het feit dat skills, doelen en criteria zichtbaar zijn in de klas, is er een enorme taakgerichtheid in de klassen waar te nemen.

Gedrag is communicatieEr is veel aandacht voor communicatie. Niet alleen leren kinderen hoe met elkaar te communiceren, er wordt ook sterk gekeken naar de boodschap achter het gedrag van leerlingen. Leerkrachten zijn nieuwsgierig naar de beweegredenen van het gedrag van de ander. De leerkracht fungeert hierbij als een model voor de kinderen in de klas.

In de eerste week van november hebben wij het voorrecht gehad om met een groep van Accent medewerkers naar Ontario (Canada) af te reizen. Wij waren daarmee de vierde groep van Accent. Naast veel herkenning, zoals terug te lezen in de ‘Canada Special 2015’, hebben wij ook nieuwe inzichten opgedaan. Graag nemen wij jullie mee in onze reis op weg naar inclusief onderwijs.

Het is voor ons een meerwaarde geweest om zowel in Toronto, Hamilton als London diverse scholen, schoolboards en het ministerie van Onderwijs te bezoeken. We zijn ons ervan bewust dat het streven naar inclusie vooral een mindset is. Het is een continu proces in de ontwikkeling van onze scholen. We kijken ernaar uit om onze ervaringen en inzichten met eenieder te delen. Zowel de directeuren als intern begeleiders zullen geïnformeerd worden middels een presentatie zodat de vertaalslag naar elke school gemaakt gaat worden.

Ruud Kraaijvanger, Angelique Dunnewold, Nadine Schott, Vera Meinen, Imalda Dragt, Eefke Luiten, Ronanke Wikkerink, Geert Hebbink en Jinke Spreij.

Page 10: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

18 19

Ik ben Geert Luiten, al meer dan 35 jaar getrouwd met Lydi en we hebben 3 kinderen: Niels, Sander en Jorien. We wonen al bijna 30 jaar met veel plezier in Ede. Vanaf half februari van dit jaar ben ik gefaseerd bij Accent aan de slag gegaan als opvolger van Wim Jansen, als beleidsmedewerker/adviseur onderwijshuisvesting en algemene zaken.

Van oorsprong zijn Lydi en ik echte Winterswijkers, Lydi is haar

onderwijscarrière begonnen op de Julianaschool en ikzelf op de Wilhelminaschool (oude locatie aan volgens mij de Vredenseweg) en het laatste half jaar van de 6e klas (voor de jongeren onder ons, de huidige groep 8) ben ik verkast naar de toen nieuw gebouwde Prins Willem Alexanderschool aan de Laan van Hilbelink.

Na mijn havo­opleiding bij toenmalig CSA in Aalten, heb ik eigenlijk altijd op het snijpunt van gemeente en onderwijs gewerkt bij verschillende gemeenten en adviesbureaus op het terrein van onderwijs(huisvesting) en maatschappe­lijk vastgoed. Begin jaren 80 van de vorige eeuw ben ik begonnen bij de gemeente Lichtenvoorde als beleids­medewerker onderwijs/onderwijs­huisvesting, waar ik o.a. ook te maken kreeg met de toenmalige PC Van Veldenschool, die een aantal jaren geleden ook nog een tijdje onder de paraplu van één van de voorgangers van Accent heeft gefunctioneerd. In mijn huidige functie ben ik ook al weer terug geweest op ongeveer mijn oude werkplek (nu gemeente Oost Gelre) voor het bespreken van het aanpakken van de niet bepaald optimale huisvesting van de Hoeksteen in Groenlo.

Eind jaren 80 heb ik de overstap gemaakt als algemeen bestuursondersteuner/adviseur naar het toenmalige DCO te Ede (Stg. Dienstverlening aan het Christelijk Onderwijs), waar ik me in de loop van de tijd steeds meer heb gespecialiseerd in onderwijshuisvesting. Een van mijn

betere klanten in die tijd was jarenlang Vecoza, één van de voorgangers van Accent.Een mooie en intensieve klus hier was de fusie tussen de Morgenster, Ds. Stegeman en Wilhelminaschool, met de doelstelling van huisvesting van alle leerlingen van de nieuwe fusieschool op unilocatie. De huisarchitect van Vecoza heeft hier op basis van de vormgeving van de ichtus (het visje dat je soms wel achterop auto’s geplakt tegenkomt) een prachtig en onderwijskundig­functioneel en flexibel goed doordacht school­gebouw voor ontworpen. Helaas heeft de gemeente Aalten hieraan geen medewerking verleend omdat een school van rond de 600 leerlingen (door sommigen ook wel onderwijsfabriek genoemd) voor Aaltense begrippen in die tijd absoluut veel te grootschalig was en volgens de gemeente moest worden gesplitst in 2 scholen van allebei rond de 300 leerlingen. Achteraf is het erg jammer dat het zo gelopen is, want ook in een grootschalige setting is kleinschaligheid te organiseren. Mede ingegeven door de dynamiek binnen het onderwijsveld en de noodzaak om steeds meer activiteiten voor kinderen tussen 0­12/13 jaar of ouder te concentreren en professionals rond het kind te laten samenwerken richt Accent zich op de vorming van IKC’s. Hier ligt een mooie uitdaging voor de komende jaren.

Rond 2005 heb ik de overstap gemaakt naar de advieswereld en heb ook de nodige klussen bij gemeenten in deze regio uitgevoerd, o.a. het rond 2012

opstellen van het integrale Huisvestings­plan (IHP) Onderwijs voor de gemeente Oude IJsselstreek, waar ik ook Accent tegenkwam als één van de onderwijs­partners. Een belangrijk uitwerkpunt van het IHP was het advies om in Gendringen rondom Hoeksteen en Christoffel binnen enkele jaren een IKC te realiseren.In de zomer van 2018 heeft de gemeente Oude IJsselstreek mij weer benaderd om het IHP van 2012 te actualiseren. Tot mijn toch wel redelijke verbazing bleek toen dat er rondom een mogelijk IKC Gendringen op gemeenteniveau wel veel was gesproken en adviesbureaus waren ingeschakeld, maar weinig was beslist. In het IHP van 2019 is de realisatie van IKC Gendringen alsnog als prioriteit 1 opgenomen met de bedoeling om nu echt binnen enkele jaren een nieuw IKC te realiseren in Gendringen rondom Christoffel, Hoeksteen en HumanKind kinderopvang. Ook hier ligt een mooie uitdaging. Tijdens één van de overlegmomenten over het IHP 2019 kwam ik Accent weer tegen (Peter en Wim). Na afloop even bijgepraat met ons driën, waarbij Peter ook nog langs z’n neus weg aangaf een vacature te hebben voor de functie van Wim Jansen. Omdat een overstap naar Accent mij als op dat moment 60­jarige, aan het toch wel langzaam naderende eind van mijn carrière nog weer mogelijkheden biedt om niet alleen de voorkant van onderwijshuisvesting vanuit gemeenteperspectief via IHP’s etc. te regelen, maar ook de achterkant verder op te pakken zoals betrokken worden bij de achterliggende onderwijskundige visie, de planontwikkeling en feitelijk bouw van een onderwijskundig­functioneel en duurzaam school­ of multifunctioneel gebouw, was dit een prachtige aanleiding om te solliciteren. De match was er en eind vorig jaar hebben we goede afspraken gemaakt voor een gefaseerde overstap naar Accent per begin 2019.

Mede omdat we vanuit Ede bijna wekelijks gaan mantelzorgen bij onze beide moeders die op 100 meter afstand van elkaar wonen in het centrum van Winterswijk, hebben we na mijn overstap naar Accent, vaak de vraag gehad of we dan ook niet weer in de Achterhoek/Winterswijk gingen wonen. Dit gaan we echter niet doen: we hebben vorig jaar een appartement gekocht Op Enka in Ede dat eind van dit jaar wordt opgeleverd. Zo blijven we ook mooi in de buurt van onze kinderen in

Even voorstellen:Geert Luiten

Ede, Veenendaal en Voorthuizen wonen. Op Enka is vergelijkbaar met het DRU­complex in Ulft waar oud­ en nieuwbouw ook mooi is geïntegreerd en oud industrieel erfgoed verantwoord is herbestemd door het om te zetten in wooneenheden, in combinatie met nieuwbouw in oude industriële stijl.

In mijn vrije tijd klus ik graag thuis of bij de kinderen en ga ik ook graag met een verrekijker de Veluwe op (onze grote achtertuin). Het liefst zoek ik al joggend een stille plek op waar je eigenlijk alleen nog maar de natuur hoort. Hier kom je echt tot rust en doe je soms ook weer mooie inspiratie op voor een klus die nog ergens in je achterhoofd zit. Op andere momenten kan het zo maar zijn dat ik een kwartier of langer tegen een boom geleund via de verrekijker kijk naar één of meer van de high­lights van de Veluwe (wild zwijn/hert/vos/das/moeflon of ander wild), meestal op voor publiek toegankelijke plaatsen, maar een stiltegebied voor dieren biedt meer kans op mooie plaatjes en ­zoals ik ook gemerkt heb­ een boete van € 90; maar dat is dan ook weer het risico dat je neemt als je toch de stiltegebieden ingaat!Rondom Ede schijnt ook een koppel wolven te zitten, maar deze heb ik helaas nog niet gespot. Misschien moet ik hiervoor toch maar weer eens een stiltegebied in.

Ik ben bij Accent in een leuke, dynamische en uitdagende klus gerold: er speelt veel op mijn beleidsterrein en de samenwerking met de directies van de scholen, collega’s van het bestuurs­bureau en College van Bestuur loopt soepel. Kortom, absoluut geen spijt van mijn overstap.

Mijn algemene beeld van Accent waar ik lang van een afstand naar heb gekeken (een ongecompliceerde, nuchtere en daadkrachtige organisatie die weet wat ze wil en waar concullega’s soms toch wel wat jaloers naar kijken omdat de zaken in z’n algemeenheid goed voor elkaar zijn) is na mijn overstap zeker bevestigd: leuke club, leuke mensen en mooie uitdagingen.

Geert Luiten

Wat je moet wetenover de AVGNuttige, belangrijke en interessante weetjesover de privacy wetgeving in Nederland!

Wist je dat…

• Toestemming voor het gebruik van beeldmateriaal specifiek moet zijn? Toestemming voor bijvoorbeeld een foto in de schoolgids geldt dus niet voor andere soorten van publicatie.

• Doelbinding een belangrijk basisprincipe in de AVG is? Het betekent dat je altijd eerst bepaalt voor welk doel je persoonsgegevens wilt of moet gebruiken. Zodra je de gegevens voor een specifiek doel hebt ontvangen, gebruik je ze ook alleen daarvoor.

• Dataminimalisatie een ander belangrijk basisprincipe is? Het betekent dat je bij het verzamelen van persoonsgegevens kritisch moet zijn welke gegevens noodzakelijk zijn: verzamel niet meer dan nodig! Zodra je de gegevens hebt verzameld, bewaar je ze niet langer dan nodig is.

• Scholen verplicht zijn om een Functionaris Gegevensbescherming (FG) aan te stellen? De FG ziet toe op een correcte naleving van de AVG en adviseert over te nemen maatregelen. Accent heeft een externe FG aangesteld (Lumengroep).

• Er eind mei 2019 bij één op de drie scholen in het PO en één op de tien scholen in het VO nog geen FG aangesteld was?

• Volgens onderzoek in opdracht van Kennisnet 75% van de PO-scholen en 84% van de VO-scholen goed op weg of zelfs al klaar zijn met het ontwikkelen van het IBP-beleid? Daarna moet het beleid in concrete actie omgezet worden, we kunnen dus niet stilzitten.

• Bewustwording over privacy en informatiebeveiliging heel belangrijk is? Nadat het beleid gemaakt is, moeten we ervoor zorgen dat al die afspraken gaan leven, dat iedereen weet waar het over gaat en het belang hiervan inziet.

• Alle datalekken intern vastgelegd moeten worden? Ook wanneer we het datalek niet aan de Autoriteit Persoonsgegevens of betrokkene gemeld hebben.

• Het woord “privacy” 0 keer voorkomt in de AVG?

• De AVG in 2016 al in werking is getreden? Maar pas vanaf 25 mei 2018 wordt gehandhaafd?

• Er 20 maanden is gedebatteerd over de nieuwe privacywetgeving?

• Er op het initiële wetsvoorstel AVG van de Commissie een recordaantal amendementen (wijzigingen op het wetsvoorstel) binnen kwam? In totaal waren het er 3.999!

• De AVG bestaat uit 99 artikelen?

• De AVG 173 overwegingen bevat? Dit zijn toelichtingen op de wetsartikelen.

• De AVG in 24 talen beschikbaar is? De Engelstalige is de enige officiële versie.

• De AVG in 30 landen is ingevoerd? In alle landen in de EER: de EU-lidstaten plus IJsland, Noorwegen en Liechtenstein.

• Het recht op vergetelheid (right to be forgotten) een uitwerking is van een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak Google Spain vs Mario Costeja?

• De hoogste theoretische boete van 2017 op grond van de AVG zou kunnen worden gegeven aan het Amerikaanse bedrijf Walmart: € 16.273.080.000,- (omzet 2016: € 406.827.000.000,- maal 4%).

Page 11: december 2019 accentueel is een uitgave van de stichting ...accentsites.nl/site-content/uploads/sites/2/2019/12/Accentueel_49... · december 2019 49 3 On the journey of learning 4

1420

Ken je dat gevoel?Iemand geeft aan met jou te willen praten, een gesprek te willen voeren. Je wordt meegenomen uit je omgeving en je wordt aan een tafel gezet. De andere persoon gaat naast je zitten of misschien wel tegenover je. Die persoon heeft een blaadje bij zich met vragen. Vragen met betrekking tot jou. Vragen waar jij antwoord op moet geven. Je hebt de woorden nog maar net uitgesproken en ze worden al meteen op papier gezet…. Slik!

Nu beeld je eens in dat je een kind bent van een jaar of 8 en de juf wil met jou een gesprek voeren.

Dit kan voor sommige volwassenen al intimiderend klinken, laat staat voor

een kind. Op elke school worden ze gevoerd: Kindgesprekken. En elke school geeft hier zijn eigen invulling aan, net als bij mij op school. Ik merkte dat ik hier voor mijzelf niet helemaal tevreden over was. Wij werken met een formulier met daarop een aantal onderwerpen die aangestipt moesten worden en dan was het aan jezelf om te kijken waar je meer de diepte in zou gaan. Tijdens het gesprek vulde je op een formulier in wat er besproken werd. Dit voelde voor mij als zeer onpersoon­lijk. Je kijkt het kind niet meer aan wanneer je wat opschrijft. Het komt

allemaal zo zakelijk over. En probeer dan nog maar eens de juiste informatie uit een kind te krijgen. Natuurlijk zijn er kinderen die van nature makkelijk praten en een open boek zijn, maar bij de meeste kinderen moet je toch echt net iets meer je best doen. En dat werkt op deze manier voor mij onvoldoende.

Mijn naam is Wendy Tammel en ik ben werkzaam als stamgroepleider op de Bontebrugschool in Silvolde. Ik ben daar 3 jaar geleden begonnen met als voorwaarde ook de Jenaplan opleiding te volgen. Toen ik daarvoor een meesterstuk moest schrijven waar niet alleen ikzelf, maar ook mijn collega’s wat aan zou kunnen hebben, wist ik vrij snel waar het over moest gaan. Ik wilde mij verdiepen in gespreksvoering. Hoe verloopt de ontwikkeling van een kind en hoe kun je daar als leerkracht nu het beste bij aansluiten? Het boek van Martine Delfos* hielp mij hierbij. En daarbij ook bij het verdiepen van mijn vaardigheden om een gesprek te voeren. Zonder de juiste kennis over het voeren van gesprekken zal je nooit een goed gesprek voeren. Daarom heb ik niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn collega’s een overzicht gemaakt van de volgende onderdelen: de psychosociale ontwikkeling van kinderen en de

gespreksvoering naar leeftijd die erbij past (per collega voor zijn of haar groep), de communicatievoorwaarden, de voorwaarden voor metacommunicatie en de 14 vraagtechnieken. Dit zodat elke leerkracht niet eerst een heel boek hoeft door te lezen, maar deze informatie direct paraat heeft.

Daarnaast ben ik op zoek gegaan naar een manier van gesprekken voeren die beter bij mij past, maar die vooral beter bij de kinderen aansluit. Ik ben hierdoor geïnspireerd door een zin die in het boek ‘Creatief communiceren met kinderen.’** staat. Daarin stond dat het handig was om wat spullen in een tas of koffer bij je te hebben om het gesprek makkelijker te maken. Toen kwam het idee bij mij op om een “Kletskoffer” te maken. Een koffer vol met verschillende leuke manieren om spelenderwijs een gesprek te voeren. Zodat de druk van het gesprek eraf gaat en een kind veel opener kan en misschien wel durft te zijn. In mijn koffer vind je natuurlijk de eerder-genoemde informatie over gesprekken voeren, maar ook een map waarin alle communicatiemiddelen staan uitge schreven en alle materialen die je daar voor nodig hebt. Bijvoorbeeld een tekenboek, (kleur-)potloden, vouwblaadjes, vinger poppetjes en een toverstaf. In de map kun je ook vinden voor welke doelgroep een communicatie-middel het beste past en voor welke informatievergaring die het best past.

Wanneer je dus nu een gesprek gaat voeren met een kind, dan hoef je alleen je “Kletskoffer” te pakken. Je kan dan per kind kijken of je dit gewoon in de klas doet of toch op een rustiger plekje gaat zitten. Maar met je koffer heb je inspiratie en materiaal genoeg om een goed gesprek te voeren dat veel beter bij het kind zal aansluiten.

* Delfos, M.F. (2000-2017) Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar. Amsterdam, Nederland: SWP Amsterdam.

** Baarda, B. (2012) Creatief communiceren met kinderen. Groningen|Houten, Nederland: Noordhoff Uitgevers.

Kletskoffer