คู่มือการเสริมสร้างวินัย...

คมอการเสรมสรางวนยนกเรยน ในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน

ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ

371.2 สำนกงานเลขาธการสภาการศกษาส691ค คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานการมจตอาสาเสยสละเหนอกเหนใจผอน/กรงเทพฯ:2562. 138หนา ISBN978-616-270-225-9 1.คมอวนยนกเรยน2.จตอาสาเสยสละ3.ชอเรอง

คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน สงพมพ สกศ. อนดบท48/2562

พมพครงท 1 กนยายน2562

จำนวน 1,000แผน

ผจดพมพเผยแพร กลมพฒนานโยบายดานการเรยนร สำนกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร สำนกงานเลขาธการสภาการศกษากระทรวงศกษาธการ ถนนสโขทยเขตดสตกรงเทพฯ10300 โทร.0-2668-7974หรอ0-2668-7123ตอ2560 โทรสาร0-2243-1129 Website:http://www.onec.go.th

พมพท บรษทพรกหวานกราฟฟคจำกด 90/6ซอยจรญสนทวงศ34/1 ถนนจรญสนทวงศแขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอยกรงเทพฯ10700 โทรศพท0-2424-32490-2424-3252 โทรสาร0-2424-32490-2424-3252

คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานการมจตอาสาเสยสละเหนอกเหนใจผอน

คำนำ การเสรมสรางวนยใหกบคนในชาต จำเปนจะตองปลกฝงตงแตเยาววย เพราะเปนวยทกำลงเรยนร การสรางลกษณะนสยทพงประสงคใหเปนคนมระเบยบ วนย เคารพกฎหมาย จงเปนเรอง ทสำคญทจะชวยยกระดบคณภาพของคนไทย สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา สถาบนการเมอง และการปกครอง โดยเฉพาะอยางยงสถาบนการศกษาทมสวนสำคญในการเสรมสรางวนยปลกฝงความรบผดชอบ การตรงตอเวลา มจตอาสา เสยสละ เออเฟอเผอแผ เหนอกเหนใจผอน ซอสตยสจรตเคารพกตกาของสงคมและเคารพสทธของผอนใหเยาวชนไทยเตบโตเปนคนไทยทสมบรณ

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ในฐานะหนวยงานทรบผดชอบดานนโยบายการศกษาเหนความสำคญของการเสรมสรางวนยของนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน จงไดสนบสนน ใหนกวจยจากมหาวทยาลยทกษณ ทำการศกษาวจยองคความรชด “การวจยและพฒนารปแบบกลไกการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน” ซงเปนเรองสำคญเรองหนงของนกเรยนในการปฏบตตนใหเปนผม จตอาสาเพอสวนรวม มความเสยสละ และเหนอกเหนใจผอน เพอการดำรงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

สำหรบเอกสาร คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน จดทำขนเพอใหผบรหารสถานศกษา คร และผม สวนเกยวของของโรงเรยนทสมครใจเขารวมโครงการฯ ไดใชเปนเครองมอในการดำเนนงานดานการสงเสรม วนยโดยใชกระบวนการและวธทสอดคลองกบสภาพบรบทและความพรอมของสถานศกษาแตละแหงซงสถานศกษาสามารถปรบกจกรรม เนอหาในการเสรมสรางวนยไดตามความตองการของตนเองรวมทงสามารถปรบเปาหมาย ตวบงชความสำเรจ เกณฑพจารณาทเหมาะสม ในการเสรมสรางวนย ทสอดคลองกบบรบทและความพรอมของสถานศกษาแตละแหง

สำนกงานฯคาดหวงวาเอกสารฉบบนจะเปนประโยชนตอสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ทกสงกดและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ สามารถใชเปนแนวทางในการเสรมสรางวนยนกเรยน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน เพอใหเปนผมวนย ประพฤตปฏบตตนในแนวทางทด ขอขอบคณคณะนกวจยและผเกยวของทมสวนในการดำเนนการใหเอกสารฉบบนสำเรจลลวง จนสามารถเผยแพรไปยงสถานศกษาและสาธารณชนในวงกวาง (นายสภทรจำปาทอง) เลขาธการสภาการศกษา

(ก)

คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานการมจตอาสาเสยสละเหนอกเหนใจผอน

สารบญ หนา

คำนำ (ก)

คมอครสำหรบการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน 2

ตอนท 1 หลกสตรและการจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง 4

ตอนท 2 ตวอยางการจดหนวยการเรยนรและการจดทำแผนการจดการเรยนร 47 รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

ตอนท 3 เครองมอวดและประเมนผลการเสรมสรางวนยในสถานศกษา 60 บรณาการในชนเรยน

ตอนท 4 หนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง 77

ตวอยางสอรปภาพ 109

(ข)

คมอคร

สำหรบการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน

: บรณาการการจดการเรยนรในชนเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

2 คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน

ความนำ

คมอครในการเสรมสรางวนยในสถานศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน : บรณาการการจดการเรยนรในชนเรยนสาระเพมเตมหนาทพลเมอง ฉบบนเปนคมอครทจดทำขนเพอเปนแนวทางสำหรบครผสอนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง เพอใชเปนแนวทางในการบรณาการการจดการเรยนร ในรายวชา เพอกอใหเกดการพฒนาวนยดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน โดยคมอครจะประกอบดวยรายละเอยดการดำเนนงาน 4 ตอน ดงน

3คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน

ตอนท 1 หลกสตรและการจดการเรยนร รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

ตอนท 2 ตวอยางการจดหนวยการเรยนร และการจดทำแผน การจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

ตอนท 3 เครองมอวดและประเมนผลการเสรมสรางวนยในสถานศกษา บรณาการในชนเรยน

ตอนท 4 หนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร รายวชาเพมเตม หนาทพลเมอง

ตอนท 1

หลกสตรและการจดการเรยนรรายวชาเพมเตม

หนาทพลเมอง


หลกสตรและการจดการเรยนรรายวชาเพมเตม หนาทพลเมอง

คานยมหลก 12 ประการ เพอสรางคนไทยทเขมแขงนำไปสการสรางสรรคประเทศไทย ใหเขมแขง ดงน

1. มความรกชาตศาสนาพระมหากษตรยซงเปนสถาบนหลกของชาตในปจจบน 2. ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม 3. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย 4. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทางตรงและทางออม 5. รกษาวฒนธรรมไทย ประเพณไทยอนงดงาม 6. มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน 7. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขทถกตอง 8. มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกเคารพผใหญ 9. มสตรตว รคด รทำ รปฏบตตามพระราชดำรสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 10. รจกดำรงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามพระราชดำรสของพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจำเปนมไวพอกนพอใช ถาเหลอกแจกจายจำหนายและขยายกจการเมอมความพรอมโดยมภมคมกนทด 11. มความเขมแขงทงรางกายและจตใจไมยอมแพตออำนาจฝายตำหรอกเลสมความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา 12. คำนงถงผลประโยชนของสวนรวมและตอชาตมากกวาผลประโยชนของตนเอง

การจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

ลกษณะสำคญของการจดการเรยนร 1. การจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมองตามจดเนนทง 5 นน มเปาหมายสำคญเพอใหเยาวชนมลกษณะทดของคนไทย เหนคณคาและมสวนรวมในการอนรกษศลปวฒนธรรมขนบธรรมเนยมและประเพณไทย เหนคณคาและแสดงออกถงความรกชาต ยดมนในศาสนาและ เทดทนสถาบนพระมหากษตรย ดำเนนชวตตามวถประชาธปไตย มสวนรวมทางการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สามารถอยรวมกนในสงคมแหงความหลากหลายและจดการความขดแยงโดยสนตวธซงสอดคลองกบคานยมหลก 12 ประการ


2. รายวชาเพมเตมหนาทพลเมองมผลการเรยนรทมเปาหมายเนนใหผเรยนตระหนก และเหนคณคาในเรองทเรยนรและลงมอปฏบตจรง ซงเปนการตอยอดการเรยนรจากรายวชาพนฐานกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 3. การจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมองสามารถจดทำได 2 ลกษณะ คอ 3.1 การจดการเรยนรตามจดเนนแตละจดเนนโดยบรณาการจดเนนท 5 ความมวนย ในตนเองทสอดคลองกบผลการเรยนรและสาระการเรยนรของจดเนนท 1–4 ทเกยวของ 3.2 การจดการเรยนรแบบบรณาการทง 5 จดเนน โดยตองวเคราะหผลการเรยนร ในแตละจดเนนวาเกยวของหรอเชอมโยงหรอมประเดนรวมกนในเนอหาตาง ๆ และตงเปน Theme (หวเรอง) 4. การจดการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรอาจจดใหสอดคลองกบเหตการณสถานการณทเกยวของกบจดเนนทง 5 จดเนน

เปาหมายสำคญในการจดการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

วนยในตนเอง

วนยในตนเอง

รกชาต ยดมนในศาสนาและเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

ความเปนไทย

พลเมองดในระบอบประชาธปไตย

การเปนพลเมองดของชาต

ปรองดองสมานฉนท

การดำรงชวตในสงคมประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข


การเรยนการสอนรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง : แนวปฏบตสำคญ

การเรยนการสอนรายวชาเพมเตมหนาทพลเมองมจดเนนสำคญ คอ ตองการใหเยาวชนไทยเปนพลเมองทดของสงคมไทย คอ มความเปนไทย รกชาต ยดมนในศาสนา เทดทนสถาบนพระมหากษตรย เปนพลเมองดทมวถชวตและมสวนรวมในการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย ทรงเปนประมข อยรวมกนในสงคมอยางปรองดอง สมานฉนท พรอมดวยคณลกษณะความมวนย ในตนเอง ดงนน การเรยนการสอนรายวชาเพมเตมน จงเนนทการปฏบตลงมอทำ (Action) เพอใหเปนพลเมองทมประสทธภาพ ซงมผลตอกระบวนการเรยนการสอน ผสอนจะตองทำใหการเรยนการสอน มความหมายและมคณคาแกผเรยน เพอจะทำใหเกดประโยชนทแทจรงแกเยาวชนและสงคมโดยรวม

แนวปฏบตสำคญทจะทำใหการเรยนการสอนหนาทพลเมองบรรลวตถประสงค มดงน 1. ผสอนตองเขาใจมโนทศน (Concept) สำคญของรายวชาน นนคอ การเขาใจในจดเนน ทเปนพนฐานสำคญ ซงวตถประสงคของรายวชานตองการพฒนาทกษะ คานยม และคณลกษณะ ซงสะทอนดวยการปฏบต (Action) 2. การวางแผนการสอนจะตองเนนการพฒนาทตอเนอง (Continuous Development) ของกระบวนการคด กระบวนการสบคน กระบวนการแกปญหา รวมทงกระบวนการพฒนาคานยม เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและนำไปสการเปลยนแปลงทพงประสงค ดงนน การวางแผนการสอนควรเปดโอกาสใหผเรยนไดทำกจกรรม ดงน 1) ตงคำถามดวยตนเองเพอการสบคน 2) มสวนรวมในกจกรรมทหลากหลายในการสบคนขอมล 3) ฝกการวเคราะหโดยใชขอมลจรง (Real Data) ในสภาพจรง ทงน มผเชยวชาญ การสอนสงคมศกษาหลายทานเสนอวาตองเปดโอกาสใหผเรยนไดสำรวจ (Survey) หรอสมภาษณจากแหลงขอมลทเปนปฐมภม 4) ผเรยนทำงานเปนกลมรวมกนกบเพอน รวมทงบคคลอนในชมชนตามโอกาสและ วฒภาวะของผเรยน 5) นำเสนองานหรอผลงานดวยวธการทหลากหลาย เชน จดอภปราย ทำปายนเทศ จดนทรรศการ แสดงบทบาทสมมต จดทำ Video Clip เปนตน 3. การสอนหนาทพลเมองตองเนนความเชอมโยงหรอความเกยวของ (Relevant) การลงมอทำ หรอปฏบตอยางตอเนอง (Engaging) และเรยนรอยางกระตอรอรน (Active Learning) 3.1 ความเชอมโยงหรอความเกยวของ (Relevant) คอ การใชประเดนจรง (Real Issue) ทเปนปจจบนทเกยวของกบความคดของคนวาจะถกหรอผด ดหรอไมด มคณคาหรอไมมคณคา เพอการเรยนรของผเรยนจะเชอมโยงกบประสบการณจรง แตในกรณใชประเดนจรง ผสอนควรใชวจารณญาณ เพราะบางประเดนอาจมความออนไหว (Sensitive) ตอสงคม รวมทงควรคำนงถงวยและวฒภาวะของผเรยนดวย


3.2 การลงมอทำหรอปฏบตอยางตอเนอง (Engaging) การเรยนจากประสบการณจรง ถอวาเปนหลกการสำคญของการสอนหนาทพลเมองและเปนทยอมรบของนกการศกษาทวโลก ดงนน การลงมอทำ (ปฏบต) อยางตอเนองกบประเดนจรง (Real Issue) หรอเหตการณจรง ทงในระดบครอบครว หองเรยน โรงเรยน หรอชมชน จงเปนสงสำคญ ตวอยางตอไปน เปนขอเสนอแนะ ในประเดนจรงหรอเหตการณจรง ทอาจนำมาใชกบผลการเรยนรของรายวชาหนาทพลเมองได ประชาธปไตยในโรงเรยน เชน จดใหมกรรมการหองเรยน สภานกเรยน การแกปญหา เชน จดกจกรรมการดแลสงแวดลอมและสาธารณสมบต วนสำคญ / เหตการณสำคญ เชน จดกจกรรมการเฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และ สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ จดกจกรรมวนรฐธรรมนญ วนประชาธปไตยสากล การรณรงค เชน จดกจกรรมรณรงคการตอตานการฉอราษฎรบงหลวง การมจตสาธารณะ เชน จดกจกรรมชวยเหลอผประสบภยตาง ๆ หรอ ผทเดอดรอน การยอมรบ เชน การทำแบบวดเจตคต การทำวจยเกยวกบ ในความหลากหลาย ความหลากหลายทางวฒนธรรม ทางวฒนธรรม 3.3 เรยนอยางกระตอรอรน (Active) การเรยนอยางกระตอรอรนกคอ การเรยนทผเรยนตอง “ทำ” หรอ “do” ทงน การเรยนโดยผานการอภปราย (Discussion) เปนวธทสำคญในการเรยนรายวชาหนาทพลเมอง เพราะการอภปรายเปนทกษะทสำคญในการเรยนและทกษะของความเปนพลเมอง (Citizenship skill) เพอแสดงออกซงสทธและเสรภาพในการแสดงความคดเหน การอภปรายโดยทวไปคงไมใชการอภปรายทเกยวของกบประเดนความเปนพลเมอง (Citizenship Discussion) SandieLlewellin (2001) นกการศกษาดานความเปนพลเมอง (Citizenship Education) ไดเสนอวา การอภปรายทเกยวของกบความเปนพลเมองควรมลกษณะ ดงน 1. เปนประเดนทเกดขนจรง (Real Life Issue) 2. เกยวของกบวถชวตของประชาชน (Deal with Public Dimension of Life ) 3. เกยวของกบเยาวชนในฐานะเปนพลเมองคนหนง (Relate to Young People as Citizens) 3.4 การเรยน (Learning) การเรยนรเรองหนาทพลเมองจะมประสทธภาพ ตอเมอ มบรรยากาศของหองเรยนทมเสรภาพในการแสดงความคดเหน ไมมบรรยากาศของการใชอำนาจ


หรอทำใหผเรยนเกดความไมสบายใจ กลยทธสำคญทจะทำใหผเรยนในบรบทของสงคมไทยเรยนรอยางมประสทธภาพ คอ 1. จดการทำงานเปนกลมเลก เพอใหผเรยนมโอกาสแสดงความคดเหนไดทวถง กวาการทำงานในกลมใหญ 2. เปดโอกาสใหผเรยนมสวนกำหนดกตกาในการทำงาน คณภาพของงาน ประเดนการอภปรายหรอประเดนทจะศกษา ตลอดจนการจดกจกรรมทเกยวของ เพอทผเรยนเกดความรสกวาการเรยนหรอการทำงานนนมความหมายและมคณคา จะไดทำงานอยางตอเนองและตงใจ (Engaging) 3. เปดโอกาสใหผเรยนทกคนแสดงความคดเหนและเมอมขอสรปความคดเหนของทกคนควรจะอยในขอสรปนน ๆ ดวย 4. ครควรสรางความรสกวาการประสบความสำเรจ คอ การเรยนรหรอการทำงาน โดยผานกระบวนการตาง ๆ เปนรางวลทนาภมใจ 5. ครควรคำนงถงการเรยนรหลาย ๆ รปแบบ (Learning Style) ของผเรยน การจดกจกรรมจงควรมหลากหลาย เชน การสาธต การตอบคำถาม การอภปราย การคนควาวจย การทำโครงการ การสำรวจ การแกปญหา การใชเกม การแสดงบทบาทสมมต การใชสถานการณจำลอง การใชกรณศกษา (Case Study) โดยมการทำงานกลมเลกและรายบคคล 6. กรณการเรยนรทเปนกระบวนการควรจดใหครบขนตอนอยางตอเนองแตคร กอาจนำบางขนตอนมาจดกจกรรมแยกได เชน กจกรรมการวเคราะห ซงเปนกจกรรมทอยในขนตอนของกระบวนการเรยนการสอนหลายรปแบบ สามารถนำมาจดเปนกจกรรมแยกออกมาไดตามความเหมาะสม เปนการฝกความสามารถในการวเคราะห หรอการจดการกบขอมลตาง ๆ แกผเรยน 7. ครควรมการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนอยางตอเนองตลอดเวลาในการจดการเรยนร เพอสะทอนการปฏบตของผเรยนในสภาพจรง ทงน การวดและประเมนหนาทพลเมองตองมการประเมนภาระงานทเกยวกบกจกรรมใหผเรยนปฏบต การสรางลกษณะนสย รวมทงกระบวนการทำงานและคณภาพงานดวยวธการและเครองมอการวดและประเมนผลทหลากหลาย จากหลกการสอนทง 4 หลกขางตน Sadie Llewellin (2001) ไดสรปหลกการสอนวาเปน R-E-A-L: Relevant, Engaging and Active Learning และแสดงความเหนวาการทำงานในลกษณะโครงงาน (Project Work) เปนกจกรรมทสำคญในการเรยนการสอนหนาทพลเมอง เพราะเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดรบผดชอบในการเรยนร มวนยและเปนการเรยนรทเปน Active Learning ผเรยนไดมโอกาสศกษาประเดนตาง ๆ ในสงคมทเกดขนจรง ศกษาปญหาอปสรรค และเรยนรในการแกไข เรยนรบทบาทของพลเมองดในสงคมเพอการเตรยมตวเปนพลเมองดของชาต ในอนาคต


จดเนนและขอบขาย รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

จดเนนท 1 ความเปนไทย

1. ลกษณะทดของคนไทย (มารยาทไทย กตญญกตเวท เออเฟอเผอแผ เสยสละ) 2. ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และประเพณไทย (การแตงกาย ภาษาภมปญญาประเพณ)

จดเนนท 2 รกชาต ยดมนในศาสนา และเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

การเหนคณคาและการแสดงออกถงความรกชาต ยดมนในศาสนา และเทดทนสถาบน พระมหากษตรย

จดเนนท 3 ความเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย ทรงเปนประมข

1. การดำเนนชวตตามวถประชาธปไตย 2. การมสวนรวมทางการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

จดเนนท 4 ความปรองดอง สมานฉนท

1. การอยรวมกนในสงคมแหงความหลากหลาย 2. การจดการความขดแยงและสนตวธ

จดเนนท 5 ความมวนยในตนเอง

ซอสตยสจรต ขยนหมนเพยรอดทน ใฝหาความร ตงใจปฏบตหนาท ยอมรบผลทเกดจาก การกระทำของตนเอง


ผลกา

รเรย

นรชน

ป /

ชวงช

น รา

ยวชา

เพมเ

ตมหน

าทพ

ลเมอ

ง กล

มสาร

ะการ

เรยน

รสงค

มศกษ

า ศา

สนา

และว

ฒนธ

รรม

จด

เนน

ผลกา

รเรย

นรชน

ป

ผล

การเ

รยนร

ชวงช

น

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

1.

คว

ามเป

นไทย

1.1

ลกษ

ณะท

ด 1.

ปฏบ

ตตน

1. ป

ฏบตต

น 1.

ปฏบ

ตตน

1. เห

นคณ

คา

1. เห

นคณ

คา

1. ป

ฏบตต

น 1.

มสว

นรวม

ใน

1. ม

สวนร

วม

1. ม

สวนร

วม

1. ม

สวนร

วม

ขอ

งคนไ

ทย

เป

นผม

เป

นผม

เป

นผม

แล

ะปฏบ

ตตน

แล

ะปฏบ

ตตน

แล

ะชกช

วน

กา

รอนร

กษ

แล

ะแนะ

นำ

แน

ะนำผ

อน

แล

ะแนะ

นำ

(ม

ารยา

ทไทย

มารย

าทไท

ย

มารย

าทไท

ย

มารย

าทไท

ย

เปนผ

ม

เปนผ

ม

ผอนใ

หม

มา

รยาท

ไทย

ผอ

นให

ให

อนรก

ษ

ผอนใ

ห

กตญ

ญกต

เวท

มารย

าทไท

ย

มารย

าทไท

ย

มารย

าทไท

ย

อนรก

ษ

และย

กยอง

อนรก

ษและ

เออเ

ฟอเผ

อแผ

มารย

าทไท

ย

ผม

เผ

ยแพร

เสยส

ละ)

มา

รยาท

ไทย

มา

รยาท

ไทย

สส

าธาร

ณะ

2. แ

สดงอ

อก

2. แ

สดงอ

อก

2. แ

สดงอ

อก

2. แ

สดงอ

อก

2. ร

คณคา

และ

2. ม

สวนร

วม

2. แ

สดงอ

อกถง

2.

แสด

งออก

2.

แสด

งออก

2.

แสด

งออก

ถงคว

าม

ถง

ความ

ถงคว

าม

ถง

ความ

บำรง

รกษา

และช

กชวน

ความ

เออเ

ฟอ

และแ

นะนำ

แนะน

ำผอน

แนะน

ำผอน

กตญ

ญ-

กต

ญญ

-

กตญ

ญ-

กต

ญญ

-

ทรพย

ากร

ผอ

น

เผอแ

ผ แล

ะ

ผอนใ

หม

แล

ะมสว

นรวม

แล

ะยกย

อง

กต

เวท

กต

เวท

กต

เวท

กต

เวทต

อผ

ธร

รมชา

ตและ

ให

อนรก

ษ

เสยส

ละ

คว

ามเอ

อเฟอ

ใน

กจกร

รม

บค

คลทม

ตอบค

คล

ตอ

บคคล

ตอบค

คล

ทำ

ประโ

ยชน

สง

แวดล

อม

ทร

พยาก

ร

ตอสง

คม

เผ

อแผ

และ

เก

ยวกบ

ความ

เออเ

ฟอ

ใน

ครอบ

ครว

ใน

โรงเร

ยน

ใน

ชมชน

ในสง

คม

ธร

รมชา

ตและ

เส

ยสละ

ความ

เออเ

ฟอ

เผอแ

ผ แล

ะ

สงแว

ดลอม

ตอสง

คม

เผ

อแผ

และ

เส

ยสละ

เสยส

ละ


จดเน

น

ผล

การเ

รยนร

ชนป

ผลกา

รเรย

นร

ชว

งชน

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

1.2

ศลป

วฒนธ

รรม

3. เ

หน

3. เห

น 3.

เหนค

ณคา

3.

มสว

นรวม

ใน 3

. มสว

นรวม

ใน 3

. มสว

นรวม

ใน 3

. เหน

คณคา

3.

เหนค

ณคา

3.

เหนค

ณคา

3.

เหนค

ณคา

ขนบธ

รรมเ

นยม

คว

ามสำ

คญ

ปร

ะโยช

นของ

ขอ

งภมป

ญญา

ขน

บธรร

มเนย

ม

ศลป-

ขนบธ

รรมเ

นยม

แล

ะอนร

กษ

แล

ะอนร

กษ

แล

ะอนร

กษ

แล

ะอนร

กษ

ปร

ะเพณ

ไทย

ของภ

าษาไ

ทย

การแ

ตงกา

ย

ทองถ

น

ประเ

พณไท

ย

วฒนธ

รรมไ

ทย

ประเ

พณ

ขน

บธรร

มเนย

ม

และส

บสาน

สบสา

นและ

สบสา

น

(การ

แตงก

าย

ดว

ยผาไ

ทย

ศล

ปวฒน

ธรรม

ปร

ะเพณ

ขนบธ

รรมเ

นยม

ปร

ะยกต

ประย

กตแล

ะ

ภาษา

ภมป

ญญ

า

และ

ศล

ปวฒน

ธรรม

ปร

ะเพณ

ขนบธ

รรมเ

นยม

เผ

ยแพร

ประเ

พณ)

ภม

ปญญา

ไทย

แล

ะ

ศลปว

ฒนธร

รม

ประเ

พณ

ขน

บธรร

มเนย

ม

ภมปญ

ญาไท

ย

และ

ศลปว

ฒนธร

รม

ประเ

พณ

ภม

ปญญา

ไทย

แล

ะ

ศล

ปวฒน

ธรรม

ภมปญ

ญาไท

ย

และ

ภมปญ

ญาไท

ย

2.

รกช

าต ย

ดมนใ

นศาส

นา แ

ละเท

ดทนส

ถาบน

พระ

มหาก

ษตรย

2.1

การ

เหนค

ณคา

4.

เขาร

วม

4. เข

ารวม

4.

เขาร

วม

4. เห

นควา

ม 4.

เหนค

ณคา

4.

เหนค

ณคา

4.

เปน

4. เป

น 4.

เปน

4. เป

น

และ

กจ

กรรม

กจกร

รม

กจ

กรรม

สำคญ

และ

แล

ะ

และแ

นะนำ

แบบอ

ยาง

แบ

บอยา

ง

แบบอ

ยาง

แบ

บอยา

ง

การแ

สดงอ

อก

เก

ยวกบ

ชาต

เก

ยวกบ

ชาต

เก

ยวกบ

ชาต

แส

ดงออ

กถง

แส

ดงออ

กถง

ผอ

นให

ขอ

ง

และแ

นะนำ

และ

มส

วนรว

ม

ถงคว

ามรก

ชาต

ศา

สนา

และ

ศา

สนา

และ

ศา

สนา

และ

คว

ามรก

ชาต

คว

ามรก

ชาต

แส

ดงออ

กถง

คว

ามรก

ชาต

ผอ

นใหม

มสวน

รวม

ใน

การจ

ด

ยดมน

ในศา

สนา

สถ

าบน

สถาบ

น

สถ

าบน

ยด

มน

ยด

มน

คว

ามรก

ชาต

ยด

มน

คว

ามรก

ชาต

ใน

การจ

ด

กจกร

รมแล

ะ

และเ

ทดทน

พระม

หากษ

ตรย

พร

ะมหา

กษตร

ย

พระม

หากษ

ตรย

ใน

ศาสน

า

ในศา

สนา

ยด

มน

ใน

ศาสน

า

ยดมน

กจกร

รมท

สน

บสนน

สถาบ

น

แล

ะเทด

ทน

แล

ะเทด

ทน

ใน

ศาสน

า

และเ

ทดทน

ในศา

สนา

แส

ดงออ

กถง

ให

ผอน

พร

ะมหา

กษตร

ย

สถาบ

น

สถาบ

น

และเ

ทดทน

สถาบ

น

และเ

ทดทน

ความ

รกชา

ต

แสดง

ออกถ

ง

พระม

หากษ

ตรย

พร

ะมหา

กษตร

ย

สถาบ

น

พระม

หากษ

ตรย

สถ

าบน

ยด

มน

คว

ามรก

ชาต

พร

ะมหา

กษตร

ย

พระม

หากษ

ตรย

ใน

ศาสน

า

ยดมน

และเ

ทดทน

ในศา

สนา

สถ

าบน

แล

ะเทด

ทน

พร

ะมหา

กษตร

ย

สถาบ

น

พระม

หากษ

ตรย


จด

เนน

ผลกา

รเรย

นรชน

ป

ผล

การเ

รยนร

ชวงช

น

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

5. ป

ฏบตต

น 5.

ปฏบ

ตตน

5. ป

ฏบตต

น 5.

ปฏบ

ตตน

5. ป

ฏบตต

น 5.

ปฏบ

ตตน

5. ป

ระยก

ตและ

5.

ประ

ยกตแ

ละ 5

. ประ

ยกตแ

ละ

5. เป

น

ตามพ

ระ-

ตา

มพระ

-

ตามพ

ระ-

ตา

มพระ

-

ตามพ

ระ-

ตา

มพระ

-

เผยแ

พร

เผ

ยแพร

เผยแ

พร

แบ

บอยา

ง

บรมร

าโชว

าท

บรมร

าโชว

าท

บรมร

าโชว

าท

บรมร

าโชว

าท

บรมร

าโชว

าท

บรมร

าโชว

าท

พระ-

พระ-

พระ-

ประย

กตแล

ะ

หลกก

าร

หล

กการ

หลกก

าร

หล

กการ

หลกก

าร

หล

กการ

บรมร

าโชว

าท

บร

มราโ

ชวาท

บร

มราโ

ชวาท

เผ

ยแพร

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

หลกก

าร

หล

กการ

หลกก

าร

พร

ะ-

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

ทร

งงาน

และ

ทรงง

าน แ

ละ

ทรงง

าน แ

ละ

บรมร

าโชว

าท

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

ขอ

งเศรษ

ฐกจ

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กปรช

ญา

หล

กการ

พอเพ

ยง

พอ

เพยง

พอเพ

ยง

พอ

เพยง

พอเพ

ยง

พอ

เพยง

ของเศ

รษฐก

จ

ของเศ

รษฐก

จ

ของเศ

รษฐก

จ

ทรงง

าน แ

ละ

พอ

เพยง

พอเพ

ยง

พอ

เพยง

หลกป

รชญ

า

ของเศ

รษฐก

จ

พอเพ

ยง

3. ค

วามเ

ปนพ

ลเมอ

งดใน

ระบอ

บประ

ชาธป

ไตยอ

นมพ

ระมห

ากษต

รยทร

งเปน

ประม

ข

3.1

การ

ดำเน

นชวต

6.

ปฏบ

ตตน

6. ป

ฏบตต

น 6.

ปฏบ

ตตน

6. ม

สวนร

วม

6. ม

สวนร

วม

6. ป

ฏบตต

น 6.

ปฏบ

ตตน

6. ป

ฏบตต

น 6.

ปฏบ

ตตน

6. เป

น

ตามว

ถ

ตามข

อตกล

ง

ตามก

ฎ

ตามข

อตกล

ง

ในกา

รสรา

ง

ในกา

รสรา

ง

และแ

นะนำ

เปนพ

ลเมอ

งด

เป

นพลเ

มองด

เป

นพลเ

มองด

แบ

บอยา

ง

ประช

าธปไ

ตย

กต

กา แ

ละ

ระ

เบยบ

และ

กต

กา ก

ฎ

และป

ฏบต

แล

ะปฏบ

ต

ผอนใ

ห

ตามว

ถ-

ตา

มวถ-

ตามว

ถ-

แล

ะสงเ

สรม

หน

าททต

อง

หน

าททต

อง

ระ

เบยบ

และ

ตา

มขอต

กลง

ตา

มกฎ

ปฏ

บตตา

ม

ประช

าธปไ

ตย

ปร

ะชาธ

ปไตย

ปร

ะชาธ

ปไตย

สน

บสนน

ปฏบต

ปฏบต

หนาท

ทตอง

กตกา

ระเบ

ยบ

ขอ

ตกลง

ใหผอ

นเปน

ในหอ

งเรยน

ในหอ

งเรยน

ปฏบต

ของห

องเร

ยน

ของโ

รงเร

ยน

กต

กา ก

ฎ

พลเม

องด

ใน

หองเร

ยน

ระ

เบยบ

ตามว

ถ

และโ

รงเร

ยน

ของห

องเรย

น

ประช

า-

แล

ะโรง

เรยน

ธป

ไตย


จด

เนน

ผลกา

รเรย

นรชน

ป

ผล

การเ

รยนร

ชวงช

น

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

3.2

การ

มสวน

รวม

7. ป

ฏบตต

น 7.

ปฏบ

ตตน

7. ป

ฏบตต

น 7.

ปฏบ

ตตน

7. ป

ฏบตต

น 7.

เหนค

ณคา

7.

มสว

นรวม

7.

มสว

นรวม

7.

มสว

นรวม

7.

ประ

ยกตใ

ช

ทางก

ารเม

อง

ตา

มบทบ

าท

ตา

มบทบ

าท

ตา

มบทบ

าท

ตา

มบทบ

าท

ตา

มบทบ

าท

แล

ะ

และ

แล

ะ

และ

กร

ะบวน

การ

กา

รปกค

รอง

หน

าทใน

ฐานะ

หน

าทใน

ฐานะ

หน

าท แ

ละ

หน

าท

หน

าท

ปฏ

บตตน

รบผด

ชอบ

รบ

ผดชอ

บ

รบผด

ชอบ

ปร

ะชา-

ในระ

บอบ

สม

าชกท

ด

สมาช

กทด

มส

วนรว

ม

มสวน

รวม

มส

วนรว

ม

ตามบ

ทบาท

ในกา

ร

ในกา

ร

ในกา

ร

ธปไต

ย

ประช

าธปไ

ตย

ขอ

งครอ

บครว

ขอ

งหอง

เรยน

ใน

กจกร

รม

แล

ะ

และ

หน

าท

ตด

สนใจ

ตดสน

ใจ

ตด

สนใจ

ในกา

ร

อนม

แล

ะหอง

เรยน

แล

ะโรง

เรยน

ตา

ง ๆ

ของ

รบ

ผดชอ

บ

รบผด

ชอบ

มส

วนรว

ม

ตรวจ

สอบ

ตร

วจสอ

บ

ตรวจ

สอบ

วพ

ากษ

พร

ะมหา

กษตร

ย

หองเร

ยน

ใน

การ

ใน

การ

แล

ะ

ขอมล

เพอใ

ช

ขอมล

เพอใ

ช

ขอมล

ประเ

ดน

ทร

งเปน

ประม

ข

และโ

รงเร

ยน

ตดสน

ใจ

ตด

สนใจ

รบผด

ชอบ

ปร

ะกอบ

การ

ปร

ะกอบ

การ

ตร

วจสอ

บ

นโยบ

าย

ใน

กจกร

รม

ใน

กจกร

รม

ใน

การ

ตด

สนใจ

ตดสน

ใจ

กา

รทำห

นาท

สา

ธารณ

ะ

ของค

รอบค

รว

ของห

องเรย

น

ตดสน

ใจ

ใน

กจกร

รม

ใน

กจกร

รม

ขอ

งบคค

ล

ทตนส

นใจ

แล

ะหอง

เรยน

แล

ะโรง

เรยน

ใน

กจกร

รม

ตา

ง ๆ

ตา

ง ๆ

เพ

อใช

8. ม

สวนร

วม

ขอ

งหอง

เรยน

แล

ะ

ประก

อบกา

ร

และต

ดสนใ

จ

และโ

รงเร

ยน

รทนข

าวสา

ร

ตดสน

ใจ

เล

อกตง

อยาง

ม

วจาร

ณญ

าณ

9. ร

ทนขา

วสาร

และร

ทนสอ

10

. คาด

การณ

เหตก

ารณ

ลวงห

นา

บน

พนฐา

น

ของข

อมล


จด

เนน

ผลกา

รเรย

นรชน

ป

ผล

การเ

รยนร

ชวงช

น

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

4.

ควา

มปรอ

งดอง

สมาน

ฉนท

4.1

การ

อยรว

มกน

8.

ยอม

รบ

8. ย

อมรบ

8.

ยอม

รบแล

ะ 8.

ยอม

รบแล

ะ 8.

ยอม

รบ

8. ย

อมรบ

8.

ยอม

รบ

8. เห

นคณ

คา

8. เห

นคณ

คา

11. ย

อมรบ

ในสง

คม

คว

ามเห

มอน

คว

ามเห

มอน

อย

รวมก

บ

อยรว

มกบ

คว

าม

คว

าม

คว

าม

ขอ

งการ

ของก

าร

ใน

อตลก

ษณ

แห

งควา

ม

และค

วาม

แล

ะควา

ม

ผอน

ผอ

น

หลาก

หลาย

หลาก

หลาย

หลาก

หลาย

อยรว

มกน

อย

รวมก

น

และเ

คารพ

หลาก

หลาย

แตกต

างขอ

ง

แตกต

างขอ

ง

อยาง

สนต

อย

างสน

ต

ทางส

งคม-

ทางส

งคม-

ทางส

งคม-

ในภม

ภาค

ใน

ภมภา

ค

ความ

ตนเอ

งและ

ตนเอ

งและ

และพ

งพา

วฒ

นธรร

ม

วฒนธ

รรม

วฒ

นธรร

ม

เอเช

ยอยา

ง

ตาง

ๆ ขอ

ง

หลาก

หลาย

ผอน

ผอ

น

ซงกน

และก

น

ในทอ

งถน

ใน

ใน

ภมภา

ค

สนตแ

ละ

โล

กอยา

งสนต

ใน

สงคม

-

และอ

ยรวม

ประเ

ทศไท

ย

เอเช

ย

พงพา

และพ

งพา

พห

วฒนธ

รรม

กบ

ผอน

และอ

ยรวม

ตะวน

ออก

ซง

กนแล

ะกน

ซง

กนแล

ะกน

12. เ

หนคณ

คา

อย

างสน

ต

กบ

ผอน

เฉ

ยงใต

ของก

ารอย

และพ

งพา

อยาง

สนต

แล

ะอยร

วม

รว

มกน

ซง

กนแล

ะกน

แล

ะพงพ

า

กบผอ

น

อยาง

สนต

ซง

กนแล

ะกน

อย

างสน

ต

และพ

งพา

แล

ะพงพ

า

ซงกน

และก

น

ซงกน

และก

น

4.2

การ

จดกา

ร 9.

ยกต

วอยา

ง 9.

ยกต

วอยา

ง 9.

ยกต

วอยา

ง 9.

วเค

ราะห

9.

วเค

ราะห

9.

วเค

ราะห

9.

มสว

นรวม

9.

มสว

นรวม

9.

มสว

นรวม

13

. มสว

นรวม

ความ

ขดแย

ง

คว

ามขด

แยง

คว

ามขด

แยง

คว

ามขด

แยง

ปญ

หา

ปญ

หา

ปญ

หา

ใน

การ

แล

ะเสน

อ

และเ

สนอ

ใน

การ

แล

ะสนต

วธ

ใน

หองเร

ยน

ใน

หองเร

ยน

ใน

หองเร

ยน

คว

ามขด

แยง

คว

ามขด

แยง

คว

ามขด

แยง

แก

ปญหา

แนวท

างกา

ร

แนวท

าง

แก

ปญหา

และเ

สนอ

แล

ะเสน

อ

และเ

สนอ

ใน

ทองถ

น

ในภม

ภาค

ใน

ความ

ขดแย

ง

แกปญ

หา

กา

รปอง

กน

เม

อเกด

วธกา

ร

วธกา

ร

วธกา

ร

และเ

สนอ

ขอ

งตนเ

อง

ปร

ะเทศ

ไทย

โด

ยสนต

วธ

คว

ามขด

แยง

ปญ

หา

คว

ามขด

แยง

แก

ปญหา

แกปญ

หา

แก

ปญหา

แนวท

าง

แล

ะเสน

อ

และเ

สนอ

โด

ยสนต

วธ

คว

ามขด

แยง

โด

ยสนต

วธ

โด

ยสนต

วธ

โด

ยสนต

วธ

โด

ยสนต

วธ

กา

รแกป

ญหา

แน

วทาง

แนวท

าง

แล

ะสรา

ง

โดยส

นตวธ

การแ

กปญ

หา

การแ

กปญ

หา

เครอ

ขาย

โด

ยสนต

วธ

โด

ยสนต

วธ

กา

รปอง

กน

ปญ

หา

คว

ามขด

แยง


จด

เนน

ผลกา

รเรย

นรชน

ป

ผล

การเ

รยนร

ชวงช

น

ป.1

ป.2

ป.3

ป.4

ป.5

ป.6

ม.1

ม.2

ม.3

ม.4

- ม.6

5.

ควา

มมวน

ยในต

นเอง

5.1

ซอส

ตยสจ

รต

10. ป

ฏบตต

นเปน

ผมวน

ยในต

นเอง

10

. ปฏบ

ตตนเ

ปนผม

วนยใ

นตนเ

อง

10. ป

ฏบตต

นเปน

ผมวน

ยในต

นเอง

14

. ปฏบ

ตตน

ขย

นหมน

เพยร

เปนผ

มวนย

อดทน

ใฝหา

ในตน

เอง

คว

ามร

ตงใจ

ปฏบต

หนาท

ยอมร

บผล

ทเกด

จาก

การก

ระทำ

ของต

นเอง


คำหลก คำอธบาย

ความเปนไทย - หมายถง สงทบงบอกถงลกษณะของคนไทย ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และประเพณของไทย - ผทรกความเปนไทย คอ ผทมความภาคภมใจ เหนคณคา ชนชม อนรกษ ดวยการปฏบตตน สบทอด และเผยแพรคณลกษณะของคนไทย ตลอดจนศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และประเพณทดงามของไทยใหคงอยสบไป ความกตญญกตเวท - หมายถง การรคณและตอบแทนคณผมพระคณ รวมทงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ททกคนไดพงพาอาศยในการดำรงชวต - เปนคณธรรมสำคญอยางหนงของความเปนมนษย เพราะมนษยตองพงพา ซงกนและกน รวมทงตองพงพาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอให สามารถดำรงชวตอยไดดวยด - การตอบแทนคณผมพระคณ ไดแก การเชอฟงและปฏบตตามคำแนะนำ สงสอน ใหความเคารพยกยอง ชวยเหลอและเอาใจใสดแล - การตอบแทนคณของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การใช ทรพยากรธรรมชาตอยางประหยดและคมคา การดแลรกษาและไมทำลาย สงแวดลอม ศลปะ - ศลปะ มความหมายกวางครอบคลมการแสดงออก และการสรางสรรคทกดาน ของมนษย กรดานศลปะหลายคนไดใหความหมายของ “ศลปะ” ไวตาง ๆ กน ดงน 1. ศลปะ คอ สงทสรางสรรคขนจากการเลยนแบบธรรมชาต 2. ศลปะ คอ การแสดงออกเกยวกบ ความเชอ ความศรทธา ความงาม 3. ศลปะ คอ การถายทอดความรสก โดยใชสดสวน รปทรง และความกลมกลน ขององคประกอบตาง ๆ 4. ศลปะ คอ ความชำนาญในการถายทอดประสบการณ และจนตนาการ ใหเปนวตถทมสนทรยภาพ - ศลปะไทยมเอกลกษณเฉพาะ มความงดงาม ทชาวตางชาตชนชม มหลายแขนง เชน สถาปตยกรรมในการสรางวด วง จตรกรรมไทย หตถกรรมไทย ดนตร นาฏศลป เปนตน

คำอธบายของคำหลกในจดเนนและขอบขายรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

คำหลกตอไปนเปนคณลกษณะของความเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตยทครควรจะจดการเรยนรใหผเรยนไดตระหนกเหนความสำคญ มความเขาใจทถกตอง คดอยางมวจารณญาณ และนำไปปฏบตไดอยางถกตองเหมาะสม



วฒนธรรม - วฒนธรรม หมายถง ลกษณะทแสดงถงความเจรญงอกงาม อนเปนแบบแผน ในการประพฤตปฏบต และการแสดงออกซงความรสกนกคดของคนในสงคม เดยวกน เปนสงทเกดจากการสงสม เลอกสรร ปรบปรงแกไข จนถอวาเปนสง ดงาม เหมาะสมกบสภาพแวดลอม และมการสบทอดเปนมรดกทางสงคม - ยเนสโกแบงมรดกทางวฒนธรรมเปน 2 สวน คอ มรดกทางวฒนธรรมทจบตองได เชน โบราณสถาน โบราณวตถ และมรดกทางวฒนธรรมทจบตองไมได อนเปน เรองเกยวกบภมปญญา ระบบคณคา ความเชอ พฤตกรรมและวถชวต - วฒนธรรมมความสำคญตอการดำรงอยของความเปนชาต ชาตทไมมวฒนธรรม ของตนเองจะคงความเปนชาตอยไมได ในอดตจนเคยถกชาวตาดเขายดครอง และตงราชวงศหงวนขนปกครอง แตกถกชาวจนซงมวฒนธรรมทสงกวากลนเปน ชาวจนจนหมดสน - วฒนธรรมในแตละสงคมอาจคลายหรอแตกตางกนได กเนองมาจาก ความเชอ เชอชาต ศาสนา และถนทอย สงคมทประกอบดวยผคนอนหลากหลายทเรยกวา พหสงคม ยอมมความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรมดวยเชนกน การอยรวมกนในสงคมทมความหลากหลายเชนนจงตองมความเขาใจ ซงกนและกน ใหเกยรตและเคารพซงกนและกนดวย - วฒนธรรมมการเปลยนแปลงได เนองจากสถานการณทเปลยนแปลงไป และการแลกเปลยนทางวฒนธรรม โดยเฉพาะปจจบนทเทคโนโลยการสอสาร มความเจรญกาวหนา การเลอนไหลทางวฒนธรรมจงแพรกระจายไปอยาง รวดเรว การเลอกรบวฒนธรรมอยางมวจารณญาณจงเปนสงจำเปน ไมควร รบวฒนธรรมตามกระแสนยม แตควรเลอกรบเฉพาะสงทมคณคาตอการ ดำเนนชวต ขนบธรรมเนยมประเพณ - เปนคำทใชเรยกรวมกน หมายถง สงทคนในสงคมหนง ๆ นยมประพฤตปฏบต ตอเนองกนมา เพราะถอวามคณคาทกอใหเกดความสข ความเจรญแกชวต และสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณของไทย เชน การมสมมาคารวะตอผใหญ ชายไทยตองเปนผนำครอบครว หญงไทยตองมกรยามารยาทเรยบรอย หญงไทยตองรกนวลสงวนตว ไมยอมรบการแสดงความรสกทางเพศ อยางเปดเผยในทสาธารณะ คนไทยถอวาศรษะเปนของสง สวนเทาเปนของตำ การลงแขกชวยงานตาง ๆ - ขนบธรรมเนยมไทยทเกยวกบศลธรรมจรรยาเปนสงทมคณคาตอสงคม ผใดฝาฝนถอวาละเมดกฎของสงคม ถอเปนความผด ความชว เชน การท ชาวไทยพทธแสดงกรยาลบหลดหมนพระพทธรป ศาสนสถาน และศาสนวตถ สวนขนบธรรมเนยมไทยบางเรองอาจไมเครงครด ผทไมทำตามขนบธรรมเนยม อาจถกมองวาไมมการศกษา ไมมสมบตผด เชน แตงกายไมถกกาลเทศะ ปฏบตตวไมเหมาะสมกบกาลเทศะ



- ประเพณไทยซงเปนทรบรและชนชมของชาวตางชาต เชน สงกรานต ลอยกระทง แหเทยนพรรษา บญบงไฟ นอกจากนยงมประเพณในทองถนตาง ๆ ทเปนเอกลกษณของทองถนนน อนเปนสงทนกทองเทยวตางชาตซงสนใจ ดานวฒนธรรมชนชอบ เชน แหเทยนพรรษา จ.อบลราชธาน ผตาโขน จ.เลย ปอยสางลอง จ.แมฮองสอน ภมปญญาทองถน หมายถง องคความร ความสามารถ เทคนคของผคนในแตละทองถน ทนำมาใช ในการแกปญหาและพฒนาการดำเนนชวตไดอยางเหมาะสมกบยคสมย ทสบทอดมาอยางตอเนอง ภมปญญาไทย - หมายถง องคความร ความสามารถ เทคนคของคนไทย ทนำมาใช ในการแกปญหาและพฒนาการดำเนนชวตไดอยางเหมาะสมกบยคสมย ทสบทอดมาอยางตอเนอง อนเปนทยอมรบในระดบชาต - ลกษณะทสำคญของภมปญญาไทย คอ 1. เปนทงความร ทกษะ ความเชอ และพฤตกรรม 2. แสดงถงความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาตและสงแวดลอม คนกบสงเหนอธรรมชาต 3. เปนกจกรรมทกอยางในวถชวตของคนไทย 4. เปนเรองการแกปญหา การจดการ การปรบตว เพอความอยรอด ในการดำเนนชวต 5. มการเปลยนแปลงใหเหมาะกบยคสมย ความรกชาต ความรกชาต การแสดงออกถงความรกชาต มดงน 1. การแสดงความเคารพและปฏบตตนอยางเหมาะสมตอสญลกษณ ทเกยวกบชาต เชน รองเพลงชาต ยนตรงเคารพธงชาต ประดบธงชาตถกตอง ตามระเบยบทราชการกำหนด 2. การเปนพลเมองดและธำรงรกษาไวซงความเปนชาตไทย เชน เสยภาษ เคารพกฎหมาย บำรงรกษาและไมทำลายสาธารณสมบต ใชสทธเลอกตง สอดสองการกระทำทจะทำลายความมนคงและความสงบเรยบรอย ของชาตบานเมอง ยดมนในศาสนา การยดมนในศาสนา คอ การศกษาหลกธรรมคำสอนใหเขาใจอยางถองแท ปฏบตตนตามหลกธรรมคำสอนของศาสนาทตนนบถอ และทำหนาท เปนศาสนกชนทดในการทำนบำรง และปกปองคมครองศาสนา



เทดทน การเทดทนสถาบนพระมหากษตรย คอ สถาบนพระมหากษตรย 1. การแสดงความเคารพและปฏบตตนอยางเหมาะสมตอองคพระมหากษตรย และพระบรมวงศานวงศ 2. การแสดงความเคารพและปฏบตตนอยางเหมาะสมตอสญลกษณทเกยวกบ สถาบนพระมหากษตรย 3. ซาบซงในพระราชกรณยกจและนอมนำแบบอยางของพระราชจรยวตร พระราชดำรส หลกการทรงงาน ตลอดจนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการดำเนนชวตและการงาน เพอความสข ความเจรญของตนเอง สงคม และประเทศชาต ตลอดจนเผยแพรใหเปนทปรากฏแกสงคม ความมวนยในตนเอง หมายถง ระเบยบในการดำเนนชวต ในทนจำกดเฉพาะเรอง ความซอสตยสจรต ความขยนหมนเพยรและอดทน การใฝหาความร ความตงใจปฏบตหนาท และการยอมรบผลทเกดจากการกระทำของตนเอง อนเปนคณลกษณะสำคญ ทตองการปลกฝงใหเกดขนในคนไทย เพอใหเปนคนด มความรและ ความสามารถ เพอความสข ความเจรญในชวต และเปนกำลงสำคญ ในการพฒนาประเทศชาต ความซอสตยสจรต - หมายถง การยดมนในความถกตอง การประพฤตตามความเปนจรงและ ความถกตองตอตนเอง ผอน และประเทศชาต ทงทางกาย วาจาและใจ เชน ทำตามสญญาทใหไวตอตนเองและผอน พดความจรง ไมนำสงของของผอน (ทเจาของไมอนญาต) หรอของสวนรวมมาเปนของตน การหลกเลยงทจะปฏบต ตามกฎหมาย - ผทมความซอสตยสจรตจะประสบความสำเรจและความเจรญในชวตและ การงาน เปนทไววางใจ อยรวมกบผอนได และเปนพลเมองดของประเทศชาต ความขยนหมนเพยร - หมายถง การทำหนาทการงานดวยความพยายาม เขมแขง อดทน ไมทอถอย และอดทน เปนคณธรรม จรยธรรมทนำไปสความสำเรจ ใฝหาความร - หมายถง ความตงใจแสวงหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ ทเชอถอได อยางสมำเสมอ - การใฝหาความรเปนคณสมบตของผทพฒนาตนเองอยตลอดเวลา เพอให มความร ความสามารถ รเทาทนการเปลยนแปลง เพอปรบตวและพงตนเอง ไดในการดำเนนชวตและการงาน ความตงใจปฏบตหนาท - หมายถง ความเอาใจใส มงมนในการทำหนาทของตนใหเกดผลสำเรจ และผลดตอตนเอง สงคม และประเทศชาต



การยอมรบผลทเกดจาก - หมายถง ความรบผดชอบในผลทเกดขนจากการกระทำของตน เมอเกด การกระทำของตนเอง ผลเสยหายกไมโยนความผดใหแกผอน นอมรบความผดพลาด แลวนำมา พจารณาไตรตรอง เพอปรบปรงแกไขมใหเกดความเสยหายหรอความผดพลาด ขนอก ผทมความรบผดชอบควรพจารณาไตรตรองใหรอบคอบถงความดงาม ความถกตองเหมาะสม ผลดและผลเสยทจะเกดขน กอนทจะตดสนใจ กระทำการใด ๆ ระบอบการปกครอง - ประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย แบบประชาธปไตย ทรงเปนประมข หมายถง ประเทศทใชระบบรฐสภา (Parliamentary System) อนมพระมหากษตรย โดยทพระมหากษตรยมพระราชอำนาจในฐานะททรงเปนประมขเทานน ทรงเปนประมข สวนอำนาจนตบญญตและอำนาจบรหารนนเปนของประชาชนทเลอกและ (Constitutional มอบอำนาจใหตวแทนใชอำนาจแทน แตตองใชอำนาจในพระปรมาภไธย Monarchy) ของพระมหากษตรย เนองจากประชาชนเหนความสำคญของสถาบน พระมหากษตรย เพราะการบญญตกฎหมาย การออกคำสง การบรหารราชการ ในนามของประชาชนดวยกนเอง อาจไมไดรบการยอมรบเทาทควร หรออาจขาดเอกภาพในการปกครองประเทศได หลกอำนาจอธปไตย - ประชาธปไตย หมายถง ระบอบการปกครองทถอมตปวงชนเปนใหญ ของปวงชน การถอเสยงขางมากเปนใหญ (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) (Popular Sovereignty) เพราะประชาธปไตยตงอยบนหลกปรชญามนษยนยมทเชอวามนษยมคณคา มศกดศร มคณภาพ สามารถทจะปกครองกนเองได ไมควรทจะใหอำนาจสงสด ในการปกครองประเทศไปอยกบใครคนเดยว หรอกลมคนสวนนอยกลมเดยว หากแตควรทจะใหประชาชนทกคนมสวนในการกำหนดความเปนไปของสงคม และประเทศชาตรวมกน คงเปนไปไมไดทจะใหทกคนมความคดเหนเหมอนกน หมดทกคน หากกลมหนงมความคดเหนอยางหนง แตอกกลมหนงมความคดเหน อกอยางหนง บางครงการกำหนดความเปนไปของสงคมและประเทศชาต จำเปนตองเลอกทจะปฏบตอยางใดอยางหนงเทานน ดงนน สงคมและประเทศ ทเปนประชาธปไตยจงตองใหสมาชกทกคนในสงคมลงมตเพอใหทราบ ความคดเหนของคนสวนใหญและนำมาใชเปนแนวทางในการกำหนด ความเปนไปของสงคมและประเทศชาต



คารวธรรม - เดมมนษยกดกน รงเกยจเดยดฉนท เอารดเอาเปรยบ ขมเหงรงแก ทำราย - เหนคณคาและเคารพ ประหตประหารกน เมอมนษยมอารยะขนจงไดเหนความสำคญของการปฏบต ศกดศรความเปนมนษย ตอกนโดยคำนงถงคณคาและศกดศรความเปนมนษยและสทธมนษยชน และสทธมนษยชน หรอทไทยเราเรยกวา “เหนคนเปนคน” นนเอง ในอดตสงคมตะวนตก มการทำรายกนอยางปาเถอนมาก จงตระหนกในเรองนสง การเหนคณคาและ เคารพศกดศรความเปนมนษยและสทธมนษยชน หมายถง การยอมรบวา มนษยทกคนทกเชอชาตลวนมคณคา มศกดศร และมสทธขนพนฐาน เชน ความเสมอภาคของบคคล สทธในรางกายและชวต สทธในการศกษา สทธทางสาธารณสข สทธในการยตธรรม สทธในทางศาสนา สทธทางการเมอง สทธในการแสดงความคดเหน ทงนประเทศสมาชกองคการสหประชาชาต ไดรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration of Human Right – UDHR) เมอวนท 10 ธนวาคม ค.ศ.1948 - ใชสทธโดยไมละทงหนาท - สทธ หมายถง อำนาจอนชอบธรรม เชน บคคลมสทธและหนาทตามรฐธรรมนญ เขามสทธในทดนแปลงน หรออำนาจทกฎหมายรบรองใหกระทำการใด ๆ โดยสจรตไดอยางอสระ แตตองไมกระทบกระเทอนถงสทธของคนอน (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) - ระบอบประชาธปไตยทมหลกการพนฐานสำคญทวามนษยมศกดศร มคณคา จงใหประชาชนมสทธและเสรภาพมาก ทงนกเพอใหประชาชนมสวนรวมพฒนา สงคมและประเทศชาตในฐานะเจาของอำนาจสงสด แทนทจะมสวนรวม ไดเพยงในฐานะผใตปกครองเทาทผปกครองจะอนญาตใหเทานน - หลายครงคนสวนใหญมกคดถงสทธทจะได สทธทจะมเพยงดานเดยว แตสทธ ในระบอบประชาธปไตยนน ประชาชนมสทธทจะใหสงทด สงทมประโยชน ตอสงคมและประเทศชาตดวย ซงกคอ หนาท สทธและหนาทเปนสงทตอง อยคกนอยางสมดลเสมอ บคคลยอมไมอาจมสทธไดหากไมทำหนาท - ใชเสรภาพอยางรบผดชอบ - เสรภาพ หมายถง ความสามารถทจะกระทำการใด ๆ ไดตามทตนปรารถนา โดยไมมอปสรรคขดขวาง เชน เสรภาพในการพด เสรภาพในการนบถอศาสนา ความมสทธทจะทำจะพดไดโดยไมละเมดสทธของผอน (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) - ในระบอบเผดจการ ประชาชนมกจะถกจำกดเสรภาพ พอเปลยนมาเปนระบอบ ประชาธปไตย คนทวไปมกเขาใจวาบคคลยอมมเสรภาพไดอยางเตมท จะทำอะไรกไดตามใจชอบ การใชเสรภาพของบคคลนนอาจไปกระทบหรอ ละเมดตอเสรภาพของบคคลอนได หรออาจกลาวไดวาการใชเสรภาพตองม ความรบผดชอบกำกบอยดวยเสมอ อนหมายถงความรบผดชอบตอตนเอง และผอน



- ประชาชนในระบอบประชาธปไตยจงตองเขาใจถงหลกการทวา “ใชสทธแตไมละทงหนาท” และ “ใชเสรภาพอยางรบผดชอบ” แตมไดหมายความวาเสรภาพของคนอนทำใหเราตองมเสรภาพนอยลง แตอยางใด เพราะมนษยทมอยคนเดยวและมเสรภาพทจะทำอะไรกได ตามใจชอบทงหมดไมมอยจรง มแตมนษยทอยรวมกบคนอน เพราะมนษยเปน สงมชวตทตองพงพาอาศยกน มนษยจงตองอยรวมกนเปนสงคม ประชาชน ในระบอบประชาธปไตยพงยนดทจะใชเสรภาพของตนเพอใหคนอนไดใชเสรภาพ เทาเทยมกบตน - สภาพทบคคลมเสรภาพทจะทำอะไรกไดตามใจชอบโดยไมจำกดนนเปนลกษณะ ของอนาธปไตย ซงมาจากคำวา “อน” ทแปลวาไมม และคำวา “อธปไตย” ทแปลวาอำนาจสงสด “อนาธปไตย” จงหมายถงสภาวะทไมมอำนาจสงสด ทกคนใหญหมด ใครจะทำอะไรกไดตามใจชอบ นาจะเปนภาวะทจลาจล สบสน วนวายเปนอยางยง ดงนนจะเหนไดวา การเขาใจวาประชาชน ควรมเสรภาพทจะทำอะไรกไดตามใจชอบนน คอ อนาธปไตย ไมใชประชาธปไตย - ซอสตยสจรต - ซอสตย หมายถง ประพฤตตรงและจรงใจ ไมคดคดทรยศ ไมคดโกงและ และมความโปรงใส ไมหลอกลวง สจรต หมายถง ความประพฤตชอบ (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) ความโปรงใส (Transparency) ในทนหมายถง การเปดเผยความจรง ความพรอมทจะถกตรวจสอบได ทงนเพอใหเกดการทจรตไดยาก คนในระบอบประชาธปไตยตองซอสตยสจรต และมความโปรงใสดวย มใชเพยงเรยกรองใหผอนซอสตยสจรตและ มความโปรงใสเทานน - ยดหลกความเสมอภาค - เสมอภาค หมายถง มสวนเทากน เทาเทยมกน และความยตธรรม - ยตธรรม หมายถง ความเทยงธรรม ความชอบธรรม ความชอบดวยเหตผล เทยงธรรม ไมเอนเอยงเขาขางใด ชอบดวยเหตผล (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยยอมมความเสมอภาคในความเปนมนษย เชน สทธทางการเมองการปกครอง สทธเลอกตง สทธในฐานะมนษยหรอ ทเรยกวาสทธมนษยชน ความเสมอภาคในฐานะทเปนมนษย ความเสมอภาค ในโอกาสทางการศกษา การเมอง เศรษฐกจ สงคม เปนตน



- การมความเสมอภาคนน มไดหมายความวา ประชาชนในระบอบประชาธปไตย จะตองมความเสมอภาคเสมอภาคกนทกเรองทงหมด ความเสมอภาคนหมายถง ความเสมอภาคกนในฐานะมนษย แตประชาชนในระบอบประชาธปไตย อาจมบทบาทหนาททแตกตางกนได เชน ครยอมมความเสมอภาคกบนกเรยน ในฐานะทเปนมนษย และในฐานะทเปนพลเมอง แตการทครเปนผทำหนาทสอน มอบหมายภารกจการเรยน วดและประเมนผลผเรยน และนกเรยนเปนผเรยน รบมอบภารกจการเรยน รบการวดและประเมนผลจากครนน มไดหมายความวา ครกบนกเรยนไมเสมอภาคกน สามคคธรรม - ภราดรภาพ หมายถง ความเปนฉนพนองกน - ยดหลกภราดรภาพ - ปรองดอง หมายถง ออมชอม ประนประนอม ยอมกน ไมแกงแยงกน ปรองดอง สมานฉนท ตกลงกนดวยความไกลเกลย ตกลงกนดวยไมตรจต - สมานฉนท หมายถง ความพอใจรวมกน ความเหนพองกน (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) - ความเสมอภาคในระบอบประชาธปไตยนนตองเปนความเสมอภาคทยดหลก ความยดเหนยวกนในสงคม (Social Coherence) ไมใชความเสมอภาค แบบตวใครตวมน (Individualistic) หรอความเสมอภาคแบบไมยอม เสยเปรยบกน ถาคนหนงได 5 สวน คนอน ๆ กตองได 5 สวนเทากน นอยกวานเปนไมยอมกน ตองแยงชงกน ขดแยง ทะเลาะเบาะแวงกน แตเสมอภาคในระบอบประชาธปไตยนหมายถง สขทกขเสมอกน หากใคร ในสงคมมความสข คนอน ๆ กพรอมทจะสขดวย และหากใครในสงคม มความทกข คนอน ๆ กพรอมทจะทกขดวย พรอมทจะชวยกนทงยามสข และทกข ไมเลอกทรกมกทชง ไมกดกนกน มใชคอยแตจะอจฉารษยาไมให ใครไดเปรยบใครอยตลอดเวลา ทงหมดนกคอหลกภราดรภาพในระบอบ ประชาธปไตยนนเอง ซงกคอความเปนพนองกน ไมแบงแยกรงเกยจ เดยดฉนทกน มความสมครสมานรกใครกลมเกลยวกน (Solidarity) - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองยดหลกการประสานกลมกลน (Harmony) คอ การกาวไปดวยกน ทำงาน และพฒนาไปพรอมกน ดวยสำนกความเปนอนหนงอนเดยวกนของสงคม ไมใชจำใจตองประนประนอม ยอมลดราวาศอกใหกน อนอาจเปนความจำเปนตองอยรวมกนทไมยงยน



*แตกตาง - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยไมจำเปนตองมความคดเหน มความปรารถนา แตไมแตกแยก ตองการเหมอนกนทกเรอง ตรงกนขาม ระบอบประชาธปไตยตองการคน ทมความคดเหนทแตกตางหลากหลาย เพราะอาจจะทำใหไดทางเลอกทดทสด ของสงคมกได และถาไมมความคดเหนทแตกตางหลากหลาย สงคมโลก กอาจจะไมพฒนาเลย เชน อาจจะยงเชอวาโลกแบนและเปนศนยกลาง ของจกรวาลอยกได ประชาธปไตยจงไมหลบหนความขดแยง หากแตประชาชน ในระบอบประชาธปไตยจะตองชวยกนทำใหความขดแยงนนนำไปส การสรางสรรค - ตามหลกประชาธปไตยสากล หามไมใหเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกาย หรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจ หรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมอง - ใชหลกสนตวธ - สนตวธ หมายถง วธทจะกอใหเกดความสงบ (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554) - จดมงหมายสำคญประการหนงของประชาธปไตยกเพอใหประชาชน ไมตองทะเลาะ ทำราย ประหตประหารกนดวยความรนแรงอนอาจนำมา ซงความไมสงบสข แตกแยกกนทวไป ดงนนประชาชนในระบอบประชาธปไตย ตองเรยนรทจะใชหลกสนตวธดวย - ยดหลกเสยงขางมาก - ฝายทเปนเสยงขางมาก ไมควรใชเสยงขางมากละเมดสทธและเสรภาพ และเคารพสทธของ ขนพนฐานของฝายเสยงขางนอย ดงทเรยกวา “ปกครองโดยเสยงขางมาก เสยงขางนอย และเคารพสทธของเสยงขางนอย (Majority Rule and Minority Rights)” (Majority Rule and เชน ฝายเสยงขางมากไมพงใชมตเพอจดสรรงบประมาณใหแกพนทของพวกตน Minority Rights) โดยไมคำนงถงความเดอดรอนและความจำเปนของคนสวนนอย - เหนความสำคญ - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองรจกแยกแยะประโยชนของสวนตว ในประโยชนของสวนรวม กบประโยชนของสวนรวม ตามปกตคนสวนใหญมกเหนประโยชนของสวนตน เปนสำคญ แตในการอยรวมกนในสงคมทกคนตองเหนความสำคญในประโยชน ของสวนรวม เชน แมวาผสมครรบเลอกตงจะหยบยนประโยชนใหแกเรา เปนการสวนตว แตในการใชสทธเลอกตงเราตองยดหลกประโยชนของสวนรวม เปนสำคญ - มจตสำนกรวมหม - ประชาธปไตยตงอยบนพนฐานการอยรวมกนในสงคม คนในระบอบ (Team Spirit) ประชาธปไตยจงตองมสำนกความเปนกลม เปนสงคมเดยวกนเสมอ และทำงานเปนหมคณะ สามารถทำงานรวมกบผอนได และพรอมทจะรบผลทอาจเกดขนไดรวมกน (Team Working) (Accountability)



- มจตสาธารณะ - ประชาธปไตยเปนเรองของทกคนในสงคมและสงคมจะอยรวมกนอยางผาสก (Public-Mindedness) ไดนน ทกคนนอกจากจะมชวตสวนตวของแตละคนแลว ทกคนยงตองเสยสละ และการมจตอาสา พรอมทจะเสนอตวชวยกนรบผดชอบในกจการทเปนสาธารณะ ทงในครอบครว (Volunteerism) โรงเรยน ชมชน สงคม ประเทศชาต และประชาคมโลก การมสวนชวย ในการพฒนาครอบครว โรงเรยน ชมชน สงคม และประเทศชาตอยางยงยน ปญญาธรรม - การใชเสยงขางมากนนอาจบอกไดแตความชอบ ความพงพอใจ ความตองการ - ยดหลกเหตผล ความจรง แตไมสามารถตดสนความจรง ความถกตองไดทงหมด ดงนนประชาธปไตยทด และความถกตอง จำเปนตองตงอยบนหลกความจรง ความถกตอง ความดงาม หรอหลกธรรมาธปไตย ดวยเหตนเสยงขางมากในระบอบประชาธปไตย จงจำเปนตองรบฟงเสยงขางนอยดวยเหตผล หากเสยงขางนอยมเหตผล ทดกวา ฝายเสยงขางมากกควรทจะยอมรบความคดเหนของเสยงขางนอย และความจรง ความถกตอง การทจะเปนสงคมประชาธปไตยทยดหลกเหตผล ความจรง ความถกตองได คนในสงคม มสตปญญา มความร และมคณธรรม ดวยการไดรบการศกษาทมคณภาพ - รทนขอมลขาวสาร - ในยคเทคโนโลยสารสนเทศทสอและขอมลขาวสารมความสำคญมากขน (Information Literacy) คนในระบอบประชาธปไตยจำเปนตองเหนความสำคญ ตดตาม และสามารถคด และรทนสอ อยางมวจารณญาณในขอมลขาวสารเพอใหรเทาทน รวมถงตองรและ (Media Literacy) เขาใจวธการและกระบวนการผลตสอและเทคโนโลยสารสนเทศดพอสมควร เนองจากผผลตสอสามารถใชสอและขอมลขาวสารโนมนาวใหประชาชนทกคน เชอ คลอยตาม และทำสงทผผลตสอตองการ ยงไปกวานนในปจจบนประชาชน ยงสามารถเปนผผลตสอและเผยแพรขอมลขาวสารเอง เชน การนำเสนอ หรอแบงปน (Share) สาระผานสอสงคมสมยใหมและสอออนไลนตาง ๆ การกระทำดงกลาวจะตองกระทำดวยความมสต พจารณาไตรตรองถงผล ทจะเกดขน - ตดตามตรวจสอบ - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยจำเปนตองรทนขาวสาร โดยเฉพาะขาวสาร การปฏบตงานของ ทางการเมอง อยางนอยตองมขอมลเกยวกบการปฏบตงานของบคลากร บคลากรทางการเมอง ทางการเมองเพอใหทราบวามผลกระทบตอประชาชนอยางไร ประชาชน ควรสนบสนนหรอคดคาน ควรเตรยมตวอยางไร และโดยเฉพาะอยางยง ประชาชนตองใชในการตดสนใจในทางการเมองและการเลอกตง



- มความกลาหาญ - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยนอกจากจะตองซอสตยสจรตและ ทางจรยธรรม มความโปรงใสแลว จะตองกลาทจะยนหยดในความจรง ความถกตอง (Moral Courage) ไมปลอยใหความเทจ ความไมถกตองดำรงอย กลาทจะพด แสดงออก กลาทจะยนหยด และคดคาน ทงนครตองฝกใหผเรยนมความกลาหาญทางจรยธรรมและ ในสงทถกตอง กลาทจะยนหยดในสงทถกตองอยางมวจารณญาณโดยคำนงถง (Moral Assertiveness) ความปลอดภยดวยเพอทจะยนหยดในความจรงและความถกตองใหยงยน มากทสด - มทกษะการคดอยางม - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ วจารณญาณ ทงคดวเคราะห สงเคราะห เปรยบเทยบ ประเมนคา สบสาวหาสาเหต แกปญหา สรางสรรค รวมถงทกษะการใชเหตผล การตงคำถาม การวจย การคนควา การรวบรวมขอมล การโตแยง อนจำเปนตองใชในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม เชน การพดคยแลกเปลยน เสวนา อภปราย โตวาท การออกเสยงประชามต การเลอกตง และการมสวนรวมทางการเมองอน ๆ - ทกษะการสอสาร - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองมทกษะการสอสารในระบอบ ในระบอบประชาธปไตย ประชาธปไตย ไดแก การฟง การอาน การคนควา การจบใจความ การสรปความ การยอความ การขยายความ การตความ การแปลความ การพด การเขยน การโตวาท การอภปราย การวจารณ การกลาแสดงออก การแสดงความคดเหนและการรบฟงความคดเหนของผอน - พฒนาความร ความคด - ในระบอบประชาธปไตยถอวาประชาชนเปนผมอำนาจสงสดในการปกครอง จตใจ พฤตกรรมและ ประเทศ คณภาพของประชาธปไตยจงอยทคณภาพของประชาชน การทำงานของตนเอง ดงนน ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองพฒนาความร ความคด อยเสมอ เจตคต พฤตกรรมและการทำงานของตนเองอยเสมอจงจะสามารถทำให ประชาธปไตยสำเรจผลดวยดได - มสวนรวมทางการเมอง - ในระบอบเผดจการประชาชนมสวนรวมทางการเมองอยางจำกดเพยงในฐานะ อยางสรางสรรค ผใตปกครอง แตประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองมสวนรวมทางการเมอง อยางสรางสรรคในฐานะเจาของประเทศไดหลากหลายวธ แตทงนตองพฒนา ประชาชนใหมสวนรวมทางการเมองอยางมคณภาพ



- มความรพนฐาน - ประชาชนในระบอบประชาธปไตยตองมความรพนฐานทางการเมอง ไดแก ทางการเมอง ความหมายและความสำคญของการเมองการปกครอง ระบอบการเมอง (Political Literacy) การปกครอง ระบบเศรษฐกจ ประวตศาสตรการเมองการปกครองของไทย สถาบนและกระบวนการทางการเมองการปกครองของไทยในปจจบน การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา การบรหารราชการแผนดนของไทยในปจจบน การเลอกตงสมาชกสภาทองถน และผบรหารทองถน สภาพปญหา สาเหต และแนวทางแกไขปญหาการเมอง การปกครองของไทย การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาการเมอง การปกครองของไทย


การใชเทคนค/กระบวนการ/วธสอนในการจดกจกรรมการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

การจดกจกรรมการเรยนรหนาทพลเมองใหบรรลเปาหมายตามจดเนนทง 5 นน เพอใหเยาวชน มคณลกษณะทดของคนไทย เหนคณคาความสำคญและมสวนรวมมอในการอนรกษศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณไทย เหนคณคาและแสดงออกถงความรกชาต ยดมนในศาสนาและ เทดทนสถาบนพระมหากษตรย เปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขดวยการดำเนนชวตตามวถประชาธปไตย มสวนรวมทางการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความปรองดอง สมานฉนท สามารถอยรวมกนในสงคมแหงความหลากหลาย มการจดการความขดแยงและสนตวธ ตลอดทงเปนผมวนยในตนเองดวยการประพฤตตนเปนคนซอสตยสจรต ขยนหมนเพยร อดทน ใฝหาความร ตงใจปฏบตหนาท และยอมรบผลทเกดจากการกระทำของตนเอง การจดการเรยนรใหบรรลเปาหมายดงกลาวนน ผสอนจะตองใชกระบวนการ เทคนค วธสอนทมขนตอนเนนสการปฏบตจรง อกทงยงตองใชกระบวนการคดทหลากหลายในการจดกจกรรม การเรยนรอกดวย ทงน ในการจดการเรยนการสอนในแตละระดบชนจะมผลการเรยนรทกำหนด ไวอยางชดเจนทจะนำพาผเรยนบรรลตามเปาหมายทกำหนด ดงนน ผสอนจงควรแสวงหาและเลอกใช กระบวนการ เทคนค วธสอนอยางเหมาะสม ซงตวอยางกระบวนการ วธสอน วธคดทนำเสนอน เปนเพยงสวนหนงทสามารถนำไปใชในการจดการเรยนรได

1. การจดการเรยนรโดยใชทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ (Conflict Situation Skills)

ทกษะกระบวนการเผชญสถานการณเปนกระบวนการเรยนรอยางหนงทฝกใหผเรยนไดเรยนร ดวยตนเอง ไดมโอกาสสมพนธกบสงทจะเรยนรหรอมกลยาณมตร ชวยใหเกดการเรยนร และสามารถนำประสบการณจากการเรยนรนนมาเปนแนวทางในการเลอกและตดสนใจ โดยผานการวเคราะหและประเมนคา เพอนำไปสการปฏบต

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร จากแนวคดของ สมน อมรววฒน ไดเสนอการใชกระบวนการเผชญสถานการณ ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ


ขนท 1 การรวบรวม ขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ ขนท 2 การประเมนคาและประโยชน ขนท 3 การเลอกและการตดสนใจ ขนท 4 การปฏบต

การนำทกษะกระบวนการเผชญสถานการณมาใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน สามารถดำเนนการตามขนตอน ดงน 1. ขนนำเขาสบทเรยน ผสอนอาจจะนำสถานการณทเปนขาว ภาพขาวจากแหลงตาง ๆ ซงเกดขนจรง บทความหรอกรณศกษามากระตนใหผเรยนไดตอบคำถามในประเดนสำคญทผสอนกำหนด เพอใหเกดความตระหนกในปญหาทเกดขน หรอเหนความสำคญทจะตองศกษาในเรองท ผสอนนำเสนอซงเปนเรองทสอดคลองกบบทเรยน

2. ขนสอน 1) การรวบรวมขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความร และหลกการ ขนตอนนเปนขนพนฐานของการเผชญสถานการณและการแกปญหา ผสอนอาจจะมอบหมายใหผเรยนไดไปศกษาคนควาหาความร เพอใหไดขอมลเกยวกบเรองทศกษา หรอขาวสารการกระทำทสอดคลองกบเรองทศกษา ซงผสอนอาจจะหาแหลงขอมล ความรหรอแหลงขาวสาร ใหแกผเรยน 2) การประเมนคณคาและประโยชน เมอผเรยนไดศกษาความรหรอขาวสารขอมล หรอสถานการณทผสอนมอบหมายแลว จะตองนำมาศกษาวเคราะหคณคาหรอประโยชน ในขนตอนนจะตองฝกใหผเรยนรจกหลกและ วธการคดในรปแบบตาง ๆ เพอใหไดขอคดวาสถานการณหรอขอมลทไดศกษานนมคณคามากนอย หรอมประโยชนเพยงไร อาจจะใชเกณฑหรอวธการประเมนตามความเหมาะสม ซงอาจจะใชเกณฑดานคณธรรม จรยธรรม เกณฑมาตรฐานและคานยมของสงคมหรอกรอบทฤษฎ การคดประเมนคา มความสำคญและมผลตอการเลอกการตดสนใจ ในขนการประเมนคณคาน ผสอนอาจจะจดทำเปนแบบฝกหรอมคำถามเพอฝกใหผเรยนไดรจกวเคราะห เพอเปนพนฐานของการประเมนคาและประโยชนหรอโทษของเรองทศกษากได 3) การเลอกและการตดสนใจ ขนตอนน จะเปนขนตอนทตอเนองจากขนตอนท 2 เมอผเรยนไดประเมนคณคาและประโยชนจากขอมลและขาวสารแลว จะมองเหนชองทางวาถาตนเองไดประสบกบสถานการณ ดงกลาวหรอสถานการณทคลายคลงกนนน ผเรยนจะสามารถเลอกและตดสนใจอยางไร จงจะถกตองหรอไดรบประโยชนอยางแทจรง เพอจะไดไมเกดปญหาจากการตดสนใจทผดพลาด


ในขนนผสอนอาจจะสรางสถานการณทเปนกรณตวอยางปญหาในชวตจรงของผเรยน อาจจะเปนปญหาในครอบครว โรงเรยน สงคม และตงประเดนคำถามใหผเรยนไดฝกทกษะในการเลอกและการตดสนใจในการแกปญหาอยางมหลกการ 4) การปฏบต เมอผเรยนไดฝกทกษะตงแตขนการรวบรวมขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ ไดฝกการประเมนคณคาและประโยชน ตลอดจนการเลอกและตดสนใจไปแลว ขนตอนทสำคญ คอ ควรจะฝกใหผเรยนไดรจกนำไปปฏบต ซงในบางสถานการณ ผเรยนสามารถนำไปปฏบตไดจรง จะทำใหผเรยนไดพสจนวาการทตนไดตดสนใจเลอกนน เมอนำไปปฏบตจรงแลว ไดผลดหรอไดรบประโยชนอยางไร ตดสนใจถกตองหรอไม แตในกรณสถานการณนนไมเหมาะสมกบการนำไปปฏบตดวยตนเอง ผสอนอาจจะออกแบบกจกรรมใหผเรยนไดพสจนความรในแงปฏบต โดยการสมภาษณจากบคคล ผทมประสบการณหรอผมความร หรอจากผลงานของนกวชาการทไดพสจนหรอทดลองปฏบตแลวเปนการยนยนและเปนการสนบสนนการตดสนใจของผเรยน

3. ขนสรป เมอผสอนไดดำเนนการใหผเรยนทำกจกรรมจนครบทกขนตอนของกระบวนการเผชญสถานการณแลว ผสอนควรใหผเรยนไดชวยกนสรปแนวคดหรอความรและประสบการณทตน ไดรบเปนการยำเตอนใหเกดความกระจางชดขน 4. ขนการวดและการประเมนผล ผสอนควรมวธการวดและการประเมนผลใหครอบคลมทงดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย มการกำหนดเครองมอวดและประเมน พรอมทงกำหนดเกณฑการวดและการประเมนผลใหชดเจน

ประโยชน 1. ทำใหผเรยนไดฝกทกษะการคนควาหาความรจากแหลงขอมลตาง ๆ อยางหลากหลาย ตลอดจนเปนผททนตอเหตการณปจจบน ทำใหเปนบคคลแหงการเรยนร 2. ผเรยนรจกวเคราะหสถานการณ วเคราะหขอมลขาวสารทไดรบมาอยางเปนผทรเทาทน มหลกเกณฑในการวเคราะหสถานการณอยางหลากหลาย โดยคำนงถงเกณฑมาตรฐานของสงคมและเกณฑดานคณธรรม จรยธรรม 3. ผเรยนรจกการเลอกและการตดสนใจ โดยอาศยพนฐานจากสถานการณทเกดขนจรง ซงมหลากหลาย เพอนำไปประยกตใชในชวตปจจบน เนองจากผเรยนไมอาจจะเผชญสถานการณทรนแรงหรอรายแรงไดจรง แตการทไดเรยนรตวอยางเหตการณจรง จะทำใหผเรยนสามารถฝกทกษะการเลอกและการตดสนใจในการแกปญหาอยางมหลกการ 4. ผเรยนสามารถปฏบตตนในการเผชญสถานการณและแกปญหาชวตจรง ซงจะตองใช วธการปฏบต โดยอาศยหลกธรรมของศาสนามาเปนแนวทาง เพอใหการปฏบตตนบรรลผลโดยม การฝกฝนตนเองใหมสตสมปชญญะ รเทาทนปญหาและสถานการณทกำลงเผชญเพอจะไดปฏบตตน


ไดอยางถกตอง การเผชญสถานการณมหลายระดบ ทงในระดบบคคล ครอบครว ชมชน และ ประเทศชาต ตลอดจนระดบโลก ซงทกระดบจะมการแกปญหาโดยใชวธคดอยางถกตอง

ขอจำกด การจดกจกรรมการเรยนการสอนทจะไดผลบรรลจดประสงคของเรองทจะสอนนน จะตอง ใชเวลามาก ผสอนตองออกแบบกจรรมใหผเรยนไดศกษาความรและฝกปฏบตนอกหองเรยนบาง ซงทำใหผสอนบางคนจะเหนวาเปนเรองยงยาก มองขามการเลอกนำทกษะกระบวนการเผชญสถานการณไปใชกบการเรยนการสอน

2. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการ (Learning Process)

การจดการเรยนรทเนนกระบวนการ เปนการจดการเรยนรทใหผเรยนเกดการเรยนรตาม ขนตอนอยางตอเนองจนบรรลตามเปาหมายทกำหนด ผสอนเปนผวางแผนนำผเรยนผานขนตอน ตาง ๆ ของกระบวนการ ทละขนอยางเขาใจตรงกน ครบวงจร ผเรยนเขาใจและรบรขนตอนของกระบวนการนนและยงสามารถนำกระบวนการนนไปใชในสถานการณใหมได และสามารถนำไปใช ในชวตประจำวนจนเปนนสย กระบวนการไมใชวธสอนแตเปนแนวทางในการดำเนนงานเรองใด เรองหนงอยางมลำดบขนตอนตอเนองกนตงแตตนจนจบ ทำใหงานสำเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ กระบวนการเปนทกษะทจำเปนและตองฝกฝนใหผเรยนมทกษะในการทำงาน ดงนน ผสอนจะตองจดกจกรรมการสอนทเปนขนตอนชดเจนและควรมหลกการจดกจกรรม ดงน 1. กจกรรมตองมความนาสนใจ นาตดตาม ไมนาเบอหนาย 2. มความเหมาะสม สามารถทำใหผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนร 3. เปนกจกรรมทสรางสรรค ทาทายความสามารถ ยวยใหผเรยนรวมกจกรรมและสนองตอการเรยนรของผเรยน 4. กจกรรมตองสอดคลองกบธรรมชาตของรายวชาและสอดคลองกบจดประสงค 5. กจกรรมตองเนนใหผเรยนปฏบตกจกรรมดวยตนเอง คนพบการเรยนรและสรปผล การเรยนรดวยตนเอง ผเรยนรจกวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 6. ผเรยนตองไดฝกทกษะรายบคคล ฝกการทำงานเปนกลม วเคราะหเปน มองเหนแนวทางในการแกปญหา สามารถทำงานไดอยางเปนระบบ

ในการจดการเรยนการสอนเรองใดเรองหนงเพอใหบรรลเปาหมายหรอจดประสงคการเรยนร ผสอนอาจใชกระบวนการหลากหลาย อาจเปน 2 – 3 กระบวนการกได


กระบวนการทสามารถนำมาใชในการเรยนรหนาทพลเมอง ไดแก 1. กระบวนการสรางความตระหนก เปนกระบวนการทตองการใหผเรยนสนใจ เอาใจใส รบร เหนคณคาของสงทกำหนดหรอสงทศกษา และเกดความคดทจะหาวธแกปญหา ซงมขนตอน ดงน 1) สงเกต ผสอนจดสถานการณหรอใหขอมลทเกยวของ ใหผเรยนสนใจ รบร เอาใจใส และเหนคณคา 2) วเคราะหวจารณ ใหตวอยางสถานการณ ประสบการณตรง เพอใหผเรยนจำแนก แจกแจงหาสาเหตของสถานการณทกำหนดหรอสถานการณตรง พจารณาผลเสยทเกดขนทงระยะสน และระยะยาว 3) สรป ใหผเรยนอภปรายหาเหตผล ขอมลมาสนบสนนความคดเหนของตนเพอประเมนคณคาของสงทศกษา และวางเปาหมายเพอพฒนาตอไป

2. กระบวนการสรางคานยม เปนกระบวนการทกำหนดทศทางหรอแนวทางในการดำรงชวตทถกตอง เหมาะสม มขนตอน ดงน 1) สงเกต ตระหนก ผสอนใหผเรยนสงเกตภาพเหตการณ สถานการณ แลวพจารณาสงทกำหนดใหวาคออะไร เหมาะสมหรอไม ควรอนรกษหรอไม เพราะเหตใด 2) ประเมนเชงเหตผล ใหผเรยนประเมนสงทกำหนดใหวาคออะไร ดหรอไม เพราะเหตใด ผเรยนชอบหรอไมชอบ เพราะเหตใด 3) กำหนดคานยม ผเรยนแตละคนแสดงความเชอ ความพอใจ ในการกระทำ สถานการณ ตาง ๆ พรอมเหตผล 4) วางแนวปฏบต ผเรยนชวยกนกำหนดแนวทางปฏบตตามเหตผลทผเรยนกำหนด โดยมผสอนรวมรบทราบกตกา การกระทำ 5) ปฏบตดวยความชนชอบ ผเรยนปฏบตตามคานยมทตนกำหนด เมอเกดความชนชอบ กจะปฏบตดวยความเตมใจและเหนคณคา

3. กระบวนการสรางเจตคต เปนกระบวนการทแทรกอยในทกเนอหา เปนความรสกทมตอสงทเรยน อาจเปนความคด หลกการ การกระทำ เหตการณ สถานการณ เปนตน มขนตอน ดงน 1) สงเกต ผสอนเสนอขอมล รปภาพ สถานการณ ใหผเรยนพจารณาการกระทำทปรากฏวาผเรยนมความรสกอยางไร ดหรอไม เชน ภาพคนทงขยะลงแมนำลำคลอง ผเรยนรสกอยางไร ชอบหรอไมชอบเพราะเหตใด 2) วเคราะห ใหพจารณาผลทเกดขน ผลทตามมา แยกเปนการกระทำทเหมาะสม ไดผลเปนทนาพอใจ หรอการกระทำทไมเหมาะสม ไดผลไมเปนทนาพอใจ 3) สรป ผเรยนสรปความรสก ความคดเหนอยางมเหตผลวาจะเลอกปฏบตอยางไร แนวความคดทถกตองควรเปนอยางไร


4. กระบวนการกลม เปนกระบวนการทฝกใหทำกจกรรมสำคญ คอ 1) มผนำและมการแบงหนาทรบผดชอบ กระบวนการกลมจะตองมการรวมกลมตงแต 2 คนขนไป มบทบาทแตกตางกนไปตามหนาท คอ ผนำกลมและสมาชกในกลม ผนำกลมจะทำหนาทนำในความคด เสนอความคด ประสานความคด กระตนใหสมาชกคดวางแผน และกำหนดภาระงาน รวมทงตดตามประสานสมพนธเพอใหงานนนสำเรจดวยด ถาในกลมมบคคลทมภาวะความเปนผนำหลายคนกตองผลดเปลยนกนเปนผนำหรอผตาม มการเสนอความคดเหน รบฟงความคดเหนของสมาชกอยางมเหตผล มการแบงหนาทความรบผดชอบ แตตองชวยเหลอกนเมอมปญหา 2) การวางแผน มการระดมพลงสมอง วางแผนการทำงาน กำหนดจดประสงค และ ขนตอนหรอวธการดำเนนการ 3) ปฏบตตามแผน เมอวางแผนงานดวยการพจารณาไตรตรองจากกลมอยางดแลว สมาชกในกลมจะปฏบตตามแผนดวยความรบผดชอบ 4) ประเมนผลการปฏบตงาน ระหวางการดำเนนงานตามแผน ผนำกลมและสมาชก จะตองตดตามผลการปฏบตงานเปนระยะ ๆ เพอแกไขหรอปรบปรงงานใหดขน 5) ปรบปรงและพฒนา มการประเมนผลรวมและชนชมในผลงานของกลม หากยงไม เปนทพอใจ หรอไดแนวทางทยงไมเหมาะสมจะตองมการปรบปรงและพฒนาตอไป

5. กระบวนการปฏบต เปนกระบวนการททำใหผเรยนฝกปฏบตจนเกดทกษะ เกดความชำนาญจนสามารถทำไดอยางคลองแคลว มขนตอน ดงน 1) สงเกตรบร ใหผเรยนไดเหนตวอยางทหลากหลายจนเกดความเขาใจและเกดความคดรวบยอด 2) ทำตามแบบ ใหผเรยนทำตามตวอยางทแสดงใหเหนทละขนตอนจากพนฐานไปสงานทยงยากซบซอนยงขน 3) ทำเองโดยไมมแบบ ใหผเรยนปฏบตเองโดยไมตองดตวอยาง เปนการฝกใหทำเอง ตงแตตนจนจบ 4) ฝกใหชำนาญ การฝกขนนผเรยนจะสามารถปฏบตดวยความชำนาญจากการฝกปฏบตดวยตนเอง หรอทำไดดวยตนเองอยางอตโนมตจากงานชนเดม หรองานทผสอนกำหนดใหใหม

6. กระบวนการสรางความคดรวบยอด เปนกระบวนการทตองการใหผเรยนเกดการรบร บอกได อธบายได และเขาใจในสงทเรยน วาคออะไร หมายถงสงใด มขนตอน ดงน 1) สงเกต ใหผเรยนรบร ศกษา พจารณาสงทผสอนนำเสนอ วามลกษณะอยางไร เชน ยกตวอยางภาพ คำ ขอความตาง ๆ ใหผเรยนพจารณา 2) จำแนกความแตกตาง ใหผเรยนบอกขอแตกตางของสงทสงเกตวาตางกนอยางไร


3) หาลกษณะรวม ใหผเรยนพจารณาภาพรวมของสงทสงเกต รบร วามอะไรทเหมอนกนหรอคลายคลงกน ซงเปนแนวทางในการนำไปสรปเปนหลกเกณฑ วธการ คำจำกดความ หรอนยามได 4) ระบชอความคดรวบยอด ใหผเรยนระบวาสงทรบร สงทกำหนดใหคออะไร เรยกวาอะไร หรอมวธการอยางไร 5) ทดสอบและนำไปใช ใหผเรยนนำความรไปทดลอง ทดสอบ สงเกต ทำแบบฝกหด ปฏบต หรอตรวจสอบคำตอบดวาใชหรอไม นำไปใชตามคณลกษณะทผเรยนรบรมาหรอไม เพอประเมนความร

7. ทกษะกระบวนการ 9 ประการ เปนกระบวนการปฏบตหรอกระบวนการทำงานทครบขนตอนตงแตแรกเรมจนแลวเสรจอยางดมคณภาพเปนทนาพอใจ ทกษะกระบวนการเปนวธการทำงานทผเรยนควรฝกปฏบตจนเปนนสย ไมวาปฏบตงานใด ๆ กสามารถปฏบตไดจนสำเรจเปน อยางด มประสทธภาพ ผสอนจะใชทกษะกระบวนการ 9 ประการ หรออาจเรยกสน ๆ วา ทกษะกระบวนการสอดแทรกในการสอนได ขนตอนของทกษะกระบวนการ 9 ประการมดงน 1) ตระหนกในปญหาและความจำเปน ผสอนยกสถานการณตวอยางใหผเรยนเขาใจและตระหนกในปญหาและความจำเปนของเรองทจะศกษาหรอเหนประโยชน เหนความสำคญของเรอง ทจะศกษานน ๆ หรออาจยกกรณตวอยางทสะทอนใหเหนสภาพทเปนปญหาความขดแยงของเรอง ทศกษาโดยใชสอประกอบ เชน รปภาพ วดทศน สถานการณจรง ขาว กรณตวอยาง สไลด การอภปราย การซกถาม การพาไปดสถานการณทเปนจรง ฯลฯ กระตนใหผเรยนเหนสภาพปญหา เหนความจำเปนดวยตนเอง 2) คดวเคราะห วจารณ ผสอนกระตนใหผเรยนคดวเคราะห วจารณ ตอบคำถาม หรอ ทำแบบฝก โดยการแสดงความคดเหนเปนกลม หรอรายบคคล เพอใหผเรยนเหนสาเหตของปญหานน ๆ 3) สรางทางเลอกอยางหลากหลาย เปดโอกาสใหผเรยนแสวงหาทางเลอกในการแกปญหา อยางหลากหลาย โดยรวมกนวเคราะหขอด ขอเสย หรอขอจำกด 4) ประเมนและเลอกทางเลอกทเหมาะสม ใหผเรยนวเคราะหและตดสนทางเลอก โดยพจารณาขอด ขอเสย ขอจำกด ปจจย วธดำเนนงาน ผลผลตตาง ๆ เปนตน และเลอกแนวทาง ทเหมาะสมทสดจากการอภปรายหรอระดมพลงสมองของกลม 5) กำหนดและลำดบขนตอนในการปฏบต ใหผเรยนรวมกนวางแผนปฏบตงาน ดงน o การศกษาขอมลขนพนฐาน o กำหนดวตถประสงค o กำหนดขนตอนการทำงาน o กำหนดผรบผดชอบ o กำหนดระยะเวลาการทำงาน o กำหนดวธการวดผลและประเมนผล


6) ปฏบตดวยความชนชอบ เมอกำหนดขนตอนการทำงานแลว ผเรยนกจะปฏบตงานตามแผน ผสอนจะตดตาม ดแล ชวยเหลอ เมอมปญหา หากไมมปญหาขณะปฏบตงานนน ผเรยน กจะทำงานดวยความสนใจ กระตอรอรน และเพลดเพลนในการทำงาน ผสอนควรชมเชยเพอให ขวญกำลงใจ 7) ประเมนระหวางปฏบต ในระหวางทำงานนนอาจมปญหา และอปสรรคบางใหผเรยนประเมนผลการทำงานวามปญหาอยางไร มอปสรรคอะไร ควรหาทางแกปญหาอยางไร นำไปปรบปรงในการทำงานขนตอนตอไป 8) ปรบปรงใหดขนอยเสมอ ใหผเรยนนำผลการประเมนมาแกไขปญหาเพอปรบปรงงานใหดขนและมประสทธภาพยงขน 9) ประเมนผลรวมเพอใหเกดความภมใจ เมอผเรยนปฏบตงานตามแผนจนแลวเสรจ ผเรยนสรปผลการดำเนนงานในภาพรวม เปรยบเทยบกบสภาพผลงานกอนดำเนนการและหลงการดำเนนการ หรอเปรยบเทยบกบวตถประสงคทกำหนดวาไดผลเปนทนาพอใจหรอไม มผลพลอยได อน ๆ อยางไร มผลกระทบอยางไร ผเรยนมความพอใจ ภมใจในผลงานของตนหรอกลมเพยงใด และควรเผยแพรใหผอนรบรดวยในการจดการเรยนรโดยใชทกษะกระบวนการ 9 ประการน บางขนตอน ผสอนอาจรวมขนตอนกได แมจะเขยนไมครบ 9 ขน แตในการปฏบตจรงจะตองครบวงจรของ การทำงาน คอ มการวางแผน มการปฏบตและมการประเมนผล กถอวาเปนทกษะกระบวนการได ในการเขยนแผนการจดการเรยนร ผสอนควรศกษากระบวนการตาง ๆ และสอนกระบวนการควบคกนไปกบเนอหา เพอไมใหหลงกระบวนการ ผสอนอาจเขยนขนตอนของกระบวนการกำกบไวหนาขอกได

3. การจดการเรยนรแบบโมเดลซปปา(CIPPA Model)

โมเดลซปปา (CIPPA Model) เปนแนวคดในการจดการเรยนการสอน ของ ทศนา แขมมณ ซงมาจากแนวคดทางการศกษาของ จอหน ดวอ (John Dewey) ซงเปนผคดเรองการเรยนรโดย การกระทำ (Learning by Doing) ผเรยนเรยนรโดยการลงมอปฏบต ผสอนเปนผจดประสบการณการเรยนรใหแกผเรยน ผเรยนมสวนรวม(Active Participation) โดยการมสวนรวมอยางกระตอรอรน มใจจดจอผกพนกบสงททำ ศกษา คนควา รวบรวมขอมล แลกเปลยนความคดและประสบการณระหวางกน ผเรยนรจกสรางองคความรดวยตนเอง ไดเรยนรกระบวนการคกบการปฏบต และสามารถนำไปประยกตใชไดอยางมประสทธภาพ การจดการเรยนร CIPPA Model มาจากแนวคดหลก 5 แนวคด ซงเปนแนวคดพนฐาน ในการจดการศกษาไดแก 1. แนวคดการสรางความร (Constructivism) 2. แนวคดเรองกระบวนการกลมและการเรยนแบบรวมมอ (Group Process and Cooperative Learning)


3. แนวคดเกยวกบความพรอมในการเรยนร (Learning Readiness) 4. แนวคดเกยวกบการเรยนรกระบวนการ (Process Learning) 5. แนวคดเกยวกบการถายโอนการเรยนร (Transfer of Learning)

การจดกจกรรมการเรยนร ในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชโมเดลซปปา (CIPPA Model) ตามรปแบบของทศนา แขมมณ (2548 : 283 – 284) มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนนเปนการดงความรเดมของผเรยนในเรองทจะเรยน เพอชวยใหผเรยนมความพรอมในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดมของตน ผสอนอาจใชวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย เชน ผสอนอาจใชการสนทนาซกถามใหแกผเรยนเลาประสบการณเดม หรอใหผเรยนแสดงโครงความรเดม (Graphic Organizer) ของตน

ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนนเปนการแสวงหาขอมลความรใหมของผเรยนจากแหลงขอมล หรอแหลงความรตาง ๆ ซงผสอนอาจจดเตรยมมาใหผเรยนหรอใหคำแนะนำเกยวกบแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหผเรยน ไปแสวงหากได ในขนนผสอนควรแนะนำแหลงความรตาง ๆ ใหแกผเรยนตลอดทงจดเตรยมเอกสาร สอตาง ๆ

ขนท 3 การศกษาทำความเขาใจขอมล/ความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ขนนเปนขนทผเรยนศกษาและทำความเขาใจกบขอมล/ความรทหาได ผเรยนสรางความหมาย ของขอมล/ประสบการณใหม โดยใชกระบวนการตาง ๆ ดวยตนเอง เชน ใชกระบวนการคด และกระบวนการกลมในการอภปรายและสรปความเขาใจเกยวกบขอมลนน ๆ ซงจำเปนตองอาศยความเชอมโยงกบความรเดม ในขนนผสอนควรใชกระบวนการตาง ๆ ในการจดกจกรรม เชน กระบวนการคด กระบวนการกลม กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการแกปญหา กระบวนการสรางลกษณะนสย กระบวนการทางสงคม เพอใหผเรยนสรางความรขนมาดวยตนเอง

ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกลม ขนนเปนขนทผเรยนอาศยกลมเปนเครองมอในการตรวจสอบความรความเขาใจของตน รวมทงขยายความรความเขาใจของตนใหกวางขน ซงจะชวยใหผเรยนไดแบงปนความรความเขาใจของตนแกผอน และไดรบประโยชนจากความรความเขาใจของผอนไปพรอม ๆ กน ผเรยนแตละคน ในกลมจะชวยเหลอกน


ขนท 5 การสรปและการจดระเบยบความร ขนนเปนขนของการสรปความรทงความรเดมและความรใหม และจดสงทเรยนใหเปนระเบยบ เพอชวยใหผเรยนจดจำสงทเรยนรไดงาย ผสอนควรใหผเรยนสรปประเดนสำคญประกอบดวย มโนทศนหลกและมโนทศนยอยของความรทงหมด แลวนำมาเรยงใหไดสาระสำคญครบถวน ผสอนอาจใหผเรยนจดเปนโครงสรางความร จะชวยสรางความรและจดจำขอมลไดงาย

ขนท 6 การปฏบตและ/หรอการแสดงผลงาน ขนนจะชวยใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานการสรางความรของตนเองใหผอนรบร เปน การชวยใหผเรยนไดตอกยำหรอตรวจสอบความเขาใจของตนเอง และชวยสงเสรมใหผเรยนใช ความคดสรางสรรค แตหากตองมการปฏบตตามขอมลทได ขนนจะเปนขนปฏบตและมการแสดง ผลงานทไดปฏบตดวย ในขนนผเรยนสามารถแสดงผลงานดวยวธตาง ๆ เชน การจดนทรรศการ การอภปราย การแสดงบทบาทสมมต เรยงความ วาดภาพ ฯลฯ และอาจจดใหมการประเมนผลงานโดยมเกณฑทเหมาะสม

ขนท 7 การประยกตใชความร ขนนเปนขนการสงเสรมใหผ เรยนไดฝกฝนการนำความรความเขาใจของตนเองไปใช ในสถานการณตาง ๆ ทหลากหลาย เพอความชำนาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจำเปนในเรองนน ๆ เปนการใหโอกาสผเรยนใชความรใหเปนประโยชน เปนการสงเสรม ความคดสรางสรรคหลงจากประยกตใชความร อาจมการนำเสนอผลงานจากการประยกตอกครงกได หรอไมมการนำเสนอผลงานในขนท 6 แตนำมารวมแสดงในตอนทายหลงขนการประยกตใชกไดเชนกนขนท 1 – 6 เปนกระบวนการของการสรางความร (Construction of Knowledge) ขนท 7 เปนขนตอนทชวยใหผเรยนนำความรไปใช (Application) จงทำใหรปแบบนมคณสมบตครบถวน ตามหลก CIPPA

ประโยชน 1. ผเรยนรจกการแสวงหาขอมล ขอเทจจรงจากแหลงการเรยนรตาง ๆ และสามารถ เชอมโยงความรใหมกบความรเดมเพอนำมาใชในการเรยนร 2. ผเรยนไดฝกทกษะการคดทหลากหลาย เปนประสบการณทจะนำไปประยกตใชในชวตประจำวน 3. ผเรยนรจกการทำงานรวมกบผอน รจกวธการแลกเปลยนเรยนรรวมกน

ขอจำกด ผเรยนจะตองมความรบผดชอบในการทำกจกรรมตาง ๆ รวมกบกลม จงจะทำใหผลงานบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ


4. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Process)

การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร เปนกระบวนการทสงเสรมใหผเรยนไดสบคนเสาะหา สำรวจ ตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตาง ๆ จนเกดความเขาใจและรบรความรนนอยางมความหมาย เปนการพฒนากระบวนการคดระดบสงใหแกผเรยน ฝกใหสงเกต การถาม – ตอบ การสอสารเชอมโยงบรณาการการนำเสนอ สรางองคความร โดยมผสอนเปนผกำกบ ควบคม ใหคำปรกษา ชแนะ ชวยเหลอ กระตนใหผเรยนอยากรอยากเหน และสบเสาะหาความรจากการถาม พยายามหาคำตอบหรอสรางองคความรใหมดวยตนเองผานกระบวนการคด กระบวนการปฏบต และสามารถนำไปประยกตใชในการดำเนนชวต

การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการนำเขาสบทเรยนโดยนำเรองทสนใจ อาจมาจากเหตการณทกำลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเชอมโยงกบความรเดมทเรยนมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางคำถามเปนแนวทางทใชในการสำรวจตรวจสอบอยางหลากหลาย 2. ขนสำรวจและคนหา (Exploration) เมอทำความเขาใจในประเดนหรอคำถามทสนใจ มการกำหนดแนวทางการสำรวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน กำหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจทำไดหลายวธ เชน การทดลอง กจกรรมภาคสนาม การศกษาขอมลจากเอกสารตาง ๆ 3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลเพยงพอ จงนำขอมลทไดมาวเคราะห แปรผล สรปผล นำเสนอผลทไดในรปแบบตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจำลอง หรอรปวาด 4. ขนขยายความร (Elaboration) เปนการนำความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม แนวคดทไดจะชวยเชอมโยงกบเรองตาง ๆ ทำใหเกดความรกวางขน 5. ขนประเมน (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยน มความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากนนจะนำไปสการนำความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ

ประโยชน กระบวนการสบเสาะหาความรชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกการ ทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบตเพอใหไดความร

ขอจำกด ผสอนจะตองลดบทบาทของการเปนผอธบายในขนท 3 ผสอนจะเปนเพยงผเสนอแนะ ใหคำแนะนำและยอมรบฟงความคดเหนของผเรยน


5. วธสอนแบบธรรมสากจฉา (The Use of Dhammasakaccha)

วธสอนแบบธรรมสากจฉา เปนวธสอนทใชหลกการสนทนาเปนสำคญ เปนการสนทนา แลกเปลยนความคดเหนและอภปรายรวมกน ซงอาจจะเปนการสนทนาระหวางผสอนและผเรยน หรออาจเปนการสนทนาอภปรายรวมกนในหมผเรยน วธการสอนแบบธรรมสากจฉาเปนวธการทพระพทธเจาทรงใชบอยวธหนง พระพทธเจามกทรงใชถามนำคสนทนาเขาสความเขาใจธรรมะ ทรงสงเสรม ใหมการสนทนากนในหมสาวก ปจจบนนกการศกษาไดนำหลกการสอนแบบธรรมสากจฉามาประยกตใชในการจดการเรยนร โดยแทรกวธคดตามหลกพทธธรรมเขาไปในกระบวนการจดกจกรรมการเรยนร วธคดตามหลกพทธธรรมทพระพรหมคณาภรณ (ประยทธ ปยตโต) ไดอธบายวธคดแบบ โยนโสมนสการไว 10 วธ คอ วธคดแบบสบสาวปจจย วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ วธคดแบบ รเทาทนธรรมดา วธคดแบบอรยสจหรอแบบแกปญหา วธคดตามหลกการและความมงหมาย (วธคดแบบอรรถสมพนธ) วธคดแบบคณโทษและทางออก วธคดแบบคณคาแทและคณคาเทยม วธคด แบบอบายปลกเราคณธรรม วธคดแบบเปนอยในปจจบน และวธคดวเคราะหในลกษณะตาง ๆ (วธคดแบบวภชชวาท)

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร สมน อมรววฒน และ สคนธ สนธพานนท ไดเสนอหลกการในการจดระบบการเรยนการสอน แบบธรรมสากจฉาไววา ผเรยนจะตองรจกแสวงหาความร เพอนำมาเปนพนฐานในการคดวเคราะหและประเมนคาความร รวมสนทนาอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกน วจารณ พดโตตอบกน และซกถามกนอยางมเหตผล และสามารถนำผลการคดวเคราะหไปพสจนความรดวยการปฏบต ผเรยนตองปฏบตตนเปนกลยาณมตร

1. ขนนำเขาสบทเรยน ผสอนนำขาวหรอสถานการณตาง ๆ มาเสนอผเรยน เพอใหเหนปญหาและหาแนวทาง ในการแกไขปญหา และเหนคณคาของการแกปญหาอยางถกตอง

2. ขนสอน 1) แสวงหาความร ผสอนออกแบบกจกรรมหรอกำหนดประเดน เพอใหผเรยนแสวงหาความรดวยการคนควาหาความรจากเอกสาร ตำรา หนงสอประเภทตาง ๆ ปายนเทศ สออปกรณ ตาง ๆ ตลอดจนแหลงความรดานเทคโนโลย แลวนำมาแลกเปลยนความรและชวยกนสรป โดยม ผสอนคอยชวยชแนะอยางมเมตตา 2) คนพบความร/สนทนาแลกเปลยนความร ขณะทผเรยนแสวงหาความรดวยวธการ ตาง ๆ อยางหลากหลาย ผเรยนกยอมคนพบความรไปดวย ซงถาจะใหคนพบความรทตรงประเดน ผสอนควรจดทำใบงานกำหนดหวขอหรอตงประเดนคำถามเพอเปนการกำกบผเรยนใหศกษาขอมลความรไดตรงตามเปาหมาย


3) การวเคราะหและประเมนคาความร ผสอนควรไดนำวธคดรปแบบตาง ๆ แทรกเขามา เพอใหผเรยนไดรจกวเคราะหและประเมนคาความรอยางมเหตผล ผสอนอาจนำกรณตวอยางมาให ผเรยนไดฝกคดหาสาเหตของปญหา หรอคดวธแกปญหาโดยใชวธคดวเคราะหแบบใดแบบหนง เชน วธคดตามหลกพทธธรรม คดวเคราะห คดสงเคราะห คดอยางมวจารณญาณ ฯลฯ ตอจากนนให ผเรยนไดฝกการสรปประเดนของขอมลความรและประเมนคาโดยวธแลกเปลยนความคดเหนกน ในกลม และเสนอตอชนเรยน 4) พสจนความรหรอขนปฏบต เปนขนทผสอนไดจดกจกรรมฝกปฏบต พสจนความร ใหผเรยนทกคนไดวางแผนการปฏบตตนและเลอกแนวปฏบต เพอนำไปปฏบตจรงทงในเวลาเรยนและนอกเวลาเรยน โดยจะใหผเรยนเลอกแนวทางปฏบตตนทคลายคลงกนในกลมของตน เพอจะไดรถงปญหาและสาเหตของปญหาในการปฏบต และนำมาอภปรายรวมกนเพอหาแนวทางแกไขในขนปฏบตน ผสอนควรใหเวลาผเรยนไดมโอกาสปฏบตจรงตามแนวทางทกลมของตนไดเลอกไว ซงอาจจะใชเวลาสก 1 – 2 สปดาห เปนอยางนอย

3. ขนสรป 1) ใหผเรยนทกคนสรปผลการปฏบตการและพสจนความร ตามทางเลอกของผเรยนแตละกลม โดยสมาชกแตละกลมนำผลการสรปมาเลาสกนฟง ใหทราบถงผลการปฏบตวาเปนอยางไร มเรองใดทเปนปญหาอปสรรค หาสาเหตของปญหา และชวยกนเสนอแนวทางแกไข ถาบคคลใดได ผลดจากการปฏบต ใหชวยกนหาสาเหตของผลการปฏบตนน ซงอาจใชวธคดแบบทผเรยนคดวาเหมาะสม 2) ใหนำผลการสรปของแตละกลมมาแลกเปลยนกนดวยวธการตาง ๆ เชน พด เขยน ฯลฯ เพอแสดงความมนใจวาขอมลทไดรบการพสจนดวยการปฏบตนนเปนไปได มคณคา และปฏบตไดผลจรง

ประโยชน การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบธรรมสากจฉาน ผเรยนจะไดมสวนรวม ในการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกน ซงจะทำใหผเรยนมความกระตอรอรนทจะแสวงหาความรเพอมาเปนพนฐานในการสนทนา อภปรายรวมกน ใชกระบวนการคดซงจะนำไปสการตดสนใจปฏบต

ขอจำกด การฝกใหผเรยนใชทกษะการคดในขนวเคราะหและประเมนคาความร อาจตองใชเวลานานถาผสอนยงไมเคยฝกใหผเรยนใหรจกคดมากอน


6. วธสอนแบบแกปญหา (Problem Solving)

วธสอนแบบแกปญหา เปนวธสอนทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง เพอใหผเรยน คดเปน ทำเปน และแกปญหาเปน ซงมรากฐานมาจากความจรงในชวตของมนษยทตองเผชญกบปญหาตาง ๆ ทกขณะ ดงนน ถามนษยรจกแกปญหาไดกจะสามารถดำเนนชวตอยในสงคมไดอยางราบรน นอกจากนนยงเปนวธสอนทเปนไปตามหลกจตวทยาแหงการเรยนรทวา “การเรยนรจะ เกดขนไดเมอมปญหาเกดขน”

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ตงปญหา ผสอนสามารถดำเนนการใหผเรยนเกดปญหาหรอขอสงสย เชน การใชคำถามนำสปญหา การเลาประสบการณหรอเหตการณในชวตประจำวน หรอการสรางสถานการณ ใหเกดปญหา ใหผเรยนคดคำถามหรอปญหา ขนท 2 ตงสมมตฐาน เปนขนตอนทใชเหตผลในการคดวเคราะหปญหาและคาดคะเน คำตอบ พจารณาแยกปญหาใหญออกเปนปญหายอย แลวคดอยางเปนระบบ โดยนำความรความเขาใจ ขอมล และประสบการณเดมทเคยศกษามาแลวมาคดแกปญหา คาดคะเนคำตอบ ขนท 3 วางแผนแกปญหา หรอออกแบบวธการหาคำตอบจากสมมตฐานทตงไว โดยศกษาถงสาเหตทเกดปญหาขนและใชเหตผลในการคดหาวธการแกปญหาไดตรงกบสาเหต ซงจะตองสรางทางเลอก หรอวธการแกปญหาใหหลากหลาย แลวใชเหตผลในการพจารณาเลอกวธแกปญหาทดทสด มความเปนไปไดมากทสด พรอมทงเตรยมอปกรณ เครองมอทจะใชใหพรอม ขนท 4 เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล เมอกำหนดหรอวางแผนแกปญหาแลว ผเรยนลงมอปฏบตตามแผนทวางไว จดบนทกขอมลทไดเพอนำเสนอขอมล ผานการวเคราะหและการตรวจสอบความถกตองของขอมล จดกระทำขอมล แลวนำเสนอขอมลในรปแบบทเขาใจไดงาย ขนท 5 สรปผล เปนขนทนำขอมลมาพจารณา แปลความหมายระหวางสาเหตกบผล ทเกดขน เพอหาคำตอบตามสมมตฐานแลวจงสรปเปนหลกการกวาง ๆ ขนท 6 การตรวจสอบและการประเมนผล เมอไดขอสรปเปนหลกการกวาง ๆ แลวนำมาพจารณาอกครงวาขอสรปนาเชอถอหรอไม

ประโยชน วธสอนแบบแกปญหามประโยชนตอผเรยน ทำใหไดคดแกปญหาดวยตนเอง ฝกการสงเกต วเคราะห การหาเหตผล ใชขอมลในการตดสนใจ ทำใหมประสบการณตรงดวยการลงมอปฏบต

ขอจำกด ปญหาทเสนอตองนาสนใจและเหมาะสมกบวยของผเรยน ผสอนตองมความสามารถในการชวยใหคำแนะนำในการแกปญหาใหผเรยน มการฝกทกษะการคดในการแกปญหาอยางเปนระบบ


7. วธสอนแบบสาธต(Demonstration Method)

วธสอนแบบสาธตเปนวธการทผสอนเปนผถายทอดความรใหผเรยนเกดการเรยนรในเนอหาสาระ พรอมทงแสดงกระบวนการปฏบตประกอบคำอธบายตามขนตอนการสาธตนน ๆ แลวใหผเรยนซกถาม อภปรายและสรปผลการเรยนรจากการสาธต

การจดกจกรรมการเรยนรแบบสาธต การสาธต แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ 1. การสาธตสำหรบผเรยนทงหอง (Class Demonstration) 2. การสาธตสำหรบกลมยอย (Group Demonstration) 3. การสาธตเปนรายบคคล (Individual Demonstration ) การสาธต มรปแบบการสาธตหลายแบบ เชน ผสอนเปนผสาธต ผสอนและผเรยนรวมกนสาธต ผเรยนสาธตเปนกลม ผเรยนสาธตเปนรายบคคล วทยากรสาธต

ขนตอนการจดการเรยนรแบบสาธต 1. ขนเตรยมการสาธต กำหนดจดประสงคของการสาธตใหชดเจน ศกษาเนอหาในบทเรยนอยางละเอยด กำหนดขนตอนในการสาธต จดเตรยมเครองมออปกรณสำหรบสาธต จดเตรยมสถานทสาธต กอนการสาธตในชนเรยนทกครงผสอนจะตองทดลองกระบวนการสาธตทกขนตอน จดเตรยมเอกสารและวธการวดประเมนผลทชดเจนกำหนดเวลาในการสาธตใหเหมาะสม 2. ขนสาธต 1) บอกจดประสงคการสาธตและเรองทจะสาธตใหผเรยนทราบ 2) บอกขนตอนของกจกรรมทผเรยนตองปฏบต เชน ตำแหนงทผเรยนนง การจดบนทก การสงเกต การตงคำถาม การสรปขนตอน การสาธต 3) แนะนำสอการเรยนใหผเรยนทราบ วาจะใชสอประเภทใดและแหลงการเรยนรทจะศกษาคนควาเพมเตมมอะไรบาง 4) ดำเนนการสาธตอยางชา ๆ เพอใหผเรยนไดเหนขนตอนอยางละเอยด แมการสาธต จะตองอาศยทกษะการทำงานทรวดเรว แตผสอนตองทำการสาธตครงแรกอยางชา ๆ เพอใหผเรยนเขาใจขนตอนการสาธต หลงจากทสาธตครบทกขนตอนแลว ผสอนอาจยอนกลบมาสาธตใหเรวขน เพอใหเหนธรรมชาตของการทำงานทตอเนอง หรออาจกลบมาสาธตเฉพาะบางขนตอนทเหนวา ซบซอน 5) ใหผเรยนมสวนรวมในการสาธต ผสอนอธบายใหผเรยนฟงไปดวยระหวางการสาธตแตละขนตอน โดยเนนใหผเรยนสงเกตขนตอนการทำงานแตละขนตอนทผสอนสาธตในขณะทม การสาธตนน ผสอนอาจตงคำถามใหผเรยนตอบ ซงเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมทด เพราะการซกถามจะทำใหผเรยนเขาใจและมความมนใจยงขนวาจะสามารถทำดวยตนเองได


3. ขนสรปการสาธต 1) สรปขนตอนหรอสงทสำคญ คอ ผสอนใหผเรยนสรปผลจากทเหนตามลำดบขนตอนตาง ๆ จากการสาธต เพอประเมนวาผเรยนมความเขาใจในการเรยนนน ๆ มากนอยเพยงใด 2) ผสอนสรปดวยการตงคำถาม เพอใหผเรยนพจารณาจากขนตอนตาง ๆ ทสาธต หรอกระบวนการสาธต 4. ขนวดและประเมนผล ผสอนอาจใชวธการตาง ๆ เพอประเมนวาผเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบเรองทสาธต ถามเวลาอาจใหผเรยนคนใดคนหนงออกมาสาธตใหด

ประโยชน วธสอนแบบสาธตทำใหผเรยนมความเขาใจกระจางชดในสงทเรยนร สามารถปฏบตตาม ขนตอนของการสาธตได ผเรยนมประสบการณตรงจากการฝกปฏบตตามแบบ

ขอจำกด ผสอนตองใชเวลาในการเตรยมการสาธต ขณะทำการสาธตผสอนจะตองใชเทคนคในการบรหารจดการชนเรยนเพอใหผเรยนตดตามการสาธตอยางตอเนอง ถาผเรยนกลมใหญเกนไป อาจทำใหผเรยนไมสามารถมองเหนการสาธตไดทวถง

การนำกระบวนการคดมาใชในการจดการเรยนการสอนหนาทพลเมอง

การคดเปนกระบวนการทางสมองหรอพฤตกรรมทเกดขนในสมองทมการคนหาหลกการหรอความจรง แลววเคราะหเนอหา ขอสรป ซงการคดนนอาจจะเกดจากสงเราหรอความจรงทไดรบ รวมกบประสบการณเดมทมอย ในการจดการเรยนรในรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง นอกจากจะเนน การจดการเรยนรทลงสการปฏบตจรงแลว ครผสอนพงนำกระบวนการคดในรปแบบตาง ๆ มาใชในการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหบรรลเปาหมายตามผลการเรยนร กระบวนการคดมมากมายหลายวธ และนกการศกษาแตละทานกเสนอขนตอนการคดทแตกตางกนไป แตในทนจะขอยกตวอยางบางวธ ดงน

1. การคดวเคราะห (Analyzing)

ทศนา แขมมณ และคณะ ไดใหความหมายและขนตอนการคดวเคราะห ดงน การคดวเคราะหเปนการจำแนกแยกแยะสงใดสงหนง/เรองใดเรองหนง เพอคนหา องคประกอบและความสมพนธระหวางองคประกอบเหลานน เพอชวยใหเกดความเขาใจในเรองนน


ขนตอนการคด 1. ศกษาขอมล 2. ตงวตถประสงคในการวเคราะหขอมล 3. กำหนดเกณฑในการจำแนกแยกแยะขอมล 4. แยกแยะขอมลตามเกณฑทกำหนดเพอใหเหนองคประกอบของสงทวเคราะห 5. หาความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ และความสมพนธของขอมลในแตละ องคประกอบ 6. นำเสนอผลการวเคราะห 7. นำผลการวเคราะหมาสรปตอบคำถามตามวตถประสงค

2. การคดสงเคราะห (Synthesizing)

ทศนา แขมมณ และคณะ ไดใหความหมายและขนตอนการคดสงเคราะหไววาการคดสงเคราะห เปนการนำความรทผานการวเคราะหมาผสมผสานสรางสงใหมทมลกษณะตางจากเดม

ขนตอนการคดสงเคราะห 1. กำหนดวตถประสงคของสงใหมทตองการสราง 2. ศกษาวเคราะหขอมลทเกยวของ 3. เลอกขอมลทสอดคลองกบวตถประสงค 4. นำขอมลมาทำกรอบแนวคดสำหรบสงใหม 5. สรางสงใหมตามวตถประสงคโดยอาศยแนวคดทกำหนด รวมกบขอมลอน ๆ ทเกยวของ

3. การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) การคดอยางมวจารณญาณ เปนกระบวนการคดทใชเหตผลโดยมการศกษาขอเทจจรง หลกฐาน และขอมลตาง ๆ เพอประกอบการตดสนใจ แลวนำมาพจารณาวเคราะหอยางสมเหตผล กอนตดสนใจวาสงใดควรเชอหรอไมควรเชอ ผทมความคดอยางมวจารณญาณ จะเปนผมใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตผล ไมยดถอความคดเหนของตนเอง กอนจะตดสนใจ ในเรองใดกจะตองมขอมลหลกฐานเพยงพอและสามารถเปลยนความคดเหนของตนเองใหเขากบผอนได ถาผนนมเหตผลทเหมาะสมถกตองกวา เปนผทมความกระตอรอรนในการคนหาขอมลและความร กลาวไดวาผทมความคดอยางมวจารณญาณจะเปนผมเหตผล บลมและกาเย ไดใหแนวคดเกยวกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณวาเปนกระบวนการทเรมจากสญลกษณทางภาษา จนโยงมาเปนความคดรวบยอด เปนกฎเกณฑ และนำเกณฑไปใช โดยมขนตอน ดงน


1. สงเกต ใหผเรยนสงเกต รบร และพจารณาคำ ขอความ หรอภาพเหตการณทเกดขน ใหทำกจกรรมการรบร เขาใจ ไดความคดรวบยอดทเชอมโยงความสมพนธของสงตาง ๆ สรปเปน ใจความสำคญครบถวน ตรงตามหลกฐานขอมล 2. อธบาย ใหผเรยนอธบายหรอตอบคำถาม แสดงความคดเหน เหนดวยหรอไมเหนดวย กบสงทกำหนดเนนการใชเหตผลดวยหลกการ กฎเกณฑ อางหลกฐานขอมลประกอบใหนาเชอถอ 3. รบฟง ใหผ เรยนไดฟงความคดเหนทแตกตางจากความคดเหนของตน ไดฟงและ ตอบคำถามตามความคดเหนทแตกตางกน เนนการปรบเปลยนความคดอยางมเหตผล ไมใชอารมณหรอถอความคดเหนของตนเองเปนใหญ 4. เชอมโยงความสมพนธใหผเรยนไดเปรยบเทยบความแตกตางและความคลายคลงของ สงตาง ๆ จดกลมทเปนพวกเดยวกน หาเหตผลหรอกฎเกณฑมาเชอมโยงในลกษณะอปมาอปไมย 5. วจารณ จดกจกรรมใหผเรยนวเคราะหเหตการณ คำกลาว แนวคด หรอการกระทำ ทกำหนด แลวใหจำแนกหาขอด ขอดอย สวนด สวนดอย สวนสำคญหรอสวนทไมสำคญจากสงนน ดวยการยกเหตผลและหลกฐานมาประกอบ เชน บอกวาการกระทำนนไมเหมาะสม เพราะอะไร ทำถกตองเพราะอะไร 6. สรป ใหผเรยนพจารณาการกระทำ หรอขอมลตาง ๆ ทเชอมโยงเกยวของกน แลว สรปผลอยางตรงไปตรงมาตามหลกฐานขอมล เชน การกระทำนนผเรยนเหนวาเปนการกระทำ ทถกตอง ควรประพฤตปฏบตอยางไร มเหตผลสนบสนนอยางไร ขอความทกลาวมานนเชอถอไดหรอไมอยางไร กลาวไดวาการฝกทกษะใหผเรยนรจกคดโดยใชวธการคดตาง ๆ นนจะเปนพนฐานสำคญ ทนำไปสการตดสนใจอยางถกตองเหมาะสม เปนทกษะหนงตามจดหมายของหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ทมงพฒนาผเรยนใหมสมรรถนะสำคญในดานความสามารถในการคด เนนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดอยางเปนระบบ เพอนำไปสการสรางองคความร หรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม ดงนน ครผสอนจงตองศกษาหาความร เกยวกบกระบวนการคดตาง ๆ เพอนำมาใชในการพฒนาผเรยน

ตอนท 2

ตวอยางการจดหนวยการเรยนรและการจดทำแผนการจดการเรยนร

รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง


ตวอยางการจดหนวยการเรยนร

รหสวชา ส23203 หนาทพลเมอง 5 กลมสาระการเรยนร สงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 10 ชวโมง

1. หนวยการเรยนรท 1 ชอหนวยการเรยนร ความเปนไทย

2. ผลการเรยนร

1. มสวนรวมแนะนำผอนใหอนรกษและยกยองผมมารยาทไทย 2. แสดงออกแนะนำผอนและมสวนรวมในกจกรรมเกยวกบความเออเฟอเผอแผและเสยสละ 3. เหนคณคาอนรกษสบสานและประยกตขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรมและ ภมปญญาไทย 4. ปฏบตตนเปนผมวนยในตนเอง

3. สาระสำคญ

การแสดงความเคารพ การสนทนา การแตงกาย การมสมมาคารวะแสดงออกและแนะนำ ผอน และมสวนรวมในกจกรรมเกยวกบความเออเฟอเผอแผและเสยสละตอสงคม เหนคณคาอนรกษสบสานและประยกตขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทยชวยเสรมสราง ความเปนเอกลกษณของไทย

4. สาระการเรยนร

- มารยาทไทย (การแสดงความเคารพ การสนทนา การแตงกาย การมสมมาคารวะ) - เออเฟอเผอแผและเสยสละ - ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรมไทย และภมปญญาไทย

5. สมรรถนะสำคญของผเรยน

ความสามารถในการใชทกษะชวต


6. คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทำงาน

7. ชนงาน/ภาระงาน

1. บนทกการเขารวมกจกรรม 2. บนทกความด

8. การวดและประเมนผล

8.1 การประเมนกอนเรยน - 8.2 การประเมนชนงาน/ภาระงาน ระหวางการจดกจกรรมการเรยนร/รวบยอด - สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจรรม - ประเมนผลงานการบนทกความด 8.3 การประเมนหลงเรยน - ประเมนคณลกษณะอนพงประสงค


แบบป

ระเม

นพฤต

กรรม

รายบ

คคล

ความ

เออเ

ฟอ

การป

ฏบตต

น ลำ

ดบ

ชอ –

สกล

มา

รยาท

ไทย

เผอแ

ผและ

เสยส

ละ

ตามข

นบธร

รมเน

ยม

ความ

มวนย

ในตน

เอง

รวม

ตอสง

คม

ประเ

พณ

ศลป

วฒนธ

รรม

แล

ะภมป

ญญ

าไทย

4 3

2 1

4 3

2 1

4 3

2 1

4 3

2 1

16

เกณ

ฑการ

ใหคะ

แนน

ดมาก

=

4

ด

= 3

พอ

ใช

= 2

ปร

บปรง

=

1

ลง

ชอ...

......

......

......

......

......

......

......

......

...

(.....

......

......

......

......

......

......

..)


9. กจกรรมการเรยนร

กจกรรมท 1 ทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ (10 ชวโมง) ขนนำ 1. นกเรยนด V.D.O Clip เกยวกบความเปนไทย - มารยาทไทย ความกตญญกตเวท ความเออเฟอเผอแผ เสยสละ - ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณ - เหนคณคา อนรกษ สบสาน และประยกตขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย 2. นกเรยนดภาพการแสดงเกยวกบความเปนไทย

ขนท 1 การรวบรวมขาวสารขอมล ขอเทจจรงความรและหลกการ 1. นกเรยนแบงกลมรวมกนสบคนขอมลขาวสารเกยวกบความเปนไทย มารยาทไทย ความกตญญกตเวท ความเออเฟอเผอแผ เสยสละ ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณเหนคณคา อนรกษ สบสาน และประยกตขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

ขนท 2 การประเมนคณคาและประโยชน 1. สมาชกในแตละกลม นำขอมลทไดสบคนมาเหลาสกนฟงแลววเคราะหตามประเดน ดงตอไปน - ลกษณะสำคญของกจกรรม - ผลดตอผปฏบต - ผลดตอสงคมและประเทศชาต - สงทนกเรยนสามารถนำไปประยกต ปฏบตในการดำเนนชวต 2. สมาชกแตละกลม รวมกนสรปขอมลจากการวเคราะหทแสดงถงผลดของ การปฏบตตน เปนคนดแลวนำเสนอผลการวเคราะห กลมผฟงรวมกนเสนอแนะเพมเตมครตรวจสอบความถกตองเหมาะสม 3. นกเรยนรวมกนเขยนผงมโนทศนแสดงแนวทางในการมสวนรวมในกจกรรม ตาง ๆ ของสงคม

ขนท 3 การเลอกและการตดสนใจ 1. สมาชกแตละกลมรวมกนเลอกและตดสนใจอยางมเหตผลเพอเขารวมกจกรรม ทเปนประโยชนตอสงคม เชน มารยาทไทย ความกตญญกตเวท ความเออเฟอเผอแผ เสยสละ ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณ เหนคณคา อนรกษ สบสาน และประยกตขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย


ขนท 4 การปฏบต 1. สมาชกแตละกลมวางแผนการเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทเปนประโยชนตอสงคม มการแบงหนาท ความรบผดชอบแลวนำไปปฏบตและบนทกผลการปฏบตในแบบบนทกผล การเขารวม กจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมโดยแสดงถงการปฏบต ดงน - การรวมมอการทำกจกรรมของสมาชกในกลมใหบรรลเปาหมายทกำหนดไว - การแสดงออกถงความเออเฟอเผอแผและเสยสละ

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปแนวทางการปฏบตตนในเรองของความเปนไทยและ ผลดตอบคคล สงคมและประเทศชาต

กจกรรมท 2 (กระบวนการสรางความตระหนก)

ขนสงเกต 1. นกเรยนสงเกตการณทำกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมของเพอนสมาชก ในกลม (กลมเดมในกจกรรมท 1) และพลดกนเหลาความประทบใจ หรอประสบการณจากการเขารวม กจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม

ขนวเคราะห วจารณ 1. สมาชกในกลมรวมกนอภปรายในประเดนตอไปน - การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมนนสงเสรมใหมคณลกษณะของความเปนไทยดอยางไรบาง - ผลของการเขารวมกจกรรมนนสงผลดตอตนเองผอนและสงคมอยางไร - ขอคดทไดจากการเขารวมกจกรรมมอะไรบาง และสามารถนำไปประยกตใชในการดำเนนชวตอยางไร 2. ตวแทนแตละกลมรวมเสนอผลงานหนาชนเรยนดวยวธการนำเสนอทหลากหลาย 3. สมาชกกลมผฟง ตงคำถามในประเดนทสงสยหรอแสดงความคดเหนทแตกตางออกไป กลมผเสนอผลงานยอมรบฟงความคดเหนของผอนและตอบคำถามประเดนทสงสยอยางมเหตผลครตรวจสอบความถกตองและใหขอเสนอแนะ


ขนสรป 1. นกเรยนและคร รวมกนสรปความสำคญและความจำเปนของการปฏบตตนเรองความเปนไทยการมนำใจ เออเฟอเผอแผและเสยสละ 2. ครมอบหมายใหนกเรยนแตละคนบนทกพฤตกรรมของตนลงในสมดบนทก ความดและสงงาน ครผสอนตามกำหนดเวลาเพอใหครประเมนผลงานตามประเดนตอไปน - การมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม - การแสดงความเออเฟอเผอแผและเสยสละ - ความขยนมนเพยรและตงใจปฏบต

10. สอ/แหลงการเรยนร

1. V.D.O. Clip เรองความเปนไทย 2. ภาพกจกรรมการทำประโยชนตอสงคม


หนวยการเรยนร

รหสวชา ส2320... หนาทพลเมอง 5 กลมสาระการเรยนร สงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 10 ชวโมง

1. หนวยการเรยนรท 2 ชอหนวยการเรยนร รกชาต ศาสนา และพระมหากษตรย


1. เปนแบบอยางและมสวนรวมในการจดกจกรรมทแสดงถงความรกชาตยดมนในศาสนาและเทดทนสถานบนพระมหากษตรย 2. ประยกตและเผยแพรพระบรมราโชวาทหลกการทรงงานและหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. ปฏบตตนเปนผมวนยในตนเอง


การแสดงออกถงความรกชาตยดมนในศาสนาและเทดทนสถาบนพระมหากษตรย ประยกตและเผยแพรพระบรมราโชวาทในเรองการเสยสละ ความซอสตย หลกการทรงงาน ชวยธำรงรกษาสถาบนของชาตใหมนคง


1. การปฏบตตนทแสดงออกถงความรกชาต การยดมนในศาสนา และการเทดทนสถาบนพระมหากษตรย 2. พระบรมราโชวาท - การเสยสละ - ความซอสตย 3. การทรงงาน - ศกษาขอมลอยางเปนระบบ - แกปญหาทจดเลก 4. หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 5. มวนยในตนเอง



ความสามารถในการใชทกษะชวต


1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทำงาน 4. มจตสาธารณะ

7. ชนงาน / ภาระงาน

1. โครงงานเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย 2. บนทกกจกรรมพฤตกรรม 3. ปายนเทศ

8. การวดประเมนผล

8.1 การประเมนกอนเรยน - 8.2 การประเมนชนงาน/ภาระงาน ระหวางการจดกจกรรมการเรยนร/รวบยอด - สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจรรม - ประเมนผลงานการศกษา คนควาหลกการทรงงาน หลกปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง โครงงานเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย 8. 3 การประเมนหลงเรยน - ประเมนคณลกษณะอนพงประสงค


แบบป

ระเม

นพฤต

กรรม

รายบ

คคล

ลำดบ

ชอ

– ส

กล

เหนค

ณคา

การอ

ยรวม

กน

ภมใจ

ในคว

ามเป

นไทย

ยด

มนใน

ศาสน

า เท

ดทน

รวม

สถาบ

นพระ

มหาก

ษตรย

4

3 2

1 4

3 2

1 4

3 2

1 4

3 2

1 16

เก

ณฑก

ารให

คะแน

น

ดม

าก

= 4

ด

=

3

พอใช

=

2

ปรบป

รง

= 1

ลงชอ

......

......

......

......

......

......

......

......

......

(..

......

......

......

......

......

......

.....)



ขนนำ 1. นกเรยนด Clip V.D.O. เกยวกบพระราชกรณยกจของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว/ การทำนบำรงพระพทธศาสนา และวถชวตของชาวชนบท 2. ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนอยางมเหตผลทคาดวาจะไดรบจากการด Clip V.D.O. ครเชอมโยงใหนกเรยนเหนวากจกรรมเหลานเปนสวนหนงของการเทดทนสถาบน พระมหากษตรย และวถชวตของชาวชนบท 3. นกเรยนแบงกลมรวมมอกนสบคนขอมลขาวสารเกยวกบ ภารกจของพระมหากษตรยและประเพณทางพทธศาสนา ครชแจงวธการทำงานกลมรวมกนและปฏบตตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมายดวยความรบผดชอบ 4. สมาชกในแตละกลมนำขอมลทไดสบคนมาเหลาสกนฟงแลววเคราะหตามประเดนตอไปน 1. ลกษณะสำคญของกจกรรม 2. ผลดตอผปฏบต 3. ผลดตอชมชน สงคมและประเทศชาต 4. สงทนกเรยนสามารถนำไปประยกตปฏบตในการดำเนนชวต - สมาชกแตละกลมรวมกนสรปขอมลจากการวเคราะห เพอจดทำโครงงาน แลวนำเสนอ วธการจดทำโครงงาน ใหกลมฟง ครเปนผเสนอแนะและตรวจสอบความถกตองเหมาะสม - นกเรยนรวมกนเขยนผงมโนทศน ในการทำโครงงาน เรอง การเทดทนสถาบน พระมหากษตรย 5. สมาชกแตละกลมรวมกนเลอกและตดสนใจอยางมเหตผล เพอเขารวมกจกรรมโครงงาน ทเปนประโยชนตอชมชนและสงคม เชน การจดปายนเทศ เทดพระเกยรต การจดทำโครงงาน 6. สมาชกแตละกลมวางแผนการทำโครงงาน/กจกรรมทเปนประโยชน มการแบงหนาท รบผดชอบ แลวนำไปปฏบตและบนทกผล เพอรวบรวมขอมลมาจดทำโครงงาน และบนทกผลการปฏบตในแบบบนทกผลการเขารวมกจกรรมทกครง 7. นกเรยนนำผลงานโครงงาน มาสรปและอภปรายผลของโครงงานครมอบหมายใหนกเรยน แตละคนบนทกพฤตกรรมของตนเพอใหครประเมนผลงาน ตามประเดนตอไปน 1. การเหนคณคาของการอยรวมกน 2. ความภาคภมใจในความเปนไทย 3. ยดมนในศาสนา 4. เทดทนสถาบนพระมหากษตรย


8. นกเรยนศกษาคนควา พระบรมราโชวาท ในดานการเสยสละและความซอสตย พรอม ดภาพกจกรรมพระราชกรณยกจ วเคราะห อภปรายสรป นำเสนอผลงานเพอยดเปนแนวปฏบต ในการดำเนนชวต 9. นกเรยนและครรวมกนอภปราย หลกการทรงงานของพระมหากษตรย ในดานการศกษาขอมลอยางเปนระบบ และการแกปญหาทจดเลก พรอมเขยนเปนผงความคด 10. นกเรยนเสนอผงความคดหลกการทรงงาน สรปเพอยดเปนแนวปฏบตในการดำเนนชวต 11. นกเรยนศกษาคนควา หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง วเคราะห อภปรายสรป นำเสนอผลงานเพอยดเปนแนวปฏบตในการดำเนนชวต 12. นกเรยนเสนอผงความคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สรปเพอยดเปนแนวปฏบตในการดำเนนชวต 13. แบงกลมนกเรยนแตละกลมรวมมอกนเลอกและตดสนใจอยางมเหตผล เพอเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนและสงคม - การปลกพชสวนครว ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในบานของตน - รวบรวมกจกรรมประหยดพลงงาน - รกษาความสะอาดตามทสาธารณสมบต - การออม - รวมกจกรรมกบชมชนในกจกรรมวนพอ 14. สมาชกแตละกลมวางแผนการเขารวมกจกรรมตาง ๆ เกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทเปนประโยชนตอชมชน มการแบงหนาท ความรบผดชอบ แลวนำไปปฏบตและบนทกผลการปฏบต ในแบบบนทกผลการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนโดยการแสดงถงการปฏบต ดงน - การรวมมอกนทำกจกรรมของสมาชกในกลมใหบรรล เปาหมายทกำหนดไว - มความเสยสละ ความซอสตย - ศกษาขอมลอยางเปนระบบและแกปญหาทจดเลก 15. นกเรยนและครรวมกนสรปความสำคญ และความจำเปนของการปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความเสยสละ มความซอสตย มการศกษาขอมลอยางเปนระบบ และรจกการแกปญหาจดเลก - ครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลม บนทกพฤตกรรมของตนเอง และสงครผสอนตามกำหนดเวลา เพอใหครประเมนผลงานตามประเดนตอไปน 1. มความเสยสละ 2. มความซอสตย


3. ศกษาขอมลอยางเปนระบบ 4. รจกแกปญหาอยางเปนระบบ

10. สอ/แหลงเรยนร

10.1 Clip V.D.O. เกยวกบพระราชกรณยกจของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 10.2 เอกสารประกอบการคนควาพระบรมราโชวาท ในดานการเสยสละและความซอสตย หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 10. 3 ภาพกจกรรมพระราชกรณยกจ

ตอนท 3

เครองมอวดและประเมนผลการเสรมสรางวนยนกเรยน

ในสถานศกษาบรณาการในชนเรยน


ตว

อยาง

กจกร

รมกา

รจดก

ารเร

ยนร

เนอห

าของ

วชาเ

พมเ

ตม

สงเค

ราะห

ตวอย

างกจ

กรรม

สง

เครา

ะหออ

กแบบ

กจกร

รม

ทม

การส

งเสร

มดาน

วนยแ

กผเร

ยน

หนาท

พลเ

มองใ

นสวน

ของ

เสรม

สราง

วนยด

านกา

รมจต

อาสา

กา

รจดก

ารเร

ยนรใ

นชนเ

รยน

ขอ

งสถา

นศกษ

า กา

รสรา

งเสร

มวนย

เส

ยสละ

เหนอ

กเหน

ใจผอ

น ดา

นการ

มจตอ

าสา

เสยส

ละ

ใน

ปการ

ศกษา

ทผาน

มา

เหนอ

กเหน

ใจผอ

น ปร

ะจำภ

าคเร

ยนท

1

ปก

ารศก

ษา...

......

.

การเ

สรมส

รางว

นยนก

เรยน

ในสถ

านศก

ษา ร

ะดบม

ธยมศ

กษาต

อนตน

ดาน

การม

จตอา

สา เส

ยสละ

เหนอ

กเหน

ใจผอ

น แบ

บสงเ

คราะ

หการ

จดกา

รเรย

นร :

กจกร

รมบร

ณาก

ารใน

ชนเร

ยน


แบบป

ระเม

นการ

เสรม

สราง

วนยน

กเรย

นในส

ถานศ

กษาด

านกา

รมจต

อาสา

เสยส

ละ แ

ละเห

นอกเ

หนใจ

ผอน

(บ

รณาก

ารกล

มสาร

ะสงค

มศกษ

า ศา

สนาแ

ละวฒ

นธรร

ม วช

าหนา

ทพลเ

มอง)

โรงเ

รยน.

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.ครผ

สอน.

......

......

......

......

......

......

......

......

...

ลำด

บท

ชอ –

สกล

กจ

กรรม

เสรม

สราง

วนย

ดานก

ารมจ

ตอาส

า ดา

นเสย

สละ

ดานเ

หนอก

เหนใ

จผอน

รว

ม

1

2 3

4 5

1 2

3 4

5 1

2 3

4 5

บนทก

เพมเ

ตม

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

....


แบบบ

นทกพ

ฤตกร

รมกา

รมวน

ยดาน

การม

จตอา

สา เส

ยสละ

เหนอ

กเหน

ใจผอ

นสำห

รบคร

(บรณ

าการ

ในกา

รจดก

ารเร

ยนรใ

นชนเ

รยน)

คำชแ

จง

แบ

บบนท

กฉบบ

น จด

ทำขน

เพอใ

หครผ

ททำ

หนาท

ดแลก

จกรร

มการ

เสรม

สราง

วนยด

านกา

รมจต

อาสา

เสย

สละ

เหนอ

กเหน

ใจผอ

น ได

บนทก

การท

ำกจก

รรมเ

สรมส

รางว

นยดา

นการ

มจตอ

าสา

เสยส

ละ เ

หนอก

เหนใ

จผอน

ในภา

พรวม

การจ

ดการ

เรยน

รทมก

ารบร

ณาก

ารวน

ยดาน

กา

รมจต

อาสา

เสยส

ละ เห

นอกเ

หนใจ

ผอนใ

นราย

วชาใ

นกลม

สาระ

การเ

รยนร

สงคม

ศกษา

ศาส

นาแล

ะวฒ

นธรร

ม

ผล

ลพธด

านวน

ยดาน

การม

จตอา

สา เส

ยสละ

รายว

ชา

เห

นอกเ

หนใจ

ผอน

ทเกด

ขนใน

การจ

ดการ

เรยน

ร ขอ

สงเก

ตเพ

มเตม

ลง

ชอผบ

นทก

เช

งปรม

าณ

เชงค

ณภา

พ

เรอง

ทจดก

ารเร

ยนร

โด

ยการ

บรณ

าการ

วนย

ดานก

ารมจ

ตอาส

า เส

ยสละ

เห

นอกเ

หนใจ

ผอน


แผนก

ารดำ

เนนก

ารทำ

AAR

ในร

ปแบบ

PLC

ชอสถ

านศก

ษา...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

..

กจ

กรรม

นอกช

นเรย

น กจ

กรรม

ในชน

เรยน

สปด

าหท

วน/เ

ดอน/

ป ทำ

ARR

สป

ดาหท

วน

/เดอ

น/ป

ทำ

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12


แบบบ

นทกก

ารทำ

ARR

ชอสถ

านศก

ษา...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

..

วนทท

ำ AR

R……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

.จำน

วนผเ

ขารว

ม....

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.

ปร

ะเดน

การแ

ลกเป

ลยนเ

รยนร

ความ

สำเร

จทเก

ดขน

สง

ทจะท

ำใหด

ขน/พ

ฒนา

การ

กา

รบรณ

าการ

ในชน

เรยน

ตอนท 4

หนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร

รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง


แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม วชาหนาทพลเมอง เรอง มารยาทไทย ระดบชนมธยมศกษาชนปท 1 โรงเรยนบานสำนกกอ ตำบลปนแต อำเภอควนขนน จงหวดพทลง

สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลงเขต 1 สอนโดย นางสาวเรวด แยมแสง

นางสาวสกญญา ไวยรตน

ใชสอนวนท……/………../………… จำนวน 3 ชวโมง

1. หนวยการเรยนรท 1 ชอหนวยการเรยนร ความเปนไทย


2.1 นกเรยนมความรเกยวกบมารยาทไทย 2.2 นกเรยนสามารถแสดงความเคารพ เชน การไหว การกราบแบบเบญจางคประดษฐ ไดอยางถกตอง 2.3 นกเรยนสามารถนำเอาความรทไดฝกฝนไปใชในชวตประจำวนได


มารยาทไทย เปนเอกลกษณทโดดเดนอยางหนงของคนไทย ทแสดงถงความเปนอตลกษณประจำชาตทสมควรจะถายทอดใหคงอยสบตอไป มารยาทไทย เปนกรยามารยาททคนไทยไดสรางสรรคใหเหมาะกบลกษณะนสยของคนไทยโดยเฉพาะการไหว การกราบแบบเบญจางคประดษฐ ไดถกตอง


- การฝกปฏบตมรรยาทชาวพทธ - การไหว - การกราบ



5.1 ความสามารถในการสอสาร 5.2 ความสามารถในการคด 1) ทกษะการวเคราะห 2) ทกษะการนำความรไปใช 5.3 ความสามารถในการใชทกษะชวต


6.1 มวนย 6.2 ใฝเรยนร 6.3 มงมนในการทำงาน 6.4 รกความเปนไทยอยอยางพอเพยง 6.5 เสยสละ มนำใจ มจตสาธารณะเหนอกเหนใจผอน


7.1 นกเรยนฝกปฏบตไหวบคคล ระดบตาง ๆ และการกราบเบญจางคประดษฐ 7.2 การบนทกแผนผงความคด 7.3 การเขยนความประทบใจ


8. การวดและการประเมนผล

วธวดผล เครองมอ เกณฑ

1. การสงเกตการรวมกจกรรม 1. แบบสงเกตพฤตกรรม 2. สงเกตการพฤตกรรมการเรยนร 2. แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร เกณฑการใหคะแนน รายบคคล รายบคคล - ปฏบตไดถกตอง ได 3 คะแนน - ปฏบตได และมบางสวน ทไมถกตอง ได 2 คะแนน - ปฏบตไดบางเลกนอย เปนบางสวน หรอ ไมปฏบตได 0-1 คะแนน 3. ตรวจสมดบนทก 3. สมดบนทก


ชวโมงท 1

กจกรรมการจดการเรยนร 1. ครและนกเรยนสนทนาถงมารยาทไทยทเปนเอกลกษณของคนไทย คอ การไหวในชวตประจำวนของนกเรยน แลวแสดงความคดเหนเกยวกบความสำคญและประโยชนของการไหว ทถกตอง ซงการไหวสามารถแบงเปน 3ระดบ คอ บคคลเสมอกน บคคลมอาวโสสงกวาและการไหวพระสงฆ 2. นกเรยนศกษาการไหวแบบตาง ๆ จาก Youtube 3. นกเรยนดครสาธตวธการไหวแตละระดบเปนแบบอยาง 4. นกเรยนฝกไหวบคคลระดบตาง ๆ โดยครและนกเรยนรนพแกนนำจตอาสาและนกเรยนอาสาสมครในหองทครคดเลอกเปนนกเรยนตนแบบชวยกนสอนเพอนใหไหวใหถกตอง สวยงาม 5. นกเรยนแตละคนไหวบคคลระดบตาง ๆ ทละทาใหครดเพอประเมนผล


6. ครและนกเรยนรวมกนสรปถงการไหวทถกตองและแนะนำใหนกเรยนนำวธการไหว ทถกตองไปใชในชวตประจำวนในโอกาสตาง ๆ

ชวโมงท 2 1. ครพดคยถามนกเรยนเกยวกบการทำความเคารพพระรตนตรยวาใชวธใด แลวสอบถามนกเรยนวานกเรยนรหรอไมวาการกราบเบญจางคประดษฐคออะไร แลวรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนและความสำคญของการปฏบตทถกตอง 2. นกเรยนอานใบความรท 2 เนอหาเกยวกบการกราบพระรตนตรย ครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจยงขน ในการกราบหรอการไหว จะตองเรมทจงหวะท 1 “อญชล” ถาเปนการไหว จะหยดทจงหวะท 2 “วนทา” แตถาเปนการกราบ จะไปจงหวะท 3 “อภวาท” จงสรปไดวา การไหวจะม 2 จงหวะ คอ อญชลกบวนทา สวนการกราบจะม 3 จงหวะ คอ อญช วนทา อภวาท 3. นกเรยนดครสาธตวธการกราบเบญจางคประดษฐโดยเรมจากจงหวะท 1 อญชล จงหวะ ท 2 วนทา จงหวะท 3 อภวาท โดยฝกการกราบแบบเบญจางคประดษฐ ซงประกอบดวยองค 5 คอ หวเขา 2 ฝามอ 2 หนาผาก 1 ใหจรดลงแนบกบพน และกราบ 3 ครง เปนการกราบพระสงฆ 4. นกเรยนฝกกราบเบญจางคประดษฐรายบคคล มนกเรยนรนพแกนนำจตอาสาและนกเรยนอาสาสมครในหองกราบเบญจางคประดษฐ ทครคดเลอกเปนตนแบบชวยกนสอนเพอนใหโดยกราบอวยวะทง 5 สมผสพนไดอยางถกตอง สวยงาม 5. นกเรยนทดสอบการปฏบตรายบคคล โดยออกมาหนาหอง ครทดสอบรายบคคล และครจะใหคำแนะนำเมอนกเรยนกราบเสรจ 6. ครและนกเรยนรวมกนสรปแนวทางการนำไปปฏบตเกยวกบการปฏบตตามขนตอน ทถกตองของการไหวพระและกราบพระรตนตรย ประโยชนทไดรบจากการฝกปฏบตตามขนตอนและเขยนความภาคภมใจในวฒนธรรมไทยเปนแผนผงความคดลงบนกระดานและนกเรยนบนทกสรปเปนความรของตนลงในสมด และตกแตงชนงานใหสวยงาม

ชวโมงท 3 1. นกเรยนทกคนเขาวดเวฬวนในวนพระ เพอไหวพระสวดมนตรวมกน 2. นกเรยนทกคนรวมกนไหวพระสวดมนต นกเรยนควรไหวและกราบพระใหถกตองตามทไดเรยนมา รวมทงทำสมาธ และแผเมตตาพรอมกน 3. สนทนาทบทวนเกยวกบมารยาททงดงามของเดกไทยและคนไทยทปฏบตตอพระสงฆ และแสดงความคดเหนรวมกน 4. เปดโอกาสใหนกเรยนทกคนสนทนาซกถาม และครยำเตอนใหนกเรยนฝกมารยาทในการปฏบตตนตอบคคลอน ๆ ดวยความออนนอมถอมตนจนเกดนสยทดมมารยาททงดงาม


10. แหลงเรยนร / สอ

10.1 วดโอจากยทป Youtube 10.2 ใบความร 10.3 วดเวฬวน

11. บนทกหลงการจดกจกรรมการเรยนร

ผลการจดกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ปญหา/อปสรรค ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะเพมเตม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

(ลงชอ)....................................... (นางสาวสกญญา ไวยรตน)

ครผสอน วนท........เดอน..........................พ.ศ. ................


ความคดเหนผบรหาร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

(ลงชอ)............................................ (นายสชาต ถระวงค) ผบรหารสถานศกษา

วนท........เดอน..........................พ.ศ. ..............


แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร คำชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทปรากฏ และใหคะแนนตามตามเกณฑทกำหนดให

จดประสงค/ตวชวด ในการประเมนผลความร

1. มความรและความเขาใจมารยาทในการปฏบตตนทถกตองตอพระสงฆและพระรตนตรย 2. มความรและความเขาใจมารยาทในการปฏบตตนทถกตองในการอยรวมกนในสงคม

ทกษะ/กระบวนการ/สมรรถนะสำคญ

1. สามารถฝกฝนมารยาทในการปฏบตตนทถกตองตอพอแม ครอาจารย พระสงฆและ พระรตนตรย ไดถกตอง 2. สามารถปฏบตตามขนตอนของการฝกการไหวระดบตาง ๆ และการกราบแบบ เบญจางคประดษฐไดถกตอง 3. สามารถปฏบตตนตอพระสงฆและพระรตนตรยดวยกรยามารยาททถกตอง

คณธรรมจรยธรรม / คณลกษณะทพงประสงคของ ผเรยน 1. เปนบคคลทมมารยาทงดงามมความออนนอมถอมตน 2. เปนผทรจกกาลเทศะ รกความเปนไทย อยอยางพอเพยง 3. เปนผทมบคลกภาพด มนำใจ มจตสาธารณะ และมความสขในการดำรงชวต

เกณฑการใหคะแนน ปฏบตไดถกตอง ได 3 คะแนน ปฏบตได และมบางสวนทไมถกตอง ได 2 คะแนน ปฏบตไดบางเลกนอย เปนบางสวน หรอไมปฏบต ได 0-1 คะแนน


ความร

ทกษะ/ คณธรรม/ รวม ท ชอ – สกล กระบวนการ คณลกษณะ (27)

ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3

1 เดกชายพงศเพชร เรองเพชร

2 เดกชายภาณวตร พงศาปาน

3 เดกชายธราดล ยอดแกว

4 เดกชายธนากร หนมาก

5 เดกชายวฒพงศ ชชวย

6 เดกชายณฐพงศ อนนตเสมา

7 เดกชายจารกรณ ขาวสงข

8 เดกชายนตพงศ ปานศร

9 เดกชายนตพฒน ปานศร

10 เดกชายวชรพงศ สขอย

11 เดกชายทวศกด ฉมเงน

12 เดกชายอภชย ศรสงข

13 เดกหญงณฏฐกานต บวแกว

14 เดกหญงภควลญชญ จตรา

15 เดกหญงดารารตน จนทรตน

16 เดกหญงทพยตยาวด ดวงสงข

17 เดกหญงสภาวด ทองใหม

18 เดกหญงณชกานต พรหมทอง

19 เดกหญงดวงเดอน ขำเกอ

เกณฑการตดสน : ไดคะแนน 23 – 27 คะแนน อยในระดบ 4 หมายถง ดเยยม ไดคะแนน 19 – 22 คะแนน อยในระดบ 3 หมายถง ด ไดคะแนน 15 – 18 คะแนน อยในระดบ 2 หมายถง พอใช ไดคะแนน 0 – 14 คะแนน อยในระดบ 1 หมายถง ปรบปรง


ใบความร การไหวและการกราบพระรตนตรย

การไหว คอ การทมอสองขางประณม นวชดกน ปลายนวจรดกนไมแยกปลายนวออกจากกนยกมอขนในระดบตาง ๆ ตามฐานะของบคคล

ประนมมอใหนวมอแนบชดกน ฝามอราบปลายนวตงขน


1. ไหวพระ

ยกมอทประณมขนจรดหนาผากใหปลายนวหวแมมอจรดระหวางคว ใหปลายนวชจรดตนผม

2. การกราบ (อภวาท)

เปนการแสดงความเคารพดวยวธนงประนมมอขนเสมอหนาผากแลวนอมศรษะ ลงจรดพนหรอจรดมอ ณ ทใดทหนงแลวนอมศรษะลงบนมอนน เชน กราบลงบนตกกอนโลมถอวาเปนกราบ ถาหมอบแลวนอมศรษะจรดมอทประนมถงพนเรยกวา หมอบกราบ การกราบพระรตนตรย ตองกราบแบบเบญจางคประดษฐ การกราบแบบเบญจางคประดษฐ ใชกราบพระรตนตรย ไดแก พระพทธ พระธรรม พระสงฆ การกราบแบบเบญจางคประดษฐ หมายถง การทใหอวยวะทง 5 คอเขาทง 2 มอทง 2 และหนาผากจรดพน การกราบจะม 3 จงหวะและจะตองนงอยในทาเตรยมกราบ

ทาเตรยมกราบ ชาย นงคกเขาปลายเทาตง นง บนสนเทา มอทงสองวางบนหนาขาทง สองขาง (ทาเทพบตร) หญง นงคกเขาปลาย เทาราบ นงบนสนเทา มอทงสองวางบน หนาขาทงสองขาง (ทาเทพธดา)


จงหวะ ท 1 (อญชล) ยกมอขนประนมระหวางอกปลายนวชดกนตงขนแนบตวไมกางศอก

จงหวะท 2 (วนทา) ยกมอขน พรอมกบกมศรษะ โดยใหปลายนวชจรดหนาผาก

จงหวะท 3 (อภวาท) ทอดมอลงกราบ ใหมอและแขนทงสองขางลงพรอมกนมอควำหางกนเลกนอย พอใหหนาผากจรด พนระหวางมอได

ชาย ใหกางศอกทงสองขางลง ตอจากเขาขนานไปกบพน หลงไมโกง หญง ใหศอกทงสองขางครอมเขาเลกนอย


ทำสามจงหวะใหครบสามครง แลวยกมอขนจบโดยใหปลายนวชจรดหนาผากแลวปลอยมอลง การกราบไมควรใหชาหรอเรวเกนไป


แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม วชาหนาทพลเมอง เรอง ยดมนกตญญ ระดบชนมธยมศกษาชนปท 1 โรงเรยนบานสำนกกอ ตำบลปนแต อำเภอควนขนน จงหวดพทลง

สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลงเขต 1 สอนโดย นางสาวเรวด แยมแสง

นางสาวสกญญา ไวยรตน


1. หนวยการเรยนรท 2 ชอหนวยการเรยนร รกชาต ยดมนในศาสนา เทดทนพระมหากษตรย


1. นกเรยนทราบและตระหนกถงความสำคญของการแสดงความกตญญตอบคคลตาง ๆ ได 2. นกเรยนสามารถแสดงออกไดอยางถกตองและเปนปฏบตจนเปนปรกนสยถงความกตญญตอผมพระคณตลอดจนบคคลตาง ๆ ทเกยวของได


ความกตญญเปนหลกธรรมสำคญเบองตนถอเปนหลกธรรมของคนด


1. ความหมายของความกตญญ 2. การแสดงความกตญญตอผมพระคณตาง ๆ





1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทำงาน 4. รกความเปนไทย อยอยางพอเพยง 5. เสยสละ มนำใจ มจตสาธารณะเหนอกเหนใจผอน


1. ใบงานเขยนแสดงความกตญญตอผมพระคณ


ตรวจประเมนแบบบนทกผลรายบคคล - สงเกตพฤตกรรมการทำงานกลม

เครองมอ 1. แบบประเมนแบบบนทกผลรายบคคล 2. แบบประเมนพฤตกรรมการทำงานกลม

เกณฑ 1. ตรวจประเมนแบบบนทกผลรายบคคล ผานเกณฑ รอยละ 60 2. ตรวจแบบประเมนพฤตกรรมการทำงานกลมผานเกณฑ ระดบคณภาพ วธการวดผล เกณฑการประเมนผล เครองมอทใชวด

- สงเกตพฤตกรรม - นกเรยนรวมกจกรรมและผานเกณฑ - แบบสงเกตพฤตกรรม อยางนอยรอยละ 80 ของจำนวน นกเรยนทงหมด - ตรวจใบงานเรอง ความกตญญ



คาบท 1 1. นกเรยนแตละคนแสดงความคดเหนถงความหมายของคำวา “กตญญ” โดยครสมถามนกเรยนประมาณ 6-7 คน จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปความหมายของคำวา “กตญญ” 2. ครแจกบทความเรอง จารกพระคณแม จากนนใหนกเรยนแตละคนเขยนแสดงความคดเหน เกยวกบบทความดงกลาว 3. ครสมเลอกนกเรยน พดแสดงความรสกเกยวกบบทความ

คาบท 2 -3 1. ครแบงนกเรยนออกเปนกลม ๆ ละ 4-5 คน และแจกบทความเรอง “พอแมของฉน” ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนสรปและตอบคำถามเกยวกบขอคดทไดจากบทความทอาน 2. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนนำเสนอหนาชนเรยน 3. ครและนกเรยนชวยสรปสาระสำคญจากบทความแตยำเตอนนกเรยนเกยวกบความกตญญตอพอแม 4. รวมกนสรปถงความสำคญของการรจกกตญญตอผมพระคณตอบแทนบญคณพรอมทงใหนกเรยนรวมกนอภปรายวาการกตญญนนมความสำคญอยางไร และนกเรยนใชในชวตประจำวน หรอไมอยางไร 5. ใหนกเรยนทำใบความรเรองการแสดงออกถงความกตญญ

10. สอ/แหลงเรยนร

- บทความเรอง จารกพระคณแม - บทความเรอง พอแมของฉน - ใบความรเรอง ความกตญญตอผมพระคณ


ผลการจดกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


ปญหา/อปสรรค ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(ลงชอ).......................................

(นางสาวสกญญา ไวยรตน) ครผสอน

วนท........เดอน..........................พ.ศ. ................ ความคดเหนผบรหาร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


วนท........เดอน..........................พ.ศ. ..............


ใบงาน

ชอ................................................................................... ชน....................... เลขท.......................

คำชแจง ใหนกเรยนเขยนแสดงออกถงความกตญญตอผมพระคณตอไปน

พอ-แม คร-อาจารย ญาตพนอง/ผมพระคณอนๆ


เรยงความเรอง “พอ แม ของฉน”

“แม” คำนอาจจะเปนคำสน ๆ ทไรความหมายสำหรบคนทไรความหมายสำหรบคนทเหนแมอยบอยครงจนเบอ โดยไมทราบถงความรกทแมมอบให แตสำหรบคนทไมมแม หรอแมเสยชวต จนเปนปมดอยของตนทเฝารอคอยใหแมนนกลบมา และตองการความรกของ แม คำวา “แม” จงมความหมายสำหรบคนทไรแม “แม” คำน เมอกอนฉนคดวาเปนคำทไรคา เพราะคนทมแมเหมอนไมมแม เมอเดกนนแม ทงฉน แมไมเคยใสใจดแลวาฉนจะเปนอยางไร ฉนจงเกลยดแมมาก ตอนเดกฉนตองอาศยอยกบปามาโดยตลอด แตพอฉนโตขน แมกลบมาหาฉน ฉนจงคดวาแมมาหาฉนเพอตองการจะใหฉนชวยงาน แตทจรงแลวมนไมใช แมกลบมาเพอแกไขเรองราวในอดต แตฉนมอคตตอแม แมดแลฉน แตฉนไมเคยสนใจแม ฉนไมคดทจะรกแมเลยสกนด แถมแมยงมสามใหมอก ฉนยงเกลยดแมและสามใหมของแม แมใหเงนฉนไปโรงเรยนทกวน เพอเปนการเลยงดฉน แมซออาหารใหฉนกน ในทกวนพอใหมและแมของฉนจะไมอยบานทเชาไว เพราะแมจะตองไปทำงานเยนจงจะกลบ บางครงก 2 ทม ฉนเอาเงนมาโรงเรยนทแมใหกนโดยสรยสราย เพราะคดวาแมมเงนมาก แตมเยนวนหนงซงทำใหฉนคดได ฉนกลบไปบาน ยายใชไปเฝาบานใหแม เพราะยายเหนวาแมยงไมกลบมาในวนนนฝนกตก ฉนเหนแมขบรถมา ปากขบมาตามหลง ตอนแมขบมาจอด ฉนเหนแมรองไห ตามลำตวของแมมรอยแผลเกลอนไปหมด ฉนจงถามแมวา แมโดนอะไรมา แมบอกวา แมเอารถไปลม ถงยาคลยของแม ทจะนำไปขายตกลง จากรถ ยาคลยไดรบความเสยหายเปนจำนวนมาก แมจงจำเปนตองซอยาคลยทงหมดไว รวมเปนเงนถง 1,500 บาท มนอาจเปนเงนจำนวนนอยของคนอน แตเมอเทยบกบเงนเดอนของแมฉนถอวาเปนเงนจำนวนมากทเดยว ฉนรสกสาสารแมวาทำไมแมตองเจอเรองแบบนดวย และฉนสงเกตหลายครง ในบางมอแมยอมกนมามา และใหฉนกนอาหารทดกวา ฉนกรสกสำนกในบญคณของแม ตอจากนน ฉนจงใชเงนอยางประหยด เพราะเงนทกบาทหามาดวยความยากลำบาก บาดแผลตามลำตวของแมยงไมหายดนก แตแมตองขบรถออกจากบานไปทำงาน ฉนถามแมวาแมไมทำงานไมไดหรอ แมบอกวา ถาแมไมไปทำงานเขากจะหกเงนเดอนแม และเราจะเอาเงนทไหนกน ฉนรวาฐานะของบานฉนไมคอยดนก ตอนเปดเรยน แมฉนตองกเงนเพอซออปกรณการเรยน พอใหมกชวยเหลอฉนบาง กอนทแมจะออกไปทำงานฉนกไปโรงเรยน จงไมไดชวยแมแตอยางใด เพราะฉนตองไปเรยนหนงสอ แมบอกวา ถาฉนเรยนหนงสอเกง ฉนจะไดสบาย ไมลำบากเหมอนแม แตตอนเรยนฉนไมมสมาธเลย เพราะมวแตคดเรองของแม วาแมไปทำงาน แมเปนอยางไรเพราะแมตองขบรถตลอดทงวนเสยงกบการใชรถ ใชถนน แดดกรอน แตแมกลบไมเคยไดพก ความเกลยดชงทฉนมตอแมเรมจางหายไป ความรกกลบเขามาแทรก อาจจะเปนเพราฉนเรมโตขน เรมรอะไรเปนอะไร ฉนนกสงสารแมในทกสนเดอนยาคลยของแมกเหลอ แมจงจำใจตองซอยาคลยทงหมดไว ถาแมไมซอกเคลยบญชไมเสรจ เงนเดอนกจะไมไดรบแถมยาคลย กใกลหมดอายเขาทกท ฉนจงตองชวยแมนำยาคลยไปขายคนแถวบานเขากชวยกนซอ


กยงดทฉนไดชวยแมบางในบางสวน แตสงทรคอฉนตองตงใจเรยนหนงสอจะไดจบสง ๆ โตขนมาฉนและแม พอ จะไดสบาย สวนพอใหมของฉนกเลกอคต เพราะคดวา ทานใหความรกและพรอมทจะดแลแมของฉน ถงฉนมแมแลว ฉนกยงไมลมพระคณของปาทเลยงดฉนแตเลก บางครงแมและปามกดดาวากลาวฉน ฉนรสกไมพอใจนก แตรวาแมกบปาดาฉน เพราะรกฉน ถงแมแมจะไมไดดแลเลยงดเราแตเลก แตทานกใหกำเนดเรา ถาไมมแมกไมมเราในทกวนน แมและพอเปนผมพระคณตอเรามาก แมตองทนอมทองเราตง 9 เดอน และกวาเราจะคลอดออกมาเปนคน แมเจบปวดมากแคไหน และตอนอมทองทานกตองลำบาก นอนกไมสบาย ยงใกลจะถงวนทแมคลอดแลว บญคณของพอและแม สดจะหาสงมาเปรยบ และไมสามารถระบไดดวยกระดาษสกกรอยแผนกไมสามารถเขยนพระคณของพอแมหมด แตถาเราอยากจะรเรากเหนอยทกวน ปากอยาบอกแตรกทาน พฤตกรรมทแสดงออกกตองรกทานดวย และอยารกทานเฉพาะวนแม วนพอ หรอวนพเศษ แตเราตองรกทานทกวน ความรกททานมใหแกเราอาจจะไมสามารถเขยนบรรยายได แตฉนไดคดวาความรก ความหวงใย ทแมมอบให ลกทกคนรดอยเตมอก การทเราจะตอบแทนพระคณ มควรรอเวลา เพราะมนอาจจะสายเกนไป

โดย

เดกหญงอาทตยา กาละพวก ชน ป.6 โรงเรยนบานพระบาท


บทความจารกพระคณแม

พระคณแมนนประมาณ ไมสนสด แมสมมตเอาแผนดนสนแหงหน เปนหมกกอนผอนละลายในสายชล ใหทวหน แหงสมทรสคนท และเอาเขาพระสเมรทเดนหลา เอาปากกาจมหมกบนทกท เอาทองฟาเปนกระดาษวาดคด แลวเขยนชชมบญคณมารดา เขยนจนสนดนฟามหาสมทร เขยนจนสดพระสเมรทเดนหลา แตไมสดสนบญคณมารดา จงนบวาใหญยงสงทงปวง เมอลกใหญวยถวยควรศกษา แมกพาลกรกไปฝากให จะเสยทนหนนคาวชาไป ถามใหไมขดเปนสตยจรง ถงไมมบางทกกเขา จะหนกเบายอมลกไปทกสง สตรากตรำทำการงานจรงจรง เพอแลกสงทรพยไดมาใหเรา เมอลกเสรจการศกษาวชาเชยว แมคนเดยวดใจใครจะเทา พอลกหาทรพยไดใจทานเบา เพราะทานเฝาปลกหวงใหด


แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม วชาหนาทพลเมอง เรอง พลเมองดตามวถประชาธปไตย ระดบชนมธยมศกษาชนปท 1

โรงเรยนบานสำนกกอ ตำบลปนแต อำเภอควนขนน จงหวดพทลง สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลงเขต 1

สอนโดย นางสาวเรวด แยมแสง นางสาวสกญญา ไวยรตน


1. หนวยการเรยนรท 3 ชอหนวยการเรยนร พลเมองดตามวถประชาธปไตย


1. นกเรยนมความรเกยวกบบทบาท หนาท และการปฏบตตามบทบาทหนาทของตนเอง ไดอยางถกตอง 2. นกเรยนเรยนรวถการเปนพลเมองดและปฏบตตนเปนพลเมองดได


พลเมองดตามวธประชาธปไตย หมายถง พลเมองในสงคมประชาธปไตย ทมคณลกษณะ ทสำคญ คอ เปนผทยดมนในหลกการทางประชาธปไตยในการดำรงชวต ปฏบตตนตามกฎหมายดำรงตน เปนประโยชนตอสงคม โดยมการชวยเหลอเกอกลกน พฒนาสงคมและประเทศชาตใหมประชาธปไตยอยางแทจรงตามหลกการทางประชาธปไตย คอ การปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ และหนาทในฐานะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซงจะสงผลดตอความมงคง สงบเรยบรอยและ นำไปสการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาอยางมนคง โดยมกฎหมายเปนเครองมอของรฐในการพฒนาประเทศชาตใหเปนไปตามนโยบายแหงรฐ ซงการตรากฎหมายนน จะตองปฏบตตามขนตอนของกระบวนการตรากฎหมาย และประชาชนทกคนจะตองปฏบตตนตามกฎหมายทเกยวของกบตนเอง ชมชน และประเทศชาต



4.1 ความร (K) 1) แนวทางสงเสรมใหปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย 2) สถานภาพ บทบาท สทธ เสรภาพ หนาท ในฐานะพลเมองดตามวถประชาธปไตย 4.2 ทกษะ/กระบวนการ (P) 1) นำเสนอแนวทางในการปฏบตตนเปนพลเมองด ตามวถประชาธปไตย 4.3 เจตคต (A) 1) การเหนคณคาในการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย 2) การตระหนกถงความสำคญของกฎหมายทเกยวของกบตนเอง ครอบครว ชมชน และประเทศรวมทงปฏบตตามกฎหมาย




1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทำงาน 4. รกความเปนไทย อยอยางพอเพยง 5. เสยสละ มนำใจ มจตสาธารณะเหนอกเหนใจผอน


1. บนทกการเขารวมกจกรรม 7.1 ภาระงาน 1. นกเรยนจดทำแผนผงความคด เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองด 2. ใบงาน



8.1 การประเมนกอนเรยน - 8.2 การประเมนชนงาน/ภาระงานระหวางการจดกจกรรมการเรยนร/รวยอด - สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม - ประเมนใบงาน 8.3 การประเมนหลงเรยน - ประเมนคณลกษณะอนพงประสงค


ชวโมงท 1 1. นกเรยนทำแบบทดสอบกอนเรยน หนวยการเรยนรท 1 เรอง วถประชาธปไตยจำนวน 20 ขอ 2. ครนำเสนอภาพกจกรรมตาง ๆ ของพลเมอง แลวใหนกเรยนวเคราะหและอธบายวา ภาพใดมการกระทำทเหมาะสม ภาพใดมการกระทำทไมเหมาะสมสอดคลองกบวถชวตในสงคมประชาธปไตย พรอมทง อธบายเหตผลประกอบ ตวอยางภาพ เชน - ภาพท 1 ภาพคนประกอบอาชพหลากหลายอาชพ - ภาพท 2 ภาพการชมนมประทวงบนถนน - ภาพท 3 ภาพการชมนมปราศรยหาเสยง - ภาพท 4 ภาพคนเผาอาคารสถานท - ภาพท 5 ภาพความไมสงบเรยบรอยในการชมนม - ภาพท 6 ภาพคนรวมกจกรรมพฒนาชมชน - ภาพท 7 ภาพคนรวมกจกรรมประเพณตาง ๆ 3. ครซกถามนกเรยนวา พลเมองด ในความคดเหนของนกเรยนเปนอยางไร ใหนกเรยนอธบายและยกตวอยางประกอบโดยเนนสภาพสงคมประชาธปไตยปจจบนของไทย 4. ครอธบายเพมเตม เรอง พลเมองดในวถประชาธปไตย ใหนกเรยนเขาใจวา วถชวต ในสงคมประชาธปไตย เนนทการมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของพลเมองด ดงตวอยางรปภาพทไดนำเสนอ


5. ครแบงนกเรยนกลมละ 4 คน คละกนตามความสามารถ คอ เกง ปานกลางคอนขาง เกง ปานกลางคอนขางออน และออน แลวใหนกเรยนแตละกลมปฏบตตามใบงานทครกำหนดให ดงน - กลมท 1 ปฏบตใบงานท 1.1 เรอง สงคมประชาธปไตย - กลมท 2 ปฏบตใบงานท 1.2 เรอง คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย 6. ระหวางทนกเรยนปฏบตตามใบงานท 1.1 และ 1.2 ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและการมสวนรวมของนกเรยนแตละกลม

ชวโมงท 2 1. ครพดคยกบนกเรยนเกยวกบอาชพตาง ๆ เชน ตำรวจ ทหาร คร แลวถามนกเรยนวา อาชพตาง ๆ เหลานคอใคร มบทบาทหนาทอะไรนกเรยนตอบแสดงความคดเหน 2. ครถามนกเรยนวานกเรยนเขาใจคำวา สถานภาพ บทบาท หนาท และสทธหรอไม ใหระบจากอาชพทครเพงยกตวอยางไป ครสงเกตวานกเรยนมความรความเขาใจแคไหน 3. ครพดคยกบนกเรยนวาทกคนในสงคมนลวนมสถานภาพ บทบาท หนาททแตกตางกนไป วนนเราจะเรยนเรองเหลานกน 4. นกเรยนเรยนรความหมายของคำวา สถานภาพ บทบาท หนาท และสทธ จาก พาวเวอรพอยท จนเขาใจ 5. ครบอกนกเรยนวาจะใหนกเรยนทำงานกลม โดยทใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3 คน จากนนใหนกเรยนจบฉลากรปภาพอาชพจากคร ครแจกกระดาษและปากกาใหนกเรยนแตละกลม จากนนใหนกเรยนแตละกลมระบ สถานภาพ บทบาท สทธ หนาทขอ แตละอาชพทตนจบได เขยนและตกแตงในกระดาษใหสวยงาม 6. ครใหนกเรยนแตละกลมออกมานำเสนอผลงานใหเพอนฟง 7. ครพดคยกบนกเรยนบทวนกจกรรมการเรยนรจากชวโมงท 1 แลวเชอมโยงกบกจกรรมการเรยนรชวโมงท 2 โดยใหนกเรยนกลมเดมไดรวมกนอภปราย ตรวจสอบความถกตองของใบงาน ทตนรบผดชอบ แลวเตรยมนำเสนอผลงานหนาชนเรยน โดยใชเวลานำเสนอกลมละไมเกน 5 นาท 8. นกเรยนแตละกลมนำเสนอผลงานในชนเรยน นกเรยนกลมอน ๆ เปนฝายรบฟงอยางตงใจ ซกถามขอสงสยหรอแสดงความคดเหนเพมเตม 9. ระหวางทนกเรยนนำเสนอผลงานตามใบงานท 1.1 และ 1.2 ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและการมสวนรวมของนกเรยนแตละกลม 10. ครและนกเรยนอภปรายแสดงความคดเหนและสรปองคความร เรอง พลเมองดตามวถประชาธปไตย ทไดรบจากการปฏบตตามใบงานท 1.1 และ ใบงานท 1.2


ชวโมงท 3 1. ครและนกเรยนทบทวนกจกรรมการเรยนร เรอง พลเมองดตามวถประชาธปไตย จากชวโมงท 1 และชวโมงท 2 2. ครใหนกเรยนรวมกนอภปราย แสดงความคดเหนในประเดน ตอไปน - พลเมองดตามวถประชาธปไตย หมายถงอยางไร - นกเรยนจะปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยไดอยางไรบาง - ถาทกคนปฏบตตนเปนพลเมองด จะเกดผลดอยางไร - นกเรยนจะแกไขปญหาพฤตกรรมท เกดจากการไมปฏบตตนเปนพลเมองด ไดอยางไร - นกเรยนจะใชกระบวนการประชาธปไตยอยางไรใหเหมาะสมตอการสรางความสมานฉนท ปรองดองของคนในชาต เพอสงเสรมใหประชาชนรวมมอกนแกไขปญหาของชาต และพรอมใจกนปฏบตตนเปนเปนพลเมองด ไดอยางไร 3. ครเปดโอกาสในนกเรยนซกถามประเดนขอสงสยและอธบายเพมเตม เรองลกษณะสงคมประชาธปไตยและพลเมองดในสงคมประชาธปไตย 4. ครและนกเรยนชวยกนสรปประเดนสำคญเกยวกบลกษณะสำคญของสงคมประชาธปไตย คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย และแนวทางการปฏบตตนเปนพลเมองด

สอและแหลงเรยนร

สอการเรยนร 1. หนงสอประกอบการเรยนร สาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดำเนนชวตในสงคมชนมธยมศกษาปท 1 2. สอประกอบการสอน - ใบงานท 1.1 เรอง สงคมประชาธปไตย - ใบงานท 1.2 เรอง คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย - บตรภาพ หรอสอ PowerPoint Presentation เกยวกบการปฏบตตนของพลเมองในสงคมประชาธปไตย

แหลงการเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนต - www.trueplookpanya.com/true/knowledge-detail.php? - www.kullawat.net/civic/1.0.htm


วธการ เครองมอ เกณฑ

ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน แบบทดสอบกอนเรยน หนวยการเรยนร รอยละ 60 ผานเกณฑ ท 8 เรอง วถประชาธปไตย หนวยการเรยนรท 8 เรอง วถประชาธปไตย ตรวจใบงานท 1.1 ใบงานท 1.1 รอยละ 60 ผานเกณฑ ตรวจใบงานท 1.2 ใบงานท 1.2 รอยละ 60 ผานเกณฑ สงเกตพฤตกรรมการทำงานกลม แบบสงเกตพฤตกรรมการทำงานกลม ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

ชวโมงท 4 1. ครตงคำถามทบทวนความร เดมของนกเรยน เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองด ในประเดนตาง ๆ ดงน - สงคมประชาธปไตยมลกษณะสำคญอยางไรบาง - พลเมองดตามวถประชาธปไตยมลกษณะอยางไร - นกเรยนปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยอยางไรบาง และผลทนกเรยนไดรบจะเปนอยางไร 2. ครชใหเหนความสำคญของการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซงจะเปนผลดตอการพฒนาประเทศในทก ๆ ดาน ซงนกเรยนทกคนควรมบทบาท หนาทในการปฏบตตนใหเปนพลเมองด ในฐานะของเยาวชนและเปนพลเมองของชาต 3. นกเรยนรวมกนศกษาความรเรอง การปฏบตตนเปนพลเมองด ตามสถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ และหนาท จากหนงสอประกอบการเรยน หรอหนงสอคนควาเพมเตม หรอแหลงขอมลสารสนเทศ ตามความเหมาะสม โดยครเปนผแนะนำ และอธบายประเดนสำคญในการศกษาคนควา 4. นกเรยนปฏบตตามใบงานท 2.1 เรอง สถานภาพ บทบาท สทธ เสรภาพ และหนาท 5. ระหวางทนกเรยนปฏบตตามใบงานท 2.1 ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและการมสวนรวม ของนกเรยนแตละกลม 6. ครและนกเรยนสรปประเดนการเรยนรจากการปฏบตตามใบงานท 2.1

การวดและประเมนผล


7. นกเรยนแบงกลม 4 กลม ตามความสนใจ รวมกนนำใบงานท 2.1 มาอธบาย แลกเปลยนความรซงกนและกน สรางองคความร แลวเขยนสรปเปนแผนผงลงในกระดาษบรฟ ตกแตงใหสวยงาม ตามกลมทไดรบมอบหมาย โดยใชเวลาปฏบตกจกรรม 10 นาท ดงน - กลมท 1 เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองดตามสถานภาพ - กลมท 2 เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองดตามบทบาท - กลมท 3 เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองดตามสทธเสรภาพ - กลมท 4 เรอง การปฏบตตนเปนพลเมองดตามหนาท 9. ระหวางทนกเรยนปฏบตกจกรรม ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและการมสวนรวมของนกเรยนแตละกลม 10. แตละกลมนำผลงานตดไวหลงหองเรยน แลวใหกลมอน ๆ เดนชมผลงานของแตละกลมจนครบ โดยใหแตละกลมอธบายใหเพอนทเดนชมผลงานฟงโดยแตละกลมมเวลาในการนำเสนอ ผลงาน 5 นาท 11. นกเรยนแลกเปลยนความร แสดงความคดเหน ครอธบายเพมเตมในประเดนทนาสนใจ ชนชมและใหกำลงใจผลงานของนกเรยน 12. นกเรยนกลมเดมแตละกลม ระดมสมอง (Brain Stroming) รวมกนอภปรายแสดง ความคดเหนเพอสรางองคความรและเสนอแนะแนวทางการปฏบตตนเปนพลเมองด 13. นกเรยนแตละกลม วางแผนการนำเสนอผลงานหนาชนเรยน ตามความถนดและ ความสนใจ โดยใชเวลาปฏบตกจกรรม 10 นาท โดยแตละกลมมเวลาในการนำเสนอผลงาน 5 นาท

สอและแหลงเรยนร

สอการเรยนร 1. หนงสอประกอบการเรยน สาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดำเนนชวตในสงคม ชนมธยมศกษาปท 1 2. หนงสอคนควาเพมเตม/อนเตอรเนต 3. ใบงานท 2.1 เรอง สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ และหนาท

แหลงการเรยนร 1. หองสมด 2. แหลงขอมลสารสนเทศ - http://www.google.co.th - http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge-detail.php? - http://www.kullawat.net/civic/1.0.htm


การวดและประเมนผล


ผลการจดกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรค ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

วธการ เครองมอ เกณฑ

ตรวจใบงานท 2.1 ใบงานท 2.1 รอยละ 60 ผานเกณฑ ประเมนการนำเสนอผลงาน แบบประเมนการนำเสนอผลงาน ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ สงเกตพฤตกรรมการเรยนร แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและ ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ และการมสวนรวม การมสวนรวม


ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(ลงชอ).......................................

(นางสาวสกญญา ไวยรตน) ครผสอน

วนท........เดอน..........................พ.ศ. ................ ความคดเหนผบรหาร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


วนท........เดอน..........................พ.ศ. ..............


แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน หนวยการเรยนรท 3

เรองพลเมองดตามวถประชาธปไตย

คำชแจง ใหนกเรยนเลอกคำตอบทถกตองทสด

1. “ประชาชนผมสทธเลอกตงจะมสทธลงคะแนนเสยงเลอกตงคนละหนงเสยงโดยเทาเทยมกน” ขอความดงกลาวสอดคลองกบลกษณะของสงคมประชาธปไตยตามขอใด ก. หลกนตธรรม ข. หลกการเคารพเหตผล ค. หลกความเสมอภาค ง. หลกการสทธ เสรภาพ

2. ผใหญบานและชาวบานรวมกนประชมทวด เพอแสดงความคดเหนเกยวกบการสรางศาลา ประชาคมประจำหมบาน การกระทำดงกลาวสอดคลองกบขอใด ก. การประนประนอม ข. การเคารพเหตผล ค. การตดสนใจของคนสวนใหญ ง. ความเสมอภาคของประชาชน

3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 รวมกนจดกจกรรม 1 หองเรยน 1 ความด เพอชวยเหลอสงคม โดยจดกจกรรมพชวยเหลอนอง ใหกบนกเรยนอนบาลเนองในวนเดกแหงชาต การกระทำดงกลาว สอดคลองกบสงคมประชาธปไตยอยางไร ก. รบผดชอบตอสวนรวม ข. การเคารพสทธเสรภาพ ค. การทำงานอยางมเหตผล ง. การมคณธรรมจรยธรรม

4. บรษทแหงหนงมนโยบายรบผทบกพรองทางรางกาย เขาทำงาน โดยไดรบคาจางและสวสดการ เทาเทยมกบคนปกต นโยบายของบรษทนสอดคลองกบขอใด ก. การมคณธรรม ข. การเคารพเหตผล ค. การเคารพศกดศรความเปนมนษย ง. การปฏบตตามกฎหมายแรงงาน

5. บคคลใดตอไปนปฏบตตนตามสถานภาพและบทบาทไดถกตอง ก. คณหมอ ทำกจกรรมรองเพลงใหผปวยและผทมาโรงพยาบาล ข. คณคร ทำหนาทจราจรหนาโรงเรยน เพอความปลอดภยของนกเรยน ค. คณแม ตองทำงานเลยงชพจงสงลกไปใหคณยายเลยงดแทน ง. นกเรยน ไดรบยกยองใหเปน “เยาวชนดเดนของชาต”


6. กลมผสมครสมาชกสภาเทศบาล ออกปราศรยหาเสยงกบชาวบานในชมชน ในการสมครรบเลอกตง สมาชกสภาเทศบาล การกระทำดงกลาวสอดคลองกบขอใด ก. สทธ ข. เสรภาพ ค. หนาท ง. บทบาท

7. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 รวมกนอนรกษสภาพแวดลอม ดวยการรวมกจกรรม “การปลกปา ถาวรเฉลมพระเกยรตฯ การกระทำดงกลาวสงผลดตอสงคมดานใด ก. ความมระเบยบวนย ข. ความรบผดชอบ ค. ความสามคค ง. จตสาธารณะ

8. กจกรรมขอใด ทแสดงถงการมสวนรวมของพลเมองทสอดคลองกบวถประชาธปไตย ก. นกเรยนรวมตวกนประทวงผอำนวยการโรงเรยน เนองจากบรหารโรงเรยนไมโปรงใส ข. ประชาชนรวมตวกนคดคานการสรางเตาเผาขยะของเอกชน ทอาจสงผลกระทบตอ สงแวดลอม ค. ประชาชนชมนมกนเรยกรองใหรฐบาลลดอตราดอกเบยเงนกและยนคำขาดใหตอบภายใน 15 วน ง. กลมผใชแรงงาน ชมนมในวนแรงงานทบรเวณสนามหลวง เพอเรยกรองใหรฐบาลปรบปรง คาแรงขนตำ

9. หวหนาหองชนมธยมศกษาปท 2/1 ชกชวนเพอนในหองเรยนทำกจกรรมเกบขยะ และทำ ความสะอาดโรงอาหาร การกระทำดงกลาวแสดงถงการเปนพลเมองดในเรองใด ก. การมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน ข. ความรบผดชอบตอชมชน ค. รกษาคณภาพสงแวดลอม ง. การบำเพญประโยชน

10. พลเมองด แจงตอเจาหนาทตำรวจใหไปจบกมบอนการพนนทเปดอยางผดกฎหมาย ขอความ ดงกลาวสอดคลองกบการเปนพลเมองดในเรองใด ก. รวมมอกนแกไขปญหา ข. รบผดชอบตอปญหาสงคม ค. ซอสตยตอสงคม ง. ปองกนแกไขปญหาสงคม


ตวอยางสอรปภาพประกอบการสอน 1

ภาพเกยวกบการปฏบตตนของพลเมอง

ทมา : http://www.bloggang.com/data/d/deedachat/picture/1416282406.jpg


ทมา : http://www.siamintelligence.com/wp-content/

uploads/2011/06/obama_speaking-620x413.jpg

ทมา : http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcOBjqGWZoEVM_ yZPHW7fZKOuLarbvPdm9zUBaAX3KTlyWyA0IcY


ทมา : http://www.matichon.co.th/online/2015/02/14229534191422953433l.jpg

ทมา : http://www.komchadluek.net/media/img/size_photo_slide/2013/06/01/b5b7a6ha7bd569ih9b9d8.jpg


ทมา : http://www.rtanc.ac.th/commander/images/stories/p8086045.jpg

ทมา : http://ประเพณ.net/wp-content/uploads/2012/11/prapaenee.jpg


...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


คณะผจดทำ คมอการเสรมสรางวนยนกเรยนในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน

ดานการมจตอาสา เสยสละ เหนอกเหนใจผอน

ทปรกษา ดร.สภทร จำปาทอง เลขาธการสภาการศกษา ดร.วฒนาพร ระงบทกข รองเลขาธการสภาการศกษา นายสำเนา เนอทอง ผอำนวยการสำนกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร

รายชอนกวจย ผศ.ดร.อมลวรรณ วระธรรมโม มหาวทยาลยทกษณ ผศ.ดร.วทวฒน ขตตยะมาน มหาวทยาลยทกษณ รศ.สเทพ สนตวรานนท มหาวทยาลยทกษณ ดร.ฐากร สทธโชค มหาวทยาลยทกษณ อาจารยชวพงษ เมธธรรมวฒน มหาวทยาลยทกษณ

บรรณาธการเอกสาร นางสาวอษา คงสาย ผอำนวยการกลมพฒนานโยบายดานการเรยนร นายสภสทธ ภภกด นกวชาการศกษาชำนาญการ

ออกแบบและประสานการจดพมพ นายสภสทธ ภภกด นกวชาการศกษาชำนาญการ

ผรบผดชอบโครงการ นายสำเนา เนอทอง ผอำนวยการสำนกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร นางสาวจกษณา อธรตนปญญา นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นางสาวจนทมา ศภรพงศ นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นางสาวณตตรา แทนขำ นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นางสาวสมพร พรมด นกวชาการศกษาชำนาญการ นายสมชาย นยเนตร นกวชาการศกษาชำนาญการ นายสภสทธ ภภกด นกวชาการศกษาชำนาญการ

หนวยงานทรบผดชอบ กลมพฒนานโยบายดานการเรยนร สำนกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ โทร. 02 668 7123 ตอ 2516 และ 2560 โทรสาร 02 243 1129

คู่มือการเสริมสร้างวินัย...

Documents

Transcript of คู่มือการเสริมสร้างวินัย...