De Trompenberger · 2014-12-26 · opdracht voor het ontwerp en de bouw van de uitspanning. Dit...
16
Transcript of De Trompenberger · 2014-12-26 · opdracht voor het ontwerp en de bouw van de uitspanning. Dit...
Pagina 1
De Trompenberger Informatieblad voor de leden van Achttiende jaargang
Buurtvereniging Trompenberg-Oost december 2014
Algemene Ledenvergadering op 17 maart 2015, 20 uur
Website: www.trompenberg-oost.nl E-mail: [email protected]
Voorwoord van de voorzitter
Beste Buurtgenoten, geachte leden,
Onze wijk is rijk aan geschiedenis, het is mede daarom van belang dat wij ook de
toekomstige generaties overtuigen van de waarde van deze mooie omgeving. Ons
ook op dit gebied deskundige redactieteam
heeft weer opmerkelijke zaken in deze Trompenberger onder het vergrootglas
gelegd om uw kennis hierover aan te vullen.
Omdat veel actuele informatie over onze
woonomgeving en onze vereniging tegen-woordig via onze website naar de leden
wordt gecommuniceerd, hebben het bestuur en het redactieteam besloten het
karakter van de Trompenberger aan de nieuwe omstandigheden aan te passen –
niet langer een nieuwsbrief, maar vanaf nu
meer een blad dat achtergronden en interessante informatie over ons
woongebied verschaft - en de verschijningsfrequentie te beperken tot
eenmaal per jaar. Het bestuur zal
hierin ook een overzicht geven van wat er het afgelopen jaar van belang is geweest in
en voor onze vereniging en/of nog tot de lopende zaken behoort. Uiteraard doen wij
tijdens de algemene ledenvergadering hier
ook uitgebreid verslag van. Deze vergadering is voor 2015 vastgesteld op
dinsdag 17 maart in het clubhuis van tennisvereniging Hoogerheide.
Het bestuur wil een oproep aan u doen om
de ledenlijst te raadplegen om na te gaan of uw buren, kennissen of vrienden in onze
wijk wel lid zijn van onze vereniging.
Het is van groot belang om in onze directe omgeving de saamhorigheid hoog te
houden. In Hilversum hebben wij,
procentueel, de hoogste deelname in de buurtvereniging, maar het kan altijd beter.
Op onze website (zie hierboven) kunt u onder het kopje ‘vereniging/lidmaatschap’
het aanmeldingsformulier downloaden,
maar het secretariaat zal het ook graag naar u of een gegadigde opsturen.
Tenslotte wil ik graag een oproep doen om uw e-mailadres aan het secretariaat
bekend te maken, om de communicatie
over actuele en urgente zaken met u sneller en eenvoudiger mogelijk te maken. Deze
adressen worden vertrouwelijk behandeld en niet openbaar gemaakt.
Het bestuur wenst u veel leesplezier en maakt ook van deze gelegenheid gebruik
om u en de uwen fijne feestdagen toe te
wensen en een voorspoedig en gezond 2015 toe te wensen.
Ton Loogman
Vriendelijk maar dringend verzoek
van onze penningmeester: Het jaar
2014 is al bijna voorbij, maar nog niet alle betalingen van de contributie over
2014 (€ 12) zijn ontvangen. Voor leden die geen incassomachtiging
hebben gegeven: wilt u controleren of u
de contributie heeft overgemaakt op rekening NL64 ABNA 0425 7256 18,
en als dit niet het geval is, alsnog zo spoedig mogelijk doen ?
Pagina 2
Activiteiten van het bestuur in
2014
In het afgelopen jaar zijn de gebruikelijke
activiteiten georganiseerd, zoals uiteen-lopend overleg met de gemeente, het
maaien en hooien op het Heksenweitje en
natuurlijk de buurtborrel. Op zaterdag 6 september kwamen veel buurtbewoners
bijeen op het Heksenweitje. Op de website www.trompenberg-oost.nl/index.php/fotos
vindt u een mooie fotoreeks van Marijke
Koeman van deze dag. Enkele voorbeel-den:
Boven en onder: Buurtbewoners aan het hooien
Buurtborrel
Enkele zaken van het afgelopen jaar willen we hier speciaal belichten:
Professioneel plan toekomstig beheer
Heksenweitje
Een belangrijk punt was het opstellen van
een plan voor het toekomstig onderhoud van het Heksenweitje. Een deskundige
bewoonster van de wijk, Patricia van Herpen, heeft een professioneel advies
gemaakt dat zich richt op logische zicht-
lijnen, doorgaande wandelroutes en loca-ties van beplanting enerzijds en de cultuur-
historische waarde anderzijds. Het bestuur is enthousiast en zal binnenkort met de
gemeente om tafel gaan om medewerking
te krijgen.
Scholen hielpen op Heksenweitje
In september en oktober hielpen scholieren mee op het Heksenweitje. Twee school-
klassen van de Godelindeschool en de
Groen van Prinstererschool hooiden op een zonnige septemberdag. Oud-bestuursleden
Anita le Coultre en Max Hoogenraad vingen de scholieren op en zorgden voor
broodjes en drankjes. Het bestuur bracht
het evenement met succes in de publiciteit: foto’s in de regionale kranten, radio- en tv-
opnames van Radio/tv Hilversum, die te zien zijn op YouTube (RTI weekoverzicht
1-5 september 2014) www.youtube.com/
watch? =5PAo62e9Yc4&feature=youtu.be. In oktober kwam ook nog een groep
studenten van het ROC helpen om de doorgang tussen Kinderboerderij en het
Heksenweitje open te maken, waardoor
weer de vrije doorkijk is ontstaan die er oorspronkelijk ook was.
Studenten van het ROC aan het werk
Pagina 3
BTO digitaal De website www.trompenberg-oost.nl en
de Facebookpagina www.facebook.com/ TrompenbergOost werden in 2014 actief
gebruikt. Zo verschenen er regelmatig
fraaie beelden van het Heksenweitje gemaakt door Marijke Koeman en plaatst
Nel van de Loosdrecht bijna dagelijks relevante berichtjes of waarschuwingen die
van belang zijn voor de buurt.
Al bijna tweederde van u heeft intussen een e-mailadres doorgegeven aan de
vereniging. Daar zijn wij erg blij mee, want als bestuur kunnen we u per e-mail
sneller en goedkoper benaderen dan via de
post. We zijn bovendien bezig met de overstap naar een professioneler en
efficiënter ledenadministratiesysteem dat de privacy van uw gegevens waarborgt.
Met een e-mailadres kunnen wij u een
veilige, digitale factuur voor het lidmaat-schap sturen.
In memoriam Lia den Hartog Op 27 oktober 2014 werden wij opge-
schrikt door het overlijden van Lia den
Hartog. Lia was al sinds de oprichting van onze vereniging in 1987 lid en nauw
betrokken bij het wel en wee van onze wijk. Speciaal het Heksenweitje had zij in
haar hart gesloten. Met niet aflatende inzet
heeft zij tot het laatst de belangen van dit unieke stukje natuur in onze wijk
behartigd, ook nog toen haar gezondheid te wensen overliet. Wij herinneren haar als
een uiterst prettig en zeer betrokken
persoon met een tomeloze inzet.
Lia den Hartog (2e van links) actief op het
Heksenweitje
Bouwplannen, snippergroen en andere
gemeentezaken
Onze oud-voorzitter Henk Fijn van Draat volgt de gemeente nauwlettend en waar-
schuwt het bestuur voor zaken die moge-
lijk gevolgen hebben voor Trompenberg-Oost of directe omgeving. Het bestuur
heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk gereageerd op bouwplannen voor het
perceel Van Hengellaan 8-8a. Het bouw-
plan is diverse keren gewijzigd. Verder bleek de gemeente de grenzen tus-
sen gemeentegrond en particulier terrein te controleren met het doel onrechtmatig ge-
bruik terug te draaien. In één geval heeft de
gemeente haar claim teruggetrokken na een bezwaarschrift dat met steun van ons
bestuur door de wijkbewoner was inge-diend. Momenteel is ons niet bekend of
nog meer wijkbewoners door de gemeente
worden aangeschreven.
Steun aan de Kinderboerderij
Dit jaar heeft de Kinderboerderij onze volle aandacht gehad, aangezien zij in
financiële problemen dreigen te belanden.
Het bestuur is donateur geworden voor een jaarbedrag van €50. Wij vinden het
belangrijk dat de Kinderboerderij goed kan blijven functioneren. Niet alleen omdat het
voor onze jeugd van belang is om in
contact te kunnen komen met de dieren, maar ook omdat personeel van de
Kinderboerderij ons ondersteunt bij het onderhoud van het Heksenweitje. Ook de
opbrengst van de hapjes en drankjes tijdens
de buurtborrel ter waarde van € 680 werd geheel aan de Kinderboerderij gedoneerd.
Voorbehoud
Bovenstaand verslag komt niet in de plaats
van de verantwoording van het bestuur tijdens de Algemene Ledenvergadering,
die gepland is op dinsdag 17 maart 2015
aanvang 20 uur in het clubhuis van
HLTC Hoogerheide, Ceintuurbaan 2a.
Begin maart 2015 zal aan alle leden de
uitnodiging en de stukken voor deze ledenvergadering worden toegestuurd
Pagina 4
Onbekende momenten uit de
geschiedenis van
Trompenberg-Oost.
Herstellingsoord.
De villawijk Trompenberg is ontstaan uit een zoektocht om een herstellingsoord in
Nederland te stichten. Op 15 september 1874 werden tijdens de vergadering van de
Geneeskundige Raad voor Noord-Holland
twee belangrijke besluiten genomen. Het eerste was, omdat deze Geneeskundige
Raad het niet als haar taak zag een herstellingsoord te stichten, dit onder te
brengen bij een nieuw op te richten maat-
schappij. Het andere besluit was om de “Noord-Hollandsche Vereeniging tot
Afwering van Epidemische Ziekten en tot Hulpbetoon tijdens Epidemieën” op te
richten om gemeenten bij te staan bij
uitbraak van epidemieën van besmettelijke ziekten, zoals cholera. De lange naam was
in de praktijk onhandig en al snel begon men deze vereniging aan te duiden met
haar symbool: ‘Het Witte Kruis’.
Nadat begin 1875 zich voldoende inves-teerders hadden aangemeld, begon de N.V.
Herstellingsoord Trompenberg voortva-rend aan haar taak. Binnen enkele jaren
waren het Pension Trompenberg – het
feitelijke herstellingsoord -, het paviljoen ‘De Koepe’ bovenop de Trompenberg en
de Buitensociëteit gebouwd. Ook had een aantal particulieren percelen grond
aangekocht om hun zomerverblijven op te stichten. In het plan was in totaal ruimte
voor 32 particuliere villa’s opgenomen.
Heideheuvel. Rond 1880 kwam stagneerde de verkoop
van grond en bouw van villa’s. Tegen 1882 bood de NV de mogelijkheid om grotere
percelen aan te kopen. B. Heldring maakte
hiervan dankbaar gebruik om zijn villa Berkheide een aanzien van een landgoed te
geven. Heldring bezat bijna alle grond tussen de Van Hengellaan en Hoge Naar-
derweg en van de Ceintuurbaan tot aan de
Domeinweg. Mej. H. Blijdestein maakte
van deze mogelijkheid gebruik om haar tuin verder te vergroten.
Om meer belangstellenden over te halen grond op Trompenberg te kopen, liet de
NV de Hilversumse architect Jan de Groot
Azn. een villa ontwerpen die als ‘model-woning’ kon dienen. Deze villa werd in
1883 gebouwd in het uiterste noorden van Trompenberg op een terrein vanouds be-
kend als de Spijkerpolder. De villa werd
vervolgens te koop aangeboden met vrije keuze van de grootte van de grond: deze
mocht variëren van 2 tot 10 hectare. Niemand had belangstelling voor deze
villa. Door zijn opvallende vorm met de
vele hoektorentjes en kantelen op de dakrand stond de villa onder de
Hilversummers bekend als ‘Het Kasteel’.
In 1899 werd de villa uiteindelijk verkocht
aan ‘Het Witte Kruis’, die er een herstel-lingsoord voor vrouwen en kinderen uit de
middenstand en burgerij begon. Dit nieuwe herstellingsoord kreeg de naam ‘Heideheu-
vel’. Na de oorlog specialiseerde Heide-
heuvel zich als astmacentrum. In de jaren 1970 verhuisde Heideheuvel naar een
nieuw gebouwencomplex op Heidepark aan de Soestdijkerstraatweg en het oude
gebouw werd door de N.O.B. overgeno-
men en toegevoegd aan het Mediapark.
Het Melkhuisje met doolhof en
tennisbanen. Ondertussen bleef de NV Herstellingoord
Trompenberg zitten met een groot aantal
onverkochte percelen. Een andere aanpak om de verkoop te stimuleren was nodig. In
1889 werd tuinarchitect Henri Copijn uit Maartensdijk aangetrokken. Copijn maakte
de bekende tekening met ideeën voor het
Pagina 5
opnieuw inrichten van het middengebied rond ‘De Koepel’. In Trompenberg-Oost
werden nieuwe wegen aangelegd. Hierbij ontstond het kenmerkende ei-vormige
terrein ingesloten door de Trompenber-
gerweg en Van Hengellaan. Ook maakte Copijn in 1890 een nieuwe inrichting van
de tuin rond het Pension Trompenberg. Er werden aantrekkelijke zitjes gemaakt en
een croquetveld aangelegd.
Op de hoek van de Bussumergrintweg en de Witte Kruislaan ontstond een mooie
gelegenheid voor de bouw van een nieuwe uitspanning. De Hilversumse architect
Pieter Andriessen, die tevens
gemeentearchitect was, kreeg eind 1890 de opdracht voor het ontwerp en de bouw van
de uitspanning. Dit gebouwtje werd op de tekentafel al ‘Het Melkhuisje’ genoemd.
Het Melkhuisje werd op 14 mei 1891
geopend. De NV Herstellingsoord Trompenberg had de exploitatie verpacht
aan M. Cator. Een advertentie in de Gooi- en Eemlander van 23 mei 1891 vermeldt:
“Melkhuisje. Hoek Bussummer- en Craai-
looscheweg, Hilversum. Dagelijks van af ’s morgens 7 uur geopend, behalve melk,
koffie, thee ook bier, mineraalwateren en wijnen verkrijgbaar. Zeer billijk tarief voor
kinderfeesten. Cementlawntennisbaan is
gereed en nog te huur maandag, woens-dag, vrijdag, zaterdag.”
Het eerste internationale tennistoernooi. Naast het Melkhuisje waren een tennisbaan
en een doolhof aangelegd, eveneens
ontworpen door Henri Copijn. De doolhof was geen lang bestaan beschoren; de
tennisbaan zou een roemrijke geschiedenis gaan schrijven. Een geschiedenis die veel
eerder begon dan menigeen denkt.
Een van de eerste huurders van de tennis-baan was de Hilversumsche Lawntennis
Club, een vriendenclub van bewoners en hun kinderen van de Trompenberg en
aangrenzende villa's. Zij organiseerde in
1892 het eerste internationale tennistoer-nooi op Melkhuisje. Het was een echt
internationaal toernooi: een van de fina-listen in het gemengd dubbelspel was miss
L. Garrey uit Engeland. Zij kwam op 27
augustus met haar tennispartner, P. Vinkhuizen, uit tegen jhr. R. Roëll en mej.
C. van Lennep in wie zij overigens met 6-3 en 6-4 hun meerderen moesten erkennen.
HLTC organiseerde sedertdien elk jaar een
internationaal tennistoernooi, een zoge-naamde invitation match. In 1893 konden
ook belangstellenden de wedstrijden als publiek bijwonen; kaartjes kostten 49 cent.
Dit toernooi duurde een dag langer dan
gepland, van 29 tot 31 juli, omdat op zon-dag wegens de overvloedige regenval
nauwelijks gespeeld kon worden. Sterkste speelster van dat toernooi werd mej. C. van
Lennep die zowel het dames enkelspel als
het dames dubbelspel (met mevr. A.Blom-van Lennep) op haar naam wist te
schrijven. In maart 1895 kwamen de leden van de
HLTC bij elkaar om over te gaan tot het
oprichten van een erkende vereniging. Zij wilden de tennisbanen van het Melkhuisje
in eigen beheer overnemen. Hiervoor was het echter noodzakelijk dat er door een
notaris statuten werden opgesteld en dat
deze koninklijk goedgekeurd zouden worden. Eind 1897 was het dan eindelijk
zover: op 10 november werd de HLTC “Het Melkhuisje” officieel eigenaar van de
tennisbanen bij Het Melkhuisje.
Tennis op het Melkhuisje anno 1904
Pagina 6
Nog meer sport op Trompenberg. ‘Het Melkhuisje’ was echter niet het enige
tennispark op Trompenberg. In de jaren 1930 ontstond een tweede tennispark aan
de Domeinweg, vlak bij het (inmiddels af-
gebroken, red.) Gemeenlandshuis. De be-kende Hilversumse architect Nico Andries-
sen, zoon van Pieter, ontwierp het sport-gebouwtje bij dit tennispark. Het derde
tennispark ontstond kort na de oorlog. De
PTI (Philips' Telecommuncatie Industrie) verwerft de villa Hoogerheide aan de
Ceintuurbaan 2 en vestigde er een POC (Philips' Ontspanningscentrum) voor het
personeel. In de tuin werd het nu nog
bestaande tennispark ‘Hoogerheide’ aangelegd.
Tennis was overigens niet de enige sport die op Trompenberg werd beoefend. In
1881 verkreeg ‘Jagtvereeniging Nimrod’
toestemming om op een terrein op Trompenberg in gebruik te nemen waarop
een schietbaan werd aangelegd. Leden van deze vereniging konden daar oefenen in
het snelschieten op opgeworpen glazen
ballen, een vorm van kleiduiven schieten. Het systeem hiervoor, het Captain
Bogardus Patent Glass-ball-traps, was ontwikkeld door de Brits geweerfabrikant
W. & C. Scott and Son te Birmingham.
Harry van der Voort,
bouwhistoricus en lid van de Hilversumse
Historische Kring Albertus Perk
Muziek Centrum van de
Omroep (MCO)
Aan de andere kant van onze heuvel (Heuvellaan 33) ligt het Muziek Centrum
van de Omroep (MCO) en daar kan je nu
van vele spannende muzikale activiteiten genieten. Het ligt net niet in onze buurt
maar is wel heel dichtbij en zo bijzonder dat de redactie u uitdaagt er eens langs te
gaan, voor een muziekuitvoering, een kop
koffie, een jazzconcert of een maaltijd! Zie: www.mcogebouw.nl Bijzonder is het
MCO ook omdat daar onze wereld-beroemde buurtgenoot Nadia Wijzenbeek
werkt. Wij hebben haar ge-ïnterviewd over
haar werk en over het MCO.
Gebouw en de activiteiten
Het muziekgebouw is rijksmonument en
echt groot - bekijk het ook eens vanaf de Steijnlaan! - en bestaat uit vele zalen, van
een zeer indrukwekkende grote zaal tot
geavanceerde studio’s. De vaste gebruikers zijn o.a. het Radio Filharmo-nisch Orkest
en het Groot Omroepkoor. Daarnaast worden de zalen gebruikt voor uitvoering-
en van een indrukwekkend groot aantal
ensembles en orkesten. Bij verschillende uitvoeringen kunt u aanwezig zijn; wat
dacht u van de gratis lunchconcerten met o.a. het Metropole orkest of het Radio
Filharmonisch Orkest, Christiaan
Kuyvenhoven met Cosima, Thomas Beijer met Cancion y Danza?. De componisten en
muziekstukken die aan bod komen zijn zeer gevarieerd en zo ook de (gast)dirigen-
ten. Niet alleen klassieke muziek maar ook
jazz komt aan bod.
Niet te missen is het zeer onlangs geheel
gerestaureerde Pierre Palla concertorgel, groots en uniek in Europa en sinds deze
maand nieuw in het MCO ondergebracht;
nog even wachten op de uitvoeringen die met dit orgel zeker gegeven gaan worden.
Speeltafel van het Pierre Palla concertorgel
Alleen een wandeltocht langs het gebouw
is ook al de moeite waard omdat het beeld Ot en Sien vorige week is teruggeplaatst,
in 1963 gemaakt door de wereldberoemde beeldhouwer Oscar Jesper.
Ontmoeting met concertmeester
Nadia Wijzenbeek Ook niet te missen in het MCO is buurt-
genoot Nadia Wijzenbeek, violiste van formaat en concertmeester van het Radio
Filharmonisch Orkest.
Pagina 7
Op een koude en donkere dinsdagavond lukt het om met haar een gesprek te hebben
over het MCO, haar werk en het wonen op Trompenberg. Zij is pas 34 jaar en heeft
een indrukwekkende muziekcarrière -
zoek haar op op Wikipedia om meer daar-over te weten te komen.
Nadia Wijzenbeek (foto Sarah Wijzenbeek)
De fusies van orkesten en de grote veran-
deringen in de huisvesting van de omroe-pen zijn het MCO bepaald niet ontgaan. De
veranderingen zijn niet eenvoudig geweest
voor de betrokkenen en hebben ook veel pijn gedaan. Maar door deze veranderingen
is het MCO van grote betekenis geworden voor het muzikale leven van Hilversum, of
beter: van Nederland. Nadia bevestigt dit
in haar enthousiasme over het werken in dit gebouw. De akoestiek en de voorzien-
ingen zijn perfect, er is veel ruimte, het management van het MCO is erg actief,
het gebouw bruist van uiteenlopende
muzikale activiteiten, muzikanten en publiek en dat alles inspireert en boeit.
De functie van concertmeester is overigens niet mis. Het Radio Filharmonisch Orkest
bestaat uit 100 musici en heeft een heel
eigen karakter. De dirigenten en het mu-
ziekprogramma wisselen bijna wekelijks en de concertmeester slaat als aanvoerder
van het orkest een brug naar het program-ma en de dirigent. De week wordt gebruikt
voor oefenen en muziekstudie en de week-
einden zijn er voor de uitvoeringen. Om dit alles te kunnen, zijn niet alleen artistieke
talenten nodig maar ook organisatorische kwaliteiten. Het mag duidelijk zijn dat dit
een regelmatig gezinsleven niet makkelijk
maakt. Het hoort erbij, je weet het en je regelt het. Hoe doet Nadia dat? Eigenlijk
heel gewoon, namelijk naast je ouders gaan wonen in een omgeving die je heel goed
kent en om de hoek van het MCO, haar
belangrijkste werkplek. En dat met een partner die het snapt omdat hij eenzelfde
soort leven leidt.
Want Nadia, getrouwd met een cellist en
met twee dochters van 4 en 2 jaar, woont
naast haar ouders midden in Trompenberg. Dat is een ideale steun en zeker als er
oppas nodig is. Dat was overigens niet vooraf bedacht toen zij en haar man een
huis zochten, het buurhuis van haar ouders
stond gewoon te koop. Wat het nog eens meer bijzonder maakt is dat hiermee haar
gezin al de vierde generatie is die hier woont. De eerste bewoners van het huis
waren haar overgrootouders. Haar
grootouders woonden ernaast, waar nu haar ouders wonen en zij met haar drie
zussen zijn grootgebracht. Al vier generaties in onze buurt! De
Godelindeschool en het Gemeentelijk
Gymnasium hebben haar geschoold en wie weet haar dochtertjes straks ook, die gaan
nu nog naar buurtcrèche Koningskinderen.
Conclusie van de redactie
Het mag rustig lijken in onze buurt maar er
wordt erg hard gewerkt en daarvan kan iedereen ook nog eens heel dichtbij en heel
makkelijk van genieten. Maak gebruik van het unieke programma dat het MCO u
biedt! O ja, over het parkeren in onze
straten door medewerkers van het MCO, daar hebben we het niet meer over!
Douwe Feenstra
Pagina 8
Gesloopt op Trompenberg:
Villa Casa Cara
In de serie artikelen met de titel ‘gesloopt op Trompenberg’ besteedt de redactie
aandacht aan huizen uit de eerste bebou-
wingsfase van onze wijk (eind 19e en begin
20e eeuw) die inmiddels zijn gesloopt en
hebben plaatsgemaakt voor huidige wonin-gen. Ging de vorige aflevering over Villa
Reehoeve, Ceintuurbaan 1 met als eerste
bewoner Prof. van Rees, in deze aflevering behandelen we Villa Casa Cara , Jacobus
Pennweg 14, waarin Paul Kruger korte tijd woonde.
Villa Casa Cara stond van 1894 tot 1944 op vrijwel het hoogste punt (26,09 m NAP)
van Trompenberg, aan de Jacobus Pennweg tussen de Godelindeweg en
Koepelweg (zie onderstand kaartje) , zo
ongeveer op de plaats waar nu het pand Jacobus Pennweg 24 staat.
Deel van kaart uit 1905 (bron: GooienVechthistorisch.nl)\
Op 24 mei 1894 verleende de gemeente Hilversum een bouwvergunning voor een
villa voor mevrouw weduwe Dr. J.N.
Obbes aan wat toen nog de Trompen-bergerweg werd genoemd, maar al spoedig
het adres Jacobus Pennweg 14 (oude nummering) kreeg. De villa kreeg de
naam Casa Cara ofwel geliefd huis(je). De
architect van deze villa staat helaas niet op de bouwtekening vermeld. Op internet
worden de namen C.de Groot en W. Heemkerk wel genoemd, maar Casa Cara
komt niet voor onder die namen in het
architecten- en architectuuroverzicht van de Regio Gooi en Vechtstreek.
Bouwtekening Casa Cara (bron Gooienvechthistorisch.nl)
Casa Cara was een fors en stijlvol
bouwwerk met classicistische elementen. Mevrouw Obbes ging deze statige en
ruime villa (14 m breed en 12 m diep) gebruiken als pension. Zij heeft er heel wat
gasten onderdak geboden. Men kwam
vooral af op de hoge ligging van het huis in onze lommerrijke wijk, die gunstig voor de
gezondheid werd beschouwd. De bekendste gast die zij in Casa Cara
onderdak verleende was zonder twijfel de
staatspresident van de Zuid Afrikaanse Republiek, Paul Kruger, die er in
gezelschap van zijn privésecretaris H.C. Bredell, zijn lijfarts Dr. Heijmans en zijn
kamerdienaar A. Happé van 6 april tot 12
december 1901 verbleef.
Paul Kruger (2e van links in de groep, witte baard)
met zijn gezelschap voor Casa Cara
Gedurende Krugers verblijf werd Casa Cara steeds door twee agenten bewaakt –
hij was immers president van een land dat in oorlog verkeerde met ‘Mighty England’
Pagina 9
Tekening van het bewaakte Casa Cara uit de Gooi-
en Eemlander van 1901. Op de achtergrond is Villa
Reehoeve te zien (bron Gooienvechthistorisch.nl)
In 1908 werd Casa Cara geveild (zie
bijgaande advertentie uit de Gooi- en
Eemlander van 12 september 1908). Als speciale verkoopargument werd genoemd:
“Om hare hooge gezonde ligging koos wijlen de Staatspresident Kruger, der
voormalige Z-A Republiek, deze kapitale
Villa eenmaal tot zijn verblijf”.
Na mevrouw Obbes nam juffouw. Korte-
weg in 1910 haar intrek in Casa Cara en in 1919 ging Mr. Dr. M.S. Koster er wonen.
Vanaf 1922 staat de heer L. van der Woude
als bewoner van Casa Cara vermeld in de jaarlijkse adresboeken
1 van de gemeente
Hilversum, vanaf 1934 de weduwe Van der Woude, vaak in combinatie met wisselende
andere namen van waarschijnlijk langdu-
rige pensiongasten en in 1941/42 juffrouw D. van der Woude. Casa Cara heeft dus
vanaf 1922 leden van de familie Van der Woude als hoofdbewoners gehad totdat in
december 1944 deze fraaie villa bij een
plotselinge en dramatische gebeurtenis totaal verwoest werd.
Op vrijdag 29 december 1944 – deze maand dus 70 jaar geleden – verschenen
even na 14 uur boven Trompenberg drie uit Gilze-Rijen opgestegen squadrons van de
(Britse) Royal Air Force (RAF). Squadron
609, bestaande uit 12 Hawker Typhoon jachtbommenwerpers, vuurde in vier aan-
valsgolven in totaal zo’n honderd raket-projectielen af op huizen aan de Jacobus
Pennweg in de omgeving van de Water-
toren. De twee ander squadrons vielen de Duitse radioverbindingzenders bij de Hof-
laan/Parklaan , resp. het Duitse hoofdkwar-tier/commandobunker achter de Rossini-
laan aan2.
De aanval op de Jacobus Pennweg was de meest rampzalige van de drie. Er vielen
vijf doden: een 22 jarige bewoonster van nr. 17, een Nederlander en een Duitse
soldaat die zich in de garage naast de
Watertoren bevonden, en een toevallige voorbijganger op de Pennweg; op 8 januari
overleed een 22 dagen oude baby aan zijn verwondingen opgelopen bij een raket-
inslag van 29 december 1944 op de Jaco-
bus Pennweg nr. 15. Voorts raakten ver-schillende mensen zwaar of lichtgewond.
De materiële schade was aanzienlijk. Vijf woningen (waaronder Casa Cara) en de
garage werden vernietigd of onherstelbaar
beschadigd. Voorts liepen tenminste 25 woningen aan de Jacobus Pennweg,
Ceintuurbaan en Trompenbergerweg minder zware schade op.
Bij de aanvallen van de twee andere
squadrons vonden een bewoner van ’s Gravelandseweg 116 en twee bewoners
van de boerderij op Oude Meentweg 1 de dood. En werden vijf woningen vernietigd
en 13 beschadigd. De in enkele raketten
gebruikte forforkoppen veroorzaakten fel-le, bijna onblusbare branden. Een of meer
van deze raketten doodden ook enkel herten in De Hertenkamp, getuige
bijgaand artikeltje uit de Gooi- en
Eemlander van vrijdag 5 januari 1945:
Pagina 10
:
Tot zover de trieste feiten. Over de vraag
waarom en waartoe deze aanvallen werden uitgevoerd is veel te doen geweest. Vanaf
1943 was de Wehrmachtsbefehlshaber in
den Niederlanden met zijn staven, onder-steunende diensten en bewakingstroepen
in de wijk Trompenberg gevestigd. Hiertoe hadden de Duitsers maar liefst 80 villa’s in
die wijk gevorderd en de commandobunker
aan de Rossinilaan gebouwd. Dat deel van Trompenberg werd dan ook als
Zitadelle Hilversum aangeduid. Het lag voor de hand dat de ruim 800 Duitsers in
dit gebied het doel van geallieerde
luchtaanvallen zouden worden. Omdat er in december 1944 veel generaals van de
Wehrmacht tegelijk aanwezig waren, vroeg Bob de Geus van de spionagegroep
Albrecht een bombardement aan op de
Zitadelle. Twee van de drie luchtaanvallen van 29 december 1944 waren inderdaad op
Duitse troepen en faciliteiten gericht, maar de aanval op de Jacobus Pennweg niet.
Daarom werd aanvankelijk gedacht dat de
piloten van het 609e squadron zich in de
aanvliegroute en doel hadden vergist.
Onderzoek3 door Egbert Pelgrim in
archieven van de RAF heeft echter
aangetoond dat de aan de piloten
opgegeven coördinaten die voor Jacobus Pennweg 9-11 waren. De piloten van het
609e squadron zijn bij hun aanval dus wel
redelijk nauwkeurig geweest, maar het
opgegeven doel herbergde geen Duitsers.
Deze coördinaten waren volgens de
archieven van de spionagegroep Albrecht niet door de die groep aan de RAF
opgegeven3. Mogelijk waren ze afkomstig
van een andere verzetsgroep op basis van
onjuiste informatie of tot stand gekomen
door een type- of communicatiefout binnen de RAF.
Casa Cara omstreeks 1921 (boven) en na de lucht-
aanval van 29 december 1944 (onder2)
Bij de luchtaanval van 29 december 1944
brandde Casa Cara totaal uit en resteerde er slechts een bouwval, die moest worden
gesloopt. Pas in 1956 werd een vergun-
ning verleend voor de bouw van twee bungalows (thans Jacobus Pennweg 24 en
26) op het perceel waar ooit Casa Cara stond.
Het is een wat bizarre samenloop dat Casa
Cara tijdens zijn bestaan tweemaal in aanraking is gekomen met internationale
conflicten. De eerste maal als tijdelijk woonhuis van de president van een land
dat in oorlog met Groot Brittannië
verkeerde en de tweede maal toen het in de
Pagina 11
Tweede Wereldoorlog door een Britse luchtaanval op een vermeend Duits doel op
de Jacobus Pennweg werd vernietigd.
Het bombardement van 29 december 1944
heeft aan de Duitse kant niet tot veel
slachtoffers of schade geleid. Op 20 maart 1945 werd er weer een luchtaanval, nu niet
alleen met raketten maar ook met zware bommen uitgevoerd op commandobunker
aan de Rossinilaan en omgeving. Hierbij
waren het aantal gedode en gewonde Duitsers en de materiele schade zeer
aanzienlijk. De toenmalige Befehlshaber, generaal Blaskowitz, verbleef op dat
ogenblik in de bunker met zijn 2,5 meter
dikke, gewapend betonnen daken en muren en bleef daardoor ongedeerd. Enkele
weken later, op 6 mei 1945, ondertekende hij in Wageningen de capitulatie van het
Duitse leger in Nederland.
Bronnen:
1. Streekarchief Gooi en Vechtstreek te Hilversum
(www.gooienvechthistorisch.nl)
2. Th. J. de Jong, Eigen Perk 1993/2 pag. 51-61:
Bombardementen op de wijk Trompenberg
3. Egbert Pelgrim, Eigen Perk, 2010/2 pag.53-67:
De bombardementen op Trompenberg
Henk Fijn van Draat
Paul Kruger
Paul Kruger
Paul (Stephanus Johannes Paulus) Kruger (1825-1904) was een Zuid-
Afrikaans strijder voor de
onafhankelijkheid van zijn land en staatsman. Als kind maakte hij de Grote
Trek (van Afrikaner boeren uit de Britse Kaapprovincie naar het onafhankelijke
Transvaal en Oranje Vrijstaat) mee. Hij
vocht in de oorlogen van de Republiek Zuid-Afrika (Transvaal) met inheemse
volken, waarbij hij opviel door zijn moed en het bracht tot waarnemend
commandantgeneraal. Daarna werd hij
vicepresident van zijn land en na de Britse annexatie in 1877 van Transvaal
speelde hij een leidende rol in de Eerste Boerenoorlog (1880-1881) en bij het
herstel van de onafhankelijkheid. In
1883 werd hij gekozen tot staatspresident van de Republiek Zuid –
Afrika en daarna nog drie maal herkozen. Tijdens de Tweede
Boerenoorlog (1899-1902) vertrok hij in
oktober 1900 - naar later zou blijken voorgoed - met het Nederlandse
oorlogsschip Hr. Ms. Gelderlander naar Europa om daar steun van de andere
grote mogendheden (Frankrijk,
Duitsland en Rusland) voor de strijd van zijn land tegen Groot Brittannië te
verwerven, maar hierin slaagde Kruger niet. In Nederland genoot Kruger echter
grote populariteit. In verband met een
longontsteking vestigde hij zich op 6 april 1901 op medisch advies in Casa
Cara op Trompenberg. Daarna woonde hij in Villa Oranjelust, Maliebaan 89 in
Utrecht, in Menton (Fr.), in 1903
wederom in Hilversum, nu in Villa Djemnah, Hoge Naarderweg 46 (het
‘Krugerhuis’), en tenslotte in Clarens (Zwitserland), waar hij op 14 juli 1904
overleed.
Krugers naam leeft voort o.a. in de naar hem genoemde Krugerweg te Hilversum
Henk Fijn van Draat
Pagina 12
Buurtvereniging Trompenberg-Oost
Secretariaat: Witte Kruislaan 19, 1217 AM Hilversum
E-mailadres: [email protected]
Samenstelling en adressen
bestuur:
Voorzitter
Ton Loogman
Jacobus Pennweg 34, 1217 JH
06-53205279
Secretaris en vice-voorzitter
Nol Witten
Witte Kruislaan 19, 1217 AM
035-6239807
2de secretaris
Frans Kolkman
Jacobus Pennweg 38, 1217 JH
035-6856694
Penningmeester
Hans de Vrind
Jacobus Pennweg 26, 1217JH
035-6248950
Overige bestuursleden
Nel van de Loosdrecht
Vivaldipark 17, 1217 DT
035-6247654
Prisci Priems
Trompenbergerweg 57a, 1217BD
035-6220321
Hilly Snippe
Vivaldipark 7, 1217 DT
035-6911530
Werkgroepen
Werkgroep beheer Heksenweitje
Voorzitter
Jac Zijdewind
Van Hengellaan 13, 1217 AR
035-6214948
Gerard Dorresteijn
Hoge Naarderweg 110, 1217AJ
035-6851021
Nicolette Holzenbosch-van Elswijk
Hoge Naarderweg 229, 1217 DG
035-6409936
Vacature
Redactie ‘De Trompenberger’
Douwe Feenstra
Jacobus Pennweg 38, 1217 JH
0354-6856694
Henk Fijn van Draat
Ceintuurbaan 3, 1217 HM
035-6219278
Pieter Hoogenraad
Ceintuurbaan 21, 1217HM
035-6219821
