Noordse kosmologie © genIsis 2017

1

do

or:

Sek

hem

2017

No

ord

se k

osm

olo

gie

In den beginne was er niets. Er was slechts een grote gapende leegte, de oerruimte die Ginnungagap werd genoemd.

Genisis .: Isian Devotion.

- http://www.genisis.nl]

- www.facebook.com/genesofIsis]

Noordse kosmologie © genIsis 2017

2

Inhoudsopgave

Pagina.

1 Ginnungagap. . . . 3 . . .

2 Ymir . . . 4 . . .

3 Ask en Embla . . . 4 . . .

4 Yggdrasil . . . 5 . . .

5 Ragnarok . . . 6 . . .

6 Bronvermelding . . . 7 . . .

Noordse kosmologie © genIsis 2017

3

1 Ginnungagap

In den beginne was er niets. Er was slechts een grote gapende leegte, de oerruimte die Ginnungagap

werd genoemd. Ten noorden van deze kloof vormde zich Niflheim, land van de nevel, dat

grotendeels bestond uit ijzig water, een wereld van wolken en schaduwen. Ten zuiden vormde zich

Muspelheim, het land van het vuur. Uit het contact tussen deze twee werelden werd Ymir gevormd.

Ymir was de eerste van alle levende wezens. Hij was de vader van alle

reuzen. Alles van Niflheim was koud en mistig, terwijl alles in de buurt van

Muspellheim heet en licht was. In de Oerruimte was een luwte als bij stil

weer, en aldus begon de rijp te smelten, en dus te druppelen, toen de hete

gloed de rijp bereikte. Door de kracht van degene die deze hitte zond

begonnen de druppels te leven en namen zij de vorm aan van een man.

Een vreselijk wezen was dit, maar men moet bedenken dat dit het eerste

levende wezen was in de chaotische wereld, en dat hij ons aller stamvader was. Althans, zo zagen de

Germanen hem. Ymir werd dit wezen genoemd

Volgens Robert Blumetti is dit ontstaan te duiden met 2 runen namelijk F Fehu en I Isa. Fehu

staat symbool voor Muspelheim ongecontroleerd vuur of energie het mannelijke principe. Isa

staat symbool voor Niflheim focus en restrictie de vrouwelijke kracht van vormgeving.

Uit het okselzweet (smeltend rijp) van Ymir werden een man en een vrouw geboren.

Reuzen, net als Ymir. Vervolgens brachten het vuur en het water een koe voort,

Audhumla. Zij voedde Ymir met haar melk en voedde zichzelf met het zout dat ze van

de ijsblokken likte. Het ijs smolt onder haar warme tong en zij likte op deze manier

een levend wezen vrij. Dit was Buri. Buri kreeg een zoon Bor en Bor trouwde met

Bestla, een dochter van de reuzen. Zij kregen 3 zonen: Odin, Vili en Ve.

De zonen van Bor doodden Ymir, omdat hij het licht

wegnam. Uit het lichaam stroomde zoveel levenssap of

bloed dat alle rijpreuzen, op één familie na, verdronken. De

overlevende waren Bergelmir en zijn vrouw, die samen in

een bootje wisten te ontsnappen. Zij brachten een tweede

generatie vorstreuzen voort.

Noordse kosmologie © genIsis 2017

4

2 Ymir

De drie broers brachten Ymir naar de Oerruimte, en maakten uit zijn lichaam de aarde zoals wij die

kennen. Zijn bloed werden meren en zeeën, de aarde was voorheen zijn vlees en de bergen zijn

botten. Stenen en keien waren uit zijn kiezen en botsplinters gemaakt. Het bloed was tot zee

gemaakt om zo de aarde bijeen te houden. De drie broers namen zijn schedel, en maakten hiervan

de hemel. Deze werd over de wereld geplaatst, en werd verlicht door de hemellichamen.

Zon en sterren waren gemaakt uit vonken die opstegen vanuit Muspellheim, de maan was een

spiegel die het zonlicht reflecteerde. Zon en maan werden gereden door een man en een vrouw, de

zon door een vrouw, de maan door een man. Zij bewegen, want zij worden achterna gezeten door

twee wolven. De ene wolf zit achter de zon aan, maar krijgt haar nauwelijks te pakken, daarvoor zijn

de paarden die de strijdwagen voorttrekken te snel. En als de wolf haar te pakken neemt, moet zij

haar weer uitspuwen. Aldus ziet men een zonsverduistering: de wolf brandt zijn bek aan de warme

zon. De maan is langzamer, de wolf eet van haar. Doch groeit de maan weer aan, telkens wordt zij

opnieuw gesmeed, tot de dag van de ragnarok. Andere goden voegden zich nu bij Odin en zijn

broers. Met zijn allen bouwden ze Asgard, hun hemelse woonplaats. Tussen Asgard en Midgard

bouwden ze een enorme brug, Bifrost – de regenboogbrug -, bewaakt door de god Heimdall.

De wereld werd gedragen door vier dwergen, Norðri, Suðri, Austri en Vestri. De dwergen waren eens

maden, die in het vlees van Ymir leefden. Door een toverspreuk van de goden ontpopten zij zich

echter tot dwergen: zij kregen verstand en uiterlijk. Sommigen zijn kwaadaardig; deze moeten

ondergronds leven, in de rotsen en aarde, en verstenen als zij zonlicht aanschouwen. Om deze reden

leven zij in het duistere Útgard. Anderen helpen de goden, zo maakten deze het tovertouw Gleipnir

om de Wolf vast te laten binden.

3 Ask en Embla

Odin en zijn broers Vile en Ve (soms Hoenir en Lodur genoemd) liepen op

een dag door Midgard en zagen twee boomstronken en gebruikte

deze om een mensenpaar te scheppen. De man noemden ze Ask, en

de vrouw noemden ze Embla. Odin gaf deze eerste twee mensen

adem en leven. Vili gaf ze bewustzijn en beweging en Ve gaf hen de

zintuigen.

Wikipedia zegt het over Ask en Embla dat het zijn in feite twee

symbolische namen voor bomen of groeiwijzen (Ask betekent Es en

Embla betekent Iep of Slingerplant). In de Noordse literatuur is het

wel meer de gewoonte mensen met bomen te vergelijken, vooral in

de Edda.

Het begrip boom duidt tegelijk op stevigheid (vgl. "een boom van een vent"), levenskracht (vgl. "sterk

als een boom") en vruchtbaarheid ("met een stamboom"). Ask en Embla zijn dus twee cruciale

levensprincipes. Odin gaf hun leven, adem en spraak. Vili gaf hun bewustzijn en beweeglijkheid. Vé,

ten slotte, gaf hun uiterlijk en gehoor. Deze twee bouwden de godenburcht in Asgard.

Noordse kosmologie © genIsis 2017

5

4 Yggdrasil

Yggdrasil is de levensboom en kennisboom, het symbool van de eindeloos vertakte vorm van dat wat

is. Tegelijk draagt en verbindt hij de werelden als wereldas (axis mundi). Deze toont tegelijk de weg

naar het hogere, de weg die de ziener volgt om in het gebied van goden en geesten te komen. Hij

reikt van de onderwereld dwars door de mensenwereld naar de wereld van goden en helden.

Volgens de Noordse mythologie bestond de as van het universum uit een gigantische boom, de

wereldboom, die als een zuil de werelden van de goden, de mensen, de reuzen en de doden

verbond. De lotgevallen van de boom weerspiegelden die van het universum. De boom droeg niet

alleen de werelden die hij beschermde, maar deelde ook in hun leed.

Over de oorsprong van Yggdrasil vermelden de bronnen niets. De wortels van Yggdrasil reikten naar

alle werelden of naar een deel van de werelden. Yggdrasill werd in het verleden vaak gezien als een

gigantische es. Vele wetenschappers zijn het er tegenwoordig over eens dat er ooit een fout is

gemaakt bij de interpretatie van de oude geschriften en dat de boom zeer waarschijnlijk een

venijnboom (Taxus baccata) is. De vergissing zou haar oorsprong vinden in een alternatief woord

voor de taxusboom in het Oudnoords; namelijk 'naald es' (barraskr). Daarnaast wordt in oude

bronnen, waaronder de Edda's, gesproken over een vetgrønster vida wat "altijd groene boom"

betekent. Een es verliest in de winter echter zijn

bladeren, terwijl een taxus zijn naalden behoudt.

Naaldbomen werden in het verleden vaak gezien

als heilig, omdat ze nooit hun groen verliezen.

De levensboom was niet alleen een symbool uit

de verhalen, maar ook verzamelden de

aanhangers van natuurgodsdiensten zich ook

rond een oeroude boom. Sjamanen raakten in

trance en er werden er verhalen verteld uit de

Edda's. De taxus geeft op warme dagen

gasvormige taxine af, een stof die bij mensen tot

hallucinaties kan leiden of zelfs een bijna-

doodervaring kan oproepen waarbij de geest het

lichaam tijdelijk kan verlaten. Dit kan men ook

herkennen in het verhaal over Odin die na negen

dagen 'levenloos' aan de boom te hebben

gehangen zijn openbaring kreeg met betrekking

tot de runen.

Noordse kosmologie © genIsis 2017

6

5 Ragnarok

Yggdrasil staat ook centraal in de mythe van

de Ragnarök. Wanneer de levensboom

begint te beven nadert dit einde van de

wereld. De Germaanse goden zagen zichzelf

niet als onsterfelijk. Het einde der tijden

werd Ragnarok genoemd.

In de Noordse mythologie betekent

Ragnarök of Ragnarok het ‘lot van de

heersende machten’, maar dit werd

historisch gereduceerd tot de betekenis van ‘ondergang van de goden (en de wereld)’. Die zou

plaatshebben in de vorm van een eindstrijd tussen ontketende reuzen en goden, waarbij de vuurreus

Surt het vuur aan de lont steekt en met zijn vlammend zwaard zo goed als alles vernietigt. Daaraan

vooraf zijn de meeste goden, reuzen en monsters al in deze kosmische strijd omgekomen. Ragnarok

is tegelijk een eindpunt en een beginpunt. Na de slag zal de wereld geteisterd worden door

natuurrampen en uiteindelijk verdwijnen in de zee, waarna de wereld weer frisgroen boven de

golven vandaan komt. De goden zullen herboren worden en de wereld zal her bevolkt worden door

twee overlevende mensen.

Deze nieuwe wereld zal een liefdevollere wereld zijn dan de oude wereld. De enige twee menselijke

overlevenden zijn (Lif (leven) en Lifthrasir (levenslust), zij ontkomen door zich in de takken van

Yggdrasil schuil te houden, waar zij zich voeden aan ochtenddauw en de bescherming van de boom

genieten. De goden Höder en Balder keren terug uit Helheim om een nieuwe hemel te scheppen.

“Het loeiend vuur zal ze niet schroeien; het zal ze zelfs

niet raken, en hun voedsel zal ochtenddauw zijn.

Door de takken zullen zij een nieuwe zon zien ontbranden

als de wereld eindigt en opnieuw begint.”

Noordse kosmologie © genIsis 2017

7

5 Bronnen:

Kids brittanica : afbeelding Ymir

Wikipedia.nl (Ask en Embla)

Runen cursus .nl

Bing voor licentie vrije afbeeldingen