,1(0169.gaa&--jt-ï-üi ' --Tnrrm

Uitgevers en Drukkers:N. V. BOEKHANDEL EN DRUKKERIJ v/h VAREKAMP & Co. MEDAN.

Kantoor te Amsterdam: Vondelstraat 16, Tel. Zuid 2468.

Hoofdredacteur: M. VIERHOUT.Tel. Non: Redactie 259, Huis 293. Administratie 211, huis 470.

ADVBRTENTIEPRUS:Per advertentie t/m 10 regels per keer ’ 3.50. Voor data «afd meer ’ IJUGeplaatst binnenpagina derde blad f 0.70 per ngal , ... ,Bg 4 of meer keer plaatsing 25% korhag. :ï=/&';«Jioote iet*,ra naar piaauruimte. Advertentiën moetea /ooraü betaald ewrdca

, »- —■■- ■ i.*£ÊS&Verwatjnt dageujk», Zoa- ca Feestdagen uitgezonderd.

Abonnementsprijs bg vooruitbetaling voor:Medaa f 7.50 per kwartaal,

" Nederlaadsck-ladü j 9<- n » ,;_ "~ ' *«t Buitealaai. f 12.— „ „ ,

Mea abraneert rich veer volle kwartalea.

EERSTE BLAD.Dit nummer bestaat uit drie bladen

De Sumatra PostIEDAN, MAANDAG 24 JULI 1922. 24 JAARGANG.

BERICHT.Zij, die zich vanaf heden op

Oe Sumatra Püsi* abonneeren, ontvangen de nog deze

ttiaand verschijnende nummers

De malaise en het volksbelangvan sociaal-democratisch

standpunt bezien.Ü/. *n de groote zaal van de Loge aan den

Vrijtnetselaarsweg te Batavia heeft een open-bare vergadering plaats gehad van de In*dische Soc.-Democratische Partij, onderPresidium van den heer Harkig, waarin alssprekers over bovengenoemd onderwerp op-deden de heeren Stokvis en Cramer. DeSaai was geheel gevuld en velen moesten2,ch met staanplaatsen tevreden stellen.

!n zijn openingswoord sprak de voorzit-ul Z'*n verheugenis uit over deze grootebelangstelling.

Het woord werd vervolgens gegeven aanheer J. E. Stokvis, die eveneens wees

°P de groote belangstelling, niet alleen inde Partij, maar in het allergrootste vraag-'tok van onzen tijd : het financieele vraag'"'uk. De huidige regeeringspolitiek is naar

meening een resultaat van de machtV*Mh.et kaPitaal-. Malaise en Schatkist! Het verband is'«oer duidelijk. De malaise van de Schat-k,Bt echter vreet veel dieper door, wordtveel algemeener gevoeld, dan die in hetParticuliere. Spr. beroept zich op de cijfers,|£ den Volksraad gegeven door de heerenyamer en Bodenhausen, en haalt de woor"jen aan van mr. *s Jacob, die het had over°e fiscale .pestilentie", en welke doorspreker bestreden worden-Spr.'s inzicht inzake de malaise is: Dejnalaise van de Schatkist had er niet be-«oeven te zijn, wanneer normaler bestuurd

.was. Wanneer' men tijdig de belastingenr«ad ingevoerd op de enorme oorlogswinsten

*n een belastingpolitie had* ingevoerd, danbad — met in aanmerking neming van nogandere factoren — die malaise er niet be-hoeven te zijn.

Wanneer men naast de extra-buitenge-wone uitgaven gezorgd had door middelvan een leening voor extra-buitengewone""komsten, dan zouden wij thans niet zoodiep in de misère zitten. En dat dit niet,s geschied, hebben we te danken aan het'Qdische kapitaal. Toen in '21 de Indische'«ening mislukte, ging er onder het kapi-taal—blijkens een door de «Locomotief'ngestelde enquête — één stem op, en wei,dat, wanneer de regeering voortging met de

opdrijving der sociale voorziening,van het kapitaal geen verdere steun ver-dacht kon worden. Aangehaald worden ar-tikelen in .The New World" en .Le MondeNouveau," geïnspireerd door het Neder-'andsche grootkapitaal, waarin met veront-waardiging wordt gewezen op de Indische"elastingpolitiek, meer in het bijzonder de*'nstaandeelkassen. Het Nederlandsche ka-baal heeft hiermede schade toegebracht aantodië's credietwaardigheid.

Maar Indië bevindt zich in de buiten-gewoon gelukkige omstandigheid, dat het«een cent schuld heeft, waar geen bezit te-Senover staat. . , . ._„

Spr iaat ean over tot bespreking van

i ** bezuinigingspolibek der regeering omwir terug te komen op het be-

" en het -'-^^heer

budfct van '14. dat w. dus zeggen, datC in T24 van 550 milüoen teruggekeerdüs.l " * .«n begrooting van 190 mil-gj z.,n to een oeg Houtsmaoen. Het **%£■ die niet met grooteSn T ee

uJLt Spreker mag dat wel.Joorden schermt w Magr de heefJjar is tegen_ te vonmogeHjkeloutsma wenscht om evenwel njet ZQO

Die belastingen > maakt spfeker beJoog ,e noemen ,»> dat 2e ved te ,aat\ *aar tegen het i den gtMt mU, ioe<

4*lln ingevoerd, hei» h is£orische dag in£ V 6L td noemt spreker het, toenv!" Vplkaraad n° iemand (dr. Rivai)l*n Inlandsche *« ,e belang inzag vanJPstond, die het è k Dit aan Injand.

l^ze financieele P beseft wordt stemtI 'ene zijde dat tn/ ker eindigt met denI to verheugenis. Spr*

wensch te uiten, dat het algemeen begroo-tingsdebat tot het besef moge doen komenhet geweldige belang van ontwikkeling dereigen volkskracht.

Het word wordt dan gegeven aan denheer Cramer, die spreekt over : Volksraaden volksbelang. Zoudt ge denken, vraagtspreker, dat die twee woorden elkanderdekken ? Spreker hoopt aan te toonen, datdit niet het geval is. De heer Dwidjose-wojo heeft op den Volksraad de aardigewoordspeling gemaakt, dat hij meer lijktop een „soeara rajap" dan op een „soeararajat". Enkele woorden worden gewijd aande samenstelling van den huidigen Volks-raad, waarbij opgemerkt wordt dat de P.E. B. slechts een kleine categorie „Euro-peanen in Indië vertegenwoordigt. Uit diesamenstelling blijk, dat hetvolksbelangveel|al op den achtergrond geschoven wordt.

Speciaal van de rechterzijde wordt aan-gedrongen op een kloppende begrooting enop bezuiniging „a tort et a travers". Datwenschen wij allen, maar niet volgens demethode van de rechterzijde. Het is weloverbodig er op te wijzen, dat de ambte-naren de slachtoffers zijn geworden vandie bezuiniging. Het is ook van die zijde,dat men steeds gehakt heeft op de amb-tenaren, met het doel, de salarissen te druk-ken. Maar diezelfde zijde wenschte niet tebezuinigen op mitrailleurs, en toen de heerAay, oud-fourier Aay, die zeker generaalbehoort te worden van het Indische volks-leger („gelach") toen die zich ver-zette tegen de moderniseering van het le-ger, toen bevond de leider der fractie zichin een moeielijk parket en wenschte dezaak over te laten aan den legercomman-dant l . . . . Alsof men bij den duivel tebiecht gaat ! Alles wordt verslonden doorde militaire uitgaven. Enkele woorden wor-den gewijd aan de vloctplannen.

Is het verder geen schande, merkt spre-ker op, toen ik een bescheiden verhoogingvroeg van den post voor het arbeidskan-toor een der leden zich verzette,' omdatdeze verhooging de productiekosten weleens zou kunnen vermeerderen. En dat-zelfde lid verzette zich verleden jaar tegenonderwijs l Onderwijs ? Heelemaal nietnoodig ! Maar veld-politie I Die was noo-dig I . . . . Onderwijs is een van de voor-naamste hefboomen voor een verdere ont-wikkeling van ons land.

Aangehaald worden enkele artikelen uit„De Taak" waarin gewezen wordt op hetgroote belang van een grooter vischver-bruik onder het volk. Maar wat doet deregeering ? Zij schrapt eenvoudig de ge-heele visscherijafdeeling.

Spreker herinnert er voorts aan, dat ophetbeleid van den heer Sibinga Mulder,onzen populairen directeur van landbouw,van de rechterzijde geen critiek is uitge-oefend. Critiek werd alleen geleverd doorden heer Bergmeyer en spreker, die zoo-als de heer Sibinga Mulder het typeerenduitdrukte, een anti revolutionnair-socia'iis-tisch blok vormden in den Raad. Van derechterzijde bleef — hoewel de Inlandschelandbouw schromelijk worit verwaarloosd— critiek uit.

Vervolgens behandelt spreker de staats-bedrijven, die naar zijn meening veel beterzijn dan de particuliere bedrijven. Daar-naar moet gestreefd worden en zal ookgestreefd worden, in en buiten den Volks-raad.

Behandeld wordt nog de gestie van 'attgrootkapitaal, dat er op uit is, zooals de.Indische Courant" het uitdrukte, de regee-ring op de knieën te brengen. Het kapitaalzoekt te vormen .een staat in den staat"en daar moet tegen gewaakt worden. Daarnalevert spr- felle critiek op de „beruchte"redevoeringen van den heer van Gennep.Men heeft er over gedacht, hem uit denP. E. B, te stooten Maar waaromdoet men dat niet? Of zou de heer vanGennep het rasechte type zijn van den P.E. B -'er ?

Spr. zou eiken Inlander willen vragen,voortaan te weigeren, namens den P. E. B,in den Volksraad zitting te nemen.

Voor alles is evenwel noodig een beterkiesrecht en daarvoor zal actie gevoerdworden. Wij moeten zorgen dat het in 1924uit is met het régime van een klein groepje,dat alleen finanqieele belangen dient!

Het debat werd geopend door den heerNieuwenhoven Heibach, die meent, dat deheer Stokvis slechts één zijde van de medaljeheeft laten zien. Het is gemakkelijk, overmalaise te spreken, als men er niet metbeide beenen in staat. Theorie en practijk,het geldt ook hier, dit gezegde. De theorielaat zich vervatten in academische geschriften,maar wanneer men in de practijk staat, dankomt men wel tot ander inzicht. Spr. geeftenkele voorbeelden van de „pestilentie" derbeiastingpolitiek. Zoo bijv. bij de O. W.-belasting. Heeft men daarbij in aanmerkinggenomen, de zware lasten voor den handel ?

Voorbeelden worden aangehaald van firma'sdie acht jaren lang f 1000 moéten opbrengenvoor achterstallige belastingen, naast degewone belastingen natuurlijk. Wij werkenmee aan de ontwikkeling van dit ianö, ai»mogen Wij er geld aan verdienen; wij werkener ean mee, net zoo goed a?s de leden vanden Volksraad.

Maar zoo behandelt de regeering demenschen, die medegewerkt hebben aan den!bloei van deze gewesten. E:.kele woordentworden gewijd aan de cultuurondernemingen

Wanneer de regeering niet inziet, dat vaideze politiek meet afgeweken worden, daizal er nog veel verkeerds gebeuren.

Wat het staatsbedrijf betreft, ook daarvoogeldt de quaestie van theortó en practijkwaarbij spr. de particuliere tramwegmaatschappijen stelt tegenover het staatsbedrijden S. S. Spr. richt dan het woord tot deiheer Gramer en hoopt, dat deze er in deiVolksraad op zal wijzen dat deze politielder regeering veel wegheeftvan „knevelarij"

De tweede spreker is de heer DouweiDekker, die — hoe eigenaardig het ook mog<klinken — een groote homogeniteit heefgeconstateerd in de redeneeringen der dri<vorige sprekers. Spr. onderschrijft niet alleervolkomen, wat de heer Stokvis gezegd heeftmaar ook wat hij niet gezegd heeft

Imperialisme moet hier volgens sprekeontstaan, ja het is een sine qua noivoor het gezag, en dat moeten wij bestrijden

Spr. zou van de I. S. D. P. willen zien.niet alleen een bondgenootschap met denationalisten in naam, maar een meer daad»werkelijk, in het besef, dat „bevrijding" vanhet volk noodzakelijk is.

De heer Stokvis dupliceert daarop enwijst nogmaals op de veel te late invoeringder belastingen Indien dit niet geschiedware, dan zou de dienst vlotter van stapelgeloopen zijn.

Wat spr. bedoeld beeft met .eigen kracht"der bevolking, dat is het trachten af tedwingen van de regeering van wat menwenscht raet middelen, waarvoor de regee-ring blijkt te willen wijken, een organisa-torische kracht, gebaseerd op sentimentnatuurlijk, maar voornamelijk op inzicht.In een overheerscht land als Indië moetechter naast de „eigen kracht" staan eenvrijheidszin. Wij moeten kracht bijzettenaan onze argumenten door één front temaken van opofferende vrijheidszin.

De heer Cramer wijst er in verband metde vergelijking van den heer NieuwenhovenHelbach tusschen staats- en particulierbedrijf op, dat het staatsbedrijf gedwongenis zeer onrendabele lijnen aan te legen,terwijl de particuliere maatschappijen zichalleen tot de rendabele beperken, Toen danook de N. I. S. eens een onrendable lijnaan te leggen kreeg, bedankte zij er stich-telijk voer.

De vergadering werd daarop door denvoorzitter gesloten.

Kamerleden.

J. van den TempelEen populaire figuur in de Nederlandsche

arbeidersbeweging, die zich zelf heeft opge-werkt. Aanvankelijk was hij schildersgezelen studeerde later voor staatshuishoudkunde,waarvan hij de acte M.O. haalde; tweejaar later haalde hij die voor staatsinrichting.Tot voor enkele jaren was hij bezoldigd,secretaris van het Ned. Verbond van vak-verenigingen en had bij zitting in denAmsterdamschen gemeenteraad en deStatenvan Noord-Holland. Zijn niet te sterkegezondheid noopte hem deze functies neerte leggen, waarna hij zich uitsluitend aanhet parlementaire werk ging wijden.

In de kamer behandelde hij hoofdzakelijkzaken op het gebied van de arbeidswetge-ving.

Hij is een goed spreker en heeft alssociaal het groote voordeel,-dat hij zakelijkis.

Hij heeft zitting sedert 1915 en is in1877 geboren.A H. Gerhard.Een van de oude garde, die sedert 1913

in de kamer zitting heeft.Hij is jarenlang bij het onderwijs geweest

en staat bekend als een goed paedagoog.Na zijn verkiezing als lid van de kamerzegde hij het onderwijs vaarwel. Laterwerd hij tot lid van Provinciale Statenen tot lid van Gedeputeerden gekozen. Inde drankbestrijdings—beweging is hij ookeen bekende figuur en eveneens bij devegetariërs.

Hij is een gewild spreker en 64 jaar oud.Jhr. Mr. A. F, O. Sass e v a n 1J s-

s e I t.Een van de oudsteKamerleden, en sedert

1901, met korte onderbreking, lid van dekamer. Hjj was eerst advocaat te s'Herto-

Igenbosch, daarna rechter aldaar en lateriwerd hij lid van het hof en vicepresident.

In de politiek is hij nimmer op den voor«grond getreden, omdat hij zich meer rechterfdan staatsman voelt en in de kamer is vaak(niet de politicus, doch de vice-presidentavan het hof aan het woord.9 Toen hij tijdens de behandeling van de

wet, tegen zijn zin, in een uiterst|verpolitiekt debat werd betrokken, moestenIzijn partijgenooten hem te hulp komen,fomdat anders de politicus de nederlaagigeleden zou hebben, niet de jurist.

Als voorzitter van de crisis-enquête heefthij een geweldig werk verricht.j In 1918 toen hij de eersts plaats had op dejjlijst voor den kieskring den Bosch, werdnummer twee, mr. Swane, dank zij voor-keurstemmen, gekozen. Booaen tongen bewe*-ren, dat bier aan die voorkeurstemmen niet|vreemd was,) Toen mr. Loeff echter tot lid van denjßaad van Sta*e werd benoemd, volgde mr.«Sasse van IJsselt hem op en deed zou zijn-fher intree in de Kamer.

Thans staat hij weer op de eerste plaats.j,Mr, Swane komt voor op de lijst van de

katholieken.Mr. Sasse van IJsselt heeft te Leiden ge-

studeerd en is 70 jaar.] Mr. Ch. E. Bon ga erts.I Heeft aan de technische hoogeschool teDelft gestudeerd en is daarna benoemd bijden Rijkswaterstaat, waar hij opklom tothoofdingenieur-directeur Hij heeft tal vanbelangrijke opdrachten in het buitenlandvervuld en zijn afwezigheid gedurende dedebatten over de behandeling van de vloot-wet kwam, omdat hij voor de Engelscheregeering in Egypte vertoefde, waar nieuwewaterwerken moeten worden aangelegd. In1918 weigerde hy opvolger van ministerLely te worden, die hem gaarne als ministergezien zou hebben, in verband met dedrooglegging van deZuiderzee. De heerKonigwerd minister en deze heeft in zijn loopbaanachter de groene tafel veel aan densteun gehad van den heer Bongaerts, diehem op kritieke oogen blikken steeds bij-sprong.

De heer Bongaerts is secretaris van dekatholieke kamerfactie bestuurslidvan socialeinstellingen en 47 jaar oud.

Hij is een vlot spreker en handig debater.Mr. J. H. R. v a n S c h a i k.Een van de leden van den democratischen

vleugel van de R, K. partij, die de leidinghad van hen, die tegen de vlootwet hunstem wilden uitbrengen. Mr. Nolens heefthem toen niet tot andere gedachten kunnenbrengen. In de Kamer bepaalt hij zijn aan-dacht tot juridische onderwerpen en blijktdan een uitstekend spreker en dito debater.In verschillende katholieke bladen schrijfthij regelmatig politieke overzichten. Hij heefteen belangrijk aandeel gehad in dekwestievan het houden van een processie op denopenbaren weg en heeft deze zaak tot voorden hoogen Raad verdedigd.

Hij is lid van het centraal college voorde reclasseering, adjunct-rijkscommissaris bijde Staatspoor en bij de Holl. Spoor.

Te Utrecht is hij gepromoveerd op eenproefschrift. De overheid tegenover de art.1401 en navolgende van het burg. wetboek.Hij is 40 jaar oud.

In parlementaire kringen ziet men in hemeen van de leiders der R.K, partij in detoekomst.

J. v a n R ij z e w ij k.De heer Van Rijzewijk is voorzitter van

de Vakbureau en in 1919 in de Kamer ge-komen als opvolger van den overleden heerBogaard. Hij is een van de rustige leden,het duurde bijna twee jaar voordat hijzijn maidenspeech hield, hoewel hij in eigenkring geen blad voor den mond neemt.

Met baron van Wijnbergen kan hij hetniet best vinden. Meer dan eens gaat hij inopenbare vergaderingen tegen hem te keer.

Zijn plaats in de vakbeweging heeft hijmeer te danken aan zijn gemak van spre-ken dan aan zijn gedegen kennis.

Hij is 41 jaar en lid van den gemeente-raad van Tilburg.

C. J. Kuiper.De heer Kuiper is vsijgestelde van het

R, K. Vakbureau. Jarenlang is hij metaalar-beider geweest, en hij is op den voorgrondgekomen, omdat prof. Aalberse en prof.Angement hem daar hebben gebracht, na-dat hun aandacht op hem gevallen was,doordat hij op lateren leeftijd sociale cur-sussen ging volgen.

Hij is in 1918 in de Kamer gekozen enviel daar weinig op. Zijn gestalte heeft hijtegen en eveneens zijn spraak, die niet vrijis van eenige Amsterdamsche accenten. Debelangstelling van de Kamer bij zijn rede-voeringen is dan gewoonlijk ook gering,maar wie zijn speeches later te lezen krijgt,komt tot de overtuiging, dat ze bij het

hooren beslist aan waarde verliezen.Met dr. Deckers werd hij aangewezen

door dr. Nolens om met de coalitie-partijente onderhandelen over een compromis in-zake de militaire kwestie.

Dat hij bovenaan een lijst is geplaatstbewijst, dat hij in eigen kring wel gewaar-deerd wordt.

G. Bulten.De heer Bulten is thans burgemeester van

Voorhout, nadat hij jarenlang bij het on-derwijs was geweest en in de redactie hadgezeten van De Katholieke Onderwijzer envan De Katholieke School.

Hij is in 1918 in de Kamer gekozen,omdat de R. K. onderwijzers daar een af-gevaardigde wilden hebben, en het gingtoen tusschen den heer Bulten, die steedsbij het openbaar onderwijs had gediend, enden heer Suring, van het bijzonder on-derwijs.

De eerste won het.In de Kamer is hij geen voorname figuur

geworden. Hij wil te graag mooi doen, enzegt te fraaie zinnen zonder zin. Zijn mo-ties slikt hij even gemakkelijk in als hij zevoorstelt.

Hij is 50 jaar oud.Mr. J. B. B o m a n s.Is in 1916 in de Kamer gekomen voorHaarlemmermeer, na een zware campagne

tegen zijn medekatholieken, candidaat Bal-vers, uit Hillegom.In de Kamer heeft hij zich dadelijk opde groote politiek geworpen en weldrableek, dat dit nog boven zijn krachtenging. Hij wierp zich toen op als militairespecialiteit van dé*fractie, maar deed ditopeen wijze, die dr. Nolens dwong, hem inhet openbaar te desavoueeren, waarna deheer Bomans zich in een brochure heeftverdedigd.Hij is .een goed spreker en heeft alspropagandist onder de arbeiders zijn waar-

de. Hij is wethouder van Haarlem, advo-caat, kapitein bij de landweer en draagtonder alle omstandigheden een witte das,een van de vele merkwaardigheden van deTweede Kamer.

PERSKLANKEN.Een apart applausje nog even voor een

fijn, luchtig getypeerd journalist door dento:h zoo zwaar gebouwden Roemer (Recen-sie in .Het Vaderland".) Het stuk, waarinAnton Roemer een idiote journalistenrolmoest spelen. (Recensie in de .N.R.Ct.")HaEWïFi^SW&i " mVj

Ik heb in mijn naaste omgeving iemandgekend, die zich bij het lezen van eenroman sterk opwond tegen een onsympa-thieke figuur, met de vuist op tafel sloegen verklaarde, dat hij den kerel wei zouwillen ophangen. A.C. Terburg in .Opgang".

Jonge liefde scheen hier tusschen Amster-dam en Haarlem welig op te bloeien herhaal-delijk zagen we min of meer jonge lieden, dieinnig hand-in-hand reden, met vrijwel vol-komen negatie van het gevaar, dat hunverliefdheid elk moment te voorschijn riep,—„De Auto*.

De tijden zijn voorbij, dat men bij hetbeoordeelen der vooruitzichten van denwereldhandel in de eerste plaats het oogte richten had op de oude wereld. Waar-schijnlijk heeft Europa haar belangrijkstebladzijde in de wereldgeschiedenis reedsvol geschreven en zullen nieuwe wereld-deelen hare plaats gaan innemen. — .DeNederl. Mereuur".

De natuurmensch met zijn onbedorvenoogen legt, evenals het kind, een zin voorbonte kleuren aan den dag, terwijl de ner-veuze stadsmensen overprikkeldeoogzenuweuheeft en levendige kleuren smakeloos vindt.De afnemende kleurzin der cultuurmenschenis het gevolg van den voortgang der bescha-ving en een ontaardingsverschijr.se!, datbewijst, hoe nerveus en ziek ons oog is.— Foxton in „Het Vaderland".

1— iui mi ii ii in imiriii wa—

11NO JOB TOO BIGNO JOB TOO SMALL FOR VS

REPARATIE INRICHTINGVOOR AUTOMOBIELENTel 278 J. H« MARCUSSE

m^mm*mmrmmmmmmmmmmÊmmwmmmmmmm

C..TT" r~".'.T'.'..J! '.!"' I" 'i .". " "i'"i'Mli'Mil»—«' i i ii«»r»»iriii

In een huis op den Pandang-Boelanwegis een Chinees aangehouden, die juist bezigwas bij een bewoner de kast open te bre-ken. De man werd in het bezit van eenhakmes gevonden.

Aangehouden werden een twintigtal ven-ters, die op verboden standplaatsen hunwaren uitstalden en het verkeer daar strem-den.

Een Inlandsche vrouw werd door eenJavaan, die in hetzelfde huis werkzaamwas als zij, opgelicht voor enkele goudenpondjes.

Zwijntjesjagers tikten een velo op denkop, die voor een huis aan den Demmeniwegstond.

Opening kampong Djatti Oeloe.De openingsplechtigheid, welke eerst

gesteld was op Zondag a. s. des morgenshalf-acht, zal bij nader inzien plaats hebbenZaterdagmiddag a. s. om vijf uur. Ter-wijl de Inlandsche feestelijkheden, zooalsreeds bepaald was, op Zondagochtend aanzullen vangen.

Hiermede is het bezwaar, dat zeer zekergelden moet, dat meerdere ingezetenen desZondags geen deel willen nemen aanfeestelijkheden, van welken aard ook, uitden weg geruimd.

Cer...B. Alhier. Morgen. Heden plaatsgebrek.

Het circus.Nadat bij de laatste voorstellingen de circus-

menschen hun beste beentjes voor haddengezet en variatie hadden gebracht in hetprogramma, is het circus opgebroken envertrokken naar Perbaoengan.

Wij zeggen het vertrokken circus na. dathet uitgemunt heeft door goed verzorgdevoorstellingen en een interieur dat beterwas dan dat van vele voorgangers.

Deli Bioscoop.De Wonderman ... de bokser Carpentier,

in vierledige functie : De Fransche detectieved'Alour, de bokser Carpentier, de man diemet zijn naam alleen reeds reclame voordeze film maakt en de man, die door dezefilm reclame voor zich maakt. De detectieve-foman is deze: D'Alour (Carpentier) heelteen opdracht om een stel contracten, waareen oplichter Gardner achterheen zit, end}e voor de Republiek van groot gewichtzijn, te bewaken. Ten huize van een Ame-rikaansch rechtsgeleerde, waar die contrac-ten bij berusten, weet d'Alour zich bemindte maken bij vader en dochter en wachtbet oogenblik af waarop Gardner zijn slagzal slaan. Eerst wordt d'Alour verdacht,maar op het juiste, dat is het laatste encritieke moment, wordt Gardner ontmaskerden d'Alour bekend gemaakt als de Franschedetectieve. Tusschen die bedrijven doorspeelt zich nog een bokswedstrijd af tus-schen d'Alour en Gardner, waarbij de inzetis de liefde van de jonge dochter desrechts-geleerden huize, die tenslotte flink door.D'Alour (Carpentier) gekust wordt, zoodatderest zich raden laat. Voor boksliefhebbers,voor liefhebbers van detectieve-verbalen,voor bewonderaars van Carpentier is defilm dus wèl aantrekkelijk. Bovendien komter een feest in voor, waarbij men tal vanjonge dames in badcostuum rond kan zienploeteren in een binnenshuis zwembassin~~ hetgeen óók zijn charme heelt.

'l ls echter jammer, dat Carpentier in rok*en bijster proleetje wordt. Maar dat kande man niet helpen. Ook niet, dat hij geenf.eteur is. Hoe onze groote dandy, aestheet,""erator en declamator Couperus ooit eendithirambe op dit Parijsche achterbuurten-'ype heeft kunnen schrijven ...

Vanavond kan men de film met Car-Pentier als dubbelen held voor het laatstgaan aanschouwen.Ge...

Raadsvergadering,De suppletoire agenda voor de vergadering

van den gemeenteraad van Medan van 26Juli a-s. bevat:

Voorstel tot wijziging van raadsbesluit No.14 ddo. 18 Januari 1922 inzake de over-name in onderhoud van een 2 tal wegenop het gouvernements terrein in Polonia(Jan Ligthart- en Kartinilaan).

Grondruil met het gouvernement vaneenige kleine stukken grond in NieuwPolonia langs den Poloniaweg mede inverband met voorgenomen verbreeding vangenoemden weg.

Voorstel inzake het verzoek van Baron g-alias Hadji Mohamad Haroen om verandering van de bestemming van zijn grantuitgegeven .voor tuinbouw" in .voor huizen-bouw*. Het voorstel luidt in goedkeurendenzin.

Voorstel tot verlenging met 4 maandenvan den termijn der beschikbaarstellingvaneen tweetal terreinen ten behoeve van debestrijding van den kwaden droes.

Verzoek van O Sio Gi om overschrijvingvan zijn drankvergunning ten name vanTjeng Tan Teng.

Goedkeuring financieel beheer van dendirecteur v/h gemeente slachthuis over hetjaar 1921.

P a r r i t s.De directeur gemeentewerken stelt voor,

om de bemetseling van de afvoergoot langsde verlengde Wilhelminastraat in het belangder bewoners van die straat voort te zettentot ongeveer 25 meter voorbij de Djattilaan.De kosten worden geraamd op f 2500. Deburgemeester adviseert gelden daarvoorbeschikbaar te stellen.Verder stelt de directeur gemeentewerkenvoor. om de door de gemeente uit te gevengelden ad f 420 voor afdekking van de gootlangs het Nillmij gebouw (Soekamoelia) aande Nillmij uit te keeren, die alsdan eennieuwe afgedekte goot zal aanleggen.4De burgemeester stelt voorom de Nillmijte doen weten, dat voor eigen, althaas nie.

voor gemeenterekening een gemetselde waterafvoertgoot kan worden aangelegd op ge-meentegrond en dat een bedrag zal wordenuitgekeerd gelijkaan dekosten voor overdek-king van de bestaande parit.

De ijsfabriek.De directeur gemeentewerken stelt voor,

om de IJsmij. Petodjo vergunning te ver-leenen voor uitbreiding van haar fabriek aanden Padang Boelanweg onder nader te

stellen voorwaarden; verband houdendemet het maken van een verbreeding vanhet rivierinspectiepad en van een oeverbescherming.

Kampong Skip.De directeur van het woningbedrijf deelt

mede, dat de achterstand in de invordering vanhuurpenningen in Kampong Skip in totaal be-draagt ’ 45 van de Europeanen en ’ 28.50 vande Inlanders.laat! «1

De huurcommissie.Men zal zich herinneren, dat ter jongste ge-

meenteraadsvergadering de heer De Waardvroeg, of de werkzaamheden van de huurcom-missie nog immer van dien aard waren, dateenbezoldigd secretaris noodig geacht moest wor-den. De burgemeester heeft terzake inlichtin-gen ingewonnen bij de Huurcommissie.

Resultaat hiervan is, dat de huurcommissievoorstelt het secretariaat onder te brengen bijde gemeente secretarie. De gemeente secretarisstelt voor den adjunct-secretaris ermee te be-lasten, in geval van toevoeging van genoemdsecretariaat aan de secretarie.

Neushoorns.De heer John, photograaf en jager op

grof wild, heeft dezer dagen in de buurtvan Pangkalan Brandan een rhinoceros neer-gelegd.

Deze dieren plegen in het gebergte tehuizen, doch op bepaalde tijden naar hetlage land af te zakken om te drinken.Sedert echter de spoorlijn naar het Noordende kuststreek heeft afgesneden, zijn er eeni-ge tientallen neushoorns in de laagvlak-te van Pangkalan Brandan verbleven ; zijschijnen den spoorweg niet te durven over-schrijden om weer in het gebergte tegeraken. In de kuststreek zijn zij zoo gemeen-zaam geworden met de aanwezigheid vanmenschen, dat zij des nachts de kampongsin de buurt van Pangkalan Brandan be-treden om er aan het suikerriet, dat debewoners daar teelen, te smullen.

De heer John, gewaarschuwd dat eendier kampongs in den laatsten tijd herhaal-delijk zulk nachtelijk bezoek had gekregen,trok erheen en trof 't, dat er inderdaaddes nachts een neushoorn verscheen. In dendonker loste hij een paar schoten, en des-ochtends bleek uit bloedsporen, dat hetdier geraakt was.

De heer John heeft het spoor gevolgdtot in de baco-baco. waar bij den neus-hoorn dood vond liggen. Het dier hadslechts een kleinen horen. Deze horens wor-den door den Inlander op prijs gesteld, alsbevattende een obat van bizondere soort.Er is in bedoelde streek een groot man-nelijk neushoorn dier gesignaleerd, voorwelks horen de sultan van Langkat eensom van duizend gulden moet hebbenuitgeloofd.

De brand te Tandjong Balei.Het troepje „Hawaiians" van Tovido, dat

te Medan menigmaal het publiek op zijn pres-taties vergastte treedt a. s. Zaterdag in bios-coop en Soos te Tandjong Balei op, ten batevan de slachtoffers van den brand.

Landrand.Veroorzaken van licha-melijk letsel den doodtengevolge hebbende.

Hedenmorgen werd de 13 Juli uitgestel-de zaak tegen Mat Ros, chauffeur bij demaatschappij Grotius voortgezet.

Beklaagde werd ten laste gelegd op 20Maart 1922 een Chinees te hebben aange-reden, waardoor de man lichamelijk letselbekwam en waaraan hij den nacht volgendeop den dag van aanrijding in het gasthuiste Laboean om 2 uur overleed.

Bekl. bekende reeds op de eerste zittinghet hesn ten laste gelegde, doch schreef deschuld aan het slachtoffer zelf toe Door hette laat en verkeerd uitwijken van den Chi-nees was het ongeluk ontstaan. Bekl. hadnog getracht door een berm op te rijden,een ongeluk te voorkomen.

Uit de getuigenverklaringen van Rodina-ma, opziener der gestraften, benevens Mo-hamad Said, mandoer der gestraften, dietoen bet ongeval gebeurde juist ter plaatsepasseerden met een dertig gestraften 10 a15 meter achter detwee Chineezén die voorhen uitliep en dat beklaagde schuldig was.

Deze beide getuigen verklaarden dat deChineezén ongeveer 10 meter voor den autouit elkander vlogen, de eene naar links, deandere naar rechts.

Zij schreven het ongeluk toe aan een tegroote snelheid, daar deauto anders niet denhalven meter hoogen berm bad kunnen be-reiken en waarin de wieien zoo vastzaten,dat de wagen met een vrachtauto der maat-schappij „Grotius" er af getrokken moestworden-

Volgens bekl- waren de Chineezén nietuit een gestoven, maar weken zij beidenrechts uit.

Gehoord wordt thans een derde getuige,die bij het ongeluk naast den chauffeur zat.

Deze verklaarde ook dat èèn Chineeslinks en èèn rechts uitweek, maar bij hadde overtuiging dat het ongeluk niet aanroekeloosheid of te hard rijden gewetenkon worden.

Nadat de landraad in raadkamer is ge-weest veroordeelt hij beklaagde, bij herope-ning der zitting, tot 8 maanden gevangenis-straf.

De overname der Ajer Beressih.Het rapport-Krol.

De heer Krol heeft een zeer uitvoerigaccountants-rapport opgemaakt voor den

burgemeester, verbazend rijk een cijferma-teriaal, in het geheel ruim een vijftigtalfolio-bladzijden besband.

Aan het begeleidende schrijven van ditrapport ontleenen wij het volgende:

Grootte van den gevraagden prijs. Ikvind den prijs zeer billijk en heb alvorenstot deze conclussie te komen verband gelegdtusschen den indertijd door den expert,den tijd. Hoofdingenieur Koster, gesanction-neerden prijs, den thans door de vaterleidingMij Ajer Beressih gevraagden, sindsdiendoor haar gereduceerden, prijs zoowel t/ovan boekwaarde minus afschrijving op detwee tijdstippen, als de sinds dien behaaldebedrijfsresultaten, t/o van naastingsprijs alsin vergelijking met Soerabaja.

Mogelijkheid en de wijze van afbetaling.Afbetaling in 15 jaar is volkomen mogelijk.Waar de waterleiding in 2 tempos werdaangelegd is deze op datum overname 9jaar oud, op tijdstip aflossing leening 15 j.ouder. De aflossing in 15 jaar uit de bedrijfs-winsten is zeer wel doenlijk, hetgeen nietverhindert dat de periode niet gebruikelijkisvoor waterleidingen, dan ook waarschijnlijkniet door de waterl. Mr. Ajer Beressih zouzijn verlangd, indien de A. B niet de dub-bele ral van verkooperen geldschieter had tespelen een rol in "t algemeen ongewenscht.Dientoengevolge werd ook een voorstel, eenmin zakelijk verband te leggen tusschen hetgemeentelijk water bedrijten de waterleidingMij.Ajer Beressih welke finantiëende gemeen-te in haar geheel"verantwoordelijk heeft tehouden, door de A B. commissie ingediend.Wij gelooven, dat het der waterleiding M.A.B. aangenamer zal zijn obligaties te ont-vangen en heb mij daarop gebaseerd (obliga-ties 67» pet). Wij menen echter dat degemeente goedkooper zal kunnen slagenen wanneer de gemeente, als door dewaterleiding Mij A B met haar schrijven van3 Mei 1918 gewenscht, der waterleidingMij. A.B. vrijwaart voor elk verlies, dat dezebij de uitgifte der obligaties mocht lijden,zal de waterleiding Mij. A. B. voorzekeronverschilligjstaan tegen over de repte, kantevens de aflossing meer usantieel wordengemaakt. Het is wel duidelijk, dat doorovername, de gemeente na een zeker aantaljaren ook bij aanleg tot de derde aanvoer-leiding het bedrijf geheel uit de bedrijfs-winst kan aflossen. Daardoor kweektzij de stille recerve van de getaxeerdewaarde. 8.0. W.stelt zich (volgens de conèe-sevoorwaarden art 29 lid 3) op 3 April|1955, dus*so jaar na aanvaarding derconces-; cessie en circa 20 jaar na geheele aflos-sing door de gemeente, nogfeene aanzien-lijke naastingsprijs voor.

I Een accountantsonderzoek noodig geacht!Voor dergelijke belangrijke financieele kwes-ties is een accountantsonderzoek zeker ge-wenscht l Waar het onderwerp mij interes-seert meende ik niet te moeten volstaanmet een eenvoudig met ja beantwoordendezer vraag en heb ik mij de moeite ge-troost een rapport samen te stellen, aange-vende derichtlijnen welke eene accountants-firma bij haar onderzoek en opvolgendrapport waarschijnlijk grootendeels in hetoog zou houden.

Ik meen, om niet in herhalingen te vallen,te kunnen volstaan met aan het rapporten cijfermateriaal te refereeren.

Alleen nog dit: ik acht overname nugunstig voor de gemeente; en ik acht nietovername ongunstig voor de gemeente I

Ik heb gewezen op de practisch voor 7jaar gelijk gebleven percentage der Onder-linge waterverbruikscijfers, welke opeene verblijdende stabiliteit in hetverbruik over de gansche linie wijzen dusminder door de Hochkonjunktur beïnvloedkunnen zijn; ik heb dan ook vol ver-trouwen in het waterverbruik, anderzijds,is de aflossng in 24 jaar (9 plus 15 jaarbij de gemeente) een bizonder zware eisch,waaraan de opzet der vigeerende water-tarieven, echter glanrijk voldoet. Daarbijverwijs ik verder naar mijne calculaties,aantoonende dat in verhouding met anderesteden de Medansche watertarieven, ombillijk te zijn moesten uitgaan van 30 ets.Zooals verder de calculaties aanwijzen iseen rente amortisatie der 3de aanvoerleidingin 25 jaar al in 't geheel geen bezwaar.Misschien kan de gemeente een tenouve-leerend crediet krijgen, dat de bedrijfsresul-taten der waterleiding als aflossing aanvaardthoe 't zij de annuïteiten zullen geen be-zwaar vormen.

Voorloopig moeten wij ons tot het bo-venstaande bepalen. Op het rapport zelvekomen wij te gelegener tijd terug.

TELEGRAMMEN.NEDERLANDSCH-INDIE.

Ansta.

Amok. Makasser. Een amokmaker stakte Madjane drie vrouwen en een Inlanderdood. Voorts werd nog een Inlander zwaargewond. De dader werd opgevat; hij is,vermoedelijk krankzinnig.

NEDERLAND.Ansta.

Diverse berichten.De heer Rumpis is 'erkend als Duitach

consul te Makasser.De regeering organiseerde een auto-dienst

voor het geval dat het spoorwegpersoneeltot staking overgaat in verband met de op30 Juli a.s. ingaande loonsverlaging.

Den Haag, 21 Juli. Nederland heeft eenwoningentekort van. 60.000.

Onder de auspic'ën derkoninklijke lucht-vaartmaatschappij werd heden de millioenstekilometer gevlogen,

De vliegtuigen der maatschappij legdenin 2ya jaar tijds zonder eenig ongeval eenafstand af van 25 maal den omtrek deraarde.

De Holland — China-handelscompagniekeert 10 procent dividend uit.

Minister van Karnebeek aanvaardde het

voorzitterschap van de permanente commis-sie tot onderzoek van het conciliatieverdragtusschen Zweden en Chili.

Staten-generaal.Den Haag. Hoewel de Koningin zelv<

de zitting der Staten-generaal op 25 Julizal openen, zal de troonrede buitengewoonkort zijn, vermoedelijk slechts enkele zinnenbehelzen en over Indië niets. Op ISSeptember, alswanneer de commissievan ministers de zitting opent, zal degewone troonrede worden uitgesproken.

De kapitein-ter zee Campers en de gezan-ten Advocaat en Oudendijk zijn benoemdtot ridder in de orde van den Nederlandschenleeuw.

Het ministerie.(Reuter). Amsterdam. Als een resultaat,

der onlangs gehouden verkiezingen is hetiministerie afgetreden. Ruys de Beerenbrouck' lvormt een nieuw Kabinet.

Den Haag. Het ministerie stelde de por-tefeuilles ter beschikking van de koninginwaarop de heer Ruys de Beerenbrouckopdracht ontving tot vorming van een nieuwministerie.

Tabaksinschrijving.Amsterdam. De inschrijving op Java en

betere Besoekitabak was hoog. Omblad enScrubs werden ruim betaald. De voorjaars-campagne is afgeloopen.

BUITENLAND.Ansta.

Manilla, 22 Juli. Hier is overleden deschout-bij nacht Dumoresq, nadat hij tweeweken lang bewusteloos had gelegen. Hijleed aan longaandoening.

Sydney. De minister der douane-rechtenmaakte bekend dat de prijs van suiker inAustralië zal worden verlaagd tot 3 stuiversper Engelsch rond. De verlaging gaat inop 1 November a. s.

Lahore. Officieele steun is verzekerd voorden eersten post- en passagiersluchtdiensttusschen Kara ch—Rijkot—Bombay.

Rondom den vrede.Reuter.

Berlijn. In zijn antwoord aan den presUjdent der commissie voor de garantien heeft*de Duitsche rijkskanslier medegedeeld, dat]ondanks de zwaarte der lasten welke Duit-:schland erdoor worden opgelegd, de regee-ring op zich neemt de maatregelen, in hetmemorandum der commissie genoemd, tenuitvoer te leggen voor den duur van hetmoratorium.

Blue Funnel Line®(Thé Ocean Steantship Company Ltd.)

aaaaasssßaaaaaaaaaaasßSßSßsai

Geregelde verbinding met Londen en Liverpool, MiddeilaodschezeeNoordzeehavens en Amerika.

Verscheping op Doorvoeroonnossegißent van Dai-HavensGeregelde verbinding met Singapore van Tandjong Balei, Laboean Bilik en tweimaal per week van Belawan.

Voorloopig zijn de volgende afvaarten vastgesteld :Van SINGAPORE naar:

Londen, Amsterdam en Antwerpen S.S, „ELPENOR" 30 Juli 1922Londen.Hamburg.Rotterdam en Antwerpen >. ,/CALCHAS" 6 Aug. H

Liverpool via Genoa, Marseille en Havre // tfKEEMUN" 17 Aug. „Liverpool via Genoa en Marseille „ &NINGCHOW" 25 Aug. „New Vork e» Boston (via Seuz) „ „CYCLOPS" 5 Aug. „New Vork en Boston (via Suez) ;, „EUMAEUS" 15 Aug. y

Voor volledige inlichtingen betreflende ruimte, vrachtnoteering, enz. gelievemen zich te wenden tot de Agenten:

HARRISONS «ft GROSFIELD LTD.TELEFOON 200

ma. do. 229 SCHEEPVAARTAPDEELING MEDAN.m^"^MM^MMHNeB«iakMM«BMMaeaaeBaBiMaaB*MaBVa«^BHaHnBSBBBBMBBaBBa^

IMen verlange uitsluitend

Verbandstoffen{i\ van de bekende Hollandsche Firma

!aJtermohlen & Co.

te Amsterdam.Vertegenwoordigers voor geheel

Oost Indie

. V. Handel lij. JU-H"29 da Telefoon 592

Opening Kampong Djali OeloeDe Burgemeester van Medan maakt

;kend, dat de opening van Kampong Djatieloe is verzet op ZATERDAG 29 JULI)22 n. m 5 uurDe feestelijkheden voor Inlanders en

reemde Oosterlingen zullen plaats hebben) Zondag 80 Juli 1922.Het programma der feestelijkheden

ordt nader bekend genaakt.ZEGT HET VOORT!

878

Medan's Warenhuis IAfdeeling

Schrijfbehoeften

fiMPMtIMEiAgenten :

VAN WINGERDEN & Co 1Tel. 680 Medan Tel. 680.

341 da. I

Oaze TIP TOP 2ESPis aiet te verg#ljjken bg andere Iaaerken en kost sleobti f

f 8,00 per doosvan IS groote stikken.Wig kebbe* een prackt collectie j

Toiletartikelen voor Dames en IHeersn.SUMATRA. STOEBS LTDTel. 810, MEDAN Tel. 810

286 da

't _ ■

I TE KOOP'Het bekende paard Mus-tang met tuig., bend j enlantaarns f1500,-*"Reclame-gramofoon merkW. Naessens <SCo., prachtklankmet 150 keurige platen f 850^Schitterende mauser repe-teer met bfjbehooren en am-munitie f 200,--'Zoo goed a's nieuwe Kodakö X 12, driepoot, taaschen,bakjes, tank etc. f 180,-

Brieven onder No. 3234 AdministratieDe Sumatra Post.

Advertentiën.*- ■ ii i_ in..—■■■^—jin i nu ; ljii_lu-t-jii—^«

I Hiermede vervullen wij de droeveplicht kennis te geven van hetoverlijden van den Heer

G J BUDDINGHiv leven Inspecteur van Beweging enHandelszaken.

De Administrateur derüeli Spoorweg Maatschappij,

8272

>&mm3is& ij■iiwiiMi/ H'iiami i w\"i"intimi.^aw mi\< i-f..-—■ 1.-.HWI ■■■! ■ '■■ 11^— '■MH« 1111...1.111.1 m.m

Zaterdag 22 dezer overleed plot-I seling onze innig geliefde echtgenoot,I schoonzoon, broer en zwager,

GERRIT JAKOB BUDDINQHin den leeftijd van 45 jaren.

. Mevr. L Buddingh—KuijpWed. C. E. Kuijp—DoeveFam. F. BuddinghFam. W. L. Swaan—BuddinghFam. J. K. W. Franssen—BuddinghFam. J. D. H Kuijp—SchaadFam. J. Kuijp—KuijpFam. H. A.. van Bronckhorst—Kuijp,die tevens dank betuigen voor de

| betoonde belangstelling, 8276