De Sleutel - 09-2016.indd

99 Jaargang 43 - september 2016Jaargang 43 - september 2016

Wereldjongerendagen: een ongelooflijk geloofsfeest Wim van Meijgaarden over het barmhartige gezicht van de KerkWereldmissiemaand in teken van Filippijnen

Wereldjongerendagen: een ongelooflijk geloofsfeest Wim van Meijgaarden over het barmhartige gezicht van de KerkWereldmissiemaand in teken van Filippijnen

3SEPTEMBER 2016 DE SLEUTEL

En verder

4 Liturgische kalender 4 Kathedraalkalender 5 Kolom bisschop6 Loewende Klokken15 Overweging Jaar van Barmhartigheid16 Kruisen en Kapellen in Limburg23 Grenzeloos24 Kerkgeschiedenis26 Fotoreportage 28 Carolushuis 29 Geloven in de praktijk30 Agenda’s bisschoppen31 Puzzel

In dit nummer1

De Wereldjongerendagen blijven gewoon ongewoon. Iedere keer als zij plaatsvinden hebben hon-

derdduizenden jongeren er toch veel voor over om deel te nemen. Bij de slotviering in het Poolse Krakau ‘telde’ men er dit maal rond de twee miljoen! Aantallen die in de kern niet veel zeggen over geloof of geloofsbeleving, maar die wel iets fluiste-ren…: de Geest waait waar Hij wil…

10Samen met kapelaan George Döl-le was kapelaan Rijo Muprappallil verantwoordelijk voor de organi-

satie en uitvoering namens het bisdom Roermond van de pelgrimage van jonge-ren uit Limburg naar de Wereldjongeren-dagen in Polen. Kapelaan Muprappallil vat-te zijn ervaringen in een kort verslag samen, dat we hier overnemen, aangevuld met foto’s van Ramon Mangold

12Paus Franciscus heeft dit jaar uit-geroepen tot een Heilig Jaar van de Barmhartigheid. In het kader

daarvan houdt het bisdom Roermond op zaterdag 15 oktober in Abdij Rolduc in Kerkrade een Bisdomdag. Hiervoor zijn alle leden van kerkbesturen, pastorale teams en actieve parochievrijwilligers uitgeno-digd. Hoofdaalmoezenier Van Meijgaarden is die dag een van de keynotespeakers. Onderwerp van zijn inleiding: ‘Het barm-hartige gezicht van de Kerk in praktijk’. Wij spraken met hem over het thema

22In de Wereldmissiemaand okto-ber besteedt Missio/Pauselijke Missiewerken dit jaar aandacht

aan de katholieke gelovigen in de Filippij-nen. Natuurrampen, armoede en arbeids-migratie zijn slechts enkele van de proble-men in dit land. Onze hulp wordt gevraagd voor diverse projecten van religieuzen in de Filippijnen. Zij laten Gods barmhartig-heid zien in hun handelen, zij zijn getuigen van Gods barmhartigheid. Hun voorbeeld is een inspiratie voor ons.

18Op deze pagina’s een tweetal boekbesprekingen. De eerste be-treft ‘Kerkinterieurs in Nederland’.

In bijna 400 pagina’s van ruim 32 x 25 centimeter wordt duizend jaar kerkinteri-eurs in ons land beschre-ven. Het boek is ingedeeld in chronologische blokken. In to-taal komen er honderd kerken aan bod. De tweede is ‘Handzame gids langs basilieken en kathedralen’. De uitgeverij van de Abdij van Berne heeft dit boekje uitgegeven waarin de zeven kathedralen en vijfentwin-tig basilieken van Nederland uitgebreid worden beschreven. Het boekje heeft het formaat van een reisgids en kan ook zo worden gehanteerd

20Een van onze redactiemedewer-kers was aanwezig bij de jaarlijk-se Sintibedevaart in Roermond.

Hij geeft een impressie van zijn ervaringen, waaruit blijkt dat hij onder de indruk was. De conclusie: ‘Het bijzondere aan de Sinti-bedevaart in Roermond is, de gemeen-schappelijkheid en het samen delen van het geloof in Maria en God. Dat zijn we in onze Nederlandse traditie verleerd. In de beleving van ons geloof zijn we zeer indivi-dualistisch geworden. We zouden nog iets kunnen leren van de mensen van de weg!’

4 DE SLEUTEL SEPTEMBER 2016

Liturgische kalender ZONDAG 4 SEPTEMBER 2016DRIEENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Wijsh.9,1318b tussenzang: ps.90,36.1214.17 tweede lezing: Filem.9b10.1217 evangelie: Lc.14,2533

DONDERDAG 8 SEPTEMBER 2016FEEST VAN MARIA GEBOORTE witeerste lezing: Micha 5,14a of : Rom.8,2830 tussenzang: ps.13,6 evangelie: Mt.1,116.1823 of 1823

ZONDAG 11 SEPTEMBER 2016VIERENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Ex.32,711.1314 tussenzang: ps.51,34.1213.17.19 tweede lezing: 1 Tim.1,1217 evangelie: Lc.15,132 of:110

DINSDAG 13 SEPTEMBER 2016GEDACHTENIS VAN DE H.JOHANNES CHRYSOSTOMUS, BISSCHOP EN KERKLERAAR wit eerste lezing: 1Kor.12,12-14.27-31atussenzang: ps.100,2-5 evangelie: Lc.7,11-17

WOENSDAG 14 SEPTEMBER 2016FEEST VAN KRUISVERHEFFING roodeerste lezing: Num.21,49 tussenzang: ps.78,12.3438 tweede lezing: Fil.2,611 evangelie: Joh.3,1317

DONDERDAG 15 SEPTEMBER 2016GEDACHTENIS VAN DE HEILIGE MAAGD MARIA, MOEDER VAN SMARTEN witeerste lezing: Hebr.5,79 tussenzang: ps.31,26.1516.20 evangelie: Joh.19,2527 of: Lc.2,3335

ZATERDAG 17 SEPTEMBER 2016 GEDACHTENIS VAN DE H.LAMBERTUS, BISSCHOP EN MARTELAAR wit eerste lezing: 1Kor.15,3537.4249 tussenzang: ps.56,10c13 evangelie: Lc.8,415

ZONDAG 18 SEPTEMBER 2016VIJFENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Amos 8,4-7tussenzang: ps.113,1-2.4-8tweede lezing: 1Tim.2,1-8evangelie: Lc.16,1-13of:10-13

WOENSDAG 21 SEPTEMBER 2016FEEST VAN DE H.MATTEUS, APOSTEL EN EVANGELIST roodeerste lezing: Ef.4,17.1113 tussenzang: ps.19,25 evangelie: Mt.9,913

ZONDAG 25 SEPTEMBER 2016ZESENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Amos 6,1a.47 tussenzang: ps.146,710 tweede lezing: 1 Tim.6,1116 evangelie: Lc.16,1931

DONDERDAG 29 SEPTEMBER 2016FEEST VAN DE HH. MICHAEL, GABRIEL EN RAFAEL, AARTSENGELEN witeerste lezing: Dan.7,910.1314 of:Apok.12,712a tussenzang: ps.138,15 evangelie: Joh.1,4751

VRIJDAG 30 SEPTEMBER 2016GEDACHTENIS VAN DE H.HIERONYMUS, PRIESTER EN KERKLERAAR wit eerste lezing: Job 38,1.12-21;40,3-5 tussenzang: ps.139,blz.1-3.7-10.13-14evangelie: Lc.10,13-16

ZATERDAG 1 OKTOBER 2016 GEDACHTENIS VAN DE H.TERESIA VAN HET KIND JEZUS, MAAGD EN KERKLERARES wit eerste lezing: Job 42,13.56.1217 tussenzang: ps.119,66.71.75.91.125.130 evangelie: Lc.10,1724

ZONDAG 2 OKTOBER 2016ZEVENENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Hab.1,23;2,24 tussenzang: ps.95,12.69 tweede lezing: 2 Tim.1,68.1314 evangelie: Lc.17,510

KathedraalkalenderH. MisZondags om 11.30 uur

Openstelling kerkDe kathedraal is dagelijks geopend van 14 tot 17 uur

TorenbeklimmingElke zaterdag om 14.30 uur en 15.30 uur Tevens vinden in de komende weken in de Sint-Christoffelkathedraal te Roermond de volgende bijzondere vieringen of activiteiten plaats:

Zondag 4 september11.30 uur Pontificale eucharistieviering door bisschop Frans Wiertz bij gelegenheid van de viering van de verjaardag van de kerkwijding van de kathedraal van het bisdom Roermond met vocale medewerking van de Schola Sancti Christofori.

Zaterdag 10 september10.00 uur Extra lange openstelling vanwege Open Monumentendag. Zaterdag 17 september14.00 uur Lighttime: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 16.30 uur), met aansluitende eucharistieviering om 17.30 uur.

Zondag 18 september11.30 uur Aan de wekelijkse eucharistieviering wordt ditmaal vocale medewerking verleend door het Gemengd Kerkelijk Zangkoor uit Holtum.

Zondag 25 september11.30 uur Aan de wekelijkse eucharistieviering wordt ditmaal vocale medewerking verleend door het Gemengd Kerkelijk Zangkoor uit Heythuysen.

Donderdag 29 september14.00 uur Aanbidding van het Allerheiligste en om 15.00 uur eucharistieviering bij gelegenheid van de Dag van de Goddelijke Barmhartigheid in het kader van het Heilig Jaar. Zaterdag 1 oktober18.30 uur Pontificale eucharistieviering door hulpbisschop Everard de Jong met vocale medewerking van gospelkoor Gioia uit Rimburg en aansluitend jaarlijkse fakkel-bidtocht naar het Mariabedevaartsoord Kapel in ’t Zand.

Zondag 2 oktober11.30 uur Aan de wekelijkse eucharistieviering wordt ditmaal vocale medewerking verleend door het vocaal ensemble Canto Rinato.


Colofon De SleutelMaandelijks magazine over geloof en leven.

UitgaveKerkelijke Stichting Verkondiging van het bisdom Roermond. Verschijnt 11 maal per jaar. Een (post)abonnement kost € 29,00 per jaar

RedactieFrans van Galen (hoofdredacteur) Gijsbrecht Dieteren

RedactiemedewerkersDrs. Ton Storcken sma

(Missie)Drs. Hub Vossen

(Kerk en Samenleving)Drs. Francis Keyers

(Psychologie en Levensbeschouwing)Dr. Paul Hamans

(Geschiedenis)Matheu Bemelmans

(Kruisen en Kapellen in Limburg)

Redactieadres Neerstraat 49, 6041 KB Roermond; tel. 0475-386821; fax 0475-386847e-mail: [email protected]

DrukTonnaer, Kelpen-Oler

Administratie/Abonnementen De SleutelPostbus 470, 6040 AL Roermondtel. 0475-386860; fax 0475-386850e-mail: [email protected]

Foto’sFoto-archief bisdom RoermondRedactiemedewerkers De Sleutel

AdvertentiesBorgerpark MediaVlodropperweg 62Postbus 8027, 6060 AA Posterholttel. 0475-711 362e-mail: [email protected]

Een abonnement kan elk moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij vier weken voor het einde van een kalenderjaar wordt opgezegd. Ter voldoening van het abonnementsgeld wordt u automatisch een accept girokaart toegezonden.

Adreswijzigingen gaarne vier weken van tevoren met vermelding van het oude en nieuwe adres of door middel van gewijzigde adresband.

© IBR ISSN 0167-3610

Het bisdom Roermond is via het internet te bezoeken op het adres:www.bisdom-roermond.nlwww.de-sleutel.nl

+ Frans Wiertz,bisschop van Roermond

GOD IS GEEN POKÉMONDé rage van afgelopen zomer was ongetwijfeld het spel Pokémon Go. U heeft daar vast iets over gehoord.

Je moet dan met je mobiele telefoonfiguurtjes opsporen.

Het grappige van het spel is dat je via de camera van je telefoon de figuren gewoon in je eigen omgeving ziet zitten, terwijl anderen ze niet zien.

Links en rechts werd er al gegrapt.Hoe krijg je meer jongeren in de kerk?Verstop wat Pokémons achter een pilaar.

In zekere zin doen we dat natuurlijk al. In elke kerk is God aanwezig. Maar heel veel mensen zien Hem niet.

Ze zien de beelden, de schilderijen en misschien zelfs het tabernakel.Maar realiseren ze zich ook dat God daar daadwerkelijk aanwezig is? En niet alleen maar virtueel?

God is in elke kerk aanwezig, of wij Hem nu herkennen of niet.

De kerk is Zijn huis: een godshuis.God woont in de kerk. Dat is geen spelletje, geen trucje van een computer, maar realiteit.

Het kerkgebouw is het zichtbare teken van Gods aanwezigheid onder ons.

Daarom hoort er in elk dorp minstens één kerk te zijn. En is het goed dat in de steden de centrale kerken open blijven. Natuurlijk is het soms efficiënter om die gebouwen anders te gebruiken. Maar ze zijn niet gebouwd om economisch rendabel te zijn. Kerken zijn er om God present te stellen. Ook als niemand Hem ziet, als niemand Hem zoekt. Dan nog is Hij in het Allerheiligste onder ons aanwezig en niet alleen virtueel. God is geen Pokémon.


LOEWENDE KLOKKEN

Loewende Klokken

Bisschop stak getroffen boeren hart onder de riemHet is al weer enige tijd ge-leden, maar juli was een maand met extreem weer. Noodweer werd direct gevolgd door een lange peri-ode van droogte. Om-standigheden die leidden tot heel veel scha-de bij een flink aantal boeren-bedrijven. Al-leen al in onze provincie wa-ren er zo’n 400 bedrijven hard getroffen. Om de betrokkenen een hart onder de riem te steken, bracht bisschop Frans Wiertz be-gin augustus een werkbezoek aan een van deze bedrijven en wel in Montfort.

De bisschop was er te gast op het melk-veebedrijf van de familie Kurstjens. De familie – inmiddels de vijfde generatie op hoeve De Voorhof – verbouwt onder

meer maïs en gras als voer voor de koei-en. Door de enorme hagel- en onweers-buien van begin juli werd meer dan de helft van de oogst van dit jaar vernietigd. “Dat betekent dat we minder voer voor de koeien hebben”, zo legde zoon Edwin aan de bisschop uit. “We zullen voer moeten bijkopen. Minder voer betekent straks ook minder melk.”

Ondanks de problemen lieten vader en zoon Kurs-tjens de bis-schop trots hun bedrijf zien. Mgr. Wiertz was onder de in-druk van de positieve in-steek. “Dit be-drijf is zwaar getroffen, maar deze melkveehou-ders vinden toch weer de moed om door te gaan. Ik heb veel res-

pect voor de boeren die met heel veel pro-blemen te maken hebben en toch niet bij de pakken gaan neerzitten.”

Bij het werkbezoek was ook voorzitter Léon Faassen van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond aanwezig. Hij sprak zijn grote waardering uit voor de steun van de bisschop aan de agrarische sector.

Vader en zoon Kurstjens gaven de bisschop uitleg over de omstandigheden waarin hun bedrijf zich bevindt na het extreme weer in juli (foto LLTB)

TegenbezoekIn 2015 brachten bisschop Frans Wiertz en vicaris Ton Storcken sma een werkbezoek aan Sri Lanka. Tijdens deze reis deden ze ook het bisdom Trincomalee aan waar ze de toen pas benoemde bis-schop Noel Emmanuel ontmoetten. Trincomalee is een havenstad aan de noord-oostelijke kust van Sri Lanka, ongeveer 257 kilometer ten noordoosten van Colombo. Het bisdom Trincomalee (1893), is een suffragaanbisdom van het Aarts-bisdom Colombo, heeft een oppervlakte van 2727 vierkante kilome-ter en een bevolking van 378.182 inwoners, van wie 19.606 katholie-ken. Er zijn 13 parochies die worden bediend door 36 priesters.Begin augustus bracht bisschop Noel Emmanuel een tegenbezoek aan de bisschop in Roermond. Van deze ontmoeting getuigt onze foto.


LOEWENDE KLOKKEN

Broederschap voert actie voor orgelDe Stichting Ad Arbitrium Nostrum – tot ons genoegen - in Pey-Echt omschrijft haar doel-stelling als volgt: ‘Het uitvoeren en ondersteu-nen van projecten op sociaal, cultureel en spor-tief gebied in de ruimste zin, zonder winstoogmerk. De Stichting tracht deze doel-stelling met name te verwezenlijken door het verwerven van fondsen middels het genereren van sponsorgelden, sponsordiensten en goede-ren en het aantrekken van vrijwilligers voor het uitvoeren van werkzaamheden.’Dit alles onder het motto: niemand leeft voor zich alleen.

Een van de projecten waar zij sinds enige tijd voor wil inzetten is de restauratie van het kerk-orgel in de parochie van Pey-Echt. Want het in-strument is toe aan een grondige onderhouds-beurt. ‘Het Broederschap/Stichting Ad Arbitrium Nostrum zal in samenwerking met de Bestuurlijke Werkgroep Parochie Pey het project “Restauratie Kerkorgel Pa-rochie Pey” gaan uitvoeren in de periode mei 2016 - mei 2017’, is de beloftevolle tekst op haar website. Over het waarom van haar inzet schrijft de Broederschap/stichting: ‘Vele inwoners van Pey zijn verbonden met de kerk van Pey. Zij zijn er gedoopt, hebben er hun 1e heilige communie gedaan, hebben er het vorm-sel ontvangen, zijn er getrouwd en hebben hier de laatste eer be-wezen aan hun overleden dierbaren, vrienden en kennissen. Daarom is het van belang dat ook voor onze kinderen en hun kin-deren de kerk van Pey tot in lengte van dagen zal voorbestaan

zodat ook zij de onderlinge verbondenheid die het gebouw en te-vens het instituut kerk mogelijk maakt. Het kerkorgel speelt hier-bij een wezenlijke rol.’Om de benodigde gelden – er ligt een raming van € 25.000 op ta-fel - bij elkaar te krijgen gaat de Broederschap een aantal activi-teiten ontplooien waarbij de noodzakelijke medewerking wordt gevraagd van de parochianen. Zo wordt de mogelijkheid geboden om een aantal centimeter orgel te ‘adopteren’, worden wijn en kaarsen voor het goede doel verkocht en zal een benefiet middag/avond worden gehouden. Meer info: www.adarbitriumnostrum.nl

Het orgel in de kerk van Pey (foto bisdom Roermond)

Musica Sacra in teken van ‘Offer van Liefde’Waarom voor dit hema gekozen is legt de orginisatie van het festival als volgt uit: “In een wereld die bol staat van egoïs-me, winstbejag, ongelijkheid, onrecht en geweld, vraagt Mu-sica Sacra Maastricht aandacht voor het Offer van Liefde. Het Offer dat getuigt van oog en oor voor andermans nood, en daar-van de ultieme consequentie is.We denken aan historische of literaire figuren als Penelope, Alkestis, Mucius Scaevola, Jeanne d’Arc, en niet in de laat-ste plaats aan Jezus zelf. Het hoeft echter niet altijd heldhaftig te zijn. Zelfs in het kleine kan de mens groots zijn door zichzelf weg te cijferen. Ook het huwe-lijk behoeft dat Offer: ‘For better and for worse’ verdient een ste-viger plaats in onze relaties, zo betoogt filosoof, muziekliefheb-ber en schrijver Ad Verbrugge, die de festivallezing zal houden,

in zijn boek Staat van verwarring, het offer van liefde.”

Een andere lezing wordt verzorgd door Antoine Bodar met als thema: ‘verplicht of vrijwillig celibaat’.

Musica Sacra Maastricht 2016 toont in een uitgebreid programma waar en hoe kunstenaars van toen en nu het thema van het festival er-voeren en uitbeeldden.

Tot de festivallocaties behoren on-der anderen de basiliek van Meers-sen, de Cellebroederskapel, de

Onze Lieve Vrouwebasiliek, de Sint Janskerk en de Sint Servaas-basiliek in Maastricht.

Voor informatie over het uitgebreide programma tijdens de vier dagen Musica Sacra in Maastricht: www.musicasacramaastricht.nl.


LOEWENDE KLOKKEN

Folderwedstrijd Kerkbalans 2017

OnderscheidingDe H. Mis van zaterdag 13 augus-tus j.l. stond in de paro-chie van Nijswiller in het te-ken van het Hoog-feest van Maria Tenhemelopneming en de zegening van de Kroetwusch maar kende een verrassend einde. Pastoor Reijnen mocht namelijk na de viering aan een kennelijk totaal verraste Leo Klerks de pause-lijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice uitreiken. Dit voor de wijze waarop hij zich op bijzondere en langdurige wijze heeft ingezet voor Kerk en samenleving.Zijn vele verdiensten voor de parochie werden genoemd en ge-roemd, waaronder zijn inzet als koster, lector, in het liturgisch beraad, de planning, voorbereiding en mede uitvoering geven aan de avondwake, het regelen van de misintenties en de bericht-geving daarvan aan de lokale pers. Kortom met recht een kerke-lijke duizendpoot.Uiteraard gingen de felicitaties en dank ook uit naar zijn echtgenote Letty.

Bloemtapijt 2016Van 10 t/m 15 september, is het jaarlijkse Bloemta-pijt weer te bezichtigen in het Kruiswegpark aan de Kapel in het Zand in Roer-mond. De openingstijden zijn van 10 tot 17 uur.Het onderwerp 2016 is ICONEN EN SYMBO-LEN en wordt in 12 bed-den uitgebeeld.De 35 vrijwilligers gaan de week van te voren al aan de slag, met zand, gras en bloemen, die geschonken zijn door diverse bedrijven. De mannen zorgen voor de opbouw, terwijl de vrou-wen knippen en leggen de figuren.Tijdens het Monumenten Weekend is er in het park ook een stand met devotionalia en de Kapel zelf is de hele week open vanaf 14 uur. Er is een gratis fietsenstalling.Het Bloemtapijt is gratis te bezichtigen, maar een kleine bijdrage voor de onkosten is altijd welkom.

Een van de inzendingen van verleden jaar

De landelijke organisatie van de Actie Kerkbalans schrijft dit jaar opnieuw een wedstrijd uit: ze gaat op zoek naar het folder-ontwerp dat het beste lokaal de Actie Kerkbalans kan promoten. Parochies kunnen meedoen door hun ontwerp voor 1 december 2016 in te sturen. Alle ontwerpen worden beoordeeld door een jury en de drie beste inzenders ontvangen een geldbedrag dat ge-bruikt kan worden voor de lokale campagne.Voor de folderwedstrijd Kerkbalans 2016 zijn vele mooie folders ingestuurd, waarbij duidelijk werd dat het loont om creatieve men-sen op het gebied van tekst en vormgeving bij de voorbereiding te betrekken. Dat levert inspirerende folders op die vanwege hun lo-kale insteek de aandacht van de ontvangers goed weten te pakken.

De lokale folder leent zich onder meer goed om bijzondere pro-jecten in een plaatselijke kerk onder de aandacht te brengen en te vragen of mensen daar financieel de schouders onder willen zet-ten. Ook is de financiële situatie per kerk verschillend en een ei-gen folder kan inzicht geven in de lokale situatie en duidelijk maken waar eventuele pijnpunten zitten.

Wat zijn de prijzen?Voor Kerkbalans 2017 worden de deelnemers uitgedaagd om voor de eigen lokale kerk een folder te ontwerpen die mee kan dingen naar de top 3 van beste folders. De winnaar krijgt een be-drag beschikbaar van € 2000,-. Voor de tweede prijs is een be-drag van € 1000,- beschikbaar en de nummer drie krijgt € 500,-. Alle ontwerpen worden beoordeeld door een deskundige jury op vorm, tekst, originaliteit maar ook afstemming van doel en doel-groep. Dit jaar kijkt de jury met extra aandacht naar de teksten: wordt er kort en bondig, maar effectief geschreven? Deelnemers krijgen tijdig bericht of ze al dan niet tot de win-naars behoren. De winnende en deelnemende folders worden bo-vendien gepresenteerd via www.kerkbalans.nl ter inspiratie voor andere lokale kerken.

U kunt mee doen tot 1 december 2016. Stuur uw ontwerp naar: [email protected] onder vermelding van: Wedstrijd beste fol-der Kerkbalans 2017.

De bij de onderscheiding horende versierselen werden opgespeld door Jo Sijben, die al eerder werd onderscheiden met Pro Ecclesia et Pontifice


LOEWENDE KLOKKEN

Octaaf Onze Lieve Vrouw van Schilberg

Het ex- en interieur van de opgeknapte Schilbergkapel in Echt, centrum van de jaarlijkse viering van het octaaf ter ere van Onze Lieve Vrouw. De

huidige kapel werd gebouwd in het jaar 1691 en verving een oud en veel kleiner kapelletje waarbij een kluizenaar woonde (foto parochie Echt)

Van zaterdag 3 september t/m zondag 11 september 2016 wordt in Schilberg-Echt wederom op grootse wijze het octaaf van Onze Lieve Vrouw van Schilberg gevierd. Daaraan nemen jaarlijks circa 2500 tot 3000 belangstellenden deel!

In en om de kapel en de zeven voetvallen zijn dagelijks vieringen voorzien. Koren en muziekgezelschappen uit de diverse parochies die deel uit maken van de cluster - Echt, Koningsbosch, Maria Hoop, Sint Joost en Pey - zullen deze vieringen extra cachet ge-ven. Maar ook de Molukse en Poolse gemeenschap leveren hun bijdrage.

Nieuw dit jaar is de Eucharistieviering van 3 september met me-dewerking van het dameskoor H.Landricus en de “Veldeke Kring Echt” met liederen en gebeden in het dialect. Zo ook de processie op zondag 4 september van de kapel naar de tent m.m.v. de broederschappen H.Ambrosius,, St. Jozef & Barbara en de carnavalsvereniging “De Aester”.

Een van de hoogtepunten zal ongetwijfeld de heilige Mis ter ere van - zoals men in Echt zegt - ‘onze’ Heilige Zuster Edith Stein op vrijdag 9 september zijn. Voor het verdere programma en meer informatie raadpleeg de website www.parochieecht.nl

O Moeder Maria – Onze lieve Vrouw van Schil-berg – in de loop der eeuwen hebben ontelbaar velen een bidtocht naar deze kapel en de zeven voetvallen ondernomen om hun intenties aan U voor te leggen.

Op Uw voorspraak hebben zij hier grote gunsten ontvangen: De bedroefden troost, de noodlijden-den hulp, de zieken genezing, of zo maar méér geloof, vertrouwen, liefde, vrede, vergiffenis of berusting.

Onze lieve Vrouw van Schilberg , thans kom ik met groot vertrouwen tot U. De weldaden, die hier op Uw voorspraak zijn verkregen, vervullen mij met de vaste hoop dat U mijn verzoek niet zult afwijzen.

Maar allereerst wil ik bidden voor de Kerk van Uw Zoon, voor de Paus en zijn helpers en voor heel het gelovige volk, dat de Heilige Geest ons allen mag vernieuwen en bezielen.

Ook wil ik bidden voor de afgedwaalden, de on-gelovigen en voor hen, die Gods Kerk vervolgen, dat zij barmhartigheid mogen ervaren.

Onze Lieve Vrouw van Peys, van Troost en van Hulpe, help mij en laat mij niet tevergeefs een be-roep op U doen. Wilt U zo goed zijn om ook mijn voorspreekster te zijn bij Uw Zoon Jezus Chris-tus, onze Heer, waarvan 7 lijdensvoorstellingen in de zeven voetvallen staan afgebeeld.

Vol vertrouwen wil ik vandaag speciaal bidden voor: ………………………

Onze Lieve Vrouw van Schilberg, verhoor mijn gebed. Moeder ik wil geheel de Uwe zijn.Bewaar en bescherm mij tegen alle gevaren naar ziel en lichaam en geleid mij eens tot Uw Zoon, die als God leeft en heerst in de eeuwen der eeu-wen. Amen.

Gebed tot Onze Lieve Vrouw van Schilberg


TEKST KAPELAAN RIJO MUPRAPPALLIL FOTO’S RAMON MANGOLD

JEUGD EN JONGEREN

De Wereld Jongeren Dagen (WJD) is het grootste jongerenevenement ter wereld. Miljoenen jongeren uit de hele wereld ko-men samen om het katholieke geloof te vieren. Afgelopen 16 dagen ben ik met de jonge-ren uit ons bisdom naar Polen geweest voor de Wereld Jongeren Dagen. Een in-drukwekkende pelgrimsreis met onverge-telijke ervaringen, ontmoetingen en boven alles geloofsbeleving in Polen.

Een bijeenkomst die hoop en vertrouwen geeft

‘Twee miljoen jongeren en… het was STIL...’Samen met kapelaan George

Dölle was kapelaan Rijo Mu-

prappallil verantwoordelijk

voor de organisatie en uit-

voering namens het bisdom

Roermond van de pelgrima-

ge van jongeren uit Limburg

naar de Wereldjongerenda-

gen in Polen. Kapelaan Mu-

prappallil vatte zijn ervarin-

gen in een kort verslag

samen, dat we hier overne-

men, aangevuld met foto’s

van Ramon Mangold.

Onze groep bestond uit 65 mensen van acht verschillende nationaliteiten. Eerst gingen we naar Wrzesnia voor de “Days in the Dioceses”. Dit waren de dagen van ontmoeting met de lokale parochies, met jongeren van verschillende parochies. In Wrzesnia waren we in verschillende gast-gezinnen ondergebracht. Zo kom je dich-terbij de mensen. Ondanks de taalbarriè-res, hebben we de bijzondere gastvrijheid van de Poolse mensen ervaren. Ze wilden het beste van zichzelf aan ons geven.


JEUGD EN JONGEREN

Na de “Days in the Dioceses” gingen we naar Krakau naar de ei-genlijke Wereld Jongeren Dagen. Daar hebben we elke dag cate-chese gekregen, verzorgd door verschillende Nederlandse bis-schoppen, en na de middag konden we aan verschillende activiteiten deelnemen o.a. de officiële openingsviering van de WJD, de verwelkoming van de Paus, Kruiswegviering, Vigilie-viering en de afsluitende Mis.Voor de laatste dag van de WJD gingen alle jongeren die deelna-men aan de WJD te voet naar de plek waar de afsluitende viering werd gehouden. De afstand was tussen de 8 en 15 km. Deze wandeling werd als een pelgrimswandeling beschouwd. De vigi-lieviering en de afsluitende mis waren de hoogtepunten van de WJD. Miljoenen jongeren uit de hele wereld, rondom de paus verenigd, om samen te bidden. Tijdens het avondgebed werd het Allerheiligste, de Heilige Communie, uitgesteld. Iedereen op de knieën met brandende kaarsen in de hand, en velen met tranen in de ogen. Er waren meer dan twee miljoen jongeren bijeen ... en het was STIL. Dit moment van aanbidding was een versterking voor de vele jonge mensen, op het veld bijeen. Dat beeld raakte de soms wankelen-de jongeren.Die nacht hebben we op het veld geslapen en de volgende och-tend hadden we de afsluitende viering samen met de paus. Met meer dan twee miljoen jongeren een Heilige Mis vieren, dat was super mooi. De boodschap van de paus aan de jongeren was; “Wees niet bang, jullie zijn de toekomst van de kerk”. Zulke bij-eenkomsten van jongeren geven ons hoop en vertrouwen.We hoeven niet bang te zijn voor de secularisatie en de ontker-kelijking. Onze kerk is gebouwd op een vaste rots.


INTERVIEW

Paus Franciscus heeft dit jaar uitgeroepen tot een Heilig Jaar van de Barmhartig-heid. In het kader daarvan houdt het bis-dom Roermond op zaterdag 15 oktober in Abdij Rolduc in Kerkrade een Bisdom-dag. Hiervoor zijn alle leden van kerkbe-sturen, pastorale teams en actieve paro-chievrijwilligers uitgenodigd. Hoofdaalmoezenier Van Meijgaarden is die dag een van de keynotespeakers. On-derwerp van zijn inleiding: ‘Het barmhar-tige gezicht van de Kerk in praktijk’. “Door een heel jaar aan barmhartigheid te besteden, laat de paus zien dat de kerk op een andere manier naar buiten kan treden. Dat is voor veel mensen een enorme eye-opener. Ik ben daar erg blij mee.”

Wat is barmhartigheid? Is daar een de-finitie van te geven?“Barmhartigheid is je hart openen voor de ander, je met je hart ontfermen over de TEKST MATHEU BEMELMANS FOTO’S BISDOM ROERMOND

Hoofdaalmoezenier Wim van Meijgaarden inleider op Bisdomdag 2016

‘Barmhartigheid is gratis, dus elke parochie kan het’ “Barmhartigheid is gratis.

Goed zijn voor een ander is

per definitie onbetaalbaar.

Daarom is het voor elke pa-

rochie mogelijk om een Paus

Franciscusgroep op te rich-

ten. Je hebt er niets anders

voor nodig dan een goed

hart.” Hoofdaalmoezenier

Wim van Meijgaarden van

de Dienst Kerk en Samenle-

ving van het bisdom is reso-

luut: “De werken van barm-

hartigheid zijn even

belangrijk voor een parochie

als liturgie of onderhoud van

het kerkgebouw.”

ander. In de Latijnse vertaling misericor-dia hoor je dat goed. Daar zit het woord hart in. Het Nederlandse erbarmen wijst daar ook op. De werken van barmhartig-heid doe je vanuit je hart. Omdat God dat ook gedaan heeft. In Jezus stelt God zijn hart voor ons open. ‘Zoals God ons heeft liefgehad door ons zijn zoon te schenken, zo mogen wij elkaar ook liefhebben,’ zegt Paulus. Dat is het idee achter barmhartig-heid.”

Is dat dan een houding die je als indivi-du moet aannemen of als (parochie)ge-meenschap?“Allebei. De hele gemeenschap wordt op-geroepen om barmhartig te zijn. Maar een parochiegemeenschap bestaat uit indivi-duele gelovigen. Barmhartig zijn, is ie-ders persoonlijk antwoord op Gods liefde. We hebben dat in de basiliek in Meers-sen, waar ik pastoor ben, zichtbaar ge-

Wim van Meijgaarden, pastoor van de basiliek in Meerssen en hoofdaalmoezenier van de Dienst Kerk en Samenleving


INTERVIEW

maakt. Wie via onze Heilige Deur de kerk binnengaat, leest de oproep ‘Barmhartig-heid ontvangen’ met een opsomming van de werken van barmhartigheid. En wie van de andere kant komt en via de Heilige Deur de kerk verlaat, leest de oproep ‘barmhartig zijn’. In de kerk hoor je over Gods liefde – ontvang je zijn barmhartig-heid – en als je buiten komt, kun je dat in

praktijk brengen door voor barmhartig-heid te zijn. Je kunt niet oprecht de hon-gerigen voeden of de naakten kleden, als je het niet vanuit je hart meent.”

Is dat woord barmhartigheid niet heel erg ouderwets?“Helemaal niet. Barmhartigheid is alle eeuwen door een belangrijke opdracht voor de kerk geweest. Tal van religieuze congregaties zien dat als hun taak. In de Middeleeuwen, maar ook nu nog: zieken verzorgen, onderwijs geven, daklozen op-vangen. Daar is niets ouderwets aan.”

Maar dat werk wordt tegenwoordig toch vaak door mensen van buiten de kerk gedaan?

“De overheid heeft veel welzijnstaken van de kerk overgenomen. Dat klopt. Maar vergeet niet dat dit gebeurd is op in-stigatie van christelijke politici. Mensen als Ruys de Beerenbrouck en Marga Klompé en ook tal van protestantse lei-ders hebben ervoor geijverd dat de over-heid zich met onderwijs en armenzorg ging bezighouden. Maar zij deden dit

vanuit hun christelijke overtuiging dat je barmhartig moet zijn.”

Diezelfde staat bouwt nu wel af, omdat sociale voorzieningen onbetaalbaar zijn geworden.“Daar zit ‘m nu net de clou. Als het uit-voeren van de werken van barmhartigheid een beroep wordt, dan wordt het zorg. En dat kost veel geld. Maar barmhartigheid is je hart laten spreken zonder vergoeding. Barmhartigheid is gratis. Natuurlijk moet er professionele zorg zijn. Maar daar zit-ten grenzen aan. Vanuit de kerk kunnen we dat aanvullen met barmhartigheid. Die is per definitie onbetaalbaar. Ik kan me ontzettend ergeren aan mensen die wel vrijwilligerswerk willen doen, maar tege-

lijkertijd afwegen: wat heb ik eraan? Wel-ke vergoeding kan ik ervoor krijgen? Dat is profijtdenken. Dat past niet bij het van-uit je hart voor anderen klaarstaan, want dat doe je niet voor jezelf. Net als Chris-tus offer je een stukje van jezelf op voor een ander.”

Is barmhartigheid dan typisch christe-lijk?“In de betekenis die wij aan het woord barmhartigheid geven wel. Christus heeft zijn leven gegeven voor de mensen. In hem toont God ons zijn liefde. Daarbij hoort de oproep aan ons om te proberen even barmhartig te zijn als hij. Dat is ty-pisch christelijk, wat natuurlijk niet wil zeggen dat niet-gelovigen of andersgelo-vigen niet ook vanuit een goed hart barm-hartig kunnen zijn.”

Nu zien we uitgerekend in dit Jaar van de Barmhartigheid om ons heen allerlei dingen gebeuren die helemaal niet barmhartig zijn. De Kerk roept op vluchtelingen op te vangen en tegelij-kertijd worden we bestookt met aansla-gen. Hoe reëel is dan een appel op barmhartigheid?“De wapens die terreurgroepen tegen ons gebruiken, hebben we zelf ooit aan hen geleverd. Dat is een doorgeschoten vari-ant van dat profijtdenken. Toen we als

“Barmhartig zijn, is ieders persoonlijk antwoord op Gods liefde”

… de werken van barmhartigheid doe je vanuit je hart …


INTERVIEW

westerse landen aan het Midden-Oosten konden verdienen, deden we het graag. Nu daar met onze wapens problemen worden veroorzaakt, zouden alle slachtof-fers daarvan opeens crimineel zijn? Na-tuurlijk niet. Als er iemand aan je deur klopt die hulp nodig heeft, dan help je.

Dat is barmhartigheid in praktijk brengen. Maar je moet natuurlijk niet naïef zijn. Terreur is van alle eeuwen. In elke sa-menleving vind je mensen die kwaad wil-len, maar dat is nog geen reden om ten-dentieus te worden en iedereen te veroordelen.”

Nu is de kerk in haar eigen verleden ook niet altijd even barmhartig geweest. Kun je het dan van anderen vragen?“Het is nooit te laat om een nieuwe start te maken. Paus Franciscus wil juist dat we niet naar buiten treden als een kerk van regeltjes, maar als een gemeenschap van mensen die liefhebben. Hij geeft zelf het goede voorbeeld. Dat voorbeeld mo-gen wij volgen.”

Wat doet uw eigen parochie om dat voorbeeld te volgen?“We hebben een Werkgroep Ruggen-graat. Die bestaat al enkele jaren. Het is zeg maar onze Paus Franciscusgroep. Het is ooit bij de vorige pastoor begonnen met het uitdelen van voedselbonnen aan dak-lozen. Die konden ze dan verzilveren bij de plaatselijk frituur. Daaruit is een groep gegroeid die nu een voedselbank runt, een kledingbank, een meubelinzamelpunt en een fietsenproject, waarbij van twee oude fietsen een nieuwe wordt gemaakt. In de zomervakantie organiseren ze ook nog uitstapjes voor kinderen die nooit op va-kantie kunnen. Interessant is dat de paro-chie er geen cent aan betaalt.

… een Paus Franciscusgroep is de goedkoopste werkgroep voor een parochies, want

barmhartigheid is letterlijk onbetaalbaar …

“Barmhartigheid isje hart laten spreken zonder vergoeding”

Die werkgroep heeft zoveel bedrijven en particuliere sponsoren gevonden, dat ze helemaal selfsupporting zijn. Daarom luidt mijn stelling dat een Paus Francis-cusgroep de goedkoopste werkgroep voor een parochie is, want barmhartigheid is letterlijk onbetaalbaar.”

Dus u raadt andere parochies aan om hetzelfde te doen?“Iedere parochie moet doen wat bij haar past en waar plaatselijk behoefte aan is. Mijn ervaring is wel dat armoede veel breder verspreid is, dan gedacht wordt. In elke parochie wonen mensen die niet rond kunnen komen. De kerk kan helpen door bijvoorbeeld aan te sluiten bij het Schuld-hulpmaatjesproject, door een voedselbank op te richten of door iets voor kinderen uit probleemgezinnen te organiseren.

Daarbij gaat het niet om de vraag of men-sen vaak in de kerk komen, want barm-hartigheid betekent nu net dat je daar overheen stapt en hulp biedt waar die no-dig is.”

Als straks het Jaar van de Barmhartig-heid om is, zijn er dan concrete resulta-ten aan te wijzen?“Ik hoop dat mensen dan een nieuwe kijk op de kerk hebben gekregen. Dat ze ons niet meer zien als een instituut met regel-tjes, maar als een gemeenschap van men-sen die vanwege Christus er belangeloos voor anderen willen zijn.”

Meer informatie over de Bisdomdag op www.bisdom-roermond.nl/bisdom-dag2016

Meer informatie over mogelijkheden voor diaconie in de parochie op www.paus-franciscusgroepen.nl


OVERWEGING

TEKST J.P. JANSSEN FOTO BISDOM ROERMOND

Gevangenen bezoeken…In de rij van “Werken van Barmhartig-heid” is er ook een plaats ingeruimd voor het bezoeken van gevangenen. Misschien is het wel het werk van barmhartigheid, waar we het minste mee in aanraking ko-men. De meesten van ons hebben nog nooit een gevangenis van binnen gezien en hebben ook nooit een familielid of vriend daar hoeven te bezoeken. Daarom staat dit “Werk van Barmhartigheid” niet zo in de schijnwerper.

Toch is het goed om ook over dit werk van Barmhar-tigheid na te denken. Want vaak is het met het ont-slag uit de gevan-genis van een veroor-deelde niet afgelopen. Wie een veroordeling achter de rug heeft en de straf uitgezeten heeft, vindt niet zomaar weer een plek in de maatschappij. Het vergrijp blijft lang in de herinnering van mensen hangen, waardoor een nieu-we kans en een nieuw begin vaak moei-lijk is. Echte barmhartigheid laat je zien, door de veroordeelde een nieuwe kans te bieden en een nieuwe start te laten ma-ken.

Maar zou dit Werk van Barmhartigheid alleen gaan om gevangenen, die in een gevangenis opgesloten zitten? Zijn er niet meer vormen van “gevangen” zijn?

Naar aanleiding van het Jaar

van Barmhartigheid schreef

J.P Janssen, priester-assis-

tent in Stein, voor het plaat-

selijke parochieblad enkele

overwegingen die ook ons

kunnen helpen om ons op het

thema te bezinnen en het ons

meer eigen te maken. Iedere

aflevering handelt over een

van de zeven Werken van

Barmhartigheid. Dit maal

gaat het over de gevangenen

bezoeken.

Geloven heeft handen en voeten

Daarbij denk ik aan verslaving. Mensen kunnen verslaafd zijn aan drank, aan drugs, aan werk, aan gokken, aan.… Dan ben je zo in de macht van datgene waar je verslaafd aan bent, dat je er op eigen kracht niet uit kunt komen. Er verandert iets in je hersenen, waardoor je niet meer zonder kunt. Je hebt daarom vaak hulp van anderen nodig om van je verslaving verlost te worden. De invloed van de ver-slaving op je gezondheid, op je relatie en

je sociale omgeving is groot. Vaak ontstaan er ook

problemen met je inkomen en bij

sommigen groeien de

schul-den. Je bent niet meer de baas over jezelf.

Datge-ne waar

je aan ver-slaafd bent

heeft jou in de greep.

Gelukkig zijn er mogelijkheden om hieruit verlost te worden. De versla-ving kan gebroken worden. Ook daarin kunnen de mensen in de naaste omgeving een helpende hand bieden. Helpen wordt dan een Werk van Barmhartigheid. Niet omkijken, maar samen vooruitkijken. Niet blijven nadragen, maar nieuwe kan-sen bieden. Durven achterlaten wat voor-bij is…

Kruisen, kapellen en devoties in Limburg

Langs ’s Heeren Wegen: Mijmeren bij St. Lambert’s Capelle




TEKST EN FOTO: STICHTING KRUISEN EN KAPELLEN IN LIMBURG/MATHEU BEMELMANS




Wie: Heilige LambertusWat: Kapel Waar: ReuverWanneer: 1400 – 1899 Waarom: 17 september is de feestdag van Sint Lambertus

Een weergaloos mooi uitzicht! Dat herinner ik me nog van de eerste keer dat ik de Lambertuskapel in Reuver tegen het lijf liep. Zo ging het bijna letterlijk. Tijdens een wandeling stuitte ik opeens op het neogotische godshuis langs de Maas. Op de kaart had ik wel gezien dat er een kapelletje moest staan, maar dat het zo’n mooi, groot en statig gebouw zou zijn, verraste me. Net als het uitzicht dat je vanaf de dijk achter de kapel over het Maasdal hebt.

Als typische Zuid-Limburger hield vóór die tijd in mijn beleving de wereld boven Sittard wel zo ongeveer op, of werd ze althans een stuk minder interessant. Die wandeling vanuit Beesel, via Reuver over de Maas naar Kessel, naar Neer en met het voetgangerspontje terug naar Beesel was een eyeopener. Het landschap op de grens van Noord- en Midden-Limburg is ontzettend mooi. Niet in de laatste plaats door de doorkijkjes die je hebt op de Maas. Zoals in het natuurgebied tussen Kes-sel en Neer. Maar ook bij deze Lambertuskapel.

Ik ben er speciaal voor op een bankje gaan zitten om het in me op te nemen. Lambertus als veilige wachter achter me. Een slingerpad naar de Maas voor me. En het trotse Kessel aan de overkant van het water. Zouden de bouwers van de eerste St. Lambert’s Capelle in 1400 hetzelfde uitzicht hebben gehad? Het waren in ieder geval slimme jongens die ooit besloten om uitgerekend deze plek aan het hogere te wijden. De omgeving nodigt uit tot mijmeren en filosoferen.

Het is overigens niet helemaal zeker of de eerste mijmeringen op deze plek wel christelijk van aard waren. In de muren van het oudste deel van de kapel zijn stenen verwerkt die uit een veel oudere Romeinse bebouwing afkomstig zouden zijn. Zou dat duiden op een heidense cultusplaats, die later gekerstend is? Het zou zomaar kunnen. De korte geschiedenis die in een lijstje in de kapel hangt, vertelt daar niets over.

Ik leer er wel uit dat de huidige kapel niet de eerste is. Deze dateert ‘pas’ van 1899. Daarvoor heeft er een gestaan uit 1845. Die was weer gebouwd op het puin van een nog oudere kapel, die in 1830 instortte. Deze dateerde uit de Middeleeuwen en deed een tijd lang dienst als parochiekerk voor Beesel en Reuver. Beide dorpen hebben nu een eigen kerk, maar hielden de Lambertuskapel in ere. Terecht. Geen betere plaats om te mijmeren. En om van het uitzicht genieten. Zegt deze Zuid-Limburger.


TEKST MATHEU BEMELMANS

RECENSIE

‘Kerkinterieurs in Nederland’

Prachtig, maar steriel boekHet lijvige ‘Kerkinterieurs in Nederland’ oogt als een schitte-rend boek. En zonder twijfel is het dat ook. Maar er valt wel het een en ander bij op te merken. In bijna 400 pagina’s van ruim 32 x 25 centimeter wordt duizend jaar kerkinterieurs in ons land beschreven. Het boek is ingedeeld in chronologische blokken. In totaal komen er honderd kerken aan bod.

Per kerk wordt op twee of vier pagina’s de geschiedenis van de kerk en vooral van het interieur beschreven. Door de enor-me grootte van de pagina’s kun je daar heel wat informatie op kwijt. De teksten zijn door een groot aantal auteurs geschre-ven. Werkelijk schitterend – het kan niet genoeg benadrukt worden – is de fotografie in het boek van Arjan Bronkhorst. Hij bezocht alle kerken en synagogen (want die staan er ook in), waardoor alle foto’s in dezelfde sfeer en stijl gemaakt zijn. Die alleen al zijn de moeite waard om het boek aan te schaf-fen.

Wat ook interessant is, is dat in het boek katholieke, protes-tantse en joodse gebedshuizen beschreven worden. Hierdoor ontstaat een breed beeld van de joods-christelijke traditie in ons land over een periode van duizend jaar. Dat is temeer inte-ressant, omdat Nederland het grootste deel van die lange peri-ode geen staatkundige en kerkelijke eenheid vormde, waaruit allerlei verschillen verklaarbaar zijn.

Een leuke afwisseling in het boek zijn de interviews/portretten van mensen die op een of andere manier met de kerken ver-

bonden zijn: een koster, een vrijwilliger, twee predikanten, een parochiaan, een bisschop, een bouwadviseur. Dit geeft het boek gelukkig wat gezichten, want door de keuze om al-leen lege kerken te fotograferen, lijkt het alsof al deze gebouwen alleen maar geschiedenis zijn en geen functie meer hebben.

Daarmee kom ik ook bij een van mijn twee belangrijkste kritiekpunten: het boek is steriel, afstandelijk. Dat levert inderdaad prachtige foto’s op, maar je hebt tegelijk het idee door een museumcatalogus te bladeren. Dat is wat kerken nou net niet zijn en hoe ze dus ook niet omschreven moeten worden. Het zijn plaatsen van levend geloof. In de ene eeuw wat levendiger dan in de andere eeuw, daar getuigen die interieurs nu net van. Door dit totaal niet te benoemen, ontstaat het beeld van een tijd die voorgoed voorbij zou zijn.

Dat begint al direct bij de eerste zin van de historische inleiding, waar de schrijvers ervan uitgaan dat ‘we’ (wie zijn we?) zeer vertrouwd zijn met de buitenkant van kerken en dat de interieurs ‘ons’ onbekend zijn. Alsof er niet wekelijks, soms dagelijks diensten en eu-charistievieringen zijn? De inleiding is verder zeer kundig geschreven, maar naar mijn smaak wat veel in de verleden tijd: alsof het allemaal geschiedenis is en niets te maken heeft met gelovigen in onze tijd. Wat in die zin erg jammer is, is dat de interieurs wel in hun historische context beschreven worden, maar niet in hun religieuze: de verzinnebeel-ding van de kerk als het hemels Jeruzalem, de verwijzing van de gotische spitsbogen naar de hemel, de vele christo-centrische symbolen in de zo overdadige barok, de evangelische soberheid in sommige ‘kale kerken’, de niet-toevallige plaats van altaren en preekstoelen. Dat zijn niet alleen maar artistieke of architectonische keuzes, er zit een religieus motief achter. Juist die theologische achtergronden maken een kerkgebouw tot méér dan het zo-

Titel: Kerkinterieurs in Nederland Auteur: diversen Uitgever: WBOOKS Prijs: € 49,95 ISBN: 9789462581265


RECENSIE

veelste monument. Het is jammer dat die niet beschreven worden.

Het tweede punt van kritiek is de keuze van de beschreven kerkinterieurs. Ik reali-seer me goed dat de samenstellers van het boek keuzes hebben moeten maken en dat je niet elke kerk kunt beschrijven. Maar als je pretendeert duizend jaar kerkgebouwen

te beschrijven, dan is het een misser dat een van de mooiste romaanse kerken van Nederland – de abdijkerk van Rolduc – er niet in staat. Internationaal geroemd als een van de belangrijkste monumenten van ons land, had ze niet in dit boek mogen ontbreken. Hetzelfde geldt voor de middel-eeuwse zaalkerkjes in het Heuvelland. In sommige van deze kerkjes stap je letterlijk

duizend jaar terug in de tijd. Beschrijving van minstens één ervan, had in dit boek niet misstaan.

Genoeg geklaagd. Gelukkig staan er een heleboel andere mooie kerken wel in en los van de gemaakte opmerkingen alle lof voor de samenstellers.

Kathedraal en basiliek. Hoe vaak worden deze woorden niet door el-kaar gegooid. Voor veel mensen is het verschil niet duidelijk. En al helemaal niet wat de specifieke betekenissen van een kathedraal en een basiliek zijn. Berne Media heeft daar nu een handzame oplossing voor bedacht. De uitgeverij van de Abdij van Berne heeft een boekje uitgegeven waarin de zeven kathedralen en vijfentwintig basilieken van Nederland uitgebreid worden beschreven. Het boekje heeft het formaat van een reisgids en kan ook zo worden gehanteerd.

Het boek begint met een overzichtelijke kaart van Nederland, waarop per bisdom de tweeëndertig kerken te vinden zijn. Ook staat er een lijst bij met in chronologische volgorde de verheffing van kerken tot basiliek en de naam van de paus die daartoe besloot. Vervolgens legt de auteur Hugo Kolstee in een inleiding uitvoerig uit wat kathedralen en basilieken zijn. Hij gaat in op bouwstijlen, functies, devoties en re-ligieuze kunst. Vervolgens bespreekt hij aan de hand van enkele kaar-ten de oude en nieuwe indeling van bisdommen in Nederland. Grap-pig is dat hij vervolgens ook kort de voormalige kathedralen aanstipt, waaronder zelfs die van niet meer bestaande bisdommen als Deven-ter, Middelburg en Leeuwarden. Ook de oude Roermondse H.-Geest-kathedraal wordt even aangestipt.

De volgende hoofdstukken bestaan uit een bisdomgewijze opsom-ming van de kathedralen en vervolgens provinciale opsomming van alle basilieken. Waarom hierbij de bisdomindeling verlaten is, is niet helemaal duidelijk. Misschien omdat het voor iets minder kerkelijk georiënteerde bezoekers niet altijd duidelijk is bij welk bisdom een kerk hoort? Hoe dan ook, het is in ieder geval een overzichtelijk ge-heel.

Per kerk volgt Kolstee min of meer een vast stramien. Hij schrijft iets over de plaats, de geschiedenis, de voorlopers, de architect en de bouw en over het exterieur en het interieur. Ook patroonheiligen en devoties worden vermeld. Kolstee weet in korte teksten elke kerk

kernachtig te beschrijven. Het is precies genoeg informatie, voor iemand die een kerk bezoekt en wat achtergronden wil weten. Heel goed is ook dat achterin een verklarende woordenlijst is opgenomen. Daarmee is ‘Alle kathedralen en basilie-ken van Nederland’ een handige en informatieve gids voor iedereen die graag kerken bezoekt. Enige nadeel: het boek bestrijkt heel Nederland en niet een be-paalde streek, wat in reisgidsen gebruikelijk is. Je moet dus vooraf goed beden-ken dat je deze kerken wilt gaan zien en het boekje bij je steken.

Alle kathedralen en basilieken van Nederland

Een handzame gids

Titel: Alle kathedralen en basilieken van Nederland Auteur: Hugo Kolstee Uitgever: Berne Media Prijs: € 22,95 ISBN: 9789089721167


KERK EN SAMENLEVING

Voor de inwoners van Roermond is het niet vreemd. Ze zijn in de loop der jaren gewend aan de invasie van Sinti en Roma’s die, zo eind juli, voor de jaarlijkse Sinti-bedevaart naar Kapel in ’t Zand komen.Voor de Sinti-bevolking is de jaarlijkse bedevaart naar Roermond een zeer be-langrijke uiting van hun geloof. Door de jaren heen is deze verering nooit veran-derd. Ook in het buitenland kent men zi-geunerbedevaarten naar Kevelaer, Ban-neux, Lourdes en Fatima in Portugal. Men kent alle bedevaartplaatsen, als kind is men er mee vertrouwd geraakt. Het wordt automatisch van vader op zoon en moeder op dochter doorgegeven. Maar het zijn ook ontmoetingsmomenten waar men familie en bekenden tegenkomt. Waar familiebanden aangehaald worden, maar het is vooral ook een gelegenheid om gezamenlijk het geloof te beleven.

In Nederland is de bedevaart naar Kapel in ’t Zand zo’n ontmoetingsmoment. In de zestigerjaren enigszins in verval ge-raakt, maar begin jaren tachtig van de vo-rige eeuw, werd deze bedevaart weer nieuw leven ingeblazen en vanaf dat mo-ment is het wederom een jaarlijks terug-kerend festijn.

Wat is er zo bijzonder aan deze bedevaart?Het gaat om een meerdaagse bijeenkomst, waar saamhorigheid en het belijden van het geloof centraal staat. Op donderdag begint dit al met een nachtelijke viering op de standplaatslocatie. Het met bloemen versierde Mariabeeld staat centraal. In het midden een groot kampvuur waaromheen mensen zich in een kring hebben opgesteld.

Sinti-bedevaart Roermond

Oorspronkelijke en eigentijdse manier van geloofsbeving!

TEKST HUB VOSSEN FOTO’S PIM ERMERS

Ook tijdens de eucharistieviering in het kruiswegpark kreeg het met bloemen versierde Mariabeeld een prominente plaats

Wie midden juli bij Roer-

mond over de A73 rijdt, ziet

in de weilanden een groot

tentenkamp verrijzen.

Menigeen vraagt zich af wat

gebeurt daar nu weer.


KERK EN SAMENLEVING

Samen wordt gebeden voor de nood van de wereld, voor vrede en respect voor elkaar, voor het behoud van de zigeunercultuur. Er worden talloze kaarsjes aangestoken voor de overledenen, de zieken, voor be-scherming en steun in moeilijke tijden. De intenties zijn zeer persoonlijk en intens.

Op vrijdag trekt men gezamenlijk naar het park bij Kapel in ’t Zand. Hier wordt onder begeleiding van muzikanten samen de kruisweg gebeden. Vaak zeer persoon-lijke verhalen en gebeden worden ge-deeld. En iedere keer opnieuw staat men bij de tiende statie stil bij het leed dat aan Sinti/Roma en woonwagenbewoners in de 2e Wereldoorlog aangedaan is.

Men bidt voor de mensen die omgekomen zijn door de verschrikkingen die mensen elkaar aandoen en aangedaan hebben. Ook dit jaar klonk bij deze statie het vol-gende gebed; ‘Laten we bidden dat God en Maria ons mogen bewaren voor deze verschrikkingen gepleegd door goddeloze en gewetenloze mensen’. Hoe toepasse-lijk is dit gebed niet in onze dagen.

In een tijd waarin we regelmatig getuigen zijn van de bloedbaden die gewetenloze mensen in onze samenleving, waar ook ter wereld aanrichten.

Zegening van wagensTijdens deze dagen gaat het niet alleen om grootschalige bijeenkomsten rondom een kampvuur en bij de kruiswegstatie. Iedere wagen wordt apart gezegend. Ook bij die zegening klinken persoonlijke ge-beden. Bijzondere en ontroerende mo-menten beleef je bij en rondom een wa-gen, waar weer volop de muziek klinkt. Door de eeuwen heen zijn dit gebruiken die in stand gehouden worden. Ook al zijn de woonwagenbewoners, Sinti en Roma’s in de loop der jaren veranderd en

hebben ze zich aangepast aan de West-Europese en Nederlandse cultuur. En heb-ben ze ook vaak weinig op met de lokale parochie waar ze toe behoren. Maar op momenten als deze, rondom een bede-vaart, zie en merk je hoe God in het leven van een woonwagenbewoner, Sinti/Roma gebleven is. Hoe geloof in God en Maria verbonden is met hun hele leven.

Voor menig nuchtere Nederlander is het een vreemd schouwspel. Maar in hoeverre is het anders dan de gemiddelde bede-vaart van een katholiek naar Banneux, Lourdes of Kevelaer?

Ook voor de Nederlandse gelovigen die niet grootgebracht zijn in een woonwagen, zijn dit plekken waar we vaak in stilte de vragen van ons leven bij Maria en God neerleggen. Waar we een kaarsje aanste-ken en op adem proberen te komen om de problemen en vragen in ons eigen leven de baas te worden. Zo steken honderdduizen-den regelmatig in een kerk en/of bij een bedevaartsplaats een kaarsje op, worden even stil en laten de stilte spreken.

Maar het bijzondere aan de Sinti-bede-vaart in Roermond is, de gemeenschappe-lijkheid en het samen delen van het geloof in Maria en God. Dat zijn we in onze Ne-derlandse traditie verleerd. In de beleving van ons geloof zijn we zeer individualis-tisch geworden. We zouden nog iets kun-nen leren van de mensen van de weg!

De intenties zijn vaak zeer persoonlijk en intens ...

Muziek neemt een belangrijke plaats in tijdens de bedevaart ...


KERK EN SAMENLEVING

Getuigen van barmhartigheid

In de Wereldmissie-maand oktober besteedt Missio/Pauselijke Mis-siewerken dit jaar aan-dacht aan de katholieke gelovigen in de Filippij-nen. Natuurrampen, ar-moede en arbeidsmigratie zijn slechts enkele van de problemen in dit land.

Land van tyfoonsSteeds weer worden de Filippijnen getroffen door zware tropische stormen. In 2013 raast de superty-foon Haiyan over het land en laat een spoor van vernieling na. Dui-zenden mensen vinden de dood. Degenen die het overleven hebben niets meer. Geen huis, geen bezittingen, geen be-staansgrond. Zoals de vissersgezinnen aan de kust van Tacloban.

Armoede: Leven op straat, op het water of naar het buitenlandDe armoede in de Filippijnen is groot. Niet alleen bij de vissers in Tacloban, maar ook bij Guillermas Vitmy in Manila. Zij leeft er met haar driejarige zoon Danielo en verdient met de fietsriksja als taxi wat geld. ’s Avonds richt ze in het zijspan een bed in voor haar en haar zoontje. Een andere overnachtingsmogelijk-heid hebben de twee niet. In Navotas, een van de grootste slums, wonen veel mensen te midden van het vuilnis in drijvende barak-ken op de rivier. Het ruimtegebrek, geen sanitaire voorzieningen, vaak geen elektriciteit – dat alles nemen de mensen op de koop toe, zolang ze maar een betaalde baan vinden. Veel anderen, met name vrouwen, zoeken noodgedwongen hun toevlucht in het buitenland. Vaak worden ze uitgebuit en krijgen ze te maken met seksueel geweld. De Filippijnse regering stimu-leert de arbeidsmigratie. Ze ziet de menselijke arbeidskracht als het belangrijkste exportproduct van het land. Anderen noemen het een vorm van moderne slavernij.

Getuigen van barmhartigheid

Missio/Pauselijke Mis-siewerken steunt dit jaar diverse projecten van re-ligieuzen in de Filippij-nen. Zij laten Gods barm-hartigheid zien in hun handelen, zij zijn getui-gen van Gods barmhar-tigheid. Hun voorbeeld is een inspiratie voor ons.Zo hebben de Missiebe-nedictinessen het initia-tief genomen tot de bouw van een nieuw dorp voor de vissersfamilies in Ta-cloban. Zuster Celine Sa-plala: “De gezinnen heb-ben een veilige plaats nodig waar ze menswaar-dig kunnen leven. Ook hun psychische wonden moeten kunnen genezen.”

In Manila is zuster Cecil-le Ido de drijvende kracht achter het gezinscentrum ‘Tuluyan’. Het gezins-centrum is opgericht als opvang voor dakloze ge-zinnen. “Het huis geeft

niet alleen een tijdelijk veilig onderdak”, zegt zuster Cecille. “Het helpt de gezinnen ook bij beroepscursussen. Zo kunnen de mensen in hun levensonderhoud voorzien.”

Help onze medegelovigen in de Filippijnen in hun streven naar een menswaardig bestaan.

Geef aan MISSIO/Pauselijke Missiewerken in de collecte op Missiezondag 23 oktober

of stort uw bijdrage op NL21 INGB 000 300 0046 t.n.v. Bisdom Roermond-Missiesecretariaat te Roermond.

Voor meer informatie: www.missio.nl of www.missieburo.nl

MISSIO Wereldmissiemaand 2016:

Help de Filippijnen


TEKST MATHEU BEMELMANS

GRENZELOOS

Grenzeloos

60 Jaar telefoonzielzorg in AkenMeer dan 1600 mensen uit drieëndertig landen hebben eind juli in Aken deelgenomen aan het 20e wereldcongres voor telefoni-sche zielzorg. Dit congres werd in de Keizerstad gehouden, van-wege het 60-jarig bestaan van de Duitse organisatie voor telefo-nische zielzorg. Het centrale thema was de rol van telefonische zielzorg in het voorkomen van zelfmoord. Meer dan 200 spre-kers uit allerlei delen van de wereld hielden voordrachten hier-over. Onder andere mensen wier partner aan zelfmoord gestor-ven was, maar ook mensen die zelf ooit een poging tot zelfmoord deden en zich nu inzetten om andere mensen met zelf-moordneigingen te beschermen.

Bijzonder was dat op het congres ook vijfentwintig vertegen-woordigers waren uit landen waar nog geen vorm van telefoni-sche zielzorg bestaat. De meesten van hen kwamen uit Derde Wereldlanden. Speciaal voor hen was er een workshop ‘how to build a helpline’. Het volgende wereldcongres voor telefonische zielzorg wordt in 2019 in Rotterdam gehouden.

Genadebeeld Kevelaer naar RomeMaria van Kevelaer gaat op reis! In het kader van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid wordt van 7 tot en met 9 oktober in Ro-me een speciale bijeenkomst voor Mariabedevaartplaatsen ge-houden. Tijdens dit zogeheten Mariajubileum vindt onder meer een grote processie plaats met tientallen delegaties van Mariabe-devaartsoorden uit de hele wereld. Zij brengen allemaal hun ei-gen afbeelding of genadebeeld van Maria mee. Aansluitend vindt een gebedsdienst plaats, waaraan ook paus Franciscus deel-neemt.

Vanuit het vlak over de grens in Duitsland gelegen Kevelaear gaat een groep jongeren naar Rome, samen met de rector van het heiligdom en een groot aantal parochianen uit Kevelaer en om-geving. Zij nemen een afbeelding van het genadebeeld uit Keve-laer mee en trekken samen met de vertegenwoordigers uit andere landen door de heilige deur van de Sint Pieter. De stoet wordt besloten door de icoon Salus Popoli Romani, dit is de beroemde icoon van Maria beschermster van de inwoners van Rome, die normaal gesproken in de basiliek van Santa Maria Maggiore te zien is.

Bisschop Wiertz enthousiast over KroningsfeestenIn de Belgisch-Limburgse stad Tongeren zijn begin juli de Kroningsfeesten gehou-den. Dit ging gepaard met diverse liturgi-sche plechtigheden en drie grote omme-gangen. Aan een daarvan nam ook bisschop Frans Wiertz van Roermond als ‘buurman’ deel.

De bisschop was zeer lovend over de Kro-ningsfeesten. “Hier hebben honderden mensen van jong tot oud mee gedaan, die de mysteries van het geloof uitbeelden. Dat is een bijzondere vorm van catechese, waarnaar ook nog eens honderdduizenden mensen zijn komen kijken,” aldus een en-thousiaste bisschop. “Dit is een heel mooie manier om een religieuze boodschap over te brengen.”

De Kroningsfeesten in Tongeren vinden net als de Heiligdomsvaarten van Maastricht en Susteren eens in de zeven jaar plaats. De ommegang is de grootste processie van België en is erkend als immaterieel erfgoed. Rond de processies werden ook tal van andere activiteiten georganiseerd. Zo is er een historische toneelspel opgevoerd, waren er concerten en vele andere culturele evenementen.

Bisschop Wiertz: De Kroningfeesten zijn een bijzondere vorm van catechese(Foto: Jean-Pierre Geusens)


TEKST MGR. DR. PAUL HAMANS FOTO ARCHIEF

KERKGESCHIEDENIS

Deken Joosten, die meermaals door mgr. Moors was geconsulteerd inzake het Pas-toraal Concilie, was niet blij met dit ver-zoek van zijn bisschop. “Het bleek, dat ook in Doorn de leiding van de bijeen-komst in handen was van Walter Goddijn. Deze begon met mede te delen, dat elke theologische discussie uit den boze was en dus vermeden diende te worden. Het ging er alleen om de conclusies uit het rapport te halen en deze voor het komen-de Landelijk Pastoraal Concilie operatio-neel te maken. Met die opmerking was deken Joosten het niet eens. Hij wilde wel degelijk over de inhoud van het rapport praten, want: ‘… hoe kan ik tot conclu-sies komen, als ik het met die inhoud vol-slagen oneens ben...’ Pas door tussen-komst van kardinaal Alfrink kreeg deken Joosten het woord”. Onder druk van kar-dinaal Alfrink gunde Goddijn deken Joos-ten tien minuten spreektijd. “Toen er ‘s avonds een glas wijn en een borrel in Doorn werden aangeboden, liet mgr. Möl-ler van Groningen deken Joosten weten: ‘… wat U gezegd hebt, was uitstekend …’. Waarop deken Joosten antwoordde: ‘... let U maar eens op, wat U in januari in Noordwijkerhout boven het hoofd hangt …. het zwaard van Damocles valt daar…..’ En mgr. Möller: ‘…. ja, dat weet ….’De volgende dag werden de conclusies van het rapport aan de deelnemers van de bijeenkomst medegedeeld: het verplichte celibaat moest worden afgeschaft; in af-wachting van de ontheffing van het celi-baat door Rome zouden de priesters, die trouwden, kunnen blijven functioneren, de bisschoppen moesten een afwachtende houding aannemen, doen alsof zij van niets afwisten… Bij een aantal bisschoppen was ‘Leiden in last’. De bisschoppen van Rotterdam en Den Bosch, Janssen en Bluyssen, merkten op, dat zoiets helemaal buiten de orde was, eenvoudig niet kon….

Deken Joosten: ‘… ik wilde nog wel iets zeggen, maar dat mocht niet van Goddijn. Pas toen ik - tegen mijn normale doen - keihard op de tafel geslagen had, voegde kardinaal Alfrink Goddijn toe: geef hem het woord. De kardinaal vervolgde: …. ik heb zelf ook nauwelijks de gelegenheid gehad om iets in het midden te brengen. Ik hoor de bisschoppen uit de andere lan-den al, als zij erachter komen, hoe het hier is toegegaan …’ “ (Spanjaard, J., Roermond, brandpunt van een woelige kerk, Venlo 1994, 12-13).

Post van de pausIntussen was het ‘ambtsrapport’ in Franse vertaling naar Rome gezonden. Hier was het goed bestudeerd en de alarmbellen waren afgegaan.Paus Paulus VI reageerde persoonlijk met een brief van 24 december 1969 aan de bisschoppen in Nederland (KA 25(1970)77-79). De heilige Vader refereerde aan zijn boodschap van november 1966 bij gele-genheid van de officiële opening van het Pastoraal Concilie. Toen reeds noemde hij de bijeenkomst “veeleisend en deli-caat, iets dat geheel nieuw en uniek is”. Toen sprak de paus zijn vertrouwen uit in de bisschoppen en zei: “Wij hadden ten-slotte de hoop, dat door deze moeilijke onderneming en dank zij uwe geduldige arbeid de geloofsschat trouw bewaard zou blijven en dat men, bovendien, het middel zou weten te vinden om deze op een doel-treffender wijze en beter aangepast aan de mentaliteit van de mensen van onze tijd aan te bieden.Ten aanzien van de projecten van hervor-ming en aanpassing van de lokale structu-ren aan de nieuwe historische omstandig-heden dachten wij, dat concrete voorstellen zouden worden geformuleerd, in aansluiting op de nauwkeurige analyse van de bestaande instituties met behulp van deskundigen op de verschillende ter-

Mgr. Moors en het Pastoraal Concilie XVIII

De stellingen over het wijdingsambtHet was gebruikelijk dat

voorafgaand aan een plenai-

re vergadering stellingen

werden geformuleerd waar-

over de afgevaardigden tij-

dens de zitting gingen stem-

men. Dit gebeurde in

december 1969 ook met be-

trekking tot het ambtsrap-

port. Daar mgr. Moors niet

persoonlijk naar de betref-

fende vergadering in Doorn

kon gaan, vroeg hij deken J.

Joosten van Echt namens

hem naar Doorn te gaan en

hem daar te vertegenwoordi-

gen.


KERKGESCHIEDENIS

reinen, die worden geleid door de ‘sensus Ecclesiae’ en gevoe-lig zijn voor de behoeften van het huidige ogenblik.Sindsdien zijn reeds vier ple-naire vergaderingen van het ‘Pastoraal Concilie’ gehouden en is een vijfde aangekondigd voor de komende maand janua-ri. En, ofschoon, bij ons weten, nog geen enkele aanbeveling definitief door het wettig gezag is goedgekeurd, hebben wij, daarentegen, kennisgenomen van de ‘ontwerp-rapporten’ welke door het episcopaat zijn vrijgegeven als basis voor de discussie; en wij mogen er geen geheim van maken, dat bepaal-de doctrinele stellingen die erin voorkomen ons versteld doen staan en naar onze mening ern-stig voorbehoud verdienen.Reserves van andere aard - maar die eveneens niet onge-grond lijken - zijn naar voren gebracht in de pers met betrek-king tot het criterium van de re-presentativiteit van de katholie-ken van Nederland in deze plenaire vergaderingen. Ten-slotte dringt zich, aan wie de bedoelingen en doelstellingen beziet die aan deze vergaderin-gen ten grondslag liggen, een voorstelling op die op ons een diepe indruk maakt: in de ont-werp-rapporten zijn de citaten uit de do-cumenten van het Tweede Vaticaans Oe-cumenisch Concilie of uit andere meer recente akten van het kerkelijk leergezag uiterst zeldzaam. Meer nog: de overwe-gingen en aanbevelingen die deze rappor-ten bevatten, schijnen nauwelijks in over-eenstemming met de genoemde documenten en akten.1) ‘Naar een vruchtbaar en vernieuwd functioneren van de amtbsbediening’ en 2) ‘De religieuzen’. U hebt zelf, eerbied-waardige broeders, daarvan reeds enkele verkeerde of dubbelzinnige beweringen gekritiseerd en op bepaalde gevaarlijke tendensen daarin gewezen. Staat u ons toe, dat wij op onze beurt er enkele onder uw pastorale aandacht brengen.1) Ten aanzien van de ambtsbediening: a) er wordt een beschrijving gegeven van het doel en de taken van de kerk alsof

haar zending louter aards zou zijn; b) het priesterambt wordt opgevat als een door de christelijke gemeenschap verleende opdracht; c) men stelt - en soms op gebie-dende wijze - de ontkoppeling van pries-terschap en celibaat voor; d) men kriti-seert de stelling, dat alleen de man priester kan worden; e) men spreekt slechts over de paus om zijn ambt en zijn macht die hem door Christus zelf zijn toe-vertrouwd te minimaliseren, enz ... 2) ten aanzien van het ontwerp-rapport dat handelt over het probleem van de reli-gieuzen moet men wel bepaalde dubbel-zinnigheden en leerstellige tekorten op-merken die het gevaar lopen in de praktische toepassing ervan tot betreu-renswaardige gevolgen te leiden.Wij begrijpen heel goed, eerbiedwaardige broeders, de moeilijke situatie waarin u zich bevindt, bij nieuwe tendensen, die zich in Nederland sinds enkele jaren op

bijzonder acute wijze manifes-teren. Het is overduidelijk, dat niet de hiërarchie deze moei-lijkheden schept: zij vindt deze op haar weg en moet hieraan het hoofd bieden. Eveneens komt het niet in onze gedachten op al het goede dat in uw bis-dommen op zoveel gebieden tot stand komt te minimaliseren. Maar tegenover het gevaar van afwijkingen die voor het katho-lieke volk van Nederland zeer schadelijk zouden kunnen zijn verplicht het bewustzijn van onze verantwoordelijkheid als herder van de universele kerk ons aan u in alle openhartigheid te vragen: wat denkt u, dat wij zouden kunnen doen om u te ‘hulp te komen, om uw gezag te versterken, om u de huidige moeilijkheden van de kerk in Nederland gemakkelijker te bo-ven te laten komen?Staat u ons, in afwachting van uw antwoord in dezen en in verband met de nadering van de volgende plenaire vergadering van het ‘Pastoraal Concilie’, toe u voor thans een tweevoudi-ge richtlijn te suggereren.Het komt ons voor, dat, met het oog op bovengenoemde stro-mingen en om goed het funda-mentele onderscheid tussen de geloofsschat en de wijze om

deze uit te drukken (vgl. Unitatis redinte-gratio, II, 6; Gaudium et spes, n. 62) voor de geest te hebben, uw aandacht zich voor alles zou moeten richten op datgene wat uw ambt als onderrichters van de christe-lijke leer meebrengt: de plicht om de in-houd van de openbaring waarvan de kerk de behoedster is in zijn volledigheid door te geven” (vgl. Lumen gentium, 25,26; Christus’ Dominus, 2 en 12; toespraak van Joannes XXllI bij de opening van het concilie, 11 oktober 1962).

(wordt vervolgd)


Kiek oet… ValkenburgTEKST FRANS VAN GALEN FOTO’S BISDOM ROERMOND

FOTOREPORTAGE

Op de kop af 790 jaar geleden zette een scribent op ‘papier’ dat in Valken-burg een kerkgebouw aanwezig was. Wat het gebouw voorstelde, wordt daarmee niet duidelijk, maar het is aannemelijk dat een eerder kapelletje in die dagen was uitgegroeid tot een zaalkerkje. Ressorterend onder de paro-chie van Schin op Geul. Tot 1281 toen de lonkende zelfstandigheid werd ge-eff ectueerd.

In de wirwar der eeuwen ontstond een wirwar van aan- en bijbouwen die aangepast aan de noden van de tijd noodzakelijk waren. Niet alleen maar ze-ker van belang in de tijd dat het gebouw moest dienen als simultaankerk voor het katholieke en protestantse Valkenburgse volksdeel. En dat geduren-de een niet geringe periode: van 1633 tot 1819! Vanaf 1463 konden de luid-klokken vanuit de toen afgebouwde kerktoren de gelovigen oproepen aan de vieringen te komen deelnemen. De laatste ingrijpende veranderingen staan iets meer dan honderd jaar gele-den op het conto van bouwheer Pierre Cuypers en diens zoon Joseph.

Vanaf het begin van de zeventiende eeuw hebben niet de minste orgelbou-wers de kerk voorzien van welluidende instrumenten: achtereenvolgens – mogelijk - Séverin uit Luik, Binvignat (Maastricht), Pereboom & Leijser ook uit Maastricht en in 1960 Verschueren Orgel-bouw (Heythuysen).Het interieur van de kerk laat nog meer fraaie staaltjes van kerkelijke kunst zien zoals een laat-gotisch beeld ‘Maria met Kind Jezus’ uit de eerste helft van de 16e eeuw van Jan van Steff eswert; een wandschildering voorstellen-de de zogeheten‘Genadestoel’; een St. Remigiustriptiek uit midden 15e eeuw; een ‘St Nicolas’ beeld in hardsteen uit 1577; een laat-gotisch corpus uit de 15e eeuw; een rood-wit geaderde Belgisch marmeren doopvont uit ca. 1600; een terracottabeeld ‘Elisabeth van Thuringen’ uit de16e eeuw, ke-ramiekbeelden van Charles Vos, koorstoelen (1864) en communiebank (1905), afkomstig uit het atelier van Cuypers en een hoofdaltaar en preek-stoel (1905) uit het atelier van Kastelijn & Kühnen. borstbeelden/reliekhou-ders van ‘H.H. Nicolaas en Barbara’ van Atelier A.F. van Hout uit Weert; beelden van ‘H.H. Nicolaas en Barbara’. De glas-in-loodramen zijn tijdens de tweede wereldoorlog uit hun sponningen geblazen maar werden na 1945 vervangen door nieuw werk van Jacques Verheyen, Frans Sleypen, Jos ten Horn, Henk van der Burcht en Hub Levigne.

ARMBAND – THE MOST BEAUTIFUL STORY IN THE WORLD

Prijs: € 3,95 | Bestelnr.: 3534 | Afmetingen diameter ca. 5 CM.

Het verhaal van Jezus uitgebeeld in een armband. Jezus werd geboren in Bethlehem, de ster toonde de weg naar de kribbe (ster) - De drie wijzen kwamen uit het oosten (drie gekleurde kralen) - Ze brachten wierook, goud en mirre mee. (in het zilveren trommeltje) - Jezus groeide op als zoon van een timmerman (houten kraaltje) - Hij was een visser van mensen (het visje) - Hij had twaalf leerlingen (12 ringetjes) Hij was het Licht van de wereld (witte kraal) - Hij verdreef de duisternis van de zonde (zwarte blokje) - Dat deed Hij door te sterven aan het kruis (het kruisje) - Daar vergoot Hij zijn Bloed (rode kraal) - Zo zijn wij gereinigd (doorzichtige kraal) - Hij steeg op ten hemel (hemels blauwe kraal) - Hij is met de Vader en de H. Geest: één God in drie personen (drie gelijke kralen) - Hij stortte de heilige Geest uit over de kerk met Pinksteren ( de duif) - En dit alles heeft Hij gedaan uit liefde voor ons (hartje)

EEN NIEUW HART WIL IK JULLIE GEVEN

Prijs: € 14,95 | Bestelnr.: 3573

Gods belofte en onze bijdrage daaraanDit boek geeft iedereen die innerlijke problemen heeft of moeite heeft een relatie op te bouwen, en die verlangt naar een meer ontspannen leven als kind van God, nieuwe hoop. Het is een uitbreiding op en een verdieping van het in Duitsland populaire seminar ‘Verzoend leven - relaties verhelderen’. Veel enthousiaste deelnemers hebben door dit seminar vernieuwing van hun hart ervaren. Dirk en Christa Lüling zullen met dit boek ook de lezers van hun bestseller “Hooggevoeligheid, een miskende gave” aanspreken. Veel hooggevoelige lastendragers zijn gekwetst en verlangen naar innerlijke genezing. Dit boek helpt verbanden in hun levensgeschiedenis te begrijpen en hulp te vinden voor hun problemen. Onderwerpen die besproken worden zijn onder andere: de vernieuwing van het hart (basis van de gebedszielzorg), bittere wortels, ouders eren en ouders verlaten, versteende harten, innerlijke eden, vergeving, schuldbelijdenis en tips voor zielzorgers. NB: De seminars ‘Verzoend leven - relaties verhelderen’ worden vanaf het najaar 2016 in Nederland georganiseerd door de gemeenschap Johannesheerd. Meer informatie op de website www.johannesheerd.nl

VERTROUW OP GODPrachtig cadeauboekje

Prijs: € 13,50 | Bestelnr.: 3527 | Auteur: Corrie ten Boom

Zorgen en spanningen, wie heeft ze niet? Je doet je uiterste best om ze de baas te worden, maar ze blijven. Wat doe je dan? Corrie ten Boom komt met een eenvoudig recept: ‘Vertrouw op God.’ Als je op Hem vertrouwt en zijn beloften in gedachten houdt, zal Hij je de moed en de kracht geven om de toekomst onbevreesd tegemoet te zien.

HET BESTE DEEL KOMT NOGTroost in tijden van ziekte en verdriet

Prijs: € 13,50 | Bestelnr.: 3528 | Auteur: Corrie ten Boom Een cadeauboekje vol met troost. Als we ziek zijn of zorgen hebben, zien we uit naar betere tijden. We verlangen ernaar en bidden ervoor. Maar soms komt het herstel niet, of niet direct. Altijd, maar zeker in zulke omstandigheden, zegt Corrie ten Boom, kunnen we ons leven bouwen op de troostrijke beloften van God. Hij zal alle dingen laten medewerken ten goede voor hen die Hem liefhebben. Het beste deel komt nog!

Vermeld bij bestellingen svp het juiste bestelnummer.

CENTRAAL ADRES:

Swalmerstraat 100, 6041 CZ RoermondT: 0475-386825

F: 0475-386806E: [email protected]: www.carolushuis.nl


GELOOF IN DE PRAKTIJK

Gewoon een beetje gek

Sinds kort zitten cliënten die even moeten wachten in de wachtkamer daar niet meer alleen. Aan de grote tafel die er staat, heeft ook een vriendelijke pluchen hond plaatsgenomen. Hij kijkt met een wijze blik de kamer in en maakt direct duidelijk dat hij alles begrijpt maar er met niemand over zal praten.

De hond is meegebracht door Trudy, een van mijn cliënten. Het beest werd diezelf-de dag nog door iemand Einstein ge-noemd, en dat is zo gebleven. ‘Ik zag hem in de winkel en ik wist het metéén’, zegt Trudy vrolijk, ‘díe neem ik mee voor Francis! Wel een beetje gek hè?’ Ik schiet in de lach. Trudy’s leven - ze is nu 55 - was al een tijd erg grijs aan het worden. Ze werkt als duizendpoot op een kantoor en heeft soms nogal te lijden onder de ambities van haar werkgever om een groot en serieus bedrijf op te bouwen.

Het is goed, lijkt me, dat een psychologi-sche praktijk die gebouwd is op een chris-telijke geloofsbasis niet in alles even seri-eus is. Een beetje speelsheid, een tikje kind mogen zijn zo nu en dan en een klein beetje naast de gebaande paden hup-pelen: het zijn vaak kenmerken die wij gelovigen zo heel goed kunnen gebrui-ken. De vrijheid om niet altijd even seri-eus te hoeven zijn helpt ons om te luiste-ren naar onze innerlijke stem.

En juist in ons innerlijk ont-springt Gods sprankelende bron. Soms bekruipt me het beklem-mende gevoel dat een loodzware ziekte het maatschappelijke, maar ook wel het kerkelijke, leven in zijn greep heeft. De sfeer is grijs, saai, voorspelbaar. De geïnfec-teerde patiënten stellen zichzelf elke dag de vraag: maak ik een goede indruk en kom ik serieus

over? Maar juist een maatschappij waar zoveel mensen ernaar hunkeren serieus genomen te worden, heeft mensen nodig die gewoon een beetje gek durven zijn en zich niet alsmaar bekommeren om hun imago. Het zijn deze mensen die weten wat ‘inspiratie’ is en die anderen daarmee verblijden.

Onze wereld lijkt me op zichzelf al grijs genoeg. Ik weet dat ik met een muisgrijze wachtkamer misschien de indruk zou wek-ken dat ik altijd serieus en uiterst degelijk en betrouwbaar ben, maar wat zou de sfeer op den duur steriel en doods zijn. Wie al-tijd ermee bezig is of hij wel serieus ge-noeg overkomt, moet er niet van opkijken als hij op den duur de charme en de spran-keling van een betonnen fl at in het Oost-blok heeft. Je kunt er niet mee lachen en niet mee huilen. Je kunt er niks mee.

Er is eens een onderzoek gedaan waaruit naar voren kwam dat drie specifi eke groe-pen mensen het opvallend goed met el-kaar kunnen vinden: kunstenaars, weten-schappers en diep religieuze mensen. Het zijn bij uitstek de mensen die luisteren naar hun innerlijk. Maar het zijn ook mensen van buiten de gebaande paden, mensen die de grenzen opzoeken, die ach-terstevoren, op z’n kop en diagonaal dur-ven te denken. En die daarmee de mens-heid kleur geven.

Door naar haar intuïtie te luisteren ont-dekt ook Trudy weer haar speelse zelf. ‘Ik laat mijn innerlijke vrijheid door niemand meer wegnemen’, zegt ze gedecideerd. Trudy is zover in haar proces dat ze niet meer somber wordt van gedachten over hoe de mensen haar (misschien) beoorde-len. Gaandeweg heeft ze aanvaard dat ze haar eigen niet-gelukkig zijn van vroeger had voorgeprogrammeerd door alsmaar te willen voldoen aan de grijze ambities van haar baas. Maar nu kán ze het weer: luis-teren naar haar innerlijk en haar eigen weg volgen. Ze kan weer bidden en ze is vrolijk en sprankelend.

Ook al ben je geen kind meer en hoor je ook niet tot de stand van kunstenaars of wetenschappers, neem dan toch jezelf niet al te serieus. Neem in gedachten plaats bij mijn pluchen Einstein en voeg je - samen met mij - bij wie gewoon een beetje gek zijn. Hartelijk welkom en veel inspiratie toegewenst!

drs. F.M.J. Keyers

Oude Rijksweg Noord 56114 JA Susterenwww.christofoor-praktijk.nl06-47559670


Donderdag 1 september 14.30 uur Vespers en vergadering Ka-thedraal Kapittel

Vrijdag 2 september Bezoek bisschop Jerome Dhas Varuvel van het bisdom Kuzhithurai in India

Zaterdag 3 september14.00 uur Bijwonen inleiding en vespers te Mamelis b.g.v. 50-jarig professiefeest abt Dom Lenglet

AGENDA

Agenda bisschop Frans Wiertz

Agenda hulpbisschop Everard de JongTot en met woensdag 7 septemberBegeleiding Limburgse bedevaart naar Lourdes

Donderdag 8 september10.00 uur Docentenvergadering en symposium grootseminarie Rolduc

Vrijdag 9 september12.00 uur Oecumenische studiemiddag over barmhartigheid in de zorg in kader van H. Jaar van de Barmhartigheid in Klooster Wittem19.00 uur Ontmoeting met jongeren in parochiehuis te Nieuwenhagerheide

Zondag 11 september09.00 uur Pontificale eucharistieviering in H. Josephkerk te Waubach (Landgraaf) bij gelegenheid van Dreiländerecktreffen, een schuttersfeest met deelname van ruim zeventig schutterijen uit België, Duitsland en Nederland16.00 uur Reünie deelnemers Wereldjongerendagen

Maandag 12 september13.45 uur Biechtgelegenheid, kruisweg en lof in Mariabasiliek te Kevelaer met bedevaartgroep uit Sittard

Woensdag 14 september18.00 uur Aanbidding, biechtgelegenheid, eucharistieviering en lezing over de biecht met parochiële Romebedevaartgroep in H. Josephkerk te Broekhem

Donderdag 15 septemberColleges Kerkelijke Documenten, Ethiek en Roepingenpastoraal in grootseminarie Rolduc

Vrijdag 16 september14.15 uur Openingsconcert festival Musica Sacra in Sint-Servaasbasiliek te Maastricht19.00 uur Colleges Theologisch Instituut Rolduc

Zaterdag 17 september10.30 uur Eucharistieviering in de kapel van foyer de charité Marthe Robin in Thorn bij gelegenheid van 40-jarig bestaan foyer aldaar

Zondag 18 septemberMiddag Optocht, defilé en show bij gelegenheid 50-jarig bestaan Limburgse Bond van Tamboerkorpsen te Nieuwstadt

Maandag 19 september10.00 uur Studiedag voor priesters

19.30 uur Vergadering Diocesane Pastorale Raad

Dinsdag 20 en woensdag 21 septemberCongres Economie, Religie, Governance & Organisatie op clipper Stad Amsterdam te IJmuiden

Donderdag 22 septemberOchtend Colleges Kerkelijke Documenten en Ethiek in grootseminarie RolducMiddag Teambuildingdag medewerkers Diocesane Pastorale Dienst

Vrijdag 23 september15.00 uur Eucharistieviering in zorgcentrum De Appelgaard te Margraten

Zaterdag 24 september09.30 uur Eucharistieviering jongerenweekend te Hunsel

12.30 uur Congres over rituelen in vroege christendom te Driebergen

Zondag 25 september10.30 uur Pontificale eucharistieviering in H. Lambertuskerk te Horst bij gelegenheid van Oogstdankfeest met Polen en diverse andere nationaliteiten

Zondag 4 september 11.30 uur Plechtige eucharistieviering in St.-Christoffel kathedraal te Roermond

Dinsdag 6 september 14.00 uur Vergadering Bisschoppelijke Commissie voor Communicatie en Media te Utrecht

Woensdag 7 september Vergadering Bisschoppenconferentie te Dijnselburg

Donderdag 8 september 17.00 uur Eucharistieviering in Abdijkerk Rolduc b.g.v. opening studiejaar grootseminarie

Zondag 9 oktober 11.30 uur Plechtige eucharistieviering in St.-Christoffel kathedraal te Roermond

Maandag 10 oktober 10.30 uur Vergadering Paredis Stichting

Dinsdag 11 oktoberVergadering Bisschoppenconferentie te Dijnselburg

Donderdag 13 oktober 14.30 uur Dekensvergadering


PuzzelWe hebben voor deze puzzel gebruik gemaakt van woorden uit het eerste boek Konin-gen, de hoofdstukken 6 t/m 9. Als u de woorden wegstreept in het diagram, dan blijven er enkele letters over die de oplossing van de puzzel vormen. Wie de woordenbrij ont-raadselt en het geluk heeft als winnaar uit de bus te komen, wacht de gebruikelijke prijs.

VARIA

BALLINGSCHAPBATBAÄLATBEKRACHTIGENBLOEMRELIËFSBRONSWERKERBRUIDSSCHATCEDERHOUTCYPRESSENHOUTDWARSBALKENEDOMGALILGEZERGODDELOOS

GRANAATAPPELSGUIRLANDESHASORHETHIETENHONGERSNOODHONINGDAUWHOOFDOPZICHTERSHOREBJAKINJORDAANVALLEIKANAÄNIETENKERUBSKETELWAGENSKOLOKWINTEN

MEGIDDOMENSENKINDERENMILLOOFFERSCHALENOPRECHTHEIDPERIZZIETENPROVIANDSTEDENRECHTERVLEUGELRECHTSCHAPENRIETZEESARETANWAGENMENNERS

De oplossing kan voor 17 september worden ingestuurd naar het adres: Puzzelredactie De Sleutel, Postbus 980, 6040 AZ Roermond of via [email protected]. Onder goede inzendingen wordt de DVD ‘Sprekend monument - heden en verleden van de Sint Christoffelkathedraal’ verloot.

De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer was: ‘wjd zijn een hoogtepunt in jaar van barmhartigheid’. Uit de goede inzendingen werd A. Andringa uit Haarlem als winnaar getrokken. Proficiat!

N E T N I W K O L O K V T B L M E WP R N E T E I H T E H U J E E E E AE A E E Z T E I R O O O N K G N R GR D H C J A K I N H R E K R U S S EI T O C H B I I N D L N E A E E L NZ C G M S T N E A A E D T C L N E MZ R E Z E G S A H T I S E H V K P EI J A D D S N C E E O A L T R I P NE R D A E V S I H O H M W I E N A NT I U R A R N T L A I A A G T D T EE W P L E Ä H E S L P K G E H E A RN Y L F A C D O L E A E E N C R A SC E F N E D R O U N O B N P E E N EI O A R O S A R E T A N S L R N A DE K P G B R U I D S S C H A T H R NH O O F D O P Z I C H T E R S O G AI D I N E D E T S D N A I V O R P LB L O E M R E L I Ë F S B U R E K RL I L A G R E K R E W S N O R B N IN E K L A B S R A W D T A L Ä A B UH O N G E R S N O O D D I G E M G G

17.00 uur Eucharistieviering in Studentenkerk te Nijmegen Maandag 26 september11.30 uur Vergadering comité H. Jaar van de Barmhartigheid13.30 uur Vergadering afdelingshoofden Diocesane Pastorale Dienst17.00 uur Vergadering bestuur stichting Thomas More

Dinsdag 27 septemberDag voor het Leven te Den Haag

Woensdag 28 septemberStille Dag

Donderdag 29 septemberOchtend Colleges Kerkelijke Documenten en Ethiek in grootseminarie Rolduc15.00 uur Eucharistieviering in de kathedraal te Roermond bij gelegenheid van de Dag van de Barmhartigheid

Vrijdag 30 september16.00 uur Oratie van dr. Welten bij faculteit Wijsbegeerte in Universiteit Rotterdam

Zaterdag 1 oktober14.00 uur Eucharistieviering in Gedachteniskerk Titus Brandsma te Nijmegen bij gelegenheid van 25-jarig bestaan Fidesco Nederland18.30 uur Pontificale eucharistieviering in de kathedraal te Roermond en aansluitend fakkelbidtocht naar Mariabedevaartsoord Kapel in ’t Zand Zondag 2 oktober10.00 uur Pontificale eucharistieviering in H. Martinuskerk te Gennep bij gelegenheid van de 90-jarige aanwezigheid paters van de H. Geest

Dinsdag 4 oktober12.00 uur Lezing bij panopticum Gevangenenzorg Nederland te Zoetermeer

Woensdag 5 oktober14.00 uur Vergadering Roepingenplatform

Maak ons tot getuigen van Uw barmhartigheid

“God, barmhartige Vader,die Uw liefde geopenbaard hebt in Uw Zoon, Jezus Christus,

en die haar over ons verspreid hebt in de Heilige Geest de Vertrooster,

wij vertrouwen U vandaag de bestemming toe van de wereld en van elke mens.Wij vertrouwen U in het bijzonder

de jongeren toe van alle talen, volken en naties:leid hen en bescherm hen

langs de gevaarlijke wegen van het levenen geef hun de genade veel vrucht te dragen

van de ervaring van de Wereldjongerendagen in Krakau.

Hemelse Vader,maak ons tot getuigen van Uw barmhartigheid.

Leer ons het geloof te verkondigen aan wie twijfelt,hoop aan wie ontmoedigd is,liefde aan wie onverschillig is,

vergeving aan wie kwaad heeft gedaanen vreugde aan wie ongelukkig is.

Moge de vonk van de barmhartige liefdedie Gij in ons ontstoken hebt

een vuur worden dat de harten omvormten vernieuw het aanschijn van de aarde.

Maria, Moeder van Barmhartigheid, bid voor ons.Heilige Johannes Paulus II, bid voor ons.”

Amen!

(WJD-gebed)

De Sleutel - 09-2016.indd

Documents

Transcript of De Sleutel - 09-2016.indd