Ssinds 1 september legt eennieuwe wet onder meer deverantwoordelijkheid voorhet voorkomen van burn-out bij de werkgever. We

zochten psychologe Elke Geraerts op,gespecialiseerd in de preventie en be-handeling van burn-out. Ze richtte sa-men met collega Pia Buysse BetterMinds at Work op, dat werkgevershelpt dit fenomeen te bestrijden.

Wat is een burn-out precies?Elke Geraerts: Letterlijk betekenthet opbranden. Zowel mentaal als fy-siek is je energievoorraad uitgeput.Daar gaat een langdurig lichamelijk

proces van overbelasting op het werkaan vooraf. Burn-out ontstaat vooraldoordat mensen hun grenzen nietvoelen en die daardoor blijven over-schrijden. Tegen elke nieuwe op-dracht zeggen ze ja. Wie constant zijngrenzen voorbijraast, voelt dat nietmeer. Daardoor lijkt een burn-outvoor de betrokkenen plots te komen.Op een ochtend kunnen ze ineensniet meer opstaan. Alledaagse routi-neklussen, zijn dan teveel gevraagd.Het lichaam functioneert niet meer.

Het hangt dus niet zozeer samen

met te hard werken?Elke Geraerts: Het zijn veeleer dewerkomstandigheden die de doorslaggeven. Zoals onvoldoende waarde-ring voelen, slechte communicatiemet collegas, werk doen waar je nietgeschikt voor bent, of moeten swit-chen van job. Iemand die altijd metzijn handen heeft gewerkt en nu plotseen team moet aansturen. Ook eenbore-out, wanneer je werk je nauwe-lijks uitdaagt, komt voor.

Overheidsmanager Frank VanMassenhove, die het zelfmeemaakte, zegt dat het mensentreft die heel graag werken.Elke Geraerts: Mensen die erg loyaalzijn aan hun bedrijf zijn kwetsbaar.Vaak zijn het ook perfectionisten diete lang aan een opdracht blijvendoorzwoegen. Maar evenzeer men-sen die hun job niet meer graag doenen dat vaak jarenlang volhouden tothet ineens niet meer lukt. Ook 50-plussers lopen meer risico om getrof-fen te worden door een burn-out.

Wat maakt 50-plussers kwetsbaar?Elke Geraerts: Dat heeft met ver-schillende zaken te maken. In hunjob worden ze geconfronteerd meteen jongere generatie die behendigeris met technologie. Jongeren zijn

NR. 308 OKTOBER 2012 PLUS MAGAZINE 3

50-plussers kwestbaar voor burn-outAlsof je vier dagen aan n stuk niet hebt geslapen.Leeg. Uitgeput. Het zijn de woorden van mensen dieooit een burn-out doormaakten. De aandoeningwordt wel eens verward met een depressie,

maar er zijn duidelijke verschillen.

Gezondheid Psycho Kari Van Hoorick

De signalen van burn-out1. Je gaat je sociale contacten afbouwen. Afspreken met vrienden, familie...daarvoor heb je geen tijd en energie meer over.2. Je wordt ziek op de eerste dagen van je vakantie. Je lichaam staat onderenorme spanning tijdens je werkperiode. Zodra je wat ontspant, wordt je im-muunsysteem ineens veel vatbaarder voor infecties. 3. Je krijgt weekendhoofdpijn als reactie op overmatige stress. Je kan ooklast krijgen van je rug, nek of schouders.4. Je kampt met slapeloosheid, je bent soms snel gerriteerd of boos.Heel veel van deze signalen worden wel herkend maar mensen schrijven zedan toe aan andere oorzaken in plaats van te denken aan een burn-out dieop de loer ligt.

FRED

ERIK

WEE

KX

CO

RB

IS

2 PLUS MAGAZINE NR. 308 OKTOBER 2014

Elke Geraerts

werkelijkheid springen ze van het eneproject op het andere en gaat nietsecht vooruit. Uit onderzoek blijkt datdeze manier van werken gelijkstaataan een IQ-daling van 10 punten.Niet elke mail moet meteen gelezenen beantwoord worden. Als je gsmovergaat is het zelden om te meldendat je huis afbrandt.Het is moeilijk om te weerstaan aan

die lokroep. Iemand heeft aan je ge-dacht en dat wil je meteen lezen. Datheeft te maken met de beloningssys-temen in onze hersenen. Die gevenstoffen vrij die ons even een fijn ge-voel geven. Het is een soort verslavingmaar het maakt je brein lui als je opelke informatieprikkel inpikt. Doorbewust om te gaan met dat soort trig-gers, kan je veel geconcentreerderwerken. Singletasken, maar dan vol-ledig gefocust, is beter voor ons brein.Zo kan je een burn-out voorkomen.Eens de burn-out zich manifesteert,duurt het veel langer gemiddeld 189werkdagen voor iemand herstelt.

Hoe behandel je een burn-out?Elke Geraerts: Dat vergt een bredeaanpak. Zoals kijken wat er op hetwerk kan veranderen om het weerwerkbaar te maken. De persoonlijk-heid speelt een rol: hoe structureer jeje dag, hoe combineer je werk en pri-

v. De eerste weken is totale rust aan-gewezen, nadien kan er langzaamopgebouwd worden. Eigenschappenals perfectionisme en loyaliteit kan jeniet veranderen. We leren deze men-sen wel om te kiezen welke zakenecht perfect moeten, en voor welkegewoon goed ook volstaat.

Kan je na een burn-out terug naardezelfde job?

Elke Geraerts: Dat kan maar er is na-tuurlijk altijd een reden waarom hetis fout gelopen. Dan moet er zeker ge-keken worden of de job niet anderskan worden ingevuld zoals 80% gaanwerken, leren delegeren,.... Gewoonde draad weer oppikken zoals na eengebroken been? Neen.

Nog meer getuigenissen lees je opwww.plusmagazine.be/burnout.

NR. 308 OKTOBER 2014 PLUS MAGAZINE 5

Gezondheid Psycho

daarmee opgegroeid en veel vijftigersvoelen zich onder druk gezet om henop dat vlak bij te benen. Dat valt nietaltijd vlot te combineren met de ma-nier waarop ze al jaren gewend zijnom hun werk te doen.In heel wat bedrijven staan vijfti-

gers, door hun leeftijd, het dichtst bijde uitgang wanneer een reorganisatiedreigt. Dat verhoogt de stress, waar-door ze niet ontspannen naar hunwerk trekken. Sommigen gaan daar-door zelfs onderpresteren. Voor vijf-tigers die in zon werksituatie verzei-len is het belangrijk om te focussenop hun sterktes en hun ervaring inplaats van in een spiraal van negatievegedachten (ik voel me waardeloos) teblijven hangen.

Op privvlak staat de sandwich-generatie onder stress. Ze combi-neert de zorg voor studerendekinderen en hulpbehoevendeouders.Elke Geraerts: Burn-out wordt danwel veroorzaakt door werkomstan-digheden maar we zien inderdaadvaak een interactie met het privle-

ven. Wanneer de thuissituatie wankelis en je minder steun krijgt, kan dat jeveerkracht verder ondermijnen enburn-out in de hand werken.

Hoe voorkom je een sluipendeburn-out?Elke Geraerts: Mensen op de randvan een burn-out hebben negatievegedachten die ze onbewust blijvenherhalen en ook voor waarheid zien.Ze zijn de zelfcontrole over hun den-ken kwijt en gedragen zich naar dienegatieve overtuigingen. Na een pooswordt alles op het werk slecht gen-terpreteerd. Dat kan je doorbrekendoor aan introspectie te doen en be-wust stil te staan bij wat je denkt. Dieverantwoordelijkheid heb je helemaalzelf in handen.

Denken we dan vaak onbewust?Elke Geraerts: Wanneer ik mensenvraag welke gedachten er bij hen op-komen op weg naar hun werk, krijgik verbaasde blikken. De meestenhebben er geen idee van, maar als zedoordenken, stellen ze vast dat zeover hun job piekeren. Het komt

erop aan je bewust te worden van de-ze gedachten zodat je kan ingrijpen.Voor sommigen is dat een revelatie,voor de meesten is het lastig om nietin die gewoonte te hervallen.

Hoe train ik mijn brein?Elke Geraerts: Via speciale breintrai-ningsoefeningen. Die leren je bij-voorbeeld om beter te switchen tus-sen verschillende taken of om deenorme toevloed aan informatie cor-rect in te schatten. Daardoor kan jeniet relevante zaken sneller uit jewerkgeheugen filteren. Het werkge-heugen gebruiken we om actief en so-ciaal te handelen. Het helpt ons te fo-cussen op de juiste dingen en remt in-formatie af die op dat moment nietrelevant is.Een voorbeeld: wij praten nu over

burn-out maar misschien denk jij in-tussen aan een klus die je dit weekendte wachten staat. Dan zal je werkge-heugen die informatie blokkerenomdat die op dit moment niet vantoepassing is. Het maakt je mentaalsterker om afleidingen te weerstaan.Iemand op de rand van een burn-outzal hier moeilijk in slagen, waardoorde capaciteit van zijn werkgeheugenna een poos overvol raakt met niet re-levante en vaak negatieve informatie.Stop ook met multitasken. Dat is

niet efficint. Veel bedrijven denkendat het zo hoort dat werknemers drieof vier taken tegelijk uitvoeren. In

4 PLUS MAGAZINE NR. 308 OKTOBER 2014

Martine (60)Zelfs de vaat kon ik niet meer doenToen ik gepromoveerd werd tot afdelingshoofd van een administratie ishet helemaal fout gelopen. Als vrouw moest ik leiding geven aan ouderemannelijke collegas. Ik wilde voor iedereen goed doen en was enorm ge-dreven om als vrouw in die mannenwereld te slagen. Ik besefte toen nietdat ik mezelf helemaal onderuithaalde. Op weg naar een vergadering,ben ik met mijn auto aan de kant moeten gaan staan. Daar ben ik inge-stort. Van het ene moment op het andere kon ik niets meer. Alleen noghuilen. Ruim negen maanden ben ik thuis geweest. Ik zag s ochtends devaat staan maar ik kon er niet aan beginnen. Het enige wat lukte, waswandelen met de hond. Sporten, adviseerde de arbeidspsycholoog, maarik voelde me al doodop na ontspanningsoefeningen. De terugkeer naarmijn oude job was heel confronterend. Mijn nieuwe collegas reageerdenmet veel onbegrip. Burn-out was in hun ogen een teken van zwakte. Naeen carrire van 34 jaar ben ik aan de deur gezet. Vandaag help ik alsvrijwilliger mensen met dementie. Maar ik moet mezelf nog altijd goed inde gaten houden. Mijn energievoorraad raakt snel uitgeput.

Robert (72)Kan je hier ooit volledig van herstellen?Bij een internationale herstructurering moest ik de helft van mijn mede-werkers ontslaan. Het voelde alsof ik de helft van mijn kinderen de deurmoest wijzen. Dat was de druppel waardoor ik in een burn-out belanddeen later een depressie kreeg. Achteraf bekeken had de stress zich al ge-ruime tijd opgestapeld. Ik stond aan het hoofd van een designteam, dedruk werd alsmaar groter, ik voelde me uitgeperst als een citroen, mijnhoofd raakte leeg. Ik ben enkele maanden thuis geweest en