De schattingscommissie en de brede weersverzekering

Bart Dochy

Voorzitter commissie voor landbouw visserij en plattelandsbeleid

Vlaams Parlement

Burgemeester van Ledegem

Rampenschade, brede weersverzekering, schattingscommissie• Heel veel (landbouw)rampen + aandeel landbouw in algemene ramp

• Grote bedragen: meer van 500 mioe EUR AR 2005/2016

• Zesde staatshervorming: regionalisering 1 juli 2014

• Terugkerende erkenningsvragen geeft discussie over uitzonderlijkheid

• Mogelijkheid tot premiesubsidie bij brede weersverzekering

• Voorbeelden in andere EU lidstaten

• Rechtszekerheid individuele schadelijder

• Wat is dan nog de rol van het rampenfonds

• Wat blijft over als taak voor de schattingscommissie

Randbemerking: een verzekering maakt geen geld

Juridisch kader

• Decreet 5 april 2019 houdende de tegemoetkoming in de schade die aangericht is door rampen in het Vlaams Gewest.

• Verordening (EG) nr 702/2014 van de commissie van 25 juni over de verenigbaarheid voor steun aan de landbouw.

• BVR 19 juni 2019 betreffende premiesubsidie voor een brede weersverzekering in de landbouwsector

• BVR houdende de tegemoetkoming in de schade aangericht door rampen (5 juni 2020!)

• Richtlijnen FOD: commissies tot vaststelling schade aan teelten (juli 2010)

Het decreet 5 april 2019Van landbouwramp en algemene ramp naar ramp en weersverzekering

• Landbouwramp is afgeschaft

• Criteria erkenning rampen vastgelegd in BVR (5 juni 2020)• Wetenschappelijke criteria• Financiële drempel

• Algemene ramp: welke schade kan vergoed worden:• Uitsluiting landbouwschade met uitzondering van (art 6, 6°): niet door de

brede weersverzekering verzekerde teelten conform de overgangsperiode (art 27)

• Regels en terugbetaling premie weersverzekering vastgelegd in BVR (19 juni 2019), ingang 1 januari 2020

• Vergoedingsprocedure (verfijnd in BVR 5 juni 2020)

• Art 24: voorziet de erkenningsvoorwaarden en financiële ondersteuning voor landbouwers die een erkende weersverzekering afsluiten, vanaf 1 januari 2020, te bepalen in een BVR

• Art 26: een specifieke regeling voor tegemoetkoming aan de schadeleiders, indien de verzekeraars in specifieke gevallen niet betalen vb: som van uit te betalen vergoedingen >100 mioe EUR, faillissement,…

• Art 27: overgangsregeling waarbij het rampenfonds tegemoet komt in de niet verzekerde schade bij landbouwers die minstens 25% van hun areaal onder de weersverzekering hebben

Vergoedingspercentage voor niet verzekerde schadeEnkel wie minstens 25% van het teeltareaal verzekert via de brede weersverzekering, kan ingeval van erkenning als ramp een vergoeding krijgen in een overgangsperiode, conform onderstaand schema

Vanaf 1/1 25 tot 50% verzekerd 50% en meer verzekerd

2020 40 80

2021 32 64

2022 24 48

2023 16 32

2024 8 16

2025 0 0

Definities uit decreet:

Natuurverschijnsel met uitzonderlijk karakter:- Aardbeving- Aardverschuiving of grondverzakking- Overstroming buiten landbouwzones in winterbedding- Tornado- Orkaan- Vulkaanuitbarsting- Natuurbrand van natuurlijke oorsprong- Ongunstige weersomstandigheden die kunnen worden gelijkgesteld

BVR 5 juni 2020 verfijnt criteria (uitz: - Vulkaanuitbarsting + vorst + hagel + sneeuw en ijsdruk)

Ongunstige weersomstandigheden:- Vorst

- Storm en rukwinden

- Hagel

- Sneeuw- en ijsdruk

- Hevige of aanhoudende regen

- Ernstige droogte

BVR 19 juni 2019: minimaal te verzekeren risico’s voor brede weersverzekering

BVR 19 juni: de brede weersverzekering

Waaraan moet een brede weersverzekering voldoen om erkend te worden:- Minstens ongunstige weersomstandigheden verzekeren (6)

- Alle open teelten moeten verzekerbaar zijn (kan wel perceel weigeren)

- Schade die groter is dan 20% (3 van de laatste 5 jaar) wordt gedekt

- Vergoedingsvoorwaarden niet gekoppeld aan aard of hoeveelheid toekomstige productie

- Indien gebruik van index of rekenmodel voor schadebepaling dient dit transparant te zijn.

- Verzekering moet worden aangegaan voor een periode van 12 maand

Let op: vb zonnebrand, hitte niet standaard verzekerd

Afhandeling dossiers zoals verzekeringsdossier

Erkenning verzekering en terugbetaling premie• Aanvraag tot erkenning door verzekeringsmaatschappij: vóór 1 juli

voorafgaand jaar• Beslissing tegen 30 september, verlengbaar

Deze erkenning is nodig om een terugbetaling van een deel van de premie in hoofde van de landbouwer te kunnen verkrijgenTerugbetaling bedraagt voor periode 2020-2022: 65% van de premieVanaf 2023 65% op maximaal de grootste oppervlakte 2020; 2021; 2022Regeling nieuwe starters (65% op verzekerde oppervlakte + 2 volgende jaren)Aanvraag subsidie: via verzamelaanvraag (2020: 15 mei)

BVR 5 juni 2020: rampenschadebesluit

Omvat:

- De criteria voor de erkenning rampen voor natuurverschijnselen met uitzonderlijk karakter (financieel / wetenschappelijk)incl: droogte, vorst, hagel

- Geschatte terugkeerperiode

- De procedure tot erkenning

- De procedure tot aanvraag schadevergoeding in geval van erkenning

- Vaststelling van het schadebedrag

- De commissie (= landbouwschattingscommissie)

Procedure tot erkenning als ramp

• NIEUW: niet meer via de gemeente: schadelijders dienen aanvraag in bij voorkeur via E-loket van het rampenfonds, quid E-loket landbouw (niet meer via gemeente)

• Binnen de 60 dagen na het uitzonderlijk natuurverschijnsel in te dienen.

• Aanvullende vragen van dienst rampenschade binnen de 60 dagen na vraag beantwoorden door aanvrager.

Procedure tot aanvraag schadevergoeding

• Publicatie erkenning ramp

• Indiening vóór het einde van de derde maand na publicatie (BS) erkenningsbesluit (decreet)

• Modaliteiten, formulieren, bewijs schade

• Voorrangsregeling kwetsbare doelgroepen (mits motivatie)

Vaststelling van het schadebedrag (Ld en Tb)

• Schade bedrag departement LV

• Gemiddelde kostprijs van de teelt op moment van de oogst met aftrek van niet gedane kosten

• Voor geoogste producten, LV of bij gebrek daaraan: gemiddelde prijzen marktberichten vóór de ramp

• Voor dieren met verwondingen of letsels: de kosten voor de verleende zorg

De landbouwschattingscommissie (Richtlijn FOD, juli 2010)

• Voor teelten wordt “ten zeerste aanbevolen” om schade te laten vaststellen door de commissie (BVR 5 juni 2020)

• Samenstelling en werking onveranderd• Burgemeester of afgevaardigde, voorzitter

• Controle directe belastingen

• Gewestelijk ingenieur ALV

• Expert landbouwer aangewezen door burgemeester

• Expert landbouwer aangewezen door gewestingenieur

+ plaatsvervangers

• Schriftelijke notificatie geldt als aanstelling

• Elk lid dient voorafgaandelijk te worden uitgenodigd (quidaanwezigheid)

• Minstens 3 leden dienen PV te ondertekenen + landbouwer

• Leden van de commissie worden niet vergoed, gemeente moet instaan voor een verzekering

• Subcommissies kunnen opgericht worden in grote gemeenten

• Er kan beroep gedaan worden op extra deskundigheid

• Taakverdeling:• Burgemeester: organisatie/samenroeping

• Gewestingenieur: technische aspecten

• Directe belastingen: juistheid en gepastheid gedane vaststelling

• Uitzonderingsgevallen:• Vastellingen ingevolge economische speculatie vb leegstand serre, niet tijdig

geoogst

• Vaststellingen ingevolge verkeerde cultuurtechnieken vb sproeischade

• Vaststellingen minder dan 20% van de oppervlakte van een bepaalde teelt

Het schattingsverslag

• Eerste vaststelling: • Op moment dat schade zich voordoet.

• Vaststelling dat het om een plaatselijk uitzonderlijk feit gaat

• Definitief indien schade direct kan worden vastgesteld

• Definitief indien contractteelten waarbij opbrengsten kunnen gestaafd worden met leveringsbons

• Tweede vaststelling:• Definitieve raming verlies

• Geëigend formulier met nodige informatie

Geldigheid van het verslag

• Datum vaststelling

• Oorzaak schade (Dag of periode)

• Minstens 3 leden ondertekenen

• Identificatie getroffen teelt

• Oppervlakte en percentage

• Indien geen consensus: vermelden in opmerkingen

• Formulier voorzien van gemeentestempel

• Formulier opsturen aan FOD financiën en Gewestingenieur

Doel van het verslag

• Bij erkenning ramp, voor niet verzekerde teelten bij landbouwers die voor minstens 25% van hun oppervlakte verzekerd hebben via de brede weersverzekering

• Bij forfaitaire fiscaliteit: er wordt rekening gehouden met de algemene verliezen. Uitzonderlijke verliezen enkel voor teelten kunnen worden vastgesteld en afgetrokken van barema ten belope van het vastgesteld percentage -20%

• Eventuele schadevergoedingen moeten worden aangegeven in de fiscaliteit als de verliezen worden afgetrokken.

Uitsmijter: landbouwramp 5 juni 2020

• Zonnebrand en droogte in de zomer 2019

• Begrotingsaanpassing: 20,7 mioe EUR voorzien

• 9 teelten:• Appelen• Peren• Frambozen• Rode bessen• Kiwibes• Wortelen• Uien• Bonen • Knolselder