Deroutekaartpsychische aandoeningenenwerk

http://www.samenvoordeklant.nl/

InleidingWelkom bij de routekaart psychische aandoeningen en werk. Deze routekaart is gemaakt voor professionals uit de GGZ en Werk & Inkomen, vanuit de overtuiging dat in de meeste gevallen werk bijdraagt aan het herstel en dus goed is voor mensen met een psychische aandoening. De routekaart wil met name bijdragen aan kennisdeling en -opbouw. Door de bestaande kennis en ervaringen toegankelijk te maken voor iedereen die daar kennis van wil nemen. En door tips te geven vanuit de praktijk.

RoutekaartDeroutekaartiseenverwijssysteem.Hetgeeftvialinksnaarachterliggendebronnentoegangtotbelangrijkeinformatie.Hetiseengroeidocument.DesamenwerkingtussenGGZenWerk&Inkomenisvolopinontwikkeling.Invelearbeidsmarktregio’slopeninitiatieven,projectenenprogramma’s.Omvanelkaartekunnenlerenenteprofiterenvanelkaarservaringenishetbelangrijkomrelevanteinformatiegoedtoegankelijktemaken.Datisdemissievanderoutekaart.

Dehuidigeversievanderoutekaartiseeneerstestap.Debedoelingisdathijwordtaangevuldenverderontwikkeld,zodatereendynamische‘bodyofknowledge’ontstaat.Daaromdeoproepaaniedereendiesuggesties,aanvullingenofandereopmerkingenheeft:neemcontactopmetdehelpdeskvandeProgrammaraadviahelpdesk.impuls@samenvoordeklant.nl

mailto:helpdesk.impuls%40samenvoordeklant.nl?subject=

1Arbeid alsmedicijn

7Ervarings-deskundigen en cliënten

2Aanpakkenen interventies3

Integraleaanpak GGZen W&I

4Kennis enkennisdelen

5Werkgevers

en banen6Stigma

3

4

1Arbeid alsmedicijn

Inhoud• Aandoeningen 5 • DSM-5 5• ICF 5• ICF-gesprekskaart 5• Aandoeningen en werk 6• Arbeid als medicijn 6• Generieke module Arbeid als medicijn 6• Phrenos 6• Business case 7

5

1.ArbeidalsmedicijnOver het algemeen geldt dat werk een goed medicijn is bij psychische aandoeningen. Door behandeling te combineren met werk of participatie worden betere resultaten bereikt. Wat weten we over de relatie tussen psychische aandoeningen en werk? Er is inmiddels veel informatie beschikbaar over psychische aandoeningen, hoe vaak ze voorkomen, wat de invloed is op het werkvermogen en in hoe werk en herstel elkaar positief kunnen beïnvloeden.

AandoeningenInformatieoverpsychischeaandoeningenisondermeertevindeninhoofdstuk6vandeWerkwijzerPsychischeaandoeningenenlichteverstandelijkebeperkingen.Hetgaatomeenglobaleinleidingeniszekergeenvervangingvoordekennisvanbehandelaarsenexperts.Alleenzijkunneneendiagnosestellen.Letop:deaandoeningalleenbepaaltnietiemandsvermogenomteparticiperenentewerken.Ookpersoonlijkefactorenenexternefactorenzoalsstigmatiseringspelendaarbijeenrol(zieookhetICF-raamwerk).Defocusvandeprofessionaldientteliggenbijwatiemandkanenwil,ennietprimairbijdebeperking.https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningen

DSM-5VoorhetinkaartbrengenvandesymptomenvanpsychischeziektebeeldengeldtdeDSM-5(DiagnosticandStatisticalManualofMentalDisorders)alseenstandaardwerk.Devijfdeversieuit2013heeftveelkritiekgekregen.Veelprofessionalszijnbezorgddater

onnodigveeldiagnosesbijkomenendaterteveelnadrukligtopziekten.https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningen

ICFDeWereldgezondheidsorganisatieheefteenraamwerkontwikkeldomhetalgeheelfunctionerenvanmensenbetertebeschrijven:deICF(InternationalClassificationofFunctioning,DisabilityandHealth).Hetiseenbiopsychosociaalraamwerkwaarinnaastdeaandoeningfactorenalsomgeving,persoonlijkheidenachtergrondwordenmeegewogen.DeICFbiedthiervooreengemeenschappelijketaal,maarvooraleenanderemaniervankijken.Hetisookgoedbruikbaaromiemandsparticipatietebevorderen.Hetbrengtinkaartwelkefactorendaaropvaninvloedzijn.https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#van-aandoening-naar-participatievermogen--icf-een-holistische-kijk-op-functioneren

ICF-gesprekskaartDezegesprekskaartisgebaseerdophetICF-raamwerk,dateenholistischebenaderingvanklantenbeschrijft,waardoorjemeerzietdanaandoeningensymptomenDeICF-gesprekskaartkanjealsbegeleiderofondersteunerhelpenomtijdensofnaeengesprekdesituatievanjeklantgoedinbeeldtekrijgen.Somskaneenklantookdeeigensituatieaandehandvandezekaartweergevenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#icf-gesprekskaart

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#van-aandoening-naar-participatievermogen--icf-een-holistische-kijk-op-functionerenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#van-aandoening-naar-participatievermogen--icf-een-holistische-kijk-op-functionerenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#van-aandoening-naar-participatievermogen--icf-een-holistische-kijk-op-functionerenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#icf-gesprekskaarthttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#icf-gesprekskaart

6

Aandoeningen en werkHethebbenvaneenpsychischeaandoeningbetekentgeenszinsdatregulierbetaaldwerkonmogelijkis.Veelmensenmeteenpsychischeaandoeningkunnenenwillenwerken.Eenoverzichtvanrelevanteinformatiehieroverondermeerinhoofdstuk1vanhetrapport‘Samenwerkenaanwerk’.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Arbeid als medicijnInveelgevallenhelptwerkbijherstelvanpsychischeaandoeningen.Datisdeervaringvanveelprofessionalsenhetisookdeconclusievanmeerdereonderzoeksrapporten.Zievooreenoverzichthiervanhoofdstuk1vanhetrapport‘Samenwerkenaanwerk’.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Devolgendepowerpointpresentatievanprof.dr.JaapvanWeeghelgeefteengoedoverzichtvanonderzoekenoverderelatiepsychischeaandoeningenenwerk,engeeftdaarnaastveelfeitelijkeinformatieencijfers.Zijnconclusieisdatgoedwerkindemeestegevallenenvoordemeestemensengoedisvoordepsychischegezondheid.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/feiten_en_cijfers_door_jaap_van_weeghel_0.pdf#overlay-context

Generieke module Arbeid als medicijnHetNetwerkKwaliteitsontwikkelingGGZstreeftnaarkwalitatiefgoedegeestelijkegezondheidszorgtegenaanvaardbarekosten.Daartoewordeno.a.kwaliteitsstandaardenvoordeGGZgemaakt.Degeneriekemodule‘Arbeidalsmedicijn’isontwikkeldomdezorgvoormensenmetpsychischeproblementeverbeteren,doorhetonderwerp‘werk’hierineenstructureleplaatstegeven.Demodulehelptbijhetopgangbrengenvanhetgesprekoverwerktussenmensenmetpsychischeproblemenenhunbehandelaaren/ofanderebetrokkenprofessionals.http://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/project/generieke-module-arbeid-als-medicijn

Tweeexperts,ArdvanOosten(psychiaterenProgrammamanagerArbeidbinnendeParnassiaGroepvoorIndigo)enLexBurdorf(professordeterminantenvanvolksgezondheidbijhetErasmusMC),gevenzeveninzichtenoverarbeidalsmedicijn.http://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/2017/04/18/7-inzichten-arbeid-als-medicijn

PhrenosKenniscentrumPhrenosmaaktveelinformatietoegankelijkoverernstigepsychischeaandoeningen.Derelatiemetwerkkrijgtdaarbijveelaandacht.https://www.kenniscentrumphrenos.nl

https://www.kenniscentrumphrenos.nl/kennisthemas/werk

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/feiten_en_cijfers_door_jaap_van_weeghel_0.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/feiten_en_cijfers_door_jaap_van_weeghel_0.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/feiten_en_cijfers_door_jaap_van_weeghel_0.pdf#overlay-contexthttp://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/project/generieke-module-arbeid-als-medicijnhttp://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/project/generieke-module-arbeid-als-medicijnhttp://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/2017/04/18/7-inzichten-arbeid-als-medicijnhttp://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/2017/04/18/7-inzichten-arbeid-als-medicijnhttps://www.kenniscentrumphrenos.nlhttps://www.kenniscentrumphrenos.nl/kennisthemas/werk

7

Business caseOnderzoekvanhetErasmusMedischCentrumconcludeertdatdekostenvanre-integratievanmensenmetpsychischeaandoeningeneeninvesteringzijndiedoorzorgverzekeraarengemeente(alsuitkeringsverstrekker)wordenterugverdiendinmaximaal5tot7jaar.https://www.movisie.nl/publicaties/monitoren-arbeidstoeleiding-mensen-grote-afstand-tot-arbeidsmarkt-gezondheidsproblemen

Het‘Manifestbeteregeestelijkegezondheid’steltdatelkegeïnvesteerdeeuroinviervoudwordtterugverdiend.Daarbijgaathetomopbrengsteninhetbredeveldvanzorgennietalleeninre-integratie.http://www.ggznederland.nl/actueel/manifest-betere-geestelijke-gezondheid

DegemeenteNijmegenheefteenmaatschappelijkebusinesscaselatenopstellenmetbetrekkingtotIPS-trajectenenaangepastetrajectenvoormensenmeternstigepsychischeaandoeningen.http://blog.sinzer.org/news/lees-de-maatschappelijke-business-case-ips-trajecten-en-aangepaste-trajecten-voor-mensen-met-een-ernstig-psychische-aandoening

http://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/project/generieke-module-arbeid-als-medicijnhttp://www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/project/generieke-module-arbeid-als-medicijnhttp://www.ggznederland.nl/actueel/manifest-betere-geestelijke-gezondheidhttp://www.ggznederland.nl/actueel/manifest-betere-geestelijke-gezondheidhttp://blog.sinzer.org/news/lees-de-maatschappelijke-business-case-ips-trajecten-en-aangepaste-trajecten-voor-mensen-met-een-ernstig-psychische-aandoeninghttp://blog.sinzer.org/news/lees-de-maatschappelijke-business-case-ips-trajecten-en-aangepaste-trajecten-voor-mensen-met-een-ernstig-psychische-aandoeninghttp://blog.sinzer.org/news/lees-de-maatschappelijke-business-case-ips-trajecten-en-aangepaste-trajecten-voor-mensen-met-een-ernstig-psychische-aandoening

88

2Aanpakkenen interventies

Inhoud• Overzicht interventies 9• Databank Effectieve sociale interventies 9• Supported Employment 9• Jobcoaching 10• Werk passend maken 10• Individuele rehabilitatiebenadering 11• ACT en FACT 11• Empowerment 11• Fit4Work 11• E-mental health 12• IPS 12• UWV-onderzoekssubsidie IPS 13• Gemeenten en IPS 13• Financiering IPS 14• Zorgverzekeraars 15• Werkzame elementen in interventies 15

9

2.AanpakkeneninterventiesOm mensen met een psychische aandoening aan het werk te helpen, kunnen diverse aanpakken, methodieken en interventies worden toegepast. Die interventies staan centraal in dit hoofdstuk van de routekaart.

Overzicht interventiesEenaantalbelangrijkeinterventiesdiedirectgerichtzijnopmensenmeteenpsychischeaandoeningstaatkortbeschrevenindetweewerkwijzersvanDivosaeninhetrapport‘Samenwerkenaanwerk’.https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningen

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Databank Effectieve sociale interventiesMovisieheeftzogenaamde‘Watwerkt…dossiers’gemaakt.Zijbevatteninformatieoverwerkzamefactorenbijdeaanpakvansocialevraagstukken,gebaseerdopdelaatstestandvanzakenindewetenschappelijkeliteratuur.Dedossiersbiedenhulpbijdereflectieopbestaandeaanpakkenendeontwikkelingvannieuwewerkwijzen.Erisgeenafzonderlijkdossieroverpsychischeaandoeningen,maardiekomenweltersprakeinhetdossier‘sociaalengezond’.https://www.movisie.nl/effectieve-sociale-interventieshttps://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Wat-werkt-dossier-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388262-1.2].pdf

https://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Infographic-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388261-1.0].pdf

Supported EmploymentSupportedemploymentofbegeleidwerkeniseenstapsgewijzeondersteunings-enbegeleidingsmethodiekvoormensenmeteenblijvende(functionele)beperkingomeenbetaaldebaantekrijgenentehouden.Uitgaandevanhetprofielvandekandidaatwordtnaargeschiktebanengezochteneenmatchgemaakt,enwordtdewerknemerbegeleidengetraindopdewerkplek.Diebegeleidingwordtgeleverddoorjobcoaches.Zievoormeerinformatieondermeer:Samenwerkenaanwerk,paragraaf3.2endemethodiek-beschrijvingvanMovisie.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#belangrijkste-psychische-aandoeningenhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.movisie.nl/effectieve-sociale-interventieshttps://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Wat-werkt-dossier-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388262-1.2].pdfhttps://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Wat-werkt-dossier-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388262-1.2].pdfhttps://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Infographic-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388261-1.0].pdfhttps://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Infographic-Sociaal-en-gezond%20[MOV-11388261-1.0].pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

10

‘MethodebeschrijvingBegeleidWerken-eenindividuele,vraaggerichtebenadering’,Movisie,databankEffectievesocialeinterventieshttp://www.nvsupport.nl

http://www.nvsupport.nl/nvs/supported-employment

JobcoachingJobcoachingbiedtmensendienietzonderondersteuningeenbetaaldebaankunnenvindenenhoudensysteemgerichtebegeleiding.Dejobcoachgaatuitvanwerkdatpastbijdetalentenendeontwikkelingsmogelijkhedenvandewerknemerenvaneenwerkomgevingdiepastbijdewerknemer,enkanookdewerkgeverencollega’sbegeleiden.Zievoormeerinformatieondermeer:Samenwerkenaanwerk,paragraaf3.3,endeleidraadJobcoachvandeNVvA.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://www.arbeidsdeskundigen.nl

https://www.arbeidsdeskundigen.nl/dossiers/mensen-met-mogelijkheden/leidraden/document/akc/224

NOLOCisdeberoepsverenigingvanloopbaanprofessionals,waaronderjobcoaches.Nolocbeheerteenberoepsregistervanprofessionals.https://www.noloc.nl

OVALisdebrancheorganisatievanarbodiensten,interventiebedrijven,adviesbureausophetterreinvanoutplacementenloopbaanbegeleidingenloopbaancoaching,re-integratiebedrijvenenjobcoachorganisaties.http://www.oval.nl

Werk passend makenEenbelangrijkmiddelbijhetrealiserenvaneeninclusievearbeidsmarkteninclusievearbeidsorganisatiesishetaanpassenvanbestaandwerkenhetcreërenvanpassendwerk,bijvoorbeelddoorjobcarving,IndividueelHerontwerpvanWerk(IHW)ofjobcreation.Zievoormeerinformatieondermeer:Samenwerkenaanwerk,paragraaf3.4.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

www.inclusievearbeidsorganisatie.org/methoden-en-instrumenten/inclusief-herontwerp-werkprocessen

https://www.werk.nl/werk_nl/werkgever/wervingsadvies/werkgeversservicepunt

Opdezelaatstesitekunnenwerkgeverskostelooseenbedrijfsanalyseaanvragen.

http://www.nvsupport.nlhttp://www.nvsupport.nl/nvs/supported-employmenthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.arbeidsdeskundigen.nlhttps://www.arbeidsdeskundigen.nl/dossiers/mensen-met-mogelijkheden/leidraden/document/akc/224https://www.arbeidsdeskundigen.nl/dossiers/mensen-met-mogelijkheden/leidraden/document/akc/224https://www.noloc.nlhttp://www.oval.nlhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttp://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/methoden-en-instrumenten/inclusief-herontwerp-werkprocessenhttp://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/methoden-en-instrumenten/inclusief-herontwerp-werkprocessenhttps://www.werk.nl/werk_nl/werkgever/wervingsadvies/werkgeversservicepunthttps://www.werk.nl/werk_nl/werkgever/wervingsadvies/werkgeversservicepunt

11

Individuele rehabilitatiebenaderingDeindividuelerehabilitatiebenadering(IRB)iseenmethodeuitAmerikadieindeGGZwordtgebruiktommensenmetpsychischeaandoeningentehelpenbijhetrealiserenvantoekomstwensenviasocialeactivering,werkenscholing.InNederlandzijnspecialemodulesvoorallerleirehabilitatiegebiedenontwikkeld.IRB-begeleidersbesprekeninindividuelegesprekkenmetcliëntenwatzegraagwillenveranderenenwelkestappenzedaarvoorkunnenzetten.http://www.rehabilitatie92.nl/de-irb

MeerinformatieoverdeIRBisondermeertevindenindedatabankEffectievesocialeinterventiesenbijhetTrimbosInstituut:https://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/individuele-rehabilitatie-benadering

ACT en FACTAssertiveCommunityTreatment(ACT)iseenmodeluitdeGGZwaarbijeenmultidisciplinairteampatiëntenhelptopmeerderelevensgebiedentegelijk:psychiatrischediagnostiekenbehandeling,medicatie,verslaving,huisvesting,werk,financiën,enalgemenedagelijkseactiviteiten.Hetteamwerktmeteengedeeldecaseload,allehulpverlenerskennenallepatiëntenenwerkensamenindebehandeling.

FlexibleAssertiveCommunityTreatment(FACT)richtzichopvolwassenenmeternstigepsychiatrischeaandoeningen.FACTwerktoutreachendenassertief:hulpverlenersgaanafop(potentiële)patiëntenviahuisbezoek,ophetdagcentrumofop

straat,daarwaardepatiëntzichbevindt.Zijonderhoudenhetcontact,desnoodsmetdwang-ofdrangmiddelen.https://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/assertive-community-treatment

https://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/flexible-assertive-community-treatment

EmpowermentEmpowermentbetekentkrachtigerendaardoorgelijkwaardigerwordenwaardoorjenietmeergediscrimineerdkuntworden.Bijpsychischeaandoeningengaathetvooralomhetversterkenenvergrotenvandeeigenregieinmaatschappelijkeparticipatieenarbeidsparticipatie:meergevoelvancontroleoverdeeigensituatie;hetgevoeldatjezelfderelevantebeslissingenvoorjeeigenlevenkuntnemenenmeervertrouwenindeeigencapaciteitenomietstebereiken.https://www.movisie.nl/publicaties/naar-hart-empowerment-deel-2

Fit4WorkFit4Work(F4W)iseenaanpakdiewerkvooropsteltennietdeaandoening.Daaromheeftdere-integratieconsulentalscasemanagerderegieennietiemanduitdezorg.Naeenintakelegtdecasemanagerverbindingtussenzorg,welzijn,enwerk.Erwordtdirectingezetopeenwerkervaringsplaats(WEP).Juistdoorervaringopdewerkvloerteondergaanwordendepsychischebeperkingenduidelijk.Voordeklantzelf,decasemanagerendezorgverlener.http://www.fit-4-work.nl/home

http://www.rehabilitatie92.nl/de-irbhttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/individuele-rehabilitatie-benaderinghttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/individuele-rehabilitatie-benaderinghttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/assertive-community-treatmenthttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/assertive-community-treatmenthttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/flexible-assertive-community-treatmenthttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl/erkende-interventies/flexible-assertive-community-treatmenthttps://www.movisie.nl/publicaties/naar-hart-empowerment-deel-2https://www.movisie.nl/publicaties/naar-hart-empowerment-deel-2http://www.fit-4-work.nl/home

12

E-mental healthVoormentaleproblemenzijndiverseinstrumenteneninterventiesontwikkelddiecliëntenviainternetkunnengebruiken,somsmetenigebegeleiding.Voordergelijkeonlineinterventieswordtoverhetalgemeendeterme-mentalhealthgebruikt.Uitonderzoekisbekenddatdeeffectiviteitvaninternettherapieëngoedis.http://www.ggznederland.nl/uploads/assets/Factsheet%20e-mental%20health%20in%20the%20Netherlands%20def.pdf

www.mirro.nl

http://www.depressievereniging.nl/preventie-en-terugvalpreventie/e-health

http://www.platformggz.nl/lpggz/project_vraagsturing/ehealth

http://www.platformggz.nl/lpggz/download/e-health/aan-de-slag-met-digitale-zorg.pdf

Een(engelstalig)overzichtvanappsvoordesmartphone:http://myhealthapps.net/#

BureauZINZIZheeftmetsubsidievanUWVonderzoekgedaannaarkritischesuccesfactorenvanonlineinterventiesvoorwerklozenmet‘commonmentaldisorders’.ZieBlauwdrukvooronlinebegeleidingvanwerklozenmetpsychischeklachten.http://www.onderzoekwerkeninkomen.nl/rapporten/c460gwqr/kritische-succesfactoren-van-een-online-interventie-voor-werklozen-met-common-mental-disorders.pdf

IPSIndividuelePlaatsingenSteun(IPS)iseenbewezeneffectievemethodeommensenmeteen(ernstige)psychischeaandoeningaanhetwerk

tehelpen.IPSwordtuitgevoerddoorspeciaaldaartoeopgeleideIPStrajectbegeleidersvanuitdeGGZ.KenniscentrumPhrenosbewaaktdemodelgetrouweuitvoeringenbiedtveelinformatieoverIPS.Kenmerkendisdecombinatievanbehandelingenarbeidstoeleiding.

IPSwordtverdergekenmerktdoor:1. Iederecliëntdieeenregulierebaanwil,kanmeedoen

(zeroexclusion).2. Erwordtsnelgezochtnaareenechtebaan,werkenaan

werkvaardighedengebeurt‘onthejob’(firstplacethentrain).3. Lukthetnietindeeerstebaan,danisdatgeenmislukking,maar

eenervaring.4. Dearbeidswensenvandecliëntstaancentraal.5. Erwordtlangdurigeondersteuninggeboden,zowelaandecliënt

alsaandewerkomgeving.6. IPSisgeïntegreerdmetbehandeling:detrajectbegeleiderislidvan

eenambulantGGZ-team.7. Doorlopende,systematischeinschattingvan arbeidsmogelijkheden.8. Systematische‘jobdevelopment’.9. Individuelebegeleidingbijuitkeringskwesties

(‘benefitcounseling’).https://www.kenniscentrumphrenos.nl

https://www.werkenmetips.nl

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--interventies

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

http://www.ggznederland.nl/uploads/assets/Factsheet%20e-mental%20health%20in%20the%20Netherlands%20def.pdfhttp://www.ggznederland.nl/uploads/assets/Factsheet%20e-mental%20health%20in%20the%20Netherlands%20def.pdfhttp://www.mirro.nlhttp://www.depressievereniging.nl/preventie-en-terugvalpreventie/e-healthhttp://www.depressievereniging.nl/preventie-en-terugvalpreventie/e-healthhttp://www.platformggz.nl/lpggz/project_vraagsturing/ehealthhttp://www.platformggz.nl/lpggz/download/e-health/aan-de-slag-met-digitale-zorg.pdfhttp://www.platformggz.nl/lpggz/download/e-health/aan-de-slag-met-digitale-zorg.pdfhttp://myhealthapps.net/#http://www.onderzoekwerkeninkomen.nl/rapporten/c460gwqr/kritische-succesfactoren-van-een-online-interventie-voor-werklozen-met-common-mental-disorders.pdfhttp://www.onderzoekwerkeninkomen.nl/rapporten/c460gwqr/kritische-succesfactoren-van-een-online-interventie-voor-werklozen-met-common-mental-disorders.pdfhttp://www.onderzoekwerkeninkomen.nl/rapporten/c460gwqr/kritische-succesfactoren-van-een-online-interventie-voor-werklozen-met-common-mental-disorders.pdfhttps://www.kenniscentrumphrenos.nlhttps://www.werkenmetips.nlhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--interventieshttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--interventieshttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

13

UWV-onderzoekssubsidie IPS UWVsubsidieertvanaf1januari2017jaarlijks500IPS-trajectenvoormensenmeteenarbeidsongeschiktheidsuitkeringvanUWV.Dezesubsidieduurtvijfjaar,hetgaatintotaalomeenbedragvan20miljoeneuro.GGZ-instellingenkunnenelkhalfjaarsubsidieaanvragen.UWVgaattegelijkertijdonderzoekenwatdeeffectenzijnenopwelkewijzedezeaanpakstructureelkanwordengefinancierd..InmiddelshebbenookenkelegemeentendieviaeenGGZ-instellingIPStoepasseneenverzoekingediendommeetedoenaanhetonderzoek.https://www.uwv.nl/zakelijk/leveranciers/re-integratiedienstverlening/ik-wil-dienstverlening-voor-re-integratie-aanbieden/detail/onderzoeksubsidieregeling-individuele-plaatsing-en-steun-ips

Gemeenten en IPSIPSiseeninterventievanuitdeGGZ.VoorgemeentenisIPSnogrelatiefonbekend.EenaantalgemeentenzetinmiddelsIPSin,insamenwerkingmetGGZ-instellingen.Enkelenhebbenalwatmeerervaring,demeestenstaannogaanhetbegin.Ziehieroverparagraaf4.4enook4.5vanhetrapport‘Samenwerkenaanwerk’.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

IPSkannietbuitendeGGZomwordentoegepast.MaarnietallegemeentelijkecliëntenmetmentaleproblemenzijninbehandelingbijdeGGZ.SupportedemploymentkentongeveerdezelfdeuitgangspuntenalsIPS,maarniethetbehandelelement.Voorgemeentendieietswillenmetcliëntendienietinbehandeling

zijnbijdeGGZ,issupportedemploymentduswellichteengoedalternatief.ZiehieroverookdefactsheetArbeidenpsychischeaandoeningenvanhetTrimbosInstituut.https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/?bericht=1797

Tweevoorbeelden:DenHaagenAmsterdam

DenHaagDenHaagismetGGZ-instellingParnassiabegonnenmeteenIPS-pilotmet60kandidaten.Uitdeeersteervaringenblijktdatditvoordegemeenteeenparadigmawisselingbetekent,namelijkinzettenopdegroepmoeilijkbemiddelbareninplaatsvanopmensenmeteenrelatiefkorteafstandtotdearbeidsmarkt.Totvoorkortwasergeentraditieinhetbemiddelenvan‘moeilijke’groepenenlagdefocusopdegroepdierelatiefmakkelijkaanhetwerkkonkomen,enzekernietopmensenmeteenernstigepsychischeaandoening.MededoordeParticipatiewetenhetfeitdatWajongers,eenonbekendegroepvoordegemeente,naardegemeentekwamenisdeoriëntatieveranderd.DenHaagheeftnaeenjaarhetprojectgeëvalueerd.Hetdoelwas60kandidatenaanhetwerkinéénjaar.Datbleekteambitieus,zowelvoordegemeentealsvoorParnassia.Erisstevigmetelkaargesprokenmaardebeidepartijenwildenweldoorgaan.Deleerpuntenzijnvooral:• FACT-teamsenIPS-jobcoachesmoestennoggroeien.• Delinkmethetwerkgeversservicepuntwastezwak(1persoon).• Erwasookeen‘housingfirst’groep.Dieisgestopt,hetbleekeen

tezwaredoelgroep.• TweevoorbereidendeIPS-gesprekkenisteweinig (dezorgverzekeraarvergoedtnuachtgesprekken).https://www.werkenmetips.nl/nieuws/uitkomsten-pilot-ips-gemeente-haag-positief

https://www.uwv.nl/zakelijk/leveranciers/re-integratiedienstverlening/ik-wil-dienstverlening-voor-re-integratie-aanbieden/detail/onderzoeksubsidieregeling-individuele-plaatsing-en-steun-ipshttps://www.uwv.nl/zakelijk/leveranciers/re-integratiedienstverlening/ik-wil-dienstverlening-voor-re-integratie-aanbieden/detail/onderzoeksubsidieregeling-individuele-plaatsing-en-steun-ipshttps://www.uwv.nl/zakelijk/leveranciers/re-integratiedienstverlening/ik-wil-dienstverlening-voor-re-integratie-aanbieden/detail/onderzoeksubsidieregeling-individuele-plaatsing-en-steun-ipshttps://www.uwv.nl/zakelijk/leveranciers/re-integratiedienstverlening/ik-wil-dienstverlening-voor-re-integratie-aanbieden/detail/onderzoeksubsidieregeling-individuele-plaatsing-en-steun-ipshttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/?bericht=1797https://www.werkenmetips.nl/nieuws/uitkomsten-pilot-ips-gemeente-haag-positiefhttps://www.werkenmetips.nl/nieuws/uitkomsten-pilot-ips-gemeente-haag-positief

14

AmsterdamInAmsterdamwerkenGGZ,UWVengemeentenalenigetijdsamenrondIPS.DebasisvoorsamenwerkinginAmsterdamiseenveranderendperspectiefbijGGZengemeente.Degemeentezetnuvooralinopmensenmeteengroteafstandtotdearbeidsmarkt,waarvroegerhetgeldvooralgingnaarcliëntenmetrelatiefveelkansen.HetCollegeheeftbovendienextrageldterbeschikkinggesteld.OokbijdeGGZiseenheroriëntatiezichtbaar.Hetinzichtdatwerkhelptbijherstelbreektsteedsmeerdoor.Hetisduseenkwestievankeuzesmakenenookbovenjedirectebelanguitstijgenennaardelangeretermijnkijken,overdegrensvanjeeigenstukjevanhetsociaaldomeinheen.Deleerpuntenzijn:• LeerelkaaralsGGZengemeentegoedkennenenformuleer

gezamenlijkedoelen.Zorgdatdedirectbetrokkenenindeuitvoeringbijelkaaraantafelzitten.

• Kijknaardelangeretermijn,zieIPSalsinvesteringinmensen. Enlaatdesnelleresuccessenzien.• Betrekverzekeraarsbijdefinanciering• Integreerhetwerkgeversservicepuntindesamenwerking.https://www.samenvoordeklant.nl/praktijk/ernstige-psychische-aandoening-en-werk-het-kan

DeAmsterdamseIPS-aanpakisonderdeelvanhetprogramma‘MeedoenWerkt.ZievoordevoortgangsrapportageMeedoenWerkt2016enhetwerkplan2017:https://amsterdam.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/action=view/id=302454/type=pdf/Meedoen_Werkt_Voortgangsrapportage_2016_Werkplan_2017_versie_4.0.pdf

InAmsterdamiseentaskforceEPAopgericht,metveleverschillendepartijen.ZievoorhetstartdocumentvandetaskforceEPA:http://www.clientenbelangamsterdam.nl/plaatjes/user/files/Bijlage%201%20Vastgesteld%20Startdocument%20Herstel%20en%20Participatie%2031%20mei%202016.pdf

5tipsvoorgemeentendieIPSwillentoepassen,opgetekendineenbijeenkomstvanDivosa(maart2017).https://www.divosa.nl/bijeenkomsten/een-slag-verder-met-ips/tips-van-gemeenten-het-uwv-en-het-ministerie-van-szw

Financiering IPSIPSwordttoegepastdoordeGGZ.Maartoeleidingnaarwerkmaaktintegraalonderdeeluitvandemethodiek.Datroeptdevraagop:hoewordtIPSgefinancierd?Inaugustus2016gafhetZorginstituutNederland(ZIN)inhetrapport‘Bevorderenvanparticipatievancliëntenmeteenpsychischestoornis’duidelijkheidoverdeverantwoordelijkhedenvoorhetbevorderenvanparticipatievancliëntenindeGGZ.DeeerstegesprekkenvaneenIPS-trajectwordenviaZorgverzekeringswet(Zvw)gefinancierd.Deeigenlijketoeleidingnaarwerkbehoorttothetparticipatiedomeinendientdaarookuitbetaaldteworden.DevergoedingvanuitdeZvwgaatgemiddeldgenomenomdeeersteachtgesprekkenvaneenIPS-traject.Zieondermeer:Samenwerkenaanwerk,paragraaf4.2en4.6.https://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornis

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://www.samenvoordeklant.nl/praktijk/ernstige-psychische-aandoening-en-werk-het-kanhttps://www.samenvoordeklant.nl/praktijk/ernstige-psychische-aandoening-en-werk-het-kanhttps://amsterdam.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/action=view/id=302454/type=pdf/Meedoen_Werkt_Voortgangsrapportage_2016_Werkplan_2017_versie_4.0.pdfhttps://amsterdam.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/action=view/id=302454/type=pdf/Meedoen_Werkt_Voortgangsrapportage_2016_Werkplan_2017_versie_4.0.pdfhttps://amsterdam.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/action=view/id=302454/type=pdf/Meedoen_Werkt_Voortgangsrapportage_2016_Werkplan_2017_versie_4.0.pdfhttp://www.clientenbelangamsterdam.nl/plaatjes/user/files/Bijlage%201%20Vastgesteld%20Startdocument%20Herstel%20en%20Participatie%2031%20mei%202016.pdfhttp://www.clientenbelangamsterdam.nl/plaatjes/user/files/Bijlage%201%20Vastgesteld%20Startdocument%20Herstel%20en%20Participatie%2031%20mei%202016.pdfhttp://www.clientenbelangamsterdam.nl/plaatjes/user/files/Bijlage%201%20Vastgesteld%20Startdocument%20Herstel%20en%20Participatie%2031%20mei%202016.pdfhttps://www.divosa.nl/bijeenkomsten/een-slag-verder-met-ips/tips-van-gemeenten-het-uwv-en-het-ministerie-van-szwhttps://www.divosa.nl/bijeenkomsten/een-slag-verder-met-ips/tips-van-gemeenten-het-uwv-en-het-ministerie-van-szwhttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

15

ZorgverzekeraarsDoordeintegratiesinhetsociaaldomeinendesamenwerkingmetdezorgsectorwordtdevraaginhoeverre(zorg)verzekeraarsenpubliekepartijendieverantwoordelijkzijnvoorparticipatieenre-integratiekunnensamenwerkenenwellichttotnieuwefinancieringsvormenkomen.Oplokaalniveaubetalenzorgverzekeraarssomsmeeaantrajecten,zoalsIPSinAmsterdam.Overlegoversamenwerking,bijvoorbeeldoverdeinzetvanIPS,kanonderdeeluitmakenvanregionalesamenwerkingvanverzekeraarsengemeenten.Zieondermeer:Swaw,paragraaf4.5.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://vng.nl/onderwerpenindex/werk-en-inkomen/arbeidsmarktbeleid/publicaties/samen-voor-re-integratiehttps://vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-2015/nieuws/handreiking-een-integrale-blik-op-zorg-en-re-integratie

Werkzame elementen in interventiesVeelinterventiesdeleneenaantaleffectieveelementen:• Aandachtvoordemensinrelatietothetwerk.• Veelpersoonlijkeaandacht:erzijnvaakmeergesprekken

nodigdangemiddeldomiemandsonderliggendemotivatienaarboventekrijgen,zelfstigmatedoorbrekenofiemandszelfvertrouwenoppeiltekrijgen.

• Ruimteomtemislukken:hetgaatomlerenenverderkomen.Dewegisdaarbijmisschienlangerdanbijanderen.

• Eenpositievebenadering;alseeneersteentweedeplaatsingnietlukkenisertochietsgewonnenzoalsenigewerkervaringeneensteedsbeterbeeldvandejuistebaan.

• Uitgaanvaniemandsmogelijkheden.Zoekvanuitdiemogelijkhedennaargeschiktwerkofpashetwerkdaaropaan.Datbetekentduseenaanbodgerichtebenadering.

• Trainwerknemersvaardighedennietvooraf,maaropdewerkvloer.

• Benefitcounseling:benadrukdepositievekantenvanwerken,zoalsmeerinkomenenhetgevoeljenuttigtemaken.

• Goedecommunicatiemetwerkgeverenwerkomgeving,ookalsdeklantalenigetijdaanhetwerkis.

• Voerzorgenarbeidstoeleidingnietlosnaastelkaaruitmaarzorgopz’nminstvoorafstemmingencombineerzewaarnodig.Hetdriegesprektussendezorgprofessional,klantmanagerenklantzelfisdaareenbelangrijkinstrumentvoor.Somskandaarookeenervaringsdeskundigecoachbijaanschuiven.

• Terughoudendheidmetdwangensancties;datwerktnietgoedbijdezedoelgroepenkanparticipatiejuistbelemmeren

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--werkzame-elementen-in-interventies

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://vng.nl/onderwerpenindex/werk-en-inkomen/arbeidsmarktbeleid/publicaties/samen-voor-re-integratiehttps://vng.nl/onderwerpenindex/werk-en-inkomen/arbeidsmarktbeleid/publicaties/samen-voor-re-integratiehttps://vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-2015/nieuws/handreiking-een-integrale-blik-op-zorg-en-re-integratiehttps://vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-2015/nieuws/handreiking-een-integrale-blik-op-zorg-en-re-integratiehttps://vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-2015/nieuws/handreiking-een-integrale-blik-op-zorg-en-re-integratiehttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--werkzame-elementen-in-interventieshttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--werkzame-elementen-in-interventieshttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#interventies--werkzame-elementen-in-interventies

16

3Integrale aanpak GGZen W&I

Inhoud• Regionale werkateliers 17 • Vier voorbeeldregio’s 17• Praktijkvoorbeeld van regionale samenwerking 18• Integraal casemanagement 19• App Many 19• Kennis 20• Casebesprekingen 20• Gegevensuitwisseling 20• Protocollen 20• Tips gegevensuitwisseling en privacy 21• Visie LCR op privacy en gegevensuitwisseling 21• Financiële Impuls regionale samenwerking GGZ en Werk & Inkomen 21• Algemene uitgangspunten begeleiding naar werk 22• Tips van Samen Sterk Zonder Stigma 22

17

3.IntegraleaanpakGGZenW&ISamenwerken tussen GGZ en Werk & Inkomen is nodig voor betere hulp aan mensen met een psychische aandoening. Maar het is lang nog niet altijd vanzelfsprekend. Soms hebben GGZ, gemeenten en UWV lokaal of regionaal al een goede samenwerking opgebouwd. Veel vaker verkeert dat echter nog in een beginstadium en soms moet de eerste kennismaking nog plaatsvinden. Door behandeling te combineren met werk of participatie worden betere resultaten bereikt. Dat begint met het hebben van een gezamenlijk doel, een gedeelde analyse en focus en een op elkaar afgestemde aanpak.

Regionale werkateliersInderegionalewerkateliers(mei2016–april2017)hebbenprofessionalsuitdewereldvanWerk&InkomenenGGZmetelkaarbesprokenhoebetersamentewerkenendaartalvanpraktischeinvullingenaangegeven.Vooreenoverzichtvandeuitkomstenenvervolgstappen,ziehoofdstuk2vanSamenwerkenaanwerk.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Dezogenaamderegionalewerkatelierszijntussenmei2016enapril2017gehoudeninbijnaallevande35arbeidsmarktregio’s.DezewerkatelierswerdengeorganiseerddoorUWV,VNGenGGZNederlandinsamenwerkingmetdeProgrammaraad.Hetdoelwasdrieledig:kennismakingennetwerkvormingvanprofessionalsuit

deGGZenWerk&Inkomen(gemeentenenUWV),uitwisselenvankennisenkundetussendewereldenvanzorgenwerk,enmakenvanconcretevervolgafsprakenoverafstemmingenintegralebenadering.

Vier voorbeeldregio’sBegin2016iseenonderzoekgestartnaarderegionalesamenwerkinggerichtopoptimalearbeidsparticipatievanwerkzoekendenmetpsychischeaandoeningen.Heteindrapportwordtnadezomer2017verwacht.Devierarbeidsmarktregio’sdiedeelnemeninditonderzoek,uitgevoerddoorbureauZINZIZ,zijn:1) RegioFriesland2) RegioHolland-Rijnland3) RegioRijkvanNijmegen4) RegioStedendriehoekenNoord-Veluwe.Inmiddelszijntweetussentijdserapportagesbeschikbaar.https://zinziz.nl/project/de-werkkamer

Opbasisdaarvanhebbendeonderzoekerstien‘lessonslearned’geformuleerd.1. Betrokkenorganisatiesmoetenelkaarstaallerenkennen • Ditkandoormetelkaarovercasuïstiekingesprektegaanen

hiermeeookelkaarsreferentiekadertedoorgronden • Doorelkaars‘krachtenveld’enbegrippenkaderteverkennen

endewet-&regelgevingdievoorallebetrokkenengeldt2. Onderlingeafstemmingviaface-to-facecontact • Doorfysiekbijelkaartekomenslajeeenbrugtussen

personenenorganisaties • Maakthetmakkelijkerafsprakentemakenover

verantwoordelijkhedenenvervolgacties

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://zinziz.nl/project/de-werkkamer

18

3. Benutbestaandenetwerkstructurenvan(potentiële) betrokkenen • Alsambassadeurkunnenzij(vanafhunrelevantepositie)

draagvlakcreërenbinnenenbuitenhunorganisaties.Maakzemedeverantwoordelijkalstrekkervanhetproject,waarmeezehunenthousiasmekunnenuitdragen

• Eenprojectleidermeteenbreednetwerkiseenpré4. Projectleiderdiebereikbaarisenzichtbaarinvesteert • Vooralinhetbeginvanhetprojectishetbelangrijkomals

projectleidervaakjegezichttelatenzien,betrokkenheidtetonenenpositieftezijn

• Eenfaciliterenderolaantenemenendevaarterintehouden • Enbeschikbaartezijnvoorvragenenobstakels5. Starthetprocesbijdeuitvoering • Opditniveaustimulerenvanhetelkaarlerenkennenen

begrijpen.Informatieophalenendaarmeeopschalennaarniveauvanbeleidenmanagement

6. Casuïstiekbijeenkomstenzijnhetsmeermiddeltot wederzijdsbegrip • Betrokkenenlerenvanelkaarhoeorganisatiesrondomde

cliënttewerkgaan • Illustratiefvoorhetcliëntprocesenbiedtinzichtinwater

nodigis(envanwie) • Levertdirecteopbrengstdoordatbetrokkenen

contactgegevensuitwisselen7. Benutbestaandekennisenganiethetwielniet opnieuwuitvinden • Bestudeerbestaandeofgebruiktewerkwijzenen

methodieken • Selecteerdewerkzamecomponenten(binnenjouwcontext)

8. Samenwerkingkomtnietvanzelf • Maakhiertijd/capaciteitvoorvrij(ofregeldit) • Maakiemandregiehoudervoorhetfaciliterenvanhetproces9. Betrekkenvanbelangenorganisaties • Zijwetenvandehoedenderanddoorhun

ervaringsdeskundigheid • Integrerenvanhetperspectiefv/dcliënt,quabenaderingen

bejegening(stigma)10. Vindeenbalanstussenlokaalenregionaalsamenwerken • Houdrekeningmetdelokaledynamiekeneigenheid,leervan

elkaarsvoorkeurenenbeweegredenen • Organiseerdichtbijwaarditmogelijkisenverbindop

relevanteregionalestructurenhttps://zinziz.nl/wp-content/uploads/2017/03/10-Lessons-Learned-van-de-projectleiders.pdf

Praktijkvoorbeeld van regionale samenwerkingPraktijkvoorbeeldvanregionalesamenwerkingtussengemeenteenGGZ.PresentatievanJannekeOudeAlink(gemeenteApeldoorn,regioStedendriehoekenNoordwestVeluwe)https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samenwerking_in_de_regio_stedendriehoek_en_noordwest_veluwe.pdf#overlay-context

https://zinziz.nl/wp-content/uploads/2017/03/10-Lessons-Learned-van-de-projectleiders.pdfhttps://zinziz.nl/wp-content/uploads/2017/03/10-Lessons-Learned-van-de-projectleiders.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samenwerking_in_de_regio_stedendriehoek_en_noordwest_veluwe.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samenwerking_in_de_regio_stedendriehoek_en_noordwest_veluwe.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samenwerking_in_de_regio_stedendriehoek_en_noordwest_veluwe.pdf#overlay-context

19

Integraal casemanagementVerschillendegezaghebbendepartijenbenadrukkenopbasisvanonderzoekhetbelangvaneenintegraleaanpakenintegraalcasemanagementvanuitWerk&InkomenendeGGZ.Eengreep:HetTrimbosInstituutpleitvoorsamenwerkingtussenFACT-teams(GGZ)ensocialewijkteams.https://assets.trimbos.nl/docs/97ad37ee-bffa-46e6-b55e-0a01c646ed51.pdf

DeOrganisatievoorEconomischeSamenwerkingenOntwikkeling(OECD)beveeltNederlandaanompsychischeproblemenaltijdgeïntegreerdaantepakken.DedienstverleningaancliëntenmetpsychischeaandoeningenblijftachterdooreengebrekkigontwikkeldeondersteuningdoorcasemanagersaldusdeOECD.Omdatmensenmeteenmentaleaandoeningvaakookandereproblemenhebbeniseenmultidisciplinaireondersteuningnodig,waarinzorg,werkeninkomenenanderesocialesectorenwordengecombineerd.

OECD:MentalHealthandWork:Netherlands.OECDPublishing,2014.DitrapportmaaktdeeluitvaneenseriepublicatiesoverdiverseOECD-landen.Onlinetelezenvia:http://www.oecd.org/netherlands/mental-health-and-work-netherlands-9789264223301-en.htm

Tedownloadenviadezepagina:https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2014/12/01/oecd-rapport-mental-health-and-work-the-netherlands

OECD:ReportHealthataglance,Europe2016.Onlinetelezenvia:http://www.oecd.org/health/health-at-a-glance-europe-23056088.htm

http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/mental-health-and-work_9789264124523-en

HetZorginstituutNederlandheeftaangegevenwaardegrenzentussendedomeinenvanWerk&InkomenenGGZliggen.TegelijkconstateerthetZorginstituutdaternogveelmisgaatindeafstemmingtussenbeidedomeinen,zowelquabeleidalsuitvoering.https://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornis

App ManyViadeappManykunnenprofessionalsenanderebetrokkeneninderegioinformatieenvragenuitwisselen.https://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomen

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdf

www.manymessenger.net

www.manyishere.com

Deappistevindenin:• iTunes• GooglePlay• WindowsPhone

https://assets.trimbos.nl/docs/97ad37ee-bffa-46e6-b55e-0a01c646ed51.pdfhttps://assets.trimbos.nl/docs/97ad37ee-bffa-46e6-b55e-0a01c646ed51.pdfhttp://www.oecd.org/netherlands/mental-health-and-work-netherlands-9789264223301-en.htmhttp://www.oecd.org/netherlands/mental-health-and-work-netherlands-9789264223301-en.htmhttp://www.oecd.org/netherlands/mental-health-and-work-netherlands-9789264223301-en.htmhttp://www.oecd.org/netherlands/mental-health-and-work-netherlands-9789264223301-en.htmhttp://www.oecd.org/health/health-at-a-glance-europe-23056088.htmhttp://www.oecd.org/health/health-at-a-glance-europe-23056088.htmhttp://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/mental-health-and-work_9789264124523-enhttp://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/mental-health-and-work_9789264124523-enhttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2016/08/29/bevorderen-van-participatie-van-clienten-met-een-psychische-stoornishttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/presentaties-landelijke-informatiemiddag-impuls-regionale-samenwerking-ggz-en-werk-inkomenhttp://www.manymessenger.nethttp://www.manyishere.comhttps://itunes.apple.com/nl/app/many/id1055325837?mt=8https://play.google.com/store/apps/details?id=net.manymessenger.manyapphttps://www.microsoft.com/nl-nl/store/p/many/9nblggh522z8

20

HandigedocumentenvoorhetgebruikvanMany:WatisManyinclusiefderegiocodesencategoriën?(pdf,239kB)enHoeplaatsikeenberichtinMany?(pdf,422kB)

KennisOmbetereneffectieversamentewerkenishetdelenvanbestaandeenopbouwenvannieuwekennisonontbeerlijk.Hieropwordtdieperingegaanindeel4vandezeroutekaart.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

CasebesprekingenInsommigeregio’sisalervaringmetgemeenschappelijkecliëntbesprekingen,inveelanderebestaathetvoornemendaartoe.Zieondermeerparagraaf2.7vanSamenwerkenaanwerk.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

GegevensuitwisselingEffectievesamenwerkingtussenWerk&InkomenenGGZkannietgoedplaatsvindenzonderdatgegevensoverdegemeenschappelijkecliëntuittewisselen.Daarbijgaathetlangnietaltijdompuurmedischeinformatie.Omherstelenparticipatiegoedtecombineren,ishetvooralnodigominzichttedeleninwatiemandondanksdeaandoeningwélkan,watdeambitiesenwensenzijnenmetwelkeaanpassingenmogelijkrekeninggehoudenmoetenworden.Helaasbiedtdehuidigewet-enregelgevingrondgegevensuitwisselingenprivacygeenantwoord

opallevragenvanprofessionals.Hetbestedatzijdaaromkunnendoenishandelenindegeestvandewetgevingmaardaarbinnenopgewetensvollewijzewelzoekennaarpraktischeoplossingen.InhetrapportSamenwerkenaanwerk(paragraaf4.7)wordtingegaanopgegevensuitwisseling.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#samenwerken-met-zorgprofessionals--gegevensuitwisseling-en-privacy

https://www.divosa.nl/werkwijzer-werk-en-inkomen-in-het-sociaal-wijkteam#gegevensuitwisseling-beroepsgeheim-en-privacy

ProtocollenInderegionalewerkateliersbleekdatinmeerdereregio’seenprotocolwasopgesteldtussenGGZ,UWVengemeente(ofeenvergelijkbareafspraakwasgemaakt)overhoeomtegaanmetgegevensuitwisseling.

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/hoe_plaats_ik_een_bericht_in_many.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#samenwerken-met-zorgprofessionals--gegevensuitwisseling-en-privacyhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#samenwerken-met-zorgprofessionals--gegevensuitwisseling-en-privacyhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#samenwerken-met-zorgprofessionals--gegevensuitwisseling-en-privacyhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-werk-en-inkomen-in-het-sociaal-wijkteam#gegevensuitwisseling-beroepsgeheim-en-privacyhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-werk-en-inkomen-in-het-sociaal-wijkteam#gegevensuitwisseling-beroepsgeheim-en-privacy

21

Tips gegevensuitwisseling en privacy• Houdsteedsvoorogenwathetdoelisvande

gegevensuitwisseling.Datwordtsnelvergeten.Gadusnawelkegegevensnoodzakelijkzijnvoorhetdoel:kanhetookmetminder,gaatdeuitvraagnietteverofisereenanderemanieromdegegevenstekrijgen(eisenvansubsidiariteitenproportionaliteit)?

• Medischeinformatieismeestalnietnodig,alleeninformatieoverarbeidsmogelijkhedenenarbeidsbeperkingen.Medischedossiersmogennietwordenuitgewisseld,tenzijdeklantzezelfterbeschikkingstelt(enbeperkttotdevoorhetdoelrelevanteinformatie).

• Vraagdecliëntaltijdtoestemmingvoorgegevensuitwisselingenlegdietoestemmingschriftelijkvast(datisoverigensgeenblancomachtiging).Legdeklantdaarbijzorgvuldiguitwaaromdegegevensnodigzijnenbeperkjetotgegevensdieechtnodigzijn.

• Somskunnencasusbesprekingentussenzorgverlenerenklantmanagersanoniemzijn.Bijniet-anoniemecasus-besprekingenisschriftelijketoestemmingvandecliëntvereist.

• Indriegesprekkenkomtinformatiesnelnaarboven.bron:Tekstinparagraaf4.7,p.31,32,SWAWhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Visie LCR op privacy en gegevensuitwisselinghttps://www.landelijkeclientenraad.nl/Content/Downloads/141112-factsheet-privacy.pdf

Financiële Impuls regionale samenwerking GGZ en Werk & InkomenStaatssecretarisKlijnsmasteltviahetkaderStimuleringregionalesamenwerkingGGZenWerk&Inkomenintotaalmaximaal €3,5miljoenbeschikbaaromdesamenwerkingeenimpulstegeven.Decentrumgemeentenvande35arbeidsmarktregio’skunnensamenmetdeGGZenUWVfinanciëleondersteuningaanvragendoorhetindienenvaneenplan,omregionalesamenwerkingtussenGGZendesectorWerk&Inkomenoptezettendanweldoorteontwikkelenenstructureelteverankeren.Individueleinterventiesdiedearbeidsparticipatietegoedekomen(zoalsIPS-trajecten)kunnenonderdeelzijnvanhetplan,alsdatbijdraagtaandezesamenwerking.Voorhetuitvoerenvaneenplandataandeinhetkadergeformuleerdecriteriavoldoet,kaneenmaligeentegemoetkomingwordenverkregenvanmaximaal90.000euro.Hettijdvakvoorindieningvaneenplanlooptvan12junitot24juni2017.Viaonderstaandelinkooktoegangtothetkaderenhetaanvraagformulier.https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/13/financiele-impuls-bevordering-arbeidsparticipatie-mensen-met-psychische-aandoeningen-%E2%80%93-stimulering-regionale-samenwerking-ggz-en-werkinkomen

Tijdenseenconferentieop12april2017gafYvonneWijnands,hoofdSpecifiekeParticipatievoorzieningenvanhetministerievanSZW,,eentoelichtingopderegeling.Zegebruiktedaarbijdevolgendepowerpointpresentatie.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/toelichting_van_szw_op_de_financiele_impuls_en_de_voorwaarden_0.pdf#overlay-context

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.landelijkeclientenraad.nl/Content/Downloads/141112-factsheet-privacy.pdfhttps://www.landelijkeclientenraad.nl/Content/Downloads/141112-factsheet-privacy.pdfhttps://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/13/financiele-impuls-bevordering-arbeidsparticipatie-mensen-met-psychische-aandoeningen-%E2%80%93-stimulering-regionale-samenwerking-ggz-en-werkinkomenhttps://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/13/financiele-impuls-bevordering-arbeidsparticipatie-mensen-met-psychische-aandoeningen-%E2%80%93-stimulering-regionale-samenwerking-ggz-en-werkinkomenhttps://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/13/financiele-impuls-bevordering-arbeidsparticipatie-mensen-met-psychische-aandoeningen-%E2%80%93-stimulering-regionale-samenwerking-ggz-en-werkinkomenhttps://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/13/financiele-impuls-bevordering-arbeidsparticipatie-mensen-met-psychische-aandoeningen-%E2%80%93-stimulering-regionale-samenwerking-ggz-en-werkinkomenhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/toelichting_van_szw_op_de_financiele_impuls_en_de_voorwaarden_0.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/toelichting_van_szw_op_de_financiele_impuls_en_de_voorwaarden_0.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/toelichting_van_szw_op_de_financiele_impuls_en_de_voorwaarden_0.pdf#overlay-context

22

Algemene uitgangspunten begeleiding naar werk• Sluitaanbijdewensenendoelenvandeklant. Werkenisvoormensenmeteenpsychischeaandoeningniet

altijdmakkelijk.Omdemotivatietekunnenopbrengenishetdaaromextrabelangrijkdathetwerkzogoedmogelijkaansluitbijdekwaliteiten,wensenendoelenvandepersoon.

• Werkvanuiteenintegralebenadering Wanneeriemandbehandelingnodigheeft,ishetbelangrijk

datdebehandelinggoedafgestemdisophettrajectnaarwerk.Ditgeldtookvoor(blijvende)ondersteuningdieiemandnodigheeft.Goedeafstemmingvanbehandeling,ondersteuningenbegeleidingisessentieel.

• Denkinmogelijkheden Iedereenkaniets.Datishetaangrijpingspuntvoorbegeleiding

naarwerk.Weescreatiefinhetbedenkenvanoplossingenvoorproblemenenvertaalmogelijkebeperkingenoppraktischemanierinmogelijkheden.Fixeerjealsbegeleidernietopdeaandoening.Bedenkdatfunctiesaanpasbaarzijn.

• Zorgvoorvoldoendeuitdaging Iedereenkanzichontwikkelen.Wathiervoornodigis,is

voldoendeuitdaging.Eenuitdagingis100%maatwerkenvooriedereenverschillend.Maarvooriedereengeldt:alsietstemoeilijkoftemakkelijkis,ontwikkeljejezelfniet.

• Hetkanenmagmisgaan Bijuitdagingenhoortdathetmiskangaan.Maarhet

alternatief;nietsdoenofalleenmaarveiligekeuzesmaken,isnietbeter.Tegenslagenenfaalervaringenzijneenonderdeelvaneenleerproces.

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Tips van Samen Sterk Zonder Stigma• Praatmetinplaatsvanoverenhoudtcontact• Stelvragenencreëereenveiligesituatie• Vraagaandewerknemerwatzijn/haarbeperkingeninrelatie

totwerkzijn• Vraagwelkeondersteuningnodigisomsuccesvoltewerken• Hoevertelikhetopmijnwerk?(CORAL)• Inspiratiedoorervaringenvananderentedelen,openheidroept

openheidop• Hoebevorderikbespreekbaarheidinmijnorganisatiehttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context

23

4Kennis enkennisdelenInhoud• Regionale werkateliers 24• Divosa 24• SBCM 24• ParticipatieCampus 25• Phrenos 25• Samen Sterk Zonder Stigma 25• GGZ Nederland 25• AKC 25• MMM 25• Expertisecentrum Inclusieve Arbeidsorganisatie 26• Mind 26• LPGGZ 26• App Many 26• Trimbos 26• Movisie 27• OVAL 27• Noloc 27

24

4.KennisenkennisdelenOm beter en effectiever samen te werken is het delen van bestaande en opbouwen van nieuwe kennis onontbeerlijk. Zowel binnen de domeinen GGZ en Werk & Inkomen, als daartussen. In dit hoofdstuk van de routekaart onder meer links naar vindplaatsen van kennis zoals kenniscentra en organisaties, alsmede hun opleidingen en trainingen. We beperken ons daarbij tot non-profit organisaties. Dat neemt niet weg dat er ook een relevant aanbod van trainingen en opleidingen is van commerciële partijen.

Regionale werkateliersInderegionalewerkateliershebbenprofessionalsvanWerk&InkomenenGGZinitiatievenbesproken,zoalsthemabijeenkomsten,gezamenlijketrainingenenopleidingen,overzichtenvanproducteneninterventies,kenniskringen,opbouwvaneenregionalesocialekaart,etc.Inhoofdstuk2vanhetrapport‘Samenwerkenaanwerk’zijnzebeschreven,metnameinparagraaf2.6.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Dezogenaamderegionalewerkatelierszijntussenmei2016enapril2017gehoudeninbijnaallevande35arbeidsmarktregio’s.DezewerkatelierswerdengeorganiseerddoorUWV,VNGenGGZNederlandinsamenwerkingmetdeProgrammaraad.Hetdoelwasdrieledig:kennismakingennetwerkvormingvanprofessionalsuit

deGGZenWerk&Inkomen(gemeentenenUWV),uitwisselenvankennisenkundetussendewereldenvanzorgenwerk,enmakenvanconcretevervolgafsprakenoverafstemmingenintegralebenadering.

DivosaDivosaisdeverenigingvanleidinggevendeninhetsociaaldomein.OpdesitevanDivosazijnverschillendewerkwijzerstevindenoverdere-integratievanmensenmeteenpsychischeaandoening,alsmedeeendigitalekenniswijzer,eene-learning,eentrainingvoorklantmanagersendiverseanderehulpmiddelen.DitaanbodstaatdeelsookindeParticipatieCampuslink,eengezamenlijkplatformvanDivosaenSBCM.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

SBCMSBCM(StichtingBeheerCollectieveMiddelenSW)ishetA&O-fondsvandesocialewerkvoorziening.SBCMheeftmeerderetrainingenvoordiversedoelgroepen,eene-learningenheeftdiverseandererelevanteproducten,zoalshandreikingenvoorbegeleiding.DeSBCM-productenzijndeelstevindenindeParticipatieCampus.www.sbcm.nl/producten

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

25

ParticipatieCampusDeParticipatieCampusiseeninitiatiefvanDivosaenSBCMterbevorderingvanhetvakmanschapindeuitvoering.DeParticipatiecampusgeefttoegangtotverschillendee-learnings,digitalekenniswijzersenandereproducten.Registratie(gratis)isvereist.www.participatiecampus.nl

https://participatiecampus.nl/kenniswijzers

https://participatiecampus.nl/elearningaanbod

PhrenosPhrenosishetkenniscentrumvoorernstigepsychischeaandoeningen(epa).OpdesitevanPhrenosstaatveelinformatieoverepaenwerk,richtlijnen,bijeenkomsten,kenniskringen,aanpakkeneninterventies.PhrenosbeheertenontwikkeltdeinterventieIPSlink(IndividuelePlaatsingenSteun)enverzorgtdeopleidingtotIPS-jobcoach.https://www.kenniscentrumphrenos.nl

Samen Sterk Zonder StigmaDesitevandeStichtingSamenSterkZonderStigma(SSZS)geeftondermeertoegangtoteentraining‘Selecterenzondervooroordelen’,dee-learning‘Openheidpsychischegezondheidwerkt’,endeapp‘SterkophetWerk’.Bovendien:presentatiesvanwerkambassadeursenworkshops&presentatiesopmaat.www.samensterkzonderstigma.nl

GGZ NederlandGGZNederlandisdebrancheorganisatievoorinstellingenindegeestelijkegezondheidszorgenverslavingszorg.SteedsmeerGGZ-instellingenzienwerkenparticipatiealsnuttigeennoodzakelijkeonderdelenvangenezingenrehabilitatieenintegrerendieinhunbehandeling.Bijvoorbeeldmetarbeidsmatigedagbehandelingofwerkonderbegeleidingvangespecialiseerdetrajectbegeleidersofjobcoaches,vaakineenambulantbehandelteam.OpdewebsitevanGGZNederlandisveelrelevanteinformatietevinden,bijvoorbeeldoverdeontwikkelingvane-mentalhealth.http://www.ggznederland.nl

https://www.zorgkaartnederland.nl/ggz

AKCHetArbeidsdeskundigKenniscentrum(AKC)heeftvelerelevantepublicatiesenorganiseertdaarnaastregelmatigbijeenkomsten.https://www.arbeidsdeskundigen.nl/akc

MMMInhetprojectMensenMetMogelijkheden(MMM)werken21beroepsgroepenenhunorganisatiessamenaanhetbevorderenvandeparticipatievanmensenmeteenpsychischekwetsbaarheid.ViadesitevanMMMisondermeereene-learning/training???PMtoegankelijkdieindividueel,maarookgroepsgewijs(bijvoorbeeldinberoepsmatiggemengdegroepen)gevolgdkanworden.DaarnaastondermeereenInspiratieboek.http://www.mmm-mensenmetmogelijkheden.nl

http://www.participatiecampus.nlhttps://participatiecampus.nl/kenniswijzershttps://participatiecampus.nl/elearningaanbodhttps://www.kenniscentrumphrenos.nlhttp://www.samensterkzonderstigma.nlhttp://www.ggznederland.nlhttps://www.zorgkaartnederland.nl/ggzhttps://www.arbeidsdeskundigen.nl/akchttp://www.mmm-mensenmetmogelijkheden.nl

26

Expertisecentrum Inclusieve ArbeidsorganisatieHetExpertisecentrumInclusiefHerontwerpvanWerk(IHW)kanhelpenmethetbetertoegankelijkmakenvandearbeidsorganisatievoormensenmeteenbeperking,ondermeerdoorherontwerpvanwerk.DitexpertisecentrumiseengemeenschappelijkinitiatiefvandeUniversiteitMaastrichtenUWV.https://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/expertisecentrum

MindMINDwilpsychischeproblemenvoorkomenenmensendiehiermeetemakenhebbenondersteunendoorinformatietebieden,onderzoektedoen,projectenuittevoerenenactietevoeren.MINDiseeninitiatiefvanFondsPsychischeGezondheid/KorrelatieenhetLandelijkPlatformGGZ.https://wijzijnmind.nl

LPGGZHetLandelijkPlatformGGZiseenkoepelvancliënten-enfamilieorganisatiesindeGGZ.HetLPGGZstreefternaardepositievanmensenmeteenpsychischeaandoeningstructureelteverbeteren,ondermeerviaallerhandeprojecten,waaronder‘openvoorwerk’.http://www.platformggz.nl/lpggz

http://www.platformggz.nl/lpggz/open_voor_werk

App ManyViadeappManykunnenprofessionalsenanderebetrokkeneninderegioinformatieenvragenuitwisselen.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdf

www.manymessenger.net

www.manyishere.com

Deappistevindenin:• iTunes• GooglePlay• WindowsPhone

HandigedocumentenvoorhetgebruikvanMany:WatisManyinclusiefderegiocodesencategoriën?(pdf,239kB)enHoeplaatsikeenberichtinMany?(pdf,422kB)

TrimbosHetTrimbos-instituutwildegeestelijkegezondheidverbeterendoorhetdelenvankennis.HetTrimbosInstituutontwikkeltinterventiesenbeheerteenwebsitemeterkendeinterventiesindelangdurigeGGZ.https://www.trimbos.nl

https://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl

https://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/expertisecentrumhttps://wijzijnmind.nlhttp://www.platformggz.nl/lpggzhttp://www.platformggz.nl/lpggz/open_voor_werkhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdfhttp://www.manyishere.comhttp://www.manyishere.comhttps://itunes.apple.com/nl/app/many/id1055325837?mt=8https://play.google.com/store/apps/details?id=net.manymessenger.manyapphttps://www.microsoft.com/nl-nl/store/p/many/9nblggh522z8https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/many_instructies_-_samenwerking_ggz_en_wi.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/hoe_plaats_ik_een_bericht_in_many.pdfhttps://www.trimbos.nlhttps://erkendeinterventiesggz.trimbos.nl

27

MovisieMovisieishetlandelijkkennisinstituutenadviesbureauvoorhetsociaaldomein.Movisiebeheertondermeerdedatabankeffectievesocialeinterventies.https://www.movisie.nl

https://www.movisie.nl/effectieve-sociale-interventies

OVAL OVALisdebrancheorganisatievanarbodiensten,interventiebedrijven,adviesbureausophetterreinvanoutplacementenloopbaanbegeleidingenloopbaancoaching,re-integratiebedrijvenenjobcoachorganisaties.http://www.oval.nl

NolocNolocisdeberoepsverenigingvanloopbaanprofessionals,waaronderjobcoaches.Nolocbeheerteenberoepsregistervanprofessionals.https://www.noloc.nl

https://www.movisie.nlhttps://www.movisie.nl/effectieve-sociale-interventieshttp://www.oval.nlhttps://www.noloc.nl

28

5Werkgevers

en banenInhoud• Werkgeversbenadering algemeen 29• Tips van professionals 29• Instrumentarium Participatiewet 29• Banenafspraak 30• Doelgroepregister 30• Samen Sterk Zonder Stigma 30• Werkambassadeurs (ook bij 9. Stigma!) 30• Locus 30• De Normaalste Zaak 31• Onbeperkt Ondernemen 31• Begeleidingskaarten psychische beperking 31• Handreikingen 31• Harrie 31• Expertisecentrum Inclusieve Arbeidsorganisatie 31• Tips van Samen Sterk Zonder Stigma voor de advisering van werkgevers 32

29

5.WerkgeversenbanenOm mensen met een psychische aandoening aan het werk te krijgen, zijn werkgevers nodig. Werkgeverscontacten is vanouds iets van het domein Werk & Inkomen, met name via de zogenaamde werkgeversservicepunten van UWV en gemeenten. Naarmate de GGZ meer belang gaat hechten aan werk, vindt ook daar werkgeversbenadering plaats, bijvoorbeeld in het kader van IPS. Het is van belang dat op elkaar af te stemmen, de werkgever zo min mogelijk te belasten met allerlei verschillende contacten en arrangementen, en de werkgever zoveel mogelijk te ontzorgen. De Participatiewet heeft daar een aantal mogelijkheden voor gecreëerd.

Werkgeversbenadering algemeenLeesoverwerkgeversbenaderingenwerkgeverscontactenin‘Samenwerkenaanwerk’,paragraaf3.7,3,8en4.1alsmedeindewerkwijzersvanDivosa.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

https://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#begeleiding-op-maat--werk-samen-met-werkgevers

Tips van professionals• Netwerkontwikkelingmetwerkgeversisvangrootbelang.

Geefindecontacteneenduidelijkenreëelbeeldvanwateenwerkgeverkanverwachten.

• Ontzorgdewerkgever.Zijvrezenextrabelasting,‘gedoe’,eneenvergrotekansopuitval.ErvaringenvanuitbijvoorbeeldIPSlatenziendatditzekernietaltijdterechtis.Eengoedmiddelomwerkgeverstehelpenisdeno-riskpolis,waarmeewerkgeverszijningedekttegenmogelijkeuitvaldoorziektevandenieuwewerknemer.

• Benutdemogelijkhedenvanbegeleidingvanwerkgeversendecollega’sopdewerkvloervandenieuwewerknemer.

• Neembezwarenserieus,maarprobeerzeteontzenuwenofbeheersbaartemaken,bijvoorbeelddoordeinzetvaneenjobcoach.

• Alshetluktomeenklantmeteenpsychischprobleemsuccesvolteplaatsen,opentdatdewegvooranderen,zoisdeervaringvanbegeleiders.

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdf

Instrumentarium ParticipatiewetDeParticipatiewetbiedtmeerderemogelijkhedenomeenwerkgeverteontzorgenenomhethaalbaartemakeniemandmeteenbeperkingindiensttenemen,zoalseenloonkostensubsidieofno-riskpolis.Zievooreenhandzaamoverzichtvandeinstrumenten:https://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerd

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#begeleiding-op-maat--werk-samen-met-werkgevershttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#begeleiding-op-maat--werk-samen-met-werkgevershttps://www.divosa.nl/werkwijzer-psychische-aandoeningen-en-lichte-verstandelijke-beperkingen#begeleiding-op-maat--werk-samen-met-werkgevershttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/samen_werken_aan_werk_-_psychische_aandoeningen_en_werk_-_wat_we_weten_wat_we_kunnen_doen_0.pdfhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerdhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerd

30

BanenafspraakInhetSociaalAkkoordisvastgelegddatwerkgevers125.000extrabanenvoormensenmeteenarbeidsbeperkingmoetencreëren,waarvan25.000bijdeoverheiden100.000inhetbedrijfsleven.DeafsprakentussensocialepartnersenkabinetzijnookvastgelegdindeWetbanenafspraakenquotumarbeidsbeperkten(WetBQA).https://www.samenvoordeklant.nl,

ziemetname:https://www.samenvoordeklant.nl/wetten

https://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerd

DoelgroepregisterHetdoelgroepregisterbevatkandidatendieinaanmerkingkomenvoordebanenafspraak,ofdie,metanderewoorden,meetellenvoorhetbehalenvandeafgesprokenaantallen.Voorwerkgeverskanhetvanbelangzijnomiemandvanuithetdoelgroepregisterteplaatsenomzoaanbijtedragenaanhetrealiserenvandeverplichtingen.https://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerd

Samen Sterk Zonder StigmaDestichtingSamenSterkZonderStigmazetzichinvoorzichinvooreensamenlevingwaariniedereenopenkanzijnoverpsychischeaandoeningen.Bespreekbaarheidvanpsychischeaandoeningenophetwerkleidttoteerderhulpzoeken,minderziekteverzuim,grotereproductiviteitenminderpresenteïsme(menisaanwezig,maardoetnietsnuttigsmeer),watookveelvoordelenvoordewerkgeveroplevert.https://www.samensterkzonderstigma.nl/?gclid=CIzNpJLFjdMCFQaVGwod-1oMdA

DorienVerhoevenvandeStichtingSamenSterkZonderStigmahieldop12april2017eenpresentatieoverstigmaendebenaderingvanwerkgevers.https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context

WerkambassadeursDewerkambassadeurszijneeninitiatiefvanSamenSterkZonderStigma:werknemersmeteenpsychischeaandoeningdiewerkenbinnengewonebedrijvenenzichdaarinzettenvoordebevorderingvanbespreekbaarheideneenveiligecultuur.https://www.samensterkzonderstigma.nl/over-ons/ambassadeurs

LocusLocusiseenin2011opgerichtpubliek-privaatnetwerkvanbedrijven,gemeentenenSW-bedrijven,dathelptmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktopeenduurzamemanierintezetten.http://www.locusnetwerk.nl

https://www.samenvoordeklant.nlhttps://www.samenvoordeklant.nl/wettenhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerdhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerdhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerdhttps://www.samenvoordeklant.nl/nieuws/kennisdocumenten-geactualiseerdhttps://www.samensterkzonderstigma.nl/?gclid=CIzNpJLFjdMCFQaVGwod-1oMdAhttps://www.samensterkzonderstigma.nl/?gclid=CIzNpJLFjdMCFQaVGwod-1oMdAhttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-contexthttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-contexthttps://www.samensterkzonderstigma.nl/over-ons/ambassadeurshttp://www.locusnetwerk.nl

31

De Normaalste ZaakDeNormaalsteZaakiseennetwerkvankleinereengroterewerkgeversdiestrevennaar‘inclusiefondernemen’.Opwww.denormaalstezaak.nlzijnondermeeroverzichtentevindenvanregelingenvoorwerkgeversdiewerknemersmeteenarbeidsbeperkingindienstnemen.www.denormaalstezaak.nl

Onbeperkt OndernemenDewebsitewww.onbeperktondernemen.combevatvoorbeelden,tipsenhandreikingenvoorwerkgeversdiearbeidsgehandicaptenindienstwillennemen.Ookdebegeleidingdaarvankomtnadrukkelijkaanbod.www.onbeperktondernemen.com

Begeleidingskaarten psychische beperkingDeBegeleidingskaartengevensnelinzichtindegedragskenmerkenvandemedewerkermeteenpsychischebeperking(watzieik)enhoedaarhetbestmeeomgegaankanworden(watdoeik).EriseenversievoordewerkgevereneenversievoordebegeleidervanSocialeWerkvoorzieningofWerkbedrijf.DekaartenzijnontwikkelddoorSBCM.https://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/sectoren/duurzame_banen/begeleidingskaarten_interactief_def.pdf

HandreikingenSBCMheefthandreikingenontwikkeldomdeongeschrevenregelsineenbedrijfinzichtelijktemaken.Doorvoorafinformatietekrijgenkandenieuwecollegazichgedragenzoalsdatbijdewerkgevergebruikelijkis.Hetisteoverwegenomwerkgeversopdezedocumententewijzenalszekandidatenmeteenpsychischebeperkingindienstnemen.https://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/Handreiking_aan_het_werk_met_nieuwe_collegas_interactief_def.pdf

https://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/SBCM_Checklist_Spelregels_werkgever.pdf

HarrieEen‘Harrie’iseendirectecollegavaneenwerknemermeteenbeperkingdieoptreedtalsbegeleider.Harriestaatvoor:Hulpvaardig,Alert,Realistisch,Rustig,InstruerendenEerlijk.http://www.ikbenharrie.nl

Expertisecentrum Inclusieve ArbeidsorganisatieHetExpertisecentrumInclusiefHerontwerpvanWerk(IHW)kanhelpenmethetbetertoegankelijkmakenvandearbeidsorganisatievoormensenmeteenbeperking,ondermeerdoorherontwerpvanwerk.DitexpertisecentrumiseengemeenschappelijkinitiatiefvandeUniversiteitMaastrichtenUWV.https://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/expertisecentrum

http://www.denormaalstezaak.nlhttp://www.onbeperktondernemen.comhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/sectoren/duurzame_banen/begeleidingskaarten_interactief_def.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/sectoren/duurzame_banen/begeleidingskaarten_interactief_def.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/Handreiking_aan_het_werk_met_nieuwe_collegas_interactief_def.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/Handreiking_aan_het_werk_met_nieuwe_collegas_interactief_def.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/Handreiking_aan_het_werk_met_nieuwe_collegas_interactief_def.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/SBCM_Checklist_Spelregels_werkgever.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/SBCM_Checklist_Spelregels_werkgever.pdfhttps://www.sbcm.nl/fileadmin/sbcm_data/producten/duurzaam_werkverband/producten/downloads/SBCM_Checklist_Spelregels_werkgever.pdfhttp://www.ikbenharrie.nlhttps://www.inclusievearbeidsorganisatie.org/expertisecentrum

32

Tips van Samen Sterk Zonder Stigma voor de advisering van werkgevers• Praatmetinplaatsvanover• Leerdesignalenherkennen• Focusopwatjekuntbeïnvloeden• Creëereenveiligewerksfeer• Pakdeoorzakenvanstressaan• Blijfingesprekingevalvanziekten• Helpcollega’sermeeomgaan• Weesalertopnegatiefgedraghttps://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context

https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context https://www.samenvoordeklant.nl/sites/default/files/bestandsbijlage/stigma_en_de_benadering_van_werkgevers.pdf#overlay-context

33

6Stigma

Inhoud• Stigma 34• Zelfstigma 34• Stigma bestrijden 34• Handboek destigmatisering bij psychische aandoeningen. Principes, perspectieven en praktijken 34• Destigmatiseringsinterventies 35• Empowerment en doorbreken zelfstigma 35• Stichting Samen Sterk Zonder Stigma 35• Werkambassadeurs 35• Kennisthema stigma van Kenniscentrum Phrenos 35• Vertellen of verzwijgen? 35• Stereotype beelden 35• Tips 36

34

6.StigmaEen van de grootste obstakels op weg naar werk is het stigma link dat rust op psychische aandoeningen. Stigma in de samenleving, bij werkgevers en toekomstige collega’s. Maar soms ook bij professionals en begeleiders. En niet in het minst bij de persoon zelf: zelfstigma link. Wat weten we over stigma en hoe daarmee om te gaan?

StigmaZo’n40%vandeNederlanders